All language subtitles for Speer.und.Er.S01E03.Spandau.-.Die.Strafe.dut
Afrikaans
Akan
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bemba
Bengali
Bihari
Bosnian
Breton
Bulgarian
Cambodian
Catalan
Cebuano
Cherokee
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Dutch
Esperanto
Estonian
Ewe
Faroese
Filipino
Finnish
French
Frisian
Ga
Galician
Georgian
German
Greek
Guarani
Gujarati
Haitian Creole
Hausa
Hawaiian
Hebrew
Hindi
Hmong
Hungarian
Icelandic
Igbo
Indonesian
Interlingua
Irish
Italian
Japanese
Javanese
Kannada
Kazakh
Kinyarwanda
Kirundi
Kongo
Korean
Krio (Sierra Leone)
Kurdish
Kurdish (SoranĂ®)
Kyrgyz
Laothian
Latin
Latvian
Lingala
Lithuanian
Lozi
Luganda
Luo
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Malayalam
Maltese
Maori
Marathi
Mauritian Creole
Moldavian
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Montenegrin
Nepali
Nigerian Pidgin
Northern Sotho
Norwegian
Norwegian (Nynorsk)
Occitan
Oriya
Oromo
Pashto
Persian
Polish
Portuguese (Brazil)
Portuguese (Portugal)
Punjabi
Quechua
Romanian
Romansh
Runyakitara
Russian
Samoan
Scots Gaelic
Serbian
Serbo-Croatian
Sesotho
Setswana
Seychellois Creole
Shona
Sindhi
Sinhalese
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Spanish (Latin American)
Sundanese
Swahili
Swedish
Tajik
Tamil
Tatar
Telugu
Tigrinya
Tonga
Tshiluba
Tumbuka
Turkish
Turkmen
Twi
Uighur
Ukrainian
Urdu
Uzbek
Vietnamese
Welsh
Wolof
Xhosa
Yiddish
Yoruba
Zulu
Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:07,120 --> 00:00:09,191
Von Schirach.
2
00:00:33,280 --> 00:00:35,351
Dönitz.
3
00:00:59,280 --> 00:01:01,271
Hess.
4
00:01:20,600 --> 00:01:22,910
Speer.
5
00:01:52,000 --> 00:01:53,513
Uitkleden.
6
00:02:26,000 --> 00:02:31,074
Ik ben duizelig. Ik moet gaan zitten.
- Ga op de vloer zitten.
7
00:02:55,000 --> 00:02:56,832
Funk.
8
00:03:07,080 --> 00:03:09,310
Spandau-gevangenis juli 1947
9
00:03:09,520 --> 00:03:11,875
Speer, Albert?
10
00:03:19,240 --> 00:03:22,870
Voorover leunen
met uw armen op de tafel.
11
00:03:33,320 --> 00:03:34,879
Verder.
12
00:03:37,640 --> 00:03:39,711
Ontspannen.
13
00:03:56,120 --> 00:04:00,910
Het is voor de gevangenen verboden
met elkaar te praten.
14
00:04:02,400 --> 00:04:05,916
U mag u alleen
tot de hoofdbewaker wenden...
15
00:04:06,120 --> 00:04:10,239
als u vragen hebt
over uw werk hier.
16
00:04:10,440 --> 00:04:14,957
Of over uw gezondheid of als u
een persoonlijk verzoek hebt.
17
00:04:15,160 --> 00:04:18,278
Baldur von Schirach, rijksjeugdleider
18
00:04:23,440 --> 00:04:26,319
Karl Dönitz, bevelhebber der marine
19
00:04:26,520 --> 00:04:30,434
minister van Buitenlandse Zaken
20
00:04:30,640 --> 00:04:34,554
Erich Räder, admiraal
21
00:04:36,440 --> 00:04:38,272
Nummer 5.
22
00:04:38,480 --> 00:04:42,678
Minister voor Bewapening en Munitie
23
00:04:47,240 --> 00:04:50,835
Walter Funk, minister van Economie
24
00:04:51,560 --> 00:04:56,509
plaatsvervanger van de FĂĽhrer, 1941
25
00:04:59,880 --> 00:05:02,394
Als u de regels overtreedt...
26
00:05:02,600 --> 00:05:06,878
worden u als straf
uw voorrechten afgenomen..
27
00:05:07,080 --> 00:05:10,311
Zoals het licht n uw cel,
voor maximaal vier weken.
28
00:05:10,520 --> 00:05:14,309
U wordt op een rantsoen
van water en brood gezet.
29
00:05:14,520 --> 00:05:18,070
Alle meubels zullen
uit uw cel worden verwijderd.
30
00:05:18,280 --> 00:05:23,559
Verder kunnen we u zo nodig
in de boeien slaan.
31
00:06:18,800 --> 00:06:22,839
Kijk die Speer nou.
- Hij wil onder de muur door.
32
00:06:35,440 --> 00:06:39,593
U hebt zich verwond, nummer 5.
- Stelt niets voor.
33
00:06:39,800 --> 00:06:42,838
Toch wel. Daarvoor ben ik hier.
34
00:06:49,880 --> 00:06:52,269
We zullen eens even kijken.
35
00:07:04,400 --> 00:07:06,755
Ik ken u, Herr Speer.
36
00:07:12,840 --> 00:07:15,150
Ik heb voor u gewerkt.
37
00:07:16,240 --> 00:07:19,437
In de wapenindustrie.
- Dwangarbeider?
38
00:07:43,680 --> 00:07:46,274
Doe het licht uit.
39
00:07:46,480 --> 00:07:48,278
Laat me met rust.
40
00:07:49,200 --> 00:07:51,350
Ik wil alleen slapen.
41
00:07:54,840 --> 00:07:57,275
Het licht doet zo'n pijn.
42
00:07:57,480 --> 00:08:00,472
Ophouden, nummer 6. Stilte.
43
00:08:26,880 --> 00:08:32,717
Lieve Gretel, kleine kamers hebben
grote voordelen, dat ontdek ik nu.
44
00:08:32,920 --> 00:08:38,120
Zo heb je zonder veel te bewegen
alles binnen je bereik.
45
00:08:38,320 --> 00:08:42,109
Daarom zat Filips II,
in z'n enorme slot bij Madrid...
46
00:08:42,320 --> 00:08:47,110
Meestal in een klein kamertje,
niet veel groter dan mijn onderkomen.
47
00:08:47,960 --> 00:08:50,520
Met jouw steun red ik me wel.
48
00:08:50,720 --> 00:08:53,439
Als beloning voor ons geduld..
49
00:08:53,640 --> 00:08:56,996
Kunnen we misschien nog
wat mooie tochtjes maken.
50
00:08:57,200 --> 00:09:01,558
Misschien is ons lot niet zo hard
als we nu wel denken.
51
00:09:09,800 --> 00:09:11,438
Nummer 5?
52
00:09:12,720 --> 00:09:14,916
De verpleger, alstublieft.
53
00:09:18,440 --> 00:09:22,070
Lieve Gretel, om de vier weken
mag ik een brief schrijven.
54
00:09:22,280 --> 00:09:26,353
Het antwoord van 1200 woorden
moet van één persoon komen..
55
00:09:26,560 --> 00:09:29,871
Maar kinderen mogen
er een deel van schrijven.
56
00:09:30,080 --> 00:09:32,833
Soms vochten we
om wie er mocht schrijven.
57
00:09:33,040 --> 00:09:38,877
Over sommige onderwerpen
mocht je meer woorden schrijven.
58
00:09:39,080 --> 00:09:42,755
En soms was het ook
gewoon een plicht.
59
00:09:42,960 --> 00:09:45,156
Nog 84 woorden.
60
00:09:45,360 --> 00:09:50,070
Maak je om mij geen zorgen.
Ik voel me fit en gezond.
61
00:09:51,720 --> 00:09:54,758
Dat brieven schrijven
was iets vreselijks.
62
00:09:56,360 --> 00:10:02,197
Elk weekend zei m'n moeder:
Schrijf nog een brief.
63
00:10:02,400 --> 00:10:04,596
Dan had ik pas nog geschreven.
64
00:10:04,800 --> 00:10:09,795
Het was al heel wat als we met het
hele gezin 1600 woorden schreven.
65
00:10:10,000 --> 00:10:13,595
Het was een hele opgave.
66
00:10:13,800 --> 00:10:17,839
'Lieve vader, meer weet ik niet.
Ik moet nu afsluiten.'
67
00:10:18,040 --> 00:10:21,112
Ik was blij als ik zover was.
68
00:10:21,320 --> 00:10:23,994
Dan was de brief klaar.
69
00:10:24,200 --> 00:10:26,237
Moet u eens kijken.
70
00:10:28,440 --> 00:10:32,070
Ben je niet gewend, hè?
Om met je handen te werken.
71
00:10:33,120 --> 00:10:35,031
U zei dat u me kende.
72
00:10:35,240 --> 00:10:37,470
Daar moeten pleisters op.
73
00:10:39,320 --> 00:10:41,436
Ik werd gedeporteerd.
74
00:10:41,640 --> 00:10:44,029
Ik werd erg ziek.
75
00:10:44,920 --> 00:10:49,869
Ik kwam in een speciaal ziekenhuis
van uw dienst bouwinspectie.
76
00:10:50,080 --> 00:10:52,549
Hier in Berlijn.
77
00:10:52,760 --> 00:10:55,149
Ik ben er goed geholpen.
78
00:10:55,360 --> 00:10:57,237
Door Dr Heinz.
79
00:10:58,480 --> 00:11:03,475
Dr Heinz nam me in z'n familie op.
Hij heeft me gered.
80
00:11:06,320 --> 00:11:08,880
En nu kan ik u helpen.
81
00:11:09,080 --> 00:11:13,039
Als u iets wilt schrijven,
smokkel ik het naar buiten.
82
00:11:15,120 --> 00:11:16,872
Dat komt niemand te weten.
83
00:12:13,560 --> 00:12:18,794
Lieve Gretel, clandestiene brieven
schrijven is erg spannend.
84
00:12:19,000 --> 00:12:21,196
We hebben een weg gevonden.
85
00:12:21,400 --> 00:12:27,430
Onze vriend brengt ze naar iemand
in Berlijn en die brengt ze naar jou.
86
00:12:28,800 --> 00:12:33,271
Niemand mag van deze brieven weten,
ook m'n moeder niet.
87
00:12:33,480 --> 00:12:36,757
Bewaar ze op een veilige plek.
88
00:12:36,960 --> 00:12:40,715
Schrijf niets
in je officiële brieven..
89
00:12:40,920 --> 00:12:45,357
Dat je niet uit mijn officiële
brieven kunt weten.
90
00:12:53,160 --> 00:12:55,276
Nummer 5, naar buiten.
91
00:13:39,800 --> 00:13:41,552
Nummer 5.
92
00:13:41,760 --> 00:13:43,876
Groeten zoals het hoort.
93
00:13:59,200 --> 00:14:01,237
Moet je Speer zien.
94
00:14:01,440 --> 00:14:04,558
De modelgevangene
van de geallieerden.
95
00:14:04,760 --> 00:14:06,910
Altijd in de weer.
96
00:14:08,760 --> 00:14:13,038
Je bezem is al krom
van al je gepauzeer.
97
00:14:14,240 --> 00:14:20,191
Niet zo krom als de ruggengraat van
generaals die zijn misdaden pleegden.
98
00:14:20,400 --> 00:14:26,157
Zoals je in de rechtbank over
de FĂĽhrer sprak, dat was landverraad.
99
00:14:27,240 --> 00:14:33,475
Landverraad? Heb je de films van
de concentratiekampen niet gezien?
100
00:14:34,880 --> 00:14:38,191
Wij soldaten wisten daar niets van.
101
00:14:38,400 --> 00:14:43,554
Waar moet het heen als elke soldaat
z'n eigen bevelen geeft?
102
00:14:43,760 --> 00:14:48,152
Je ziet waar het heen is gegaan.
—Ja, dat zie ik zeker.
103
00:14:48,960 --> 00:14:51,236
Een beëdigd minister als jij...
104
00:14:51,440 --> 00:14:55,274
die een moordaanslag
op het staatshoofd beraamt.
105
00:14:55,480 --> 00:14:57,756
Ik wilde de oorlog beëindigen.
106
00:14:57,960 --> 00:15:02,909
Voor jou was de oorlog een misdaad
vanaf het moment dat je het besefte.
107
00:15:03,120 --> 00:15:07,239
Toen hij al verloren was.
—Was het daarvoor geen misdaad?
108
00:15:07,440 --> 00:15:11,399
Ik zag het niet in.
Ik zit hier dankzij jou.
109
00:15:11,600 --> 00:15:16,515
Als jij hem niet had voorgesteld
dat ik hem moest opvolgen..
110
00:15:16,720 --> 00:15:18,916
Dan stond ik hier nu niet.
111
00:15:19,120 --> 00:15:23,990
Hitler vroeg alleen naar m'n mening.
Ik kon hem niet tegenspreken.
112
00:15:24,960 --> 00:15:29,750
En jij weet heel goed
waarom je hier beland bent...
113
00:15:29,960 --> 00:15:32,998
M'n beste grootadmiraal.
114
00:15:38,520 --> 00:15:43,356
Brieven voor nummer 1 en nummer 5.
115
00:15:56,320 --> 00:15:58,630
Do svidaniya.
116
00:16:25,400 --> 00:16:30,793
Dit lijkt wel een kalender.
Wat leuk.
117
00:16:31,000 --> 00:16:35,312
Heb ik die voor m'n vader gemaakt?
- Hij komt uit Spandau.
118
00:16:35,520 --> 00:16:42,119
Eerst mocht je zoiets nog sturen.
Later mocht dat niet meer, geloof ik.
119
00:16:43,400 --> 00:16:46,392
Lieve papa,
vandaag ben ik naar oma gegaan.
120
00:16:46,600 --> 00:16:49,592
Het is heel fijn.
Ik heb m'n eigen kamer.
121
00:16:49,800 --> 00:16:52,792
Ik leef als een prinses.
Jammer dat het regent.
122
00:16:53,000 --> 00:16:57,836
Anders had ik geproefd
welke appels het beste smaken.
123
00:16:58,040 --> 00:17:04,833
M'n eerste dag was heel fijn. Als het
zo blijft, heb ik een fijne vakantie.
124
00:17:05,040 --> 00:17:10,069
Zo schrijf je op die leeftijd.
Ik was elf of twaalf.
125
00:17:10,280 --> 00:17:16,071
De westelijke sectoren van Berlijn
worden door de lucht bevoorraad.
126
00:17:16,280 --> 00:17:22,037
Zo luidden de koppen vanmorgen
in de Berlijnse ochtendkranten.
127
00:17:22,240 --> 00:17:25,312
Een andere kop
was al even opmerkelijk:
128
00:17:25,520 --> 00:17:30,196
Elke acht minuten landt
er een toestel op Berlijn Tempelhof.
129
00:17:30,400 --> 00:17:32,789
Bij de radio
in de Amerikaanse sector...
130
00:17:33,000 --> 00:17:39,838
hoort u hoe toestellen uit Frankfurt
de Berlijners voedsel komen brengen.
131
00:17:40,040 --> 00:17:44,159
De Amerikanen willen de hele stad
door de lucht bevoorraden.
132
00:17:44,360 --> 00:17:47,159
Dat is mogelijk, maar moeilijk.
133
00:17:52,640 --> 00:17:56,349
Hoeveel ton per dag?
Hoeveel vliegtuigen?
134
00:17:56,560 --> 00:18:02,750
Die tegennatuurlijke coalitie tussen
de Russen en het Westen moest falen.
135
00:18:02,960 --> 00:18:09,400
Als het hier oorlog wordt, zijn wij
de eersten die de Russen fusilleren.
136
00:18:09,600 --> 00:18:11,955
Of ze brengen ons naar Moskou.
137
00:18:58,480 --> 00:19:02,235
Hitlers appartement
in de Prinzregentenstrasse.
138
00:19:02,440 --> 00:19:04,351
Kleinburgerlijk ingericht.
139
00:19:04,560 --> 00:19:09,953
Het was het huis van een man met
een midden-inkomen, van een leraar.
140
00:19:10,920 --> 00:19:14,436
Het rook er naar gebakken olie
en ranzig afval.
141
00:19:15,760 --> 00:19:19,071
In een hoek
stond een borstbeeld van Wagner.
142
00:19:20,840 --> 00:19:25,516
Kussens met fijn borduurwerk,
zware siermeubelen.
143
00:19:25,720 --> 00:19:30,840
Boeken achter glas, niets verried dat
hij al drie jaar rijkskanselier was.
144
00:19:46,560 --> 00:19:48,949
Dat verbaast je, Speer.
145
00:19:50,080 --> 00:19:53,596
Maar hiertoe
moet ik me al jaren dwingen.
146
00:19:54,960 --> 00:20:00,399
Als de SA voorbij marcheert,
moet ik m'n arm uren gestrekt houden.
147
00:20:00,600 --> 00:20:02,989
Zonder te trillen.
148
00:20:05,720 --> 00:20:09,714
Dankzij jarenlange training
doet niemand me dat na.
149
00:20:12,880 --> 00:20:18,796
Kijk maar eens hoe vaak Göring
zin arm laat zakken.
150
00:20:21,240 --> 00:20:26,269
Uw man zal gebouwen oprichten
die al 4000 jaar niet zijn gebouwd.
151
00:20:40,760 --> 00:20:43,912
Wat heeft cognac toch
een mooie kleur, hè?
152
00:20:50,120 --> 00:20:53,158
Er werden niet alleen brieven
binnengesmokkeld.
153
00:20:53,360 --> 00:20:57,797
Met kerst en z'n verjaardag
kreeg hij ook lekkernijen.
154
00:20:58,000 --> 00:21:01,311
Pâté de foie gras, dat soort dingen.
155
00:21:01,520 --> 00:21:05,434
Kaviaar en sekt
waren de hoogtepunten.
156
00:21:08,080 --> 00:21:11,152
M'n eerste slok in drie jaar.
157
00:21:42,480 --> 00:21:45,233
Die grote schepen van je..
158
00:21:45,440 --> 00:21:48,034
Die waren uit de tijd.
159
00:21:48,240 --> 00:21:50,754
Dat vond de FĂĽhrer ook.
160
00:21:51,960 --> 00:21:54,315
Weet je, Dönitz...
161
00:21:55,920 --> 00:22:02,474
Jij was gewoon een jonge, ambitieuze
officier. Dat zag ik meteen.
162
00:22:02,680 --> 00:22:07,914
Als ze me in 1941 driehonderd
onderzeeërs hadden gegeven...
163
00:22:08,120 --> 00:22:11,351
hadden we de Engelsen verslagen.
164
00:22:11,560 --> 00:22:15,758
Je wilt nog steeds niet inzien
dat ze die konden opsporen.
165
00:22:15,960 --> 00:22:20,477
Het was jouw schuld
dat er tot midden 1940..
166
00:22:20,680 --> 00:22:24,196
Maar twee onderzeeërs per maand
werden gebouwd.
167
00:22:26,160 --> 00:22:30,916
Praat toch met Speer.
Misschien bouwt die er nog een paar.
168
00:22:38,360 --> 00:22:40,920
Hou je van noten?
169
00:22:41,120 --> 00:22:43,396
In principe wel.
170
00:22:44,320 --> 00:22:47,119
Over 10 jaar hangen ze eraan.
171
00:22:47,320 --> 00:22:49,596
Dan ben ik hier niet meer.
172
00:22:51,360 --> 00:22:53,351
Zo hoog worden ze.
173
00:22:53,560 --> 00:22:56,359
Dat zijn notenbomen.
174
00:22:57,360 --> 00:23:01,672
Het zijn de notenbomen van uw vader.
175
00:23:01,880 --> 00:23:04,918
Ze zijn groot geworden, hè?
176
00:23:05,120 --> 00:23:10,320
Speer als tuinman.
Dat zal hij nooit hebben gedacht.
177
00:23:29,960 --> 00:23:34,318
In Neurenberg zag ik haar het laatst.
—Tweeënhalf jaar.
178
00:23:45,000 --> 00:23:48,311
Het gesprek moet
in het Duits worden gevoerd.
179
00:23:50,440 --> 00:23:54,832
Geen geheime tekens,
geen woord over politiek.
180
00:23:55,040 --> 00:23:58,396
Geen voorwerpen uitwisselen.
181
00:23:58,600 --> 00:24:02,275
En elkaar niet aanraken,
anders breken we het af.
182
00:24:19,360 --> 00:24:24,309
Lieve Gretel, dat gesprek lijkt meer
op een openbare zitting.
183
00:24:24,520 --> 00:24:27,114
We hebben geen privacy.
184
00:24:27,320 --> 00:24:30,597
We kunnen elkaar
geheime brieven schrijven.
185
00:24:30,800 --> 00:24:34,919
Het gaat er alleen om
dat we elkaar weer eens kunnen zien.
186
00:24:35,120 --> 00:24:38,829
Wat we daarbij zeggen,
vind ik niet belangrijk.
187
00:24:39,040 --> 00:24:42,158
Iets liefs zeggen
bij deze voorstelling?
188
00:24:42,360 --> 00:24:45,830
Nee, dat is onze stijl niet.
189
00:24:49,640 --> 00:24:50,994
Hallo.
190
00:24:51,200 --> 00:24:54,113
Je ziet er goed uit.
Jij ook.
191
00:24:59,520 --> 00:25:01,796
Je kunt de wereld weer aan.
192
00:25:03,520 --> 00:25:06,592
Gaat het goed met je?
—Ja, het gaat goed.
193
00:25:12,880 --> 00:25:16,839
En moeder?
—Ze woont bij ons boven.
194
00:25:19,200 --> 00:25:21,396
Nog steeds de grand dame?
195
00:25:21,600 --> 00:25:25,070
Ze vraagt kunstenaars
en professoren op de thee.
196
00:25:30,360 --> 00:25:33,751
En de kinderen?
- Die vragen veel aandacht.
197
00:25:44,840 --> 00:25:50,358
Albert is al een grote jongen. Hij
doet veel met de evangelische jeugd.
198
00:25:51,680 --> 00:25:56,151
Hilde is een echt bakvisje.
Dat wordt Margret binnenkort ook.
199
00:25:57,840 --> 00:26:00,116
De meisjes doen het goed op school.
200
00:26:00,320 --> 00:26:04,553
Albert doet z'n best.
Maar ik kan steunen op onze oudste.
201
00:26:04,760 --> 00:26:09,675
Als hij goed kan tekenen,
kan hij best een ambacht leren.
202
00:26:11,080 --> 00:26:12,878
Misschien meubelmaker.
203
00:26:14,880 --> 00:26:17,156
En Fritz, Ernst en Arnold?
204
00:26:18,120 --> 00:26:20,634
Ernst gaat pas naar de lagere school.
205
00:26:20,840 --> 00:26:25,471
Arnold is sterk. Hij is altijd
buiten en nergens bang voor.
206
00:26:27,920 --> 00:26:30,514
Hij lijkt vee! op jou.
207
00:26:37,280 --> 00:26:40,796
Je kunt me altijd
nieuwe foto's sturen.
208
00:26:41,880 --> 00:26:45,839
Die kan ik in m'n cel ophangen,
dan zie ik jullie elke dag.
209
00:26:46,040 --> 00:26:48,077
We zullen eraan denken.
210
00:26:54,360 --> 00:26:58,877
Onze Fritz is een kleine professor.
Zoals die rekenen kan.
211
00:26:59,920 --> 00:27:03,197
Net als jij destijds
op het gymnasium.
212
00:27:03,400 --> 00:27:05,960
Ik had wiskunde moeten studeren.
213
00:27:07,000 --> 00:27:09,355
Dan was alles anders gelopen.
214
00:27:12,800 --> 00:27:16,111
Ik heb je nieuwe pijp meegebracht.
- Dank je.
215
00:27:17,320 --> 00:27:21,029
Roken doet me goed in de cel.
Vooral als...
216
00:27:25,040 --> 00:27:29,557
Als ik thuis ben, stop ik weer.
- Dat hoeft niet.
217
00:27:30,600 --> 00:27:33,274
Rook zo veel als je wilt.
—Nee.
218
00:27:34,280 --> 00:27:39,354
Dan ga ik aan het open raam zitten
en kijk ik de tuin in.
219
00:27:50,880 --> 00:27:53,269
Fijn dat je gekomen bent.
220
00:27:54,640 --> 00:27:58,395
We hebben nog genoeg tijd.
221
00:27:58,600 --> 00:28:01,797
Ik denk dat m'n moeder
een warm hart had...
222
00:28:02,000 --> 00:28:08,554
maar door haar opvoeding, door de
omstandigheden, of door m'n vader...
223
00:28:08,760 --> 00:28:14,392
zich zo'n gereserveerde houding
had aangewend.
224
00:28:15,360 --> 00:28:19,831
Die had ze na de oorlog ook nodig
om te kunnen overleven.
225
00:28:20,040 --> 00:28:22,600
M'n moeder was ongelooflijk beheerst.
226
00:28:22,800 --> 00:28:26,634
Ze hield zich sterk
en belastte het gezin niet.
227
00:28:26,840 --> 00:28:30,720
Ze had ook haar dagelijkse taken
met al die kinderen.
228
00:28:30,920 --> 00:28:35,517
Een mengeling van afleiding
en plichtsvervulling.
229
00:28:35,720 --> 00:28:39,714
Ik denk dat ze in die tijd...
230
00:28:41,240 --> 00:28:44,949
Buitengewoon sterk was.
231
00:29:18,920 --> 00:29:21,719
In 't geval van Russische agressie..
232
00:29:21,920 --> 00:29:25,311
Zijn wij als eersten het slachtoffer.
233
00:29:25,520 --> 00:29:30,959
De Koude Oorlog wordt
met volle kracht tegen ons gevoerd.
234
00:29:31,160 --> 00:29:33,151
Het nieuws van troepen...
235
00:29:33,360 --> 00:29:37,877
Met Hess loopt het nog slecht af.
Hij wordt steeds vreemder.
236
00:29:38,080 --> 00:29:39,912
We mogen hem niet negeren.
237
00:29:40,120 --> 00:29:44,353
Er komen meldingen binnen
dat men in de Oostzone...
238
00:29:44,560 --> 00:29:49,077
de algemene dienstplicht
wil invoeren.
239
00:29:50,040 --> 00:29:51,678
Heerlijke dag.
240
00:29:51,880 --> 00:29:54,998
De verjaardag van de FĂĽhrer.
Was je dat vergeten?
241
00:29:55,200 --> 00:29:58,636
Je weet dat ik anders
over Hitler denk dan jij.
242
00:29:58,840 --> 00:30:01,480
Ja, ik weet ook sinds wanneer.
243
00:30:01,680 --> 00:30:05,913
Voor mij blijft hij de FĂĽhrer,
meneer de minister.
244
00:30:06,120 --> 00:30:10,318
We hoeven onze meningsverschillen
hier niet uit te vechten.
245
00:30:10,520 --> 00:30:13,353
Laten we het ons niet moeilijk maken.
246
00:30:14,320 --> 00:30:15,958
Goed hoor.
247
00:30:19,720 --> 00:30:21,393
Meneer de minister.
248
00:30:32,120 --> 00:30:34,031
Beste Arnold...
249
00:30:34,240 --> 00:30:37,710
Wat hebben we elkaar
al lang niet gezien.
250
00:30:37,920 --> 00:30:39,911
Al bijna vier jaar.
251
00:30:40,120 --> 00:30:44,398
Maar in je brief lees ik
dat je nog altijd even levendig bent.
252
00:30:44,600 --> 00:30:48,673
Je hebt vele talenten die je het
leven makkelijker zullen maken.
253
00:30:48,880 --> 00:30:54,558
Ik weet dat je de energie hebt
om je doelen te bereiken.
254
00:30:55,640 --> 00:30:59,554
Lieve papa, ik ben terug
uit het kindertehuis.
255
00:30:59,760 --> 00:31:03,799
Het was daar erg fijn
en op school ook.
256
00:31:04,600 --> 00:31:08,719
Dat is niet waar, dat het
erg fijn was in het kindertehuis.
257
00:31:08,920 --> 00:31:11,116
Ik had vreselijke heimwee.
258
00:31:11,320 --> 00:31:13,755
Het was helemaal niet fijn.
—Nee.
259
00:31:13,960 --> 00:31:17,237
Wie zei dat u dat moest schrijven?
260
00:31:17,440 --> 00:31:20,114
Dat kan mijn idee zijn geweest.
261
00:31:20,320 --> 00:31:23,278
We deden ons best..
262
00:31:26,880 --> 00:31:31,909
Zin leven makkelijker te maken
door hem leuke dingen te vertellen.
263
00:31:32,120 --> 00:31:36,591
Het was een prachtige,
lieflijke, volmaakte wereld..
264
00:31:36,800 --> 00:31:41,670
Die ik hem voorspiegelde.
De werkelijkheid was echt anders.
265
00:31:41,880 --> 00:31:46,909
Deed uw vader hetzelfde?
Vanzelfsprekend.
266
00:31:47,120 --> 00:31:51,751
Hij kon ons weinig vertellen
over z'n dagelijks leven.
267
00:31:51,960 --> 00:31:57,353
Beste Arnold, ik was erg verrast
door je eerste lange brief.
268
00:31:57,560 --> 00:32:01,235
Ik wist niet dat je
al zoveel geleerd had op school.
269
00:32:01,440 --> 00:32:05,991
Ik vond het heel interessant
wat je me allemaal vertelde.
270
00:32:06,200 --> 00:32:08,669
Stond je naam eronder
in schoonschrift?
271
00:32:08,880 --> 00:32:11,679
Je hebt me echt verbluft.
272
00:32:12,640 --> 00:32:17,350
U gaf nooit uitdrukking
aan uw ware gevoelens. Geen van U.
273
00:32:17,560 --> 00:32:20,313
Over gevoelens spraken we niet.
274
00:32:24,600 --> 00:32:26,955
Echt.
275
00:32:27,160 --> 00:32:29,993
Daar spraken we nooit over.
276
00:32:30,960 --> 00:32:33,873
Je ziet er beter uit dan vorige keer.
277
00:32:36,000 --> 00:32:37,673
Energieker.
278
00:32:38,760 --> 00:32:42,958
Zijn de kinderen gezond?
—Ja, het gaat goed met ze.
279
00:32:46,800 --> 00:32:48,473
En Albert?
280
00:32:48,680 --> 00:32:52,230
Hij heeft geen zin meer in school.
Latijn.
281
00:32:52,440 --> 00:32:55,114
Laat hem eerst timmerman worden.
282
00:32:56,080 --> 00:33:01,632
Waar wil je hem in de leer doen?
—Bij de firma Sommer, in Heidelberg.
283
00:33:02,720 --> 00:33:06,076
Dat is niet zo ver van huis.
Dat is goed.
284
00:33:06,280 --> 00:33:10,990
'Hij moet eerst timmerman worden.
Laat hem eerst in de leer gaan.'
285
00:33:11,200 --> 00:33:15,751
En dan geeft hij zin vrouw
instructies voor de jongere kinderen.
286
00:33:15,960 --> 00:33:18,031
Hij geeft aldoor instructies.
287
00:33:18,240 --> 00:33:23,474
Een man stuurt vanuit de gevangenis
zin hele gezin.
288
00:33:23,680 --> 00:33:28,516
Dat probeerde hij tenminste.
Hij zag dat als z'n taak.
289
00:33:28,720 --> 00:33:35,319
Hij moest de hele familie vertellen
hoe het verder moest.
290
00:33:36,000 --> 00:33:39,231
De tuin is verwaarloosd.
Het wordt me te veel.
291
00:33:39,440 --> 00:33:43,593
Ja, pas op je gezondheid.
Dat is het belangrijkste.
292
00:33:46,400 --> 00:33:48,755
Doe de kinderen de groeten.
293
00:33:49,920 --> 00:33:52,594
Zeg dat ik hun brieven goed vind.
294
00:33:53,840 --> 00:33:57,231
Ze doen hun best
om genoeg te schrijven.
295
00:34:07,080 --> 00:34:09,469
Dan kom ik in mei weer terug.
296
00:34:10,920 --> 00:34:14,197
Volgend jaar. Tot ziens, Albert.
297
00:34:40,240 --> 00:34:46,270
Ik herinner me niet dat we m'n moeder
ooit vroegen: Hoe was het in Spandau?
298
00:34:46,480 --> 00:34:50,110
In de loop der jaren
werd het ook routine.
299
00:34:50,320 --> 00:34:56,350
We wisten precies wiens beurt { was,
wie er naar Berlijn mocht of moest...
300
00:34:56,560 --> 00:34:59,598
En we bereidden ons daarop voor.
301
00:34:59,800 --> 00:35:04,078
Maar we spraken onderling niet
over hoe het was gegaan.
302
00:35:05,840 --> 00:35:09,196
Ik krijg te weinig nieuwe indrukken
van de kinderen.
303
00:35:09,400 --> 00:35:12,279
We leven ook niet meer met ze samen.
304
00:35:13,960 --> 00:35:17,157
Ik weet niet meer
wat ik ze moet schrijven.
305
00:35:20,600 --> 00:35:22,637
Weet je..
306
00:35:24,040 --> 00:35:26,395
M'n vrouw...
307
00:35:32,240 --> 00:35:34,595
Alles komt op hen neer.
308
00:35:37,000 --> 00:35:40,755
Mijn vrouw doet het ook geweldig
met de kinderen.
309
00:35:41,800 --> 00:35:44,235
Mijn vrouw heeft me verlaten.
310
00:35:49,040 --> 00:35:51,190
Voor een ander?
311
00:35:54,280 --> 00:35:56,237
Zo gaat dat.
312
00:35:58,200 --> 00:36:00,271
M'n Henny.
313
00:36:01,840 --> 00:36:04,400
Ik had dat nooit van haar gedacht.
314
00:36:07,360 --> 00:36:11,149
Maar de kinderen
zijn hun vader trouw. Allemaal.
315
00:36:12,200 --> 00:36:14,077
Dat doet me goed.
316
00:36:20,040 --> 00:36:25,114
Dit is een schets van een rotstuin
die hij heeft getekend.
317
00:36:25,320 --> 00:36:31,077
Je ziet dat hij vrij klein was,
zo'n 5 bij 3,5 meter.
318
00:36:31,280 --> 00:36:34,511
Het is trapsgewijs opgestapeld...
319
00:36:34,720 --> 00:36:38,509
als een rotstuin,
naar boven opgebouwd.
320
00:36:38,720 --> 00:36:40,358
Als hij in het midden ligt...
321
00:36:40,560 --> 00:36:44,872
Is het of hij naar de torens en muren
van een stad kijkt.
322
00:37:02,440 --> 00:37:05,432
De Sovjet-Unie heeft er niets aan..
323
00:37:05,640 --> 00:37:09,679
Om dit land in verwoeste toestand
te bezetten.
324
00:37:09,880 --> 00:37:13,475
Maar er is de Sovjet-Unie
veel aan gelegen..
325
00:37:13,680 --> 00:37:19,392
Dit land, met z'n grote potentieel,
aan zich te onderwerpen..
326
00:37:19,600 --> 00:37:26,677
Omdat het zich dan sterk genoeg voelt
om een oorlog tegen de VS te voeren.
327
00:37:26,880 --> 00:37:29,918
Als het maar geen oorlog wordt.
328
00:37:30,120 --> 00:37:34,796
Ik zal m'n vrouw schrijven
dat ze snel uit Duitsland weg moet.
329
00:37:48,880 --> 00:37:52,430
Als de Russen
Berlijn onder de voet lopen..
330
00:37:52,640 --> 00:37:57,430
Ik heb de commandant gevraagd
om me dan Zelfmoord te laten plegen.
331
00:38:03,280 --> 00:38:05,271
Lieve Hilde...
332
00:38:05,480 --> 00:38:08,950
Je vroeg hoe een intelligent mens
dit kon doen.
333
00:38:09,160 --> 00:38:12,755
Ik heb een grote schuld
op me geladen.
334
00:38:14,000 --> 00:38:18,597
Er zijn dingen waaraan je schuld
hebt, al heb je een excuus...
335
00:38:18,800 --> 00:38:21,076
omdat ze zo verreikend zijn...
336
00:38:21,280 --> 00:38:24,671
dat elk menselijk excuus
erbij verbleekt.
337
00:38:25,760 --> 00:38:30,118
'Er zijn dingen waaraan je schuld
hebt, al heb je een excuus..
338
00:38:30,320 --> 00:38:32,596
Omdat ze zo verreikend zijn...
339
00:38:32,800 --> 00:38:36,839
dat elk menselijk excuus
erbij verbleekt.
340
00:38:37,920 --> 00:38:42,198
Om je gerust te stellen: Van
die vreselijke dingen wist ik niets.
341
00:38:42,400 --> 00:38:47,713
De Amerikanen zeiden later ook
dat ze dat niet dachten.
342
00:38:47,920 --> 00:38:50,560
Maar daarmee ben ik niet tevreden.
343
00:38:51,960 --> 00:38:56,557
Want ik stel me de vraag wat ik op
mijn hoge post had kunnen weten...
344
00:38:56,760 --> 00:38:59,229
als ik het had willen weten.
345
00:38:59,440 --> 00:39:02,751
Waarschijnlijk niet alles,
maar wel veel.
346
00:39:11,920 --> 00:39:16,198
Ik heb mezelf gevraagd
wat ik gedaan zou hebben..
347
00:39:16,400 --> 00:39:21,679
Als ik me medeverantwoordelijk had
gevoeld voor Hitlers andere daden.
348
00:39:22,800 --> 00:39:26,714
Helaas moet ik toegeven
dat het antwoord negatief is.
349
00:39:26,920 --> 00:39:30,436
M'n positie als architect,
de mooie opdrachten..
350
00:39:30,640 --> 00:39:34,759
Waren me zoveel waard
dat ik alles zou hebben geaccepteerd.
351
00:39:35,000 --> 00:39:37,958
Architectenbureau Wolters in Coesfeld
352
00:39:38,920 --> 00:39:41,389
Weg daarmee.
353
00:39:41,600 --> 00:39:44,114
Al die verhalen over de joden.
354
00:39:44,320 --> 00:39:49,599
'De joodse huurders
werden in de joodse sector gepropt.'
355
00:39:49,800 --> 00:39:53,077
Dat laten we weg.
Weet je...
356
00:39:53,720 --> 00:39:58,590
M'n grootmoeder moest ook haar huis
in de Lichtensteinerallee uit.
357
00:39:59,600 --> 00:40:03,195
Maar ze kon het nog verkopen.
- Dat weet ik.
358
00:40:04,320 --> 00:40:06,789
Wist je dat?
—Niet van jullie.
359
00:40:07,000 --> 00:40:11,949
In het algemeen. Alle joden moesten
weg, we hadden de ruimte nodig.
360
00:40:18,400 --> 00:40:20,914
Ons kantoor voerde het uit.
361
00:40:21,120 --> 00:40:23,316
Ik ging er niet over.
362
00:40:25,720 --> 00:40:33,720
'In opdracht van Speer worden nog
5000 woningen van joden ontruimd.
363
00:40:34,400 --> 00:40:38,951
Het personeel wordt uitgebreid
om de joden... Doorstrepen.
364
00:40:42,440 --> 00:40:46,752
'Van die vreselijke dingen
wist ik niets.'
365
00:40:46,960 --> 00:40:50,794
'Maar ik had het kunnen weten.'
Zoiets staat er ook.
366
00:40:51,000 --> 00:40:54,595
Klopt, dat moet je erbij zeggen.
367
00:40:55,920 --> 00:40:59,709
Anders is het niet helemaal
geloofwaardig.
368
00:41:01,040 --> 00:41:04,476
'Van die vreselijke dingen
wist ik niks.”
369
00:41:04,680 --> 00:41:09,709
Of het geloofwaardig is of niet...
370
00:41:09,920 --> 00:41:14,790
Het is zo dat...
371
00:41:18,160 --> 00:41:21,710
Toen hij thuiskwam..
372
00:41:21,920 --> 00:41:26,391
Had ik hem die vragen natuurlijk
ook nog eens kunnen stellen.
373
00:41:26,600 --> 00:41:30,958
Deze vraag in het bijzonder.
374
00:41:31,160 --> 00:41:34,437
Ik heb dat overwogen,
maar het niet gedaan.
375
00:41:34,640 --> 00:41:39,953
Ik maakte het hem ook makkelijk.
Ik heb niet doorgevraagd.
376
00:41:40,160 --> 00:41:44,518
Ik accepteerde de antwoorden
die hij me gaf.
377
00:41:44,720 --> 00:41:51,672
Ik heb hem nooit naar dingen gevraagd
over het Derde Rijk.
378
00:41:51,880 --> 00:41:53,598
Nooit?
- Nooit.
379
00:41:53,800 --> 00:41:58,271
Hij was iemand
die er overal over wilde vertellen..
380
00:41:58,480 --> 00:42:02,235
Dat noemden we monumentenzorg.
381
00:42:10,360 --> 00:42:13,193
Jullie hebben elke stap vastgelegd.
382
00:42:14,280 --> 00:42:17,796
Als de oorlog anders afgelopen was...
383
00:42:30,800 --> 00:42:33,474
Mag ik die kroniek lezen?
384
00:42:34,800 --> 00:42:37,713
We moeten ze eerst herzien.
385
00:42:39,520 --> 00:42:43,753
Het zou anders zijn geweest
als u had ontdekt...
386
00:42:43,960 --> 00:42:49,353
Dat hij zichzelf en het hele gezin
in die vriendelijke brieven voorloog.
387
00:42:49,560 --> 00:42:54,919
Dat hij veel meer wist
dan we nu nog kunnen napluizen...
388
00:42:55,120 --> 00:42:58,715
en met de volkerenmoord
had ingestemd.
389
00:42:58,920 --> 00:43:03,278
Dan was hij voor u
een andere vader geweest.
390
00:43:03,480 --> 00:43:06,074
Niet alleen een andere vader.
391
00:43:06,280 --> 00:43:09,511
Dan waren we anders
met hem omgegaan.
392
00:43:09,720 --> 00:43:13,554
Ook met het goeds dat hij had gedaan.
393
00:43:15,200 --> 00:43:18,670
Niemand kon je grootmoeder
destijds helpen.
394
00:43:19,840 --> 00:43:22,753
Er is nu ook
niemand meer mee geholpen.
395
00:43:24,440 --> 00:43:26,670
Ik kon jou helpen.
396
00:43:28,440 --> 00:43:30,795
En dat deed ik graag.
397
00:43:32,200 --> 00:43:36,876
En als Speer had geweten
dat ik bij jou op kantoor werkte?
398
00:43:39,000 --> 00:43:42,789
Jij met je kleine raciale smetje.
399
00:43:43,000 --> 00:43:45,674
Praat niet zo.
400
00:43:45,880 --> 00:43:48,520
Hij zou niets hebben gezegd.
401
00:43:48,720 --> 00:43:53,840
Hij zou je zelfs geholpen hebben als
we in de problemen waren geraakt.
402
00:43:56,720 --> 00:43:58,677
Geloof me.
403
00:44:02,320 --> 00:44:08,111
In naam van het Duitse volk zijn
onbeschrijflijke misdaden gepleegd...
404
00:44:08,320 --> 00:44:13,554
Die ons tot morele en materiële
compensatie verplichten.
405
00:44:13,760 --> 00:44:18,596
Niet alleen voor de schade die
individuele joden hebben geleden...
406
00:44:18,800 --> 00:44:22,191
Maar ook voor joods eigendom...
407
00:44:22,400 --> 00:44:27,793
van mensen
die niet meer in leven zijn.
408
00:44:29,160 --> 00:44:33,393
Vanwege zijn gezondheidstoestand
krijgt nummer 3 een fauteuil.
409
00:44:33,600 --> 00:44:35,079
Geweldig.
410
00:44:35,280 --> 00:44:37,999
Ik heb geen fauteuil nodig.
411
00:44:39,760 --> 00:44:44,072
Als ik ademhalingsproblemen heb
en m'n toestand verslechtert...
412
00:44:44,280 --> 00:44:46,749
moeten ze me vrijlaten.
413
00:45:18,960 --> 00:45:23,636
Waar komt die vandaan?
- Uit een opslag van de gemeente.
414
00:45:28,600 --> 00:45:30,637
Mag ik?
415
00:45:30,840 --> 00:45:32,797
Ga je gang.
416
00:45:43,800 --> 00:45:48,397
Je hebt m'n diepste gedachten
begrepen, Speer.
417
00:45:48,600 --> 00:45:50,750
Je bent een genie.
418
00:45:52,440 --> 00:45:56,399
Volgens Hitler zouden
onze gebouwen nog eeuwen later..
419
00:45:56,600 --> 00:45:59,479
Van de grootsheid
van ons tijdperk getuigen.
420
00:45:59,680 --> 00:46:02,035
'En nu deze stoel.
421
00:46:02,240 --> 00:46:07,838
Pas nu ik erover nadenk, besef ik dat
deze banale stoel in Neuraths cel...
422
00:46:08,040 --> 00:46:14,480
Misschien het enige is dat ik van m'n
werk uit die jaren terug zal zien.
423
00:46:14,680 --> 00:46:20,119
Soms krijg ik het gevoel dat met mij
een tijdperk is afgesloten.
424
00:46:20,320 --> 00:46:24,359
Dat ik een soort
laatste classicist was.'
425
00:46:50,680 --> 00:46:53,240
Kun je Alberts handschrift lezen?
426
00:47:02,520 --> 00:47:05,990
'Al tien dagen
aan m'n memoires gewerkt.
427
00:47:07,160 --> 00:47:11,996
Casanova had nooit z'n
levensherinneringen opgeschreven..
428
00:47:12,200 --> 00:47:19,789
Als hij niet z'n laatste dagen in een
gehucht in Bohemen had gesleten.'
429
00:47:21,000 --> 00:47:23,799
Hij schrijft z'n herinneringen op.
430
00:47:24,000 --> 00:47:28,517
Casanova en Speer.
Tikkeltje vreemd, hè?
431
00:47:29,480 --> 00:47:34,429
Bij hem draaide het niet om vrouwen.
—Bij jou is het wel anders.
432
00:47:38,200 --> 00:47:40,350
Ik ben trouw.
433
00:47:42,880 --> 00:47:45,190
En je vrouw?
434
00:47:49,800 --> 00:47:52,599
Ik kan op dit moment niet scheiden.
435
00:47:57,440 --> 00:48:00,114
Blijf je vannacht bij mij?
436
00:48:17,640 --> 00:48:20,712
Hallo, papa.
437
00:48:26,440 --> 00:48:28,556
Allemachtig.
438
00:48:33,280 --> 00:48:35,920
Wat ben jij groot geworden.
439
00:48:39,200 --> 00:48:42,750
Je hebt foto's van ons.
440
00:48:46,360 --> 00:48:48,920
En streepjes op de deurpost.
441
00:48:49,120 --> 00:48:50,793
Van jullie allemaal.
442
00:49:01,440 --> 00:49:04,956
Ik ben nu...
—In de leer als timmerman?
443
00:49:06,480 --> 00:49:08,312
Ik weet het.
444
00:49:08,520 --> 00:49:10,193
Dat is mooi.
445
00:49:14,320 --> 00:49:16,470
En ik roei.
446
00:49:16,680 --> 00:49:19,479
Net als jij.
—Mooi.
447
00:49:21,480 --> 00:49:26,429
Voor mij waren dat
de langste halve uren uit m'n leven.
448
00:49:26,640 --> 00:49:31,430
Want na vijf minuten weet je niet
meer waar je over moet praten.
449
00:49:31,640 --> 00:49:37,716
En die man die tegenover je zit,
weet het ook niet.
450
00:49:37,920 --> 00:49:42,073
En dan stelt hij weer
de volgende vraag.
451
00:49:42,280 --> 00:49:45,318
'Hoe gaat het met Gretel?”
'Goed:
452
00:49:45,520 --> 00:49:49,195
Albert was altijd blij
als dat voorbij was.
453
00:49:49,400 --> 00:49:54,554
Iedereen gaat daar
op zijn eigen manier mee om.
454
00:49:54,760 --> 00:50:00,392
Ik zag het kennelijk mee..
455
00:50:00,600 --> 00:50:03,160
Als een rollenspel.
456
00:50:03,960 --> 00:50:07,157
New York is echt overweldigend.
457
00:50:08,160 --> 00:50:11,357
Ik was met de Days
in het Natuurhistorisch Museum.
458
00:50:11,560 --> 00:50:15,872
De hele geschiedenis van de mens,
de dieren en de planten...
459
00:50:16,080 --> 00:50:21,473
is daar in vitrines te zien.
Het ziet er allemaal heel echt uit.
460
00:50:21,680 --> 00:50:27,358
En de Verenigde Naties,
daar zou ik graag willen werken.
461
00:50:27,560 --> 00:50:32,953
Dat is de enige organisatie
die mensen echt wil helpen.
462
00:50:33,160 --> 00:50:37,393
Hilde, je moet eerst
je school afmaken.
463
00:50:39,440 --> 00:50:43,832
Ik heb er een speech gehouden
over Duitse scholen. Ik had succes.
464
00:50:44,040 --> 00:50:46,156
Dat zal vast.
465
00:50:46,360 --> 00:50:50,069
We hebben daar toespraken
leren houden.
466
00:50:50,280 --> 00:50:53,955
Zomaar een toespraak improviseren.
467
00:50:54,160 --> 00:50:58,438
Je trok een briefje
en dan moest je spreken.
468
00:50:58,640 --> 00:51:02,270
Ik vond het altijd heel moeilijk
om te improviseren.
469
00:51:06,600 --> 00:51:10,070
Wat stond er op jouw briefje?
- Helden.
470
00:51:13,640 --> 00:51:17,634
Ik heb geschreven
dat het systeem Hitler denatureerde.
471
00:51:17,840 --> 00:51:20,434
Ik raak er steeds meer
van overtuigd...
472
00:51:20,640 --> 00:51:24,235
dat de wortel van het kwaad
niet in het systeem lag.
473
00:51:24,440 --> 00:51:29,389
Dit autoritaire systeem bevordert
weliswaar moreel verval...
474
00:51:29,600 --> 00:51:31,750
maar schiep een vruchtbare grond..
475
00:51:31,960 --> 00:51:37,080
Die echter door Hitlers misdadige
aard een dodelijk virus voortbracht.
476
00:51:40,040 --> 00:51:44,716
Waarom noemt hij Hitler
een misdadiger? Zo ken ik hem niet.
477
00:51:44,920 --> 00:51:50,120
Zin werk, z'n leven. Hij had
altijd plezier in wat hij deed.
478
00:51:50,320 --> 00:51:52,675
Speer en nog eens Speer.
479
00:51:52,880 --> 00:51:57,078
Laat hem in Coesfeld.
Ik verheug me op DĂĽsseldorf.
480
00:51:57,280 --> 00:51:59,271
Wolters was een nationalist.
481
00:51:59,480 --> 00:52:03,758
Hij verachtte iedereen
die met alle winden meewaaide.
482
00:52:03,960 --> 00:52:07,396
Of dat het geval was..
483
00:52:07,600 --> 00:52:13,596
Of dat het een andere mentaliteit
en andere inzichten waren.
484
00:52:13,800 --> 00:52:17,350
Die tot die kentering leidden,
dat wilde hij niet weten.
485
00:52:17,560 --> 00:52:18,914
Onzin.
486
00:52:19,120 --> 00:52:23,910
Hij doet alsof de duivel Hitler en
z'n onderduivels galstenen waren...
487
00:52:24,120 --> 00:52:27,556
die men uit het Duitse volk
heeft verwijderd.
488
00:52:27,760 --> 00:52:32,311
Dan kun je zeggen: De patiënt
is genezen en mag weer alles eten.
489
00:52:33,880 --> 00:52:35,678
Dat gelooft toch niemand.
490
00:52:36,560 --> 00:52:39,439
Ieder tijdperk wil uitgedrukt worden.
491
00:52:39,640 --> 00:52:43,270
Wij architecten
moeten de juiste vorm vinden.
492
00:52:45,920 --> 00:52:50,391
We hebben nu een nieuwe democratie
die naar z'n vorm zoekt.
493
00:52:51,760 --> 00:52:56,914
Willen we die mooie democratie
niet tonen wat wij gepast vinden?
494
00:52:57,120 --> 00:53:03,719
Ja, zeker nu de controverse rond
de stijl van de Rijkskanselarij...
495
00:53:03,920 --> 00:53:10,235
wat is geluwd. Mijn ontwerp
voor de Industriële Kredietbank.
496
00:53:12,120 --> 00:53:16,193
Krachtig in volume.
Markant in het stadsbeeld.
497
00:53:16,400 --> 00:53:20,473
Heel zakelijk door de rasterfaçade.
Zo eenvoudig is dat.
498
00:53:20,680 --> 00:53:26,039
Van de Grote Hal terug naar de Nieuwe
Zakelijkheid. Heel overtuigend, Rudi.
499
00:53:26,240 --> 00:53:30,029
Niet voor iedereen.
Er is ook afgunst.
500
00:53:30,240 --> 00:53:33,039
Vergeet het memorandum niet.
501
00:53:35,040 --> 00:53:40,718
'DĂĽsseldorf wordt een centrum
van voormalige Nazi-bonzen.'
502
00:53:40,920 --> 00:53:43,070
En dat schrijft een collega.
503
00:53:43,280 --> 00:53:47,592
Ze hebben een soort zwarte lijst
van ons opgesteld.
504
00:53:48,520 --> 00:53:51,717
Jij staat bovenaan, Tamms.
505
00:53:51,920 --> 00:53:57,313
'Werkte onder Speer,
nu stadsontwerper in DĂĽsseldorf.
506
00:53:57,520 --> 00:54:00,911
Breker, Speers beste vriend..
Waar is die eigenlijk?
507
00:54:01,120 --> 00:54:04,556
Heeft afgezegd.
Hij houdt zich voorlopig gedeisd.
508
00:54:04,760 --> 00:54:08,196
Ik ga verder.
'Wethouder Piepenburg..
509
00:54:08,400 --> 00:54:13,076
Oud-hoofdopzichter voor de
Rijkskanselarij, nu in DĂĽsseldorf.'
510
00:54:13,280 --> 00:54:16,875
Er was niets mis met
de Rijkskanselarij Dit is onzin.
511
00:54:17,080 --> 00:54:21,472
Als ze hem niet hadden verwoest,
zaten de Russen er nu.
512
00:54:21,680 --> 00:54:23,273
'Dustmann.
513
00:54:24,400 --> 00:54:26,755
Kwam van architectenkantoor Gropius.
514
00:54:26,960 --> 00:54:32,080
Werd architect van de Hitlerjugend.
Proeft nu weer aan het modernisme.
515
00:54:32,280 --> 00:54:36,399
Proeft?
Daar hebben we voor gestudeerd.
516
00:54:36,600 --> 00:54:39,831
Bauhaus had ook gekund,
maar dat mocht niet.
517
00:54:40,040 --> 00:54:42,270
'Dr Hentrich.
518
00:54:42,480 --> 00:54:47,236
En Hans Heuser, bouwden motels
en ontwierpen de as van Berlijn.
519
00:54:47,440 --> 00:54:52,753
Tal van prijsvragen gewonnen...
—Zolang Tamms in de jury zat.
520
00:54:54,160 --> 00:54:58,313
Wat zijn 12 jaar in de geschiedenis
van de bouwkunst?
521
00:54:58,520 --> 00:55:01,831
Zo gaat onze hoogbouw
er binnenkort uitzien.
522
00:55:05,960 --> 00:55:11,558
Moderne gebouwen zoals ze nu
overal ter wereld verrijzen.
523
00:55:11,760 --> 00:55:14,559
Van Tokio tot New York.
524
00:55:46,640 --> 00:55:51,919
Laten we drinken op iemand die
hier vandaag helaas niet kan zijn.
525
00:55:53,680 --> 00:55:57,071
Op Albert Speer.
526
00:55:58,840 --> 00:56:02,390
Die heeft nu alleen water en brood.
527
00:56:03,400 --> 00:56:05,630
Dat is de vraag.
528
00:56:05,840 --> 00:56:08,150
Weet je meer?
529
00:56:08,360 --> 00:56:11,239
Van wat hij aan zin gezin schrijft.
530
00:56:11,440 --> 00:56:14,637
De geallieerden behandelen hem goed.
531
00:56:14,840 --> 00:56:16,558
En de Russen?
532
00:56:16,760 --> 00:56:20,151
Als die dienst hebben,
vallen ze allemaal af.
533
00:56:21,200 --> 00:56:23,635
Als ik aan Speer terugdenk...
534
00:56:23,840 --> 00:56:25,194
aan Hitler...
535
00:56:26,160 --> 00:56:30,677
Mijn god, wat lijkt dat lang geleden.
536
00:56:31,720 --> 00:56:35,076
Alsof het nooit is gebeurd.
537
00:56:45,600 --> 00:56:48,991
Ik moet u de groeten doen.
—Van Räder?
538
00:56:50,200 --> 00:56:54,592
Vervroegd vrijgelaten?
Vanwege z'n duizeligheidsaanvallen.
539
00:56:59,320 --> 00:57:04,110
Cuthill kwam opeens naar hem toe
en zei: You are entirely free.
540
00:57:04,320 --> 00:57:06,960
You may go where you want.
541
00:57:07,160 --> 00:57:10,357
Hij had geen tijd meer
om afscheid te nemen.
542
00:57:17,400 --> 00:57:20,950
We stonden allemaal
in zulke felle schijnwerpers.
543
00:57:21,160 --> 00:57:24,232
We hebben sommige dingen
niet gezien.
544
00:57:24,440 --> 00:57:27,478
Niet kunnen zien, Rudi.
545
00:57:30,640 --> 00:57:34,793
Bij het proces in Neurenberg
heeft Speer dingen gezegd...
546
00:57:35,000 --> 00:57:38,834
Dat is hem te vergeven.
Hij probeerde z'n huid te redden.
547
00:57:39,040 --> 00:57:42,112
Als hij vervroegd
wordt vrijgelaten..
548
00:57:42,320 --> 00:57:46,871
Kan hij bij mij meteen beginnen.
We hebben werk genoeg.
549
00:57:47,640 --> 00:57:52,316
De grote industriebazen, van Krupp
tot Flick, zijn allang weer vrij.
550
00:57:52,520 --> 00:57:54,830
Dankzij de Amerikanen.
551
00:57:55,040 --> 00:58:00,035
Maar over Spandau gaan ook
de Russen en die laten hem niet gaan.
552
00:58:00,240 --> 00:58:01,674
Nooit.
553
00:58:01,880 --> 00:58:03,917
De tijden veranderen.
554
00:58:04,120 --> 00:58:06,873
In ieder geval moeten we iets doen.
555
00:58:07,080 --> 00:58:10,391
Advocaten kosten geld
en hij heeft niets.
556
00:58:10,600 --> 00:58:12,910
En denk eens aan z'n gezin.
557
00:58:14,960 --> 00:58:16,997
Voor Albert.
558
00:58:17,200 --> 00:58:20,477
Voor onze vriend.
- Onze baas.
559
00:58:20,680 --> 00:58:24,753
Voor de geweldige mensen
die onze steden opnieuw opbouwen.
560
00:58:24,960 --> 00:58:26,837
Voor onze minister van Bewapening.
561
00:58:27,040 --> 00:58:30,112
Laat het Wirtschaftswunder
ook zijn deel zijn.
562
00:58:30,320 --> 00:58:33,915
Het Ruhrgebied zal je nooit vergeten.
563
00:58:35,840 --> 00:58:39,037
Prachtig.
Daarmee kun je je in Bonn vertonen.
564
00:58:39,240 --> 00:58:41,880
En in Parijs en Londen.
565
00:58:42,080 --> 00:58:44,515
Neem dat tasje nog eens.
566
00:58:44,720 --> 00:58:47,519
Zo ben je er klaar voor.
567
00:58:47,720 --> 00:58:50,473
Allemachtig.
568
00:58:50,680 --> 00:58:54,719
Van ons spaargeld.
- Hij heeft het me opgedragen.
569
00:58:54,920 --> 00:58:57,355
Hier is ons model Zomerwind.
570
00:58:57,560 --> 00:59:01,554
Die giften kwamen
van Schlieker, Mommsen...
571
00:59:01,760 --> 00:59:05,993
en mensen uit de staalindustrie,
zoals Roland en anderen.
572
00:59:06,200 --> 00:59:08,953
Die stuurden geld naar Wolters...
573
00:59:09,160 --> 00:59:14,553
Ze stortten elke maand
geld op een rekening...
574
00:59:14,760 --> 00:59:16,592
De 'schoolgeldrekening'.
575
00:59:16,800 --> 00:59:21,556
De schoolgeldrekening
en andere dingen..
576
00:59:21,760 --> 00:59:24,559
En Wolters beheerde die.
577
00:59:24,760 --> 00:59:28,071
Zei uw moeder:
Die mensen zamelen voor ons in?
578
00:59:28,280 --> 00:59:30,794
Zoiets. 'Vrienden'.
579
00:59:31,000 --> 00:59:34,436
Op Economische Zaken
werken veel oud-collega's..
580
00:59:34,640 --> 00:59:37,109
Op wie we kunnen rekenen.
581
00:59:37,320 --> 00:59:40,950
Ik zie Kumpf hier soms
op Economische Zaken.
582
00:59:41,160 --> 00:59:43,310
Hesemann gaat over Energie.
583
00:59:43,520 --> 00:59:47,912
Fräulein Urbanek
is nog steeds z'n secretaresse.
584
00:59:48,120 --> 00:59:54,355
Onze kansen zijn gestegen dankzij
Oberländers benoeming tot minister...
585
00:59:55,840 --> 01:00:00,118
en natuurlijk
dankzij Rudi's beste vriend LĂĽbke.
586
01:00:00,320 --> 01:00:05,838
De FDP- en DP-ministers willen een
oplossing voor de oorlogsmisdadigers.
587
01:00:07,720 --> 01:00:10,917
Met Hilde. Ik sta voor de Bondsdag.
588
01:00:13,160 --> 01:00:14,992
Oké, tot zo.
589
01:00:27,800 --> 01:00:31,077
Heel modieus.
Ik zal je eerst de weg wijzen.
590
01:00:31,280 --> 01:00:34,750
Daarna kom je naar m'n kamer.
Ik ben nerveus.
591
01:00:34,960 --> 01:00:38,840
Onzin.
Je vader heeft hier veel vrienden.
592
01:00:39,040 --> 01:00:45,070
Annemarie Kempf en Wolters vonden
dat een familielid iets moest doen.
593
01:00:47,480 --> 01:00:52,839
Ik dacht altijd na over hoe ik
m'n vader vervroegd vrij kon krijgen.
594
01:00:54,400 --> 01:00:57,916
Hoe kon ik de geallieerden
de Russen laten beĂŻnvloeden?
595
01:00:58,120 --> 01:01:05,914
Hoe kon ik de Russen zover krijgen
om met hun regering te praten?
596
01:01:07,880 --> 01:01:10,554
M'n vader
was m'n belangrijkste raadgever.
597
01:01:10,760 --> 01:01:12,956
Hij stuurde u vanuit de cel.
598
01:01:13,160 --> 01:01:16,312
Hij kon mij schrijven wat hij dacht.
599
01:01:16,520 --> 01:01:21,913
Hij kon mij dingen voorstellen, met
me overleggen en me advies geven.
600
01:01:22,120 --> 01:01:28,355
Ik wilde niet worden gezien als
iemand die met de oude nazi's heulde.
601
01:01:28,560 --> 01:01:32,554
Ik sprak veel liever met Wehner
en met Carlo Schmidt...
602
01:01:32,760 --> 01:01:39,154
Bekende tegenstanders van de nazi's.
Ik voelde me meer met hen verwant.
603
01:01:53,360 --> 01:01:57,149
Het ene rondje na het andere.
Ga je ergens heen?
604
01:01:57,360 --> 01:02:01,399
Ik heb ook zo m'n afwijkingen.
Jij?
605
01:02:09,080 --> 01:02:11,151
Ik verzamel kilometers.
606
01:02:12,120 --> 01:02:15,476
Is het niet gek
om die elke dag bij te houden?
607
01:02:15,680 --> 01:02:17,910
Nee, als je dat leuk vindt.
608
01:02:18,120 --> 01:02:22,717
Ik moet elke week 7 maal 7 kilometer
lopen, naast het werk.
609
01:02:22,920 --> 01:02:26,311
Red ik dat niet,
dan haal ik het de week erop in.
610
01:02:26,520 --> 01:02:29,399
Sinds wanneer?
—Tien dagen.
611
01:02:31,640 --> 01:02:36,237
Trek elke keer dat ik voorbijkom
een streep in het zand.
612
01:02:42,840 --> 01:02:44,353
Wacht even.
613
01:03:12,440 --> 01:03:14,351
Stop die in je linkerzak.
614
01:03:14,560 --> 01:03:17,871
Na elk rondje
stop je er een in je rechterzak.
615
01:03:18,080 --> 01:03:20,799
's Avonds tel je ze. Begrijp je?
616
01:03:22,200 --> 01:03:24,111
Geniaal.
617
01:03:26,680 --> 01:03:30,514
Waar ga je eigenlijk heen?
- Naar Heidelberg.
618
01:04:16,560 --> 01:04:20,872
Vreemd dat een van ons weer vrij is.
619
01:04:21,080 --> 01:04:24,835
Hij ziet er heel anders uit.
Zo ontspannen.
620
01:04:26,240 --> 01:04:28,880
Zouden wij buiten ook veranderen?
621
01:04:29,080 --> 01:04:33,278
Hij zei dat hij Hess zou aanvallen
als die vrijkomt.
622
01:04:33,480 --> 01:04:38,839
Die heeft hem psychisch gekweld.
—Eerst valt hij mij aan.
623
01:04:39,040 --> 01:04:41,429
Schrijf jij ook?
Wie niet?
624
01:04:41,640 --> 01:04:43,438
Voor later?
625
01:04:43,640 --> 01:04:46,029
En jij, Speer?
626
01:04:46,240 --> 01:04:48,356
Dat is verboden.
627
01:04:59,080 --> 01:05:01,913
Wat haat ik het oosten.
628
01:05:02,120 --> 01:05:05,033
Alleen de sneeuw
maakt me al depressief.
629
01:05:07,440 --> 01:05:10,114
Ik kan die sneeuw niet meer zien.
630
01:05:11,480 --> 01:05:14,791
Ik ga deze winter
de berg niet meer op.
631
01:05:23,640 --> 01:05:29,158
Jij bent m'n architect. Je weet
dat ik zelf architect wilde worden.
632
01:05:29,360 --> 01:05:32,000
Maar de Wereldoorlog..
633
01:05:32,200 --> 01:05:37,957
De oorlog en de Novemberrevolutie
van 1918 hebben dat verhinderd.
634
01:05:38,160 --> 01:05:43,792
Anders was ik net als jij architect
geworden. De beste van Duitsland.
635
01:05:48,080 --> 01:05:51,232
Maar het waren de joden. Toen al.
636
01:05:51,440 --> 01:05:56,958
Die hebben destijds
de munitiestaking georganiseerd.
637
01:05:57,160 --> 01:06:02,394
In mijn regiment verloren
honderden soldaten het leven.
638
01:06:05,680 --> 01:06:08,559
Maar vanwege de joden
ging ik de politiek in.
639
01:06:09,200 --> 01:06:12,318
Vanwege de joden
ging ik de politiek in.
640
01:06:18,400 --> 01:06:20,391
Weet je, Speer...
641
01:06:21,520 --> 01:06:26,196
Eigenlijk heb ik nooit echt geleefd
zoals andere mensen.
642
01:06:26,400 --> 01:06:30,598
Ik kan Zeggen
dat ik de laatste 20 jaar...
643
01:06:30,800 --> 01:06:33,440
m'n gezondheid heb opgeofferd.
644
01:06:34,800 --> 01:06:38,555
Ik wilde Duitsland herscheppen.
Samen met jou, Speer.
645
01:06:38,760 --> 01:06:41,479
Gebouw na gebouw laten verrijzen.
646
01:06:44,400 --> 01:06:48,189
Stel je eens voor wat wij van Berlijn
zouden hebben gemaakt.
647
01:06:48,400 --> 01:06:54,237
Maar de joden hebben alles verpest
en ons tot deze oorlog gedwongen.
648
01:06:55,760 --> 01:07:00,550
Ik ben vaak een profeet geweest.
Meestal werd ik uitgelachen.
649
01:07:00,760 --> 01:07:03,912
Maar ik heb ze gewaarschuwd
en nu reken ik af.
650
01:07:04,120 --> 01:07:08,478
Wij nemen het heft in handen
en dan wordt er afgerekend.
651
01:07:09,520 --> 01:07:11,397
Wat doe je?
652
01:07:12,320 --> 01:07:15,870
89 bonen, dat is 21,4 kilometer.
653
01:07:19,040 --> 01:07:21,509
Wil je plattelandspostbode worden?
654
01:07:21,720 --> 01:07:24,030
Alweer onderweg?
655
01:07:24,240 --> 01:07:28,120
Ik ga naar MĂĽnchen,
dan via Rome naar Sicilië..
656
01:07:28,320 --> 01:07:32,359
En de Middellandse Zee.
Daar kan ik niet verder.
657
01:07:32,560 --> 01:07:35,393
Trek dan over de Balkan naar Azië.
658
01:07:40,080 --> 01:07:42,310
Via Ankara naar Perzië?
659
01:07:44,360 --> 01:07:49,514
Dan kun je naar China.
- Communistisch. Daar kom ik niet in.
660
01:07:50,640 --> 01:07:53,029
Via Afghanistan naar India en Birma.
661
01:07:53,240 --> 01:07:58,838
De route Beiroet, Bagdad, Persepolis,
Teheran zou interessant zijn.
662
01:07:59,880 --> 01:08:02,349
Dat is 4000 kilometer.
663
01:08:02,560 --> 01:08:04,790
En veel woestijn.
664
01:08:07,880 --> 01:08:10,315
Hopelijk kom ik oases tegen.
665
01:08:11,440 --> 01:08:14,319
Blij dat ik je heb kunnen helpen.
666
01:08:18,400 --> 01:08:23,156
Kale rotsen zo ver het oog reikt,
ruw als de stormen die hier heersen.
667
01:08:23,360 --> 01:08:28,833
Soms zie ik een poolvos
voorbijsluipen.
668
01:08:30,400 --> 01:08:34,678
Dat idee van hem om een wandeltocht
rond de wereld te maken..
669
01:08:34,880 --> 01:08:40,558
En hier urenlang over dit pad
rondjes te lopen.
670
01:08:40,760 --> 01:08:43,673
En je ziet
dat het hier niet groot is.
671
01:08:43,880 --> 01:08:49,159
Hij stelde zich voor
dat hij door Rusland liep..
672
01:08:49,360 --> 01:08:51,670
En door Koerdistan of zo.
673
01:08:51,880 --> 01:08:57,956
Ik geloof dat dat een belangrijk deel
van z'n overlevingsstrategie was.
674
01:09:01,960 --> 01:09:07,194
Wat bloeide na de zege van prins
Eugen op de Turken ons oude rijk op.
675
01:09:07,400 --> 01:09:10,711
Wenen, het mooie barokke Wenen.
676
01:09:11,840 --> 01:09:17,153
Dat is pas ontstaan direct nadat
het grootste gevaar was bezworen.
677
01:09:17,360 --> 01:09:20,796
Zo zal het ook met ons gaan
na Onze zege.
678
01:09:21,680 --> 01:09:25,799
We zullen paleizen en monumentale
bouwwerken oprichten.
679
01:09:28,920 --> 01:09:31,560
Heb ik dat juist weergegeven?
680
01:09:31,760 --> 01:09:36,118
Dringen de duistere trekken
zich te veel naar de voorgrond?
681
01:09:36,320 --> 01:09:41,269
Als Hitler niet meer was dan dat,
hoe kon hij me dan zo fascineren...
682
01:09:41,480 --> 01:09:43,278
ruim tien jaar lang?
683
01:09:44,040 --> 01:09:47,112
Hier wilde uw vader bouwen?
- Dat heb ik begrepen.
684
01:09:47,320 --> 01:09:51,871
Het andere huis was verhuurd
en hij wilde hier een huis bouwen.
685
01:09:52,080 --> 01:09:55,630
Maar ik weet niet
wanneer hij het heeft gekocht.
686
01:09:55,840 --> 01:09:59,754
Ik weet ook niet of
er al tekeningen waren.
687
01:10:03,480 --> 01:10:04,879
Leest u maar.
688
01:10:05,080 --> 01:10:09,233
'Professor Albert Speer,
militaire gevangenis Spandau.
689
01:10:09,440 --> 01:10:12,751
Met het koopcontract
van 4 oktober 1938...
690
01:10:12,960 --> 01:10:16,749
hebt u van de joodse
Frau Von Goldschmidt-Rothschild...
691
01:10:16,960 --> 01:10:20,919
het pand aan Inselstrasse 50
in Berlijn gekocht..
692
01:10:21,120 --> 01:10:25,079
Voor een prijs
van 150.000 Reichsmark...
693
01:10:25,280 --> 01:10:28,989
en op 15 april 1943
aan het Duitse rijk verkocht...
694
01:10:29,200 --> 01:10:35,151
Voor de prijs
van 389.506 Reichsmark.'
695
01:10:36,280 --> 01:10:40,911
Hij kocht het voor de Kristallnacht
en verkocht het met 240.000 winst..
696
01:10:41,120 --> 01:10:44,636
Aan het Duitse rijk.
- Dat begrijp ik niet.
697
01:10:44,840 --> 01:10:48,913
Hij kocht het voor 150.000.
Voor de Kristallnacht.
698
01:10:49,120 --> 01:10:54,354
En hij verkocht het in 1943
voor 389.000 aan het Duitse rijk.
699
01:10:54,560 --> 01:10:57,996
Hij maakte dus 240.000 Reichsmark
ariseringswinst.
700
01:10:58,200 --> 01:11:03,115
Hij ontving dat n Spandau.
Hij moest een tiende terugbetalen.
701
01:11:03,320 --> 01:11:09,236
Wolters dong tot 10.000 af zodat
het niet in de openbaarheid kwam.
702
01:11:10,440 --> 01:11:15,310
Ik verzoek u bij de beoordeling
van het verzoek mee te wegen...
703
01:11:15,520 --> 01:11:19,718
dat mijn vrouw en onze zes kinderen
al ruim 10 jaar op me wachten.
704
01:11:19,920 --> 01:11:25,233
M'n oudste zoon moest het tussen zin
11e en 21e zonder vader stellen.
705
01:11:25,440 --> 01:11:29,559
Zes mensen voor wie een
verdere scheiding van hun vader..
706
01:11:29,760 --> 01:11:33,719
Een pijnlijk en niet meer
te repareren verlies is.
707
01:11:35,960 --> 01:11:40,636
Het was een enorm schilderij,
zo groot was het.
708
01:11:40,840 --> 01:11:46,279
Onze vader stond er in een trotse
pose op. Dat hing bij ons in huis.
709
01:11:46,480 --> 01:11:50,997
Is het profiel te herkennen?
—Jullie lijken sterk op vader.
710
01:11:52,080 --> 01:11:54,196
We vonden allemaal...
711
01:11:54,400 --> 01:12:01,431
Dat we lang genoeg onder dat
reusachtige portret hadden geleefd.
712
01:12:01,640 --> 01:12:05,235
Waarheen?
—Waarom niet onder moeders bed?
713
01:12:05,440 --> 01:12:09,877
Dan komt ze terug van vakantie
en vindt ze papa onder haar bed.
714
01:12:10,080 --> 01:12:12,959
In de garage dan.
—Op je Lambretta.
715
01:12:13,160 --> 01:12:17,074
We hielden een processie,
haalden het van de muur...
716
01:12:17,280 --> 01:12:20,352
en droegen het plechtig
naar de garage.
717
01:12:20,560 --> 01:12:23,154
En daar is het zoekgeraakt.
718
01:12:26,640 --> 01:12:30,474
En je Lambretta?
Rijdt als een zonnetje.
719
01:12:31,280 --> 01:12:35,638
Ik ben naar Berchtesgaden geweest.
Het oude huis staat er nog.
720
01:12:35,840 --> 01:12:41,791
Maar je kantoor is nu een restaurant
voor Amerikaanse officieren.
721
01:12:42,440 --> 01:12:47,389
Ze hebben er
een afschuwelijke patio voor gemaakt.
722
01:12:47,600 --> 01:12:50,672
Je bekijkt nu alles als architect.
723
01:12:50,880 --> 01:12:53,713
De studie bevalt me goed.
724
01:13:04,280 --> 01:13:08,797
Bij het toelatingsexamen moest ik
een stadsplattegrond tekenen.
725
01:13:09,000 --> 01:13:11,753
Ik heb natuurlijk Heidelberg
getekend.
726
01:13:11,960 --> 01:13:14,349
En dan nog de vraag:
727
01:13:15,280 --> 01:13:20,070
Wanneer ontdekte je
je talent voor architectuur?
728
01:13:33,400 --> 01:13:35,437
Daar komt hij.
729
01:13:40,080 --> 01:13:44,392
Als ik voor elk kwartier dat ik
op je heb gewacht 1 mark kreeg..
730
01:13:44,600 --> 01:13:46,477
Zou ik nu rijk zijn.
731
01:13:46,680 --> 01:13:50,833
Als ik een Pfennig kreeg
voor elk zinloos woord dat u zegt...
732
01:13:51,040 --> 01:13:53,077
Was ik rijker dan u.
733
01:14:05,680 --> 01:14:07,557
Je laatste dag.
734
01:14:09,440 --> 01:14:11,192
Één vraag nog.
735
01:14:11,920 --> 01:14:17,393
Hoe ging dat toen je me bij de FĂĽhrer
als z'n opvolger aanbeval?
736
01:14:17,600 --> 01:14:19,273
Zo ging het niet.
737
01:14:19,480 --> 01:14:23,678
Hitler voeg hoe je het deed
als bevelhebber in het noorden.
738
01:14:23,880 --> 01:14:25,757
Ik heb je geprezen.
739
01:14:25,960 --> 01:14:28,918
Ik wist dat...
- Meer hoef ik niet te weten.
740
01:14:29,720 --> 01:14:31,199
Ik begrijp het.
741
01:14:31,400 --> 01:14:33,391
Voor je memoires.
742
01:14:35,400 --> 01:14:40,031
Door jou ben ik die 10 jaar verloren.
Het is jouw schuld.
743
01:14:40,240 --> 01:14:44,632
Zonder jou had Hitler me niet
tot z'n opvolger benoemd.
744
01:14:46,360 --> 01:14:49,273
Iedereen heeft het hier
aldoor over eer.
745
01:14:49,480 --> 01:14:53,599
Om het andere woord.
Eer, waardigheid, beheersing.
746
01:14:56,960 --> 01:14:59,395
Miljoenen levens
heeft de oorlog gekost.
747
01:14:59,600 --> 01:15:03,719
Miljoenen zijn vermoord
in de concentratiekampen.
748
01:15:03,920 --> 01:15:06,196
Maar jij maakt je druk om 10 jaar.
749
01:15:06,400 --> 01:15:09,279
Meer dan 50 miljoen doden.
750
01:15:09,480 --> 01:15:13,269
Ik hoor het door je woorden heen.
751
01:15:14,280 --> 01:15:16,874
Jij schrijft je memoires al.
752
01:15:23,840 --> 01:15:26,673
Spandau opent z'n deuren..
753
01:15:26,880 --> 01:15:30,953
Voor oud-admiraal Karl Dönitz,
de laatste rijkspresident.
754
01:15:31,160 --> 01:15:36,712
Samen met z'n vrouw ontmoette
de 65-jarige Dönitz de pers.
755
01:15:36,920 --> 01:15:43,075
De oud-marinebevelhebber verklaarde
dat hij zou zwijgen.
756
01:16:00,480 --> 01:16:01,834
Ik ben ziek.
757
01:16:04,480 --> 01:16:06,039
Ik ben ziek.
758
01:16:06,240 --> 01:16:09,551
Stel je niet zo aan, nummer 6.
759
01:16:09,760 --> 01:16:12,274
En sta op, alsjeblieft.
760
01:16:12,480 --> 01:16:15,996
Groet me.
Je maakt jezelf belachelijk.
761
01:16:16,200 --> 01:16:18,714
Schiet me dan dood.
762
01:16:26,480 --> 01:16:28,471
Ze hebben Funk opgehaald.
763
01:16:29,640 --> 01:16:34,032
Hij is zo ziek
dat hij vervroegd wordt vrijgelaten.
764
01:16:37,120 --> 01:16:42,877
U komt ook vast snel vrij.
- Misschien, Toni.
765
01:16:43,080 --> 01:16:45,674
Uw dochter is zo druk in de weer.
766
01:16:45,880 --> 01:16:51,717
Ze rent zich de benen uit het lijf.
Van hot naar haar en weer terug.
767
01:16:52,840 --> 01:16:54,319
Soms denk ik..
768
01:16:55,360 --> 01:17:01,276
Aan thuis. M'n gezin heeft geen idee
hoe het is om gevangen te zitten.
769
01:17:02,840 --> 01:17:06,117
Dat weet niemand
die niet heeft gezeten.
770
01:17:10,760 --> 01:17:13,400
Bij elk bezoek, in elke brief..
771
01:17:13,600 --> 01:17:16,479
Moet ik me inspannen
om vrolijk te zijn.
772
01:17:17,680 --> 01:17:21,878
Vandaag in Peking aangekomen.
Maar bij het keizerlijk paleis..
773
01:17:22,080 --> 01:17:27,553
Was er een demonstratie op het plein.
Twee-, drie-, vierduizend mensen.
774
01:17:27,760 --> 01:17:31,469
Moeilijk te zeggen
in die deinende menigte.
775
01:17:34,120 --> 01:17:37,033
We waren parvenu's.
776
01:17:37,240 --> 01:17:41,916
Hij moet alles afbreken.
Ik krijg juist sympathie voor hem.
777
01:17:42,120 --> 01:17:45,078
De Rijkskanselarij gebouwd
door een parvenu.
778
01:17:45,280 --> 01:17:49,160
De gebouwen in Neurenberg,
het ontwerp van de hoofdstad.
779
01:17:49,360 --> 01:17:50,998
De plannen voor Germania.
780
01:17:51,200 --> 01:17:54,989
Hij was een van de grootste
architecten van de eeuw geworden.
781
01:17:55,200 --> 01:17:58,079
En nu... een parvenu.
782
01:18:00,120 --> 01:18:04,717
De gevangenis richt hem te gronde.
- Schrijf hem wat je denkt.
783
01:18:06,520 --> 01:18:09,512
We kunnen beter wachten
tot hij vrij is.
784
01:18:14,360 --> 01:18:17,557
Ben je Berlijn weer
aan het herbouwen?
785
01:18:17,760 --> 01:18:19,671
Een kleine as.
786
01:18:19,880 --> 01:18:22,679
Vier meter breed, 15 meter lang.
787
01:18:22,880 --> 01:18:27,351
Die krijg je nog wel af.
—Zeker als je me helpt.
788
01:18:35,760 --> 01:18:39,515
Wat ik niet allemaal
had kunnen bouwen.
789
01:18:40,560 --> 01:18:42,551
In opdracht van de FĂĽhrer.
—Nee.
790
01:18:42,760 --> 01:18:46,754
Van de Bondsrepubliek.
Het gaat ook zonder de FĂĽhrer.
791
01:18:46,960 --> 01:18:51,670
Je vond hem net zo'n groot man
als Napoleon en Alexander de Grote.
792
01:18:51,880 --> 01:18:57,478
Geneer je je nu, minister?
—Alstublieft. Badwater voor nummer 5.
793
01:18:57,680 --> 01:19:00,354
Wie is het laatst in bad geweest?
794
01:19:01,600 --> 01:19:03,477
Wat haat ik dit allemaal.
795
01:19:04,880 --> 01:19:06,678
De bewakers.
796
01:19:07,840 --> 01:19:10,434
Probeer toch vriendelijk te zijn.
797
01:19:11,960 --> 01:19:14,759
Maar het zijn onze bewakers.
798
01:19:14,960 --> 01:19:17,952
Voor het leven.
—Ons personeel.
799
01:19:19,280 --> 01:19:21,476
Bewakers zijn ook personeel.
800
01:19:28,680 --> 01:19:34,437
In Berlijn zijn maatregelen van de
DDR-regering n werking getreden...
801
01:19:34,640 --> 01:19:38,156
Tegen westerse spionage...
802
01:19:38,360 --> 01:19:42,319
en voor de veiligheid
van de socialistische landen.
803
01:19:42,520 --> 01:19:45,956
De ministeries van Binnenlandse Zaken
en Verkeer...
804
01:19:46,160 --> 01:19:50,836
We geloofden al bij het begin
van het Oost-Westconflict...
805
01:19:51,040 --> 01:19:54,510
En de blokkade van Berlijn..
806
01:19:54,720 --> 01:19:57,633
Dat het instituut
van de vier machten...
807
01:19:57,840 --> 01:20:01,310
Rusland, Frankrijk,
Engeland en de VS..
808
01:20:01,520 --> 01:20:03,238
Uiteen zou vallen.
809
01:20:03,440 --> 01:20:07,320
We hoopten dat als de Russen
er niet meer bij waren..
810
01:20:07,520 --> 01:20:10,114
Het allemaal voorbij zou zijn.
811
01:20:11,440 --> 01:20:15,149
Nummer 5?
- Maak onmiddellijk m'n deur open.
812
01:20:20,080 --> 01:20:22,515
Waar is uw discipline gebleven?
813
01:20:22,720 --> 01:20:26,793
Discipline, discipline,
altijd weer discipline.
814
01:20:27,000 --> 01:20:30,630
Hou toch uw mond.
—Wat is er aan de hand?
815
01:20:30,840 --> 01:20:35,516
U zult nooit veranderen. U niet.
816
01:20:37,880 --> 01:20:41,430
Ik moet u bestraffen.
—Doe dat maar.
817
01:20:52,600 --> 01:20:57,310
Ik vroeg Speer eens:
Als u terugkijkt op uw leven...
818
01:20:57,520 --> 01:21:03,072
de jonge architect, de bouw-
inspecteur, de bewapeningsminister..
819
01:21:03,280 --> 01:21:05,556
En dan 20 jaar opsluiting.
820
01:21:05,760 --> 01:21:10,755
Een troosteloze gevangenschap
in een cel van drie bij drie.
821
01:21:10,960 --> 01:21:14,112
Als u alles anders zou kunnen doen...
822
01:21:14,320 --> 01:21:19,394
was u dan liever een eerzaam
architect in Heidelberg geworden?
823
01:21:19,600 --> 01:21:25,118
Hij zei: Nee, ik zou alles
precies hetzelfde doen.
824
01:21:25,320 --> 01:21:28,836
Nog een keer de glorie,
de schande en de misdaden...
825
01:21:29,040 --> 01:21:31,793
en m'n naam
in de geschiedenisboeken.
826
01:21:44,800 --> 01:21:47,553
Over een uur
bereik ik de Beringstraat.
827
01:21:48,600 --> 01:21:49,954
Pardon?
828
01:21:50,880 --> 01:21:52,632
Kom mee.
829
01:21:54,960 --> 01:21:57,839
Over 20 minuten zien we de kust.
830
01:21:59,680 --> 01:22:01,637
Waar heb je het over?
831
01:22:03,400 --> 01:22:05,311
Ik zeg alleen 'bonen'.
832
01:22:06,400 --> 01:22:08,596
Bonen?
833
01:22:11,320 --> 01:22:13,277
Oké, bonen. En verder?
834
01:22:14,400 --> 01:22:16,755
Een wandeltocht rond de wereld.
835
01:22:19,280 --> 01:22:21,476
Het was jouw idee.
836
01:22:23,160 --> 01:22:25,720
Heb je dat al die jaren volgehouden?
837
01:22:27,720 --> 01:22:31,190
78.514 rondjes.
838
01:22:31,400 --> 01:22:34,552
21.210 kilometer.
839
01:22:37,880 --> 01:22:40,076
Zie je dat daar?
840
01:22:42,680 --> 01:22:46,435
Daar in de mist
doemt de Beringstraat al op.
841
01:22:55,960 --> 01:22:57,837
Respect.
842
01:23:32,000 --> 01:23:37,951
Gaarne 25 kilometer ten zuiden van
Guadalajara, Mexico, ophalen. Alex.
843
01:23:38,160 --> 01:23:41,152
Alex Holzwege.
Albert kan het niet laten.
844
01:23:42,240 --> 01:23:44,038
Vannacht..
845
01:23:44,240 --> 01:23:46,436
Om middernacht...
846
01:23:46,640 --> 01:23:50,474
gaat de poort open.
- Hij heeft Mexico gehaald.
847
01:23:50,680 --> 01:23:55,151
Zo'n 31.000 kilometer.
We hebben hier meegeteld.
848
01:23:56,640 --> 01:23:58,074
Alles van Speer.
849
01:23:58,280 --> 01:24:01,511
En de FĂĽhrer.
Geheime berichten van 20 jaar.
850
01:24:05,040 --> 01:24:08,237
Als hij volgende week hier komt...
Kijk eens.
851
01:24:10,680 --> 01:24:14,355
Alles is uitgetypt
en kan overhandigd worden.
852
01:24:16,840 --> 01:24:24,315
Op z'n schoolgeldrekening
is tot nu toe 154.183 mark gestort.
853
01:24:24,520 --> 01:24:29,754
Daarnaast geven we hem 25.000 mark
contant in de hand.
854
01:24:30,600 --> 01:24:32,830
Zo, dames...
855
01:24:37,160 --> 01:24:39,720
Jullie zijn echt trouwe vrienden.
856
01:25:27,880 --> 01:25:29,678
Het beste.
857
01:25:34,200 --> 01:25:36,430
Je weet dat...
—Nee, nee.
858
01:25:38,000 --> 01:25:39,911
Laat maar.
859
01:26:05,800 --> 01:26:08,838
Zo, we kunnen gaan.
860
01:26:59,800 --> 01:27:01,757
Herr Flächsner.
861
01:27:04,840 --> 01:27:08,310
U wilt toch vast wel
naast uw vrouw zitten?
862
01:27:11,760 --> 01:27:16,789
De hechte band die Speer z'n gezin
oplegde in z'n talloze brieven..
863
01:27:17,000 --> 01:27:18,957
Hield geen stand.
864
01:27:21,200 --> 01:27:23,760
Thuis bleef hij een vreemde.
865
01:27:38,200 --> 01:27:42,080
Albert Speer publiceerde in 1969
z'n memoires.
866
01:27:42,280 --> 01:27:45,636
In 1975 volgde
z'n Dagboek uit Spandau.
867
01:27:45,840 --> 01:27:50,277
Beide boeken werden bestsellers
en maakten hem tot een rijk man.
868
01:27:51,600 --> 01:27:55,195
Over zin vriend Wolters
schreef hij geen woord.
869
01:27:55,400 --> 01:28:00,793
Ik zal u vertellen hoe ik de laatste
twee, drie dagen heb beleefd.
870
01:28:01,000 --> 01:28:05,915
Misschien is dat interessant voor u.
Het was erg spannend.
871
01:28:06,120 --> 01:28:10,637
U hebt ons niets meer te zeggen,
Herr Speer.
872
01:28:14,040 --> 01:28:18,193
Het was echt spannend..
873
01:28:18,960 --> 01:28:24,831
Maar ik ben blij dat ik hier
na 20 jaar weer buiten sta.
874
01:28:27,800 --> 01:28:31,156
Albert Speer overleed
op 1 september 1981...
875
01:28:31,360 --> 01:28:34,239
toen hij voor interviews
in Londen was.
67071