Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:03,320 --> 00:00:06,200
Hoe is het om oog in oog te staan
met het kwaad?
2
00:00:06,840 --> 00:00:08,880
Om je ergste nachtmerrie
't hoofd te bieden?
3
00:00:12,080 --> 00:00:13,920
Wanneer 'n moordenaar zich aandient...
4
00:00:16,200 --> 00:00:18,360
...is er vaak geen redding.
5
00:00:19,920 --> 00:00:21,720
Een man die kan moorden...
6
00:00:22,720 --> 00:00:25,120
...is ongelofelijk kwaadaardig.
7
00:00:25,680 --> 00:00:31,440
Echt het kwaad tegenkomen, is iets
wat de meesten nooit zullen ervaren.
8
00:00:32,840 --> 00:00:37,280
Ik geloof in het kwaad.
En ik ken mensen die kwaadaardig zijn.
9
00:00:38,320 --> 00:00:43,160
Maar de onfortuinlijke enkeling
die het heeft gezien en overleefd...
10
00:00:43,240 --> 00:00:45,720
...houdt vaak mentale littekens
die nooit genezen.
11
00:00:46,720 --> 00:00:49,040
Ademen ging niet. Mijn ogen puilden uit.
12
00:00:49,120 --> 00:00:53,520
Ik zag alleen zijn gezicht op mijn gezicht
en hij staarde in mijn ogen.
13
00:00:54,200 --> 00:00:59,120
Dit zijn de mannen en vrouwen wier levens
voor altijd veranderd zijn door...
14
00:00:59,200 --> 00:01:01,320
...hun ontmoeting
met de beesten onder ons.
15
00:01:01,640 --> 00:01:04,599
Dit is Encounters with Evil.
16
00:01:36,320 --> 00:01:37,560
Vanavond...
17
00:01:38,560 --> 00:01:39,560
...massamoordenaars.
18
00:01:41,280 --> 00:01:46,080
Een massamoordenaar is technisch gezien
iemand die drie of meer mensen doodt...
19
00:01:46,320 --> 00:01:48,840
...in ��n enkele fatale daad.
20
00:01:50,240 --> 00:01:51,320
Ze denken...
21
00:01:52,080 --> 00:01:54,920
...ik word genegeerd.
Ik wil serieus genomen worden.
22
00:01:55,760 --> 00:02:00,160
Ze willen hun naam vestigen.
Ze willen wraak nemen op de wereld.
23
00:02:02,120 --> 00:02:06,760
Zo dadelijk Adam Lanza,
een jongeman die 20 kinderen doodde...
24
00:02:06,840 --> 00:02:08,160
BEZOEKERS WELKOM
25
00:02:08,240 --> 00:02:09,400
...op deze basisschool.
26
00:02:09,479 --> 00:02:13,080
Adam Lanza wilde zichzelf bijschrijven...
27
00:02:13,200 --> 00:02:17,160
...in de annalen
van seriemoordenaars en massamoordenaars.
28
00:02:18,280 --> 00:02:20,200
De gruwelen van de Dunblane-slachting...
29
00:02:20,320 --> 00:02:21,280
BASISSCHOOL
30
00:02:21,360 --> 00:02:24,000
...van onschuldigen door Thomas Hamilton.
31
00:02:24,760 --> 00:02:26,720
Hij liep naar binnen...
32
00:02:27,120 --> 00:02:28,320
FORENSISCH PSYCHOLOOG
33
00:02:28,400 --> 00:02:30,200
...met het idee kinderen te doden.
34
00:02:31,600 --> 00:02:34,480
En de massamoord
op de middelbare school...
35
00:02:34,960 --> 00:02:36,680
...die Amerika schokte.
36
00:02:36,800 --> 00:02:40,760
Beide jongens waren geobsedeerd
door de duistere cultuur.
37
00:02:40,840 --> 00:02:41,880
PSYCHOLOOG
38
00:02:42,040 --> 00:02:43,760
Bommen, geweren, moorden.
39
00:02:48,480 --> 00:02:53,280
Maar eerst een verhaal
dat het VK gruwelijk liet schrikken.
40
00:02:55,920 --> 00:02:57,920
Op 19 augustus 1987...
41
00:02:58,600 --> 00:03:02,120
...werd het dorp Hungerford in Berkshire
op zijn kop gezet...
42
00:03:02,640 --> 00:03:04,040
...door een van z'n inwoners.
43
00:03:04,480 --> 00:03:06,400
Hij brandde 't huis van de familie af...
44
00:03:06,680 --> 00:03:11,400
...en begon buren en vreemden te doden,
zelfs zijn moeder.
45
00:03:12,880 --> 00:03:17,000
Deze solo schutter
liet 14 gewonden en 16 doden achter.
46
00:03:17,480 --> 00:03:22,360
Het werd een van de grootste
massamoorden in de Britse geschiedenis.
47
00:03:22,520 --> 00:03:23,640
NORLAND KLEUTERSCHOOL
48
00:03:23,720 --> 00:03:27,880
Wie was het monster dat verantwoordelijk
was voor deze schokkende moordgolf?
49
00:03:29,480 --> 00:03:31,160
BLOEDBAD IN HIGH STREET
50
00:03:31,240 --> 00:03:33,320
Het bloedbad was een massamoord...
51
00:03:33,440 --> 00:03:34,520
HOOFD PSYCHOLOGIE
52
00:03:34,680 --> 00:03:37,560
...dat 't werk was van Michael Ryan.
53
00:03:38,800 --> 00:03:41,800
Hij woonde met zijn moeder in Hungerford.
54
00:03:41,880 --> 00:03:44,840
Hij was een werkloze twintiger.
55
00:03:44,920 --> 00:03:47,480
Hij had niet veel in het vooruitzicht.
56
00:03:49,880 --> 00:03:52,720
Hij was enig kind
en werd daarom natuurlijk...
57
00:03:52,840 --> 00:03:54,840
CRIMINEEL PSYCHOLOOG
58
00:03:54,920 --> 00:03:58,840
...verwend door zijn ouders.
Maar zijn moeder kende geen grenzen.
59
00:03:59,360 --> 00:04:01,760
Zij gaf hem alles wat hij wilde.
60
00:04:01,880 --> 00:04:05,800
Hij woonde bij zijn moeder, hoefde
niet te werken en alles wat hij wilde...
61
00:04:05,920 --> 00:04:07,760
...kreeg hij van zijn moeder.
62
00:04:08,520 --> 00:04:12,200
Als moederskindje had hij
niet veel vrienden in zijn jeugd.
63
00:04:13,320 --> 00:04:15,960
Ik zag hem nooit met een meisje
of met vrienden.
64
00:04:16,040 --> 00:04:19,839
Hij was altijd alleen met zijn hond.
Hij ging nooit met zijn moeder uit.
65
00:04:20,160 --> 00:04:22,320
Hij liep nooit over straat
met zijn moeder.
66
00:04:22,440 --> 00:04:25,680
Hij was altijd op zichzelf,
hij dwaalde wat rond.
67
00:04:28,680 --> 00:04:31,480
Het fascinerende is
dat we heel weinig over hem weten.
68
00:04:32,440 --> 00:04:34,920
We weten dat hij misschien
schizofrene neigingen had.
69
00:04:35,920 --> 00:04:38,160
We weten dat hij een moederskindje was.
70
00:04:38,560 --> 00:04:39,880
SERIEMOORDENAAREXPERT
71
00:04:39,960 --> 00:04:42,920
Hij had moeite een baan te houden.
Hij was niet erg slim.
72
00:04:44,240 --> 00:04:48,640
Ryan stond plaatselijk bekend
als een fantast die vaak loog.
73
00:04:49,760 --> 00:04:53,120
Hij vertelde mensen
dat hij ex-marinier was...
74
00:04:53,560 --> 00:04:56,720
...en dat zijn vriendin 'n supermodel was.
75
00:04:57,440 --> 00:05:00,240
Hij vertelde dat z'n moeder uitging met...
76
00:05:00,360 --> 00:05:04,240
...een voormalig SAS-kapitein
die hem vlieglessen gaf.
77
00:05:05,720 --> 00:05:07,600
Hoewel hij nooit soldaat was geweest...
78
00:05:08,000 --> 00:05:12,560
...was hij gefascineerd
door het leger en door geweren.
79
00:05:13,080 --> 00:05:16,760
Hij droeg vaak een gevechtsuitrusting
en had interesse...
80
00:05:17,280 --> 00:05:21,320
...in schieten bij de lokale schietclub,
de Tunnel Rifle Club.
81
00:05:22,120 --> 00:05:24,400
Hij begon wapens te verzamelen.
82
00:05:26,080 --> 00:05:28,520
Hij had een licentie voor de wapens.
83
00:05:29,600 --> 00:05:32,880
Veel meer wapens dan gezond was.
84
00:05:33,840 --> 00:05:35,360
Ryans honger...
85
00:05:36,200 --> 00:05:42,000
...naar wapens, zijn voorstelling van
zichzelf als een soort militair figuur...
86
00:05:42,080 --> 00:05:46,000
...is misschien ge�nspireerd,
er waren referenties, op Rambo.
87
00:05:46,760 --> 00:05:49,080
En misschien zag hij zichzelf wel...
88
00:05:49,240 --> 00:05:51,000
...als een soort filmheld.
89
00:05:53,960 --> 00:05:56,600
Hij had nog
een andere verontrustende hobby.
90
00:05:56,960 --> 00:06:00,720
Hij vond het leuk mensen te achtervolgen
in de lokale bossen...
91
00:06:01,560 --> 00:06:05,960
...rond Berkshire. Hij droeg
zijn legerkleding en verstopte zich...
92
00:06:06,200 --> 00:06:08,760
...en bespioneerde mensen
die langsliepen...
93
00:06:08,840 --> 00:06:11,960
...of paartjes, kinderen,
of mensen die hun hond uitlieten.
94
00:06:13,480 --> 00:06:17,240
In de bossen begon Ryan zijn bloedbad.
95
00:06:18,800 --> 00:06:21,160
Ryan was in het Savernake-bos.
96
00:06:21,360 --> 00:06:25,840
Mogelijk had hij mensen gestalkt
en was hij ze gevolgd...
97
00:06:26,000 --> 00:06:28,760
...zoals hij vaak deed.
98
00:06:29,800 --> 00:06:33,400
Maar op die dag werd 't lichaam van
'n jonge moeder gevonden, Susan Godfrey.
99
00:06:34,720 --> 00:06:37,040
Hij had haar 15 keer in de rug geschoten.
100
00:06:37,200 --> 00:06:38,080
Dit was overkill.
101
00:06:38,720 --> 00:06:42,640
Haar twee kleine kinderen die haar
vergezelden, zaten nog achterin haar auto.
102
00:06:43,440 --> 00:06:47,200
Er waren geen sporen van seksueel geweld
op Mrs Godfrey...
103
00:06:47,280 --> 00:06:49,800
...maar Ryan had haar vermoord
en was gevlucht.
104
00:06:52,320 --> 00:06:55,920
De volgende stop op Ryans pad van terreur
was een benzinestation...
105
00:06:56,040 --> 00:06:57,440
...op de weg naar Hungerford.
106
00:06:58,520 --> 00:07:02,920
Hij vulde de tank van zijn Astra
en ook een jerrycan.
107
00:07:04,040 --> 00:07:07,400
Hij kon niet betalen.
Zowel hij als zijn moeder stonden rood.
108
00:07:07,480 --> 00:07:10,560
Hij had geen contant geld,
dus richtte hij zijn wapen...
109
00:07:10,960 --> 00:07:15,080
...en schoot voorlangs het tankstation,
in de richting van de kassier.
110
00:07:17,760 --> 00:07:22,320
Pas toen hij het tankstation aanviel,
werd de politie gealarmeerd.
111
00:07:22,520 --> 00:07:24,840
Dit werd gezien als een gewapende overval.
112
00:07:25,560 --> 00:07:29,280
Dat dekte niet helemaal het gevaar,
dat Ryan vertegenwoordigde.
113
00:07:32,320 --> 00:07:35,560
Hij stapte weer in zijn auto
en reed naar Hungerford.
114
00:07:37,160 --> 00:07:41,720
Hij reed terug naar huis, parkeerde
op de oprit van z'n moeders huis...
115
00:07:41,880 --> 00:07:45,320
...en ging naar binnen. We denken
dat hij toen de benzine verspreidde...
116
00:07:45,400 --> 00:07:47,560
...om die aan te steken.
117
00:07:48,560 --> 00:07:52,920
Hij doodde toen hun hond
en ging naar buiten om te vluchten.
118
00:07:56,480 --> 00:07:59,440
Ryan schoot ook zijn moeder dood.
119
00:08:01,720 --> 00:08:03,760
Op dat moment startte zijn auto niet.
120
00:08:04,320 --> 00:08:08,240
Hij probeerde het steeds opnieuw,
maar zijn auto wilde niet starten.
121
00:08:08,680 --> 00:08:12,680
Hij stapte uit de auto,
richtte zijn geweer erop...
122
00:08:12,800 --> 00:08:14,480
...en schoot op de radiator.
123
00:08:15,200 --> 00:08:18,200
Ik denk dat dit voor Ryan
de laatste druppel was.
124
00:08:20,280 --> 00:08:23,200
Kwaad schoot Ryan op zijn buren.
125
00:08:25,400 --> 00:08:29,680
Hij ging toen verder te voet,
gewapend met zijn AK-47 aanvalsgeweer...
126
00:08:30,360 --> 00:08:31,640
...en twee pistolen.
127
00:08:31,920 --> 00:08:36,919
Michael Ryan liep met zijn geweren...
128
00:08:37,120 --> 00:08:42,720
...genoeg munitie, in camouflagekleding,
door de steegjes, straten...
129
00:08:43,159 --> 00:08:48,520
...parken en jaagpaden
in de nabijheid van zijn moeders huis.
130
00:08:50,040 --> 00:08:52,520
Hij schoot op alles wat maar bewoog.
131
00:08:53,000 --> 00:08:57,760
Dieren, kinderen, alles.
Ik zag zijn moeder dood buiten liggen.
132
00:08:58,760 --> 00:09:00,520
Dat is het. Overal lichamen...
133
00:09:00,640 --> 00:09:01,880
14 DODEN
134
00:09:01,960 --> 00:09:03,760
...als in de films. Je denkt niet...
135
00:09:03,840 --> 00:09:05,680
...dat het ook hier kan gebeuren.
136
00:09:07,400 --> 00:09:13,080
Hij ging van straat naar straat, en huis
naar huis, lukraak in het rond schietend.
137
00:09:13,440 --> 00:09:15,920
Hij verrichtte
wat we 'n set-and-run-bloedbad noemen.
138
00:09:16,000 --> 00:09:17,640
Hij vond een overzichtspositie...
139
00:09:18,000 --> 00:09:22,320
...opende het vuur en ging dan vlug
door naar een nieuwe positie...
140
00:09:22,400 --> 00:09:24,480
...waar hij een tactisch voordeel had.
141
00:09:25,160 --> 00:09:29,240
De lokale bewoners waren volledig in shock
door Ryans gewelddadige acties.
142
00:09:30,320 --> 00:09:32,240
Hij schoot door de ramen van mensen...
143
00:09:32,360 --> 00:09:36,360
...hij schoot mensen aan de overkant
van de straat als ze de hoek omkwamen.
144
00:09:36,680 --> 00:09:40,360
Er werd een agent vermoord
en Mrs Ryan.
145
00:09:40,560 --> 00:09:41,920
Zijn moeder?
-Ja.
146
00:09:42,040 --> 00:09:44,800
Vermoordde hij haar hierbuiten?
-Ja, voor het huis.
147
00:09:45,120 --> 00:09:47,480
En dan Mr Clements daar verderop.
148
00:09:48,040 --> 00:09:50,240
Er waren vreemde momenten
tijdens het schieten.
149
00:09:50,400 --> 00:09:56,200
Hij liet een oude, gepensioneerde vrouw
die hij tegen het lijf liep, doorlopen.
150
00:09:56,600 --> 00:09:57,960
Zijn ogen waren vreselijk.
151
00:09:58,680 --> 00:10:01,160
Hij was niet zichzelf.
152
00:10:02,960 --> 00:10:06,560
Ik zei: 'Maak jij al die drukte?
153
00:10:06,880 --> 00:10:09,640
Je maakt iedereen doodsbang.'
154
00:10:10,160 --> 00:10:14,480
En terwijl hij langsliep,
hij was ongeveer daar...
155
00:10:14,600 --> 00:10:18,320
...en ik stond hier,
zei ik: 'Dwaas ventje.'
156
00:10:20,400 --> 00:10:24,400
Helaas was de politie niet voorbereid
op zo'n ongekend incident.
157
00:10:25,200 --> 00:10:29,040
Ze waren niet echt bewapend en uitgerust
om een enkele schutter te pakken...
158
00:10:29,160 --> 00:10:31,720
...die op strooptocht was
en in het voordeel was.
159
00:10:33,600 --> 00:10:37,800
Hij kon zich snel verplaatsen via heggen,
hekken, achtertuinen en steegjes...
160
00:10:37,920 --> 00:10:39,840
...en was de politie altijd te snel af.
161
00:10:41,360 --> 00:10:43,760
'n Probleem van de politie was
dat ze probeerden...
162
00:10:43,840 --> 00:10:47,960
...de buurt af te sluiten,
mensen van het gevaar weg te houden...
163
00:10:48,280 --> 00:10:51,360
...maar soms stuurden ze het verkeer
een straat in...
164
00:10:51,440 --> 00:10:54,480
...en stond Ryan al
aan het eind te wachten...
165
00:10:54,840 --> 00:10:57,040
...en opende hij vuur
op de automobilisten.
166
00:10:58,400 --> 00:11:00,880
Nabije getuigen beschreven...
167
00:11:00,960 --> 00:11:04,960
...zijn gezichtsuitdrukking terwijl
slachtoffers wegrenden of neergingen.
168
00:11:05,240 --> 00:11:08,520
Een getuige zag 'm grinniken
en naar zijn geweer grijnzen.
169
00:11:10,560 --> 00:11:14,040
In de verwarring wist hij te ontsnappen.
170
00:11:15,800 --> 00:11:19,480
Wanneer hij iemand afslachtte, was hij,
tegen de tijd dat het werd gemeld...
171
00:11:19,600 --> 00:11:22,200
...er alweer vandoor.
172
00:11:22,600 --> 00:11:26,480
Dus niemand van de politie
wist precies waar hij was.
173
00:11:28,000 --> 00:11:33,720
Binnen een uur had Ryan 16 inwoners
van Hungerford gedood en 14 verwond.
174
00:11:36,520 --> 00:11:39,800
Uiteindelijk wist hij
bij de technische school te komen...
175
00:11:40,080 --> 00:11:41,720
...waar hij had gestudeerd.
176
00:11:44,320 --> 00:11:47,720
Hij ging naar de eerste verdieping,
naar de oude wiskunde-afdeling...
177
00:11:47,800 --> 00:11:48,800
...en werd belegerd.
178
00:11:49,400 --> 00:11:52,560
Die belegering door de politie
duurde enkele uren.
179
00:11:52,640 --> 00:11:56,000
Ze konden via een megafoon
met hem communiceren.
180
00:11:56,640 --> 00:11:58,400
Hij beschoot ze een paar keer...
181
00:12:00,040 --> 00:12:01,480
...zei dat hij 'n granaat had.
182
00:12:02,640 --> 00:12:04,160
De agenten twijfelden.
183
00:12:05,240 --> 00:12:07,800
Ze wilden hem niet doodschieten.
184
00:12:09,360 --> 00:12:13,280
Omsingeld door de politie, gaf niets
in Ryan aan dat hij zich wilde overgeven.
185
00:12:13,800 --> 00:12:15,400
Hij communiceerde wel met hen.
186
00:12:16,080 --> 00:12:19,280
Misschien was het meest bizarre
dat hij tijdens de belegering zei...
187
00:12:19,640 --> 00:12:24,120
...'Was ik vandaag maar niet
uit bed gekomen'...
188
00:12:24,880 --> 00:12:28,440
en 'Dit was allemaal niet gebeurd
als mijn auto was gestart.'
189
00:12:29,400 --> 00:12:35,320
Dat geeft denk ik aan
dat hij geen massamoord had gepland...
190
00:12:36,320 --> 00:12:40,400
...maar dat hij, na het doden
van Susan Godfrey, in paniek raakte...
191
00:12:40,480 --> 00:12:42,480
...omdat hij niet weg kon. Pas toen hij zei...
192
00:12:45,280 --> 00:12:50,280
...dat hij nog
��n magazijn ammunitie overhad.
193
00:12:50,920 --> 00:12:54,600
Ik vroeg: 'Waarom heb je die gehouden?'
en hij zei, 'Dat is duidelijk.'
194
00:12:56,400 --> 00:13:00,240
Uiteindelijk, na het afvuren
van 119 magazijnen munitie...
195
00:13:00,680 --> 00:13:03,880
...gebruikte Ryan zijn laatste kogel
op zichzelf.
196
00:13:04,280 --> 00:13:07,080
Toen de politie het gebouw binnenging,
was ze voorzichtig.
197
00:13:07,760 --> 00:13:11,040
Ze verschoven z'n lichaam zelfs
met 'n touw, omdat niet zeker was...
198
00:13:11,120 --> 00:13:15,200
...of hij boobytraps op zichzelf
had geplaatst met die zogenaamde granaat.
199
00:13:16,760 --> 00:13:21,640
Ryan was dood en de terreur was voorbij,
maar het land was in shock.
200
00:13:22,960 --> 00:13:24,840
Het bloedbad in Hungerford was...
201
00:13:24,960 --> 00:13:29,400
...de eerste grootschalige massamoord
in het moderne VK.
202
00:13:31,160 --> 00:13:34,120
Het land was gechoqueerd
en verbijsterd en kon niet geloven...
203
00:13:34,240 --> 00:13:39,400
...dat dit kon gebeuren in een stil, groen
dorp in Berkshire op een zaterdagmiddag.
204
00:13:40,960 --> 00:13:45,440
Ryans legaat is een extreme tragedie
die nooit zal worden vergeten.
205
00:13:46,400 --> 00:13:50,240
Zoals bij de meeste massamoorden
en -moordenaars die ik onderzoek...
206
00:13:50,360 --> 00:13:53,600
...is er altijd tragedie,
want we weten dat massamoordenaars...
207
00:13:53,680 --> 00:13:55,600
...zo worden gevormd, niet geboren.
208
00:13:55,880 --> 00:13:58,080
Het zou echt nuttig zijn te begrijpen...
209
00:13:58,160 --> 00:14:00,040
...wat in Ryans verleden...
210
00:14:00,160 --> 00:14:02,080
14 DODEN Daarna doodt schutter zichzelf
211
00:14:02,200 --> 00:14:04,480
...hem op dit pad bracht, wat voor hem...
212
00:14:04,560 --> 00:14:08,480
...de laatste druppel was
waardoor hij besloot te moorden.
213
00:14:10,680 --> 00:14:13,680
Hij was iemand
die iets tegen de wereld had.
214
00:14:13,800 --> 00:14:14,840
GEDENKSTEEN TRAGEDIE
215
00:14:14,920 --> 00:14:16,160
TER NAGEDACHTENIS VAN...
216
00:14:16,240 --> 00:14:21,400
hij was iemand die zijn wraak botvierde
om iedereen om hem heen.
217
00:14:29,600 --> 00:14:33,120
Op 14 december 2012 snelt de politie...
218
00:14:33,200 --> 00:14:36,240
...naar de Sandy Hook-basisschool
in Connecticut.
219
00:14:38,920 --> 00:14:42,720
Een 20-jarige man genaamd Adam Lanza
is de school binnengestormd...
220
00:14:42,800 --> 00:14:44,200
...tot de tanden gewapend.
221
00:14:45,400 --> 00:14:48,000
Er is iets mis op onze school.
222
00:14:48,160 --> 00:14:50,520
Ik wilde controleren
of er iemand onderweg is.
223
00:14:52,280 --> 00:14:57,640
Hij schoot 20 kinderen en 6 volwassenen
dood voordat hij zelfmoord pleegde.
224
00:14:59,320 --> 00:15:02,960
Wat bracht hem
tot zo'n afschuwelijke misdaad?
225
00:15:05,280 --> 00:15:07,920
Adam Lanza, geboren in 1992...
226
00:15:08,040 --> 00:15:11,080
...vertoonde al vroeg in zijn leven
een vreemd gedrag.
227
00:15:12,120 --> 00:15:15,960
Zijn jeugd en komaf
waren tamelijk bevoorrecht.
228
00:15:16,280 --> 00:15:19,400
Zijn ouders waren gescheiden,
maar hij had een oudere broer...
229
00:15:19,600 --> 00:15:22,440
...en zijn moeder ontving alimentatie.
230
00:15:23,480 --> 00:15:25,760
Omdat ze niet hoefde te werken,
gaf ze...
231
00:15:26,000 --> 00:15:29,120
...Adam een heleboel aandacht.
232
00:15:29,840 --> 00:15:34,240
Hij werd veel hulpbehoevender
en afhankelijker dan zijn oudere broer.
233
00:15:36,200 --> 00:15:39,800
Hij had OCS,
een ontwikkelingsachterstand...
234
00:15:40,120 --> 00:15:42,480
...en weinig sociale vaardigheden.
235
00:15:43,680 --> 00:15:48,200
Adams problemen gingen verder
dan die van een verlegen, raar kind.
236
00:15:48,360 --> 00:15:51,800
Hij werd gediagnosticeerd
met het syndroom van Asperger.
237
00:15:52,280 --> 00:15:55,640
Mogelijk ook autistisch.
Maar hij ontwikkelde zeker...
238
00:15:55,760 --> 00:15:58,920
...problemen op sociaal gebied
en om mee te doen met de rest.
239
00:16:00,920 --> 00:16:04,680
Hij weigerde eten te eten als het niet
op zijn manier was voorbereid.
240
00:16:04,840 --> 00:16:09,040
We zien dus al vroeg
van die obsessieve idee�n.
241
00:16:09,480 --> 00:16:12,400
Hij haatte het aangeraakt te worden
en sociaal contact.
242
00:16:12,640 --> 00:16:16,040
Hij ontweek gesprekken en communicatie
met kinderen van zijn leeftijd.
243
00:16:17,880 --> 00:16:21,080
Maar er was ��n activiteit
waar hij goed in was.
244
00:16:21,640 --> 00:16:23,960
Hij en z'n broer maakten...
245
00:16:24,040 --> 00:16:26,800
...relatief jong
via hun moeder kennis met wapens.
246
00:16:27,840 --> 00:16:30,760
Zijn moeder, noch zijn vader
vonden het een probleem...
247
00:16:30,880 --> 00:16:32,360
...op dat moment.
248
00:16:33,840 --> 00:16:37,520
Hij was op zijn gemak met wapens.
Hij schoot behoorlijk goed.
249
00:16:39,000 --> 00:16:41,520
Adam was al heel vroeg
door wapens gefascineerd.
250
00:16:41,920 --> 00:16:45,360
Maar deel daarvan
was zijn relatie met zijn moeder...
251
00:16:46,200 --> 00:16:50,880
...een van de fundamentele banden
die Adam had in deze wereld...
252
00:16:51,080 --> 00:16:54,240
...was met zijn moeder
en hun gedeelde interesse in wapens.
253
00:16:56,520 --> 00:17:00,440
Buiten deze hobby was de relatie
met zijn moeder problematisch.
254
00:17:01,600 --> 00:17:05,480
Ik weet zeker dat zijn moeder
het beste met hem voor had.
255
00:17:05,599 --> 00:17:11,040
Ik weet zeker dat ze oprecht zocht naar
een manier om haar zoon beter te maken...
256
00:17:11,240 --> 00:17:14,119
...en hem gezond en gelukkig te maken.
257
00:17:14,599 --> 00:17:18,359
Het probleem is
dat er niets echt mis was met hem.
258
00:17:18,480 --> 00:17:21,599
Hij had
wat we een ontwikkelingsstoornis noemen.
259
00:17:21,760 --> 00:17:25,079
Het probleem was
dat wanneer hij problemen had...
260
00:17:25,359 --> 00:17:27,839
...zijn moeder die niet wilde erkennen...
261
00:17:28,319 --> 00:17:33,480
...en 't advies van de experts
niet aannam die haar...
262
00:17:33,640 --> 00:17:35,640
...de nodige informatie gaven...
263
00:17:35,840 --> 00:17:38,800
...om hem te helpen
met zijn grote reeks problemen.
264
00:17:40,520 --> 00:17:44,640
Maar zijn moeder, Nancy, vond het moeilijk
zijn problemen te accepteren.
265
00:17:45,320 --> 00:17:48,280
Op school kon hij moeilijk contact maken
met leeftijdsgenoten.
266
00:17:48,400 --> 00:17:51,480
Hij haalt slechte cijfers
en gaat liever niet naar school...
267
00:17:51,560 --> 00:17:54,400
...maar ze dwingt hem niet.
Ze doet niets om hem...
268
00:17:54,520 --> 00:17:57,120
...weer op school te krijgen.
269
00:17:58,080 --> 00:18:01,960
Op dat moment trekt hij zich terug,
niet alleen van de wereld om hem heen...
270
00:18:02,040 --> 00:18:05,400
...maar ook van zijn moeder,
de enige band die hij heeft. Adam werd steeds ge�soleerder.
271
00:18:11,400 --> 00:18:13,200
Als hij de adolescentie bereikt...
272
00:18:13,440 --> 00:18:15,760
...stopt hij het contact met zijn vader. Opnieuw wordt een mogelijke optie...
273
00:18:18,480 --> 00:18:21,000
...voor communicatie
met de buitenwereld verbroken.
274
00:18:22,400 --> 00:18:27,200
Uiteindelijk hebben we een kind
die in een donkere wereld leeft...
275
00:18:27,600 --> 00:18:29,880
...en alleen toegang heeft tot een scherm.
276
00:18:31,080 --> 00:18:33,920
Adam bracht nu bijna al zijn tijd door
in zijn slaapkamer...
277
00:18:34,600 --> 00:18:38,520
...gericht op zijn ongezonde interesses
in massamoorden en wapens.
278
00:18:39,480 --> 00:18:43,920
Via het internet
raakte hij steeds ge�nteresseerder...
279
00:18:44,040 --> 00:18:47,600
...in gruweldaden.
Hij las meer over massamoorden.
280
00:18:47,800 --> 00:18:50,440
Niet alleen politieke massamoorden
en bombardementen...
281
00:18:50,680 --> 00:18:54,160
...maar ook massamoorden
die dichterbij huis waren.
282
00:18:57,560 --> 00:19:03,680
Hij raakt zo geobsedeerd door wapens
en wapencriminaliteit dat hij zoekt...
283
00:19:03,800 --> 00:19:06,480
...naar informatie
over schietpartijen op scholen.
284
00:19:06,560 --> 00:19:09,520
Hij neemt die in zich op
en controleert alles.
285
00:19:09,640 --> 00:19:11,840
Hij corrigeert die zelfs op Wikipedia...
286
00:19:11,920 --> 00:19:14,480
...wanneer hij ziet
dat de feiten niet kloppen.
287
00:19:14,760 --> 00:19:17,960
Dat moet zijn,
omdat er iets in hem groeit...
288
00:19:18,080 --> 00:19:22,200
...waardoor hij zich steeds meer
associeert met dit type gedrag.
289
00:19:23,560 --> 00:19:26,880
Je kunt iets zeggen
over gebrekkige moeders...
290
00:19:26,960 --> 00:19:30,760
...harteloze moeders
die voor problemen in kinderen zorgen.
291
00:19:31,120 --> 00:19:34,680
Maar het is ook niet goed
om te toegeeflijk te zijn...
292
00:19:35,080 --> 00:19:40,320
...teveel toe te geven
en toe te staan zodat de...
293
00:19:40,880 --> 00:19:46,160
�misschien duistere fantasie�n
groeien en echt kunnen worden.
294
00:19:48,400 --> 00:19:50,800
Adam was nu volledig ge�soleerd.
295
00:19:52,520 --> 00:19:54,960
Dit is iemand die niet veel buitenkwam.
296
00:19:55,080 --> 00:20:00,040
Hij leerde hoe hij een massamoord
kon uitvoeren via films zoals Class...
297
00:20:00,160 --> 00:20:02,760
...door documentaires
over massamoorden te kijken...
298
00:20:03,000 --> 00:20:04,720
...en te leren wat hij moest doen.
299
00:20:05,160 --> 00:20:08,640
Bij Lanza krijg je
een sterk gevoel van tragedie.
300
00:20:09,400 --> 00:20:13,520
Een jongeman
met zoveel enorme problemen...
301
00:20:13,640 --> 00:20:18,680
...die geen enkele hulp kreeg, geen enkele
steun. Niemand hoorde de alarmbellen.
302
00:20:21,040 --> 00:20:24,680
Hij heeft geen vrienden, hoort nergens
bij, houdt niet van zijn uiterlijk.
303
00:20:24,760 --> 00:20:27,000
We weten bijvoorbeeld
dat hij anorexia heeft.
304
00:20:27,280 --> 00:20:31,040
Hij veracht de gemeenschap
waartoe hij behoort....
305
00:20:31,160 --> 00:20:34,640
...en die hem het gevoel geeft
dat ze hem heeft afgewezen.
306
00:20:34,760 --> 00:20:37,880
Hij is verbitterd, vijandig en boos.
307
00:20:38,640 --> 00:20:44,160
Ergens in 2012 kondigt zijn moeder, Nancy,
aan dat het tijd is voor een verandering.
308
00:20:44,440 --> 00:20:46,680
Een verhuizing naar een andere staat.
309
00:20:46,880 --> 00:20:51,160
We weten dat kort voor de massamoord,
zijn moeder...
310
00:20:51,280 --> 00:20:56,040
...het idee van samen verhuizen
naar een andere stad met hem besprak.
311
00:20:56,840 --> 00:21:02,320
Het idee om alles achter te laten
wat hij aankon, z'n veilige slaapkamer...
312
00:21:02,560 --> 00:21:06,720
...kan voor zoveel angst,
spanning en stress hebben gezorgd...
313
00:21:06,800 --> 00:21:10,760
...dat het de druppel geweest kan zijn
die de emmer deed overlopen.
314
00:21:12,280 --> 00:21:17,400
In de ochtend van 14 december
draait Adam eindelijk door.
315
00:21:19,520 --> 00:21:26,440
Wanneer hij besluit het bloedbad aan
te richten, doodt hij eerst z'n moeder.
316
00:21:28,840 --> 00:21:33,040
We weten dat hij zich toen bewapende
met een Bushmaster X15...
317
00:21:33,440 --> 00:21:35,520
...twee handwapens en nog een jachtgeweer.
318
00:21:35,680 --> 00:21:40,080
Hij droeg voornamelijk zwarte kleren,
een boswachtershoed...
319
00:21:40,600 --> 00:21:43,840
...schuimrubberen oordopjes
en handschoenen.
320
00:21:44,520 --> 00:21:50,840
Voor hem was dit deels
een computerspel en deels 'n wraakactie...
321
00:21:51,880 --> 00:21:55,760
...voor alles wat hem was overkomen,
het pesten, de spot.
322
00:21:56,160 --> 00:21:58,760
Op dit punt
had hij niets meer te verliezen.
323
00:22:00,520 --> 00:22:04,320
Hij reed vervolgens zijn moeders auto
naar de basisschool Sandy Hook.
324
00:22:05,560 --> 00:22:08,720
De school had een elektronisch hek
dat om 9.30 uur sloot...
325
00:22:08,960 --> 00:22:14,280
...maar toen hij net na 9.30 uur aankwam,
schoot hij een ruit kapot...
326
00:22:14,360 --> 00:22:17,600
...naast de poort
en drong hij de school binnen.
327
00:22:18,720 --> 00:22:22,280
Vervolgens gaat hij
van het ene klaslokaal naar het andere.
328
00:22:22,880 --> 00:22:26,280
Ik bel van de Sandy Hook-school.
Er is iets mis op onze school.
329
00:22:26,400 --> 00:22:29,160
Ik wilde controleren
of er iemand onderweg is.
330
00:22:29,240 --> 00:22:32,040
Op de Sandy Hook-school
en ik hoor lawaai in de gang.
331
00:22:32,160 --> 00:22:33,640
Het klinkt als geweerschoten.
332
00:22:33,800 --> 00:22:35,600
Ik weet niet zeker...
-Ziet u iemand?
333
00:22:35,880 --> 00:22:38,360
Op de Sandy Hook-basisschool.
334
00:22:39,880 --> 00:22:41,720
Sandy Hook, basisschool.
-Wacht.
335
00:22:43,440 --> 00:22:45,000
Sandy Hook-basisschool, snel.
336
00:22:45,080 --> 00:22:47,120
Blijf aan de lijn. Ik zoek naar...
337
00:22:47,480 --> 00:22:49,600
Lanza liep door de gangen.
338
00:22:49,760 --> 00:22:51,960
Als hij een lokaal binnen kon,
deed hij dat.
339
00:22:52,280 --> 00:22:55,840
Hij schoot kinderen en leraren neer...
340
00:22:56,000 --> 00:22:58,920
...terwijl ze voor hun veiligheid
in elkaar doken.
341
00:22:59,600 --> 00:23:03,760
Hij maakt 20 kinderen
en zes man personeel af.
342
00:23:05,160 --> 00:23:08,320
Hij zei niet veel. Volgens getuigen...
343
00:23:08,840 --> 00:23:11,200
...praatte hij niet
met de meeste slachtoffers.
344
00:23:11,280 --> 00:23:15,400
Hij zei dingen zoals: 'Kijk hen daar'
of 'Kijk naar mij.'
345
00:23:15,880 --> 00:23:18,680
Hij schoot z'n slachtoffers vooral neer...
346
00:23:19,160 --> 00:23:21,320
...met de semiautomatische Bushmaster.
347
00:23:22,960 --> 00:23:26,400
Daarna richtte hij het wapen op zichzelf.
348
00:23:27,840 --> 00:23:30,320
Hij doodde zichzelf
vlak nadat de politie aankwam.
349
00:23:30,400 --> 00:23:32,640
Hij had ze horen aankomen.
350
00:23:32,840 --> 00:23:35,360
Eerst de lokale politie,
daarna de rijkspolitie...
351
00:23:35,480 --> 00:23:39,360
...maar hij doodde zichzelf
voordat een van de agenten schoot...
352
00:23:39,760 --> 00:23:43,120
...en voordat er
een belegering of een impasse was.
353
00:23:46,280 --> 00:23:50,640
De tragedie schokte Amerika
en liet iedereen achter met de vraag...
354
00:23:51,720 --> 00:23:52,680
...'Waarom?'
355
00:23:53,160 --> 00:23:58,800
Volgens mij
wilde hij zichzelf bijschrijven...
356
00:23:58,920 --> 00:24:02,720
...in de annalen van seriemoordenaars
en massamoordenaars.
357
00:24:03,240 --> 00:24:05,440
In Newtown zijn zelfs de kerstbomen...
358
00:24:05,520 --> 00:24:09,440
...in gedenkplaatsen veranderd
waar de gewoonlijke kerstgeluiden...
359
00:24:09,760 --> 00:24:13,200
...vervangen zijn door een stilte
van bijna onbeschrijfelijk verdriet.
360
00:24:14,440 --> 00:24:16,080
Hij was erg narcistisch.
361
00:24:16,240 --> 00:24:20,320
Hij vond zichzelf specialer,
waardevoller dan andere mensen.
362
00:24:20,600 --> 00:24:23,920
Wat hem ook dwarszat,
hij vond het billijk...
363
00:24:24,960 --> 00:24:26,960
...anderen te doden
om z'n punt te bewijzen.
364
00:24:27,200 --> 00:24:31,880
Ik denk dat hij een eenzaam, gebroken...
365
00:24:32,720 --> 00:24:37,640
...psychologisch-gestoord individu was
met een persoonlijkheidsafwijking...
366
00:24:37,760 --> 00:24:41,320
...die systematisch teleurgesteld werd
door zijn moeder...
367
00:24:41,800 --> 00:24:44,480
...en een systeem
dat hem had moeten beschermen.
368
00:24:51,360 --> 00:24:53,560
Massamoorden choqueren altijd.
369
00:24:54,160 --> 00:24:55,920
De willekeur van het geweld.
370
00:24:56,040 --> 00:24:59,160
Het harteloze, willekeurige gebruik
van krachtige wapens.
371
00:24:59,840 --> 00:25:02,880
We vragen ons af
hoe de aard van die mensen is die...
372
00:25:02,960 --> 00:25:05,520
...tot deze moordlustige slachtpartijen
in staat zijn.
373
00:25:06,520 --> 00:25:09,920
Wat we steeds weer terugzien
bij massamoordenaars...
374
00:25:10,080 --> 00:25:12,200
...is een hoge mate van narcisme...
375
00:25:12,680 --> 00:25:15,760
...zodanig dat ze
een persoonlijkheidsstoornis hebben...
376
00:25:17,240 --> 00:25:20,680
...en zichzelf heel belangrijk
en waardevol vinden...
377
00:25:20,920 --> 00:25:23,240
...en anderen
betekenisloos en onbelangrijk.
378
00:25:24,680 --> 00:25:26,200
Ze zijn niet manipulatief.
379
00:25:26,280 --> 00:25:31,320
Het draait niet om seks,
noch om jaloezie, noch om geld.
380
00:25:31,440 --> 00:25:36,280
Het gaat om: 'Ik word genegeerd
en ik wil serieus worden genomen.
381
00:25:36,360 --> 00:25:39,320
Ik sta niet toe dat de wereld me vergeet.'
382
00:25:40,280 --> 00:25:42,960
Bij massamoordenaars zien we vaak
dat ze doden...
383
00:25:43,040 --> 00:25:45,200
...vanwege slechts enkele redenen.
384
00:25:45,360 --> 00:25:48,600
Soms willen ze wraak nemen
op een gemeenschap...
385
00:25:48,680 --> 00:25:51,360
...een stad, een school of 'n werkplek.
386
00:25:51,800 --> 00:25:54,440
Bij andere massamoorden
zijn 't ge�soleerde eenlingen...
387
00:25:54,560 --> 00:25:58,080
...die een soort bekendheid
en een soort beruchtheid willen.
388
00:25:58,680 --> 00:26:03,960
Maar volgens mij gaat het bijna altijd
om: 'Niemand begrijpt me.
389
00:26:05,160 --> 00:26:07,880
Ik wil dat de wereld me ziet,
ik wil iets duidelijk maken.
390
00:26:08,000 --> 00:26:09,960
Ik wil mijn 15 minuten roem.'
391
00:26:12,240 --> 00:26:15,800
Deze eigenschappen waren zeker aanwezig
in de soloschutter Thomas Hamilton.
392
00:26:16,680 --> 00:26:21,760
In de ochtend van 13 maart 1996
betrad hij de gymzaal van de school...
393
00:26:21,880 --> 00:26:24,520
...in het slaperige stadje Dunblane,
Schotland.
394
00:26:25,160 --> 00:26:30,680
Thomas Watt Hamilton vertrekt van huis
met twee Brownings 9mm...
395
00:26:30,880 --> 00:26:35,880
...en twee .357 Magnums
en 743 patronen.
396
00:26:36,560 --> 00:26:39,720
Hij loopt de school binnen,
de gymnastiekzaal... ...duidelijk met de bedoeling kinderen te vermoorden.
397
00:26:43,320 --> 00:26:44,360
BASISSCHOOL
398
00:26:44,520 --> 00:26:46,280
De massamoord die volgde...
399
00:26:46,360 --> 00:26:50,360
...zou de levens kosten
van ��n leraar en 16 kinderen.
400
00:26:51,840 --> 00:26:55,800
Hamilton vertoonde veel kenmerken
van een massamoordenaar.
401
00:26:58,320 --> 00:27:04,360
Thomas werd in 1952 geboren en
leefde op zichzelf in Dunblane, Schotland.
402
00:27:05,200 --> 00:27:07,760
Hij is een typisch ge�soleerd individu...
403
00:27:07,840 --> 00:27:11,960
...die wrok koesterde over de manier
waarop het leven hem behandelde.
404
00:27:12,760 --> 00:27:17,040
Hij had ook de ongelukkige eigenschappen
waarvan we steeds opnieuw zien dat die...
405
00:27:17,120 --> 00:27:19,440
...massamoordenaars vormen.
406
00:27:19,920 --> 00:27:21,840
Allereerst was hij een narcist.
407
00:27:22,400 --> 00:27:26,120
Daarmee bedoel ik
dat hij zichzelf uiterst belangrijk vond.
408
00:27:27,840 --> 00:27:32,360
Hij had geleerd nooit verantwoording
voor zijn daden af te leggen.
409
00:27:33,680 --> 00:27:36,400
Hij gaf zichzelf nooit de schuld
als er iets misging.
410
00:27:36,520 --> 00:27:38,000
Altijd de anderen.
411
00:27:39,720 --> 00:27:42,400
Tijdens de jaren 80
werkte hij met de scouts.
412
00:27:43,280 --> 00:27:45,880
Hij was erg moeilijk als scoutleider. Hij viel vaak uit
tegen mensen in de organisatie.
413
00:27:48,680 --> 00:27:53,120
Hij ging een keer met kinderen kamperen
zonder enige voorbereiding.
414
00:27:53,440 --> 00:27:55,560
Sommigen raakten onderkoeld
en stierven bijna.
415
00:27:56,080 --> 00:27:58,240
Na een aantal andere meningsverschillen...
416
00:27:58,320 --> 00:28:01,040
...werd hij uiteindelijk
uit de scoutvereniging gegooid.
417
00:28:01,160 --> 00:28:02,200
FORENSISCH PSYCHOLOOG
418
00:28:02,280 --> 00:28:03,760
Hij begon z'n eigen jongensclubs.
419
00:28:05,120 --> 00:28:09,320
Zijn motivatie, in zijn eigen woorden,
was te voorkomen dat ze...
420
00:28:09,480 --> 00:28:14,120
...schorem werden, in de goot terecht
kwamen. Hij wilde atleten van ze maken...
421
00:28:14,200 --> 00:28:15,760
...en ze discipline geven.
422
00:28:15,960 --> 00:28:20,560
Voor minder dan tien penny per dag
kon een kind een dag met hem...
423
00:28:20,680 --> 00:28:24,880
...gymmen, zwemmen of een sport
met andere kinderen beoefenen.
424
00:28:25,280 --> 00:28:28,440
Soms stond hij erop
dat ze het in hun onderbroek deden... ...en soms deden ze het zonder hemd.
425
00:28:33,600 --> 00:28:35,520
Er gingen veel geruchten over hem...
426
00:28:35,640 --> 00:28:38,320
...en zijn ongezonde interesse
in jonge jongens.
427
00:28:39,920 --> 00:28:42,360
Er werd iets gezegd over pedofilie...
428
00:28:42,480 --> 00:28:46,080
...maar er is geen bewijs
dat hij ooit iets heeft gedaan...
429
00:28:46,200 --> 00:28:48,320
...met jonge jongens.
430
00:28:49,120 --> 00:28:53,000
De klachten waren altijd
dat hij te streng was qua discipline.
431
00:28:53,800 --> 00:28:56,760
Erg militaristisch, niet seksueel.
432
00:28:57,200 --> 00:29:02,000
Zijn muren hingen vol foto's
van halfnaakte jongens.
433
00:29:02,600 --> 00:29:05,640
Zijn buren konden ze zo zien hangen.
434
00:29:05,720 --> 00:29:10,240
Iedereen had het erover.
Hij maakte video's van jonge jongens.
435
00:29:13,720 --> 00:29:16,080
Hij had nog een andere ongezonde obsessie.
436
00:29:16,160 --> 00:29:18,480
GEWEREN & ACCESSOIRES
437
00:29:18,760 --> 00:29:21,000
Hij schoot met pistolen. Hij schoot bij de lokale schietvereniging.
438
00:29:23,600 --> 00:29:28,680
Hij was niet echt een goede schutter
en hij had daar niet veel vrienden.
439
00:29:28,800 --> 00:29:33,840
Ik denk dat hij ten tijde van de moorden
zo'n 5000 patronen...
440
00:29:33,920 --> 00:29:35,880
...munitie in huis had.
441
00:29:36,120 --> 00:29:38,880
Hij had al die wapens helemaal legaal.
442
00:29:39,080 --> 00:29:44,320
De politie wist dat hij een 'arsenaal'
bezat. Zo zou ik het genoemd hebben,
443
00:29:46,080 --> 00:29:50,440
Wat veranderde deze einzelg�nger
en wapenfanaat in een kindermoordenaar?
444
00:29:51,200 --> 00:29:55,160
Hamilton zat in een periode
waarin alles voor hem uiteenviel.
445
00:29:55,480 --> 00:29:57,960
Hij had financi�le problemen.
Zijn zaken mislukten.
446
00:29:58,920 --> 00:30:00,560
Ouders begonnen over 'm te praten.
447
00:30:00,640 --> 00:30:04,280
Ze vonden dat hij iets vreemds had.
Hij was een rare snuiter.
448
00:30:05,160 --> 00:30:09,920
Sommige ouders hadden vermeld
dat hij soms met zijn geweer zwaaide...
449
00:30:10,600 --> 00:30:14,720
...wanneer hij het over de clubs had,
misschien om ze te intimideren.
450
00:30:15,520 --> 00:30:17,560
Op andere momenten liet hij...
451
00:30:17,960 --> 00:30:22,920
...kinderen naar zijn huis komen om
zijn wapens vast te houden en te bekijken.
452
00:30:23,240 --> 00:30:26,560
Er was een campagne
om zijn jongensclubs te stoppen...
453
00:30:26,640 --> 00:30:28,080
...dus die had hij niet meer.
454
00:30:29,640 --> 00:30:33,400
De beschuldigingen tegen hem
van verdacht gedrag jegens jongens...
455
00:30:33,640 --> 00:30:38,680
...kunnen bijgedragen hebben
aan de crisis die hem naar Dunblane dreef.
456
00:30:39,840 --> 00:30:41,640
Hij had geen toegang meer tot kinderen.
457
00:30:42,480 --> 00:30:46,840
Wanneer alles verkeerd begint te gaan voor
een narcist die geen schuld accepteert...
458
00:30:47,120 --> 00:30:50,560
...dan krijgen ze
wat ik een 'triggergebeurtenis' noem.
459
00:30:52,960 --> 00:30:55,480
Op 13 maart 1996...
460
00:30:56,040 --> 00:31:00,160
...was voor Hamilton
psychologisch de maat vol.
461
00:31:01,320 --> 00:31:05,160
De ochtend van de massamoord
legde hij zijn munitie, wapens...
462
00:31:05,240 --> 00:31:07,480
...bivakmuts en oordoppen in zijn auto...
463
00:31:07,560 --> 00:31:09,560
...en reed naar de basisschool.
464
00:31:12,360 --> 00:31:17,280
Hij ging naar binnen met vier geweren
en meer patronen munitie...
465
00:31:17,400 --> 00:31:21,840
...dan hij ooit nodig zal hebben,
simpelweg om te moorden.
466
00:31:23,560 --> 00:31:25,720
Om halftien die ochtend...
467
00:31:26,800 --> 00:31:29,440
...loopt hij de school binnen
en gaat naar de gymzaal.
468
00:31:30,600 --> 00:31:34,400
Er is een klas met een leraar
en twee assistenten.
469
00:31:35,040 --> 00:31:38,360
De gymlerares die verantwoordelijk is
voor deze groep...
470
00:31:39,360 --> 00:31:42,360
...vraagt hem wat hij komt doen
en hij doodt haar meteen.
471
00:31:46,400 --> 00:31:50,160
Hij begint dan,
letterlijk willekeurig te schieten...
472
00:31:51,920 --> 00:31:56,360
...op de kinderen en doodt er daarbij 16.
473
00:31:59,440 --> 00:32:06,360
Een onvoorstelbaar wrede
en verachtelijke daad.
474
00:32:07,880 --> 00:32:09,920
Het klonk heel snel, als een...
475
00:32:10,000 --> 00:32:11,800
...een sloophamer.
-Een machinegeweer?
476
00:32:11,880 --> 00:32:14,840
Maar er werd niet constant gevuurd.
477
00:32:15,000 --> 00:32:19,240
Er zat veel ruimte tussen de schoten.
Ik zag hem op ons vuren.
478
00:32:21,000 --> 00:32:24,760
Na zo'n 15 tot 18 minuten schieten...
479
00:32:25,160 --> 00:32:28,320
...richtte hij het geweer op zichzelf
en pleegde hij zelfmoord.
480
00:32:28,720 --> 00:32:33,400
Hij was een individu die
geen schietpartij met de politie wilde...
481
00:32:33,760 --> 00:32:35,720
...en niet levend gepakt wilde worden.
482
00:32:37,200 --> 00:32:40,600
Hij koos voor de laffe uitweg
en pleegde zelfmoord.
483
00:32:42,080 --> 00:32:48,920
Ik kan me voorstellen dat voor sommige
families z'n dood een opluchting was...
484
00:32:49,920 --> 00:32:54,280
...maar er was ook woede omdat hij
geen straf kreeg voor wat hij had gedaan.
485
00:32:55,120 --> 00:32:58,360
Een gemeenschap verdoofd
door de gruweldaad op de lokale school.
486
00:32:58,560 --> 00:33:03,560
Een gemeenschap die vraagt: 'Waarom?'
en vooral: 'Waarom hier?'
487
00:33:04,360 --> 00:33:06,600
Dunblane, een vredig kathedraalstadje...
488
00:33:06,760 --> 00:33:09,880
...dat plots te maken krijgt
met een onbeschrijfelijke tragedie.
489
00:33:11,560 --> 00:33:14,120
De vreselijke en ego�stische daden
van ��n man...
490
00:33:14,200 --> 00:33:16,400
...hadden in Dunblane
een ravage aangericht.
491
00:33:18,920 --> 00:33:23,640
Het was wereldnieuws. De wereldpers
richtte haar aandacht op Dunblane.
492
00:33:24,040 --> 00:33:27,640
Dunblane vond het in het begin
heel moeilijk...
493
00:33:28,040 --> 00:33:33,200
...maar ze waren in staat
eenheid en gemeenschapszin te tonen.
494
00:33:34,200 --> 00:33:38,280
Het is slechts 20 jaar geleden gebeurd,
het is een levende herinnering.
495
00:33:38,560 --> 00:33:42,560
Veel kinderen van toen
zijn nu pas midden 20.
496
00:33:42,680 --> 00:33:46,480
Ze dragen die herinnering
voor de rest van hun leven met zich mee.
497
00:33:47,440 --> 00:33:51,120
Amy Adam die het overleefde,
herinnert zich haar beproeving die dag.
498
00:33:51,920 --> 00:33:56,400
Ik herinner me niet dat hij binnenliep
of het vuur opende.
499
00:33:56,520 --> 00:33:59,320
Het gebeurde gewoon.
500
00:34:00,360 --> 00:34:04,480
Ik weet 't niet. Ik moet beseft hebben
dat er iets mis was.
501
00:34:04,600 --> 00:34:10,920
Ik voelde me wat vreemd. Het was raar
en de ruimte was vrij rokerig.
502
00:34:11,840 --> 00:34:16,679
Mijn gymlerares stond naast me
en ze zag dat we gewond waren.
503
00:34:16,800 --> 00:34:21,840
Er was een grote gymzaal
waar alle spullen stonden.
504
00:34:22,920 --> 00:34:29,600
Ze zei ons erin te kruipen.
Om onszelf te redden.
505
00:34:31,360 --> 00:34:33,199
Het meest verschrikkelijke...
506
00:34:34,040 --> 00:34:35,440
...van Dunblane...
507
00:34:36,679 --> 00:34:37,760
...was voor mij...
508
00:34:39,600 --> 00:34:41,000
...de totale willekeur.
509
00:34:41,280 --> 00:34:45,400
Op dat moment had ik twee kleine
kinderen. Allebei op de basisschool.
510
00:34:46,120 --> 00:34:49,679
De gedachte dat ik ze
die ochtend om 8.30 uur...
511
00:34:50,280 --> 00:34:52,080
...naar school had kunnen brengen...
512
00:34:53,199 --> 00:34:58,800
...en dat er binnen het uur een gek
zou binnenlopen en ze zou doden...
513
00:34:59,240 --> 00:35:00,560
...zonder enkele reden...
514
00:35:00,680 --> 00:35:05,280
Hoe de ouders van Dunblane
ermee zijn omgegaan...
515
00:35:06,160 --> 00:35:09,960
...is mijns inziens uitermate heldhaftig,
516
00:35:12,160 --> 00:35:14,800
Deze ene schokkende, vreselijke ochtend...
517
00:35:15,360 --> 00:35:18,200
...liet een diep litteken achter
op de psyche van Schotland.
518
00:35:20,280 --> 00:35:25,400
De enige persoon die echt weet
waarom hij dat deed, waarom Dunblane...
519
00:35:25,960 --> 00:35:29,920
...waarom basisschoolkinderen,
waarom die dag...
520
00:35:30,600 --> 00:35:33,440
...is Hamilton.
521
00:35:34,440 --> 00:35:36,040
Een aardig iemand?
522
00:35:36,160 --> 00:35:37,200
Goede relatie?
523
00:35:37,280 --> 00:35:38,880
Een goede huisgenoot?
524
00:35:39,160 --> 00:35:41,920
Aardige man?
-Heel aardig, vond ik.
525
00:35:42,040 --> 00:35:44,680
VANDAAG DICHT.
DONDERDAG OM 9.15 UUR WEER OPEN.
526
00:35:44,760 --> 00:35:47,120
Hij had de moorden grondig voorbereid.
527
00:35:47,400 --> 00:35:49,000
Hamilton was niet geestesziek.
528
00:35:49,080 --> 00:35:53,520
Hij had
'n heel serieuze persoonlijkheidsstoornis,
529
00:35:53,960 --> 00:35:57,840
Vergeet niet dat massamoordenaars
worden gevormd, niet geboren.
530
00:35:58,600 --> 00:36:01,360
Door zijn karakter
en interacties met de wereld...
531
00:36:01,480 --> 00:36:06,480
...en de keuzes die hij maakte,
werd hij een boze, ge�soleerde man...
532
00:36:06,920 --> 00:36:09,000
...die dacht dat hij kinderen kon doden.
533
00:36:11,880 --> 00:36:16,720
Naar mijn mening, is Hamilton een van
de ergste soort moordenaars die er zijn.
534
00:36:16,920 --> 00:36:18,760
Hij was zwak.
535
00:36:18,920 --> 00:36:22,560
Hij was een lafaard.
536
00:36:23,280 --> 00:36:28,480
Hij vernietigde de meest onschuldigen
in de maatschappij...
537
00:36:28,800 --> 00:36:31,680
...die hem niets hadden aangedaan.
538
00:36:37,120 --> 00:36:38,960
In april 1999...
539
00:36:39,120 --> 00:36:43,360
...arriveerden twee studenten
van de Columbine-school op de campus...
540
00:36:43,800 --> 00:36:45,960
...met een dodelijk doel voor ogen.
541
00:36:46,880 --> 00:36:50,800
De twee moordenaars, Eric Harris
en Dylan Klebold, begonnen te schieten...
542
00:36:50,880 --> 00:36:52,360
...en explosieven te detoneren.
543
00:36:52,560 --> 00:36:56,960
Eerst op de parkeerplaats van de school,
daarna in de kantine en de bibliotheek.
544
00:36:57,240 --> 00:37:00,800
Ze gingen hun eigen school
en de mensen erin bombarderen...
545
00:37:01,440 --> 00:37:05,080
...en de paar personen neerschieten
die aan de bom ontsnapten.
546
00:37:06,240 --> 00:37:11,640
Het bloedbad dat ontstond
zorgde voor 24 gewonden en 13 doden.
547
00:37:14,040 --> 00:37:17,760
Wat bracht twee studenten ertoe
zo'n hel te ontketenen?
548
00:37:18,800 --> 00:37:24,120
Het bloedbad in Columbine kwam
doordat Eric Harris en Dylan Klebold...
549
00:37:24,280 --> 00:37:26,320
...een vreemd soort pact sloten...
550
00:37:27,160 --> 00:37:31,880
...om wraak te nemen op een wereld
die hen niet verdiende...
551
00:37:32,320 --> 00:37:34,400
...die hen pestte en belachelijk maakte.
552
00:37:38,120 --> 00:37:41,200
Harris en Klebold waren heel verschillend.
553
00:37:41,960 --> 00:37:45,400
Harris was ongetwijfeld een manipulator.
554
00:37:45,840 --> 00:37:49,040
Iemand die volgens mij
als psychopaat werd geboren.
555
00:37:49,360 --> 00:37:51,840
Klebold was heel anders.
556
00:37:52,280 --> 00:37:54,960
Hij was depressief
en had het over zelfmoord.
557
00:37:56,160 --> 00:37:59,680
Hun kindertijd was vrij normaal.
558
00:38:00,480 --> 00:38:05,400
Harris was vrij explosief.
Klebold was wat toeschietelijker. Een makkelijke kameraad voor Harris om te manipuleren.
559
00:38:12,880 --> 00:38:15,320
Zoals op elke school,
hadden Harris en Klebold...
560
00:38:15,400 --> 00:38:18,200
...een bepaalde positie
binnen de sociale hi�rarchie.
561
00:38:19,440 --> 00:38:22,120
Ze waren min of meer outsiders.
Ze waren einzelg�ngers.
562
00:38:23,000 --> 00:38:24,800
Ze werden vaak belachelijk gemaakt...
563
00:38:24,880 --> 00:38:28,120
...met homofobe opmerkingen,
met gepest in het algemeen.
564
00:38:29,920 --> 00:38:35,080
Ze walgden allebei absoluut
van hun schoolgenoten.
565
00:38:36,520 --> 00:38:41,080
Dat bleek uit
Harris' online berichten en blogs.
566
00:38:42,240 --> 00:38:46,480
Hij besteedde veel tijd aan schrijven
over hoe ontevreden...
567
00:38:46,560 --> 00:38:50,760
...hij was over de maatschappij,
hoe zielig hij anderen vond.
568
00:38:51,520 --> 00:38:54,040
Hij lokte voortdurend
discussies uit online.
569
00:38:54,240 --> 00:38:56,880
Hij was erg ge�nteresseerd in Hitler
en nazipropaganda.
570
00:38:57,880 --> 00:39:00,000
Wanneer je zijn berichten leest...
571
00:39:00,160 --> 00:39:04,320
...zie je dat ze vol aanwijzingen zitten
die zeggen: 'Pas op.
572
00:39:04,680 --> 00:39:06,520
Je ziet me niet, ik ben er wel.'
573
00:39:08,160 --> 00:39:11,080
De jongens begonnen
duistere interesses te koesteren.
574
00:39:11,880 --> 00:39:14,000
Ze waren absoluut geobsedeerd door...
575
00:39:14,560 --> 00:39:19,520
...eerlijk gezegd, 'n duistere cultuur.
Bommen, wapens, moorden.
576
00:39:19,600 --> 00:39:25,240
Ze bekeken bijvoorbeeld heel graag
eerdere schietpartijen en massamoorden.
577
00:39:25,480 --> 00:39:27,920
Ze waren er allebei
heel erg door geobsedeerd.
578
00:39:29,480 --> 00:39:32,160
Als reactie daarop
cre�erden ze een fantasiewereld...
579
00:39:33,040 --> 00:39:35,120
...waarin ze samen almachtig waren...
580
00:39:35,640 --> 00:39:38,960
...waarin ze zich aangetrokken voelden
tot massamoorden...
581
00:39:39,040 --> 00:39:41,320
...en ervan leerden.
582
00:39:43,040 --> 00:39:47,240
De fantasie begon al snel
realiteit te worden.
583
00:39:51,600 --> 00:39:55,240
Ze werden behoorlijk vaardig
in het gebruik van wapens. Ze schaften wapens aan, legaal en illegaal.
584
00:39:59,840 --> 00:40:05,760
Harris en, tot in zekere mate, Klebold
leerden pijpbommen te maken.
585
00:40:06,320 --> 00:40:08,680
Dus ze hadden een behoorlijk arsenaal...
586
00:40:08,880 --> 00:40:12,280
...en zeker iets
wat op een bommenfabriek leek...
587
00:40:12,360 --> 00:40:13,880
...als 't op materiaal aankwam.
588
00:40:14,080 --> 00:40:14,960
PROPAAN
GEVAAR
589
00:40:15,120 --> 00:40:18,520
We weten dat Klebold en Harris
geobsedeerd waren door bommen maken...
590
00:40:18,600 --> 00:40:20,840
...en hun vrienden vertelden
een jaar ervoor...
591
00:40:20,960 --> 00:40:23,880
...dat ze hun eigen pijpbommen maakten.
592
00:40:25,640 --> 00:40:27,960
De jongens hadden een plan bedacht...
593
00:40:28,080 --> 00:40:30,880
...om wraak te nemen op de school
die ze haatten.
594
00:40:31,800 --> 00:40:35,840
Eric Harris deelde uitgebreid... ...alle informatie die hij bezat
over zijn bedoelingen.
595
00:40:41,000 --> 00:40:45,120
Hij publiceerde foto's van zijn wapens...
596
00:40:45,200 --> 00:40:47,000
...en wat hij ermee zou doen.
597
00:40:47,920 --> 00:40:50,600
Hij suggereerde misschien zelfs dat hij...
598
00:40:50,800 --> 00:40:52,280
...z'n klasgenoten zou doodden.
599
00:40:54,280 --> 00:40:55,880
Ze zorgden voor materiaal...
600
00:40:56,040 --> 00:40:58,560
...waarmee ze een school konden opblazen.
601
00:40:59,280 --> 00:41:01,640
En oefenden hun vaardigheden.
602
00:41:01,760 --> 00:41:04,600
Ze werkten al minstens 12 maanden
aan hun vaardigheden...
603
00:41:04,760 --> 00:41:06,400
...voor de Columbine-aanval.
604
00:41:08,200 --> 00:41:10,720
Stel je dat in iemands hoofd voor.
-M'n pols doet....
605
00:41:10,800 --> 00:41:12,600
...nu vreselijk pijn.
-Vast.
606
00:41:13,160 --> 00:41:16,760
Ze hadden het lang voorbereid.
Er moet een dag komen.
607
00:41:17,040 --> 00:41:18,840
Je kunt er niet eeuwig over praten.
608
00:41:22,840 --> 00:41:25,600
Op de ochtend van 20 april 1999...
609
00:41:26,040 --> 00:41:29,080
...pakten Harris en Klebold
hun explosieven en wapens in...
610
00:41:29,560 --> 00:41:31,560
...en vertrokken naar de school.
611
00:41:33,880 --> 00:41:36,600
De dag van de aanval
kwamen de jongens bij de school...
612
00:41:36,680 --> 00:41:38,040
...en plaatsten ze de bom.
613
00:41:38,440 --> 00:41:40,760
De kantinebom had maar een bedoeling.
614
00:41:40,840 --> 00:41:45,440
Hij zou voor 'n grote explosie zorgen
zodat men daarvan wilde ontsnappen.
615
00:41:45,600 --> 00:41:48,360
Dan hadden ze hun slachtoffers
voor het uitkiezen.
616
00:41:48,800 --> 00:41:51,800
Maar het plan liep niet
zoals ze hadden gehoopt.
617
00:41:51,880 --> 00:41:55,840
De bommen die ze gepland hadden
om de aanval in te zetten...
618
00:41:56,040 --> 00:41:57,280
...gingen niet af.
619
00:41:58,920 --> 00:42:01,760
Ze besluiten hun plan door te zetten.
620
00:42:02,080 --> 00:42:05,160
Ze gaan met hun wapens de school in
en beginnen hun massamoord.
621
00:42:09,720 --> 00:42:11,640
Eindelijk hebben zij de leiding.
622
00:42:12,040 --> 00:42:14,960
Zij zijn de baas op school.
Ze staan bovenop de piramide.
623
00:42:15,640 --> 00:42:19,080
En ze vinden het geweldig.
Ze genieten er echt van.
624
00:42:20,840 --> 00:42:23,480
Een van de engste dingen
van deze massamoord...
625
00:42:24,400 --> 00:42:27,440
...is het feit dat ze plezier hadden.
626
00:42:28,720 --> 00:42:33,960
Getuigen zagen ze lachen, grappen maken,
zelfs in het rond dansen.
627
00:42:36,400 --> 00:42:40,400
Ze hadden 't geweldig naar hun zin
terwijl de school in paniek raakte.
628
00:42:41,520 --> 00:42:46,200
De jongens waren heel opgetogen
en in hun element.
629
00:42:47,960 --> 00:42:50,520
Toen ze in de bieb schoten,
hoorden we ze schreeuwen.
630
00:42:50,600 --> 00:42:53,080
Nadat ze ergens op hadden schoten,
deden ze...
631
00:42:55,040 --> 00:42:56,880
Ze genoten ervan. Meer niet.
632
00:42:57,000 --> 00:42:59,960
BOVEN: BIEB, AUDITORIUM
BENEDEN: KANTINE, AUDITORIUM, TRAP
633
00:43:00,040 --> 00:43:03,560
Ze liepen door de school
en kozen hun doelwitten willekeurig.
634
00:43:04,440 --> 00:43:07,920
Ze zagen dat medescholieren
zich onder de tafels hadden verscholen...
635
00:43:08,000 --> 00:43:13,120
...en achter kasten
en slopen kalm en geluidloos...
636
00:43:13,200 --> 00:43:17,000
...door de bieb en verrasten de mensen
die weggedoken zaten.
637
00:43:17,160 --> 00:43:19,680
Op andere momenten stelden ze vragen.
638
00:43:20,120 --> 00:43:22,960
Als de slachtoffers juist antwoordde,
lieten ze ze gaan.
639
00:43:23,040 --> 00:43:26,520
Als ze verkeerd antwoordden,
schoten ze ze ter plaatse dood.
640
00:43:27,000 --> 00:43:31,200
Ik zat onder een tafel, om me heen
werden er mensen doodgeschoten.
641
00:43:33,360 --> 00:43:37,160
De meeste massamoordenaars
vermoordden hun slachtoffers op afstand.
642
00:43:37,600 --> 00:43:41,080
Maar Harris en Klebold
stonden letterlijk oog in oog met...
643
00:43:41,160 --> 00:43:43,680
...hun slachtoffers
en speelden een kat-en-muisspel.
644
00:43:44,400 --> 00:43:47,800
Er waren twee jongens
en ze schoten overal mensen neer.
645
00:43:50,280 --> 00:43:52,680
Toen de instanties
bij de school aankwamen...
646
00:43:53,080 --> 00:43:55,800
...gingen de jongens over
tot 't laatste deel van 't plan.
647
00:43:56,000 --> 00:43:57,960
Na het grootste deel van hun moorden...
648
00:43:58,680 --> 00:44:02,680
...hoort een personeelslid,
Patti Nielsen, hen.
649
00:44:02,760 --> 00:44:05,840
Ze heeft zich in een koffiekamer verstopt.
Ze schreeuwen...
650
00:44:05,960 --> 00:44:08,760
...'E�n, twee, drie.'
Ze schieten zich tegelijkertijd dood.
651
00:44:11,960 --> 00:44:18,440
Voor hun zelfmoord zorgden Harris
en Klebold voor 13 doden en 24 gewonden.
652
00:44:20,960 --> 00:44:24,440
Het feit dat twee jonge individuen...
653
00:44:24,960 --> 00:44:30,520
...zo'n chaos, dood en geweld
op een school wilden aanrichten...
654
00:44:30,960 --> 00:44:35,160
...terwijl ze ambities hadden kunnen
hebben om iets te worden...
655
00:44:35,640 --> 00:44:38,880
...om iets goeds te doen, is afschuwelijk.
656
00:44:39,000 --> 00:44:40,560
EXPLOSIEVENDIENST
657
00:44:40,640 --> 00:44:44,120
Een van de dingen die bleek
uit de verslagen van...
658
00:44:44,200 --> 00:44:46,040
...de daden van Harris en Klebold...
659
00:44:46,160 --> 00:44:49,960
...was dat Klebold een individu was
die intern leed en pijn had...
660
00:44:50,400 --> 00:44:53,400
...en dat Harris iemand was
die dat wilde veroorzaken.
661
00:44:53,680 --> 00:44:56,960
Samen vormden ze de perfecte storm.
662
00:44:57,010 --> 00:45:01,560
Repair and Synchronization by
Easy Subtitles Synchronizer 1.0.0.0
59422
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Akan
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bemba
Bengali
Bihari
Bosnian
Breton
Bulgarian
Cambodian
Catalan
Cebuano
Cherokee
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Dutch
Esperanto
Estonian
Faroese
Finnish
Galician
Georgian
German
Greek
Guarani
Haitian Creole
Hausa
Hawaiian
Hebrew
Hmong
Hungarian
Icelandic
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Kinyarwanda
Kirundi
Kongo
Korean
Krio (Sierra Leone)
Kurdish
Kyrgyz
Laothian
Latin
Latvian
Lithuanian
Luganda
Luo
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mauritian Creole
Moldavian
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Montenegrin
Nepali
Norwegian
Pashto
Persian
Polish
Portuguese (Brazil)
Portuguese (Portugal)
Quechua
Romanian
Romansh
Russian
Samoan
Scots Gaelic
Serbian
Sesotho
Setswana
Seychellois Creole
Shona
Sindhi
Sinhalese
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Swedish
Tajik
Thai
Tigrinya
Tonga
Turkish
Turkmen
Ukrainian
Uzbek
Vietnamese
Welsh
Wolof