Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:07,174 --> 00:00:08,800
Ik heb me altijd afgevraagd...
2
00:00:08,884 --> 00:00:12,596
...waarom horen we elke avond
wat de aandelenmarkt doet?
3
00:00:13,180 --> 00:00:15,390
...70 record noteringen tot nu toe...
4
00:00:15,474 --> 00:00:16,725
Door het plafond...
5
00:00:16,808 --> 00:00:18,810
Records voor emissieprijzen.
6
00:00:18,894 --> 00:00:20,646
Investeerders die profiteren...
7
00:00:20,729 --> 00:00:22,356
Als de aandelenmarkt hoog staat...
8
00:00:22,439 --> 00:00:25,108
...doet men alsof het ook goed gaat
met de economie.
9
00:00:25,692 --> 00:00:30,155
En in Amerika staat de aandelenmarkt
al zo'n 40 jaar hoog...
10
00:00:30,239 --> 00:00:32,366
Als de aandelen stijgen,
stijgt ook de welvaart.
11
00:00:32,449 --> 00:00:34,284
En is de economie gezonder.
12
00:00:34,368 --> 00:00:38,163
Wat de markt ons vertelt, is dat
we op weg zijn naar meer welvaart.
13
00:00:38,247 --> 00:00:41,792
Een aandelenmarkt die snel stijgt,
daar profiteert iedereen van...
14
00:00:41,875 --> 00:00:45,212
De aandelenmarkt is bijna
drie biljoen dollar in waarde gestegen...
15
00:00:45,295 --> 00:00:46,463
...sinds de verkiezingen.
16
00:00:47,500 --> 00:00:50,968
Maar als je kijkt naar alle gekochte
en verkochte goederen en diensten...
17
00:00:51,510 --> 00:00:54,346
...de echte economie,
dan is die groei juist afgenomen.
18
00:00:54,429 --> 00:00:56,980
GROEIPERCENTAGE BBP AMERIKA
19
00:00:56,181 --> 00:00:58,559
Salarissen zijn al jaren bevroren...
20
00:00:58,642 --> 00:01:01,353
...en de gemiddelde netto-waarde
van een Amerikaans gezin...
21
00:01:01,436 --> 00:01:04,640
...is nog niet hersteld
van de Grote Recessie.
22
00:01:04,147 --> 00:01:06,984
Dus wat meet die aandelenmarkt
nou precies?
23
00:01:09,236 --> 00:01:10,320
EEN NETFLIX ORIGINAL-DOCUMENTAIREREEKS
24
00:01:10,404 --> 00:01:12,447
De barometer van welvaart
is de aandelenmarkt.
25
00:01:12,531 --> 00:01:14,157
De Dow is gestegen met...
26
00:01:14,241 --> 00:01:16,118
De NASDAQ bereikt eindelijk 5.000.
27
00:01:16,201 --> 00:01:17,828
Investeerders kwijlen...
28
00:01:17,911 --> 00:01:19,288
Dividend!
29
00:01:19,371 --> 00:01:21,164
Een nieuw soort goudkoorts...
30
00:01:21,999 --> 00:01:24,835
Iedereen houdt de wereldwijde
economische groei in de gaten...
31
00:01:24,918 --> 00:01:26,461
Dit is historisch terrein...
32
00:01:26,545 --> 00:01:27,713
Aandelen terugkopen...
33
00:01:27,796 --> 00:01:30,757
Het is een fundamenteel
psychopathische filosofie.
34
00:01:31,842 --> 00:01:37,389
The Stock Market
35
00:01:40,309 --> 00:01:43,812
Om te begrijpen wat een aandelenmarkt
meet, helpt het om te denken...
36
00:01:43,895 --> 00:01:46,481
...aan een simpel bedrijf,
een limonadekraam.
37
00:01:46,565 --> 00:01:50,235
Jill doet het fantastisch.
-Maar ik denk groter.
38
00:01:50,652 --> 00:01:53,780
Ik wilde een lening,
maar de bank vond het te riskant.
39
00:01:54,156 --> 00:01:56,199
Grote investeerders kochten niets.
40
00:01:56,992 --> 00:01:58,285
Jill heeft nog een optie.
41
00:01:58,368 --> 00:01:59,411
LIMONADEKRAAM
AANDELEN
42
00:01:59,494 --> 00:02:02,390
Ze kan de markt op gaan,
en iedereen die dat wil...
43
00:02:02,122 --> 00:02:03,999
...een kans geven te investeren.
44
00:02:04,820 --> 00:02:07,711
Allereerst is er de beursintroductie,
de primaire emissie.
45
00:02:07,794 --> 00:02:11,480
Investeerders betalen een bedrag,
zeg een dollar, voor een stukje...
46
00:02:11,131 --> 00:02:12,674
...een aandeel in Jills bedrijf.
47
00:02:13,300 --> 00:02:14,843
Jill verkoopt een aantal aandelen.
48
00:02:15,636 --> 00:02:17,846
En mijn limonaderijk groeit.
49
00:02:17,929 --> 00:02:21,808
Jill kan dit geld gebruiken
om nieuwe kramen te openen...
50
00:02:21,892 --> 00:02:24,102
...hetgeen meer winst betekent.
51
00:02:24,186 --> 00:02:27,356
Jill kan ook een deel gebruiken
om nieuwe producten te ontwikkelen.
52
00:02:27,439 --> 00:02:30,734
Ze kan ook een deel van dat geld
teruggeven aan investeerders.
53
00:02:30,817 --> 00:02:32,277
Dat heet dividend.
54
00:02:32,361 --> 00:02:36,281
Dat hoeft ze niet te doen,
maar 't helpt wel om mensen enthousiast...
55
00:02:36,365 --> 00:02:39,660
...te krijgen over haar bedrijf
en aandelen te kopen.
56
00:02:39,743 --> 00:02:43,622
Zoals Sam, die ziek was op de dag
van uitgifte, maar hij vindt...
57
00:02:43,705 --> 00:02:46,500
Jill het slimste meisje
van de hele wereld...
58
00:02:46,583 --> 00:02:48,835
...en ik weet dat
dit limonadekraam-gebeuren...
59
00:02:48,919 --> 00:02:50,295
...enorm gaat worden.
60
00:02:50,379 --> 00:02:54,675
Dus biedt hij aan aandelen te kopen
van één van de originele investeerders...
61
00:02:54,758 --> 00:02:56,510
...voor het dubbele bedrag.
62
00:02:56,593 --> 00:02:58,470
Hij denkt...
-Als Jill zo doorgaat...
63
00:02:58,637 --> 00:03:01,181
...kan ik die aandelen
later zelfs voor meer verkopen.
64
00:03:01,264 --> 00:03:05,686
Dat is de aandelenmarkt, mensen kopen
en verkopen kleine stukjes van bedrijven.
65
00:03:05,769 --> 00:03:09,189
Gebaseerd op hoe ze
de toekomstige waarde inschatten.
66
00:03:09,731 --> 00:03:10,982
Alleen in het echt...
67
00:03:11,660 --> 00:03:14,361
...gebeurt het duizenden keren
per seconde, wereldwijd.
68
00:03:14,945 --> 00:03:18,115
Er zijn overal aandelenmarkten,
maar de New York Stock Exchange...
69
00:03:18,198 --> 00:03:21,743
...is de grootste van allemaal.
Hij bestaat vanaf 1792...
70
00:03:21,827 --> 00:03:25,747
...toen 24 effectenmakelaars
hun mooiste kleren aandeden...
71
00:03:25,831 --> 00:03:29,334
...en samenkwamen onder een boom
op Wall Street in New York City.
72
00:03:29,418 --> 00:03:32,671
Tegenwoordig is dat waar de grote
traditionele bedrijven als IBM...
73
00:03:32,754 --> 00:03:37,800
...en GE worden verhandeld.
De NASDAQ is het jongere hippe broertje.
74
00:03:37,134 --> 00:03:40,679
Geboren in 1971,
en heeft geen fysieke locatie...
75
00:03:40,762 --> 00:03:42,764
...alle handel is elektronisch.
76
00:03:42,848 --> 00:03:46,101
Daar vind je de Tech bedrijven,
zoals Apple en Facebook.
77
00:03:46,643 --> 00:03:49,771
Dus, als je in Amerika wilt weten
hoe de aandelenmarkt het doet...
78
00:03:49,855 --> 00:03:52,607
...dan wil je weten
hoe beide beurzen het doen.
79
00:03:52,691 --> 00:03:54,693
En dat gebeurt met indexen.
80
00:03:54,943 --> 00:03:59,781
Die vatten een heleboel aandelenprijzen
samen in één helder getal.
81
00:03:59,865 --> 00:04:04,494
De S&P 500 houdt de 500 grootste bedrijven
op beide beurzen in de gaten.
82
00:04:04,578 --> 00:04:08,707
Terwijl de DOW een stuk exclusiever is,
die volgt slechts de 30 bedrijven...
83
00:04:08,790 --> 00:04:13,253
...die het als meest belangrijk ziet.
In 2015 werd AT&T eruit gezet...
84
00:04:13,336 --> 00:04:15,922
...en vervangen door Apple.
De DOW en de S&P zijn...
85
00:04:16,600 --> 00:04:21,553
...Amerikaanse indexen, maar andere landen
hebben hun eigen indexen voor hun beurzen.
86
00:04:21,636 --> 00:04:22,971
De Duitse aandelenindex, DAX...
87
00:04:23,540 --> 00:04:25,980
Londens FTSE 100-index...
88
00:04:25,182 --> 00:04:26,558
De Nikkei-index...
89
00:04:26,641 --> 00:04:28,185
De Shanghai-index...
90
00:04:28,268 --> 00:04:31,938
Vandaag de dag, worden veel
grote bedrijven publiek verhandeld...
91
00:04:32,220 --> 00:04:33,940
...maar dat was niet altijd zo.
92
00:04:34,316 --> 00:04:38,862
Eén man, en meestal een man,
was meestal de baas.
93
00:04:38,945 --> 00:04:42,115
Grote bedrijven uit de 20e eeuw,
de meesten...
94
00:04:42,199 --> 00:04:43,575
PROFESSOR BEDRIJFSRECHT
95
00:04:43,658 --> 00:04:46,360
...hadden één aandeelhouder,
zoals Andrew Carnegie...
96
00:04:46,119 --> 00:04:48,121
STAAL
97
00:04:48,246 --> 00:04:49,372
Vanderbilt...
98
00:04:49,456 --> 00:04:51,666
SPOORWEGEN
99
00:04:52,375 --> 00:04:53,502
Rockefeller...
100
00:04:53,585 --> 00:04:56,460
OLIE
101
00:04:56,129 --> 00:04:59,633
Zij hielden allen de touwtjes
strak in handen.
102
00:04:59,716 --> 00:05:04,540
Dit veranderde
in het begin van de 20e eeuw.
103
00:05:04,137 --> 00:05:08,225
We zien de opkomst van bedrijven
als General Motors...
104
00:05:08,308 --> 00:05:10,685
...en General Electric en RCA.
105
00:05:10,769 --> 00:05:13,188
Bedrijven die ontdekken
wat Jill ook ontdekte...
106
00:05:13,271 --> 00:05:17,984
...als je mensen toestaat aandelen
te kopen, kan je veel sneller groeien.
107
00:05:18,680 --> 00:05:20,153
Aandeelhouders willen geld verdienen.
108
00:05:20,237 --> 00:05:22,864
Dus als de directeur
een slechte beslissing neemt..
109
00:05:22,948 --> 00:05:26,326
...gaan ze hun aandelen verkopen
en zal de prijs dalen.
110
00:05:26,660 --> 00:05:29,871
Het tegenovergestelde is ook waar,
goede vooruitzichten...
111
00:05:29,955 --> 00:05:33,166
...moedigt mensen aan te investeren
in riskante nieuwe ideeën.
112
00:05:33,250 --> 00:05:35,877
Dat is het idee achter de beurs,
een drijfveer voor 'goed'.
113
00:05:35,961 --> 00:05:38,255
Het motiveert bedrijven
tot goede beslissingen...
114
00:05:38,338 --> 00:05:41,132
...zodat er meer geld is
voor de aandeelhouders...
115
00:05:41,216 --> 00:05:45,262
...en meer geld voor groei en banen,
en dat is goed voor iedereen.
116
00:05:45,345 --> 00:05:50,642
Halverwege de vorige eeuw, bleek dat
de Amerikaanse publieke onderneming...
117
00:05:50,892 --> 00:05:55,146
...één van de meest effectieve, sterke...
118
00:05:55,230 --> 00:05:58,149
...en renderende organisaties
ter wereld was.
119
00:05:58,233 --> 00:06:01,945
Er zijn groeimogelijkheden,
en The Telephone Company...
120
00:06:02,280 --> 00:06:04,300
...maakt daar dankbaar gebruik van.
121
00:06:04,114 --> 00:06:07,617
In de jaren na de tweede wereldoorlog,
hielp de beurs de hoogtijdagen...
122
00:06:07,701 --> 00:06:09,786
...van gedeelde welvaart te creëren.
123
00:06:09,870 --> 00:06:12,706
Een nieuw tijdperk breekt aan,
het systeem democratischer...
124
00:06:12,789 --> 00:06:15,458
...de stroom van geld
voor financiering neemt toe.
125
00:06:15,542 --> 00:06:19,880
Het bedrijf moest een middel zijn...
126
00:06:19,963 --> 00:06:24,342
...voor investeringsmogelijkheden,
niet alleen voor de steenrijken...
127
00:06:24,426 --> 00:06:29,389
...maar ook voor de gewone Amerikaan.
Het genereerde geweldige opbrengsten.
128
00:06:29,472 --> 00:06:31,160
Moeten we niet investeren?
129
00:06:31,990 --> 00:06:34,600
Miljoenen vaste, goed betaalde banen.
130
00:06:34,144 --> 00:06:38,607
Innovatieve producten
die de hele wereld overgingen.
131
00:06:38,690 --> 00:06:43,612
Leidinggevenden en directeuren zagen
zichzelf als stewards of beheerders...
132
00:06:43,820 --> 00:06:47,365
...van grote publieke instituties,
met als doel het dienen...
133
00:06:47,449 --> 00:06:50,869
...van niet alleen aandeelhouders,
maar ook obligatiehouders...
134
00:06:50,952 --> 00:06:55,165
...leveranciers, werknemers
en de gemeenschap.
135
00:06:55,332 --> 00:06:59,461
Buick heeft een omgeving gecreëerd
voor mensen met allerlei achtergronden.
136
00:06:59,544 --> 00:07:02,505
En de algemeen directeur, Ivan Wiles,
komt een kijkje nemen.
137
00:07:02,589 --> 00:07:03,715
Du Pont...
138
00:07:03,798 --> 00:07:07,177
Moderne scheikunde en
moderne industrie slaan de handen ineen...
139
00:07:07,260 --> 00:07:09,930
...om ons moderne Amerika te bedienen.
140
00:07:10,130 --> 00:07:13,975
Deze publieke bedrijven hebben geholpen
de middenklasse op te bouwen...
141
00:07:14,590 --> 00:07:16,227
...en diegenen die het goed speelden...
142
00:07:16,394 --> 00:07:19,640
...konden een fortuin verdienen
met aandelenhandel.
143
00:07:19,230 --> 00:07:20,650
Zoals hij.
144
00:07:20,148 --> 00:07:22,651
Ik heb op het spoor gewerkt...
145
00:07:22,734 --> 00:07:26,710
Folkmuziek is zijn hobby,
hij is de steenrijke investeerder...
146
00:07:26,154 --> 00:07:27,197
Warren Buffett.
147
00:07:27,280 --> 00:07:29,282
De grootste Wall Street-magnaat.
148
00:07:29,366 --> 00:07:30,533
Bekendste investeerder...
149
00:07:30,617 --> 00:07:33,360
Investeerder Warren Buffett
is 84 miljard waard.
150
00:07:33,119 --> 00:07:36,539
Buffett is beroemd
door zijn bijzondere investeringsstijl.
151
00:07:36,623 --> 00:07:37,874
ECONOOM, NOBELPRIJS WINNAAR
152
00:07:37,958 --> 00:07:40,335
Waarde-investering, zorgvuldige analyse...
153
00:07:40,418 --> 00:07:43,713
...kijken naar zowel de balans
als de onderneming.
154
00:07:43,797 --> 00:07:47,550
Maar als je daar geen tijd voor hebt,
hier een tip van de man zelf.
155
00:07:47,759 --> 00:07:51,972
Koop een S&P 500 goedkoop indexfonds.
156
00:07:52,550 --> 00:07:54,432
Een indexfonds stopt een klein deel
van jouw geld...
157
00:07:54,516 --> 00:07:56,226
...in elk bedrijf binnen de index.
158
00:07:56,309 --> 00:07:59,604
Je hangt als het waren je wagon
aan de aandelenmarkt-trein.
159
00:07:59,729 --> 00:08:03,274
Een andere optie is professionele
investeerders jouw geld te geven...
160
00:08:03,358 --> 00:08:06,690
...die, tegen betaling,
de beurs proberen te verslaan.
161
00:08:06,486 --> 00:08:10,730
Buffet ging ooit een weddenschap aan
met een hedgefonds, dat in 10 jaar tijd...
162
00:08:10,156 --> 00:08:12,242
...een indexfonds meer zou opleveren...
163
00:08:12,367 --> 00:08:17,831
...en hij won. Aandelen kiezen is lastig,
maar er is een populaire strategie.
164
00:08:17,914 --> 00:08:19,916
Deze man, John Maynard Keynes.
165
00:08:20,000 --> 00:08:22,293
Je kan hem herkennen
aan zijn geweldige snor.
166
00:08:22,377 --> 00:08:25,213
Hij bedacht het,
Keynes was een Nobelprijs-winnaar...
167
00:08:25,296 --> 00:08:29,500
...en één van de meest invloedrijke
economen van de 20e eeuw...
168
00:08:29,134 --> 00:08:31,720
...hij merkte dat kranten iets deden.
169
00:08:31,803 --> 00:08:33,805
Ze vulden een hele pagina...
170
00:08:34,639 --> 00:08:39,144
...met foto's van knappe gezichten
en je moest de...
171
00:08:39,227 --> 00:08:43,314
...zes mooiste kiezen,
rangschikken naar mooiste...
172
00:08:43,398 --> 00:08:45,400
...en opsturen naar de krant.
173
00:08:45,984 --> 00:08:49,571
De krant maakte dan een overzicht
op basis van het aantal stemmen...
174
00:08:50,710 --> 00:08:53,700
...en de winnaar was dus degene die het
beste paste bij de smaak van het publiek.
175
00:08:53,783 --> 00:08:58,380
Laten we daar eens over nadenken.
Kies ik echt welke ik...
176
00:08:58,121 --> 00:09:01,916
...de mooiste vind? Nee, ik moet kiezen
wat anderen zien...
177
00:09:02,000 --> 00:09:03,376
...als de mooiste.
178
00:09:03,460 --> 00:09:05,545
En dat is ook wat gebeurt op
de aandelenmarkt.
179
00:09:05,628 --> 00:09:09,591
Het is niet de echte waarde
van bedrijven die de prijs bepaalt.
180
00:09:09,924 --> 00:09:13,887
Het is het beste verhaal
wat mensen geloven van dit bedrijf.
181
00:09:14,304 --> 00:09:17,980
Soms worden de verhalen
ondersteund door feiten.
182
00:09:17,348 --> 00:09:20,435
Chipotle-aandelen zijn meer dan
één derde gekelderd.
183
00:09:20,518 --> 00:09:22,896
Na het nieuws van diverse uitbraken...
184
00:09:22,979 --> 00:09:26,149
...waaronder E.coli, Salmonella en
Norovirus, gelinkt aan deze keten.
185
00:09:26,232 --> 00:09:30,695
Het sjoemelschandaal brengt de aandelen
van Volkswagen in vrije val.
186
00:09:30,779 --> 00:09:33,406
Maar soms zijn deze verhalen een hype.
187
00:09:33,490 --> 00:09:37,770
Internetbedrijven zijn
de meest lucratieve investeringen...
188
00:09:37,160 --> 00:09:38,286
...in generaties.
189
00:09:38,369 --> 00:09:41,706
Ze drijven de waarde
tot buitenaardse hoogtes. Lycos...
190
00:09:41,790 --> 00:09:43,249
...Excite, Yahoo...
191
00:09:43,333 --> 00:09:46,860
Internetaandelen blijven maar stijgen.
192
00:09:46,169 --> 00:09:50,757
Het verhaal in de jaren 90 was dat
internetbedrijven zouden gaan domineren.
193
00:09:50,840 --> 00:09:53,301
Deze bedrijven
zouden geen winst moeten maken.
194
00:09:53,384 --> 00:09:55,386
Een goed verhaal,
en gedeeltelijk ook waar.
195
00:09:55,470 --> 00:09:58,181
We hebben bedrijven zoals Amazon,
Google...
196
00:09:58,264 --> 00:10:02,600
Het probleem is, dat niemand een manier
had om de waarde te bepalen...
197
00:10:02,143 --> 00:10:03,686
...hoe hoog moest de markt zijn?
198
00:10:03,770 --> 00:10:05,313
Is het een hausse zonder einde?
199
00:10:05,396 --> 00:10:07,607
Is de economie voor altijd veranderd?
200
00:10:07,690 --> 00:10:10,151
Je weet dat er iets mis is
als iedereen...
201
00:10:10,235 --> 00:10:14,720
...het hierover heeft.
Het is een bubbel, een sneeuwbal...
202
00:10:14,155 --> 00:10:17,659
...het wordt groter en groter.
Maar kan niet altijd doorgaan.
203
00:10:17,742 --> 00:10:21,246
De mooie Dot Com-tijd
nadert op veel plaatsen zijn eind.
204
00:10:21,329 --> 00:10:23,706
Veel Dot Com veranderen in Dot Bom.
205
00:10:23,790 --> 00:10:26,167
...300.000 banen verloren.
206
00:10:26,251 --> 00:10:28,628
Omschreven als adembenemend.
207
00:10:28,711 --> 00:10:31,464
De waarde daalde zo snel,
nooit eerder vertoond...
208
00:10:31,548 --> 00:10:34,259
...handelaren en investeerders
in schok.
209
00:10:34,342 --> 00:10:36,261
Als beurs-bubbels barsten...
210
00:10:36,344 --> 00:10:39,889
...treft dat niet alleen investeerders,
maar de hele economie.
211
00:10:39,973 --> 00:10:42,934
Miljoenen kunnen hun baan verliezen,
bedrijven gaan op de fles...
212
00:10:43,170 --> 00:10:44,853
...en pensioenen gaan onderuit.
213
00:10:44,936 --> 00:10:48,731
Maar als de beurzen floreren
en investeerders verdienen...
214
00:10:48,815 --> 00:10:50,316
...kan dat ook niet goed zijn.
215
00:10:50,400 --> 00:10:53,695
We stevenen af
op het meest acute energiecrisis...
216
00:10:53,778 --> 00:10:55,363
...sinds de Tweede Wereldoorlog.
217
00:10:55,446 --> 00:11:00,201
Vroeg in de morgen stonden er al
enorme rijen voor benzine voor een dag.
218
00:11:00,285 --> 00:11:02,370
Ben je boos over
hoe de prijzen zijn gestegen?
219
00:11:02,453 --> 00:11:04,998
Ik ben zeer ontdaan en walg ervan.
220
00:11:05,810 --> 00:11:08,877
Er was algehele bezorgdheid
dat er iets was fout gegaan...
221
00:11:08,960 --> 00:11:10,545
...in de Amerikaanse economie.
222
00:11:10,628 --> 00:11:16,920
En uiteindelijk wees iedereen
naar de manier waarop grote bedrijven...
223
00:11:16,176 --> 00:11:17,802
...werden gerund.
224
00:11:17,886 --> 00:11:20,430
Ontmoet degene
die dit het hardste riep, Milton Friedman.
225
00:11:20,513 --> 00:11:23,975
Een bekend econoom,
vaak te zien in populaire talkshows.
226
00:11:24,580 --> 00:11:25,852
Om deze filosofie te helpen verklaren.
227
00:11:25,935 --> 00:11:29,147
Twijfelde u ooit aan kapitalisme?
228
00:11:29,647 --> 00:11:32,250
En of hebzucht een goede basis is?
229
00:11:32,108 --> 00:11:35,653
Kent u een maatschappij
die niet op hebzucht is gebaseerd?
230
00:11:35,737 --> 00:11:37,989
Kent u deze nog?
Friedman was geen fan.
231
00:11:38,720 --> 00:11:41,534
Hij vond dat er maar één deel moest zijn,
aandeelhouders.
232
00:11:41,618 --> 00:11:45,496
In 1970 publiceerde hij
een succesvol artikel.
233
00:11:45,580 --> 00:11:48,583
Het beroemde artikel
in de New York Times...
234
00:11:49,167 --> 00:11:54,631
...waarin hij aangaf dat omdat bedrijven
in handen waren van aandeelhouders...
235
00:11:54,714 --> 00:11:58,509
...hun enige verplichting was
om winst te maken.
236
00:11:58,593 --> 00:12:02,764
Gordon Gekko's personage in de film
Wall Street verpersoonlijkt die filosofie.
237
00:12:02,847 --> 00:12:06,184
Jullie bezitten het bedrijf,
ja jullie, de aandeelhouders...
238
00:12:06,267 --> 00:12:10,647
...en jullie wordt een oor aangenaaid
door deze, deze bureaucraten.
239
00:12:10,730 --> 00:12:15,276
Hebzucht,
bij gebrek aan een beter woord, is goed.
240
00:12:16,270 --> 00:12:18,279
En bedrijven namen zijn advies aan.
241
00:12:18,363 --> 00:12:23,952
Het salaris van hoge functionarissen
werd gekoppeld aan aandelenkoersen.
242
00:12:24,350 --> 00:12:27,747
Tja, als 80% van het salaris
van de directeur...
243
00:12:27,830 --> 00:12:30,833
...wordt bepaald door de aandelenkoers...
244
00:12:30,917 --> 00:12:35,588
...dan doet hij of zij er alles aan
deze te verhogen.
245
00:12:36,256 --> 00:12:42,971
Zelfs als de gevolgen schadelijk zijn
voor personeel, klanten, maatschappij...
246
00:12:43,540 --> 00:12:46,599
...het milieu, of zelfs het bedrijf zelf
op de lange termijn.
247
00:12:46,683 --> 00:12:50,186
Directeuren sluisden meer geld
naar zaken die op korte termijn...
248
00:12:50,270 --> 00:12:54,482
...de prijs van het aandeel op zouden
drijven, zoals kosten besparen of eigen...
249
00:12:54,565 --> 00:12:57,819
...aandelen inkopen om de toevoer
te verminderen.
250
00:12:57,902 --> 00:13:03,449
Tussen 2007 en 2016,
was dit hoe S&P 500 bedrijven...
251
00:13:03,533 --> 00:13:05,785
...meer dan de helft
van hun inkomen hebben besteed.
252
00:13:05,868 --> 00:13:09,247
En 39% ging als dividend
naar aandeelhouders.
253
00:13:09,330 --> 00:13:12,959
Dus bleef er weinig over
voor loonsverhoging of uitbreiding...
254
00:13:13,420 --> 00:13:15,461
...producten ontwikkelen,
dingen die goed zijn...
255
00:13:15,545 --> 00:13:17,630
...op lange termijn voor een economie.
256
00:13:18,339 --> 00:13:20,508
Als je een langetermijnvisie hebt,
en over 100 jaar...
257
00:13:20,591 --> 00:13:21,718
VOORMALIG DIRECTEUR, WAUSAU PAPIER
258
00:13:21,801 --> 00:13:24,512
...nog steeds een bedrijf wilt zijn...
259
00:13:24,595 --> 00:13:27,140
...en wilt bestaan.
Dan zijn de keuzes die je maakt...
260
00:13:27,223 --> 00:13:32,103
...in investeren,
mensen of kapitaal anders...
261
00:13:32,186 --> 00:13:36,232
...dan wanneer je
binnen 24 maanden winst wil maken.
262
00:13:36,316 --> 00:13:39,652
In 2012 deed
de Wausau papierfabriek investeringen...
263
00:13:39,736 --> 00:13:43,406
...om over te gaan
van print- en schrijfpapier...
264
00:13:43,489 --> 00:13:44,949
...naar tissues.
265
00:13:45,330 --> 00:13:48,453
Maar toen kocht een hedgefonds
een deel van de aandelen en drong aan...
266
00:13:48,536 --> 00:13:49,996
...op kostenvermindering.
267
00:13:50,790 --> 00:13:52,123
Hun argument was,
we hoeven dat niet te doen.
268
00:13:52,206 --> 00:13:56,544
We zien liever een dividendstijging.
Wij waren het er niet mee eens.
269
00:13:56,627 --> 00:13:57,712
VOORMALIG MACHINIST
270
00:13:57,795 --> 00:13:59,213
We wilden salaris inleveren.
271
00:13:59,297 --> 00:14:01,700
Om onze baan te houden.
272
00:14:01,900 --> 00:14:05,428
Wausau Papier kondigt het plan aan
zijn fabriek in Brokaw te sluiten...
273
00:14:05,511 --> 00:14:07,930
Zo'n 450 mensen zonder werk.
274
00:14:08,140 --> 00:14:11,351
Het nieuws is desastreus,
niet alleen voor de werknemers...
275
00:14:11,434 --> 00:14:14,854
...maar voor de hele gemeenschap,
waar de fabriek ooit begon.
276
00:14:14,937 --> 00:14:19,484
Op 7 december, ik vergeet het nooit,
de dag van Pearl Harbor...
277
00:14:19,567 --> 00:14:22,700
...de dag dat ik mijn vader begroef...
278
00:14:22,487 --> 00:14:24,238
...en de dag dat ik mijn baan verloor.
279
00:14:24,322 --> 00:14:27,992
De volgende dag kwam ik op het werk,
het was een gekkenhuis.
280
00:14:28,117 --> 00:14:30,620
Mensen huilden.
281
00:14:30,703 --> 00:14:31,788
Waarom?
282
00:14:35,333 --> 00:14:36,250
Het was een schok.
283
00:14:36,334 --> 00:14:41,422
Mijn zorg is dat we alleen nog
naar de korte termijn kijken...
284
00:14:41,506 --> 00:14:43,257
...naar aandeelhouders...
285
00:14:43,341 --> 00:14:47,970
...versus lang termijn visies
inclusief verantwoordelijkheden.
286
00:14:48,471 --> 00:14:53,226
Deze trend is er al een tijdje
en wordt alleen maar...
287
00:14:53,309 --> 00:14:55,103
...sterker en belangrijker.
288
00:14:55,186 --> 00:15:00,733
Het bedreigt het vermogen
van onze bedrijven om te streven...
289
00:15:00,817 --> 00:15:04,654
...naar projecten die goed zijn
voor de lange termijn...
290
00:15:04,737 --> 00:15:05,863
...en economische groei.
291
00:15:06,572 --> 00:15:10,760
Ontslagen werknemers,
fabrieken die sluiten, lage lonen.
292
00:15:10,451 --> 00:15:13,162
Allemaal slecht voor de economie
als geheel...
293
00:15:13,246 --> 00:15:16,666
...maar geweldig voor winst
op korte termijn...
294
00:15:16,749 --> 00:15:19,377
...en dat is waar het
de aandelenmarkt om gaat.
295
00:15:19,460 --> 00:15:21,629
De aandelenmarkt begon fantastisch...
296
00:15:21,712 --> 00:15:22,922
Nog een record dag...
297
00:15:23,500 --> 00:15:24,715
Een dag voor in de boeken...
298
00:15:24,799 --> 00:15:27,844
De Amerikaanse economie stormt vooruit,
net als de stieren op Wall Street.
299
00:15:27,927 --> 00:15:29,429
Een belangrijke dag op Wall Street...
300
00:15:29,512 --> 00:15:32,557
De S&P 500 hoger dan ooit.
301
00:15:32,640 --> 00:15:36,811
En de uitbetalingen aan directeuren
steeg mee.
302
00:15:38,146 --> 00:15:42,191
In 1973 verdiende de gemiddelde directeur
zo'n 22 keer meer...
303
00:15:42,275 --> 00:15:48,300
...dan de gemiddelde werker.
In 2016, was dit 271 keer zoveel.
304
00:15:48,448 --> 00:15:52,994
En hoe meer de aandelenmarkt groeit,
hoe minder Amerikanen hiervan profiteren.
305
00:15:53,327 --> 00:15:57,123
Het aantal Amerikanen met aandelen
is op het laagste punt...
306
00:15:57,206 --> 00:16:00,126
...in 20 jaar,
de middenklasse doet niet meer mee.
307
00:16:00,460 --> 00:16:04,589
Dus is het geen verrassing
dat het stijgen van de aandeelprijzen...
308
00:16:04,839 --> 00:16:08,342
...de ongelijkheid heeft doen toenemen.
Maar dit hoeft niet.
309
00:16:09,510 --> 00:16:11,971
Aandelenmarkten geven mensen
een kans te beslissen...
310
00:16:12,540 --> 00:16:16,434
...welke bedrijven een kans krijgen
op succes, en welke ideeën.
311
00:16:16,517 --> 00:16:19,562
En er gebeurt iets
als je mensen de kans geeft te spelen.
312
00:16:19,645 --> 00:16:23,191
Als je kijkt naar succesvolle landen,
hebben ze allemaal aandelenmarkten.
313
00:16:23,274 --> 00:16:25,610
En landen die wilden stoppen...
314
00:16:25,693 --> 00:16:28,362
...komen hierop terug
en stellen ze weer in.
315
00:16:28,446 --> 00:16:31,908
Aandeelhouders kunnen het gedrag
van bedrijven beïnvloeden...
316
00:16:31,991 --> 00:16:33,576
...wiens belangen ze behartigen.
317
00:16:33,659 --> 00:16:37,413
De meeste van ons denken
aan onze langetermijn-toekomst.
318
00:16:37,497 --> 00:16:42,126
We geven om onze buren,
onze kinderen en kleinkinderen.
319
00:16:42,210 --> 00:16:47,548
We hebben normen en waarden,
en willen dat bedrijven winst maken...
320
00:16:47,632 --> 00:16:50,920
...met zaken die goed zijn
voor de wereld...
321
00:16:50,176 --> 00:16:53,721
...en niet door mensen kwaad te doen
en het te vernietigen.
322
00:16:53,846 --> 00:16:56,724
Dat is wat de meeste belanghebbenden
echt willen.
323
00:16:59,477 --> 00:17:03,981
Ondertiteld door:
Netflix Nederland
26821
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.