Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:24,891 --> 00:00:28,343
Brunhilde Pomsel ro�ena je
11.01.1911. i odrasla u Berlinu.
2
00:00:28,443 --> 00:00:31,602
Nakon sta�iranja u
Gl�singer & Co, trgovini otmjenom
3
00:00:31,702 --> 00:00:34,276
odje�om pod �idovskim
upraviteljem g. Bernblumom,
4
00:00:34,376 --> 00:00:37,345
radila je za dr. Huga Goldberga,
odvjetnika i posrednika osiguranja.
5
00:00:37,445 --> 00:00:40,288
Istodobno je radila i za Wulfa
Bleya, od po�etka strastvenog
6
00:00:40,388 --> 00:00:43,912
nacista, koji joj je diktirao
svoja sje�anja iz 1. svj. rata.
7
00:00:57,253 --> 00:01:00,448
Od 1933. radila je kao tajnica
u odjelu vijesti Dr�avnog radija.
8
00:01:00,548 --> 00:01:04,485
1942. pre�la je u
ured Josepha Goebbelsa,
9
00:01:04,486 --> 00:01:08,422
ministra propagande Reicha,
i ostala tamo do kraja rata.
10
00:02:09,206 --> 00:02:13,317
Je li lo�e,
je li to egoizam,
11
00:02:13,417 --> 00:02:17,534
kada ljudi poku�avaju ...
12
00:02:18,391 --> 00:02:24,071
na mjestu
gdje su postavljeni,
13
00:02:27,583 --> 00:02:35,785
u�initi ne�to
�to je dobro za njih,
14
00:02:39,267 --> 00:02:44,177
znaju�i da �e time
nekom nanijeti �tetu?
15
00:02:44,277 --> 00:02:49,639
Ali tko to radi? Nitko
ne misli tako daleko.
16
00:02:49,739 --> 00:02:55,334
Ravnodu�nost i
kratkovidnost.
17
00:02:57,305 --> 00:03:04,398
NJEMA�KI �IVOT
18
00:03:07,906 --> 00:03:14,514
U �ivotu sam mo�da radila s
vi�e zlo�inaca nego �to znam.
19
00:03:14,614 --> 00:03:17,169
To ne znate unaprijed.
20
00:03:17,269 --> 00:03:23,721
A u vrijeme kada sam
radila, ne "sa" njim,
21
00:03:23,821 --> 00:03:30,866
to moram naglasiti,
nego "kod" njega,
22
00:03:32,054 --> 00:03:35,390
on je za mene
bio, naravno,
23
00:03:35,490 --> 00:03:41,563
jedan od najvi�ih
�efova, odmah iza Hitlera.
24
00:03:44,582 --> 00:03:47,874
Goebbelsov govor
18.02.1943., Sportpalast u Berlinu
25
00:03:47,974 --> 00:03:51,022
F�hrer je naredio,
mi �emo ga slijediti.
26
00:03:51,122 --> 00:03:54,654
Ako smo ikada vjerno
i nepokolebljivo
27
00:03:54,754 --> 00:03:58,505
vjerovali u pobjedu,
onda je to u ovom trenutku
28
00:03:58,605 --> 00:04:01,689
nacionalnog promi�ljanja
i unutarnjeg uspona.
29
00:04:01,789 --> 00:04:04,838
Vidimo je kako nam
le�i nadohvat ruke,
30
00:04:04,938 --> 00:04:07,865
moramo samo posegnuti.
31
00:04:07,965 --> 00:04:10,544
Moramo samo
skupiti odlu�nost
32
00:04:10,644 --> 00:04:15,553
sve joj drugo podrediti.
To je du�nost ovog trenutka.
33
00:04:15,653 --> 00:04:20,760
I stoga,
geslo od sada glasi:
34
00:04:20,860 --> 00:04:24,435
Sada, narode, ustani
35
00:04:24,535 --> 00:04:28,036
i prolomi se, olujo!
36
00:04:45,729 --> 00:04:48,903
O Goebbelsu se
mo�e samo re�i
37
00:04:49,003 --> 00:04:52,406
da je bio
izvrstan glumac.
38
00:04:52,934 --> 00:04:55,790
Bio je dobar glumac.
39
00:04:57,588 --> 00:05:03,194
Preobrazbu iz
jednog pristojnog,
40
00:05:04,438 --> 00:05:09,246
ozbiljnog �ovjeka
41
00:05:09,346 --> 00:05:13,211
u pobje�njelog
galamd�iju,
42
00:05:13,311 --> 00:05:19,968
te�ko da bi jedan glumac
izveo bolje od njega.
43
00:05:20,888 --> 00:05:25,980
Mo�e se tako re�i.
Bio je neprepoznatljiv.
44
00:05:26,080 --> 00:05:32,269
To je bilo ono �to nas je na
tom doga�aju u Sportpalastu...
45
00:05:32,369 --> 00:05:35,981
Do�ivjeti ga izravno
46
00:05:36,081 --> 00:05:41,251
na udaljenosti
od 10-15 metara,
47
00:05:42,312 --> 00:05:44,963
kada se to tako do�ivi,
48
00:05:45,063 --> 00:05:48,933
�ovjeka kojeg ste
gotovo svakodnevno
49
00:05:49,033 --> 00:05:55,840
vi�ali u uredu svog
dotjeranog i otmjenog,
50
00:05:55,940 --> 00:05:59,969
gotovo plemenita
otmjenost,
51
00:06:00,069 --> 00:06:02,898
a onda tamo taj
52
00:06:04,512 --> 00:06:08,276
pobje�njeli patuljak.
53
00:06:08,495 --> 00:06:15,328
Te�ko da se mo�e
zamisliti ve�i kontrast.
54
00:06:18,124 --> 00:06:21,031
"Od moje mladosti,
od moje mladosti,
55
00:06:21,131 --> 00:06:24,846
jo� odjekuje jedna pjesma."
- Joseph Goebbels
56
00:06:26,885 --> 00:06:30,609
Kauboji i Indijanci:
privatni 9mm amaterski film
57
00:06:30,610 --> 00:06:34,333
Johannesa Voshkampa;
Njema�ka 1930-tih
58
00:06:34,433 --> 00:06:38,717
Kauboji i Indijanci
59
00:06:38,817 --> 00:06:42,237
Indijanci le�e u zasjedi
60
00:06:46,757 --> 00:06:49,707
Nailazi
bezazleni putnik
61
00:06:53,531 --> 00:06:55,034
Prepad
62
00:07:05,131 --> 00:07:07,429
Vezan za drvo
63
00:07:18,298 --> 00:07:20,763
Pomo� sti�e
64
00:07:32,949 --> 00:07:34,497
Oslobo�en
65
00:07:46,303 --> 00:07:48,409
Mo�e zvu�ati neobi�no,
66
00:07:48,509 --> 00:07:52,835
ali �ak se sje�am
67
00:07:52,935 --> 00:07:58,063
izbijanja Prvog
svjetskog rata.
68
00:07:58,676 --> 00:08:02,544
Tata je primio brzojav:
69
00:08:02,644 --> 00:08:06,527
"Do�i odmah,
poziv za nova�enje".
70
00:08:06,627 --> 00:08:10,025
Izbio je rat
71
00:08:10,125 --> 00:08:15,169
i moj otac je
unova�en me�u prvima.
72
00:08:15,451 --> 00:08:21,067
Vratio se odmah
nakon zavr�etka rata,
73
00:08:21,167 --> 00:08:24,433
mislim u studenom.
74
00:08:24,533 --> 00:08:27,688
U svakom slu�aju
bio je doma za Bo�i�.
75
00:08:27,788 --> 00:08:31,903
I sje�am se jo�
da smo mi djeca rekli,
76
00:08:32,003 --> 00:08:36,245
"�to radi taj stranac
u na�em stanu?"
77
00:08:36,246 --> 00:08:43,580
Prvo �to je moj
otac napravio
78
00:08:43,680 --> 00:08:51,152
uklonio je sve no�ne
posude ispod na�ih kreveta.
79
00:08:51,252 --> 00:08:56,461
Svi smo imali svoju no�nu
posudu pod krevetom.
80
00:08:56,561 --> 00:09:02,441
Nakon toga smo se morali
po mraku �uljati kroz stan
81
00:09:02,442 --> 00:09:10,108
koji je no�u bio pun
vje�tica i zlih duhova.
82
00:09:10,209 --> 00:09:14,804
Jer je tata zabranio
no�ne posude.
83
00:09:15,505 --> 00:09:20,374
To su moja najranija
sje�anja iz djetinjstva.
84
00:09:22,985 --> 00:09:27,559
Tada u Njema�koj nismo
bili osobito otvorenog uma.
85
00:09:27,659 --> 00:09:31,937
Ali prije je
svijet bio druga�iji
86
00:09:32,037 --> 00:09:35,519
i to ljudi koji
danas �ive ne mogu ...
87
00:09:35,619 --> 00:09:40,121
Bio je to tako
druga�iji, zadrti �ivot
88
00:09:40,221 --> 00:09:44,003
kakav svi vi
ne mo�ete ni zamisliti.
89
00:09:44,103 --> 00:09:47,516
Po�injalo je
s odgojem djece,
90
00:09:47,616 --> 00:09:51,658
ako ste bili zlo�esti
istukli bi vas.
91
00:09:51,758 --> 00:09:57,413
S ljubavlju i razumijevanjem
nije se stizalo daleko.
92
00:09:57,906 --> 00:10:03,535
A ako ne bismo bili
odmah ka�njeni ...
93
00:10:03,635 --> 00:10:07,041
tata je jednom rekao
"Svi se poredajte."
94
00:10:07,141 --> 00:10:11,256
A onda je sve nas,
i mene isto,
95
00:10:11,356 --> 00:10:16,871
ispra�io kloferom
po stra�njici.
96
00:10:16,971 --> 00:10:23,385
Postalo je dijelom
obiteljskog �ivota,
97
00:10:23,485 --> 00:10:27,289
ta poslu�nost,
98
00:10:27,389 --> 00:10:33,593
uz malo varanja, laganja
99
00:10:33,693 --> 00:10:37,228
ili svaljivanja
krivice na nekog drugog.
100
00:10:37,328 --> 00:10:42,249
To je u djeci
budilo osobine
101
00:10:42,349 --> 00:10:49,020
kojih zapravo
nije bilo u njima.
102
00:10:49,120 --> 00:10:53,454
U meni je ostalo
103
00:10:53,934 --> 00:11:00,045
to ne�to prusko,
104
00:11:00,145 --> 00:11:04,397
ta savjesnost.
105
00:11:05,635 --> 00:11:08,867
Tako�er i malo te ...
106
00:11:09,890 --> 00:11:15,866
pa, podre�enost,
to je ve� previ�e.
107
00:11:15,966 --> 00:11:17,362
Ali
108
00:11:18,489 --> 00:11:22,956
svakako ste se morali
109
00:11:22,957 --> 00:11:28,104
integrirati u taj
obiteljski klan.
110
00:11:30,047 --> 00:11:33,901
Izvorna ruska
snimka: Izborne kampanje
111
00:11:34,002 --> 00:11:37,756
u Berlinu i Potsdamu;
Njema�ka 1928. i 1930.
112
00:12:26,457 --> 00:12:31,558
To je za nas bila nedjelja
koja se razlikovala od drugih.
113
00:12:31,659 --> 00:12:34,826
Vladala je sjajna
atmosfera sa zastavama,
114
00:12:34,926 --> 00:12:40,130
glazbom, plakatima i
�ivotom po cijelom Berlinu.
115
00:12:40,230 --> 00:12:42,964
Izborni dan bio je
zaista ne�to veliko.
116
00:12:43,064 --> 00:12:47,409
Ali tu se radilo
o politici -
117
00:12:47,509 --> 00:12:52,652
mi djeca uop�e nismo
bili uklju�eni u to.
118
00:12:53,387 --> 00:12:56,760
Bilo je dosta izbora;
uvijek smo htjeli znati,
119
00:12:56,860 --> 00:13:02,055
"Za koga ste glasali?",
"To se vas ne ti�e!"
120
00:13:06,188 --> 00:13:08,687
To se ne smije raditi.
121
00:13:09,849 --> 00:13:15,193
Mo�da bih se
druga�ije razvila,
122
00:13:15,293 --> 00:13:21,802
�eljela biti
ne�to odgovornija.
123
00:13:21,902 --> 00:13:28,050
Bila sam tada jako
zaigrana, pomalo povr�na.
124
00:13:35,686 --> 00:13:38,902
Ali dobro, pomoglo mi je.
125
00:13:40,159 --> 00:13:42,987
Moja narav.
126
00:13:55,168 --> 00:14:01,420
�udim se ponekad
kako mladi ljudi,
127
00:14:03,113 --> 00:14:11,186
to su sada zapa�anja
koja imam s televizije,
128
00:14:12,907 --> 00:14:18,732
kako se ve� nose
s takvim problemima.
129
00:14:18,832 --> 00:14:22,375
Mi to nismo
�inili. Nimalo.
130
00:14:22,475 --> 00:14:27,479
Svi su oni za
mene mnogo zreliji
131
00:14:29,442 --> 00:14:31,787
i to jako cijenim.
132
00:14:31,887 --> 00:14:38,681
�eljela bih da je
i na� odgoj bio takav,
133
00:14:38,781 --> 00:14:43,656
ali mi smo morali
biti poslu�niji
134
00:14:43,657 --> 00:14:48,418
a to je lak�e
sa strogo��u
135
00:14:49,166 --> 00:14:52,419
i povremeno kaznom.
136
00:14:53,247 --> 00:14:57,339
Tako sve
funkcionira bolje,
137
00:14:58,004 --> 00:15:01,158
vi�e je reda.
138
00:15:01,258 --> 00:15:06,645
Je li to po�eljnije,
to je ne�to drugo.
139
00:15:15,682 --> 00:15:19,814
"Ne budi naiv�ina": isje�ak
iz ameri�kog obrazovnog filma
140
00:15:19,815 --> 00:15:23,947
Signalni korpus
ameri�ke vojske, 1945.
141
00:15:27,545 --> 00:15:31,551
A �to je, smijem
li pitati, Arijac?
142
00:15:31,651 --> 00:15:34,322
Ne znam ni sam.
143
00:15:34,664 --> 00:15:37,627
No, da vidimo �to o njemu
144
00:15:37,727 --> 00:15:40,966
ima za re�i na�a
sada�nja tzv. vlada.
145
00:15:41,066 --> 00:15:43,815
Ka�u da je visok.
146
00:15:48,757 --> 00:15:51,360
Vitak.
147
00:15:56,246 --> 00:15:58,576
Plavook.
148
00:16:00,814 --> 00:16:03,242
I plavokos.
149
00:16:04,274 --> 00:16:07,320
Ne postoji
arijevska rasa.
150
00:16:07,803 --> 00:16:09,963
I jo� va�nije,
151
00:16:10,063 --> 00:16:13,331
nema superiorne rase.
152
00:16:13,431 --> 00:16:18,127
Ima onih kojima su
te ideje prikladne.
153
00:16:18,227 --> 00:16:21,722
Ali znanost ih
ne podr�ava.
154
00:16:21,822 --> 00:16:24,750
Nema znanstvenih dokaza
155
00:16:24,850 --> 00:16:30,206
da ima ikakve povezanosti izme�u
rasnih karakteristika �ovjeka
156
00:16:30,306 --> 00:16:33,762
i njegove uro�ene
sposobnosti ili karaktera.
157
00:16:33,970 --> 00:16:40,428
U svim rasnim skupinama
nalazimo isti raspon potencijala.
158
00:16:40,528 --> 00:16:43,882
Nalazimo idiote i genije,
159
00:16:43,982 --> 00:16:47,799
nalazimo zlo�ince
i filantrope.
160
00:16:48,123 --> 00:16:53,615
Moramo suditi svakog
�ovjeka kao pojedinca,
161
00:16:53,715 --> 00:16:57,937
a ne po boji njegove
ko�e ili o�iju
162
00:16:57,964 --> 00:17:00,478
ili po du�ini
njegova nosa.
163
00:17:08,278 --> 00:17:12,245
U�ite, gospodo.
Raskomotite se.
164
00:17:14,671 --> 00:17:18,664
Postoje mnoge razlike
me�u pojedincima.
165
00:17:18,764 --> 00:17:23,007
Svi mi imamo razli�ite
sposobnosti, razli�ito iskustvo,
166
00:17:23,107 --> 00:17:26,814
razli�ite poglede o tome
�to je ispravno, a �to pogre�no.
167
00:17:26,914 --> 00:17:32,574
Poput razlike izme�u mene i
ove upravo pristigle gospode.
168
00:17:32,674 --> 00:17:37,622
Ali to nije
razlika u rasi,
169
00:17:37,722 --> 00:17:41,610
to je razlika u na�em
na�inu razmi�ljanja.
170
00:17:42,742 --> 00:17:48,735
Upamtite to i upamtite da
ne postoji rasa gospodara.
171
00:17:48,835 --> 00:17:51,670
To je znanstvena �injenica.
172
00:17:51,770 --> 00:17:55,824
Svatko tko vam ka�e
suprotno la�e ...
173
00:18:05,354 --> 00:18:12,724
Trebam li se optu�iti �to se
ranije nisam zanimala za politiku?
174
00:18:12,824 --> 00:18:15,360
Uop�e ne,
mo�da je to dobro.
175
00:18:15,460 --> 00:18:24,213
Mo�da biste zastranili
zbog mladena�kog idealizma
176
00:18:24,313 --> 00:18:27,785
koji bi vam lako
mogao slomiti vrat.
177
00:18:30,005 --> 00:18:36,531
"I tada �emo vidjeti sretan
narod!" - Joseph Goebbels
178
00:18:41,063 --> 00:18:47,009
Imala sam tada de�ka,
studenta iz Heidelberga.
179
00:18:51,790 --> 00:18:55,652
Nije to bila velika ljubav,
ali on mi je bio prvi de�ko.
180
00:18:55,752 --> 00:18:59,863
Sve su moje
prijateljice imale de�ka,
181
00:18:59,963 --> 00:19:04,376
izlazile s njima,
a ja ga jo� nisam imala.
182
00:19:04,476 --> 00:19:08,960
Tako da su se
malo anga�irale.
183
00:19:09,060 --> 00:19:13,088
Na kraju sam ga dovela
do toga da je rekao:
184
00:19:13,188 --> 00:19:18,157
"Imam dvije karte
za Sportpalast."
185
00:19:18,257 --> 00:19:24,282
Sportpalast je uvijek bio
pravi spektakl u Berlinu.
186
00:19:24,382 --> 00:19:26,702
Boksa�ki me�evi,
187
00:19:26,802 --> 00:19:30,171
zatim te divne
188
00:19:31,281 --> 00:19:37,117
kliza�ke utrke, itd.,
takve stvari.
189
00:19:37,625 --> 00:19:40,076
Po tome je
Sportpalast bio poznat.
190
00:19:40,176 --> 00:19:43,576
Pa sam oti�la s
njim u Sportpalast.
191
00:19:43,783 --> 00:19:49,877
Radovala sam se jer nisam
znala �to me tamo �eka.
192
00:19:49,977 --> 00:19:54,457
Do�ekala me gomila
smrdljivih mu�karaca
193
00:19:54,853 --> 00:20:01,259
koji su svi sjedili na
klupama i �ekali ne�to.
194
00:20:02,188 --> 00:20:05,111
�ekali smo i mi.
195
00:20:05,211 --> 00:20:10,354
Iznenada se za�ula glazba,
glasna glazba,
196
00:20:10,454 --> 00:20:15,139
a onda se pojavio debeli
�ovjek - to je bio G�ring -
197
00:20:15,239 --> 00:20:18,557
nisam imala pojma tko je
to, nikad �ula za njega.
198
00:20:18,657 --> 00:20:22,818
G�ring je odr�ao govor
199
00:20:22,918 --> 00:20:26,953
koji me uop�e
nije zanimao.
200
00:20:27,053 --> 00:20:30,148
Politika? Zbog �ega?
201
00:20:30,248 --> 00:20:32,882
Ja sam �ena,
ne mora me zanimati.
202
00:20:33,758 --> 00:20:36,290
Samo sam rekla Heinzu:
203
00:20:36,390 --> 00:20:39,825
"Vi�e me nikad ne�e�
odvu�i na ovakvo ne�to."
204
00:20:39,925 --> 00:20:42,267
Bilo je u�asno dosadno.
205
00:20:42,700 --> 00:20:45,909
Sigurno je rekao:
"Tako sam i mislio."
206
00:20:46,009 --> 00:20:52,769
Nije me �ak ni
poku�ao uvjeriti
207
00:20:52,869 --> 00:20:58,324
da je stvorena stranka
208
00:20:58,424 --> 00:21:02,794
koja �e osloboditi Njema�ku
od �idova, ni�ta sli�no.
209
00:21:02,894 --> 00:21:09,735
Mislio je da sam preglupa
za to, previ�e nezrela.
210
00:21:13,992 --> 00:21:17,460
"Mar� vremena": isje�ci iz
ameri�kih filmskih novosti
211
00:21:17,560 --> 00:21:21,225
Djeca pjevaju Hatikvah
(cionisti�ku himnu),
212
00:21:21,226 --> 00:21:24,890
Muka�evo,
�ehoslova�ka, 1933.
213
00:21:26,384 --> 00:21:37,333
Dok u na�im grudima
214
00:21:37,434 --> 00:21:47,272
�idovska du�a
jo� uvijek �udi,
215
00:21:47,372 --> 00:21:55,692
Na�a nada jo�
nije izgubljena,
216
00:21:55,793 --> 00:22:02,867
Drevna nada,
217
00:22:03,839 --> 00:22:10,492
Vratiti se u
zemlju na�ih otaca,
218
00:22:10,592 --> 00:22:17,386
Grad u kojem se
utaborio David,
219
00:22:17,486 --> 00:22:25,495
Vratiti se u
zemlju na�ih otaca,
220
00:22:25,595 --> 00:22:32,085
Pogled jo� uvijek
stremi prema Sionu.
221
00:22:36,545 --> 00:22:41,577
Naravno, oti�la
sam s de�kom Heinzom
222
00:22:41,677 --> 00:22:47,062
30. sije�nja 1933.
223
00:22:47,162 --> 00:22:52,140
do Brandenbur�kih vrata,
odvukao me sa sobom.
224
00:22:52,829 --> 00:22:55,898
I mahali smo
voljenom F�hreru.
225
00:22:55,998 --> 00:22:58,568
Naravno da jesam.
226
00:22:58,668 --> 00:23:03,051
Za�to ne?
Bio je to novi �ovjek.
227
00:23:03,151 --> 00:23:08,962
Nisam imala pojma �to nas
�eka, samo su rijetki to znali.
228
00:23:10,262 --> 00:23:12,829
Za mene je �ivot
tekao dalje.
229
00:23:12,929 --> 00:23:16,931
Tada, 1933.,
230
00:23:17,031 --> 00:23:21,899
jo� sam radila za
dr. Huga Goldberga.
231
00:23:21,999 --> 00:23:25,583
Pa, naravno
da mu nisam rekla
232
00:23:25,683 --> 00:23:30,811
da sam 30. sije�nja
klicala Hitleru.
233
00:23:30,911 --> 00:23:36,444
Nisam to u�inila, bila
sam dovoljno takti�na
234
00:23:36,544 --> 00:23:38,767
da to ne napravim
sirotom �idovu.
235
00:23:38,867 --> 00:23:41,569
Takvo se �to ne �ini.
236
00:23:43,687 --> 00:23:47,469
Nastupila je
velika promjena,
237
00:23:47,569 --> 00:23:51,788
ali nismo je
do�ivjeli kao takvu.
238
00:23:51,888 --> 00:23:59,480
To se zapravo moglo
sagledati tek kasnije,
239
00:24:01,250 --> 00:24:06,539
kako smo jednostavno
nastavili tako �ivjeti.
240
00:24:08,139 --> 00:24:11,532
Privatne snimke: Konvencija
Nacionalsocijalisti�ke njema�ke
241
00:24:11,633 --> 00:24:14,926
radni�ke stranke (NSDAP);
Okrug Ammerland, Njema�ka, 1939.
242
00:24:46,613 --> 00:24:51,883
Do '36. u Berlinu
je bilo lijepo.
243
00:24:51,983 --> 00:24:55,916
Berlin je bio lijep
grad, dobro odr�avan grad.
244
00:24:56,016 --> 00:25:00,525
Spremali smo se
za Olimpijske igre.
245
00:25:00,625 --> 00:25:05,510
Stranci su napokon
opet do�li u Njema�ku.
246
00:25:05,610 --> 00:25:09,791
Uglavnom
Nizozemci i Danci,
247
00:25:09,891 --> 00:25:13,161
Francuzi nam ionako nikada
nisu bili prijatelji.
248
00:25:13,261 --> 00:25:16,871
Ali bilo je �ivo,
grad je bio pun �ivota.
249
00:25:16,971 --> 00:25:21,841
Kurf�rstendamm, bio je
iznenada mo�da kao,
250
00:25:21,941 --> 00:25:23,760
ba� kao u Parizu.
251
00:25:23,761 --> 00:25:30,313
Svi su bili veseli
i vrijeme je bilo lijepo.
252
00:25:30,413 --> 00:25:34,041
Bila je to sve�anost,
253
00:25:34,141 --> 00:25:38,001
sve�anost koju je
dragi Bog dao F�hreru.
254
00:25:38,002 --> 00:25:44,650
Takav je Berlin bio 1936.
255
00:25:47,737 --> 00:25:51,134
Bilo je to predivno doba.
256
00:25:53,727 --> 00:25:57,803
Bilo je to za nas,
prije svega ...
257
00:25:57,903 --> 00:26:01,752
mogli ste
upoznati strance.
258
00:26:01,852 --> 00:26:06,453
Sje�am se da me nazvala
prijateljica i rekla:
259
00:26:06,553 --> 00:26:11,231
"Ju�er sam upoznala ... "
260
00:26:11,331 --> 00:26:14,561
da li Indijca
ili Japanca,
261
00:26:14,661 --> 00:26:17,530
uglavnom �ovjeka iz
posve drugog svijeta.
262
00:26:17,630 --> 00:26:21,726
Nekako ga je upoznala,
a on je doznao
263
00:26:21,826 --> 00:26:25,306
da ona poznaje nekog
na Dr�avnom radiju
264
00:26:25,406 --> 00:26:29,464
i da bi volio
razgledati radiopostaju.
265
00:26:29,564 --> 00:26:35,240
Pitala me mogu li
mu to omogu�iti.
266
00:26:35,241 --> 00:26:42,041
"Poslat �u ti ga, uskoro �e
do�i, tako da bude� spremna."
267
00:26:42,042 --> 00:26:45,345
Dragi Bo�e,
mislim da je bio
268
00:26:45,445 --> 00:26:50,122
Indijac ili Japanac,
269
00:26:50,222 --> 00:26:53,217
neka zaista strana vrsta.
270
00:26:53,317 --> 00:26:58,128
Bila je to senzacija,
uop�e biti s nekim
271
00:26:58,229 --> 00:27:02,939
tko je govorio
drugim jezikom.
272
00:27:03,531 --> 00:27:06,361
Bilo je to ne�to posebno.
273
00:27:07,698 --> 00:27:12,233
"Su�enje za ratne zlo�ine":
Dokazi u slu�aju ministarstava
274
00:27:12,234 --> 00:27:16,768
na su�enjima u N�rnbergu 1947.
Austrija, Njema�ka, 1938.
275
00:27:21,489 --> 00:27:26,941
U cijeloj Austriji njema�ki
vojnici do�ekani su poput bra�e.
276
00:27:27,041 --> 00:27:31,214
Osobito srda�an bio je do�ek
u �tajerskoj i Koru�koj.
277
00:28:03,384 --> 00:28:05,053
Kada ste oti�li?
278
00:28:05,153 --> 00:28:08,976
Pro�log �etvrtka ...
Pa, polako.
279
00:28:09,076 --> 00:28:11,925
�to ste mislili
kad smo stigli?
280
00:28:12,025 --> 00:28:13,446
Radovali smo vam se.
281
00:28:13,546 --> 00:28:17,589
Ve� ste nas o�ekivali,
je li? Pa naravno!
282
00:28:18,061 --> 00:28:20,444
�to ste vi zapravo?
283
00:28:20,544 --> 00:28:24,234
Ja sam narednik,
samo sitna riba.
284
00:28:44,434 --> 00:28:50,090
Sve je isto kao
i sa svim stvarima.
285
00:28:51,012 --> 00:28:55,220
I ono lijepo ima mrlje.
286
00:28:55,320 --> 00:29:02,835
A tako�er ono u�asno
tra�ke svjetlosti.
287
00:29:03,210 --> 00:29:08,657
Uvijek je ...
Nije crno-bijelo.
288
00:29:11,545 --> 00:29:17,987
Uvijek je pomalo
sivog unutra, u oboje.
289
00:29:28,819 --> 00:29:36,048
"Bit �e po va�em jedino
imate li mo�!" - Joseph Goebbels
290
00:29:39,577 --> 00:29:46,695
U to sam doba radila kod
svog �idova, dr. Goldberga
291
00:29:46,795 --> 00:29:52,307
za kojeg sam bila
prili�no sigurna
292
00:29:52,407 --> 00:29:56,947
da �e zatvoriti svoj ured
293
00:29:56,948 --> 00:30:01,488
i prodati svoj
stan u Njema�koj.
294
00:30:03,304 --> 00:30:08,833
Kako bilo, ve� je bio
smanjio svoj ured do te mjere
295
00:30:08,933 --> 00:30:12,468
da me je pustio raditi
samo pola radnog vremena,
296
00:30:12,568 --> 00:30:16,128
a i pla�ao mi je
samo pola novca.
297
00:30:16,293 --> 00:30:18,848
Da, i tada ...
298
00:30:20,693 --> 00:30:26,316
Heinz, moj de�ko,
imao je poznanike,
299
00:30:26,416 --> 00:30:29,942
me�u ostalima i pisca,
300
00:30:30,042 --> 00:30:36,044
poru�nika zra�nih
snaga iz 1. svj. rata.
301
00:30:36,144 --> 00:30:39,981
Htio je napisati
svoje memoare,
302
00:30:40,081 --> 00:30:41,986
ali jednostavno
nije napredovao,
303
00:30:42,086 --> 00:30:45,284
jer iako je
imao pisa�i stroj
304
00:30:45,384 --> 00:30:49,058
trebao je nekoga da tipka
305
00:30:49,158 --> 00:30:52,803
i Heinz je predlo�io
da pi�em kod njega.
306
00:30:52,903 --> 00:30:57,065
Da, naravno,
za novac, vrlo rado.
307
00:31:00,705 --> 00:31:05,318
Tako sam ujutro
308
00:31:05,418 --> 00:31:08,743
radila kod svog
dr. Goldberga
309
00:31:08,843 --> 00:31:12,401
i ponekad poslijepodne
310
00:31:12,501 --> 00:31:17,297
kod nacista, g. Bleya.
311
00:31:17,397 --> 00:31:20,760
A onda mi je
jednog dana rekao,
312
00:31:20,860 --> 00:31:27,255
to je bilo negdje
prije Bo�i�a:
313
00:31:28,985 --> 00:31:36,697
ti nacionalsocijalisti, jo�
jedni izbori i onda �e pobijediti.
314
00:31:36,797 --> 00:31:41,489
A kada oni
pobijede tada �e on
315
00:31:41,589 --> 00:31:45,764
biti zbrinut zauvijek
i dobiti odli�an posao.
316
00:31:45,864 --> 00:31:51,211
Bilo je na stotine ljudi
317
00:31:51,311 --> 00:31:56,781
koji su bili nagra�eni
dobivanjem nekakvog posla.
318
00:31:56,881 --> 00:31:59,767
G. Bley je tada rekao:
319
00:31:59,867 --> 00:32:03,730
"Razgovarat �u s
Dr�avnim radijom
320
00:32:05,241 --> 00:32:08,954
da Vam daju ugovor.
321
00:32:09,054 --> 00:32:13,713
U stranci ste, zar ne?"
Rekla sam: "Ne, nisam."
322
00:32:13,813 --> 00:32:19,778
Rekao je: "Onda se brzo u�lanite,
to je sigurno va�no za to."
323
00:32:19,878 --> 00:32:23,334
Upravo su bili
ponovo otvorili.
324
00:32:23,434 --> 00:32:31,581
Stranka je, nakon preuzimanja
vlasti, prvo bila zatvorena,
325
00:32:31,582 --> 00:32:37,230
jer je sad cijela
Njema�ka htjela u stranku.
326
00:32:37,231 --> 00:32:39,551
Sada su nacisti
bili na vlasti
327
00:32:39,651 --> 00:32:44,299
i kada se moglo
u stranku htjeli su svi.
328
00:32:44,399 --> 00:32:46,673
Barem ve�ina njih.
329
00:32:49,319 --> 00:32:51,901
"Mar� vremena": isje�ci iz
ameri�kih filmskih novosti
330
00:32:52,001 --> 00:32:55,578
Govor Artura Goerlitzera,
okru�nog �elnika NSDAP-a u Berlinu
331
00:32:55,678 --> 00:32:58,672
K�nigsberg,
Njema�ka, 1935.
332
00:32:59,408 --> 00:33:02,309
Nacionalsocijalizam
uzeo si je u zadatak
333
00:33:02,409 --> 00:33:06,408
ne dozvoliti da nijedan
njema�ki nacionalni drug gladuje
334
00:33:06,508 --> 00:33:09,871
sve dok vam ne budemo
mogli dati posao.
335
00:33:09,971 --> 00:33:12,922
�elimo da vam idu�e zime
336
00:33:13,022 --> 00:33:17,185
ovaj grad ponovo dade
posao umjesto hrane,
337
00:33:17,285 --> 00:33:19,605
kako to i zaslu�ujete.
338
00:33:52,224 --> 00:33:57,322
Moja prijateljica Eva
L�wenthal, �idovka,
339
00:33:57,422 --> 00:34:01,540
svratila je do
mene poslijepodne
340
00:34:02,573 --> 00:34:06,460
i zapravo smo
htjele oti�i na kavu.
341
00:34:06,560 --> 00:34:09,591
Rekla sam joj,
"Eva, ne mogu,
342
00:34:09,691 --> 00:34:12,695
moram se oti�i
u�laniti u stranku."
343
00:34:12,795 --> 00:34:15,572
"Oh", rekla je,
"idem s tobom".
344
00:34:16,025 --> 00:34:21,689
U S�dendeu ispred vile
345
00:34:21,789 --> 00:34:24,572
postavljen je veliki znak:
346
00:34:24,672 --> 00:34:30,931
"�lanstvo u
NSDAP-u do 31.",
347
00:34:31,031 --> 00:34:33,132
a slu�ajno je bio 30-ti.
348
00:34:34,256 --> 00:34:38,912
Pred vratima je bio
dugi red mu�karaca,
349
00:34:39,012 --> 00:34:44,584
njih sigurno 70-80 -
dakle, na kraj reda.
350
00:34:44,684 --> 00:34:48,064
"Svi �elite u stranku?"
- "Svi u stranku!"
351
00:34:48,164 --> 00:34:51,736
Gotovo sve su bili
mu�karci, tek nekoliko �ena.
352
00:34:51,836 --> 00:34:54,683
Tako sam stala i ja.
353
00:34:54,783 --> 00:34:59,135
Eva je rekla,
"Pri�ekat �u te ovdje".
354
00:34:59,235 --> 00:35:03,783
Sjela je na vrtnu
ogradu koja je bila tamo.
355
00:35:03,806 --> 00:35:09,504
I�lo je prili�no brzo,
taj red se smanjio,
356
00:35:09,604 --> 00:35:12,927
odnosno uop�e se nije
smanjio postajao je
357
00:35:12,928 --> 00:35:16,250
sve du�i,
ali i�lo je jako brzo.
358
00:35:16,350 --> 00:35:20,739
Unutra sam dala
svoje podatke,
359
00:35:20,839 --> 00:35:24,807
trebalo je dati ime, dob
360
00:35:25,610 --> 00:35:28,354
i ...
361
00:35:28,749 --> 00:35:33,913
10 maraka upisnine.
362
00:35:34,013 --> 00:35:38,005
Slu�ajno sam ih
imala kod sebe.
363
00:35:38,105 --> 00:35:39,591
Bila je to
zaista slu�ajnost.
364
00:35:39,691 --> 00:35:44,988
U to doba nisam hodala
okolo s 10 maraka u d�epu.
365
00:35:45,088 --> 00:35:47,796
Tih 10 maraka
366
00:35:47,896 --> 00:35:51,099
bilo je sve �to sam imala
za sljede�ih 14 dana.
367
00:35:52,035 --> 00:35:55,729
Sada sam ih morala
potro�iti za ulazninu,
368
00:35:55,829 --> 00:36:00,092
onda su mi izdali
privremenu iskaznicu.
369
00:36:00,192 --> 00:36:03,188
Kada sam iza�la
tamo je sjedila moja Eva.
370
00:36:03,288 --> 00:36:07,033
Rekla sam, "Eva! Morala
sam platiti 10 maraka."
371
00:36:07,133 --> 00:36:11,350
Rekla je, "Kako glupo
u�initi ne�to takvo".
372
00:36:11,450 --> 00:36:16,972
"Ali mo�da dobijem priliku
za posao na Dr�avnom radiju.
373
00:36:17,072 --> 00:36:20,399
Barem mi je tako
obe�ao g. Bley.
374
00:36:20,400 --> 00:36:25,993
Tada �e vrijediti, ali
trenutno sam stvarno nesretna."
375
00:36:26,093 --> 00:36:28,600
�ovje�e, koliko mi je
nedostajalo 10 maraka.
376
00:36:28,700 --> 00:36:33,093
To mi je bio sav novac. Na kavu
smo ionako mogle zaboraviti.
377
00:36:33,193 --> 00:36:37,192
I op�enito, 10 maraka,
to je tada bilo ...
378
00:36:39,066 --> 00:36:42,787
Za dr. Huga
Goldberga radila sam
379
00:36:42,887 --> 00:36:47,543
za samo
55 maraka mjese�no.
380
00:36:48,545 --> 00:36:52,616
Ali svejedno sam
potpisala jer sam mislila
381
00:36:53,615 --> 00:36:56,437
uspije li to
s radiopostajom
382
00:36:56,537 --> 00:37:00,095
onda �u kasnije
zaboraviti na 10 maraka.
383
00:37:00,195 --> 00:37:05,888
Uspjelo je i tako
sam u�la u stranku.
384
00:37:07,484 --> 00:37:09,591
Ameri�ki
propagandni film:
385
00:37:09,691 --> 00:37:13,124
Prvenstveno za mu�karce i
�ene u ameri�koj industriji
386
00:37:13,125 --> 00:37:16,557
Signalni korpus
ameri�ke vojske, 1944.
387
00:37:18,004 --> 00:37:23,258
ORU�JE RATA
388
00:37:27,074 --> 00:37:30,637
Nacisti�ke glave izgledaju
dovoljno normalno izvana,
389
00:37:30,737 --> 00:37:34,516
ali druga�ijima ih �ini
ono �to se zbiva unutra.
390
00:37:34,616 --> 00:37:36,286
Ovaj mali stroj
za razmi�ljanje
391
00:37:36,386 --> 00:37:40,093
specijalizirao se za
usavr�avanje metoda uni�tenja.
392
00:37:40,193 --> 00:37:42,764
No najimpresivnije oru�je
393
00:37:42,864 --> 00:37:45,374
koje je ovaj mozak
usavr�io je ovo!
394
00:37:45,474 --> 00:37:47,386
RASNA MR�NJA
395
00:37:47,486 --> 00:37:49,525
VJERSKA MR�NJA
396
00:37:49,625 --> 00:37:52,357
Nacisti su razvili ovo
oru�je u mirnodopsko doba.
397
00:37:52,457 --> 00:37:55,626
Njema�ki gra�anin
bio je zamorac.
398
00:37:56,246 --> 00:37:58,781
Izlili bi tu stvar
399
00:37:58,881 --> 00:38:01,267
i ako bi se
desna ruka podigla
400
00:38:01,367 --> 00:38:05,753
priznali ga kao pripadnika
velike superiorne rase.
401
00:38:06,813 --> 00:38:11,276
Drugi nisu pro�li
test. Inferiorne rase.
402
00:38:12,908 --> 00:38:16,543
Nedovoljno dobri da udi�u
isti zrak kao Adolf Hitler.
403
00:38:16,643 --> 00:38:21,858
No mnogo besmislica o
nordijskom arijskom nad�ovjeku.
404
00:38:23,390 --> 00:38:26,108
Oru�je je
djelovalo kod ku�e.
405
00:38:26,208 --> 00:38:28,514
Sada odlazi na rad
u inozemstvo.
406
00:38:28,614 --> 00:38:31,799
Pripremiti teren
za vojno osvajanje,
407
00:38:31,899 --> 00:38:34,971
pognojiti tlo
za kvislinge.
408
00:38:39,881 --> 00:38:44,382
Na�e oru�je rata sukobljava
jednu zemlju protiv druge.
409
00:38:44,482 --> 00:38:45,961
Arijac, Arijac, Arijac ...
410
00:38:46,061 --> 00:38:49,339
ova rasa ... ona rasa ...
411
00:38:50,034 --> 00:38:53,410
A strah i sumnja,
predrasude i mr�nja
412
00:38:53,510 --> 00:38:55,910
obavili su svoj
posao u Europi,
413
00:38:56,010 --> 00:38:59,610
razjedinjene za
nacisti�ko osvajanje.
414
00:39:01,420 --> 00:39:06,989
Do�la sam u Ministarstvo
propagande '42.
415
00:39:07,089 --> 00:39:12,068
Tada je sve jo�
bilo prili�no u redu.
416
00:39:13,141 --> 00:39:18,552
Vjerujem da sam
tada zara�ivala
417
00:39:18,553 --> 00:39:23,963
250, 275 maraka.
Dobra pla�a na Radiju, dobra pla�a.
418
00:39:24,063 --> 00:39:27,444
Nijedna od mojih
prijateljica
419
00:39:27,544 --> 00:39:31,260
koje su radile za
osiguravaju�a dru�tva
420
00:39:31,360 --> 00:39:37,702
ili u drugim poduze�ima,
nije zara�ivala vi�e od 150.
421
00:39:37,802 --> 00:39:43,245
Sve su mi zavidjele zbog
visoke pla�e na Radiju.
422
00:39:44,473 --> 00:39:49,041
I, �to je tamo stajalo?
423
00:39:49,141 --> 00:39:51,464
Pla�a od Radija ...
424
00:39:51,564 --> 00:39:56,984
dodatak za rad
u ministarstvu,
425
00:39:57,084 --> 00:39:59,181
oslobo�eno poreza,
426
00:39:59,746 --> 00:40:03,768
60 maraka!
427
00:40:07,514 --> 00:40:09,506
�to je onda pisalo?
428
00:40:09,606 --> 00:40:12,787
Dodatak za rad
u uredu ministra,
429
00:40:12,887 --> 00:40:16,965
oslobo�eno poreza,
jo� 50 maraka!
430
00:40:17,065 --> 00:40:20,454
Pla�a mi je bila ve�a
431
00:40:20,455 --> 00:40:23,843
nego �to sam prije
imala bruto. Na ruke.
432
00:40:23,943 --> 00:40:27,733
No to mi nije koristilo,
ni�ta se nije moglo kupiti.
433
00:40:27,833 --> 00:40:30,493
Ali bio je to
lijep osje�aj
434
00:40:30,593 --> 00:40:35,186
i ponekad se ipak
moglo ne�to kupiti.
435
00:40:35,286 --> 00:40:40,878
Znala sam kroja�icu koja je
imala veze u Francuskoj.
436
00:40:40,978 --> 00:40:43,785
Jednom me
nazvala i rekla,
437
00:40:43,885 --> 00:40:47,371
"Gospo�o Pomsel, imam
presladak materijal
438
00:40:47,471 --> 00:40:51,777
za preslatku
haljinu za Vas.
439
00:40:51,877 --> 00:40:55,632
Ve� sam ve�eras kod vas."
440
00:40:56,307 --> 00:41:00,382
"A koliko ko�ta?
Oh, preskupo.
441
00:41:00,482 --> 00:41:03,415
Ah �to, napravite
svejedno."
442
00:41:03,515 --> 00:41:09,403
Dakle, stvarno
sam u�ivala u tome.
443
00:41:10,377 --> 00:41:15,824
No sve to nije imalo veze
s Ministarstvom propagande.
444
00:41:15,924 --> 00:41:21,615
Nisam to �ak ni tra�ila.
445
00:41:21,715 --> 00:41:25,141
Jednostavno mi je dano.
446
00:41:29,760 --> 00:41:32,846
To je bila moja sudbina.
447
00:41:32,946 --> 00:41:35,373
Tko uop�e upravlja
svojom sudbinom,
448
00:41:35,473 --> 00:41:39,698
pogotovo u vremenima
takvih prevrata.
449
00:41:39,798 --> 00:41:45,252
Rijetki mogu re�i
450
00:41:45,352 --> 00:41:49,885
u�inio sam to i to,
iz tog i tog razloga.
451
00:41:49,985 --> 00:41:53,949
To nam se
jednostavno dogodilo.
452
00:42:00,781 --> 00:42:07,667
"Ili �e nas �idovi uni�titi ili �emo ih
mi istrijebiti!" - Joseph Goebbels
453
00:42:10,310 --> 00:42:14,753
Kada su osnovani
koncentracijski logori,
454
00:42:14,853 --> 00:42:19,845
dakle, kada smo prvi
put �uli za "KZ",
455
00:42:20,580 --> 00:42:25,146
re�eno je da tamo odlaze
ljudi koji su rekli
456
00:42:25,246 --> 00:42:30,106
ne�to protiv vlade
ili izazivali tu�njave.
457
00:42:30,206 --> 00:42:35,158
Pa da, sigurno, ne �ele ih
odmah strpati u zatvor.
458
00:42:35,258 --> 00:42:39,688
Poslani su u koncentracijski
logor na preodgoj.
459
00:42:40,825 --> 00:42:43,282
Na preodgoj, pa da.
460
00:42:43,382 --> 00:42:47,579
Nitko zapravo nije
razmi�ljao o tome.
461
00:42:47,679 --> 00:42:54,105
Na� tada�nji glavni
spiker na Radiju -
462
00:42:54,205 --> 00:42:58,681
Jule Jaenisch,
divan �ovjek,
463
00:42:58,781 --> 00:43:02,937
bez njega cijela radiopostaja
ne bi funkcionirala.
464
00:43:03,037 --> 00:43:06,723
�itao je sve vijesti
ujutro, u podne i nave�er.
465
00:43:06,823 --> 00:43:10,497
Jule Jaenisch poslan je
u koncentracijski logor.
466
00:43:10,597 --> 00:43:16,348
"Pa za�to?" - "Navodno je
homoseksualac."
467
00:43:16,702 --> 00:43:21,684
"Zaboga! On,
homoseksualac?"
468
00:43:21,784 --> 00:43:26,705
Uop�e biti
homoseksualac... kako u�asno.
469
00:43:26,805 --> 00:43:30,055
Kakav je to �ovjek?
470
00:43:30,980 --> 00:43:34,639
A Jule Jaenisch bio je
tako drag, ljubazan �ovjek.
471
00:43:34,739 --> 00:43:38,959
"Da, da, ljubazni su,
ali homoseksualci."
472
00:43:40,942 --> 00:43:46,145
A za�to su i �to su radili
nismo uop�e htjeli znati.
473
00:43:46,245 --> 00:43:49,346
To je bilo jednostavno
nezamislivo.
474
00:43:49,446 --> 00:43:53,931
Bili smo svi
jako zako�eni.
475
00:43:57,929 --> 00:44:00,888
Izvorne ameri�ke snimke:
"Reichsarbeitsdienst" (Njema�ka radna slu�ba)
476
00:44:00,889 --> 00:44:03,848
Snimio Julien Bryan.
Bavarska, Njema�ka, 1937.
477
00:44:43,745 --> 00:44:47,011
Tada su nam
uvijek govorili
478
00:44:47,111 --> 00:44:51,933
da se svi sudetski Nijemci
vra�aju ku�i u Reich,
479
00:44:52,033 --> 00:44:56,762
a da su sela prazna
i moraju se ponovo naseliti.
480
00:44:56,862 --> 00:45:03,367
Svi �idovi odlaze tamo.
Tu su kona�no svi zajedno.
481
00:45:03,467 --> 00:45:06,579
Da, u to se vjerovalo.
482
00:45:06,679 --> 00:45:10,380
Progutali smo to.
Bilo je i uvjerljivo.
483
00:45:10,480 --> 00:45:13,743
Ovamo je odjednom
do�lo toliko stranaca
484
00:45:13,843 --> 00:45:17,957
koji su pjevali druga�ije,
govorili druga�ije,
485
00:45:18,057 --> 00:45:21,391
tra�ili ovdje stanove
i �ivjeli ovdje,
486
00:45:21,491 --> 00:45:26,332
a �idovi su oti�li onamo.
Htjeli to oni ili ne.
487
00:45:26,432 --> 00:45:28,880
�to se zaista zbivalo...
488
00:45:28,980 --> 00:45:32,498
nikada nam se ne vjeruje.
489
00:45:32,598 --> 00:45:37,887
Svi misle
da smo svi sve znali.
490
00:45:37,987 --> 00:45:41,053
Nismo znali ni�ta.
491
00:45:41,153 --> 00:45:45,023
Sve se to lijepo
492
00:45:45,123 --> 00:45:49,179
dr�alo u tajnosti
i funkcioniralo je.
493
00:45:52,832 --> 00:45:57,479
Eva mi je bila dobra prijateljica,
a obitelj je bila jako siroma�na.
494
00:45:59,675 --> 00:46:02,040
I�lo im je jako te�ko
495
00:46:02,140 --> 00:46:05,859
ve� i u zadnjim godinama.
496
00:46:05,959 --> 00:46:10,151
Svi smo pomalo
pomagali Evi.
497
00:46:10,251 --> 00:46:14,922
Kad god bismo iza�li
na kavu ili pivo,
498
00:46:15,022 --> 00:46:17,993
uvijek bismo pozvali Evu.
499
00:46:19,855 --> 00:46:26,076
Netko bi joj uvijek platio
pivo ili bi platio kavu.
500
00:46:27,556 --> 00:46:31,810
Kad sam ve� bila
na Dr�avnom radiju,
501
00:46:31,910 --> 00:46:35,025
posje�ivala me tamo.
502
00:46:35,267 --> 00:46:39,539
Bila je uistinu
zamjetljiva.
503
00:46:39,639 --> 00:46:43,194
Nije bila jako visoka,
504
00:46:43,294 --> 00:46:45,769
imala je crvenkastu kosu,
505
00:46:45,869 --> 00:46:48,701
vrlo sitna i vrlo nje�na,
506
00:46:48,801 --> 00:46:52,505
ali imala je
taj �idovski nos.
507
00:46:52,605 --> 00:46:56,493
Ali bila je jako zgodna,
imala je predivne o�i.
508
00:46:56,593 --> 00:47:01,042
Povremeno me posje�ivala
509
00:47:01,142 --> 00:47:05,721
kad sam ve� radila u
Zeitfunku, aktualnom odjelu,
510
00:47:05,821 --> 00:47:08,462
ponekad mi je
dolazila u posjet.
511
00:47:08,562 --> 00:47:14,560
Nije imala novca, odlazila
je na duge �etnje Berlinom,
512
00:47:14,660 --> 00:47:18,343
tako je jednom do�la do
Masurenallee i pomislila,
513
00:47:18,443 --> 00:47:22,696
"Idem posjetiti Pomselicu."
I pojavila bi se tamo.
514
00:47:22,796 --> 00:47:26,057
A "mojim de�kima",
tako sam uvijek
515
00:47:26,157 --> 00:47:30,153
zvala reportere,
svima je bila jako draga.
516
00:47:30,253 --> 00:47:34,799
Jer je bila izvanredno
duhovita i dovitljiva.
517
00:47:34,899 --> 00:47:37,049
Bila im je jako zabavna.
518
00:47:37,149 --> 00:47:41,088
Jednom je netko rekao,
"Ti, pa to je mala �idovka?"
519
00:47:41,188 --> 00:47:45,132
"Da", rekla sam, "mislim da
ima u sebi ne�to malo toga."
520
00:47:45,232 --> 00:47:47,639
Ali bila je
prava �idovka.
521
00:47:47,739 --> 00:47:52,273
Poznavala sam joj oca
i majku. Prava �idovka.
522
00:47:53,071 --> 00:47:56,962
"Pozor! Tajna misija" ("Achtung!
Geheime Kommandosache"):
523
00:47:57,062 --> 00:48:01,220
Isje�ci iz njema�kog
propagandnog filma "Rasne studije"
524
00:48:01,221 --> 00:48:05,379
u Var�avskom getu,
Poljska 1941.-1942.
525
00:49:24,473 --> 00:49:26,562
Ali ...
526
00:49:27,225 --> 00:49:32,612
ljudi koji danas
poku�avaju ...
527
00:49:40,745 --> 00:49:47,069
predstaviti
da bi oni tada
528
00:49:47,169 --> 00:49:55,162
vi�e u�inili za jadne,
progonjene �idove ...
529
00:49:57,277 --> 00:50:01,959
Doista rado vjerujem
da iskreno misle
530
00:50:02,059 --> 00:50:06,539
to �to sada ka�u.
Ali ni oni to ne bi u�inili.
531
00:50:06,639 --> 00:50:10,290
Do tada je
�itava zemlja bila
532
00:50:10,390 --> 00:50:14,411
kao pod nekakvim
staklenim zvonom.
533
00:50:14,511 --> 00:50:17,913
I mi sami svi smo bili
534
00:50:18,013 --> 00:50:22,612
unutar ogromnog
koncentracijskog logora.
535
00:50:24,995 --> 00:50:31,933
"Jednom kad po�ne� lagati,
nastavi lagati!" - Joseph Goebbels
536
00:50:34,229 --> 00:50:38,309
Goebbels je bio
nao�it mu�karac.
537
00:50:38,409 --> 00:50:42,366
Nije bio visok,
pomalo nizak,
538
00:50:42,466 --> 00:50:46,570
mogao je biti ne�to vi�i
da bi doista predstavljao ne�to.
539
00:50:46,670 --> 00:50:50,246
Ali bio je
izuzetno njegovan,
540
00:50:50,346 --> 00:50:55,122
imao sjajna odijela,
najbolji materijal.
541
00:50:55,222 --> 00:50:58,789
Uvijek lagano preplanuo.
542
00:50:58,913 --> 00:51:02,755
Ruke njegovane,
543
00:51:02,855 --> 00:51:06,639
sigurno svakog
dana manikura.
544
00:51:06,739 --> 00:51:11,031
Dakle, sve je
kod njega bilo
545
00:51:12,303 --> 00:51:19,293
bez ikakve kritike,
bez ikakve zamjerke.
546
00:51:20,259 --> 00:51:23,978
No koliko mu god
odijela bila elegantna
547
00:51:24,078 --> 00:51:27,026
i dobro pristajala,
�epao je.
548
00:51:27,126 --> 00:51:33,599
I bilo vam ga je
pomalo �ao.
549
00:51:33,936 --> 00:51:39,815
Sve je to nadokna�ivao
nevjerojatnom...
550
00:51:39,915 --> 00:51:42,675
pomalo arogancijom.
551
00:51:42,775 --> 00:51:47,327
Arogancijom i
samouvjereno��u.
552
00:51:48,592 --> 00:51:53,717
Bio je pravi
gospodin kad je do�ao.
553
00:51:53,817 --> 00:51:58,222
I nikada nisam �ula
da bi izgubio kontrolu.
554
00:51:58,322 --> 00:52:01,528
Jer ponekad bi
mu dolazili ljudi,
555
00:52:01,628 --> 00:52:06,933
mo�ete zamisliti kakve
su rasprave vodili,
556
00:52:07,033 --> 00:52:09,696
bile su prili�no usijane.
557
00:52:09,796 --> 00:52:14,662
Jedan jedini put,
jo� se sje�am ...
558
00:52:14,762 --> 00:52:17,631
Svi smo rekli ...
559
00:52:17,731 --> 00:52:22,285
"Stvarno je urlao."
Urlao je na nekoga.
560
00:52:22,385 --> 00:52:25,003
To nam je bilo ...
561
00:52:25,103 --> 00:52:28,216
svima nama nevjerojatno.
562
00:52:28,316 --> 00:52:31,701
Nikada vi�e.
Jedan jedini put.
563
00:52:32,618 --> 00:52:35,458
Bio je to
�ovjek koji je ...
564
00:52:35,558 --> 00:52:39,588
kako bismo rekli,
bio hladne glave, stalo�en.
565
00:52:41,165 --> 00:52:43,002
Pomalo elitisti�ki.
566
00:52:43,102 --> 00:52:46,523
Da, zaista lijepo
567
00:52:46,893 --> 00:52:50,601
Bilo je lijepo raditi
tamo. Sve ugodno,
568
00:52:50,701 --> 00:52:52,573
jako mi se svi�alo.
569
00:52:55,581 --> 00:53:00,174
Lijepo odjeveni
ljudi, ljubazni.
570
00:53:00,274 --> 00:53:06,752
Da, Bo�e, bila sam
tada jo� tako povr�na.
571
00:53:06,852 --> 00:53:08,781
Vrlo ...
572
00:53:12,174 --> 00:53:14,498
glupa.
573
00:53:16,607 --> 00:53:20,138
"Ne budi naiv�ina": isje�ci
iz ameri�kog obrazovnog filma
574
00:53:20,139 --> 00:53:23,669
Signalni korpus
ameri�ke vojske, 1945.
575
00:53:25,729 --> 00:53:28,044
Vi, koji ste pravi
arijski Nijemci,
576
00:53:28,144 --> 00:53:31,622
dijelite slavnu
sudbinu na�e domovine.
577
00:53:31,722 --> 00:53:34,996
Vi ste �istokrvni!
Rasa gospodara!
578
00:53:35,096 --> 00:53:37,016
Va�e je bo�ansko
pravo vladati!
579
00:53:37,116 --> 00:53:40,298
A nacisti�ka stranka spremna
je dovesti vas na vlast!
580
00:53:40,398 --> 00:53:43,520
Na vama je da zapovijedate
cijelom Njema�kom,
581
00:53:43,620 --> 00:53:46,501
a jednog dana,
cijelim svijetom!
582
00:53:48,145 --> 00:53:51,066
Tako je Hans
postao nad�ovjek.
583
00:53:51,166 --> 00:53:54,242
Dali su mu uniformu
i napuhali ego.
584
00:53:54,342 --> 00:53:57,304
Na poslu vi�e nije
bio samo �ovje�uljak.
585
00:53:57,404 --> 00:54:00,602
Bio je pripadnik
superiorne rase!
586
00:54:00,702 --> 00:54:03,406
�ena mu ba� i
nije mogla shvatiti,
587
00:54:03,506 --> 00:54:08,277
premda je bio nad�ovjek,
u ku�i nije bilo hrane.
588
00:54:08,818 --> 00:54:10,219
Glupa �ena.
589
00:54:10,319 --> 00:54:14,704
Zar ne shva�a da �e
nacisti svima dati posao?
590
00:54:14,804 --> 00:54:17,473
Bit �e obilja
hrane i odje�e
591
00:54:17,573 --> 00:54:19,173
i nova ku�a.
592
00:54:19,273 --> 00:54:21,259
Sve �to su htjeli.
593
00:54:21,359 --> 00:54:25,090
Slavna budu�nost Njema�ke
trebala je biti njihova.
594
00:54:25,190 --> 00:54:27,999
A djeca �e jednoga
dana vladati svijetom.
595
00:54:28,099 --> 00:54:29,733
Ali njegova
supruga, glupa �ena,
596
00:54:29,833 --> 00:54:33,264
i dalje se pita
otkud �e sti�i sljede�i obrok.
597
00:54:33,364 --> 00:54:37,317
Hans nije volio takve
razgovore. Bilo je opasno.
598
00:54:37,417 --> 00:54:41,341
Zbog takvih razgovora
ljude treba zatvoriti.
599
00:54:48,496 --> 00:54:54,003
Onda su oko podne
dolazila djeca,
600
00:54:54,103 --> 00:54:58,130
ne sva, obi�no samo
dvoje njih i veliki pas.
601
00:54:58,230 --> 00:55:01,449
Imali su lijepog,
velikog Airedale terijera.
602
00:55:01,549 --> 00:55:04,254
Jer su htjeli
do�i po svog oca
603
00:55:04,354 --> 00:55:10,939
i zajedno
s njim oti�i ku�i.
604
00:55:11,039 --> 00:55:16,548
Bili su jako dobro
odgojeni, pristojni,
605
00:55:16,648 --> 00:55:21,756
davali ruku,
izvodili knikseve.
606
00:55:23,015 --> 00:55:29,063
I bilo im je jako uzbudljivo
biti u tatinom uredu.
607
00:55:29,163 --> 00:55:33,471
Okolo su stajali
pisa�i strojevi.
608
00:55:33,571 --> 00:55:36,171
"Je li to pisa�i
stroj?" "Da!"
609
00:55:36,271 --> 00:55:39,642
"Jeste li ga ikada
vidjeli?" "Ne tako izbliza."
610
00:55:39,742 --> 00:55:43,116
Moglo se pri�ati s
njima. "Mogu li probati?"
611
00:55:43,216 --> 00:55:45,698
Naravno da su smjeli.
612
00:55:45,798 --> 00:55:50,756
Pa bismo umetnuli list
papira tako da mogu pisati.
613
00:55:50,856 --> 00:55:54,338
Sretna djeca. A onda ...
614
00:55:56,208 --> 00:56:01,044
onda bi do�ao otac
615
00:56:02,041 --> 00:56:06,015
i svi bi oti�li ku�i.
616
00:56:06,115 --> 00:56:08,077
"Dovi�enja!" i oti�li bi.
617
00:56:08,177 --> 00:56:11,551
"Heil Hitler."
Heil Hitler, naravno.
618
00:56:12,887 --> 00:56:15,776
Talijanske
filmske novosti:
619
00:56:15,876 --> 00:56:20,836
Posjet Josepha Goebbelsa Veneciji
Italija, 1940.
620
00:56:21,872 --> 00:56:26,001
Ministar propagande
Reicha u posjetu Veneciji.
621
00:56:26,101 --> 00:56:29,072
U spontanom okupljanju
na Trgu sv. Marka
622
00:56:29,172 --> 00:56:33,165
narod je srda�no do�ekao
predstavnika prijateljske nacije.
623
00:56:33,265 --> 00:56:38,701
Njegova ekscelencija i ministar
Alfieri pojavili su se na balkonu pala�e.
624
00:57:08,915 --> 00:57:13,246
Nakon pozdrava Duceu
na savr�enom talijanskom
625
00:57:13,346 --> 00:57:17,007
njegova ekscelencija
Goebbels i ministar Alfieri
626
00:57:17,107 --> 00:57:19,822
pomije�ali su
se s mno�tvom.
627
00:57:19,922 --> 00:57:23,516
Na svoj elegantan i kozmopolitski
na�in zauzeli su stol
628
00:57:23,616 --> 00:57:26,995
antiknog Caffe Florian.
Odatle je pun divljenja
629
00:57:27,095 --> 00:57:30,566
u�ivao u jedinstvenom spektaklu
Venecije obasjane no�u.
630
00:57:56,928 --> 00:58:03,111
Goebbels je sa suprugom
oti�ao na Venecijanski bijenale
631
00:58:03,211 --> 00:58:05,792
i ostali su tamo
nekoliko dana.
632
00:58:05,892 --> 00:58:10,265
Netko je na�uo,
633
00:58:10,760 --> 00:58:14,785
netko iz njegove pratnje,
634
00:58:16,328 --> 00:58:19,009
po�elio je da ima ...
635
00:58:19,755 --> 00:58:23,395
Pas se zvao Tell
ili tako nekako.
636
00:58:23,495 --> 00:58:26,074
"Da je barem Tell ovdje."
637
00:58:26,174 --> 00:58:30,001
Netko osobito nadobudan
638
00:58:30,101 --> 00:58:33,554
nazvao nas je u ured,
639
00:58:33,654 --> 00:58:39,688
"Ministar bi htio
psa u Veneciji."
640
00:58:40,432 --> 00:58:42,601
Jo� smo rekli,
641
00:58:42,701 --> 00:58:45,422
"Jesu li oni tamo ludi,
642
00:58:45,522 --> 00:58:51,221
psa avionom
u Veneciju na bijenale?
643
00:58:51,321 --> 00:58:57,336
Pa, ako nemaju drugih briga ..."
I to jo� usred rata.
644
00:58:57,820 --> 00:59:05,693
Svakoga je dana netko ...
�ef tiska,
645
00:59:05,793 --> 00:59:08,967
gospodin von ...
taj-i taj,
646
00:59:09,067 --> 00:59:14,953
letio je svaki
dan u Veneciju
647
00:59:15,053 --> 00:59:23,754
s najnovijim, tek
tiskanim stranim vijestima.
648
00:59:23,812 --> 00:59:30,624
Uvijek je letio tamo
da bi ministar bio u tijeku.
649
00:59:30,724 --> 00:59:35,656
Odletio je u
Veneciju s psom.
650
00:59:35,756 --> 00:59:39,328
I tamo se suo�io
651
00:59:40,741 --> 00:59:45,253
s najve�im negodovanjem.
652
00:59:45,353 --> 00:59:48,663
Mislim da je
Goebbels pomahnitao.
653
00:59:48,763 --> 00:59:52,188
Koji je idiot
do�ao na ideju
654
00:59:52,288 --> 00:59:56,084
da dovede ovamo njegovog
preosjetljivog ljubimca?
655
00:59:56,184 --> 01:00:00,252
Pas je bio
pomalo boja�ljiv.
656
01:00:00,352 --> 01:00:04,566
Velik i lijep, ali kad
bi zakora�ili prema njemu
657
01:00:04,666 --> 01:00:09,614
uvijek se povla�io.
Bio je nekako �udan.
658
01:00:11,343 --> 01:00:13,275
Tako je to bilo sa psom.
659
01:00:13,375 --> 01:00:19,614
Psa su poslali natrag,
a sve to u tre�oj godini rata.
660
01:00:22,222 --> 01:00:25,538
Mislim da sam u �ivotu mnogo
toga napravila pogre�no.
661
01:00:25,539 --> 01:00:32,642
Tada nisam
o tome razmi�ljala.
662
01:00:32,742 --> 01:00:37,746
Tu sam pripadala, uvijek
sam bila vrlo savjesna.
663
01:00:37,846 --> 01:00:42,166
Na moj se rad
moglo osloniti,
664
01:00:42,266 --> 01:00:45,639
to je djelovalo, odgovaralo.
665
01:00:46,632 --> 01:00:51,822
Kad bih bila na nekom radnom
mjestu, ispunila bih du�nost.
666
01:00:51,922 --> 01:00:58,861
Tako je zapravo bilo cijelog
mog �ivota pa tako i tada.
667
01:00:58,961 --> 01:01:04,672
Bio dobar ili lo�, to je
prevladavalo, negdje se moralo ...
668
01:01:04,772 --> 01:01:10,024
radila ja za Dr�avni radio
ili u Ministarstvu propagande
669
01:01:10,124 --> 01:01:15,233
sve je to bilo isto.
Nije igralo ulogu.
670
01:01:21,023 --> 01:01:27,879
"Imajte hrabrosti �ivjeti opasno!"
- Joseph Goebbels
671
01:01:31,234 --> 01:01:34,471
Nisam se mogla
usprotiviti.
672
01:01:36,441 --> 01:01:39,044
Ne bih se to usudila.
673
01:01:39,144 --> 01:01:41,303
Rekla bih,
674
01:01:41,403 --> 01:01:44,306
"Ne, ne mogu to."
675
01:01:46,027 --> 01:01:49,391
Spadam me�u kukavice.
676
01:01:54,350 --> 01:01:57,324
To je ono �to
uvijek poku�avam
677
01:01:57,424 --> 01:02:02,958
ljudima danas
u�initi jasnim.
678
01:02:03,467 --> 01:02:08,614
Jednako bih glupo i
naivno pitala kao i oni
679
01:02:08,714 --> 01:02:11,785
da sam stara kao i oni.
680
01:02:11,885 --> 01:02:17,498
Rekla bih, "Znala bih
kako se mogu suprotstaviti.
681
01:02:17,598 --> 01:02:21,249
Sigurno bih." Ne.
682
01:02:22,687 --> 01:02:27,996
Nije se moglo.
Bilo je to ...
683
01:02:29,755 --> 01:02:34,640
Tko je to u�inio,
riskirao je svoj �ivot.
684
01:02:34,740 --> 01:02:39,185
�ak i da toga
nije bio svjestan.
685
01:02:39,285 --> 01:02:43,208
�injenice su to dokazale.
686
01:02:43,308 --> 01:02:51,316
Ni na koji se na�in nije
moglo biti protiv toga.
687
01:02:51,416 --> 01:02:54,942
To nije bilo mogu�e.
688
01:02:55,042 --> 01:03:01,306
Ili ste za to morali
polo�iti svoj �ivot.
689
01:03:01,933 --> 01:03:06,458
Mogli ste
o�ekivati najgore.
690
01:03:07,604 --> 01:03:11,609
A za to ima
dovoljno primjera.
691
01:03:13,212 --> 01:03:19,645
"Pri�e o gradu": poljski film
o pobuni poljskog pokreta otpora
692
01:03:19,646 --> 01:03:26,078
Poljski filmski tim,
Var�ava, 1939.-1944.
693
01:03:31,580 --> 01:03:35,656
Crvena zora
slobode plamti
694
01:03:35,756 --> 01:03:40,918
nad budu�im
danima Poljske
695
01:03:41,018 --> 01:03:46,310
okupatora �e
poraziti na�e snage,
696
01:03:46,410 --> 01:03:51,432
Novi svijet se ra�a,
danas, ovog trena
697
01:03:51,532 --> 01:03:56,872
Sada je tren na�e osvete
698
01:03:56,972 --> 01:04:02,305
Za sve zlo�ine, bol i krv
699
01:04:02,405 --> 01:04:06,643
Isuse i Marijo!
Posegnite za oru�jem.
700
01:04:06,743 --> 01:04:09,628
Osim njema�kih plakata
koji objavljuju dnevnu stopu
701
01:04:09,728 --> 01:04:13,893
smaknu�a, na zidovima
su se pojavile rije�i.
702
01:04:21,228 --> 01:04:24,435
Rije�i sje�anja.
703
01:04:26,891 --> 01:04:28,891
Mr�nje.
704
01:04:31,209 --> 01:04:33,209
Poruge.
705
01:04:36,904 --> 01:04:38,904
Prezira.
706
01:04:43,395 --> 01:04:45,290
Simboli poput ovih:
707
01:04:45,390 --> 01:04:49,575
znak kornja�e -
"Djeluj polako."
708
01:04:49,675 --> 01:04:52,528
I znak sidra
kao simbol nade
709
01:04:52,628 --> 01:04:57,423
sastavljen od slova PW,
znak pobunjene Poljske.
710
01:05:03,120 --> 01:05:08,867
To je bilo i vrijeme
"Bijele ru�e".
711
01:05:10,212 --> 01:05:14,332
Nismo imali apsolutno
nikakav uvid u te spise.
712
01:05:14,432 --> 01:05:17,629
Takvo �to �uvalo se
u sefovima,
713
01:05:17,729 --> 01:05:20,730
uop�e nismo
imali pristup.
714
01:05:27,556 --> 01:05:31,409
Tada sam radila
za g. Froweina,
715
01:05:31,509 --> 01:05:37,442
jednog od Goebbelsovih
osobnih referenata,
716
01:05:37,542 --> 01:05:40,474
sa zasebnom sobom.
717
01:05:41,208 --> 01:05:48,891
Jednom mi je
dao cijeli spis,
718
01:05:49,602 --> 01:05:52,616
sudski spis,
719
01:05:53,095 --> 01:05:55,832
to je bio slu�aj Scholl ...
720
01:05:55,932 --> 01:06:00,999
�to je jo� bilo unutra?
Bilo je jo� toga.
721
01:06:03,328 --> 01:06:07,034
Da, bila su to
bra�a Scholl.
722
01:06:07,134 --> 01:06:11,404
Spis je bio nezape�a�en.
Dao mi je to.
723
01:06:11,504 --> 01:06:19,235
Trebala sam ga staviti
u blindirani ormar
724
01:06:19,335 --> 01:06:21,966
koji je zasebno stajao.
725
01:06:24,277 --> 01:06:27,711
�ef me zamolio, rekao je,
726
01:06:27,811 --> 01:06:31,689
"Pouzdajem se u vas
da ne�ete pogledati unutra."
727
01:06:31,789 --> 01:06:34,429
Bilo je vrlo hitno.
728
01:06:36,269 --> 01:06:40,524
Onda je oti�ao.
Ostavio me samu s tim,
729
01:06:40,624 --> 01:06:43,969
a ja nisam zavirila.
730
01:06:44,069 --> 01:06:48,209
Pomislila sam,
"Bo�e, kako bih rado."
731
01:06:48,309 --> 01:06:49,786
Ali ne�u to u�initi.
732
01:06:49,886 --> 01:06:55,725
Pouzdao se u mene da ne�u,
pa onda to ne�u u�initi.
733
01:06:55,825 --> 01:07:01,658
Jo� sam vrlo
ponosna na sebe.
734
01:07:04,842 --> 01:07:08,404
Povjerenje koje
mi je ukazao
735
01:07:08,405 --> 01:07:14,377
bilo mi je va�nije nego
da zadovoljim znati�elju.
736
01:07:14,477 --> 01:07:18,065
Smatrala sam to vrlo
plemenitim od sebe.
737
01:07:18,165 --> 01:07:20,895
Nikada to ne�u
zaboraviti.
738
01:07:22,027 --> 01:07:26,521
"Pri�e o gradu": poljski film
o pobuni poljskog pokreta otpora
739
01:07:26,522 --> 01:07:31,016
Poljski filmski tim,
Var�ava, 1939.-1944.
740
01:07:33,671 --> 01:07:37,708
Hej! Na cestama
pu�e oluja
741
01:07:37,709 --> 01:07:41,592
Ki�a, blato i te�ak put.
742
01:07:41,692 --> 01:07:46,386
Mi pje�adinci ne marimo
743
01:07:46,486 --> 01:07:53,385
i sam �avao
mo�e biti ovdje!
744
01:07:54,274 --> 01:07:58,676
Na�a �eta
ne strahuje od napada
745
01:07:58,776 --> 01:08:03,023
svih prepreka
ili puteva u propast
746
01:08:03,123 --> 01:08:07,265
Tko nam stane na put,
dobije granatu u glavu!
747
01:08:07,365 --> 01:08:09,922
Nemoj da te pogodi
i slijedi svog gospodara!
748
01:08:10,022 --> 01:08:12,773
"Samo za njema�ke pse!"
749
01:08:16,627 --> 01:08:21,015
Bili su to
mladi ljudi koji su
750
01:08:22,342 --> 01:08:24,807
jednostavno
751
01:08:25,352 --> 01:08:32,032
jo� vjerovali da �e
pobjeda pripasti boljima.
752
01:08:32,132 --> 01:08:34,616
Da ne�e biti pora�eni.
753
01:08:35,009 --> 01:08:39,441
Ali za to svatko
mora ne�to u�initi.
754
01:08:39,541 --> 01:08:42,993
A oni su u�inili
�to su mogli.
755
01:08:43,093 --> 01:08:48,583
No bilo je me�utim
glupo od njih
756
01:08:48,683 --> 01:08:50,906
�to su radili
takve stvari.
757
01:08:51,006 --> 01:08:55,438
Da su dr�ali jezik za
zubima i danas bi bili �ivi.
758
01:08:55,538 --> 01:09:00,899
Sve zbog komada usranog
papira, zbog letka.
759
01:09:00,999 --> 01:09:07,285
Ta je presuda tada
bila tako u�asna.
760
01:09:15,203 --> 01:09:22,309
"�elite li totalni rat?"
Joseph Goebbels
761
01:09:24,478 --> 01:09:33,204
Do�lo je do sloma cjelokupnog
stava kao i opskrbe.
762
01:09:33,304 --> 01:09:37,446
Sve se vrlo poo�trilo,
763
01:09:37,546 --> 01:09:43,522
kazne su sada
postale jako visoke.
764
01:09:43,622 --> 01:09:45,551
I sve je postalo stro�e.
765
01:09:45,651 --> 01:09:50,950
Staljingrad je bio
istinska prekretnica.
766
01:09:51,346 --> 01:09:56,430
Primijetili smo to
i u Ministarstvu.
767
01:09:56,530 --> 01:10:00,410
Prvih nekoliko mjeseci
bilo je �ak predivno.
768
01:10:00,510 --> 01:10:05,405
Prvo sam mislila, malo ...
769
01:10:06,315 --> 01:10:08,773
"Moram li raditi tamo?
770
01:10:08,873 --> 01:10:13,263
Odmah mi se jako svidjelo.
771
01:10:13,363 --> 01:10:16,594
Sva ta dekoracija,
772
01:10:16,694 --> 01:10:20,227
lijepi namje�taj,
ljubazni ljudi.
773
01:10:21,680 --> 01:10:25,849
Uop�e ne stranka.
774
01:10:28,522 --> 01:10:32,100
Sve je bilo ...
svidjelo mi se.
775
01:10:33,379 --> 01:10:38,451
Sve zajedno se slomilo,
776
01:10:38,551 --> 01:10:41,556
ljudi, i sve je stalo.
777
01:10:41,656 --> 01:10:43,656
Ali ...
778
01:10:44,061 --> 01:10:50,720
�itavo ozra�je
779
01:10:50,820 --> 01:10:53,666
bilo je druga�ije.
780
01:10:55,166 --> 01:10:58,819
Goebbelsov govor
18. velja�e 1943., berlinski Sportpalast
781
01:10:58,919 --> 01:11:03,356
Izra�avam svoje duboko
uvjerenje da je njema�ki narod
782
01:11:03,456 --> 01:11:10,110
duboko dirnut udarcem
sudbine u Staljingradu.
783
01:11:10,210 --> 01:11:14,061
Gledao je u lice te�kog
i nemilosrdnog rata.
784
01:11:14,161 --> 01:11:16,692
Sada zna u�asnu istinu
785
01:11:16,792 --> 01:11:21,481
i odlu�an je slijediti
F�hrera kroz vatru i vodu.
786
01:11:36,501 --> 01:11:41,358
Jo� se sje�am
manifestacije,
787
01:11:41,458 --> 01:11:47,216
�uvenog skupa
u Sportpalastu,
788
01:11:47,316 --> 01:11:49,661
"�elite li totalni rat?"
789
01:11:49,761 --> 01:11:56,827
Znali smo da Goebbels dr�i
govor tog poslijepodneva.
790
01:11:56,927 --> 01:12:02,960
Tada su se sva zbivanja
bila odga�ala za poslijepodne
791
01:12:03,060 --> 01:12:07,002
jer bi se svake ve�eri
792
01:12:07,102 --> 01:12:12,568
oko 6,30-7,00 sati
oglasile sirene.
793
01:12:12,668 --> 01:12:16,522
Bilo aviona ili ne,
dolazili su skoro uvijek.
794
01:12:16,622 --> 01:12:19,596
La�ne uzbune
bile su rijetke.
795
01:12:19,696 --> 01:12:22,975
Nije vi�e bilo
ve�ernjih zbivanja,
796
01:12:23,075 --> 01:12:26,662
nave�er vi�e nije bilo
kazali�nih predstava,
797
01:12:26,762 --> 01:12:31,816
kino filmova, sve se
odga�alo za poslijepodne.
798
01:12:31,916 --> 01:12:37,782
Tako je i g. Goebbels
odr�ao govor u Sportpalastu.
799
01:12:37,882 --> 01:12:40,933
Nemam rije�i da opi�em
800
01:12:41,033 --> 01:12:47,782
kako mu je uspjelo
stotine tih ljudi
801
01:12:48,714 --> 01:12:51,685
dovesti tako daleko
802
01:12:51,785 --> 01:12:56,117
da nijedan
ne ostane sjediti
803
01:12:56,217 --> 01:13:02,107
nego da svi sko�e,
urlaju i kli�u.
804
01:13:02,207 --> 01:13:05,375
Uspjelo mu je.
805
01:13:06,592 --> 01:13:10,094
Mislim da ni on sam
nije znao kako.
806
01:13:12,002 --> 01:13:16,361
A mi, jo� se sje�am,
807
01:13:16,461 --> 01:13:22,012
stajale smo,
�vrsto se dr�e�i za ruke,
808
01:13:22,112 --> 01:13:26,013
Dettchen, moja
kolegi�ica i ja.
809
01:13:26,113 --> 01:13:31,600
Bile smo zaprepa�tene
onime �to se tamo doga�alo.
810
01:13:31,700 --> 01:13:36,405
Iza nas je
stajao SS-ovac,
811
01:13:36,505 --> 01:13:39,098
potap�ao nas je po
ramenima i rekao,
812
01:13:39,198 --> 01:13:42,920
"Plje��ite barem!"
813
01:13:43,020 --> 01:13:45,350
Dobro, svi su pljeskali,
814
01:13:45,450 --> 01:13:49,805
a mi smo stajale jo�
uvijek zaprepa�tene
815
01:13:49,905 --> 01:13:52,185
onime �to se
tamo doga�alo.
816
01:13:52,285 --> 01:13:55,682
A onda smo,
naravno, zapljeskale.
817
01:13:55,782 --> 01:13:58,916
Tako je moralo biti.
Tako nam je i rekao.
818
01:13:59,016 --> 01:14:02,461
Nije se moglo
ne sudjelovati.
819
01:14:02,561 --> 01:14:06,850
Nije se moglo druga�ije.
Pljeskale smo i mi.
820
01:14:07,243 --> 01:14:13,834
Uop�e nismo shvatile o
kakvoj se temi zapravo radilo.
821
01:14:13,934 --> 01:14:19,792
Samo taj dojam
te pomahnitale gomile
822
01:14:21,084 --> 01:14:24,803
koja ni sama nije
znala za�to mahnita.
823
01:14:24,903 --> 01:14:28,564
Bio je to
prirodni fenomen.
824
01:14:32,307 --> 01:14:35,935
Sva ta gomila nije
mogla ni�ta s tim.
825
01:14:36,035 --> 01:14:39,389
Vjerojatno nije ni on.
826
01:14:40,290 --> 01:14:43,930
Bo�e moj!
Kad samo pomislim.
827
01:14:46,520 --> 01:14:52,333
Dok sada, nakon
toliko proteklih godina
828
01:14:52,433 --> 01:14:58,312
i svega �to se
u me�uvremenu izdoga�alo,
829
01:14:58,554 --> 01:15:02,937
gledam na sve to jo�
uvijek sasvim druga�ije.
830
01:15:03,037 --> 01:15:08,856
I mnogo dublje.
I mnogo zlokobnije.
831
01:15:10,876 --> 01:15:16,229
Ali ne i shvatljivije.
832
01:15:16,329 --> 01:15:18,015
Da je jedan �ovjek,
833
01:15:18,115 --> 01:15:23,975
jedan �ovjek bio u stanju
834
01:15:24,075 --> 01:15:29,943
stotine ljudi
navesti na to
835
01:15:30,043 --> 01:15:33,775
da vi�u, vi�u i vi�u,
836
01:15:33,875 --> 01:15:37,506
"Da, �elimo totalni rat!"
837
01:15:39,965 --> 01:15:44,560
Ispri�ate li
to nekome danas,
838
01:15:44,660 --> 01:15:47,445
svi �e sigurno
odmahnuti glavom i re�i,
839
01:15:47,545 --> 01:15:50,020
"Jesu li svi bili
pijani ili �to?"
840
01:15:50,120 --> 01:15:56,094
Kako su ti ljudi do�li
na to da tako vi�u?
841
01:15:56,194 --> 01:15:58,346
Da, morali su.
842
01:15:58,859 --> 01:16:05,905
Zaista ih je bio op�inio
jedan jedini �ovjek.
843
01:16:11,821 --> 01:16:13,658
Goebbelsov govor
18. velja�e 1942., berlinski Sportpalast
844
01:16:13,758 --> 01:16:19,528
�idovstvo predstavlja infekcijsku
pojavu koja je zarazna.
845
01:16:19,628 --> 01:16:22,617
Ako se neprijateljske
zemlje prijetvorno bune
846
01:16:22,717 --> 01:16:26,343
protiv na�e
anti�idovske politike
847
01:16:26,443 --> 01:16:29,370
i radi na�ih
protu�idovskih mjera
848
01:16:29,470 --> 01:16:32,240
lijevaju licemjerne
krokodilske suze,
849
01:16:32,340 --> 01:16:36,349
to nas ne mo�e sprije�iti
u�initi ono �to je potrebno.
850
01:16:36,449 --> 01:16:39,739
Njema�ka se u svakom
slu�aju nema namjeru
851
01:16:39,839 --> 01:16:44,030
povinovati ovoj
�idovskoj prijetnji,
852
01:16:44,130 --> 01:16:48,269
ve� joj se �tovi�e
pravovremeno suprotstaviti,
853
01:16:48,369 --> 01:16:54,981
ako je potrebno i
najradikalnijim protumjerama.
854
01:17:06,575 --> 01:17:14,151
Eva u me�uvremenu vi�e nije
�ivjela kraj nas u S�dendeu.
855
01:17:14,251 --> 01:17:20,032
Preselila se s
roditeljima negdje drugdje,
856
01:17:20,132 --> 01:17:22,824
u neko drugo predgra�e.
857
01:17:23,844 --> 01:17:26,606
Jednom sam je
tamo posjetila.
858
01:17:26,706 --> 01:17:30,069
Bo�e, �ivjeli su
tako sirotinjski.
859
01:17:30,855 --> 01:17:34,431
Jo� mi je neugodno jer
bila sam donijela cigarete.
860
01:17:34,531 --> 01:17:38,286
Bolje da sam tada
ponijela kruha.
861
01:17:41,538 --> 01:17:48,333
Kad sam jednom srela
Evu u autobusu, rekla je,
862
01:17:48,433 --> 01:17:53,218
"Moram te opet do�i posjetiti,
tvojim dragim de�kima."
863
01:17:53,318 --> 01:17:55,549
A ja sam joj rekla,
864
01:17:55,649 --> 01:17:57,790
"Ti, ne radim
vi�e na Radiju,
865
01:17:57,890 --> 01:18:03,757
sada radim u Wilhelmstrasse,
kod Goebbelsa.
866
01:18:06,621 --> 01:18:11,546
Zaboravi svoj posjet.
Bolje da ne dolazi�."
867
01:18:11,646 --> 01:18:14,798
Jednostavno nisam
htjela da dolazi tamo.
868
01:18:14,898 --> 01:18:21,009
A ona je odmah rekla,
"Zaboga, ne�u tamo dolaziti!"
869
01:18:21,109 --> 01:18:24,256
Tada je jo�
bila slobodna.
870
01:18:26,021 --> 01:18:29,135
"Pozor! Strogo povjerljivo" - isje�ci
iz njema�kog propagandnog filma
871
01:18:29,235 --> 01:18:32,005
Ovo je snimka iz njema�kog
propagandnog filma
872
01:18:32,105 --> 01:18:34,722
koji nikad nije zavr�en
ili javno prikazan.
873
01:18:34,822 --> 01:18:37,747
Ovakvim filmom nadali su se
sugerirati da su �idovi sami
874
01:18:37,847 --> 01:18:40,542
odabrali ovakve uvjete, da su to
prirodni �ivotni uvjeti �idova.
875
01:18:40,642 --> 01:18:43,221
Masovne deportacije �idova
iz Var�avskog geta po�ele su
876
01:18:43,321 --> 01:18:46,015
ubrzo po zavr�etku snimanja.
Poljska, 1941.-1942.
877
01:18:47,493 --> 01:18:49,352
Pozor
878
01:18:49,452 --> 01:18:50,864
Strogo povjerljivo!
879
01:20:58,343 --> 01:21:05,409
"Sazrijet �emo jedino kroz patnju!"
- Joseph Goebbels
880
01:21:07,724 --> 01:21:11,605
Dobivali smo ...
881
01:21:11,705 --> 01:21:17,058
ali to je bilo ve�
prema kraju rata,
882
01:21:17,158 --> 01:21:22,840
uvijek smo dobivali
papire u boji.
883
01:21:22,940 --> 01:21:28,727
Bili su ru�i�asti ili
�uti. Rekla bih ru�i�asti.
884
01:21:29,405 --> 01:21:33,633
Samo za ured ministra.
885
01:21:33,733 --> 01:21:38,322
Navodili su
najnovije �injenice
886
01:21:38,422 --> 01:21:45,128
o brojevima
�rtava u bitkama.
887
01:21:48,418 --> 01:21:51,094
Tako�er i o ...
888
01:21:51,194 --> 01:21:53,340
Sje�am se jo�
da je bilo ...
889
01:21:53,440 --> 01:21:57,969
�to je nas djevojke jako
potreslo - o silovanjima!
890
01:21:58,069 --> 01:22:02,250
�ene su bile silovane,
891
01:22:02,350 --> 01:22:04,210
od Rusa, naravno.
892
01:22:04,310 --> 01:22:08,654
Da, to je ve�
bilo pred sam kraj.
893
01:22:08,754 --> 01:22:10,892
Nevjerojatno,
894
01:22:12,648 --> 01:22:16,219
u nekom selu
bi bilo silovano
895
01:22:16,319 --> 01:22:20,526
20 �ena -
izmijenilo bi se u 30, itd.
896
01:22:20,626 --> 01:22:25,779
Te su se stvari preuveli�ane
iznosile u javnost.
897
01:22:25,879 --> 01:22:30,778
Tako su se sva
stra�na nedjela
898
01:22:30,878 --> 01:22:36,140
neprijatelja umno�avala.
899
01:22:39,224 --> 01:22:42,616
Njema�ki propagandni film:
Inauguracija "Volkssturma"
900
01:22:42,716 --> 01:22:44,715
Njema�ka 1944./1945.
901
01:22:45,692 --> 01:22:48,925
Jednako kako je Hitlerova
mlade� slobodnom voljom
902
01:22:49,025 --> 01:22:52,161
prisegnula na vjernost
F�hreru u doba borbe,
903
01:22:52,261 --> 01:22:54,603
danas je postala pokret
ratnih dobrovoljaca.
904
01:22:54,703 --> 01:22:57,075
Na skupu odr�anom
u povijesnom gradu
905
01:22:57,175 --> 01:23:02,507
F�hrer je izvije�ten o broju
ratnih dobrovoljaca ro�enih 1928.:
906
01:23:02,607 --> 01:23:06,259
Podru�je isto�ne
Pruske prijavljuje
907
01:23:06,359 --> 01:23:11,908
9,482 ratna dobrovoljca
Hitlerove mlade�i.
908
01:23:14,189 --> 01:23:18,572
Podru�je K�ln-Aachen
prijavljuje
909
01:23:18,672 --> 01:23:23,941
9,715 ratnih dobrovoljaca
Hitlerove mlade�i.
910
01:23:25,786 --> 01:23:29,556
Podru�je Moselland
prijavljuje
911
01:23:29,656 --> 01:23:34,946
6,112 ratnih dobrovoljaca
Hitlerove mlade�i.
912
01:23:35,046 --> 01:23:39,120
Danas Vam prijavljujem,
moj F�hreru,
913
01:23:39,220 --> 01:23:43,919
da se od Hitlerove
mlade�i ro�eno 1928.
914
01:23:44,702 --> 01:23:52,200
70% dobrovoljno prijavilo
za nacionalnu slu�bu.
915
01:23:52,300 --> 01:23:56,430
Istinski duh dobrovoljne
vojne slu�be ove mlade�i
916
01:23:56,530 --> 01:24:03,041
za�ivjet �e u borbenom
moralu na boji�nici.
917
01:24:39,912 --> 01:24:44,180
Nakon Hitlerovog
ro�endana,
918
01:24:44,280 --> 01:24:47,374
koji je bio 20. travnja,
919
01:24:49,077 --> 01:24:53,318
idu�eg ... mislim
idu�eg dana,
920
01:24:53,418 --> 01:24:56,158
mogao je to biti
i dan kasnije,
921
01:24:56,258 --> 01:25:00,389
oti�li smo u to skloni�te
od zra�nih napada.
922
01:25:01,404 --> 01:25:06,655
Nikada vi�e nismo iza�li
iz njega. To je bio kraj.
923
01:25:11,315 --> 01:25:16,811
Kao da sam malo
umrla iznutra.
924
01:25:16,911 --> 01:25:24,483
U svom sam �ivotu
�esto osje�ala strah.
925
01:25:24,583 --> 01:25:28,828
Ali tada sam bila
kao led, bez emocija.
926
01:25:28,928 --> 01:25:32,806
�elim re�i, svi su
osje�aji nestali.
927
01:25:32,906 --> 01:25:37,452
Nije ostao �ak ni strah.
928
01:25:37,552 --> 01:25:44,471
Vjerojatno smo se
poku�ali
929
01:25:44,571 --> 01:25:48,759
pobrinuti da
ne ponestane alkohola.
930
01:25:48,859 --> 01:25:51,675
To je bilo
prijeko potrebno.
931
01:25:51,775 --> 01:25:54,725
Mo�da ne svima.
932
01:25:54,825 --> 01:25:58,654
No tamo se ve�
jako mnogo lokalo.
933
01:25:58,754 --> 01:26:01,547
Morao si otupjeti.
934
01:26:01,647 --> 01:26:05,106
Vi�e nismo imali
ni ikakvog posla.
935
01:26:05,964 --> 01:26:07,756
Bila sam u tom podrumu
936
01:26:07,856 --> 01:26:12,458
i do�ao je poru�nik
Schw�germann,
937
01:26:12,558 --> 01:26:16,433
Goebbelsov pomo�nik:
938
01:26:22,134 --> 01:26:27,455
"Hitler si je oduzeo �ivot."
To je bilo prvo �to smo saznali.
939
01:26:29,133 --> 01:26:34,061
Da, svi su znali
940
01:26:34,411 --> 01:26:39,889
�to to zna�i.
941
01:26:39,989 --> 01:26:44,285
Rat je zavr�en
i izgubljen.
942
01:26:44,385 --> 01:26:47,435
Ali rat je zavr�en.
943
01:26:47,535 --> 01:26:50,144
To nam je svima
bilo jasno.
944
01:26:50,244 --> 01:26:53,637
Koliko se sje�am,
kao da je izme�u bilo du�e
945
01:26:53,737 --> 01:26:58,194
vremensko razdoblje, barem
jedan dan i jedna no�.
946
01:26:58,294 --> 01:27:03,828
Bio je do�ao
Schw�germann i rekao:
947
01:27:03,928 --> 01:27:07,622
"Goebbels si je
oduzeo �ivot."
948
01:27:08,853 --> 01:27:11,076
Sad,
949
01:27:11,176 --> 01:27:16,438
to nas je nekako pogodilo
950
01:27:16,834 --> 01:27:20,885
vi�e nego druga vijest.
951
01:27:22,069 --> 01:27:27,141
"I njegova �ena tako�er?"
952
01:27:28,155 --> 01:27:29,561
"Da."
953
01:27:31,189 --> 01:27:35,893
"A djeca?"
-I djeca tako�er!"
954
01:27:42,160 --> 01:27:45,064
Ostali smo bez rije�i.
955
01:27:52,842 --> 01:27:56,197
Izvorne ameri�ke
snimke: poslijeratni Berlin
956
01:27:56,198 --> 01:27:59,552
Ameri�ke zra�ne
snage, Njema�ka, 1945.
957
01:29:22,976 --> 01:29:29,258
Morali smo vre�e
s hranom ...
958
01:29:29,358 --> 01:29:33,437
U podrumu smo na�li
959
01:29:33,537 --> 01:29:38,715
bra�no, ri�u,
tjesteninu, itd.,
960
01:29:38,815 --> 01:29:44,875
sve u ovako velikim
platnenim vre�ama za hranu.
961
01:29:44,975 --> 01:29:47,877
Sve smo to istresli,
962
01:29:47,977 --> 01:29:53,897
a te smo platnene vre�e,
otprilike ovako velike,
963
01:29:53,898 --> 01:29:56,912
rasporili ili razrezali,
964
01:29:57,012 --> 01:30:03,478
i morali smo sa�iti
ogromnu, bijelu zastavu.
965
01:30:03,479 --> 01:30:07,905
Nismo imali ni pribor
za �ivanje, morali smo ...
966
01:30:07,906 --> 01:30:12,043
Uspjeli smo,
sa�ili smo zastavu.
967
01:30:13,245 --> 01:30:19,103
Osoba najvi�eg ranga koja je
sjedila s nama kao bijednik,
968
01:30:19,203 --> 01:30:22,272
skloni�te jo�
nisu bili zauzeli,
969
01:30:22,372 --> 01:30:24,690
bio je Hans Fritzsche.
970
01:30:24,790 --> 01:30:28,345
Glavni urednik Fritzsche
971
01:30:28,445 --> 01:30:34,320
i zamjenik
gaulajtera Berlina.
972
01:30:38,117 --> 01:30:45,794
I Fritzsche je,
s dva gospodina, rekao,
973
01:30:45,894 --> 01:30:48,914
on sada ide van,
974
01:30:50,204 --> 01:30:53,240
iako se vani jo�
uvijek pucalo,
975
01:30:53,340 --> 01:31:00,526
i poku�ati se probiti
do Bendlerstra�e
976
01:31:02,331 --> 01:31:06,517
da bi razgovarao
s Rusima.
977
01:31:08,198 --> 01:31:11,319
Da, kako je
onda i�lo dalje,
978
01:31:11,419 --> 01:31:15,176
znao ili vjerovao,
ne znam ni�ta.
979
01:31:15,276 --> 01:31:19,255
U svakom slu�aju,
g. Fritzsche
980
01:31:21,577 --> 01:31:28,609
oti�ao je s jo� nekim ljudima
i ostavio nas tamo same.
981
01:31:28,709 --> 01:31:34,689
Ali rekao je, "Ostanite
ovdje, pobrinut �u se za vas.
982
01:31:34,789 --> 01:31:43,512
Sada idemo s bijelom
zastavom u Bendlerstrasse."
983
01:31:43,612 --> 01:31:47,906
Tamo je bilo
sjedi�te vojske,
984
01:31:48,006 --> 01:31:50,767
vojno zapovjedni�tvo.
985
01:31:52,734 --> 01:31:55,002
I oti�li su.
986
01:31:55,102 --> 01:32:00,218
I kada ih nije bilo
ve� nekoliko sati,
987
01:32:00,318 --> 01:32:04,805
tada je nahrupila
ta gomila Rusa.
988
01:32:04,905 --> 01:32:12,368
Bili smo stvarno ne samo
jedna bijedna gomila
989
01:32:12,468 --> 01:32:15,007
nego vi�e uop�e nismo
imali nikakvo vodstvo.
990
01:32:15,107 --> 01:32:20,567
G. Fritzsche kojeg smo
svi jako voljeli i cijenili,
991
01:32:20,667 --> 01:32:23,658
ostavio nas je na cjedilu.
992
01:32:23,758 --> 01:32:29,780
Stvarno smo �u�ali tamo
poput stoke za klanje.
993
01:32:30,629 --> 01:32:33,477
A kada smo
onda iza�li van,
994
01:32:33,577 --> 01:32:38,541
okru�eni tim
ruskim vojnicima,
995
01:32:38,628 --> 01:32:42,663
iza ugla se
pojavila skupina.
996
01:32:42,763 --> 01:32:47,335
No�ena je bijela
zastava, poderana,
997
01:32:47,435 --> 01:32:52,405
ali ipak prepoznatljiva
kao zastava.
998
01:32:56,523 --> 01:33:00,410
Izvorne ameri�ke snimke: nemontirani
filmski materijal o denacifikaciji
999
01:33:00,511 --> 01:33:04,298
Signalni korpus ameri�ke
vojske, K�ln, Njema�ka, 1945.
1000
01:33:55,756 --> 01:34:02,892
Te�ko je kada se prolazi
kroz takva vremena.
1001
01:34:02,992 --> 01:34:06,861
Gore - dolje,
kao na valovima.
1002
01:34:07,006 --> 01:34:10,126
I na kraju jedino
1003
01:34:11,134 --> 01:34:13,278
mislite o
vlastitom �ivotu,
1004
01:34:13,378 --> 01:34:15,976
moja sudbina, moja ...
1005
01:34:16,076 --> 01:34:19,659
Na kraju svega
misli se samo na sebe.
1006
01:34:22,026 --> 01:34:26,455
Ponekad ipak imam
pomalo gri�nju savjesti.
1007
01:34:26,555 --> 01:34:28,647
Nekako je to
uvijek va�a krivnja,
1008
01:34:28,747 --> 01:34:34,523
bolje re�eno uvijek sam
�esto zahvalna i pomislim
1009
01:34:34,623 --> 01:34:40,275
zapravo bih se uvijek dobro
izvukla iz svega toga.
1010
01:34:42,672 --> 01:34:49,657
"Najve�a je �rtva
u radu uma!" - Joseph Goebbels
1011
01:34:56,667 --> 01:35:01,343
Dok smo svi tamo sjedili
zajedno u sobi i trebali
1012
01:35:01,443 --> 01:35:06,572
biti ispitani, razmatrali
smo razne mogu�nosti:
1013
01:35:06,672 --> 01:35:12,383
"Re�i �emo jednostavno
da smo bili prolazili
1014
01:35:12,483 --> 01:35:15,937
i u toj zgradi,
Ministarstvu propagande,
1015
01:35:16,037 --> 01:35:20,186
potra�ili uto�i�te
od pucnjave."
1016
01:35:20,500 --> 01:35:24,545
Drugi su opet rekli:
1017
01:35:24,645 --> 01:35:30,192
"Ne, nikakvih
proturje�nosti.
1018
01:35:30,292 --> 01:35:32,864
Jedan �e
re�i ovo, drugi ono."
1019
01:35:32,964 --> 01:35:37,976
Pomislila sam,
re�i �u istinu.
1020
01:35:38,076 --> 01:35:42,024
Re�i �u,
"Radila sam tamo.
1021
01:35:42,124 --> 01:35:45,313
Naravno, ne kao tajnica,
1022
01:35:45,413 --> 01:35:48,765
bila sam
stenodaktilografkinja,
1023
01:35:48,865 --> 01:35:53,919
u Ministarstvu propagande
kod tog u�asnog dr. Goebbelsa.
1024
01:35:54,019 --> 01:35:57,923
Nikada ga nisam vidjela
jer je to velika zgrada
1025
01:35:58,023 --> 01:36:00,632
i bila sam odvi�e
bezna�ajna djevojka.
1026
01:36:00,732 --> 01:36:05,306
Nikada ga nisam vidjela,
ali radila sam tamo."
1027
01:36:06,593 --> 01:36:11,753
Osje�ala sam se zaista
lo�e i pogre�no tretirano
1028
01:36:11,853 --> 01:36:15,841
zbog toga �to su
me Rusi bili odveli.
1029
01:36:15,941 --> 01:36:21,893
Jer nisam bila ni�ta u�inila osim
�to sam tipkala za g. Goebbelsa.
1030
01:36:21,993 --> 01:36:27,552
A o onome �to je stajalo iza
svega, nisam znala ba� ni�ta.
1031
01:36:28,866 --> 01:36:33,477
U svakom slu�aju,
samo malo.
1032
01:36:36,955 --> 01:36:40,855
Ne, ne bih sebe
smatrala krivom.
1033
01:36:40,955 --> 01:36:45,546
Osim ako se predbaci
1034
01:36:45,646 --> 01:36:48,823
cijelom njema�kom narodu
1035
01:36:48,923 --> 01:36:55,684
�to je u kona�nici
pridonio tome
1036
01:36:55,784 --> 01:37:01,966
da je ova vlada
uop�e do�la na vlast.
1037
01:37:02,066 --> 01:37:06,610
To smo bili
svi mi. I ja isto.
1038
01:37:08,206 --> 01:37:12,642
Izvorne ameri�ke snimke: koncentracijski
logor Ebensee nakon osloba�anja
1039
01:37:12,643 --> 01:37:17,078
Signalni korpus ameri�ke vojske
Austrija, svibanj 1945.
1040
01:38:20,654 --> 01:38:23,723
Sama ova �idovska pri�a.
1041
01:38:27,447 --> 01:38:31,016
Nitko mi ne vjeruje,
ali o svemu tome
1042
01:38:31,116 --> 01:38:35,643
saznala sam tek kada
sam se nakon 5 godina
1043
01:38:35,743 --> 01:38:39,355
vratila ku�i iz
ruskog zarobljeni�tva.
1044
01:38:39,455 --> 01:38:44,887
Znala sam da postoje
koncentracijski logori,
1045
01:38:44,987 --> 01:38:47,853
to sam znala oduvijek,
1046
01:38:47,953 --> 01:38:53,765
ali da su
spaljivali ljude ...
1047
01:38:54,408 --> 01:39:00,322
Kada pomislim da sam
i sama u Buchenwaldu
1048
01:39:00,422 --> 01:39:06,324
stajala ispod takvog ne�eg,
kada su nas vodili na kupanje.
1049
01:39:08,866 --> 01:39:15,306
Pri pomisli da su
na istom mjestu,
1050
01:39:15,406 --> 01:39:19,023
kojem smo se mi
uvijek veselili
1051
01:39:19,123 --> 01:39:22,578
jer bismo napokon
opet dobili toplu vodu
1052
01:39:22,678 --> 01:39:26,411
jer je u barakama
bila samo hladna voda.
1053
01:39:27,551 --> 01:39:33,396
Da su kori�tene
iste stvari
1054
01:39:33,496 --> 01:39:36,439
kroz koje se
1055
01:39:38,603 --> 01:39:40,751
plin ili ...
1056
01:39:40,851 --> 01:39:46,811
Ne znam �to su �inili,
ali s tim su ubijali �idove.
1057
01:39:48,400 --> 01:39:51,140
Izvorne ameri�ke snimke:
Oslobo�eni koncentracijski logor
1058
01:39:51,240 --> 01:39:54,310
Inspekcija plinskih
komora po poru�niku Hodgesu
1059
01:39:54,410 --> 01:39:57,211
Signalni korpus
ameri�ke vojske, 1945.
1060
01:40:55,550 --> 01:40:58,921
Zlo postoji.
1061
01:41:03,465 --> 01:41:08,293
Ne znam kako
bih to rekla.
1062
01:41:23,200 --> 01:41:29,027
Ka�u, Bog ne
postoji, ali �avao da.
1063
01:41:37,650 --> 01:41:41,162
Ali nema pravde.
1064
01:41:44,151 --> 01:41:47,661
Pravda ne postoji.
1065
01:41:53,859 --> 01:41:57,508
"U�i �emo u povijest
kao najve�i dr�avnici.
1066
01:41:57,509 --> 01:42:01,157
Ili kao najve�i zlo�inci."
- Joseph Goebbels
1067
01:42:03,650 --> 01:42:08,004
U Berlinu kada su podignute
stele (Memorijal holokaustu),
1068
01:42:08,104 --> 01:42:12,422
odmah sam oti�la u Berlin
i sve sam razgledala.
1069
01:42:12,522 --> 01:42:19,302
Onda sam oti�la do zaposlenika
koji su tamo radili i rekla,
1070
01:42:19,881 --> 01:42:24,538
"Mo�ete li re�i
ne�to i o nestalima?"
1071
01:42:24,638 --> 01:42:30,185
"Da, ako mo�ete
dati to�ne podatke."
1072
01:42:30,285 --> 01:42:36,053
"Da, nestala osoba je
Eva L�wenthal."
1073
01:42:36,153 --> 01:42:37,453
"L�wenthal.
Po�ite za mnom."
1074
01:42:37,553 --> 01:42:44,198
Oti�ao je do nekog aparata
s nizom imena na ekranu.
1075
01:42:44,298 --> 01:42:48,858
I tamo smo je na�li,
na�li smo Evu L�wenthal,
1076
01:42:48,958 --> 01:42:53,401
godinu stariju ili mla�u
od mene, to je bila ona.
1077
01:42:53,501 --> 01:42:55,687
Pokojna.
1078
01:42:55,787 --> 01:42:59,908
A tu je bila i godina.
1079
01:43:00,008 --> 01:43:04,675
Stajalo je 1945.
1080
01:43:04,946 --> 01:43:08,208
Nije se moglo
saznati vi�e.
1081
01:43:08,308 --> 01:43:12,096
Da, svi su,
svi su nestali.
1082
01:43:12,196 --> 01:43:14,720
To je jasno.
1083
01:43:17,270 --> 01:43:20,975
Eva je uvijek sa svima
nama sjedila za stolom.
1084
01:43:21,075 --> 01:43:23,259
Eva je bila jedna od nas.
1085
01:43:24,625 --> 01:43:29,728
"Njema�ka, probudi se!": Isje�ci
iz ameri�kog obrazovnog filma
1086
01:43:29,729 --> 01:43:34,832
Signalni korpus ameri�ke
vojske, Njema�ka, 1945.
1087
01:43:36,270 --> 01:43:39,193
Savezni�ki
generali naredili su
1088
01:43:39,293 --> 01:43:43,317
da se ova zvjerstva trebaju
pokazati njema�kim civilima.
1089
01:43:43,417 --> 01:43:48,953
Tako da se svi Nijemci uvjere
u monstruozna djela nacista.
1090
01:43:50,117 --> 01:43:54,815
Iz istog razloga prikazujemo
i vama ovaj slu�beni film.
1091
01:43:56,405 --> 01:44:00,460
Pokazujemo vam ove
kamione pune le�eva
1092
01:44:00,560 --> 01:44:03,338
tako da ih nikada
ne zaboravite.
1093
01:44:03,438 --> 01:44:06,543
Mnogo ste bolje
od svojih sugra�ana
1094
01:44:06,643 --> 01:44:09,573
koji su morali
do�ivjeti smrad smrti.
1095
01:44:09,673 --> 01:44:14,686
Ove �ene koje bi mogle biti
va�e majke, sestre ili supruge
1096
01:44:14,786 --> 01:44:18,047
jednog �e vam dana
mo�i ispri�ati o tome.
1097
01:44:18,147 --> 01:44:22,028
�elimo da to zapamte
za sva vremena.
1098
01:44:22,128 --> 01:44:27,845
�elimo da se sje�ate
ovog zauvijek.
1099
01:44:27,945 --> 01:44:31,291
Va�a �utnja
u vezi ovih zlodjela
1100
01:44:31,391 --> 01:44:34,280
u�inila vas je
suu�esnicima.
1101
01:44:34,380 --> 01:44:36,896
Bilo je jedino ispravno
1102
01:44:36,996 --> 01:44:41,516
da je stanovni�tvo
prisiljeno pokopati mrtve.
1103
01:44:43,523 --> 01:44:47,139
Sada �ete ih vi
i va�i zemljaci gledati
1104
01:44:47,239 --> 01:44:50,964
i pratiti ih po ulicama
njema�kih gradova.
1105
01:44:51,064 --> 01:44:54,882
I vi biste trebali
svjedo�iti ovoj povorci.
1106
01:45:10,457 --> 01:45:13,753
I vi �ete vidjeti
otvorene lijesove.
1107
01:45:13,853 --> 01:45:18,196
Tako da nikada
ne zaboravite.
1108
01:45:30,054 --> 01:45:33,872
Eva L�wenthal deportirana
je transportom br. 46
1109
01:45:33,873 --> 01:45:37,691
u Auschwitz-Birkenau 8. studenog
1943. Tamo je ubijena 1945.
1110
01:45:37,791 --> 01:45:40,609
Brunhilde Pomsel provela je
5 godina u sovjetskom zatvoru.
1111
01:45:40,709 --> 01:45:44,674
Nakon toga nastavila je svoju
karijeru tajnice za njema�ki radio.
1112
01:45:44,774 --> 01:45:48,057
Nikad se nije udavala
i nije imala djece.
1113
01:45:48,058 --> 01:45:51,340
U vrijeme snimanja ovog
filma imala je 103 godine.
1114
01:45:54,582 --> 01:46:01,915
Prijevod i obrada: FIXUP
fixup777@gmail.com
86730
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bengali
Bosnian
Bulgarian
Catalan
Cebuano
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Dutch
English
Esperanto
Estonian
Finnish
French
Frisian
Galician
Georgian
German
Greek
Gujarati
Haitian Creole
Hawaiian
Hungarian
Icelandic
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Khmer
Korean
Kurdish (Kurmanji)
Kyrgyz
Lao
Latvian
Lithuanian
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Nepali
Norwegian
Pashto
Polish
Portuguese
Romanian
Russian
Samoan
Serbian
Sesotho
Shona
Sinhala
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Swahili
Swedish
Tajik
Thai
Turkish
Ukrainian
Urdu
Uzbek
Vietnamese
