Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:06,066 --> 00:00:08,700
EEN NETFLIX DOCUMENTAIREREEKS
2
00:00:14,433 --> 00:00:16,433
GEKETEND DOOR SLAVERNIJ
3
00:00:17,800 --> 00:00:22,733
Cuba heeft altijd al
voor z'n vrijheid gevochten.
4
00:00:24,366 --> 00:00:26,200
GESTRAFT VOOR DROMEN
5
00:00:27,200 --> 00:00:32,133
Er stierven 100.000 man en we verloren
de oorlog, maar het land veranderde.
6
00:00:34,400 --> 00:00:36,066
IN DE GREEP VAN DE DOLLAR
7
00:00:40,233 --> 00:00:41,200
VERSTIKT DOOR DE MAFFIA
8
00:00:41,266 --> 00:00:46,733
Het is wel duidelijk dat Meyer Lansky
Batista corrupt had gemaakt.
9
00:00:48,133 --> 00:00:50,100
VERLEID DOOR EEN BELOFTE
10
00:00:50,766 --> 00:00:53,266
Het is geen leugen. Ze beloofden niets.
11
00:00:53,333 --> 00:00:56,033
Ze hadden en revolutie beloofd
en die is er gekomen.
12
00:00:56,100 --> 00:00:58,000
VERBLIND DOOR HELDEN
13
00:01:00,000 --> 00:01:05,133
Deze mannen zouden martelaren worden...
14
00:01:05,266 --> 00:01:07,166
...of nationale helden.
15
00:01:09,066 --> 00:01:11,233
Een revolutie.
16
00:01:12,133 --> 00:01:14,266
Fidel Castro.
17
00:01:17,266 --> 00:01:19,600
BEREID OFFERS TE BRENGEN
18
00:01:19,666 --> 00:01:24,166
Hij zei tegen Chroetsjtsjov: 'Gebruik het
nucleaire arsenaal van de Sovjet-Unie.'
19
00:01:26,033 --> 00:01:27,666
Apocalyps.
20
00:01:31,566 --> 00:01:33,433
MAAR CAPITULEER NOOIT
21
00:01:35,433 --> 00:01:37,500
Cuba zal zich nooit laten dwingen.
22
00:01:51,333 --> 00:01:55,733
Het huidige Cuba is bekend
als een tropisch paradijs...
23
00:01:55,800 --> 00:01:59,633
...en misschien kent men
de revolutie van 1959.
24
00:02:00,566 --> 00:02:04,133
Maar de revolutionaire geschiedenis
van Cuba is veel ouder.
25
00:02:07,000 --> 00:02:10,000
Bijna 400 jaar lang was Cuba
een Spaanse kolonie.
26
00:02:12,300 --> 00:02:15,400
De weg naar onafhankelijkheid
was lang en pijnlijk.
27
00:02:17,400 --> 00:02:18,300
Uiteindelijk...
28
00:02:18,366 --> 00:02:22,766
...hebben Amerikanen geholpen om Cuba
te bevrijden van het Spaanse bewind.
29
00:02:23,800 --> 00:02:24,800
Met deze vrijheid...
30
00:02:25,033 --> 00:02:27,800
...dachten de Cubanen
dat hun eiland beter zou gedijen.
31
00:02:30,633 --> 00:02:34,733
Maar waarom had niet elke Cubaan
voordeel van deze nieuwe rijkdom?
32
00:02:36,800 --> 00:02:40,800
Hoe heeft de Eerste Wereldoorlog
enorme kansen gekweekt voor Cuba?
33
00:02:42,566 --> 00:02:46,633
En waarom was er een militaire dictator
nodig om Cuba echt te bevrijden?
34
00:02:49,366 --> 00:02:51,766
De last van het kolonialisme
is altijd al...
35
00:02:52,000 --> 00:02:53,800
...een probleem geweest voor het eiland.
36
00:02:54,733 --> 00:02:58,566
Maar de Cubanen hebben hun droom
van vrijheid nooit opgegeven.
37
00:03:03,200 --> 00:03:07,466
Cuba is pas laat onafhankelijk geworden...
38
00:03:07,533 --> 00:03:09,533
...en zelfs toen
was er constant een dreiging.
39
00:03:09,600 --> 00:03:11,433
CUBAANSE HISTORICUS
40
00:03:11,500 --> 00:03:13,100
Hierdoor verlangden Cubanen...
41
00:03:13,166 --> 00:03:16,033
...alleen maar meer
naar onafhankelijkheid.
42
00:03:17,033 --> 00:03:19,033
400 jaar lang
was Cuba de sleutel...
43
00:03:19,100 --> 00:03:21,800
...voor het Spaanse koloniale rijk
in Amerika.
44
00:03:22,633 --> 00:03:25,466
Zelfs toen alle andere koloniën
onafhankelijk werden...
45
00:03:25,533 --> 00:03:27,333
...bleef Cuba trouw aan Spanje.
46
00:03:28,333 --> 00:03:32,066
De lange strijd om onafhankelijkheid
brak eindelijk los in 1868.
47
00:03:32,700 --> 00:03:36,300
Spanje stuurde honderden duizenden
soldaten om het eiland te verdedigen.
48
00:03:37,666 --> 00:03:41,166
In 1898 heeft de VS zich
in de oorlog gemengd.
49
00:03:42,166 --> 00:03:44,533
Spanje werd verslagen
en trok z'n troepen terug.
50
00:03:46,133 --> 00:03:49,666
Al snel werden Amerikaanse soldaten
overheerst door regeringsbeambten.
51
00:03:50,300 --> 00:03:54,266
Zij moesten helpen om de voormalige
kolonie in een staat te veranderen.
52
00:03:55,066 --> 00:03:57,100
De economie van het eiland
bloeide op...
53
00:03:57,166 --> 00:04:01,100
...dankzij Amerikaanse investeringen
en het einde van Spaanse belastingen.
54
00:04:01,166 --> 00:04:03,333
De militaire bezetting van de VS...
55
00:04:03,400 --> 00:04:06,133
...was een belangrijk
historisch moment voor Cuba.
56
00:04:06,200 --> 00:04:10,200
Dit was het moment dat,
in de ogen van de Cubanen...
57
00:04:10,266 --> 00:04:14,066
...het beeld van de Verenigde Staten...
58
00:04:14,133 --> 00:04:16,566
...was vastgelegd.
59
00:04:18,466 --> 00:04:20,633
Na het einde van de oorlog met Spanje...
60
00:04:20,700 --> 00:04:22,700
...werd Cuba bezet
door Amerikaanse troepen.
61
00:04:24,566 --> 00:04:28,033
Pas na drie jaar
gaf president Theodore Roosevelt...
62
00:04:28,100 --> 00:04:31,200
...toestemming voor verkiezingen
voor een Cubaanse regering.
63
00:04:32,600 --> 00:04:35,333
De enige kandidaat voor de functie
van president van Cuba...
64
00:04:36,333 --> 00:04:37,433
...was Tomás Estrada Palma.
65
00:04:37,500 --> 00:04:40,400
GEBOREN IN BAYAMO IN 1835
EERSTE PRESIDENT VAN CUBA 1901-1906
66
00:04:40,466 --> 00:04:43,066
Het was zijn taak
om het eiland democratisch te maken.
67
00:04:43,533 --> 00:04:46,566
Cuba had daarvoor
nog nooit een gekozen regering gehad.
68
00:04:48,566 --> 00:04:51,533
Zijn aanstelling als president...
69
00:04:51,600 --> 00:04:55,266
...is in het algemeen niet erg gunstig.
70
00:04:55,333 --> 00:04:59,666
Het was zo erg dat, omdat z'n termijn
inging op 20 mei 1902...
71
00:04:59,733 --> 00:05:04,666
...de Cubanen nu nog steeds...
72
00:05:04,733 --> 00:05:07,500
...als er iets negatiefs gaat gebeuren...
73
00:05:07,566 --> 00:05:11,433
...zeggen:
74
00:05:11,500 --> 00:05:14,333
'Er zal een 20e mei over je neerstrijken.'
75
00:05:14,400 --> 00:05:19,200
Het negatieve imago van Estrada Palmas
was al voor de verkiezingen ontstaan.
76
00:05:19,400 --> 00:05:22,033
Hij had het langst
in de VS gewoond...
77
00:05:22,166 --> 00:05:23,733
...en werd als hun kandidaat gezien.
78
00:05:24,200 --> 00:05:28,000
De meest belovende andere kandidaat
had zich teruggetrokken...
79
00:05:28,200 --> 00:05:31,800
...uit protest tegen de bemoeienis
van Amerika met de Cubaanse zaken.
80
00:05:32,033 --> 00:05:34,433
De VS heeft,
door een aantal politieke...
81
00:05:34,500 --> 00:05:36,066
CUBAANSE SOCIOLOOG
82
00:05:36,133 --> 00:05:37,766
...en diplomatieke activiteiten...
83
00:05:39,066 --> 00:05:41,633
...zoals de Joint Resolution...
84
00:05:41,700 --> 00:05:44,333
...of het Platt Amendement...
85
00:05:44,400 --> 00:05:47,266
...via de Cubaanse grondwet van 1901
vastgelegd...
86
00:05:48,566 --> 00:05:53,700
...dat Cuba land moest afstaan
voor de huidige Guantanamo basis.
87
00:05:55,033 --> 00:05:57,533
De Verenigde Staten kregen...
88
00:05:58,766 --> 00:06:00,533
...de controle over Cuba.
89
00:06:00,600 --> 00:06:02,066
Het Platt Amendment...
90
00:06:02,133 --> 00:06:05,600
...werd aan de grondwet toegevoegd,
onder druk van de VS.
91
00:06:05,666 --> 00:06:08,800
Daarmee had de VS het recht
om zich met Cuba te bemoeien...
92
00:06:09,100 --> 00:06:10,500
...als zij dat noodzakelijk achten.
93
00:06:10,766 --> 00:06:14,100
Ook had de VS toestemming
om militaire bases op te richten in Cuba.
94
00:06:14,166 --> 00:06:15,533
GUANTANAMO BAY MARINEBASIS
95
00:06:15,600 --> 00:06:18,733
Een daarvan was in 1903 opgericht,
in Guantanamo Bay.
96
00:06:19,633 --> 00:06:23,233
Als grootste marinebasis van de VS
buiten de Verenigde Staten...
97
00:06:23,300 --> 00:06:26,400
...ging Guantanamo over de scheepvaart
in het Caraïbisch gebied.
98
00:06:27,166 --> 00:06:30,333
Maar omdat de VS het recht had
om zich met Cuba te bemoeien...
99
00:06:30,400 --> 00:06:32,800
...was dat sinds kort
onafhankelijke eiland...
100
00:06:33,033 --> 00:06:34,800
...toch niet zo onafhankelijk.
101
00:06:35,033 --> 00:06:37,233
Het Amerikaanse zakenleven
was erg tevreden...
102
00:06:37,300 --> 00:06:38,700
...na de zogenaamde 'bevrijding'...
103
00:06:38,766 --> 00:06:40,733
VOORMALIG KGB-AGENT
104
00:06:40,800 --> 00:06:44,133
...van het Spaanse bewind.
105
00:06:44,200 --> 00:06:49,266
Er was bijvoorbeeld
een Amerikaanse gouverneur in Cuba...
106
00:06:49,333 --> 00:06:51,466
...die over vrijwel
al het onroerend goed ging.
107
00:06:52,666 --> 00:06:54,300
Na de onafhankelijkheid...
108
00:06:54,366 --> 00:06:56,666
...was suikerriet
het belangrijkste bezit voor Cuba.
109
00:06:57,466 --> 00:06:59,700
Het klimaat en de bodem
van Cuba waren perfect...
110
00:06:59,766 --> 00:07:03,400
...en de Cubanen hadden de verbouw
in ruim een eeuw geperfectioneerd.
111
00:07:04,666 --> 00:07:06,533
Veel Cubanen leefden van de suiker...
112
00:07:06,600 --> 00:07:10,000
...van de armste burger die het riet
met een kapmes afhakte...
113
00:07:10,066 --> 00:07:13,633
tot de suikerbarons van wie de fabrieken
het rauwe sap van het riet...
114
00:07:13,700 --> 00:07:15,000
...veranderde in wit goud.
115
00:07:17,400 --> 00:07:20,500
Suiker stond voor 80 procent
van alle export op Cuba...
116
00:07:20,566 --> 00:07:22,233
...en het meeste ging naar de VS.
117
00:07:22,300 --> 00:07:23,800
DE BESTE SUIKER VOOR THEE EN KOFFIE
118
00:07:24,033 --> 00:07:27,166
Als onderdeel van de afspraak
tussen Cuba en de VS...
119
00:07:27,233 --> 00:07:30,133
...stelde de VS een quotum vast,
een hoeveelheid suiker...
120
00:07:30,200 --> 00:07:32,100
CUBAANSE BALLING EN HISTORICUS
121
00:07:32,166 --> 00:07:34,366
die ze van Cuba wilden kopen.
122
00:07:34,433 --> 00:07:39,066
De prijs zou variëren, maar de hoeveelheid
suiker was vastgesteld...
123
00:07:39,133 --> 00:07:43,366
...op een tot twee miljoen ton per jaar.
Cuba zou de suiker leveren...
124
00:07:43,433 --> 00:07:44,733
...die de VS nodig had.
125
00:07:46,300 --> 00:07:50,300
Door dit quotum had Cuba
zekerheid voor de toekomst...
126
00:07:50,566 --> 00:07:53,500
...maar hierdoor verwaarloosden ze wel
de andere gewassen.
127
00:07:54,266 --> 00:07:59,200
Bijna alle Cubaanse landbouw was al snel
alleen op suikerriet gericht.
128
00:08:00,200 --> 00:08:03,200
We hebben jarenlang
de wereld zoeter gemaakt...
129
00:08:03,266 --> 00:08:04,600
CUBAANSE AUTEUR
130
00:08:04,666 --> 00:08:09,566
...en de wereld heeft daardoor
ons leven verwoest.
131
00:08:09,633 --> 00:08:13,200
Ons land werd een monocultuur.
132
00:08:13,266 --> 00:08:14,766
We waren overgeleverd...
133
00:08:15,000 --> 00:08:19,200
...aan de Europese, en daarna
aan de Amerikaanse economie.
134
00:08:19,266 --> 00:08:21,533
Suiker was
een heel belangrijk gewas geworden...
135
00:08:21,600 --> 00:08:25,500
...omdat de Cubanen
de economie konden plannen...
136
00:08:25,566 --> 00:08:28,533
...omdat ze wisten
hoeveel suiker ze zouden verkopen...
137
00:08:28,600 --> 00:08:31,400
...en de prijs van suiker
was relatief gezien wel goed.
138
00:08:31,733 --> 00:08:33,700
Ze kregen behoorlijke bedragen.
139
00:08:33,766 --> 00:08:34,666
AMERIKAANSE RIETSUIKER
140
00:08:34,733 --> 00:08:38,466
De VS had meer suiker nodig
dan ze zelf konden produceren.
141
00:08:38,666 --> 00:08:39,533
Veel meer.
142
00:08:40,533 --> 00:08:42,666
Met 'n jaarproductie
van de eigen suikerriet...
143
00:08:42,733 --> 00:08:45,533
...redde de VS het nog geen maand.
144
00:08:45,600 --> 00:08:46,466
JANUARI
145
00:08:46,533 --> 00:08:49,166
Suiker was meer
dan gewoon een voedingsproduct.
146
00:08:49,733 --> 00:08:52,633
De farmaceutische en chemische industrie
van de VS...
147
00:08:52,700 --> 00:08:54,600
...had ook grote hoeveelheden nodig.
148
00:08:57,366 --> 00:08:59,533
Cuba's oorlog om onafhankelijkheid
met Spanje...
149
00:08:59,600 --> 00:09:02,300
...kostte bijna een half miljoen mannen
het leven.
150
00:09:03,533 --> 00:09:06,466
Daardoor was er na de oorlog
een groot tekort aan arbeiders.
151
00:09:07,200 --> 00:09:09,733
Cuba had er honderden duizenden
rietsnijders bij nodig...
152
00:09:09,800 --> 00:09:12,566
...om de grote hoeveelheden
twee keer per jaar te oogsten.
153
00:09:14,000 --> 00:09:15,066
Met dit werk...
154
00:09:15,133 --> 00:09:17,466
...kon een man genoeg verdienen
voor een heel jaar.
155
00:09:18,233 --> 00:09:19,733
Dat was wel aantrekkelijk...
156
00:09:20,133 --> 00:09:22,566
...en daarom werd Cuba
een mekka voor migranten.
157
00:09:28,633 --> 00:09:32,466
Ze namen iedereen aan. Ze hebben
120.000 Chinezen aangenomen...
158
00:09:32,533 --> 00:09:34,333
DUITSE HISTORICUS
159
00:09:34,400 --> 00:09:38,600
...in een periode van 30, 40 jaar,
die bijna als slaven leefden.
160
00:09:38,666 --> 00:09:42,000
Ze onderhandelden met het Duitse Rijk
om katholieken...
161
00:09:42,066 --> 00:09:44,666
...uit het Zwarte Woud in Duitsland
aan te nemen.
162
00:09:44,733 --> 00:09:46,200
Spanjaarden uit de Azoren...
163
00:09:46,266 --> 00:09:48,266
...en van Madeira.
Mensen, overal vandaan.
164
00:09:49,200 --> 00:09:52,566
De roep om arbeiders werd gehoord
in het voormalig vaderland.
165
00:09:53,000 --> 00:09:56,700
Vanaf 1902 waren tienduizenden
werkloze Spanjaarden...
166
00:09:56,766 --> 00:10:00,466
...en gelukzoekers vertrokken op zoek
naar werk in het Caraïbisch gebied.
167
00:10:00,800 --> 00:10:02,733
Ze trokken naar Spaanse havens...
168
00:10:02,800 --> 00:10:06,466
...zoals A Coruña, Cádiz en Barcelona...
169
00:10:06,533 --> 00:10:08,400
...van waaruit ze naar Cuba voeren.
170
00:10:08,466 --> 00:10:10,066
ATLANTISCHE OCEAAN
HAVANA
171
00:10:11,766 --> 00:10:14,633
Voor velen van hen was het
niet hun eerste reis hier naartoe.
172
00:10:16,500 --> 00:10:19,133
Ze hadden om Spanje gevochten
als bezetter...
173
00:10:19,433 --> 00:10:22,266
...en gingen nu terug
als economische emigrant.
174
00:10:26,100 --> 00:10:28,266
Een van hen was een burger uit Galicia.
175
00:10:29,033 --> 00:10:31,133
Hij heette Ángel Castro.
176
00:10:31,200 --> 00:10:33,066
GEBOREN IN LÁNCARA
FIDELS EN RAÚLS VADER
177
00:10:33,133 --> 00:10:36,233
Ángel Castro was een Spaanse soldaat.
178
00:10:36,300 --> 00:10:41,266
Hij was naar Cuba gekomen
om voor Spanje te vechten.
179
00:10:41,333 --> 00:10:46,633
Dienstplicht in Spanje
werkte als de loterij.
180
00:10:46,700 --> 00:10:50,600
Er was een lijst met namen,
en elke vijfde persoon...
181
00:10:50,666 --> 00:10:52,533
...moest meedoen aan de oorlog tegen Cuba.
182
00:10:52,600 --> 00:10:55,766
Het was een plicht
die hij had, voor z'n land.
183
00:10:56,000 --> 00:10:59,533
Aan het eind van de oorlog ging Ángel
terug naar Spanje, naar Galicia.
184
00:10:59,600 --> 00:11:01,433
FRANSE JOURNALIST EN AUTEUR
185
00:11:01,500 --> 00:11:05,166
Hij wilde weer naar z'n liefje.
186
00:11:05,233 --> 00:11:09,300
Ze was z'n verloofde.
Ze zouden gaan trouwen.
187
00:11:09,366 --> 00:11:13,000
Maar ze was verliefd geworden
op een ander.
188
00:11:13,066 --> 00:11:16,766
Ángel was dus gekwetst en vernederd.
189
00:11:17,000 --> 00:11:20,666
Hij kon niet blijven,
en ging terug naar Cuba.
190
00:11:22,066 --> 00:11:24,566
Ángel Castro ging in Oost-Cuba wonen...
191
00:11:24,633 --> 00:11:26,600
...waar hij ging werken als dagloner.
192
00:11:27,100 --> 00:11:29,733
Hij werkte op de rietvelden
en in de mijnen.
193
00:11:30,333 --> 00:11:33,633
Hij spaarde wat hij kon, en hij won zelfs
nog wat geld in de loterij.
194
00:11:34,533 --> 00:11:37,633
Hij droomde ervan om zelf
een huis te kunnen kopen.
195
00:11:37,700 --> 00:11:39,566
Net als voor velen, was voor hem...
196
00:11:40,033 --> 00:11:42,166
...Cuba een kans om vrij te zijn.
197
00:11:44,200 --> 00:11:46,200
Maar hun vrijheid,
en die van Cuba...
198
00:11:46,266 --> 00:11:48,766
...hing af van de welwillendheid
van de Verenigde Staten.
199
00:11:52,033 --> 00:11:54,166
Dit veroorzaakte meer onrust in Cuba...
200
00:11:54,433 --> 00:11:56,600
...vooral in de hoofdstad Havana.
201
00:11:59,633 --> 00:12:01,333
Cuba werd onafhankelijk...
202
00:12:01,700 --> 00:12:05,600
...maar ze hadden het amendement
in de grondwet...
203
00:12:05,666 --> 00:12:07,733
...dat de VS binnen mocht komen...
204
00:12:08,100 --> 00:12:11,200
...en die zagen ze niet als vijand...
205
00:12:11,266 --> 00:12:14,000
...of als een macht
die Cuba wilde overnemen.
206
00:12:14,066 --> 00:12:17,266
Ze zagen de VS
als een bondgenoot van Cuba.
207
00:12:17,766 --> 00:12:20,266
In werkelijkheid was de relatie...
208
00:12:20,333 --> 00:12:25,766
...tussen Cuba en de VS erg gespannen...
209
00:12:26,000 --> 00:12:28,433
...omdat ze werden gedomineerd
door de Amerikanen.
210
00:12:31,400 --> 00:12:33,633
6 oktober 1906.
211
00:12:35,633 --> 00:12:38,133
Op archiefbeelden is te zien
dat er duizenden...
212
00:12:38,200 --> 00:12:42,133
...Amerikaanse soldaten Cuba binnenkwamen
zonder waarschuwing.
213
00:12:46,166 --> 00:12:49,533
Het eiland had geen leger. Ze moesten
zich overgeven zonder gevecht.
214
00:12:51,666 --> 00:12:54,200
Cuba's gekozen regering werd weggestuurd.
215
00:12:54,666 --> 00:12:57,400
De VS handelde volledig legaal.
216
00:12:59,100 --> 00:13:01,700
Ze maakten gebruik van 't recht
op bemoeienissen in Cuba...
217
00:13:01,800 --> 00:13:03,633
...zoals vastgelegd
in 't Platt Amendement.
218
00:13:04,533 --> 00:13:08,600
Dit amendement was een probleem
toen de grondwet werd geschreven...
219
00:13:08,666 --> 00:13:11,500
...en nu leek deze invasie van Cuba...
220
00:13:11,566 --> 00:13:14,100
...de zorgen van veel Cubanen
te bevestigen:
221
00:13:14,166 --> 00:13:16,333
Hun land was niet echt vrij.
222
00:13:17,733 --> 00:13:23,166
De officiële reden was het reguleren
van de Cubaanse binnenlandse politiek.
223
00:13:23,233 --> 00:13:29,166
Er was iets gebeurd wat vaak
in het Caraïbisch gebied gebeurt:
224
00:13:29,233 --> 00:13:35,366
Een gekozen president
probeert een tweede termijn te regelen...
225
00:13:35,433 --> 00:13:37,400
...met alle middelen
die daarvoor nodig zijn.
226
00:13:37,466 --> 00:13:41,333
Het gaat erom dat Cuba...
227
00:13:41,400 --> 00:13:44,633
...de grootste suikerproducent
van die tijd was.
228
00:13:44,700 --> 00:13:48,533
Dit economische belang
moest worden beschermd.
229
00:13:49,566 --> 00:13:52,500
De VS beweerde
dat het onderlinge conflict in Cuba...
230
00:13:52,600 --> 00:13:54,300
...de reden was voor hun invasie.
231
00:13:55,200 --> 00:13:59,066
Er waren inderdaad relletjes geweest
sinds de laatste verkiezingen.
232
00:13:59,133 --> 00:14:00,233
TAFT ZEGT: BEZET CUBA
233
00:14:00,300 --> 00:14:02,566
Men sprak
van grootschalige verkiezingsfraude...
234
00:14:03,100 --> 00:14:06,466
...en de Cubaanse president Estrada Palma
stond onder druk.
235
00:14:07,100 --> 00:14:10,000
Maar zonder leger kreeg hij die onrust
niet onder controle.
236
00:14:10,066 --> 00:14:11,633
MILITAIRE BEZETTING
VAN CUBA BEGONNEN
237
00:14:11,700 --> 00:14:13,300
Hij moest wel aftreden.
238
00:14:13,766 --> 00:14:15,733
De VS wees een gouverneur aan.
239
00:14:16,233 --> 00:14:17,566
Hij beloofde verkiezingen...
240
00:14:17,633 --> 00:14:21,333
...maar tot die tijd was Cuba
weer in handen van Amerika.
241
00:14:23,133 --> 00:14:28,133
De tweede Amerikaanse bezetting
had twee consequenties.
242
00:14:28,333 --> 00:14:33,433
Eén consequentie is het geloof
dat Cubanen niet echt vrij waren...
243
00:14:33,700 --> 00:14:36,000
...dat ze afhankelijk waren van de VS...
244
00:14:36,200 --> 00:14:38,633
...en dat Cuba
niet echt onafhankelijk was.
245
00:14:38,800 --> 00:14:44,400
De tweede is dat de Amerikanen
die bemoeienissen hadden in Cuba...
246
00:14:44,466 --> 00:14:48,166
...betrokken waren in een grote corruptie
en omkoperij...
247
00:14:48,233 --> 00:14:53,166
...en ze probeerden de Cubanen te sussen
door ze werk te geven.
248
00:14:56,033 --> 00:14:57,233
Gelijk met het leger...
249
00:14:57,300 --> 00:15:00,066
...kwamen er veel Amerikaanse
investeerders aan in Cuba.
250
00:15:01,000 --> 00:15:03,733
Zij wilden profiteren
van de economische groei van het eiland.
251
00:15:04,466 --> 00:15:07,033
De Amerikaanse militaire gouverneur
steunde ze.
252
00:15:08,800 --> 00:15:11,300
Ze kregen
lucratieve overheidscontracten...
253
00:15:11,733 --> 00:15:15,233
...waaronder de uitrusting
van de pas opgerichte strijdkrachten.
254
00:15:18,000 --> 00:15:21,166
De spoorwegen, een aantal havens
en veel van de suikerindustrie...
255
00:15:21,233 --> 00:15:23,333
...kwamen ook onder het bewind van de VS.
256
00:15:26,366 --> 00:15:28,333
De Amerikanen wezen Cubaanse elite aan...
257
00:15:29,133 --> 00:15:32,333
...vooral artsen en legerofficieren
van Spaanse afkomst...
258
00:15:33,166 --> 00:15:36,166
...om het eiland in hun naam
te regeren.
259
00:15:37,500 --> 00:15:40,433
Veel Cubanen vroegen zich af
wat de oorlog...
260
00:15:40,500 --> 00:15:42,433
...hun uiteindelijk had gebracht.
261
00:15:42,500 --> 00:15:48,233
De Amerikanen hadden Cuba altijd
als een Amerikaanse provincie beschouwd.
262
00:15:48,300 --> 00:15:53,533
Amerikaanse bedrijven vestigden zich hier
op grote schaal...
263
00:15:53,600 --> 00:15:58,366
...vooral in deze regio
in het noordoosten van Santiago.
264
00:15:59,766 --> 00:16:02,766
Om in Cuba te slagen,
moest je blank zijn...
265
00:16:03,200 --> 00:16:05,566
...om deals met de Amerikanen
te kunnen maken.
266
00:16:06,666 --> 00:16:10,800
De Spaanse immigrant Ángel Castro
zag z'n kans schoon om dat te doen.
267
00:16:12,333 --> 00:16:15,466
Hij woonde in 't oosten, waar
de meeste Amerikaanse bedrijven waren.
268
00:16:15,533 --> 00:16:16,500
BANANEN
269
00:16:16,566 --> 00:16:19,033
De grootste was United Fruit.
270
00:16:19,100 --> 00:16:21,500
Het bedrijf werkte het liefst
met Spaanse migranten...
271
00:16:21,566 --> 00:16:23,700
...zoals Ángel Castro.
272
00:16:23,766 --> 00:16:26,766
Galiciërs werken altijd hard.
Ze pakken alles aan.
273
00:16:27,000 --> 00:16:28,066
DUITSE HISTORICUS
274
00:16:28,133 --> 00:16:31,533
Ze werken extreem hard...
275
00:16:31,600 --> 00:16:34,466
...en zijn vaak heel eenvoudig.
276
00:16:34,533 --> 00:16:38,166
Ángel Castro had hier gebruik van gemaakt.
Hij had alleen maar...
277
00:16:38,233 --> 00:16:41,800
...een paard en een kar en hij nam werk
aan van Amerikaanse bedrijven...
278
00:16:42,033 --> 00:16:43,400
...vooral van United Fruit.
279
00:16:43,466 --> 00:16:45,300
Hij verdiende daar veel geld.
280
00:16:47,033 --> 00:16:50,800
Ángel Castro speelde in feite
het Amerikaanse spel mee.
281
00:16:51,033 --> 00:16:54,066
Hij werd uiteindelijk
benoemd tot manager...
282
00:16:54,133 --> 00:16:55,800
...van een Amerikaanse plantage.
283
00:16:56,033 --> 00:17:01,800
Hij leerde veel. Hij was slim,
hij keek en hij leerde...
284
00:17:02,033 --> 00:17:07,366
...en hij kwam veel te weten
van veel belangrijke mensen.
285
00:17:08,366 --> 00:17:11,666
Ángel Castro's zaken
met United Fruit liepen goed.
286
00:17:11,733 --> 00:17:14,599
Het bedrijf was in 1899 opgericht...
287
00:17:14,666 --> 00:17:17,066
...en het was in datzelfde jaar
naar Cuba gekomen.
288
00:17:17,133 --> 00:17:20,766
In Cuba investeerde United Fruit
voornamelijk in suikerriet.
289
00:17:21,233 --> 00:17:23,566
Elders in 't Caraïbisch gebied
en Centraal-Amerika...
290
00:17:23,633 --> 00:17:25,500
...werkten ze vooral met bananen.
291
00:17:26,133 --> 00:17:29,166
Ze domineerden in feite
de bananenmarkt.
292
00:17:29,233 --> 00:17:30,766
In elk geval binnen de VS.
293
00:17:31,000 --> 00:17:34,266
Ze hadden ruim 70 procent
van het marktaandeel.
294
00:17:34,333 --> 00:17:35,733
AMERIKAANSE HISTORICUS
295
00:17:35,800 --> 00:17:38,300
En in Centraal-Amerika
en het Caraïbisch gebied...
296
00:17:38,366 --> 00:17:43,766
...waren ze vaak de grootste investeerder,
vooral in kleine landen...
297
00:17:44,166 --> 00:17:48,233
...en zij hebben voornamelijk
een infrastructuur opgezet...
298
00:17:48,300 --> 00:17:52,100
...zoals spoorwegen, telegraafsystemen...
299
00:17:52,166 --> 00:17:56,800
...en zelfs bedrijfssteden
rond deze productie...
300
00:17:57,033 --> 00:17:59,666
...en daarom waren veel heersers
in die landen...
301
00:17:59,733 --> 00:18:03,200
...met name autoritaire heersers...
302
00:18:03,266 --> 00:18:05,000
...in het begin blij met dit bedrijf...
303
00:18:05,066 --> 00:18:08,200
...omdat het iets leverde
wat zij niet hadden.
304
00:18:08,433 --> 00:18:09,300
DE LEVENDE CIRKEL
305
00:18:09,366 --> 00:18:11,566
Om zich in een positief daglicht
te stellen...
306
00:18:11,633 --> 00:18:14,700
...had United Fruit flink geïnvesteerd
in pr.-campagnes...
307
00:18:14,766 --> 00:18:17,633
...zoals de propagandafilm
De Levende Cirkel.
308
00:18:17,700 --> 00:18:21,466
Wat ook noordwaarts gaat
in deze levende cirkel van handel...
309
00:18:21,766 --> 00:18:26,400
...zijn hardhout, huiden, cacaobonen,
suiker, bananen...
310
00:18:26,666 --> 00:18:29,000
...essentiële oliën voor parfum...
311
00:18:29,500 --> 00:18:33,300
...en gom, een product dat nodig is
voor het maken van kauwgum.
312
00:18:33,633 --> 00:18:37,066
De goede grond in de tropen
en de begerige markt in het noorden...
313
00:18:37,400 --> 00:18:39,300
...vormen een onverslaanbare combinatie.
314
00:18:39,500 --> 00:18:41,400
Koffie is net zo goed onderdeel...
315
00:18:41,466 --> 00:18:44,500
...van het Amerikaanse leven
als een dagelijkse krant...
316
00:18:44,766 --> 00:18:47,700
...en een tafel zonder suikerpot
is lastig te vinden.
317
00:18:48,700 --> 00:18:50,700
Bananen zijn populair bij het ontbijt.
318
00:18:51,033 --> 00:18:54,233
Ze zorgen voor smaak en voedzame stoffen
in talloze recepten.
319
00:18:56,100 --> 00:18:59,500
Wat je niet in de film ziet,
is dat buiten het investeren...
320
00:19:00,133 --> 00:19:02,700
...United Fruit ook vrij veel
politieke macht vergaart...
321
00:19:02,766 --> 00:19:04,800
...in Centraal-Amerika
en 't Caraïbisch gebied.
322
00:19:06,400 --> 00:19:09,433
Cuba draaide om suiker.
323
00:19:09,500 --> 00:19:13,433
Nationaal gezien had United Fruit
de macht niet...
324
00:19:13,566 --> 00:19:15,066
...zoals in Centraal-Amerika.
325
00:19:15,433 --> 00:19:20,166
Maar lokaal gezien was het heel anders.
326
00:19:20,233 --> 00:19:23,666
Er was een gemeente, genaamd Banes...
327
00:19:24,166 --> 00:19:29,066
...die de lokale regering
in principe in de zak had...
328
00:19:29,133 --> 00:19:32,800
...en het werd niet alleen
de voornaamste politieke macht...
329
00:19:33,033 --> 00:19:37,433
...maar zelfs de belangrijkste bron
van financiering voor veel dingen.
330
00:19:37,500 --> 00:19:44,333
Banes werd dus min of meer
de belangrijkste plek van United Fruit...
331
00:19:44,400 --> 00:19:48,733
...waarbij het bedrijf z'n macht toonde.
332
00:19:49,233 --> 00:19:53,000
Zo heeft de familie van Castro
hun bedrijf in feite ontwikkeld.
333
00:19:54,033 --> 00:19:57,733
Terwijl Ángel Castro voor United Fruit
werkte, breidde hij z'n bedrijf uit.
334
00:19:58,333 --> 00:20:02,066
In 1910 had hij al 300 medewerkers
in z'n bedrijf.
335
00:20:02,266 --> 00:20:05,700
Castro had zich opgewerkt, van arme
migrant tot gerespecteerde zakenman.
336
00:20:06,466 --> 00:20:10,200
Hij kende de dochter van een manager
van United Fruit.
337
00:20:10,266 --> 00:20:11,333
SOLDAAT - VLUCHTELING
338
00:20:11,400 --> 00:20:13,733
Ze heette Maria,
en ze was lerares in het dorp.
339
00:20:13,800 --> 00:20:17,033
Ze zijn op 25 maart 1911 getrouwd.
340
00:20:17,100 --> 00:20:19,566
Ángel Castro was analfabeet.
Z'n vrouw leerde hem lezen.
341
00:20:19,633 --> 00:20:21,033
CASTRO BIOGRAAF
342
00:20:21,100 --> 00:20:27,200
Ze was een vrij intellectuele vrouw...
343
00:20:27,266 --> 00:20:31,466
...en ze speelde ook piano.
Hij had zich inmiddels opgewerkt...
344
00:20:31,533 --> 00:20:34,566
...tot een rijke grondbezitter.
345
00:20:34,633 --> 00:20:37,500
Hij begon kranten te lezen...
346
00:20:37,566 --> 00:20:42,733
...en werd zelfs een beetje
een lokale beroemdheid.
347
00:20:42,800 --> 00:20:45,000
Hij was absoluut invloedrijk...
348
00:20:45,066 --> 00:20:49,033
...en werd vaak gezien
bij etentjes met de Cubaanse elite.
349
00:20:50,566 --> 00:20:53,566
Cuba ontwikkelde zich en groeide
naast z'n Amerikaanse buurman.
350
00:20:55,066 --> 00:20:57,633
In 1906,
het jaar van de invasie van de VS...
351
00:20:58,266 --> 00:21:01,733
...liepen Amerikaanse investeringen op
tot 150 miljoen dollar...
352
00:21:02,366 --> 00:21:05,233
...meer dan waar dan ook
buiten de Verenigde Staten.
353
00:21:07,433 --> 00:21:10,066
Amerikaanse bedrijven
beheersten de economie van Cuba...
354
00:21:10,333 --> 00:21:14,000
...en de Amerikaanse ambassadeur bepaalde
het beleid van de Cubaanse regering.
355
00:21:18,066 --> 00:21:21,733
Een afweer tegen de Amerikaanse
overheersing in Cuba was onvermijdelijk...
356
00:21:22,266 --> 00:21:24,366
...en een nieuwe opstand
was in aantocht.
357
00:21:26,400 --> 00:21:27,466
Het Platt Amendement...
358
00:21:27,533 --> 00:21:30,200
...die elk moment een Amerikaanse invasie
kon toestaan...
359
00:21:30,400 --> 00:21:33,500
...hing als een Zwaard van Damocles
boven de hoofden van de Cubanen.
360
00:21:36,066 --> 00:21:41,200
Het was een pijnlijk punt
in de Cubaanse gemeenschap.
361
00:21:41,266 --> 00:21:45,600
Een hele generatie lang
werd het voor intellectuelen...
362
00:21:45,666 --> 00:21:50,366
...denkers en het gewone volk...
363
00:21:50,433 --> 00:21:55,166
...de focus van alle kritiek.
364
00:21:56,433 --> 00:21:59,600
Cuba was de belangrijkste
suikerleverancier van de VS.
365
00:22:02,433 --> 00:22:06,333
Maar de wereldmarkt werd gedomineerd
door Rusland en het Duitse Rijk...
366
00:22:06,500 --> 00:22:08,333
...die suiker maakten uit suikerbieten.
367
00:22:12,233 --> 00:22:16,033
Maar dat veranderde in 1914,
toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak.
368
00:22:17,133 --> 00:22:19,133
Het gevecht was niet beperkt
tot loopgraven.
369
00:22:19,733 --> 00:22:22,666
Oorlogsschepen en blokkades
maakten de handel over zee kapot.
370
00:22:23,533 --> 00:22:25,466
De handel in bietensuiker stortte in.
371
00:22:27,600 --> 00:22:31,800
Voor Cuba was de uitschakeling van hun
grootste concurrent een unieke kans.
372
00:22:32,433 --> 00:22:36,100
Het eiland was nu in een positie
om nieuwe wereldmarktleider te worden.
373
00:22:41,366 --> 00:22:45,100
De vraag groeide aanzienlijk.
374
00:22:45,166 --> 00:22:49,133
In de eerste 20 jaar van de 20e eeuw...
375
00:22:50,000 --> 00:22:54,800
...groeide de Amerikaanse vraag
naar suiker met vijf procent per jaar...
376
00:22:55,033 --> 00:22:58,300
...de capaciteit was dus enorm.
377
00:22:58,400 --> 00:23:03,633
Ze waren hard gegroeid
tijdens de Eerste Wereldoorlog...
378
00:23:03,800 --> 00:23:07,300
...maar ze waren ook al voorbereid
op de groei van de Amerikaanse markt.
379
00:23:07,366 --> 00:23:08,600
CUBA
HET LAND VAN DE KANSEN
380
00:23:09,800 --> 00:23:13,100
In de oorlog steeg de prijs
van 450 gram suiker...
381
00:23:13,166 --> 00:23:15,433
...van drie tot 22 cent.
382
00:23:23,400 --> 00:23:27,000
Van Amerikaanse investeerders
tot Spaanse plantagemanagers...
383
00:23:27,066 --> 00:23:28,766
...en zelfs arme Cubaanse burgers...
384
00:23:29,000 --> 00:23:31,533
...het hele eiland profiteerde
van de oorlog in Europa.
385
00:23:34,233 --> 00:23:36,233
Maar het succes had wel een prijs.
386
00:23:36,666 --> 00:23:40,333
Bossen en de meeste koffieplantages
werden opgeofferd...
387
00:23:40,400 --> 00:23:42,100
...om ruimte te maken voor suikerriet.
388
00:23:42,600 --> 00:23:45,033
Cuba werd een land met monocultuur.
389
00:23:46,433 --> 00:23:50,033
De suikerproductie steeg enorm.
De prijs van suiker...
390
00:23:50,100 --> 00:23:51,266
CUBAANSE HISTORICUS
391
00:23:51,333 --> 00:23:55,100
...steeg tot 22 cent per 450 gram.
Dat was een astronomisch hoge prijs.
392
00:23:55,166 --> 00:23:58,766
In Cuba stond deze periode bekend...
393
00:23:59,000 --> 00:24:00,766
...als 'de tijd van de dikke koeien'.
394
00:24:02,100 --> 00:24:05,733
De exorbitante suikerprijzen
zorgden voor een wereldwijde concurrentie.
395
00:24:06,533 --> 00:24:10,333
Java, de Filipijnen, India,
Puerto Rico, Brazilië.
396
00:24:10,400 --> 00:24:11,666
Iedereen wilde een deel.
397
00:24:11,733 --> 00:24:12,600
FILIPIJNEN
JAVA
398
00:24:14,233 --> 00:24:19,266
De situatie verslechterde toen de Eerste
Wereldoorlog in 1918 ten einde kwam.
399
00:24:19,633 --> 00:24:22,166
Eerder gesloten handelsroutes
gingen weer open.
400
00:24:22,566 --> 00:24:24,566
De wereldmarkt
werd overspoeld met suiker.
401
00:24:25,166 --> 00:24:26,433
Prijzen kelderden...
402
00:24:27,766 --> 00:24:31,466
...en Cuba kreeg last van de gevolgen
van de suikermonocultuur.
403
00:24:33,066 --> 00:24:36,400
Het eiland had meer suiker
dan ze ooit konden verkopen.
404
00:24:39,133 --> 00:24:41,600
Het probleem met suiker is
dat prijzen dalen en stijgen.
405
00:24:41,666 --> 00:24:44,300
AUTEUR 'CUBA:
FROM COLUMBUS TO CASTRO'
406
00:24:44,366 --> 00:24:47,100
Als de prijzen dalen,
hebben Cubanen daar last van.
407
00:24:47,166 --> 00:24:50,133
De New York Stock Exchange stortte in.
408
00:24:50,200 --> 00:24:53,066
Dit veroorzaakt een crisis voor Cuba.
Banken gaan failliet...
409
00:24:53,133 --> 00:24:56,300
...en veel zakenlieden plegen zelfmoord.
410
00:24:56,366 --> 00:24:58,566
De Cubaanse gemeenschap
is geruïneerd...
411
00:24:58,633 --> 00:25:03,200
...als economische entiteit.
Wat hierop volgt, staat in Cuba bekend...
412
00:25:03,266 --> 00:25:05,700
...als 'de tijd van de magere koeien'.
413
00:25:09,333 --> 00:25:13,566
De grootste slachtoffers van de crisis
waren de suikerrietsnijders van Cuba.
414
00:25:15,400 --> 00:25:19,000
Tienduizenden van hen stamden af
van Afrikaanse slaven.
415
00:25:19,066 --> 00:25:21,466
Nu waren ze zelf werkloos...
416
00:25:21,666 --> 00:25:24,566
...en ze hadden geen hoop
op hulp van de regering.
417
00:25:25,566 --> 00:25:29,066
Het Cubaanse arbeidspotentieel
bestond voornamelijk uit...
418
00:25:29,133 --> 00:25:30,633
UNIVERSITEIT VAN KEULEN
419
00:25:30,700 --> 00:25:32,133
...oud-slaven en Galiciërs.
420
00:25:32,200 --> 00:25:35,700
Ze werden uitgebuit
en waren constant betrokken...
421
00:25:35,766 --> 00:25:39,100
...in geschillen om loon en arbeid.
422
00:25:40,366 --> 00:25:43,433
Veel werkloze Cubanen
gingen bij het leger.
423
00:25:44,200 --> 00:25:46,700
Dat was het enige werk
wat voor hen beschikbaar was.
424
00:25:47,766 --> 00:25:49,700
Maar hun toestand verbeterde amper.
425
00:25:50,700 --> 00:25:53,300
Het was zwaar onder de leiding
van de officieren...
426
00:25:53,433 --> 00:25:56,700
...die bijna overal blank waren,
en van Spaanse komaf.
427
00:26:01,366 --> 00:26:04,433
De Amerikaanse bedrijven
die de Cubaanse economie overheersten...
428
00:26:04,500 --> 00:26:07,166
...stonden ervoor in dat die Cubanen
genoeg geld hadden...
429
00:26:07,233 --> 00:26:10,066
...om comfortabel te leven,
ondanks de crisis.
430
00:26:15,033 --> 00:26:17,166
Daardoor konden Amerikaanse zakenlieden...
431
00:26:17,500 --> 00:26:20,133
...en hun Cubaanse bondgenoten
van Spaanse afkomst...
432
00:26:20,200 --> 00:26:23,000
...controle houden over het eiland
en de economie.
433
00:26:27,166 --> 00:26:30,266
Hier op Cuba hadden we niet echt
een nationale 'bourgeoisie'.
434
00:26:30,333 --> 00:26:32,000
UNIVERSITEIT VAN HAVANA
435
00:26:32,066 --> 00:26:34,366
De middenklasse was heel zwak...
436
00:26:34,433 --> 00:26:37,033
...en ze waren niet echt bezig
met het land.
437
00:26:37,100 --> 00:26:39,433
Ze waren gefocust op de VS.
438
00:26:40,233 --> 00:26:44,000
In de jaren '20 was Cuba nog steeds
afhankelijk van de VS.
439
00:26:44,066 --> 00:26:46,266
Maar andersom gold dat niet meer.
440
00:26:46,333 --> 00:26:48,166
Sinds het einde van WOI...
441
00:26:48,233 --> 00:26:51,033
...kon de VS de suiker elders kopen.
442
00:26:53,433 --> 00:26:57,166
De grootste zorg van Amerika was nu
de toenemende dreiging van communisme.
443
00:26:59,366 --> 00:27:01,733
Met z'n leger van arme,
werkloze arbeiders...
444
00:27:01,800 --> 00:27:03,666
...leek Cuba daar
een voedingsbodem voor.
445
00:27:06,300 --> 00:27:08,133
Na de Russische Revolutie...
446
00:27:08,200 --> 00:27:11,566
...zette de Sovjet-Unie over de hele
wereld communistische partijen op...
447
00:27:11,633 --> 00:27:14,033
...zodat de Cubaanse partij
georganiseerd was.
448
00:27:16,500 --> 00:27:19,366
Er was vrij veel werkloosheid
in het oosten van Cuba...
449
00:27:20,066 --> 00:27:21,500
...waar Ángel Castro woonde.
450
00:27:25,233 --> 00:27:29,433
Hij was veranderd, van bezettende soldaat
en arme economische vluchteling...
451
00:27:29,500 --> 00:27:30,700
...tot rijke grondbezitter.
452
00:27:34,200 --> 00:27:38,133
Don Ángels suikerrietsnijders
betaalden de prijs voor zijn rijkdom.
453
00:27:39,466 --> 00:27:42,533
De arme Galicische burger
was 'Don' Ángel geworden.
454
00:27:42,600 --> 00:27:45,600
Hij had veel Haïtianen aan het werk...
455
00:27:45,666 --> 00:27:49,166
...die hij
op de ouderwetse manier behandelde...
456
00:27:49,233 --> 00:27:52,366
...en daarmee bedoel ik vrijwel
als slaven.
457
00:27:52,433 --> 00:27:56,533
Op Cuba is dit een tijd
die doet denken aan het Wilde Westen.
458
00:27:56,600 --> 00:27:58,600
In die tijd beslisten in Cuba...
459
00:27:58,666 --> 00:28:03,033
...de grondbezitters over leven en dood...
460
00:28:03,100 --> 00:28:04,333
...bij hun personeel.
461
00:28:05,300 --> 00:28:08,633
Ángel Castro had vijf kinderen
met z'n vrouw María...
462
00:28:09,600 --> 00:28:12,533
...maar in de jaren '20
was het stel uit elkaar gegaan.
463
00:28:14,100 --> 00:28:18,366
Sinds 1922 had Ángel een verhouding
met z'n kok, Lina.
464
00:28:19,666 --> 00:28:23,266
In 1923 beviel ze van een meisje...
465
00:28:23,633 --> 00:28:27,500
...gevolgd door drie jongens:
Ramón, Fidel en Raúl.
466
00:28:28,133 --> 00:28:33,300
Ze hadden nog niet de naam Castro
en mochten niet in hun huis komen.
467
00:28:33,533 --> 00:28:38,033
Ze groeiden op tussen de kinderen
van de arme arbeiders van hun vader.
468
00:28:38,666 --> 00:28:42,300
Het was destijds een groot probleem
om getrouwd te zijn...
469
00:28:42,366 --> 00:28:46,333
...en een buitenechtelijk kind te hebben.
470
00:28:46,400 --> 00:28:49,333
Een scheiding werd niet echt gewaardeerd.
471
00:28:49,400 --> 00:28:51,733
Legaal was het ook moeilijk.
472
00:28:52,000 --> 00:28:54,133
Daarom bleef hij...
473
00:28:54,200 --> 00:28:57,566
...bij z'n vrouw en gezin, maar...
474
00:28:57,633 --> 00:29:02,600
...hij voedde ook z'n zoon Fidel op,
die in een hut woonde...
475
00:29:02,666 --> 00:29:06,300
...een paar honderd meter verwijderd...
476
00:29:06,366 --> 00:29:09,100
...van het grote huis.
477
00:29:09,166 --> 00:29:12,100
Jarenlang zag Fidel...
478
00:29:12,166 --> 00:29:14,700
...z'n vader alleen als de eigenaar...
479
00:29:14,766 --> 00:29:17,133
...van het land,
die amper tijd voor hem had.
480
00:29:17,200 --> 00:29:20,166
Jarenlang was hij niet erkend
door z'n vader.
481
00:29:20,233 --> 00:29:22,800
Als je een onwettig kind was,
zag men dat als een smet.
482
00:29:23,033 --> 00:29:28,400
Ik denk dat dit wel veel zegt over hoe
Fidel Castro psychisch in elkaar zit.
483
00:29:28,466 --> 00:29:31,366
Hij is heel lang
een onwettig kind geweest.
484
00:29:31,433 --> 00:29:34,500
Z'n vader moest notarissen omkopen,
wat toen heel gewoon was...
485
00:29:34,566 --> 00:29:37,800
...om een goede geboorteakte te krijgen,
en hem zo te erkennen.
486
00:29:38,800 --> 00:29:44,333
De suikercrisis in Cuba is in 1918
begonnen, aan het eind van WOI.
487
00:29:44,766 --> 00:29:46,266
Hij hield nog jaren stand.
488
00:29:47,166 --> 00:29:51,766
Veel Cubanen beseften dat de hoge prijzen
tot het verleden behoorden.
489
00:29:52,600 --> 00:29:54,266
Er moest iets gebeuren.
490
00:29:54,766 --> 00:29:59,300
Cuba moest een weg vinden naar 'n toekomst
die niet afhankelijk was van suiker.
491
00:30:00,466 --> 00:30:04,533
In 1924 maakte Cuba zich op
voor presidentiële verkiezingen.
492
00:30:05,300 --> 00:30:08,233
Eén man kwam naar voren
als de potentiële redder van Cuba:
493
00:30:08,300 --> 00:30:09,600
Gerardo Machado.
494
00:30:10,733 --> 00:30:16,000
Machado was een van de militaire leiders
aan de kant van de Cubaanse troepen...
495
00:30:16,066 --> 00:30:18,566
...die vochten voor onafhankelijkheid
van Spanje.
496
00:30:19,033 --> 00:30:21,300
Na het jaar onafhankelijkheid...
497
00:30:21,433 --> 00:30:23,566
...werd hij een kleine politieke leider...
498
00:30:23,633 --> 00:30:25,300
...maar hij was niet erg belangrijk.
499
00:30:25,366 --> 00:30:29,166
Machado was een man die zich presenteerde
als de redder van Cuba...
500
00:30:29,233 --> 00:30:32,600
...tijdens de grote depressie. De landbouw
bestond bijna alleen uit suiker.
501
00:30:32,666 --> 00:30:35,733
Suiker was bijna alles wat het land had.
502
00:30:35,800 --> 00:30:39,000
Er was toen een gezegde:
503
00:30:39,066 --> 00:30:40,800
'Zonder suiker is er geen land.'
504
00:30:41,033 --> 00:30:45,400
Dat geeft een idee van de crisis
die in 1921 begon...
505
00:30:45,466 --> 00:30:49,166
...en die permanent werd rond 1925.
506
00:30:49,233 --> 00:30:50,500
De Cubanen waren bang...
507
00:30:50,566 --> 00:30:53,200
...dat suiker niet meer
de toekomst was van Cuba.
508
00:30:54,600 --> 00:30:58,300
Gerardo Machado had gevochten
voor de onafhankelijkheid.
509
00:30:58,366 --> 00:30:59,233
op z'n derde krijgsgevangene
510
00:30:59,300 --> 00:31:00,166
jongste Cubaanse generaal
511
00:31:00,233 --> 00:31:04,433
Z'n campagne in 1924 was modern
en goed georganiseerd...
512
00:31:05,033 --> 00:31:06,633
...zoals te zien is op deze beelden.
513
00:31:08,066 --> 00:31:09,400
Hij verscheen als generaal...
514
00:31:09,466 --> 00:31:12,100
...en pronkte openlijk
met z'n contacten met het leger.
515
00:31:13,333 --> 00:31:15,300
Hij beloofde een Cuba
dat vrij zou zijn...
516
00:31:15,366 --> 00:31:18,333
...van de overheersing van zowel suiker
als de Verenigde Staten.
517
00:31:20,166 --> 00:31:22,266
Hij presenteerde z'n programma.
518
00:31:22,333 --> 00:31:25,533
Z'n doel was om zowel de gemeenschap...
519
00:31:25,600 --> 00:31:27,666
...als het verbouwen
van suiker te 'redden'.
520
00:31:31,400 --> 00:31:33,766
In plaats van alleen
van suiker te leven...
521
00:31:34,000 --> 00:31:37,333
...wilde Machado flink investeren
in de infrastructuur van Cuba.
522
00:31:37,400 --> 00:31:40,533
Hij beloofde: 'water, wegen en scholen'.
523
00:31:41,266 --> 00:31:44,066
Maar hij wilde ook
dat de Verenigde Staten afstand deden...
524
00:31:44,133 --> 00:31:46,400
...van hun recht
om zich te bemoeien met Cuba.
525
00:31:49,033 --> 00:31:52,600
Er werden verkiezingen gehouden
op 1 november 1924.
526
00:31:53,300 --> 00:31:55,766
Gerardo Machado kwam eruit
als overduidelijke winnaar.
527
00:31:56,433 --> 00:31:58,300
Hij werd tot president gekozen...
528
00:31:58,366 --> 00:32:04,200
...en drukte gelijk z'n programma door.
Basisprincipes waren hoog invoertarief...
529
00:32:04,266 --> 00:32:07,233
...suikerprijzen onder controle
van de regering...
530
00:32:07,300 --> 00:32:13,233
...het reduceren van verbouwen
van suiker...
531
00:32:13,300 --> 00:32:16,266
...en een werkverschaffingsplan...
532
00:32:16,333 --> 00:32:20,400
...om de grote werkloosheid weg te werken,
die was ontstaan door de suikercrisis.
533
00:32:21,733 --> 00:32:24,500
Machado's eerste,
en meest ambitieuze project...
534
00:32:24,566 --> 00:32:26,566
...was een snelweg bouwen door Cuba...
535
00:32:26,800 --> 00:32:30,200
...om de afgelegen provincies te verbinden
met de hoofdstad Havana.
536
00:32:34,066 --> 00:32:37,700
Met die nationale snelweg wilde Machado
een alternatief creëren...
537
00:32:37,766 --> 00:32:40,733
...voor de spoorwegen,
die van Amerikaanse bedrijven waren.
538
00:32:47,233 --> 00:32:50,566
Daarna had Machado
een nieuw parlementsgebouw laten bouwen...
539
00:32:51,033 --> 00:32:53,033
...gevolgd door vele andere
beroemde gebouwen.
540
00:32:57,433 --> 00:33:01,400
Al dat bouwwerk van Machado werd vooral
door Amerikaanse banken gefinancierd.
541
00:33:02,766 --> 00:33:05,633
Onder zijn leiding herstelde de economie
van Cuba zich.
542
00:33:06,566 --> 00:33:09,366
Het eiland werd het voorbeeld
voor Caraïbische ontwikkeling.
543
00:33:09,800 --> 00:33:13,300
Cuba had al snel het meest moderne
telefoonnetwerk in Amerika...
544
00:33:13,600 --> 00:33:17,233
...en meer radiostations per hoofd
van de bevolking dan in andere landen.
545
00:33:19,266 --> 00:33:23,733
Maar er dreigde een nieuwe crisis
op het hoogtepunt van Machado's succes.
546
00:33:24,800 --> 00:33:27,133
Op 24 oktober 1929...
547
00:33:27,533 --> 00:33:29,666
...stortte de Amerikaanse beurs in.
548
00:33:31,066 --> 00:33:33,300
Dat was het begin van de Grote Depressie.
549
00:33:41,433 --> 00:33:44,733
De crisis van 1929
bereikt Cuba pas in 1930.
550
00:33:44,800 --> 00:33:48,733
Machado was al een paar jaar...
551
00:33:48,800 --> 00:33:52,500
...aan de macht.
552
00:33:52,566 --> 00:33:56,566
Hij staat op scherp omdat hij ziet
dat de sociale spanning stijgt.
553
00:33:58,666 --> 00:34:03,366
Dan probeert hij
de zaak onder controle te krijgen...
554
00:34:03,433 --> 00:34:07,133
...via paramilitaire groepen,
gestuurd door de regering.
555
00:34:07,200 --> 00:34:10,400
Vanaf dat moment ontstaat er geleidelijk
een dictatuur.
556
00:34:12,100 --> 00:34:14,166
In oktober 1932...
557
00:34:14,433 --> 00:34:18,100
...bijna drie jaar
na het begin van de Grote Depressie...
558
00:34:18,600 --> 00:34:21,366
...werd Cuba getroffen
door de ergste orkaan tot dan toe.
559
00:34:27,199 --> 00:34:30,666
President Machado hield persoonlijk
toezicht op de reconstructie.
560
00:34:32,033 --> 00:34:34,199
Hij regelde hulp
in zwaar getroffen gebieden...
561
00:34:34,266 --> 00:34:37,333
...en probeerde zich wederom
te profileren als redder van Cuba.
562
00:34:39,500 --> 00:34:42,100
Maar het volk had het vertrouwen
in hem verloren.
563
00:34:44,800 --> 00:34:47,766
Z'n maatregelen
worden steeds drastischer...
564
00:34:48,000 --> 00:34:49,766
...en zo wordt hij geleidelijk
een dictator.
565
00:34:50,000 --> 00:34:52,500
Voorheen was hij geen dictator,
hij was gekozen...
566
00:34:52,566 --> 00:34:54,666
...en had de macht niet gegrepen.
567
00:34:54,733 --> 00:34:59,666
Z'n macht, die gebruikt werd om
democratisch te zijn, had zich ontwikkeld.
568
00:34:59,733 --> 00:35:03,166
Hij werd dictator om de sociale onrust...
569
00:35:03,233 --> 00:35:08,233
...in Cuba de kop in te drukken.
570
00:35:09,366 --> 00:35:13,500
De Amerikaanse banken die de bouw
in de jaren '20 hadden gefinancierd...
571
00:35:13,566 --> 00:35:15,166
...wilden nu hun geld terug.
572
00:35:18,633 --> 00:35:21,500
Machado moest bezuinigen
om de schulden af te betalen.
573
00:35:24,333 --> 00:35:26,566
Hij ontsloeg duizenden ambtenaren...
574
00:35:26,633 --> 00:35:29,033
...die direct de straat op gingen
om te protesteren.
575
00:35:29,566 --> 00:35:32,100
Ze werden gesteund
door duizenden andere Cubanen...
576
00:35:32,166 --> 00:35:34,266
...die bang waren
om hun werk te verliezen.
577
00:35:35,000 --> 00:35:37,733
Dat was het begin
van weer een opstand in Cuba.
578
00:35:38,166 --> 00:35:40,700
Maar in tegenstelling
tot z'n voorganger in 1906...
579
00:35:40,766 --> 00:35:43,666
...had Machado een leger
en een sterke politiemacht...
580
00:35:43,733 --> 00:35:47,566
...en hij zette ze rustig in
tegen ongewapende demonstranten.
581
00:35:50,166 --> 00:35:51,800
De reactie van Amerika was niet...
582
00:35:52,033 --> 00:35:54,000
UNIVERSITEIT VAN MIAMI
583
00:35:54,066 --> 00:35:55,400
De Amerikanen reageerden niet.
584
00:35:55,566 --> 00:35:58,333
Ze maakten zich zorgen
over gebeurtenissen in Europa.
585
00:35:58,566 --> 00:36:02,600
Hitler... En dingen die er
in Europa gebeurden.
586
00:36:02,733 --> 00:36:05,600
En ze waren meer geïnteresseerd
in stabiliteit in Cuba.
587
00:36:08,200 --> 00:36:11,800
Door de politiemacht werd er tijdens een
demonstratie een student gedood.
588
00:36:12,266 --> 00:36:14,033
Dit was een lont in het kruitvat.
589
00:36:14,100 --> 00:36:16,600
STUDENT UIT HAVANA OVERLIJDT
590
00:36:16,666 --> 00:36:19,400
Studenten uit Havana
deden ook mee met de demonstranten...
591
00:36:19,533 --> 00:36:21,766
...gevolgd door de intellectuele elite
van Cuba.
592
00:36:23,433 --> 00:36:28,500
Ze noemden Machado een dictator,
en z'n regime 'tropisch fascisme'.
593
00:36:33,066 --> 00:36:35,466
Een van hen was Grau San Martin...
594
00:36:35,533 --> 00:36:39,266
...professor geneeskunde
aan de Universiteit van Havana.
595
00:36:39,333 --> 00:36:42,200
Hij was niet actief in de politiek...
596
00:36:42,266 --> 00:36:44,300
...maar hij steunde de studenten...
597
00:36:44,366 --> 00:36:46,700
...die protesteerden tegen Machado.
598
00:36:46,766 --> 00:36:51,166
Het gevolg daarvan was,
toen Machado's dictatorschap instortte...
599
00:36:51,233 --> 00:36:54,000
...evenals het Cubaanse regime...
600
00:36:54,066 --> 00:36:57,466
...dat de studenten Grau
als hun leider zagen.
601
00:36:58,700 --> 00:37:02,000
Als arts behandelde Grau
arme patiënten gratis.
602
00:37:02,066 --> 00:37:02,766
Professor - Arts
603
00:37:03,000 --> 00:37:04,600
Als politicus...
604
00:37:04,666 --> 00:37:07,000
...verdedigde hij ook de rechten
van de kansarmen.
605
00:37:09,800 --> 00:37:13,433
Grau was diverse keren gearresteerd
voor revolutionaire activiteiten.
606
00:37:14,166 --> 00:37:15,766
Onder druk van Machado's regime...
607
00:37:16,433 --> 00:37:19,700
...is hij uit Cuba gevlucht
en ging hij als banneling naar Miami.
608
00:37:20,233 --> 00:37:22,700
Maar de rellen in Havana
gingen onverminderd door.
609
00:37:26,600 --> 00:37:28,700
In één ding werkten
de intellectuelen samen...
610
00:37:29,033 --> 00:37:30,766
...namelijk hun verzet tegen Machado.
611
00:37:31,633 --> 00:37:35,066
Ze vonden dat militaire regimes
zich niet moeten ontwikkelen in Cuba.
612
00:37:35,133 --> 00:37:38,033
Machado was een kolonel in het leger.
613
00:37:38,100 --> 00:37:40,266
Hij had
een militaire dictatuur ontwikkeld.
614
00:37:44,633 --> 00:37:49,233
De ontluikende opstand in Havana
werd amper opgemerkt in Oost-Cuba.
615
00:37:49,600 --> 00:37:51,100
Na 12 jaar huwelijk...
616
00:37:51,166 --> 00:37:55,133
...wilde grondbezitter Ángel Castro
scheiden van z'n vrouw, María.
617
00:37:55,466 --> 00:37:58,233
Hij woonde al jaren samen
met z'n kok, Lina.
618
00:37:58,533 --> 00:38:01,400
Hun kinderen waren
in twee verschillende werelden opgegroeid.
619
00:38:01,733 --> 00:38:05,266
Fidel en Raúl leefden
tussen de rijkdom van hun vader...
620
00:38:05,633 --> 00:38:09,566
...en de armoede van de suikerrietsnijders
die voor hem werkten.
621
00:38:10,233 --> 00:38:13,400
En ze hadden de naam van hun moeder,
in plaats van 'Castro'.
622
00:38:13,700 --> 00:38:16,266
Dit wilde hun vader
in elk geval veranderen.
623
00:38:22,000 --> 00:38:27,366
U moet begrijpen dat dit de band is
die ze aan elkaar verbindt.
624
00:38:27,433 --> 00:38:29,266
FRANSE JOURNALIST EN AUTEUR
625
00:38:29,333 --> 00:38:34,033
Jarenlang hadden ze geen vader gehad
en waren ze niet erkend...
626
00:38:34,100 --> 00:38:38,133
...als wettelijke kinderen.
Ze waren bastaards, of halfwezen.
627
00:38:38,200 --> 00:38:42,433
Fidel Castro wordt een revolutionair
die zich tegen z'n vader verzet.
628
00:38:42,500 --> 00:38:47,466
Tegen z'n vaders wil
en vooral tegen de exploitatie...
629
00:38:47,533 --> 00:38:50,233
...van de mensen
die voor z'n vader werkten.
630
00:38:50,300 --> 00:38:52,633
Hij was tussen hen opgegroeid...
631
00:38:52,700 --> 00:38:55,133
...tussen de suikerrietsnijders,
de Haïtianen en zo.
632
00:38:55,200 --> 00:38:57,166
Daarom kan hij zo goed met ze omgaan.
633
00:38:57,233 --> 00:39:02,300
Z'n vader had ze ingehuurd, maar hij had
ze slecht betaald en slecht behandeld.
634
00:39:05,566 --> 00:39:11,033
In 1933 laat Ángel Castro
z'n rebellerende zoon Fidel Castro...
635
00:39:11,366 --> 00:39:15,633
...bij een leraar wonen in Santiago,
de grootste stad in Oost-Cuba.
636
00:39:20,433 --> 00:39:24,566
Vader Castro hoopt hiermee
op een beter onderwijs voor Fidel...
637
00:39:25,200 --> 00:39:26,533
...die dan nog maar zes is.
638
00:39:34,033 --> 00:39:36,700
Het leven in Biran was een boerenleven...
639
00:39:36,766 --> 00:39:39,266
...en niet alleen dat,
maar het was ook ouderwets.
640
00:39:39,333 --> 00:39:41,566
FRANS POLITIEK WETENSCHAPPER
641
00:39:41,633 --> 00:39:46,133
Ángel wilde dus
dat hun zoon naar school ging...
642
00:39:46,200 --> 00:39:47,566
...wat belangrijk is...
643
00:39:47,633 --> 00:39:53,700
...maar hij was zelf een man
die misschien niet inzag...
644
00:39:53,766 --> 00:39:57,233
...wat het belang is van naar school gaan.
645
00:39:57,300 --> 00:39:58,766
In de zomer van 1933...
646
00:39:59,366 --> 00:40:03,133
...gaan de demonstraties tegen Machado
door in de straten van Havana.
647
00:40:04,033 --> 00:40:06,766
Ze werden gesteund door Cubanen
die in Miami woonden...
648
00:40:07,166 --> 00:40:09,466
...zoals professor Ramón Grau.
649
00:40:10,033 --> 00:40:14,200
Om de opstand de kop in te drukken,
kondigde Machado een krijgswet aan.
650
00:40:14,800 --> 00:40:18,566
Tegenstanders van het regime
werden berecht door de krijgsraad.
651
00:40:19,066 --> 00:40:24,100
De processen werden genotuleerd
door de onderofficier Fulgencio Batista.
652
00:40:24,166 --> 00:40:25,266
Geboren in Banes in 1901
653
00:40:25,333 --> 00:40:26,500
Onderofficier - Stenograaf
654
00:40:26,566 --> 00:40:30,266
Batista was van heel gewone afkomst.
655
00:40:30,333 --> 00:40:32,000
IN BALLINGSCHAP SINDS 1961
656
00:40:32,066 --> 00:40:35,600
Hij was een van de weinige Cubanen
die afstamden van de inheemse bevolking.
657
00:40:36,800 --> 00:40:39,666
Daarom werd hij
'Batista de Indiaan' genoemd.
658
00:40:39,733 --> 00:40:43,166
Batista's verhaal is net zo interessant
als dat van Fidel Castro.
659
00:40:43,233 --> 00:40:48,500
Batista noemde zich
een zoon van het volk, en dat klopt.
660
00:40:48,566 --> 00:40:53,433
Hij woonde in Oost-Cuba,
heel dicht bij de boerderij van Castro.
661
00:40:55,033 --> 00:40:56,466
Als NCO en kleurling...
662
00:40:56,533 --> 00:40:59,566
...sympathiseerde Batista
met de opstand tegen Machado.
663
00:41:01,300 --> 00:41:04,033
Hij was bij lange na niet
de enige soldaat die dat deed.
664
00:41:06,766 --> 00:41:11,133
In augustus 1933 kozen de eerste
militairen partij voor de rebellen.
665
00:41:18,066 --> 00:41:21,166
De generaals waren bang
dat er een opstand kwam binnen het leger.
666
00:41:24,800 --> 00:41:28,433
Om dit te voorkomen, vroegen ze
president Machado om af te treden.
667
00:41:29,366 --> 00:41:31,300
Officieren met hoge rangen zeiden:
668
00:41:31,366 --> 00:41:34,400
'Wij kunnen ook president zijn.
Dat hoeft Machado niet te zijn.'
669
00:41:34,466 --> 00:41:37,166
Zo verloor hij de steun van het leger.
670
00:41:40,233 --> 00:41:45,033
Machado wendde zich tot z'n laatste
bondgenoot, de VS-ambassadeur van Cuba.
671
00:41:45,566 --> 00:41:49,400
Machado wist dat alleen tussenkomst
van de VS hem nu nog kon redden.
672
00:41:50,100 --> 00:41:53,133
Maar in plaats van hem te steunen,
verzocht ook de ambassadeur...
673
00:41:53,266 --> 00:41:54,700
...Machado om af te treden.
674
00:41:55,633 --> 00:41:59,033
Cuba's betwiste president
zag maar één uitweg.
675
00:41:59,533 --> 00:42:03,466
Een president
die niet meer geaccepteerd wordt...
676
00:42:03,533 --> 00:42:05,200
UNIVERSITEIT VAN KEULEN
677
00:42:05,266 --> 00:42:09,000
...die alleen formeel macht heeft,
weet wat er in z'n land aan de hand is.
678
00:42:09,066 --> 00:42:12,166
Hij weet wat de mensen over hem denken
en wat er kan gebeuren.
679
00:42:12,233 --> 00:42:16,566
In Cuba is de politieke cultuur zo...
680
00:42:16,633 --> 00:42:19,566
...dat je bereid bent
om te sterven voor je overtuigingen.
681
00:42:19,633 --> 00:42:21,566
Hij zou moeten sterven
voor z'n beleid.
682
00:42:21,633 --> 00:42:24,766
Als hij dat niet doet,
dan moet hij gewoon stoppen.
683
00:42:25,000 --> 00:42:26,700
Zodra Machado weg was...
684
00:42:26,766 --> 00:42:30,400
...dacht het Cubaanse volk
dat hun revolutie had gewonnen.
685
00:42:30,466 --> 00:42:33,266
Maar al snel...
686
00:42:33,333 --> 00:42:36,266
...besefte het volk, de intellectuelen,
de denkers...
687
00:42:36,333 --> 00:42:39,333
...dat het land...
688
00:42:39,400 --> 00:42:42,066
...gewoon nog hetzelfde was.
689
00:42:44,500 --> 00:42:48,500
Nu president Machado weg was,
hadden de generaals de leiding over Cuba.
690
00:42:48,633 --> 00:42:50,466
En de demonstraties gingen door.
691
00:42:51,400 --> 00:42:54,233
Het leger probeerde vergeefs
om dit de kop in te drukken...
692
00:42:54,300 --> 00:42:57,333
...door zware straffen op te leggen
aan hun leiders.
693
00:42:58,433 --> 00:42:59,433
Bij die processen...
694
00:43:00,000 --> 00:43:03,233
...leerde de stenograaf van de krijgsmacht
Fulgencio Batista...
695
00:43:03,300 --> 00:43:05,133
...veel rebellenleiders kennen.
696
00:43:05,700 --> 00:43:06,566
Via hen...
697
00:43:06,633 --> 00:43:10,033
...raakte hij bekend met de retoriek
en argumenten van de opstand.
698
00:43:12,066 --> 00:43:13,433
Hij had zeer goede banden.
699
00:43:13,500 --> 00:43:16,700
Daardoor was het niet moeilijk
om een opstand te organiseren...
700
00:43:16,766 --> 00:43:18,100
...met onderbetaalden...
701
00:43:18,166 --> 00:43:19,533
...tegen hun meerderen.
702
00:43:22,266 --> 00:43:24,600
Op 4 september 1933...
703
00:43:24,666 --> 00:43:29,200
...hield Fulgencio Batista een bezielende
toespraak voor soldaten in de barakken.
704
00:43:29,333 --> 00:43:30,733
Hij riep ze op tot rebellie.
705
00:43:32,500 --> 00:43:34,266
Niet-blanken en onderofficieren...
706
00:43:34,333 --> 00:43:36,666
...arresteerden hun blanke officieren
en generaals.
707
00:43:37,433 --> 00:43:41,166
Batista benoemde zichzelf tot stafchef
van de strijdkrachten.
708
00:43:41,766 --> 00:43:44,600
Hij werd de belangrijkste man
in de nieuwe machtsstructuur.
709
00:43:47,166 --> 00:43:51,033
Batista haalde Ramón Grau terug
van z'n ballingschap in Miami...
710
00:43:51,100 --> 00:43:52,600
...en benoemde hem tot president.
711
00:43:54,166 --> 00:43:55,366
Hij was subtiel.
712
00:43:55,433 --> 00:43:58,800
Hij werkte het liefst
achter de schermen...
713
00:43:59,033 --> 00:44:02,600
...vanuit de grootste militaire basis
in Cuba.
714
00:44:02,666 --> 00:44:05,266
Batista besloot wie president zou worden.
715
00:44:06,266 --> 00:44:08,433
Niet alle officieren
gaven zich vreedzaam over.
716
00:44:09,566 --> 00:44:13,233
400 van hen vluchtten
in Hotel Nacional.
717
00:44:14,166 --> 00:44:16,366
Ze wilden
de Amerikaanse ambassadeur vragen...
718
00:44:16,433 --> 00:44:19,300
...om tussenkomst van de VS
om Batista's coup te stoppen.
719
00:44:24,000 --> 00:44:26,266
President Roosevelt
mobiliseerde het leger.
720
00:44:26,600 --> 00:44:28,333
Maar hij wilde niet aanvallen.
721
00:44:34,566 --> 00:44:37,666
Batista zag dat Hotel Nacional
vol zat met z'n tegenstanders...
722
00:44:38,233 --> 00:44:41,266
...en stuurde 2000 loyale soldaten
om ze te arresteren.
723
00:44:42,700 --> 00:44:46,266
De Amerikaanse ambassadeur vluchtte
uit het hotel en van het eiland.
724
00:44:48,566 --> 00:44:53,100
Een team van een nieuwsprogramma was er
toen de soldaten het vuur openden.
725
00:44:57,100 --> 00:44:58,700
De strijd duurde twee dagen...
726
00:44:58,766 --> 00:45:02,500
...tot de officieren in het hotel
geen munitie meer hadden.
727
00:45:04,200 --> 00:45:08,733
Met deze overwinning schakelde Batista
bijna iedereen in één keer uit.
728
00:45:14,533 --> 00:45:16,266
Samen met president Grau...
729
00:45:16,766 --> 00:45:20,000
...wilde hij Cuba nu
een betere toekomst in leiden.
730
00:45:22,266 --> 00:45:25,333
Het begin van Grau
maakte een eind aan de gevechten...
731
00:45:25,700 --> 00:45:27,500
...maar nu begon de echte revolutie...
732
00:45:27,733 --> 00:45:31,466
omdat Grau jong was en idealistisch...
733
00:45:31,600 --> 00:45:35,033
...en een aantal wetten
en reglementen wilde...
734
00:45:35,100 --> 00:45:38,166
...vanuit het presidentiële paleis...
735
00:45:38,233 --> 00:45:40,066
...niet vanuit de grondwet.
736
00:45:40,233 --> 00:45:42,000
Geen Congres, enzovoort.
737
00:45:42,066 --> 00:45:44,000
Hij deelde verordeningen uit...
738
00:45:44,400 --> 00:45:46,466
...waarbij hij de macht
van de VS verzwakte.
739
00:45:49,033 --> 00:45:52,000
Grau en Batista gingen bezig
met 'n groots hervormingsprogramma.
740
00:45:53,066 --> 00:45:56,600
Ze wilden van Cuba de modernste
democratie ter wereld maken.
741
00:46:02,366 --> 00:46:06,233
In honderd dagen hadden ze een groot
aantal hervormingen erdoor gedrukt.
742
00:46:06,300 --> 00:46:09,766
Stemrecht voor vrouwen,
arbeidswetgeving...
743
00:46:10,000 --> 00:46:12,400
...de werkdag van acht uur,
ga zo maar door.
744
00:46:12,466 --> 00:46:16,566
Ik denk dat geen enkel systeem...
745
00:46:16,633 --> 00:46:20,033
...toen en nu...
746
00:46:20,100 --> 00:46:23,666
...honderd dagen van extreme hervormingen
kan doorstaan.
747
00:46:26,500 --> 00:46:30,033
Arbeiders betere wetten geven,
is de basis van de hervormingen.
748
00:46:30,733 --> 00:46:33,433
Dit baarde de Amerikaanse bedrijven...
749
00:46:33,500 --> 00:46:35,300
...die de economie overheersten, zorgen.
750
00:46:35,766 --> 00:46:40,200
De regering van de VS was bang
voor communisme in Cuba.
751
00:46:48,266 --> 00:46:50,633
Als er een revolutie in Cuba was...
752
00:46:50,700 --> 00:46:55,600
...die men niet had verwacht en waarbij
de kans aanwezig was dat communisme...
753
00:46:55,666 --> 00:47:00,233
...de macht kreeg, dan was het deze wel.
Niet die van Castro.
754
00:47:00,300 --> 00:47:05,666
De grote revolutie in Cuba
was gaande van 1933 tot 1935.
755
00:47:06,733 --> 00:47:08,600
De VS had het niet zien aankomen...
756
00:47:08,666 --> 00:47:10,233
...en ze hadden dit niet gewild.
757
00:47:11,466 --> 00:47:15,666
Toen Batista z'n soldaten bevel gaf
om vuur te openen op Hotel Nacional...
758
00:47:16,233 --> 00:47:18,133
...greep de VS niet in.
759
00:47:18,533 --> 00:47:21,433
Maar toen president Grau
nieuwe arbeidswetten invoerde...
760
00:47:21,500 --> 00:47:24,600
...stuurden ze hun ambassadeur
met een ultimatum voor Batista.
761
00:47:27,533 --> 00:47:31,066
Alle politici delen dezelfde zorgen.
762
00:47:31,133 --> 00:47:32,466
Zij willen de macht houden.
763
00:47:32,533 --> 00:47:34,100
VOORMALIG KGB-AGENT
764
00:47:34,166 --> 00:47:36,200
Toen Batista links moest zijn...
765
00:47:36,266 --> 00:47:38,233
...sloot hij zich aan bij de communisten.
766
00:47:38,300 --> 00:47:42,766
Toen het gunstiger was om met de VS
samen te werken in de Koude Oorlog...
767
00:47:43,000 --> 00:47:46,766
...deinsde hij er niet voor terug om
over te lopen, om hun steun te krijgen.
768
00:47:47,000 --> 00:47:49,733
De VS maakte zich zorgen
om wat er in Cuba gebeurde...
769
00:47:49,800 --> 00:47:53,366
...en ze zagen Batista
als een stabiliserende macht...
770
00:47:53,433 --> 00:47:56,266
...de man die de Cubaanse gemeenschap
kon leiden.
771
00:47:56,333 --> 00:48:00,166
Batista besloot dus
om met Amerikaanse steun...
772
00:48:00,233 --> 00:48:01,300
...Grau uit te schakelen.
773
00:48:02,300 --> 00:48:04,100
Batista liep over...
774
00:48:04,166 --> 00:48:06,700
...en offerde z'n revolutionaire kameraad
Grau op.
775
00:48:07,800 --> 00:48:10,400
Op 15 januari 1934...
776
00:48:11,033 --> 00:48:15,533
...dwong Batista president Grau om
af te treden, na slechts vier maanden.
777
00:48:16,233 --> 00:48:20,566
Batista schafte de meeste hervormingen af
en benoemde een nieuwe president.
778
00:48:21,433 --> 00:48:23,766
En toen nog een. En nog een.
779
00:48:25,566 --> 00:48:27,733
In Havana had, evenals in Washington...
780
00:48:27,800 --> 00:48:31,600
...niemand enige twijfel
over wie de zaak zou leiden in Cuba:
781
00:48:32,666 --> 00:48:34,233
Fulgencio Batista.
782
00:48:35,333 --> 00:48:37,500
Batista komt op dat moment op...
783
00:48:37,566 --> 00:48:40,566
...als de echte leider van Cuba.
784
00:48:40,633 --> 00:48:42,333
Geen populaire leider...
785
00:48:42,400 --> 00:48:44,200
...maar het hoofd van het leger...
786
00:48:44,266 --> 00:48:46,466
...en via het leger
had hij de leiding over Cuba.
787
00:48:48,366 --> 00:48:51,100
Batista's leger
handhaafde de orde in Cuba.
788
00:48:52,566 --> 00:48:56,000
De angst van de VS voor communisme in Cuba
was wel afgenomen.
789
00:48:57,233 --> 00:49:01,133
En zelfs voor de meeste Cubanen
was het regime van Batista beter...
790
00:49:01,200 --> 00:49:04,000
...dan de chaos van de revolutie
die eraan voorafging.
791
00:49:05,766 --> 00:49:10,366
Vanaf het moment dat
de communistische ministers van Cuba...
792
00:49:10,433 --> 00:49:17,233
...onder controle waren van Batista,
of iemand die de VS vertrouwde...
793
00:49:17,300 --> 00:49:19,233
...was er geen verzet meer.
794
00:49:19,766 --> 00:49:24,366
Z'n prijs was dictator worden van Cuba...
795
00:49:24,433 --> 00:49:26,500
...maar niet direct, want dat kon niet.
796
00:49:26,566 --> 00:49:28,300
CUBAANSE FILOSOOF
797
00:49:28,366 --> 00:49:31,433
Hij stelde een oude man aan
als president van de republiek...
798
00:49:31,500 --> 00:49:32,800
...onder leiding van de VS.
799
00:49:34,300 --> 00:49:36,800
Batista had het vertrouwen
van de regering van de VS.
800
00:49:37,266 --> 00:49:40,033
Maar hij bleef ook werken
aan de hervormingen...
801
00:49:40,100 --> 00:49:42,200
...die hij het Cubaanse volk
ooit had beloofd.
802
00:49:43,633 --> 00:49:46,066
Een voor een voerde Batista deze...
803
00:49:46,133 --> 00:49:49,000
...en vele andere hervormingen in,
in de jaren daarna...
804
00:49:49,533 --> 00:49:53,500
...zoals meer rechten voor arbeiders,
stemrecht voor vrouwen, 8-urige werkdag.
805
00:49:54,200 --> 00:49:58,266
Batista was in die tijd erg geliefd.
806
00:49:58,333 --> 00:50:01,000
Hij hielp de kansarmen,
vooral de kleurlingen.
807
00:50:01,066 --> 00:50:04,800
Hij maakte gezondheidsprogramma's
en zelfs een landhervormingsprogramma.
808
00:50:06,100 --> 00:50:08,300
Alles wat Fidel Castro later zal doen...
809
00:50:08,366 --> 00:50:10,400
...op grotere schaal,
was ingezet door Batista.
810
00:50:13,333 --> 00:50:17,266
Maar Batista's grootste prestatie
kwam in mei 1934.
811
00:50:19,133 --> 00:50:23,066
Tegen die tijd was hij nog maar zeven
maanden de machthebber van Cuba.
812
00:50:24,766 --> 00:50:27,133
Hij beraamde een nieuw verdrag
met de VS...
813
00:50:27,533 --> 00:50:29,733
...en haalde het recht
tot bemoeienissen in Cuba...
814
00:50:29,800 --> 00:50:31,566
...uit de grondwet van het eiland.
815
00:50:32,500 --> 00:50:34,166
CUBANEN KRIJGEN ECHTE VRIJHEID
816
00:50:34,233 --> 00:50:36,766
Cuba zat nog onder de duim
bij de militaire leider...
817
00:50:37,533 --> 00:50:41,800
...maar voor het eerst in de geschiedenis
was het land vrij en onafhankelijk.
818
00:50:45,500 --> 00:50:47,800
Zo begon het tijdperk van Batista.
819
00:50:48,533 --> 00:50:51,300
Het was de eerstkomende jaren nog niet...
820
00:50:51,566 --> 00:50:53,766
...de ruwe, reactionaire dictatuur...
821
00:50:54,000 --> 00:50:58,200
...die Cuba's volgende revolutie
in 1959 omver zou werpen.
822
00:51:01,000 --> 00:51:06,000
Ondertiteling: Juliët Roering
Sync: OliverKlozoff
71523
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Akan
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bemba
Bengali
Bihari
Bosnian
Breton
Bulgarian
Cambodian
Catalan
Cebuano
Cherokee
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
English
Esperanto
Estonian
Faroese
Finnish
Frisian
Galician
Georgian
German
Greek
Guarani
Haitian Creole
Hausa
Hawaiian
Hebrew
Hmong
Hungarian
Icelandic
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Kinyarwanda
Kirundi
Kongo
Korean
Krio (Sierra Leone)
Kurdish
Kyrgyz
Laothian
Latin
Latvian
Lithuanian
Luganda
Luo
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mauritian Creole
Moldavian
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Montenegrin
Nepali
Norwegian
Pashto
Persian
Polish
Portuguese (Brazil)
Quechua
Romanian
Romansh
Russian
Samoan
Scots Gaelic
Serbian
Sesotho
Setswana
Seychellois Creole
Shona
Sindhi
Sinhalese
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Swedish
Tajik
Thai
Tigrinya
Tonga
Turkish
Turkmen
Ukrainian
Uzbek
Vietnamese
Welsh
Wolof