Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:22,687 --> 00:00:30,687
Nederlandse ondertitels: Rustroest.
2
00:00:31,500 --> 00:00:37,542
In 1907 kregen etnotologen opdracht
Amerikaanse inlandse muziek op te nemen.
3
00:00:41,618 --> 00:00:45,318
Men was ervan overtuigd dat die cultuur
en muziek zouden verdwijnen.
4
00:01:02,663 --> 00:01:12,106
Je kunt niet om de immer aanwezige
ritmische stuwkracht heen.
5
00:01:13,519 --> 00:01:17,489
Datzelfde gevoel zit in veel rock 'n' roll.
6
00:01:20,126 --> 00:01:26,532
Veel R&B- en blues muzikanten
zeiden indiaans bloed te hebben.
7
00:01:26,565 --> 00:01:29,601
De enige groep die
niet echt is onderzocht...
8
00:01:29,635 --> 00:01:32,371
in de zin van wat hun bijdrage
is geweest, zijn de indianen.
9
00:01:49,706 --> 00:01:54,176
Het is interessant hoeveel
indiaanse invloed nog merkbaar is.
10
00:01:55,978 --> 00:01:58,581
Je weet nooit wat er uit de
mix der culturen tevoorschijn komt.
11
00:01:58,615 --> 00:02:02,051
En soms zijn dat
erg interessante kunstzinnige dingen.
12
00:02:02,084 --> 00:02:06,623
Van Charlie Patton tot Link Wray.
Robbie Robertson heeft 't uitgevonden.
13
00:02:06,656 --> 00:02:10,159
Jimi Hendrix, de beste op zijn gebied.
Jesse Ed Davis, iedereen wilde hem.
14
00:02:10,192 --> 00:02:11,728
Dat is interessant, toch?
15
00:02:14,096 --> 00:02:19,168
Onze bevolking stond aan de wieg
van de blues, jazz en rock in Amerika...
16
00:02:19,201 --> 00:02:22,839
maar we zijn vanaf het begin
consequent buiten beschouwing gelaten.
17
00:02:25,608 --> 00:02:30,279
Toen we erachter kwamen dat het
indianen waren, vroegen we ons af...
18
00:02:30,312 --> 00:02:31,748
waarom wist verder niemand dat?
19
00:02:38,755 --> 00:02:40,790
Het is het verhaal van Amerika.
20
00:02:40,823 --> 00:02:44,627
Het gaat over mensen,
dat kun je niet scheiden.
21
00:02:44,661 --> 00:02:47,630
Toon het nodige respect.
22
00:02:54,909 --> 00:03:02,909
RUMBLE
Indianen die de wereld lieten rocken
23
00:03:26,869 --> 00:03:29,238
Het ging om het geluid van die gitaar.
24
00:03:29,271 --> 00:03:31,908
Link Wray en die agressie.
25
00:03:36,245 --> 00:03:43,586
Het geluid van z'n gitaar
belichaamde al mijn aspiraties.
26
00:03:43,620 --> 00:03:45,755
Het was het geluid van de vrijheid.
27
00:03:45,788 --> 00:03:47,289
Link Wray.
28
00:03:47,323 --> 00:03:49,726
Ik wilde jou al heel lang ontmoeten.
29
00:03:49,759 --> 00:03:52,228
Misschien was the Who
er niet geweest zonder Link Wray.
30
00:03:52,261 --> 00:03:55,865
Misschien geen Jeff Beck Group
zonder Link Wray.
31
00:03:55,898 --> 00:04:00,102
Geen Led Zeppelin.
32
00:04:00,136 --> 00:04:04,774
Pete Townsend vond Link Wray
één van de beste gitaristen ooit...
33
00:04:04,807 --> 00:04:07,844
en dat hij het power chord had uitgevonden.
34
00:04:11,748 --> 00:04:15,885
Pete vernieuwde en vervolmaakte het.
35
00:04:15,918 --> 00:04:18,120
Maakte er "I Can See For Miles" van.
36
00:04:51,353 --> 00:04:57,093
Dit is Jim Pewter met Link in
Black River Swamp, een goed nummer.
37
00:04:57,126 --> 00:04:59,762
Het gaat over mijn geboorteplaats
in Noord-Carolina.
38
00:05:00,763 --> 00:05:01,898
Daar kom ik vandaan.
39
00:05:01,931 --> 00:05:03,733
Ik kom van het platteland bij Dunn.
40
00:05:03,766 --> 00:05:07,002
Dunn is een klein stadje,
maar ik woonde op het platteland...
41
00:05:07,035 --> 00:05:08,669
in Black River.
42
00:05:16,345 --> 00:05:19,982
Ze hadden het moeilijk
en ze waren straatarm.
43
00:05:20,016 --> 00:05:22,852
Ik denk dat ie
in de poel heeft gevist...
44
00:05:22,885 --> 00:05:25,454
om een maaltje vis proberen te vangen...
45
00:05:25,487 --> 00:05:28,090
want het waren zware tijden.
46
00:05:33,495 --> 00:05:36,332
Hij was een Shawnee, een indiaan.
47
00:05:36,365 --> 00:05:39,101
Je ging niet rondbazuinen
dat je indiaan was...
48
00:05:39,135 --> 00:05:43,305
dat hield je stil
omdat er op ze werd neergekeken.
49
00:05:43,339 --> 00:05:45,942
Link vertelde dat hij zich een keer
onder het bed had verstopt...
50
00:05:45,975 --> 00:05:48,878
omdat de KKK eraan kwam...
51
00:05:48,911 --> 00:05:52,081
want die lafaards
kwamen altijd 's nachts...
52
00:05:52,114 --> 00:05:55,584
om de mensen te terroriseren
als ze er het minst op verdacht waren.
53
00:06:00,022 --> 00:06:03,259
De Ku Klux Klan joeg op iedereen
die niet blank was.
54
00:06:04,927 --> 00:06:08,430
En als ze wisten dat je een indiaan was...
55
00:06:08,464 --> 00:06:12,101
liep je net zoveel risico
als iedere willekeurige zwarte.
56
00:06:14,536 --> 00:06:18,274
Mijn Shawnee moeder ging eropuit
om te prediken voor zwarten...
57
00:06:18,307 --> 00:06:21,477
en voor Cherokee-indianen
en arme blanken...
58
00:06:21,510 --> 00:06:24,413
en zei "Hou de moraal hoog
en vertrouw op God."
59
00:06:24,446 --> 00:06:27,083
En m'n broers en ik zongen...
60
00:06:27,116 --> 00:06:28,484
Will The Circle Be Unbroken...
61
00:06:28,517 --> 00:06:31,220
en al die gospels achter mijn moeder...
62
00:06:31,253 --> 00:06:33,722
als zij aan het prediken was.
63
00:06:39,361 --> 00:06:42,899
Ik leerde spelen van een zwarte, Hambone,
die was opgegroeid in het circus...
64
00:06:42,932 --> 00:06:44,566
en hij kon werkelijk alles spelen.
65
00:06:44,600 --> 00:06:48,470
En hij leerde me de blues spelen
en daarmee begon ik...
66
00:06:48,504 --> 00:06:51,908
en daarna betaalde ik bands
om me mee te laten doen...
67
00:06:51,941 --> 00:06:54,176
zodat ik steeds beter werd.
68
00:06:54,210 --> 00:06:56,145
Had de vroege rock 'n' roll invloed?
69
00:06:56,178 --> 00:06:57,980
Want jij behoorde tot de...
70
00:06:58,014 --> 00:06:59,648
Rock 'n' roll bestond toen nog niet.
71
00:07:09,358 --> 00:07:15,832
Ik speelde op een danswedstrijd
in Fredericksburg, Virginia in 1957.
72
00:07:15,865 --> 00:07:19,168
De jongelui stonden bij elkaar
in de zaal...
73
00:07:19,201 --> 00:07:22,972
en ze riepen om de stroll.
74
00:07:23,005 --> 00:07:25,274
Link zegt, "Ik kan geen stroll spelen."
75
00:07:25,307 --> 00:07:26,943
Ik zei, "Ik kan geen stroll spelen."
76
00:07:26,976 --> 00:07:28,911
En Doug zei, "De beat lukt me wel."
77
00:07:32,381 --> 00:07:35,017
Ik zei, "Oké."
En toen deed ik dit.
78
00:07:35,051 --> 00:07:36,953
En iedereen stond naar me te kijken.
79
00:07:36,986 --> 00:07:40,289
Hij deed, "Bam!"
En ik.
80
00:07:49,065 --> 00:07:53,402
Het is middenin de nacht, de radio
staat aan en dan hoor je dat geluid...
81
00:07:53,435 --> 00:07:56,638
waardoor je 1½ meter
boven je bed uitzweeft.
82
00:07:59,909 --> 00:08:01,510
Wat doet ie?
83
00:08:01,543 --> 00:08:06,048
Zoiets was nog nooit eerder
op de radio horen.
84
00:08:10,186 --> 00:08:12,621
Het veranderde alles.
85
00:08:12,654 --> 00:08:21,030
Rumble drukte een onuitwisbaar stempel
op de ontwikkeling van rock 'n' roll.
86
00:08:21,263 --> 00:08:24,867
En toen kwam ik erachter
dat hij een indiaan was.
87
00:08:51,627 --> 00:08:55,564
Rauwer dan dat was er niet...
88
00:08:55,597 --> 00:08:57,666
van veel van de jongens
naar wie ik luisterde.
89
00:08:57,699 --> 00:08:59,668
Daar begon het.
90
00:08:59,701 --> 00:09:02,972
En het klinkt nog beter als hij het speelt.
91
00:09:06,008 --> 00:09:11,513
Ik was in het cafeteria en op de
geluidsinstallatie van de universiteit...
92
00:09:11,547 --> 00:09:17,153
hoorde ik, "Bam, bam, bam, domp,
domp, domp, domp."
93
00:09:17,186 --> 00:09:23,091
Ik zei, "Wat? Wat is dat?"
94
00:09:25,561 --> 00:09:34,036
Rumble had de kracht me net dat laatste
zetje te geven om te zeggen...
95
00:09:34,070 --> 00:09:38,039
"Bekijk 't. Ik word muzikant."
96
00:09:45,547 --> 00:09:49,618
Ik geloof dat Link Wray
echt van rock 'n' roll hield...
97
00:09:49,651 --> 00:09:52,388
en kwaad en teleurgesteld was...
98
00:09:52,421 --> 00:09:55,457
dat omdat hij een Shawnee was...
99
00:09:55,491 --> 00:09:57,359
z'n familie zo slecht behandeld werd...
100
00:09:57,393 --> 00:10:01,797
en hij die verbitterdheid gebruikte
om iets nieuws te maken.
101
00:10:09,505 --> 00:10:16,544
En dat Rumble tot op bepaalde hoogte,
het gevecht is.
102
00:10:16,745 --> 00:10:21,049
Maar voor mij betekent het ontwrichting,
schreeuwen, actief worden.
103
00:10:25,587 --> 00:10:29,625
Link Wray gaf met de rumble aan
dat er andere tijden waren aangebroken.
104
00:10:29,658 --> 00:10:33,229
Dat het niet langer om de bop
en de stroll ging, maar om de rumble .
105
00:10:37,233 --> 00:10:41,203
Daar is Link Wray met de themasong
van de jeugdcriminaliteit.
106
00:10:41,237 --> 00:10:43,339
"Hé, rumble."
107
00:10:46,242 --> 00:10:48,244
Ik was verbaasd dat
het überhaupt werd gedraaid.
108
00:10:48,277 --> 00:10:51,412
En eerlijk gezegd was ik niet verbaasd
dat het werd verboden.
109
00:10:56,118 --> 00:11:02,391
Hij is enige van wie een
instrumentaal nummer werd verboden...
110
00:11:02,424 --> 00:11:07,029
uit angst dat zou aanzetten
tot geweld onder jongeren.
111
00:11:07,063 --> 00:11:09,731
Het was de sound, het akkoordenschema...
112
00:11:09,765 --> 00:11:12,034
wat het 'm deed.
113
00:11:12,068 --> 00:11:17,473
Ze begrepen niks van de feedback,
het was de groove.
114
00:11:17,506 --> 00:11:21,743
Er ging om zoveel dingen
waarom mensen afhaakten.
115
00:11:21,777 --> 00:11:24,680
We kunnen niet allemaal
Pat Boone zijn. Snap je?
116
00:11:25,814 --> 00:11:28,317
Z'n invloed was enorm.
117
00:11:28,350 --> 00:11:31,687
Iedere muzikant ter wereld
houdt van Link Wray.
118
00:11:31,720 --> 00:11:34,590
Ik snap niet waarom de rest
van de wereld daar nog niet achter is.
119
00:11:47,103 --> 00:11:51,540
Met MC5 hadden we opnamesessies
en de technici zeiden altijd...
120
00:11:51,573 --> 00:11:54,076
"Dat vervormt helemaal, man.
121
00:11:54,110 --> 00:11:56,578
Jullie zetten de versterkers veel te hard."
122
00:11:56,612 --> 00:11:59,848
En ik zei, "Ja,
het moet juist vervormd klinken."
123
00:11:59,881 --> 00:12:03,319
"Nee, het moet clean als bij Motown.
124
00:12:03,352 --> 00:12:06,722
Ik zei,
"Nee, het moet klinken als Link Wray."
125
00:12:06,755 --> 00:12:11,293
"Ik wil die fuzz, ik wil die vervorming."
126
00:12:19,401 --> 00:12:25,307
Link Wray is absoluut één van de
architecten van het geluid van MC5...
127
00:12:25,341 --> 00:12:30,112
en duizenden andere
rockgitaristen sindsdien.
128
00:12:30,146 --> 00:12:37,153
Als je het spoor terug volgt...
129
00:12:37,186 --> 00:12:41,757
kom je uit bij heavy metal
en punkrock en bij the Clash...
130
00:12:41,790 --> 00:12:47,363
en the Ramones, the New York Dolls,
the MC5 en zo nog een paar.
131
00:12:47,396 --> 00:12:50,599
En wie was er daarvoor?
132
00:12:50,632 --> 00:12:57,673
Hij was één van de eersten met een geluid
dat de deur opende naar de toekomst.
133
00:13:04,680 --> 00:13:08,184
Link Wray heeft enorme invloed gehad
op alle moderne elektrische gitaristen.
134
00:13:08,217 --> 00:13:12,420
Als ze zeggen van niet, liegen ze.
135
00:13:39,648 --> 00:13:46,488
Toen we voor het eerst contact kregen
met anderen...
136
00:13:46,522 --> 00:13:50,559
hadden wij overal in het
zuidoostelijke gebied...
137
00:13:50,592 --> 00:13:54,663
een heel eigen manier van zingen.
138
00:14:14,516 --> 00:14:17,986
En je hoort de levenskracht
van die oude muziek...
139
00:14:18,019 --> 00:14:22,223
van voor de plantages,
slavernij en kolonisatie.
140
00:14:25,661 --> 00:14:30,766
Mensen zijn verrast als ze de traditionele
muziek uit het zuidoosten horen.
141
00:14:30,799 --> 00:14:34,002
"Is dat indiaanse muziek? Ik dacht
dat het Afrikaanse muziek was."
142
00:14:42,344 --> 00:14:46,282
Het land in het zuidoosten zelf
zorgt voor het geluid.
143
00:14:46,315 --> 00:14:48,484
Je hoort de vogels.
144
00:14:48,517 --> 00:14:51,653
Je hoort het water, de rivieren,
het geluid van kano's.
145
00:14:51,687 --> 00:14:54,556
En dat bepaalt de klank van wat we zingen.
146
00:14:54,590 --> 00:14:59,528
Alle Amerikaanse muziek uit het zuiden
komt voort uit het land en dus vanuit ons.
147
00:15:04,900 --> 00:15:11,473
Muziek van de indianen werd gezien
als een bedreiging, als gevaarlijk.
148
00:15:11,507 --> 00:15:17,613
En zangers en dansers werden
gearresteerd en opgesloten...
149
00:15:17,646 --> 00:15:20,215
en bleven verstoken van de
gegarandeerde rantsoenen.
150
00:15:23,319 --> 00:15:27,791
De Federale regering neemt
de ene wet na de andere aan om...
151
00:15:27,825 --> 00:15:31,360
in een poging de indianen op alle
mogelijke wijzen eronder te krijgen.
152
00:15:37,999 --> 00:15:40,636
Ze hadden het voorzien
op alle aspecten van onze cultuur...
153
00:15:40,669 --> 00:15:43,772
dus uiteraard ook op onze muziek...
154
00:15:43,805 --> 00:15:47,376
want die is daar
onlosmakelijk mee verbonden.
155
00:15:47,409 --> 00:15:53,915
Want in die tijd had iedereen
een lied om de dag te verwelkomen.
156
00:15:53,949 --> 00:15:58,687
Liederen over de voorouders,
over hoe het vroeger was.
157
00:15:58,720 --> 00:16:00,656
Ze hadden het voorzien op onze cultuur.
158
00:16:00,689 --> 00:16:06,558
Het was genocide en ze waren eropuit
onze hele cultuur weg te vagen.
159
00:16:08,930 --> 00:16:11,533
Op 29 december 1890...
160
00:16:11,567 --> 00:16:14,636
omsingelde het Amerikaanse leger
een aantal rituele dansers...
161
00:16:14,670 --> 00:16:17,873
bij Wounded Knee en slachtte
meer dan 300 mensen af...
162
00:16:17,906 --> 00:16:20,175
merendeel vrouwen en kinderen,
maar ook de mannen...
163
00:16:20,208 --> 00:16:21,943
die meededen aan de rituele dans.
164
00:16:27,516 --> 00:16:30,986
Dit is feitelijk het begin
van het uitbannen...
165
00:16:31,019 --> 00:16:33,689
van indiaanse muziek
in de Verenigde Staten.
166
00:16:38,527 --> 00:16:43,932
Als ik de verhalen hoor over Wovoka,
de schepper van de rituele dans...
167
00:16:43,965 --> 00:16:49,070
die de indiaan onkwetsbaar zou maken
voor de kogels van de blanke...
168
00:16:49,104 --> 00:16:51,407
zodat de indiaan uit de reservaten
kon opstaan...
169
00:16:51,440 --> 00:16:55,744
tegen de onderdrukker,
geeft dat aan hoe wanhopig ze waren.
170
00:16:55,777 --> 00:16:58,647
Was die muziek de blues?
171
00:16:58,680 --> 00:17:03,250
Misschien klonk het anders,
maar dat was wel degelijk blues.
172
00:17:27,909 --> 00:17:31,747
Het weinige wat de meeste Amerikanen
weten van Mardi Gras...
173
00:17:31,780 --> 00:17:36,618
is dronken blanken
in een stampvolle Bourbon Street...
174
00:17:36,652 --> 00:17:40,121
die naar een of ander vrouw schreeuwen
om haar tieten te laten zien.
175
00:17:40,155 --> 00:17:42,023
Dat heeft niks te maken met Mardi Gras.
176
00:17:46,662 --> 00:17:51,933
Als je Mardi Gras echt wilt meemaken...
177
00:17:51,967 --> 00:17:56,605
moet je naar het hart van het getto,
waar het allemaal gebeurt.
178
00:18:17,926 --> 00:18:23,832
Toen mijn familie Louisiana verliet,
verhuisden ze in een tijd...
179
00:18:23,865 --> 00:18:27,936
waarin het moeilijk was voor indianen,
dus gingen ze naar New Orleans...
180
00:18:27,969 --> 00:18:32,508
en ze werden gezien als zwarten
want hun huid was erg donker.
181
00:18:32,541 --> 00:18:36,144
En ze hebben het er nooit over gehad,
het kwam nooit ter sprake...
182
00:18:36,177 --> 00:18:39,881
want ze waren bang om naar
het reservaat te worden gestuurd.
183
00:18:46,254 --> 00:18:48,797
Opperhoofd!
184
00:18:55,631 --> 00:18:58,199
Hallo! Je weet wat ze zeggen!
185
00:18:58,233 --> 00:19:00,068
Mardi Gras is helemaal te gek.
186
00:19:00,101 --> 00:19:02,570
Maar op de morgen van
Mardi Gras als de indianen komen...
187
00:19:02,603 --> 00:19:04,773
wordt het pas echt leuk.
188
00:19:16,785 --> 00:19:21,222
Toen ik de indianen bij het carnaval zag,
snapte ik wie ik was.
189
00:19:21,256 --> 00:19:25,460
Dat was de enige gelegenheid
dat een zwarte een verentooi kon dragen.
190
00:19:28,229 --> 00:19:34,636
We stammen allemaal af van de
oorspronkelijke bewoners van Afrika.
191
00:19:39,708 --> 00:19:42,844
Het was een echt indiaans dorp hier.
192
00:19:42,878 --> 00:19:47,649
Onze muziek is de stampdans
en eerst wordt er geroepen...
193
00:19:47,683 --> 00:19:49,217
vraag en antwoord...
194
00:19:49,250 --> 00:19:52,954
waarbij de leider roept
en de mannen antwoorden.
195
00:19:57,826 --> 00:20:04,800
Het is deel van de oorsprong
van blues, rock en jazz.
196
00:20:09,905 --> 00:20:12,708
Iedereen hier is ermee opgegroeid...
197
00:20:12,741 --> 00:20:14,275
dit wordt al 150 jaar gedaan.
198
00:20:17,378 --> 00:20:24,152
Ze gedroegen zich feitelijk als zwarten
in het dagelijks leven.
199
00:20:24,185 --> 00:20:28,924
Want indianen werden nog
slechter behandeld dan de slaven
200
00:20:34,963 --> 00:20:40,669
Toen Europeanen zich hier vestigden,
maakten ze eerst veel indianen tot slaaf.
201
00:20:40,702 --> 00:20:45,607
En ze bedachten dat de beste manier
was, door de mannen weg te voeren.
202
00:20:45,641 --> 00:20:51,346
Omdat ze van de jacht leefden,
wisten ze vaak te ontsnappen...
203
00:20:51,379 --> 00:20:55,884
en terug te komen om te vechten.
Dus werden ze verscheept...
204
00:20:55,917 --> 00:20:58,654
sommigen naar Afrika,
terwijl de vrouwen achterbleven.
205
00:20:58,687 --> 00:21:02,824
En later werden slaven
uit Afrika aangevoerd.
206
00:21:02,858 --> 00:21:07,696
90% van de mensen op die schepen
uit Afrika was man.
207
00:21:07,729 --> 00:21:09,064
En bij wie maakten ze kinderen?
208
00:21:12,200 --> 00:21:16,237
En dat is de oorzaak dat 85%
van de zwarte Amerikanen dat hier was...
209
00:21:16,271 --> 00:21:19,641
voor de Burgeroorlog zegt
indiaans bloed te hebben.
210
00:21:19,675 --> 00:21:23,510
En bijna allemaal zeggen ze van
overgrootmoeder van moeders kant.
211
00:21:30,085 --> 00:21:37,689
Weggelopen slaven werden opgenomen
in verschillende indiaanse reservaten.
212
00:21:37,824 --> 00:21:43,130
Het ging van, kom maar bij ons,
wij verbergen je wel.
213
00:21:43,832 --> 00:21:47,769
En binnen de kortste keren
zag je zwarte indiaantjes rondrennen.
214
00:21:50,706 --> 00:21:54,974
Iedereen die niet blank was,
werd ingedeeld als "kleurling".
215
00:21:55,010 --> 00:21:58,046
Of je nu indiaan of zwart was,
je werd kleurling.
216
00:21:58,079 --> 00:22:00,481
Als je 10% Afrikaans bloed had,
was je een neger.
217
00:22:00,515 --> 00:22:02,717
Als je 90% indiaans bloed had,
was je toch een neger.
218
00:22:02,750 --> 00:22:07,288
Waarom? Omdat het voorkomt
dat indianen land claimen...
219
00:22:07,322 --> 00:22:09,825
en terugkrijgen wat van ze is gestolen.
220
00:22:09,858 --> 00:22:13,193
En als ze als indiaan hun land
opeisten, konden ze de kogel krijgen.
221
00:22:30,846 --> 00:22:37,951
Toen de Afrikaanse samengestelde ritmes
en het indiaanse 4/4 elkaar ontmoetten...
222
00:22:38,119 --> 00:22:42,423
was dat het begin van wat
Amerikaanse muziek werd.
223
00:22:44,860 --> 00:22:52,000
Ik moet altijd aan gumbo denken,
typisch New Orleans' eten.
224
00:22:52,033 --> 00:22:56,271
In mijn jeugd, maakte je gumbo
door alles wat je had in een pan te doen.
225
00:22:56,304 --> 00:22:59,274
Dat alles bij elkaar zorgde
voor een fantastische maaltijd.
226
00:22:59,307 --> 00:23:07,148
Ik ben deels indiaans, deels Afrikaans
van Haïti, deels Frans, deels Italiaans.
227
00:23:07,182 --> 00:23:12,423
En dat is wat New Orleans is,
met al die verschillende smaken.
228
00:23:14,856 --> 00:23:17,759
Giacomo Fina Ne zeggen ze,
het grote opperhoofd komt eraan...
229
00:23:17,793 --> 00:23:19,961
om te zeggen dat ze beter
een straatje om kunnen gaan.
230
00:23:19,995 --> 00:23:22,130
New Orleans, de stad van de sterken,
de dapperen...
231
00:23:22,163 --> 00:23:24,232
dus val niet iemand lastig
die veren draagt.
232
00:23:24,265 --> 00:23:26,467
Ze brengen bliksem in de morgen,
ze buigen niet...
233
00:23:26,501 --> 00:23:30,438
de kletterende regen is als
een prachtig lied.
234
00:23:30,471 --> 00:23:32,307
Bliksemschichten dalen neer...
235
00:23:32,340 --> 00:23:34,275
als het opperhoofd de straat op gaat...
236
00:23:34,309 --> 00:23:36,110
de donder onder z'n voeten gaat tekeer.
237
00:23:36,143 --> 00:23:37,778
Met z'n prachtige gewaad...
238
00:23:37,812 --> 00:23:39,647
die wildeman van de zon naar de nacht...
239
00:23:39,680 --> 00:23:41,348
wat hij je laat zien is een pracht.
240
00:24:20,355 --> 00:24:24,359
Voor mij was 't een openbaring
dat de banjo een Afrikaans instrument is.
241
00:24:24,392 --> 00:24:28,964
De eerst honderd jaar was de banjo
geen instrument van de blanken...
242
00:24:28,997 --> 00:24:31,165
maar een instrument van de plantages.
243
00:24:59,895 --> 00:25:03,431
Onze muziek lijkt erg veel
op wat je zou horen...
244
00:25:03,464 --> 00:25:06,501
Sommigen noemen het pre-blues.
245
00:25:09,504 --> 00:25:15,911
En het lijkt erg veel
op de vroege bluesmuziek.
246
00:26:36,224 --> 00:26:41,963
Bluesliefhebbers en blueskenners
zijn het vrijwel nooit eens...
247
00:26:41,997 --> 00:26:46,101
maar als ze gedwongen in één ruimte
zaten en ze moesten bepalen...
248
00:26:46,134 --> 00:26:53,374
wie de belangrijkste bluesgitarist,
zanger en songwriter was...
249
00:26:53,408 --> 00:26:58,713
de beste die er was begin 20e eeuw...
250
00:26:58,746 --> 00:27:03,150
als ze per se iemand moesten noemen,
zou dat waarschijnlijk Charley Patton zijn.
251
00:27:12,727 --> 00:27:17,398
Hij was de grootvader
van alle Delta Blues jongens.
252
00:27:17,432 --> 00:27:21,202
Hoe rauw die opnamen ook klinken...
253
00:27:21,236 --> 00:27:24,072
het is erg directe muziek.
254
00:27:24,105 --> 00:27:28,309
Of er een bom afgaat.
Het is een echt keelgeluid...
255
00:27:28,343 --> 00:27:34,515
het klinkt zoals ik me voorstel
hoe je die tijd moet hebben ervaren.
256
00:27:34,549 --> 00:27:37,485
Hij spuwt het gewoon uit.
257
00:27:37,518 --> 00:27:43,358
Hij probeert het niet mooier te maken.
Rauwer vind je 't niet.
258
00:27:51,566 --> 00:27:57,105
Hij heeft veel invloed gehad op Bob Dylan,
Eric Clapton, Jack White, Bonnie Raitt...
259
00:27:57,138 --> 00:27:59,307
en nog veel meer.
260
00:27:59,340 --> 00:28:01,742
Charley Patton was indiaan.
261
00:28:01,776 --> 00:28:05,113
En hij was één van de grootste.
262
00:28:05,146 --> 00:28:06,447
Howlin Wolf.
263
00:28:09,484 --> 00:28:12,420
He kwam uit de Mississippi Delta...
264
00:28:12,453 --> 00:28:16,091
een erg belangrijk gebied
in de geschiedenis van de blues.
265
00:28:16,124 --> 00:28:18,559
Het is niet ver
van het land van de Choctaw.
266
00:28:18,593 --> 00:28:22,263
Het is erg aannemelijk dat Charley Patton
van Choctaw afkomst was.
267
00:28:33,741 --> 00:28:36,477
Charley Pattons houdt de traditie hoog...
268
00:28:36,511 --> 00:28:39,214
van indiaanse wortels,
blanke wortels...
269
00:28:39,247 --> 00:28:42,183
Creoolse en zwarte wortels.
270
00:28:42,217 --> 00:28:44,685
Dat alles maakte Patton wie hij was.
271
00:28:59,600 --> 00:29:04,505
Voor mij is dit indiaanse muziek.
272
00:29:07,608 --> 00:29:08,776
Dat ritme...
273
00:29:14,182 --> 00:29:17,485
Ik hou van Charley Patton,
z'n levenskracht en zijn muziek...
274
00:29:17,518 --> 00:29:21,321
het is waar ik vandaan kom...
275
00:29:22,155 --> 00:29:26,293
Dat hoor ik in al die traditionele liedjes.
276
00:29:27,195 --> 00:29:28,496
Hoor je?
277
00:29:50,918 --> 00:29:53,354
Dat is indiaanse muziek.
278
00:29:53,388 --> 00:29:55,290
Met een gitaar.
279
00:29:55,323 --> 00:29:59,494
Die ontwikkeling heeft traditionele
muziek doorgemaakt.
280
00:29:59,527 --> 00:30:01,762
Het werd dit.
281
00:30:07,435 --> 00:30:08,736
Het is de manier van zingen.
282
00:30:08,769 --> 00:30:11,406
De manier van zingen en het ritme...
283
00:30:11,439 --> 00:30:13,873
want hij speelt gitaar
alsof 't een trommel is.
284
00:30:16,711 --> 00:30:21,349
Een trommel was verboden
tijdens de slavernij.
285
00:30:21,382 --> 00:30:23,351
Die was verboden...
286
00:30:23,384 --> 00:30:26,754
op straffe des doods, want een trommel
was een instrument der rebellie.
287
00:30:26,787 --> 00:30:31,592
Je kon ermee communiceren, je kon er
over afstand mee oproepen tot verzet.
288
00:30:31,926 --> 00:30:36,330
Daarom moest Charley Patton
drums op z'n gitaar spelen.
289
00:30:42,437 --> 00:30:47,942
Patton werd geboren in een tijd van
vreselijk raciaal geweld in de VS...
290
00:30:47,975 --> 00:30:54,111
en één van de manieren
om daaraan te ontkomen...
291
00:30:54,345 --> 00:30:59,815
was door de veiligheid in een wereld
zoals hier in Dockery.
292
00:31:00,321 --> 00:31:03,157
Het was een plek waar mensen naartoe
konden om geld te verdienen.
293
00:31:03,190 --> 00:31:05,192
De Dockery Plantage had meer te bieden...
294
00:31:05,225 --> 00:31:08,296
dan wat ze thuis in Mississippi kregen.
295
00:31:08,629 --> 00:31:10,598
En daarom ging
Pattons familie daarnaartoe...
296
00:31:10,631 --> 00:31:14,368
omdat ze daar
een beter leven konden krijgen.
297
00:31:16,704 --> 00:31:18,239
Er gingen Choctaw naartoe...
298
00:31:18,273 --> 00:31:21,008
en zwarten...
299
00:31:21,041 --> 00:31:23,444
en er werkten Europeanen.
300
00:31:23,478 --> 00:31:27,348
Charley Patton moet daar een veelheid
aan invloeden hebben meegekregen...
301
00:31:27,382 --> 00:31:30,818
die hebben geleid tot
zijn manier van gitaarspelen.
302
00:31:34,655 --> 00:31:39,260
Hij was niet bepaald gek
op het werk op het land...
303
00:31:39,294 --> 00:31:42,396
maar veel meer was er niet te doen.
304
00:31:48,703 --> 00:31:54,975
Ze traden op zaterdagavonden
op bij iemand thuis...
305
00:31:55,009 --> 00:31:59,547
op de veranda. De hele avond spelen
voor wat te drinken.
306
00:31:59,580 --> 00:32:01,316
Soms werd er vis gebakken.
307
00:32:03,484 --> 00:32:06,586
Toen ze niet meer in de kerk kwamen,
ging zelfs de dominee...
308
00:32:06,720 --> 00:32:08,187
met z'n vrouw naar de kroegen...
309
00:32:08,221 --> 00:32:13,325
waar prostituees waren
en waar je kon eten en gokken.
310
00:32:13,328 --> 00:32:17,331
Toentertijd ging rijk en arm naar
de kroeg als ze wilden feesten.
311
00:32:20,868 --> 00:32:24,805
Son House zei dat Patton
z'n gitaar in de lucht gooide...
312
00:32:24,839 --> 00:32:28,208
en weer opving zonder een noot te missen.
313
00:32:32,713 --> 00:32:35,350
En stel je eens voor
dat je de hele week gewerkt hebt...
314
00:32:35,383 --> 00:32:38,686
en je hebt niks anders gehoord
dan de vogels en de wind.
315
00:32:38,719 --> 00:32:41,055
En plotseling hoor je iemand...
316
00:32:43,691 --> 00:32:46,361
En je nekharen gaan rechtovereind staan.
317
00:32:50,465 --> 00:32:53,067
Hij deed Jimi Hendrix lang voor Jimi.
318
00:32:53,100 --> 00:32:55,670
Charley Patton was waarschijnlijk
de eerste showman.
319
00:32:55,703 --> 00:32:58,339
Maar je moest
een eigen identiteit zoeken...
320
00:32:58,373 --> 00:33:00,040
je moest je onderscheiden van de anderen.
321
00:33:00,074 --> 00:33:02,677
Er waren er heel wat die probeerden...
322
00:33:02,710 --> 00:33:05,880
niet aan het werk in de
katoenvelden te hoeven, snap je?
323
00:33:05,913 --> 00:33:11,786
Niet anders dan nu. Iedereen probeert
niet te hoeven werken in de katoenvelden.
324
00:33:19,727 --> 00:33:23,498
Het belangrijkste van Dockery was
dat Charley hier zo lang is geweest...
325
00:33:23,531 --> 00:33:27,101
dat er mensen naar hem toe kwamen
en hij de tijd nam ze te leren spelen.
326
00:33:27,134 --> 00:33:29,637
Hij heeft Pop Staples als kind lesgegeven.
327
00:33:29,670 --> 00:33:31,806
Sun House heeft hier les gekregen.
328
00:33:31,839 --> 00:33:33,508
Howlin' Wolf kwam hier als jonge vent.
329
00:33:39,780 --> 00:33:44,885
Er was een man op de plantage die gitaar
speelde en Charley Patton heette...
330
00:33:44,919 --> 00:33:47,755
en ik hield van z'n geluid.
331
00:33:47,788 --> 00:33:51,859
Elke avond na het werk
ging ik naar zijn huis...
332
00:33:51,892 --> 00:33:56,396
en hij leerde me gitaarspelen.
Zo heb ik 't onder de knie gekregen.
333
00:34:03,938 --> 00:34:11,045
Wolf heeft Pattons muziek naar de
de elektrisch versterkte wereld gebracht.
334
00:34:11,078 --> 00:34:13,881
The Stones nodigden
Howlin' Wolf uit.
335
00:34:13,914 --> 00:34:16,451
En dan zie je het gezicht van Brian Jones.
336
00:34:16,484 --> 00:34:20,721
Zo van, "Lieve God,
genoeg van al die namaak...
337
00:34:20,755 --> 00:34:24,725
hier is Howlin' Wolf voor het echte werk."
338
00:34:24,759 --> 00:34:26,527
Vertel eens wat over 'm, Brian.
339
00:34:26,561 --> 00:34:28,062
Toen we pas begonnen...
340
00:34:28,095 --> 00:34:30,465
speelden we rhythm and blues...
341
00:34:30,498 --> 00:34:32,667
en Howlin' Wolf was één van onze idolen...
342
00:34:32,700 --> 00:34:37,805
en het is fantastisch
dat hij er vanavond is.
343
00:34:37,838 --> 00:34:41,275
Dus wij moesten onze mond maar
houden en luisteren naar Howlin' Wolf!
344
00:34:42,176 --> 00:34:45,079
Daar ben ik het mee eens,
laat maar komen, Howlin' Wolf!
345
00:35:20,247 --> 00:35:24,184
En weer voert het mysterie
van hoe krachtig het is...
346
00:35:24,218 --> 00:35:27,988
terug naar Charley Patton
en de Dockeryboerderij.
347
00:35:39,767 --> 00:35:44,772
In Amerika kende de blanke jeugd de blues
niet, tot de Britten het gingen spelen...
348
00:35:44,805 --> 00:35:48,609
en toen dachten ze dat die
Engelse jongens iets nieuws brachten.
349
00:35:48,643 --> 00:35:52,212
The Stones, the Beatles
en al die andere gitaargroepen.
350
00:36:00,821 --> 00:36:05,926
Er loopt absoluut een lijn van Charley
Patton, Howlin' Wolf naar Led Zeppelin...
351
00:36:05,960 --> 00:36:07,795
dat is gewoon zo.
352
00:36:07,828 --> 00:36:09,830
Jimmy Page zal dat beamen
als je 't hem vraagt.
353
00:36:29,216 --> 00:36:30,551
Neem me niet kwalijk.
354
00:36:31,586 --> 00:36:33,120
Kut, ik ben het vergeten.
355
00:36:33,153 --> 00:36:35,722
Altijd hetzelfde, ik weet niet
wanneer ik moet invallen.
356
00:36:41,962 --> 00:36:46,834
Mildred begon te zingen in obscure
kroegen en daar werd ze groot.
357
00:36:46,867 --> 00:36:51,738
In die kroegjes van haar en Benny
the Bootlegger, brouwde ze haar eigen bier.
358
00:36:55,710 --> 00:36:57,511
Toen Mildred Bailey naar New York kwam...
359
00:36:57,544 --> 00:36:59,279
eind jaren 20, begin jaren 30...
360
00:36:59,313 --> 00:37:02,249
was alles totaal gescheiden.
361
00:37:02,282 --> 00:37:06,086
Ze wist wie de goede muzikanten waren
en vrijwel direct na haar aankomst...
362
00:37:06,120 --> 00:37:07,822
ging ze opnemen met zwarte muzikanten.
363
00:37:11,191 --> 00:37:13,327
Mildred was een pijler.
364
00:37:13,360 --> 00:37:17,431
Ze legde de basis
voor de ontwikkeling van de jazz.
365
00:37:24,483 --> 00:37:27,483
Coeur d'Alene reservaat, Idaho
366
00:37:37,217 --> 00:37:43,357
Dit was al generaties lang
Mildreds vaderland...
367
00:37:43,390 --> 00:37:51,332
en mijn grootmoeder was ontvankelijk
voor oude muziek.
368
00:37:58,839 --> 00:38:05,112
In het Coeur D'Alene reservaat werd
bij iedere gelegenheid gezongen.
369
00:38:21,261 --> 00:38:27,867
Het is hoe de noten worden gerekt
en ingekort door het schema heen.
370
00:38:34,975 --> 00:38:40,480
Als Mildred Bailey het doet, hoor je
onmiskenbaar de traditionele zang...
371
00:38:40,514 --> 00:38:44,051
van de streek waar ze is opgegroeid.
372
00:38:52,459 --> 00:38:58,198
Toen ze werd gevraagd hoe ze
de zangeres is geworden die ze was...
373
00:38:58,232 --> 00:39:00,934
verwees ze naar de
indiaanse liedjes uit haar jeugd.
374
00:39:16,216 --> 00:39:20,287
Ze was één van de grote improvisators
van de jazz.
375
00:39:20,320 --> 00:39:24,725
Je kunt zingen,
"Old rocking chair's got me."
376
00:39:24,759 --> 00:39:27,261
En misschien is het zo geschreven,
maar het gaat altijd zo...
377
00:39:27,294 --> 00:39:29,964
"Old rocking chair's got me".
378
00:39:29,997 --> 00:39:34,134
Je verandert 't gewoon, afhankelijk
van hoe je je op dat ogenblik voelt.
379
00:39:34,168 --> 00:39:38,305
Het is iets dat je niet kunt leren.
380
00:39:38,338 --> 00:39:46,280
Ik ben 80 jaar, wat zeg ik,
ik ben 88 jaar...
381
00:39:46,513 --> 00:39:50,918
en van mijn 16e tot m'n 20e
heb ik gewerkt als zingende ober...
382
00:39:50,951 --> 00:39:56,891
in Astoria, Long Island en het enige
waar ik naar luisterde was Mildred Bailey.
383
00:39:56,924 --> 00:40:00,260
Ik ben enorm beïnvloed door Mildred Bailey.
384
00:40:00,294 --> 00:40:03,430
Voor mij zong ze perfect.
385
00:40:03,463 --> 00:40:07,101
En hier is de dame van de schommelstoel,
Mildred Bailey!
386
00:40:07,134 --> 00:40:12,372
Hallo allemaal, kom binnen en geniet ervan
rondom die ouwe schommelstoel.
387
00:40:20,047 --> 00:40:24,251
Ze is de eerste bandzangeres, punt uit.
388
00:40:24,284 --> 00:40:27,754
En de eerste vrouw met een eigen radioshow.
389
00:40:31,025 --> 00:40:36,530
Frank Sinatra ging naar een opnamesessie
van Julia Rinker in de jaren 70 en zei...
390
00:40:36,563 --> 00:40:42,002
"Ik kende je tante en zij is één
van de belangrijkste mensen geweest...
391
00:40:42,036 --> 00:40:47,975
voor hoe ik leerde zingen en elke dag
probeer ik daarbij in de buurt te komen."
392
00:40:51,411 --> 00:40:59,184
Ella Fitzgerald, Billie Holiday,
Bing Crosby, zij ontwikkelde die jazzstijl.
393
00:41:03,290 --> 00:41:09,229
Het is belangrijk Mildred Bailey niet
alleen in het jazzverhaal te plaatsen...
394
00:41:09,263 --> 00:41:15,069
maar op die manier plaatsen we
wel het verhaal van de indianen...
395
00:41:15,102 --> 00:41:16,536
in perspectief met jazz.
396
00:41:25,980 --> 00:41:29,916
Dit is een illegale samenscholing.
Verspreiden!
397
00:42:17,965 --> 00:42:21,301
Ik ging naar Greenwich Village
en ik had niks met showbusiness.
398
00:42:21,335 --> 00:42:25,439
Ik studeerde en was onderweg naar Indiana
en ik beproefde m'n geluk als zangeres.
399
00:42:25,472 --> 00:42:27,307
En het was de tijd van de folk muziek.
400
00:42:38,518 --> 00:42:43,190
En plotseling waren de straten
vol mensen...
401
00:42:43,223 --> 00:42:46,994
die ruimdenkender waren
dan de generatie voor hen.
402
00:42:47,027 --> 00:42:51,031
En dat kwam voor mij erg goed uit.
403
00:42:51,065 --> 00:42:53,968
In een andere tijd, was het me
waarschijnlijk nooit gelukt.
404
00:42:58,005 --> 00:43:02,176
Eigenlijk vertelt folk muziek
de verhalen van alledag.
405
00:43:02,209 --> 00:43:07,614
En die verhalen gaan over mensen
die het meest worden buitengesloten...
406
00:43:07,647 --> 00:43:12,052
en het meest worden verdrukt.
407
00:43:12,086 --> 00:43:19,127
Dit is een lied over een indiaan...
408
00:43:20,160 --> 00:43:22,729
en als je z'n naam niet kent...
409
00:43:22,762 --> 00:43:29,269
dan misschien wel na dit nummer.
Het heet Ira Hayes.
410
00:43:29,303 --> 00:43:35,041
De eerste folkzanger bij Columbia was
niet Bob Dylan, dat was Peter La Farge.
411
00:43:43,650 --> 00:43:47,421
Voor indianen, voor de singer songwriter,
was Peter La Farge de man.
412
00:43:47,454 --> 00:43:51,691
Hij beschreef waarmee we te maken hadden
en hoe we daar mee omgingen.
413
00:43:51,725 --> 00:43:54,228
We luisterden naar elkaars muziek.
414
00:43:54,261 --> 00:43:58,465
Er was een protestbeweging
tegen de oorlog in Vietnam.
415
00:43:58,498 --> 00:44:02,436
Universal Soldier, ze was een activist...
416
00:44:02,469 --> 00:44:07,074
en de eerste activistische vrouw
die een publiek bereikte.
417
00:44:15,715 --> 00:44:19,586
Ze slaagde er erg goed in die beelden...
418
00:44:19,619 --> 00:44:26,460
en standpunten duidelijk te maken
aan een publiek dat daarvoor openstond.
419
00:44:35,202 --> 00:44:40,674
Anders dan mijn leeftijdsgenoten in de
muziek, die het reservaat niet kenden...
420
00:44:40,707 --> 00:44:51,485
en die in het reservaat
die geen invloed konden uitoefenen...
421
00:44:51,518 --> 00:44:53,587
had ik allebei.
422
00:45:18,512 --> 00:45:22,649
Johnny Cash wilde een folkplaat maken
en hij had La Farge eerder gezien.
423
00:45:22,682 --> 00:45:27,154
En hij wilde hem ontmoeten.
Johnny Cash voelde een sterke band...
424
00:45:27,187 --> 00:45:32,157
en ze praatten een tijdje en hij zei,
"Ik wil een paar van je nummers opnemen".
425
00:45:33,160 --> 00:45:35,729
Zijn carrière had
een hoge vlucht genomen...
426
00:45:35,762 --> 00:45:39,533
door het succes van Ring of Fire.
427
00:45:51,311 --> 00:45:55,382
En zelfs toen,
na het succes van die enorme hits...
428
00:45:55,415 --> 00:45:59,453
probeerde Columbia Records hem nog
steeds tegen te houden die plaat te maken.
429
00:45:59,486 --> 00:46:02,288
Johnny was bereid
z'n carrière op het spel te zetten...
430
00:46:02,321 --> 00:46:03,890
als ze die plaat niet uitbrachten.
431
00:46:03,923 --> 00:46:06,560
Hij wilde hoe dan ook die plaat maken.
432
00:46:06,593 --> 00:46:09,496
Hij wist dat deze plaat
vooral zou worden verboden.
433
00:46:09,529 --> 00:46:14,834
En Johnny Cash besluit een brief
te schrijven over z'n ongenoegen.
434
00:46:14,868 --> 00:46:19,506
Elke zin een bijtende aanklacht
tegen de platenindustrie.
435
00:46:19,539 --> 00:46:23,377
En hij zette de brief op de platenhoes...
436
00:46:23,410 --> 00:46:27,580
en stuurde de plaat niet per post, maar
ging persoonlijk naar bepaalde dj's...
437
00:46:27,613 --> 00:46:31,351
in de stad waar hij optrad en zei...
438
00:46:31,385 --> 00:46:32,852
"Geef 't gewoon een eerlijke kans."
439
00:46:32,886 --> 00:46:35,755
Ik heb zelf erg weinig indianenbloed...
440
00:46:35,789 --> 00:46:39,025
maar in mijn hart
stroomt vanavond 100% voor jullie.
441
00:46:55,909 --> 00:46:58,312
Ik vroeg dj's,
"Waarom draaien jullie Bitter Tears niet?"
442
00:46:58,345 --> 00:47:01,481
En ik kreeg altijd hetzelfde antwoord,
"Het maakt dat je je schuldig voelt."
443
00:47:01,515 --> 00:47:03,750
"Ik heb jullie leven niet verwoest."
444
00:47:03,783 --> 00:47:06,653
"Ik heb jullie land niet gestolen."
445
00:47:06,686 --> 00:47:08,722
En ik zei, "Nou en?"
446
00:47:08,755 --> 00:47:11,157
"Ik zeg niet dat jij dat was,
waarom draai je niet..."
447
00:47:11,190 --> 00:47:12,258
"Dat gaat niet."
448
00:47:21,501 --> 00:47:23,437
Hier waren ze.
449
00:47:23,470 --> 00:47:27,874
Ze werden deze vallei ingejaagd,
tot aan die dennenbomen...
450
00:47:27,907 --> 00:47:30,578
aan de overkant van die kreek daar.
451
00:47:31,911 --> 00:47:33,980
Doordat Amerika dat album in de ban deed...
452
00:47:34,013 --> 00:47:37,651
kon iedereen z'n geweten in slaap sussen...
453
00:47:37,684 --> 00:47:42,021
over de Amerikaanse indiaan en hun strijd.
454
00:47:44,958 --> 00:47:48,495
Ik was niet langer een onbetekenend iemand
die Universal Soldier had geschreven...
455
00:47:48,528 --> 00:47:51,865
of over indianenzaken praatte
in een koffiebar.
456
00:47:51,898 --> 00:47:55,569
Plotseling praatte ik daarover
op de grote tv-zenders.
457
00:47:55,602 --> 00:47:58,772
En even plotseling was het weer voorbij.
458
00:47:58,805 --> 00:48:00,574
Plotseling was de belangstelling verdwenen.
459
00:48:04,611 --> 00:48:10,248
En pas 25 jaar later verontschuldigde
een radioreporter in Toronto zich...
460
00:48:10,282 --> 00:48:12,919
voorafgaand aan een interview
voor het feit...
461
00:48:12,952 --> 00:48:16,423
dat hij gevolg had gegeven aan
een oproep van het Witte Huis...
462
00:48:16,456 --> 00:48:20,460
om mijn muziek te boycotten, omdat
die "het verdiende te worden geboycot."
463
00:48:20,494 --> 00:48:23,163
En zo begon hij het interview.
464
00:48:23,997 --> 00:48:28,935
Blijkbaar had ik een FBI-dossier
en stond ik op een zwarte lijst.
465
00:48:28,968 --> 00:48:32,606
En naar ik begrijp, de CIA later ook.
466
00:48:32,639 --> 00:48:36,175
Ze gingen in die tijd achter Buffy
en nog veel meer mensen aan...
467
00:48:36,209 --> 00:48:38,411
om ze de mond te snoeren.
468
00:48:40,947 --> 00:48:45,585
Ik geloof dat ik meer had kunnen betekenen
als mij in de VS niet de mond was gesnoerd.
469
00:48:45,619 --> 00:48:47,854
Maar van wie waren de kranten?
470
00:48:47,887 --> 00:48:49,423
Van wie de tv-stations?
471
00:48:49,456 --> 00:48:50,724
De radiostations?
472
00:48:50,757 --> 00:48:53,593
Draaiden ze Buffy Sainte-Marie? Nee!
473
00:48:53,627 --> 00:48:55,395
Het waren de oliemaatschappijen.
474
00:48:55,429 --> 00:48:58,532
De mensen in de uraniummijnen,
die uranium stalen...
475
00:48:58,565 --> 00:49:00,099
en het privé bezit maakten.
476
00:49:00,133 --> 00:49:01,368
Zij hadden alles.
477
00:49:01,401 --> 00:49:05,372
Denk je dat die mij een ster gingen maken?
Ik dacht het niet.
478
00:49:43,377 --> 00:49:45,912
Jimi speelde Hear My Train A Comin'...
479
00:49:45,945 --> 00:49:48,615
voor een televisieshow, geloof ik.
480
00:49:48,648 --> 00:49:53,787
Geen versterkers, pedalen, wah-wah,
trucjes en niet met z'n tanden spelen.
481
00:49:53,820 --> 00:49:58,725
Gewoon de pure aardse kracht
van de historie.
482
00:50:03,630 --> 00:50:07,367
Je hoort Charley Patton en Link Wray...
483
00:50:07,401 --> 00:50:11,070
hij brengt ze allemaal tot leven.
484
00:50:11,104 --> 00:50:18,845
Ik wist dat ie muzikaal was, want als kind
kreeg hij een gitaar van z'n vader...
485
00:50:18,878 --> 00:50:24,451
om samen met de jongens op te spelen...
486
00:50:24,484 --> 00:50:27,421
dus dat was niet nieuw voor me.
487
00:50:27,454 --> 00:50:31,524
Maar ik wist niet dat hij zó muzikaal was.
488
00:50:34,561 --> 00:50:36,530
Mijn grootmoeder is
100 jaar oud geworden...
489
00:50:36,563 --> 00:50:38,432
wat op zichzelf al uitzonderlijk is...
490
00:50:38,465 --> 00:50:42,168
haar vader was een bevrijde slaaf.
491
00:50:42,201 --> 00:50:47,774
Haar moeder was half Cherokee
en ze groeide op in het reservaat.
492
00:50:47,807 --> 00:50:53,910
Ze is dat nooit vergeten en
was er trots op dat ze Cherokee was.
493
00:50:55,083 --> 00:50:58,452
Dat ze indiaans bloed had,
betekende veel voor haar.
494
00:50:58,585 --> 00:51:03,423
Daar had ze het vaak over
en vooral met Jimi.
495
00:51:06,760 --> 00:51:11,397
Ze was zangeres en
danseres in het variété.
496
00:51:15,735 --> 00:51:22,809
Ze had prachtige kleren,
met veren, een boa en fluweel...
497
00:51:22,842 --> 00:51:26,112
en Jimi speelde daar graag in.
498
00:51:26,145 --> 00:51:29,649
Trok haar vest aan, zette haar hoed
met zo'n enorme veer op...
499
00:51:29,683 --> 00:51:33,419
en een prachtige bruine suède jas
met veel franje.
500
00:51:36,890 --> 00:51:40,560
In die tijd hing mijn kamer vol
met posters van Jimi.
501
00:51:40,594 --> 00:51:44,230
En ik moest altijd een beetje lachen,
want op sommige van die posters...
502
00:51:44,263 --> 00:51:49,235
was Jimi echt heel erg donker gemaakt.
503
00:51:49,268 --> 00:51:52,105
En hij was helemaal niet zo donker.
504
00:51:52,138 --> 00:51:59,178
Hij had een caramelkleurige huid
en prachtige amandelvormige ogen...
505
00:51:59,212 --> 00:52:03,583
en je kon zien dat hij
verschillende culturen in zich had.
506
00:52:10,624 --> 00:52:16,195
Jimi Hendrix had veel
inheemse kwaliteiten in zich...
507
00:52:16,229 --> 00:52:18,865
waarvan veel mensen geen weet hadden.
508
00:52:18,898 --> 00:52:22,802
Maar door dat uit te dragen op het
podium door middel van z'n muziek...
509
00:52:22,836 --> 00:52:25,839
en zijn presentatie
wordt het nog krachtiger.
510
00:52:40,820 --> 00:52:43,156
In die periode zijn indianen in.
511
00:52:46,593 --> 00:52:48,762
De hippies, de bloemenkinderen
kwamen tevoorschijn.
512
00:52:48,795 --> 00:52:50,363
Zij willen zelf indiaan zijn.
513
00:53:00,273 --> 00:53:04,143
In Woodstock had hij dat prachtige
witte jack met franje aan...
514
00:53:04,177 --> 00:53:06,813
met turquoise zoom afgezet.
515
00:53:06,846 --> 00:53:11,585
Deels is dat typisch jaren 60,
maar voor hem betekende 't veel meer.
516
00:53:11,618 --> 00:53:16,823
Toen we het terrein
van het Woodstock Festival naderden...
517
00:53:16,856 --> 00:53:19,559
keek Mitch Mitchell, de drummer,
naar buiten en zei, "Lieve help!"
518
00:53:19,593 --> 00:53:21,227
Hij had nog nooit zoveel mensen gezien.
519
00:53:21,260 --> 00:53:24,463
En ik zei, "Wat is er, Mitch?"
En ik keek naar buiten en zei, "O nee!"
520
00:53:26,065 --> 00:53:30,904
En toen keek Jimi
en zei in alle wijsheid...
521
00:53:30,937 --> 00:53:33,172
en ik weet niet hoe hij daaraan kwam...
522
00:53:33,206 --> 00:53:37,310
"Die mensen zenden veel energie
uit naar het podium...
523
00:53:37,343 --> 00:53:42,548
dus we gebruiken die energie
en sturen het weer terug naar ze."
524
00:53:46,753 --> 00:53:53,292
Zo komen we elkaar weer tegen.
Zo, zo.
525
00:53:53,326 --> 00:53:56,730
En toen hij The Star Spangled Banner
speelde op Woodstock...
526
00:53:56,763 --> 00:54:02,201
klonk het of alles wat er tot dan toe
in zijn leven was gebeurd...
527
00:54:02,235 --> 00:54:05,138
in dat van z'n familie,
tot een enorme uitbarsting kwam...
528
00:54:05,171 --> 00:54:11,911
door wat het land en
zijn generatie doormaakte.
529
00:54:11,945 --> 00:54:14,213
Het was een bijzonder ogenblik.
530
00:54:27,961 --> 00:54:31,297
Ik geloof dat
al zijn frustratie hoorbaar was...
531
00:54:31,330 --> 00:54:34,300
over burgerrechten, over racisme...
532
00:54:34,333 --> 00:54:38,104
over de oorlog in Vietnam,
over politieke onderdrukking...
533
00:54:38,137 --> 00:54:40,273
het kwam allemaal naarbuiten in z'n spel.
534
00:54:40,306 --> 00:54:43,009
Hij schetst een beeld voor je.
535
00:54:43,042 --> 00:54:44,777
Je hoeft alleen maar te luisteren.
536
00:54:55,188 --> 00:54:58,257
Sommigen vonden het
destijds heiligschennis.
537
00:54:58,291 --> 00:55:03,730
En mijn vader was gespannen en ademde
zwaar en ik vroeg, "Gaat het wel?"
538
00:55:03,763 --> 00:55:06,232
En hij deed...
539
00:55:06,265 --> 00:55:10,236
Hij keek steeds naar die politieagent
en zei, "Ik wou dat 't voorbij was"...
540
00:55:10,269 --> 00:55:13,907
Dan kon hij weer rustig ademhalen omdat
hij dacht dat ie zou worden gearresteerd...
541
00:55:13,940 --> 00:55:16,642
want zoiets deed je toen gewoon niet.
542
00:55:20,811 --> 00:55:21,814
Hij was erg trots.
543
00:55:21,847 --> 00:55:27,387
Dat hij indiaan, zwart en Schots was.
544
00:55:27,721 --> 00:55:32,025
Dat is waar je vandaan komt,
je cultuur, wie je bent...
545
00:55:32,058 --> 00:55:34,727
en wat je teruggeeft
en hoe je wilt overkomen.
546
00:55:39,232 --> 00:55:42,035
Het is op bepaalde wijze
de Amerikaanse superheld.
547
00:55:42,068 --> 00:55:46,940
Hij is van alles wat,
zonder in kracht in te boeten.
548
00:55:46,973 --> 00:55:50,476
Hij wordt er juist sterker door.
549
00:56:15,869 --> 00:56:23,810
Yonge Street was in mijn jeugd
het muzikale middelpunt...
550
00:56:23,943 --> 00:56:26,780
en ik wist niet hoe het eraan toeging...
551
00:56:26,813 --> 00:56:30,884
in Chicago, Detroit of New York...
552
00:56:30,917 --> 00:56:33,953
maar in Yonge Street gebeurde het.
553
00:56:42,862 --> 00:56:46,032
Je probeerde wat te horen door
de deuren of door een raam te gluren...
554
00:56:46,065 --> 00:56:48,768
en als er iemand naar binnen ging...
555
00:56:48,802 --> 00:56:51,004
kwam de muziek naar buiten golven...
556
00:56:51,037 --> 00:56:56,475
en heel even was het van, "Hoorde je dat?"
557
00:57:03,082 --> 00:57:07,820
Toen ik 16 was, vroeg Ronnie Hawkins
me in The Hawks te komen spelen.
558
00:57:11,590 --> 00:57:13,927
Plotseling waren ze onze Beatles.
559
00:57:13,960 --> 00:57:16,996
Ze konden niks verkeerd doen.
Ik vond ze geweldig.
560
00:57:21,935 --> 00:57:24,971
En Robbie was gewoon schitterend.
561
00:57:25,004 --> 00:57:32,545
Hij speelde een solo en wij dachten
allemaal, "Mijn God, moet je horen.
562
00:57:32,578 --> 00:57:34,147
Hoe doet ie dat?"
563
00:57:38,384 --> 00:57:43,823
Robbie deed iets dat ik
nog nooit iemand had horen doen.
564
00:57:43,857 --> 00:57:47,226
Hij speelde gewoon als geen ander.
565
00:58:13,319 --> 00:58:20,259
Ik leerde echt gitaarspelen
in het Six Nations reservaat.
566
00:58:20,293 --> 00:58:28,267
Al mijn neven, nichten, ooms, tantes,
iedereen kon een instrument spelen.
567
00:58:40,379 --> 00:58:47,921
Een mix tussen indiaanse muziek
en een soort country.
568
00:58:47,954 --> 00:58:50,623
Dus ik dacht dat wil ik ook.
569
00:58:50,656 --> 00:58:55,061
Ik moet het leren
en ik wil bij die club horen.
570
00:58:55,094 --> 00:58:58,998
En ze hadden een gevleugelde uitspraak,
571
00:58:59,032 --> 00:59:03,436
"Wees trots dat je indiaan bent,
maar kijk uit tegen wie je dat zegt."
572
00:59:07,273 --> 00:59:10,509
En ik zei iedereen dat ik op een dag...
573
00:59:10,543 --> 00:59:14,013
daar weg zou gaan en
over de hele wereld muziek zou maken.
574
00:59:14,047 --> 00:59:20,119
En dan zeiden ze,
"We willen niet dat droom in duigen valt,
575
00:59:20,153 --> 00:59:22,988
want dat gebeurt niet
met mensen zoals wij."
576
00:59:27,126 --> 00:59:32,431
Ik zei, "Nee, verpest m'n droom niet.
Ik zit er net lekker in."
577
00:59:32,465 --> 00:59:34,700
"Maak me niet wakker nou."
578
00:59:34,733 --> 00:59:38,304
En dus probeerde ik dat te verwezenlijken.
579
00:59:38,337 --> 00:59:43,709
En toen we met Bob Dylan gingen spelen,
was dat een muzikale revolutie voor ons.
580
00:59:43,742 --> 00:59:47,180
We deden iets dat weerklank had
over de hele wereld.
581
00:59:47,213 --> 00:59:49,115
Hou op met boe roepen.
582
00:59:49,148 --> 00:59:52,685
Hou op, ik kan er niet meer tegen.
583
00:59:52,718 --> 00:59:55,521
Het is lastig de juiste toon te vinden
als ze boe roepen!
584
00:59:55,554 --> 00:59:59,725
Toen Bob besloot met een band
op te treden, koos hij The Hawks.
585
00:59:59,758 --> 01:00:03,060
Net als de folkwereld hem
eindelijk begint te accepteren...
586
01:00:03,094 --> 01:00:05,231
gaat hij ervandoor.
587
01:00:05,264 --> 01:00:10,535
Hij plugt in
en veroorzaakt heftige reacties.
588
01:00:10,559 --> 01:00:12,159
Verrader!
589
01:00:12,183 --> 01:00:14,183
Verrader,
je zou jezelf eens moeten horen!
590
01:00:14,573 --> 01:00:17,676
Die lui vonden
elektrische rock 'n' roll commercieel.
591
01:00:20,313 --> 01:00:23,082
En dus politiek verraad.
592
01:00:23,116 --> 01:00:25,718
En ik geloof dat ze er echt onder leden.
593
01:00:25,751 --> 01:00:31,090
Dylan zegt dan, "Speel 't keihard."
En ze speelden Like a Rolling Stone.
594
01:00:31,124 --> 01:00:35,161
Robbie is het volgens mij die zei,
"Speel 't keihard."
595
01:00:35,194 --> 01:00:36,329
Volumeknop open.
596
01:00:47,440 --> 01:00:49,575
En ze waren fenomenaal.
597
01:00:49,608 --> 01:00:53,512
Dit is één van de beste tours
van The Band ooit.
598
01:00:57,250 --> 01:00:59,085
En de mensen riepen boe.
599
01:01:10,596 --> 01:01:16,735
Elke avond als we ergens speelden, werd er
boe geroepen en gooiden ze dingen naar ons.
600
01:01:16,769 --> 01:01:20,306
Je pakte je spullen
en op naar de volgende plaats...
601
01:01:20,339 --> 01:01:23,309
waar er boe werd geroepen
en dingen naar je werden gegooid.
602
01:01:23,342 --> 01:01:27,680
En ik dacht, "Wat een vreemde manier
om je geld te verdienen."
603
01:01:27,713 --> 01:01:32,251
Robbie Robertson vertelde me
dat ze de shows opnamen...
604
01:01:32,285 --> 01:01:35,020
om in de hotelkamer terug te luisteren
om te horen wat ze misten.
605
01:01:35,053 --> 01:01:37,756
Waarom worden we zo uitgejouwd?
606
01:01:37,790 --> 01:01:40,493
Want voor hem klonk het behoorlijk goed.
607
01:01:40,526 --> 01:01:44,663
Maar na een tijdje ging het zo lekker...
608
01:01:44,697 --> 01:01:48,234
dat we een bepaalde opvatting
over de muziek kregen.
609
01:01:48,267 --> 01:01:55,541
Een gedrevenheid en een dynamiek
die je nergens anders hoorde.
610
01:01:55,574 --> 01:02:01,647
En toen dat zich ontwikkelde,
dacht ik brutaal genoeg...
611
01:02:01,680 --> 01:02:04,450
wij hebben gelijk en de wereld niet.
612
01:02:30,509 --> 01:02:36,182
De hele industrie richtte zich weer
op song-writing en Robbie Robertson...
613
01:02:36,215 --> 01:02:40,186
één van de grootste song-writers ooit
had dat bewerkstelligd...
614
01:02:40,219 --> 01:02:44,356
puur op gevoel van hem en de band.
615
01:02:47,693 --> 01:02:50,529
Alles in die tijd was psychedelisch
en dat soort werk...
616
01:02:50,563 --> 01:02:55,568
en toen was daar The Band
die iedereen weer terug op aarde bracht.
617
01:02:55,601 --> 01:02:58,137
Clapton wilde in The Band.
618
01:02:58,171 --> 01:03:00,105
En George Harrison wilde in The Band.
619
01:03:00,138 --> 01:03:01,540
Iedereen wilde in The Band.
620
01:03:06,679 --> 01:03:11,617
Ze waren direct klassiekers en
een mijlpaal in de Amerikaanse muziek...
621
01:03:11,650 --> 01:03:13,186
want het was een nieuwe standaard.
622
01:03:15,954 --> 01:03:20,593
We wilden dat het niet gewoon
een concert werd, maar een feest.
623
01:03:20,626 --> 01:03:23,228
Hij zei dat The Band
z'n laatste optreden geeft...
624
01:03:23,261 --> 01:03:25,731
met allerlei gastmuzikanten.
625
01:03:25,764 --> 01:03:27,566
Van Van Morrison en Muddy Waters...
626
01:03:27,600 --> 01:03:32,004
tot Joni Mitchell, Neil Young,
Ronnie Hawkins.
627
01:03:32,037 --> 01:03:37,943
Ik zei, "Vergeet 't maar. Dit moet op een
of andere manier worden vastgelegd."
628
01:03:49,988 --> 01:03:53,591
Als je naar de tekst van The Night
They Drove Old Dixie Down luistert...
629
01:03:53,625 --> 01:03:55,227
ontdek je telkens weer iets nieuws.
630
01:03:55,260 --> 01:03:58,397
Het is geen muziek van het verleden.
631
01:03:58,531 --> 01:03:59,732
Maar van het heden.
632
01:04:27,792 --> 01:04:30,864
Ik ben B. Mitchell Reid
en ik praat met Jesse Ed Davis.
633
01:04:31,397 --> 01:04:33,366
Hoe ben je begonnen met gitaarspelen?
634
01:04:33,399 --> 01:04:35,668
Door Jimmy Reed en Elvis Presley.
635
01:04:35,701 --> 01:04:37,270
Dat heeft me ertoe aangezet.
636
01:04:53,686 --> 01:04:58,257
Ik kan niet genoeg benadrukken
hoe waardevol Jesse Davis was.
637
01:05:02,428 --> 01:05:08,867
Hij had een speciaal gevoel voor de blues
en een speciaal geluid, waar ik gek op was.
638
01:05:08,901 --> 01:05:12,571
Als ik naar z'n solo luister,
hoor ik nu nog iedere noot.
639
01:05:12,605 --> 01:05:15,841
Met Jesse Ed had je altijd het gevoel
dat er meer uit te halen was.
640
01:05:15,874 --> 01:05:19,312
Je had nooit het idee dat je alles kreeg
wat hij in zich had.
641
01:05:28,621 --> 01:05:33,225
Ik was vooral onder de indruk van Jesse
Edwin Davis omdat ie bij Taj Mahal zat...
642
01:05:33,258 --> 01:05:37,330
en Taj's album zette mij aan
meer de rock kant op te gaan.
643
01:05:37,363 --> 01:05:39,164
Dat deed me iets.
644
01:05:44,970 --> 01:05:49,308
We speelden in The Whisky a Go Go.
645
01:05:49,342 --> 01:05:51,944
Ik speel meestal harmonica
met m'n ogen dicht.
646
01:05:51,977 --> 01:05:55,448
En ik deed ze toevallig open
en keek de zaal in...
647
01:05:55,481 --> 01:06:02,721
en daar staan Mick Jagger,
Brian Jones en Keith Richard te dansen.
648
01:06:02,755 --> 01:06:05,290
En dat was één van de mooiste momenten.
649
01:06:05,323 --> 01:06:07,159
Het had niet mooier kunnen zijn.
650
01:06:15,368 --> 01:06:21,774
En ergens eind november, kwamen
er 8 tickets binnen bij onze manager.
651
01:06:21,807 --> 01:06:25,478
Eerste klas, retourtickets
met BOAC naar Londen.
652
01:06:25,511 --> 01:06:28,381
Op uitnodiging van The Rolling Stones.
653
01:06:28,414 --> 01:06:30,248
De rest is geschiedenis.
654
01:06:33,686 --> 01:06:37,456
Ik geloof niet dat Taj toentertijd
erg veel platen verkocht...
655
01:06:37,490 --> 01:06:41,326
maar toen ging hij naar Engeland
en deed The Rock and Roll Circus.
656
01:06:51,136 --> 01:06:53,939
En Jesse ontmoette John Lennon.
657
01:06:53,972 --> 01:06:57,242
En het was of ze broers waren
die elkaar lang niet hadden gezien.
658
01:06:57,275 --> 01:07:00,178
John was uiteraard
erg onder de indruk van 'm.
659
01:07:04,016 --> 01:07:08,587
Toen Jesse daar was en ze
erachter kwamen dat ie indiaan was...
660
01:07:08,621 --> 01:07:12,558
waren ze zo onder de indruk,
dat ze hem meteen mochten.
661
01:07:12,591 --> 01:07:17,830
Ik moet hem prijzen dat hij ervoor uitkwam
en trots op z'n cultuur was...
662
01:07:17,863 --> 01:07:20,666
en op z'n afkomst.
663
01:07:20,699 --> 01:07:23,536
Jesse had ook een beetje
een exotische uitstraling.
664
01:07:23,569 --> 01:07:32,811
Hij was indiaan, zag er goed uit en speelde
fantastisch, strakke en dynamische blues.
665
01:07:32,845 --> 01:07:37,883
En de Britse rock aristocratie
was daar gek op.
666
01:07:37,916 --> 01:07:40,986
Dat hadden ze daar zelf niet.
667
01:07:41,019 --> 01:07:42,721
Dat moest worden geïmporteerd.
668
01:07:42,755 --> 01:07:45,858
Zo werd Jesse een veelgevraagd iemand.
669
01:07:45,891 --> 01:07:48,627
John Lennon was helemaal weg van Jesse Ed.
670
01:07:48,661 --> 01:07:52,398
Hij vond hem één van de beste gitaristen
die hij ooit had horen spelen.
671
01:07:52,731 --> 01:07:55,133
Zo raakte ik betrokken
bij het Bangladesh concert.
672
01:07:55,167 --> 01:08:00,138
Een paar dagen voor het concert
werd Eric Clapton ziek...
673
01:08:00,172 --> 01:08:03,208
en George belde me en zei,
"Wil jij meespelen?"
674
01:08:03,241 --> 01:08:05,478
En uiteraard zei ik ja.
675
01:08:05,511 --> 01:08:06,812
Ik pakte gewoon mijn kans.
676
01:08:06,845 --> 01:08:08,581
Dit is Jesse Ed Davis.
677
01:08:12,017 --> 01:08:13,852
Iedereen wilde toen met 'm werken.
678
01:08:13,886 --> 01:08:18,223
Hij werkt met The Beatles,
Clapton, de grootste...
679
01:08:18,256 --> 01:08:22,127
belangrijkste muzikanten ter wereld,
iedereen wilde hem.
680
01:08:22,160 --> 01:08:26,499
Toen ik m'n eerste plaat opnam,
wilde ik dat Jesse Ed meespeelde...
681
01:08:26,532 --> 01:08:31,036
en ik belde hem en hij luisterde naar het
nummer dat ik voor hem in gedachten had...
682
01:08:31,069 --> 01:08:34,139
en hij zei, "Ik hoor mezelf daar
niet echt op meespelen."
683
01:08:34,172 --> 01:08:36,074
"Heb je nog meer?"
684
01:08:36,108 --> 01:08:42,047
Ik zei, "Ja, oké, laat dat
andere nummer maar horen."
685
01:08:42,080 --> 01:08:46,652
En dat andere nummer waarop
hij wél speelde, was Doctor my Eyes.
686
01:08:46,685 --> 01:08:50,222
Hij speelde het één keer.
Hij luisterde er even naar en zei...
687
01:08:50,255 --> 01:08:52,725
"Oké, dit gaat wel lukken."
688
01:08:52,758 --> 01:08:58,797
Hij zegt, "Speel het maar gewoon en..."
Hij gaat weg om z'n gitaar te stemmen.
689
01:08:58,831 --> 01:09:00,732
Ik neem altijd een heel nummer op.
690
01:09:00,765 --> 01:09:06,204
Ik zeg, "Je kunt beter de hele opname
meespelen." Hij komt binnen voor de solo...
691
01:09:06,238 --> 01:09:08,641
en zegt, "Dat is de solo, oké?"
692
01:09:08,674 --> 01:09:12,845
En hij speelde niet het hele nummer,
hij vond 't wel goed zo.
693
01:09:12,878 --> 01:09:15,580
Hij speelde z'n solo één keer.
694
01:09:25,223 --> 01:09:31,196
Mijn plaat komt uit en hij staat perplex
als ie hoort dat het een toptien hit is.
695
01:09:31,229 --> 01:09:35,868
Je hoort 'm overal en iedereen zegt,
"Wie is die gitarist?"
696
01:09:35,901 --> 01:09:40,238
En ze willen nog steeds die solo horen
als dat nummer wordt gedraaid.
697
01:09:53,752 --> 01:09:57,890
Hij ging om met grote namen
in de rock 'n' roll...
698
01:09:57,923 --> 01:10:03,295
die aan de heroïne waren.
En zij waren de oorzaak.
699
01:10:03,328 --> 01:10:06,331
Het was, "Wil je dit niet eens proberen?"
- "Tuurlijk."
700
01:10:06,364 --> 01:10:11,169
De Jesse Ed die ik kende voor hij op tour
ging met Rod Stewart and The Faces...
701
01:10:11,203 --> 01:10:13,305
was niet dezelfde die thuis kwam.
702
01:10:15,641 --> 01:10:19,578
Hij kwam terug als junkie
en dat was daarvoor niet zo.
703
01:10:22,114 --> 01:10:27,786
Hij meldde zich bij een afkickcentrum
voor indiaanse mensen: The Eagle Lodge.
704
01:10:27,820 --> 01:10:30,088
En ik had het toen helemaal gehad.
705
01:10:30,122 --> 01:10:35,127
Ik zei, "Je komt thuis met een
witte 1-jaars button of je blijft weg."
706
01:10:35,160 --> 01:10:39,798
In 1985 sprak ik in Cal State Long Beach
en Jesse zat in de afkick kliniek...
707
01:10:39,832 --> 01:10:42,167
The Eagle Lodge daar in Long Beach...
708
01:10:42,200 --> 01:10:45,871
en het alle patiënen en het personeel
van de kliniek kwam naar mijn lezing.
709
01:10:45,904 --> 01:10:50,275
En Jesse stelde zich voor en
het eerste wat hij zei was z'n naam...
710
01:10:50,308 --> 01:10:53,846
en het tweede was dat hij muziek
wilde maken onder mijn tekst.
711
01:10:53,879 --> 01:10:57,149
En ik was al twee jaar op zoek
naar iemand die dat kon doen.
712
01:11:06,725 --> 01:11:13,298
Grafitti Man met John Trudell;
ik vond dat zo origineel...
713
01:11:13,331 --> 01:11:19,938
en het was gewoon prachtig
wat ze samen deden.
714
01:11:19,972 --> 01:11:26,211
En Bob Dylan had een exemplaar gekocht en
hij werd geïnterviewd door Rolling Stone...
715
01:11:26,244 --> 01:11:28,380
en hij zei dat 't het beste album
van het jaar was.
716
01:11:28,413 --> 01:11:30,749
Hij heeft het onder de aandacht gebracht.
717
01:11:33,752 --> 01:11:37,289
In '85 maakten ze hun eerste plaat
en hij was helemaal clean...
718
01:11:37,322 --> 01:11:40,125
gedurende die hele periode.
719
01:11:40,158 --> 01:11:43,862
Dt weet ik omdat ik de vleesgeworden
anti-drugs strijder ben en John ook.
720
01:11:46,198 --> 01:11:50,068
Toen ik hem ontmoette, een ex-junk,
vechtend tegen z'n verslaving...
721
01:11:50,102 --> 01:11:53,171
was ik een aan de kant gezette
militante politieke activist.
722
01:11:53,205 --> 01:11:55,407
Demografisch klopte het niet.
723
01:11:56,809 --> 01:11:58,777
Wie zou met ons in zee willen gaan?
724
01:11:58,811 --> 01:12:00,812
Demografisch klopte het gewoon niet.
725
01:12:07,720 --> 01:12:13,225
Ik ben er trots op dat ik met John Trudell
speel en dat ik indiaan ben.
726
01:12:13,258 --> 01:12:19,531
En ik hoop dat wat we proberen
te doen niet onopgemerkt blijft.
727
01:12:23,168 --> 01:12:29,107
Jesse bracht me muziek
en gaf me een band...
728
01:12:29,141 --> 01:12:31,343
en maakte een rock 'n' roller van me.
729
01:12:31,376 --> 01:12:35,814
Hij gaf me een podium,
hielp me daarbij en toen was ie weg.
730
01:12:35,848 --> 01:12:37,315
Dat is wat Jesse deed.
731
01:12:37,349 --> 01:12:39,084
Zo zie ik het.
732
01:12:43,088 --> 01:12:47,125
Het was iemand die gitaar speelde,
je kon laten huilen...
733
01:12:47,159 --> 01:12:50,763
je kon laten lachen
en je aan het denken zette.
734
01:12:50,796 --> 01:12:57,402
Maar hij was ook z'n eigen dokter,
waarschijnlijk door de pijn die hij had...
735
01:12:57,435 --> 01:13:00,873
slikte hij zoveel medicijnen
dat het uiteindelijk z'n dood werd.
736
01:13:00,906 --> 01:13:04,509
Ze vonden hem dood op de vloer van de
wasruimte van z'n appartementengebouw...
737
01:13:04,542 --> 01:13:07,179
in Culver City met een naald in z'n arm.
738
01:13:07,212 --> 01:13:10,215
De demonen waren terug.
739
01:13:10,248 --> 01:13:13,218
Hij heeft een terugval gehad.
740
01:13:13,251 --> 01:13:16,989
Ik was er kapot van.
741
01:13:17,022 --> 01:13:22,194
We vonden dat we een
positieve bijdrage leverden.
742
01:13:22,227 --> 01:13:27,265
We trokken door het land en speelden
de muziek waar we van hielden.
743
01:13:27,299 --> 01:13:32,337
En sommigen van ons
kunnen dat nog navertellen.
744
01:13:44,382 --> 01:13:47,052
Niemand speelt zoals hij.
745
01:13:47,085 --> 01:13:50,188
Hij is niet dood, hij is overal.
746
01:13:50,222 --> 01:13:54,926
Ik kan geen radio aanzetten, of naar
de supermarkt gaan, overal hoor je 'm.
747
01:13:59,197 --> 01:14:03,902
Ik wil dat die muziek vreugde blijft
brengen en mensen versteld doet staan...
748
01:14:03,936 --> 01:14:06,271
en dat zal ook zo blijven.
749
01:14:16,700 --> 01:14:23,500
Hij was geniaal en z'n tijd vooruit,
Eric Clapton.
750
01:14:28,493 --> 01:14:31,196
Daarom vragen Pat en Lolly Vegas je,
Do you want to dance?
751
01:14:50,015 --> 01:14:51,549
Mijn grootvader had een gitaar.
752
01:14:51,583 --> 01:14:54,286
Hij hing 'm boven de kast en zei,
753
01:14:54,319 --> 01:14:56,554
"Als je bij die gitaar kunt,
mag je 'm hebben."
754
01:14:56,588 --> 01:14:59,457
En ik ging op een stoel staan en pakte 'm.
755
01:15:02,494 --> 01:15:04,162
Ik raakte eraan verslaafd.
756
01:15:04,196 --> 01:15:06,498
Toen ik 'm eenmaal had,
deed ik niks anders meer.
757
01:15:06,531 --> 01:15:09,101
Meer wilde ik niet.
758
01:15:09,134 --> 01:15:12,537
Mijn broer en ik zeiden tegen elkaar,
we gaan naar New York of naar LA...
759
01:15:12,570 --> 01:15:16,108
om muziek te maken
en onze droom na te jagen.
760
01:15:16,141 --> 01:15:18,776
En we deden kop of munt en het werd LA.
761
01:15:24,082 --> 01:15:27,352
Was het moeilijk?
Toen jullie net in Hollywood waren...
762
01:15:27,385 --> 01:15:29,487
twee donkere jongens uit Noord Californië.
763
01:15:29,521 --> 01:15:32,424
Het moet lastig voor jullie zijn geweest
om aan de bak te komen.
764
01:15:32,457 --> 01:15:33,858
Ja, want je werd niet ingehuurd.
765
01:15:33,892 --> 01:15:38,596
Sunset Strip en Hollywood
huurden geen allochtonen in.
766
01:15:38,630 --> 01:15:43,035
Zwart of bruin. Alleen blanken.
767
01:15:43,068 --> 01:15:49,174
En weer is Gazzarri de hotspot!
Hollywood A Go-Go op de Sunset Strip!
768
01:15:49,207 --> 01:15:53,578
Dit zijn de gelukkigen die binnen zijn.
Niet iedereen had zoveel geluk.
769
01:15:53,611 --> 01:15:57,115
We speelden in Gazzarri op de Strip.
E stond altijd een lange rij...
770
01:15:57,149 --> 01:16:00,552
op straat te wachten om naar binnen
te gaan, zeven avonden per week.
771
01:16:00,585 --> 01:16:02,920
Waren er verschillende bands
die elkaar afwisselden?
772
01:16:02,954 --> 01:16:06,057
Nee, eentje maar.
Headlining Vegas.
773
01:16:11,463 --> 01:16:15,267
We droegen erg mooie mohair pakken
met zwarte schoenen.
774
01:16:17,669 --> 01:16:21,573
En we deden een cajunset
en hadden tuinbroeken aan.
775
01:16:21,606 --> 01:16:25,978
Ik moest me steeds omkleden
en ik wilde iets meer permanents...
776
01:16:26,011 --> 01:16:28,546
wat meer bij ons paste.
777
01:16:28,580 --> 01:16:32,384
Jimi was één van de mensen
die ons het meest steunde.
778
01:16:32,417 --> 01:16:37,489
Hij zei al in het prille begin,
"Doe die indianenact, man."
779
01:16:37,522 --> 01:16:41,426
Ze in Midnight Special
Come And Get Your Love te zien doen...
780
01:16:41,459 --> 01:16:43,962
in vol ornaat...
781
01:16:43,996 --> 01:16:48,133
de krijgsdansen voor ze
één van hun hits speelden...
782
01:16:48,166 --> 01:16:51,636
dat was behoorlijk indrukwekkend.
783
01:16:56,508 --> 01:16:58,743
We hadden een microfoon op de grond.
784
01:16:58,776 --> 01:17:02,680
Dus als we opkwamen, klonk het
gestamp als een kudde bizons.
785
01:17:02,714 --> 01:17:04,416
Dat klonk echt erg luid.
786
01:17:07,685 --> 01:17:13,458
We waren vier jonge indianen die
die primitieve bezweringen uitvoerden...
787
01:17:13,491 --> 01:17:16,161
en dan plotseling overgingen
op rock 'n' roll.
788
01:17:16,194 --> 01:17:19,531
En die twee combineerden
en de mensen zeiden,
789
01:17:19,564 --> 01:17:22,367
"Wow, wat is dat?
Wat is hier aan de hand?"
790
01:17:39,484 --> 01:17:40,885
Het was ongelooflijk.
791
01:17:40,918 --> 01:17:45,557
Die vier indianen
met die kleren en moccasins...
792
01:17:45,590 --> 01:17:49,627
en alles wat ze uit de films kenden,
die gewoon rock speelden.
793
01:17:49,661 --> 01:17:54,066
En toen ons album uitkwam,
ontplofte de boel.
794
01:17:54,099 --> 01:17:58,470
Come And Get Your Love zit in
Guardians of the Galaxy.
795
01:18:06,111 --> 01:18:11,549
Als de held in een buitenaards landschap
monsters van zich af loopt te slaan...
796
01:18:11,583 --> 01:18:14,386
en wat niet meer, paradeert hij op Redbone.
797
01:18:20,092 --> 01:18:23,061
Er zit een echt overwinnaarsgevoel
in die song.
798
01:18:23,095 --> 01:18:26,564
Het is een geweldig nummer
en ze waren een geweldige band.
799
01:18:26,598 --> 01:18:28,233
Goede muzikanten.
800
01:18:28,266 --> 01:18:37,675
Het valt niet mee om een toegankelijke,
funky, oprechte hitsingle te maken.
801
01:18:37,709 --> 01:18:40,078
Dat valt niet mee en zij flikten 't.
802
01:18:48,353 --> 01:18:54,226
Je kunt een expliciet
politiek standpunt verkondigen...
803
01:18:54,259 --> 01:18:57,829
maar uiteindelijk is doorbreken
de beste wraak.
804
01:18:57,862 --> 01:19:00,832
Je wilt het in stijl en
met zelfrespect doen.
805
01:19:00,865 --> 01:19:02,734
En dat deed Redbone.
806
01:19:02,767 --> 01:19:05,670
Ze hadden stijl, ze hadden zelfrespect
en puntige songs.
807
01:19:05,703 --> 01:19:06,771
En ze braken door.
808
01:19:06,804 --> 01:19:09,040
Dus hebben ze gewonnen.
809
01:19:26,391 --> 01:19:29,827
Ik kom uit Oost Los Angeles,
Californië, uit een achterbuurt.
810
01:19:29,861 --> 01:19:31,896
Ik woonde ook in een achterbuurt.
- Echt? Waar?
811
01:19:31,929 --> 01:19:33,231
In Oost LA in Geraghty.
812
01:19:33,265 --> 01:19:35,199
Gast, ik woonde in
Boyle Heights-Dogtown.
813
01:19:35,232 --> 01:19:36,233
Ik in Geraghty.
814
01:19:36,668 --> 01:19:38,269
Ja, vertegenwoordigers van Oost LA.
815
01:19:41,373 --> 01:19:44,476
De baslijn van jouw song lijkt op die
in een nummer van ons...
816
01:19:44,509 --> 01:19:46,644
Let's Get It Started uit 2003.
817
01:19:46,678 --> 01:19:48,380
Ja, goed nummer.
818
01:19:48,413 --> 01:19:50,715
Het heeft dat pompende,
alsof je flink doorloopt...
819
01:20:04,462 --> 01:20:06,298
Als een publiek van 25.000 man...
820
01:20:06,331 --> 01:20:08,165
Let's Get It Started staat mee te zingen...
821
01:20:08,199 --> 01:20:11,503
en op die baslijn staat te dansen,
dan gaat het dak eraf.
822
01:20:14,472 --> 01:20:17,809
The Black Eyed Peas verkochten
60 miljoen platen over de wereld.
823
01:20:20,678 --> 01:20:25,683
Als kind had ik meer met m'n Mexicaanse
afkomst dan met mijn indiaanse.
824
01:20:25,717 --> 01:20:28,686
Er moet iets zijn dat de vonk doet
overslaan en voor sommigen zijn dat...
825
01:20:28,720 --> 01:20:33,925
hun vader of moeder. Maar eerlijk
gezegd was dat voor mij m'n oma.
826
01:20:33,958 --> 01:20:36,894
Als ik naar m'n grootmoeder ging
toen ik wat ouder was...
827
01:20:36,928 --> 01:20:40,732
haalde ze de oude fotoalbums tevoorschijn.
828
01:20:40,765 --> 01:20:45,770
En liet me zien waar zij vandaan kwam,
de Shoshone...
829
01:20:45,803 --> 01:20:50,442
en dat maakte dat ik begreep
waar ik vandaan kwam.
830
01:20:50,475 --> 01:20:52,143
Het werd erg belangrijk voor hem.
831
01:20:52,176 --> 01:20:56,748
"Waarom voel ik me zo?
Waarom ben ik zoals ik ben?"
832
01:20:56,781 --> 01:21:01,219
En dat ritmegevoel dat zwart
noch blank is, viel op z'n plek.
833
01:21:01,253 --> 01:21:04,856
Ik realiseerde me hoe belangrijk
en hoe mooi...
834
01:21:04,889 --> 01:21:07,292
het is om Shoshone en Mexicaan te zijn.
835
01:21:20,605 --> 01:21:24,476
Als je erachter komt dat iets
wat zovelen heeft geïnspireerd...
836
01:21:24,509 --> 01:21:27,312
en waarvan jij je niet bewust was
en wat je gewoon heeft overvallen...
837
01:21:27,345 --> 01:21:28,880
Erg inspirerend.
838
01:21:28,913 --> 01:21:31,015
Laten we er nog eentje doen.
839
01:21:33,017 --> 01:21:36,288
Ik vind 't prachtig dat jij en ik
dezelfde achtergrond hebben.
840
01:21:36,321 --> 01:21:41,826
We hebben dezelfde verhalen en het is
mooi dat broeders elkaar inspireren.
841
01:21:41,859 --> 01:21:45,897
Dat doet me boven mezelf uitstijgen,
ik zweef gewoon.
842
01:21:45,930 --> 01:21:47,832
Ik vind dat prachtig.
843
01:22:21,766 --> 01:22:24,936
Rock 'n' roll! Heavy metal!
Feesten! Te gek!
844
01:22:28,773 --> 01:22:31,075
Ik verhuisde in 1985 naar LA.
845
01:22:31,108 --> 01:22:35,380
De Sunset Strip was toentertijd afgeladen
en het was er elke avond feest.
846
01:22:35,413 --> 01:22:40,084
Alle meiden droegen niemandalletjes
en alle jongens hadden idiote kapsels.
847
01:22:40,117 --> 01:22:44,322
Voor de Roxy zag je
Axl, Slash, Matt Sorum...
848
01:22:44,356 --> 01:22:48,025
al die gasten die als snel de toekomst
van de rock 'n' roll zouden worden...
849
01:22:48,059 --> 01:22:51,095
iedereen was daar.
850
01:22:51,128 --> 01:22:54,999
Ik wilde een rockstar worden,
geen "indiaanse rockstar"
851
01:22:55,032 --> 01:22:56,834
Gewoon rockstar.
852
01:22:56,868 --> 01:22:59,871
Ik had geen dak boven m'n hoofd,
had geen geld maar ik wist dat ik...
853
01:22:59,904 --> 01:23:02,907
me een bepaalde identiteit moest
aanmeten om het te maken.
854
01:23:02,940 --> 01:23:07,412
In LA was ik een buitenbeentje,
want ik was niet zwart en niet blank.
855
01:23:07,445 --> 01:23:10,648
Ik was een rocker,
maar ik hield erg van zwarte muziek.
856
01:23:10,682 --> 01:23:13,752
Ik speelde met George Clinton
en Bootsy Collins...
857
01:23:13,886 --> 01:23:16,788
en iedereen vond me een super funkgitarist.
858
01:23:16,921 --> 01:23:20,091
Maar ze lieten me helemaal
geen funk op hun platen spelen...
859
01:23:20,124 --> 01:23:22,427
ik mocht alleen rock doen.
860
01:23:22,460 --> 01:23:25,096
Maar ik gaf m'n ogen de kost en ik leerde,
want die gasten...
861
01:23:25,129 --> 01:23:27,999
speelden funk op een totaal ander niveau.
862
01:23:28,132 --> 01:23:31,235
En dan zocht ik m'n blanke vrienden
weer op en dan speelde ik wat funk...
863
01:23:31,268 --> 01:23:34,105
en hun funk werd compleet weggeblazen...
864
01:23:34,138 --> 01:23:36,974
dus zij dachten allemaal dat je
bij mij moest zijn voor echte funk.
865
01:23:37,008 --> 01:23:39,777
Plotseling sta ik voor 25.000 man
in the Philadelphia Spectrum...
866
01:23:39,811 --> 01:23:43,180
met Rod Stewart een solo te spelen
in het nummer Dynamite .
867
01:23:49,687 --> 01:23:53,958
Dat was erg gek voor me. Mijn laatste
band was op de middelbare school.
868
01:24:00,632 --> 01:24:03,435
Stevie Salas: stoere rock 'n' roller,
rockstar.
869
01:24:03,468 --> 01:24:06,871
Voor rock 'n' roll heb je ballen nodig.
870
01:24:19,551 --> 01:24:23,755
Ik heb een privé jet, verdien een vermogen
en de vrouwen liggen aan mijn voeten...
871
01:24:23,788 --> 01:24:26,958
maar al snel wist ik niet meer wie ik was.
872
01:24:26,991 --> 01:24:31,663
Randy Castillo, een vriend van me
die wist dat ik een indiaan was...
873
01:24:31,696 --> 01:24:35,099
zocht me op aan het eind
van de Rod Stewart tour.
874
01:24:35,132 --> 01:24:40,137
Ik was alleen maar bezig met drank,
feesten, vrouwen...
875
01:24:40,171 --> 01:24:43,741
en hoeveel geld ik kon verdienen
of welk huis ik kon kopen...
876
01:24:43,775 --> 01:24:46,711
en hij maakte me duidelijk
dat ik de grip kwijt was.
877
01:24:46,744 --> 01:24:50,381
Hij zei, "Ik neem je mee
naar Nieuw Mexico".
878
01:25:21,278 --> 01:25:24,782
Ik ging met John Trudell naar Taos.
879
01:25:24,816 --> 01:25:30,955
We wilden samen wat praten over
onze overleden vriend Randy Castillo.
880
01:25:30,988 --> 01:25:32,490
Mr Randy Castillo!
881
01:25:38,162 --> 01:25:39,997
Randy Castillo uit New Mexico.
882
01:25:40,031 --> 01:25:42,634
Als hij drumde, deed hij altijd dit...
883
01:25:42,667 --> 01:25:44,636
op de bassdrum: boem, boem, boem.
884
01:25:48,005 --> 01:25:49,206
Mega-star.
885
01:25:49,240 --> 01:25:51,008
Stond op de cover van alle bladen.
886
01:26:07,058 --> 01:26:11,062
Ik was in Los Angeles
en ik raakte compleet gestoord.
887
01:26:11,095 --> 01:26:15,266
Alleen maar uitgaan met actrices,
Playboy bunnies versieren...
888
01:26:15,299 --> 01:26:17,835
en cocktails drinken.
889
01:26:17,869 --> 01:26:21,438
Randy en ik raakten bevriend en hij zei,
"Je bent aardig aan het doordraaien."
890
01:26:21,472 --> 01:26:23,974
"Je moet naar het thuisland."
891
01:26:24,676 --> 01:26:26,177
Dat had ik nog nooit eerder gehoord.
892
01:26:26,210 --> 01:26:29,179
Thuisland?
Hij nam me mee hiernaartoe.
893
01:26:38,690 --> 01:26:41,725
Het geheim van de indianen is
dat als je je verstand verliest...
894
01:26:41,758 --> 01:26:45,129
je alleen dat gedeelte moet
verliezen, dat je kunt missen.
895
01:26:45,162 --> 01:26:46,797
Zo is 't.
896
01:26:53,270 --> 01:26:58,342
Het laatste dat je wilde zijn in de
tijd van mijn betovergrootvader...
897
01:26:58,375 --> 01:27:03,314
was een indiaan, want die
maakten alleen maar ellende mee.
898
01:27:03,347 --> 01:27:08,319
De Mexicanen mochten zonder toestemming
achter Apache aan in Amerika...
899
01:27:08,352 --> 01:27:11,789
als ze er eentje achtervolgden en doodden.
900
01:27:11,823 --> 01:27:14,291
De Amerikanen konden
zonder toestemming Mexico in...
901
01:27:14,325 --> 01:27:17,561
als ze Apache achtervolgden.
902
01:27:21,666 --> 01:27:24,068
Het hing er een beetje vanaf
waar je woonde.
903
01:27:24,101 --> 01:27:28,239
Op sommige plekken kon je beter indiaan
zijn in plaats van Mexicaan.
904
01:27:28,272 --> 01:27:32,143
En op sommige plekken andersom.
905
01:27:32,176 --> 01:27:34,111
Snap je?
906
01:27:34,145 --> 01:27:37,648
En op sommige plekken kon je beter
helemaal niet zijn, maar als je daar was...
907
01:27:37,681 --> 01:27:40,016
noemden sommigen zich latino's.
908
01:27:43,154 --> 01:27:50,928
Randy Castillo was zelfverzekerd en trots
indiaan te zijn, met opgeheven hoofd.
909
01:27:50,962 --> 01:27:55,366
Hij was een prachtig mens en een groot
ambassadeur voor de Amerikaanse indianen.
910
01:27:55,399 --> 01:27:59,970
Hij was een fantastische drummer,
nummer één.
911
01:28:00,003 --> 01:28:02,008
En een geweldig showman.
912
01:28:03,741 --> 01:28:09,246
Randy's indiaanse afkomst, z'n Nieuw
Mexicaanse wortels, maakten hem bijzonder.
913
01:28:09,280 --> 01:28:13,083
Hij had een speciale energie die je
voelde als hij ergens binnenkwam.
914
01:28:13,116 --> 01:28:15,519
Als je een ruimte binnenging
waar hij was...
915
01:28:15,552 --> 01:28:17,921
wist je dat ook, al zag je hem niet.
916
01:28:21,458 --> 01:28:26,130
Hij was er gewoon en
hij trok je aan als een magneet.
917
01:28:26,163 --> 01:28:30,001
Hij wist precies wie hij was
en wat hij wilde bereiken.
918
01:28:30,034 --> 01:28:31,969
We hadden een innige band.
919
01:28:32,003 --> 01:28:35,239
Als we vrij hadden, gingen we
samen naar een nachtclub.
920
01:28:35,272 --> 01:28:37,341
We waren al gauw de beste vrienden.
921
01:28:44,148 --> 01:28:48,552
Dit nummer is speciaal voor
Randy Castillo, het heet Tattooed Dancer.
922
01:28:52,924 --> 01:28:59,030
Randy was één van de invloedrijkste
heavy metal drummers ter wereld geworden...
923
01:28:59,063 --> 01:29:00,932
door z'n werk met Ozzy.
924
01:29:05,870 --> 01:29:13,144
En Ozzy werkte altijd graag met
inheemse mensen, latino's.
925
01:29:13,177 --> 01:29:17,414
Daarbij voelde hij zich bij thuis omdat ze
volgens hem meer ritmegevoel hadden.
926
01:29:17,448 --> 01:29:20,885
En hij noemde Randy altijd
als de directe schakel...
927
01:29:20,918 --> 01:29:25,456
naar die inheemse energie
en dat ritmegevoel waar hij van hield.
928
01:29:48,012 --> 01:29:51,448
Gegroet, mijn broeders.
929
01:29:51,482 --> 01:29:53,149
Hoe gaat 't, man?
930
01:29:53,183 --> 01:29:54,250
Goed je te zien.
931
01:29:54,284 --> 01:29:55,819
Hoe is 't?
932
01:30:10,034 --> 01:30:14,271
Het zat Randy in het bloed als Apache...
933
01:30:14,305 --> 01:30:17,942
maar hij bracht het op een hoger plan...
934
01:30:17,975 --> 01:30:21,145
en werd één van de
beste drummers ter wereld.
935
01:30:21,178 --> 01:30:25,816
Ik weet nog dat toen hij
Benito's drums zag, hij ook zo'n set wilde.
936
01:30:27,251 --> 01:30:29,921
En helaas voor hem
zijn we daar niet aan toegekomen.
937
01:30:40,998 --> 01:30:46,437
Zijn stijl was duidelijk beïnvloed
door zijn afkomst...
938
01:30:46,470 --> 01:30:49,941
er zat een soort indianengetrommel onder...
939
01:30:49,974 --> 01:30:52,409
hij drumde niet op de gebruikelijke manier.
940
01:30:52,443 --> 01:30:55,980
Doorgaans speel je zo.
941
01:30:56,013 --> 01:30:59,016
Maar hij deed...
942
01:30:59,050 --> 01:31:01,485
die klappen zaten overal doorheen.
943
01:31:11,863 --> 01:31:14,966
Het was z'n hartslag,
Randy speelde gewoon z'n hartslag.
944
01:31:14,999 --> 01:31:17,367
Je hoorde het land der indianen.
945
01:31:23,640 --> 01:31:27,611
Veel van die funk is erg aards, organisch.
946
01:31:27,644 --> 01:31:32,483
Het zijn de krijgsdansen en
je hoort de stammen erin terug.
947
01:31:38,222 --> 01:31:39,856
Het is erg primitief.
948
01:31:39,890 --> 01:31:42,293
En dat heeft voor mij alles te maken
met z'n wortels.
949
01:31:42,326 --> 01:31:47,131
Zijn grootmoeder was curandero,
een genezeres.
950
01:31:47,164 --> 01:31:50,868
En hij was erg bezig met
dat spiritueel gedachtengoed...
951
01:31:50,902 --> 01:31:53,905
en zijn inheemse achtergrond.
952
01:31:53,938 --> 01:31:59,243
Hij mediteerde over alle
dagelijkse beslommeringen.
953
01:31:59,276 --> 01:32:02,246
Hij nam als het ware
een sprongetje naar een pad...
954
01:32:02,279 --> 01:32:06,250
dat hem daar terug bracht
en waar hij zich laafde...
955
01:32:06,283 --> 01:32:09,253
en dat in z'n muziek en
zijn manier van spelen bracht.
956
01:32:24,368 --> 01:32:27,905
En op een dag ging ik hem ophalen
en hij zei,
957
01:32:27,939 --> 01:32:30,607
"Hier voel ik iets zitten."
958
01:32:30,641 --> 01:32:32,243
En ik vroeg, "Wat is 't?"
959
01:32:32,276 --> 01:32:34,578
"Een soort knobbeltje."
960
01:32:34,611 --> 01:32:39,181
En ik zei, "Waarschijnlijk omdat je steeds
aan je bakkebaarden zitten te pulken...
961
01:32:39,214 --> 01:32:40,550
of wat je ook doet."
962
01:32:40,583 --> 01:32:42,053
"Nee, het zit lager."
963
01:32:42,086 --> 01:32:45,156
Ik zei, "Misschien moet je er
even naar laten kijken."
964
01:32:45,189 --> 01:32:49,927
En ik dacht er een tijdje niet
meer aan tot hij op een dag zei...
965
01:32:49,961 --> 01:32:53,130
"Ik ben vandaag naar de dokter geweest."
966
01:32:53,164 --> 01:32:55,099
"Ik ga maar gewoon naar huis."
967
01:32:55,132 --> 01:32:56,633
En ik vroeg wat er aan de hand was.
968
01:32:56,667 --> 01:33:02,373
En toen zei hij dat dat ding
in z'n nek kanker was.
969
01:33:05,742 --> 01:33:11,182
En van een enorme persoonlijkheid
werd hij een broodmagere schim...
970
01:33:11,215 --> 01:33:13,950
van wat hij was geweest.
971
01:33:31,068 --> 01:33:36,407
Ik kom nu nog Latijns Amerikanen,
indianen tegen...
972
01:33:36,440 --> 01:33:40,644
die me naar Randy Castillo vragen.
973
01:33:40,677 --> 01:33:44,415
In die gemeenschap is hij een echte held.
974
01:33:53,057 --> 01:33:55,191
Je moet gewoon als een gek blijven oefenen.
975
01:33:55,225 --> 01:33:57,161
Oefenen en nog eens oefenen.
976
01:33:57,194 --> 01:34:01,298
En luisteren en zoveel mogelijk
met anderen spelen...
977
01:34:01,332 --> 01:34:04,168
want daar leer je veel sneller door.
978
01:34:04,201 --> 01:34:06,670
En het gaat erom dat je in een band speelt.
979
01:34:06,703 --> 01:34:10,041
Je kunt jezelf in je kamer opsluiten
en blijven oefenen...
980
01:34:10,074 --> 01:34:14,045
maar als je niet met iemand samenspeelt,
klink je ook zo.
981
01:34:14,078 --> 01:34:20,216
Dus doorgaan en het gaat lukken
als je maar graag genoeg wilt.
982
01:34:41,172 --> 01:34:44,375
Als je wordt omringd door prachtige
mensen van allerlei stammen...
983
01:34:44,408 --> 01:34:47,778
die trots zijn op hun afkomst,
inspireert dat iedereen.
984
01:34:59,090 --> 01:35:02,192
Dat de inheemse bevolking niet voorkomt
in de muziekgeschiedenis...
985
01:35:02,225 --> 01:35:04,761
zegt natuurlijk alles over dit land.
986
01:35:04,795 --> 01:35:10,400
Het heeft te maken met hoe men zich
de Amerikaanse droom voorstelde...
987
01:35:10,433 --> 01:35:13,403
namelijk een land zonder
inheemse bevolking.
988
01:35:36,393 --> 01:35:40,864
Ondanks alles zijn we er nog steeds,
we leven nog en we zingen.
989
01:35:47,138 --> 01:35:50,774
Ze hebben geprobeerd ons uit
te roeien, maar dat is niet gelukt.
990
01:35:50,807 --> 01:35:53,610
Als dat wel was gelukt,
hadden we niet zo terug kunnen komen.
991
01:35:59,483 --> 01:36:03,420
Eerst mocht je er niet over praten, maar
nu laat ik me niet meer de mond snoeren.
992
01:36:13,697 --> 01:36:16,267
De commotie is al lange tijd gaande.
993
01:36:16,300 --> 01:36:20,804
En als je resultaten wilt,
weet je dat je geen strijd moet leveren...
994
01:36:20,837 --> 01:36:24,475
want die verlies je, maar door
het subtieler aan te pakken...
995
01:36:24,508 --> 01:36:27,379
en zelfs de wonden te dichten.
996
01:36:28,312 --> 01:36:32,048
We hebben bepaalde krachten,
vooral op gebied van kunst en cultuur.
997
01:36:44,600 --> 01:36:47,300
Klimaatprotestmars,
New York 2014
998
01:37:09,905 --> 01:37:17,905
Nederlandse ondertitels: Rustroest.
84444
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.