Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:01:39,615 --> 00:01:42,766
De graaf wilde dat ik boodschappen
ging doen.
2
00:01:42,895 --> 00:01:46,490
- Zo laat nog?
- Hij had zin in gekonfijte vruchten.
3
00:01:51,895 --> 00:01:56,889
- Misschien verwachtte hij iemand?
- Dan had hij het me wel gezegd.
4
00:01:57,895 --> 00:02:01,888
Ik ben al 46 jaar in z'n dienst.
Ik ben hem overal gevolgd.
5
00:02:02,015 --> 00:02:05,007
In den vreemde,
toen hij ambassadeur was.
6
00:02:05,135 --> 00:02:11,574
En daarna, toen hij zich terugtrok,
vlak voor de Indo-Chinese oorlog...
7
00:02:11,695 --> 00:02:15,131
was er ook voor mij een kamer.
Die heb ik genomen.
8
00:02:33,895 --> 00:02:40,164
Toen hoorde ik geluiden. Deuren die
dichtsloegen, een stoel die omviel.
9
00:02:40,295 --> 00:02:44,493
Ik zag een reusachtige schaduw
langskomen in de gang.
10
00:02:55,095 --> 00:02:57,893
En toen hoorde ik vier schoten. Vier.
11
00:03:26,695 --> 00:03:28,208
Graaf?
12
00:03:39,655 --> 00:03:45,924
Vertelt u mij eens iets over dat
silhouet achter glas, Mlle Larrieu.
13
00:03:46,055 --> 00:03:49,604
Deed dat u, erop terugkijkend,
denken aan iemand?
14
00:03:49,735 --> 00:03:53,933
Een vriend of een kennis
van graaf de Sainte-Hilaire...
15
00:03:54,055 --> 00:03:57,286
of de graaf de Sainte-Hilaire zelf?
16
00:03:58,615 --> 00:04:04,247
Nee, aan niemand.
Aan wie zou dat moeten zijn?
17
00:04:04,895 --> 00:04:06,408
Ze zijn klaar.
18
00:04:08,095 --> 00:04:10,484
- Wie, de rechter?
- De Breton.
19
00:04:10,615 --> 00:04:15,166
Zeg hem dat ik morgen langskom.
En zeg de dokter dat ik zal bellen.
20
00:04:25,695 --> 00:04:30,132
- Hij is onherkenbaar.
- Deze foto haalt de voorpagina niet.
21
00:04:37,215 --> 00:04:39,968
- Wie bent u?
- Waar is het gebeurd?
22
00:04:40,095 --> 00:04:41,767
In z'n studeerkamer.
23
00:04:41,895 --> 00:04:44,932
- Bent u rechercheur?
- Inspecteur Battesti.
24
00:04:45,055 --> 00:04:47,285
- Niks hogers?
- In de keuken.
25
00:04:47,415 --> 00:04:49,883
- Waar is de keuken?
- Die deur door.
26
00:04:54,895 --> 00:04:58,968
Roland Cormi�re, kabinetsattach�,
ministerie van BZ.
27
00:04:59,095 --> 00:05:03,611
- Commissaris Maigret, recherche.
- De beroemde Eiffeltoren.
28
00:05:03,735 --> 00:05:06,249
Zo u wilt.
29
00:05:06,375 --> 00:05:08,764
Als ze een beroep op u doen...
30
00:05:08,895 --> 00:05:13,764
is dat omdat het hier gaat
om een nogal bijzondere figuur.
31
00:05:13,895 --> 00:05:19,606
Saint-Hilaire was een gedistingeerd
en gewaardeerd diplomaat.
32
00:05:19,735 --> 00:05:22,295
Die combinatie komt niet vaak voor.
33
00:05:23,295 --> 00:05:26,446
Jacotte, of liever,
Jacqueline Larrieu...
34
00:05:26,575 --> 00:05:30,204
heeft ons meteen gebeld. Ze zei...
35
00:05:30,335 --> 00:05:34,294
Ik weet het. Dat ze ons niet
direct heeft gebeld, snap ik.
36
00:05:34,415 --> 00:05:39,409
Maar dat ze er geen arts
bij heeft gehaald niet.
37
00:05:39,535 --> 00:05:42,493
Maar het leed geen twijfel
dat hij dood was.
38
00:05:42,615 --> 00:05:46,767
Ik ben niet van plan me met
het onderzoek te bemoeien.
39
00:05:46,895 --> 00:05:50,604
Ik ben hier alleen maar
om na te gaan...
40
00:05:50,735 --> 00:05:54,045
of iets ons in verlegenheid
zou kunnen brengen.
41
00:05:54,175 --> 00:05:56,006
Zoals wat?
42
00:05:56,135 --> 00:06:02,483
We gaan ervan uit dat de graaf
geen staatsgeheimen kende.
43
00:06:02,615 --> 00:06:06,927
Maar voorzichtigheid
en discretie zijn geboden.
44
00:06:07,055 --> 00:06:09,967
Ligt het lijk nog in de studeerkamer?
45
00:06:10,095 --> 00:06:12,689
Ja. We wachten op de ambulance.
46
00:06:30,895 --> 00:06:35,685
De drukproeven van z'n boek.
Hij was ze aan het corrigeren.
47
00:06:35,815 --> 00:06:39,694
- Wat voor soort boek?
- Z'n memoires. Het derde deel.
48
00:06:39,815 --> 00:06:45,685
In de eerste twee delen werd, dat wil
ik benadrukken, niemand gekwetst.
49
00:06:46,695 --> 00:06:49,368
Saint-Hilaire was zeer discreet.
50
00:06:49,495 --> 00:06:53,773
Hij zou z'n vrienden nooit verraden
voor een leuke zinsnede.
51
00:06:53,895 --> 00:06:55,408
Ongebruikelijk.
52
00:06:55,535 --> 00:07:00,325
Meestal zijn schrijvers moordenaars.
Op papier dan.
53
00:07:00,455 --> 00:07:02,207
Saint-Hilaire niet.
54
00:07:02,335 --> 00:07:06,726
Het zou dus dwaas zijn de
doodsoorzaak in die boeken te zoeken.
55
00:07:12,095 --> 00:07:13,892
Wat doet u?
56
00:07:14,015 --> 00:07:15,971
Ik kijk wat rond.
57
00:07:16,095 --> 00:07:22,091
Ik moet zeker weten dat hier geen
ongepaste papieren rondslingeren.
58
00:07:22,215 --> 00:07:25,332
- Aha, daar zijn ze.
- Daar zijn wat?
59
00:07:26,615 --> 00:07:30,972
- De beroemde brieven.
- Wat voor brieven?
60
00:07:31,095 --> 00:07:35,054
Een briefwisseling
van tientallen jaren...
61
00:07:35,175 --> 00:07:39,930
die beslist niets te maken heeft
met de moord op de graaf.
62
00:07:40,055 --> 00:07:43,730
- U bent wel heel stellig, Monsieur...
- Cormi�re.
63
00:07:47,695 --> 00:07:51,404
U kent, naar ik aanneem,
de prinses van Wissemberg?
64
00:07:53,135 --> 00:07:57,174
- Ze zijn ondertekend met 'Isy'.
- Dat staat voor Isabelle.
65
00:07:57,295 --> 00:08:02,415
Isabelle van Wissemberg was lange
tijd de mooiste prinses in de Gotha.
66
00:08:02,535 --> 00:08:06,892
Ze inspireerde Foujita
tot z'n portretten van kattenvrouwen.
67
00:08:07,015 --> 00:08:12,487
En als Ravel haar niet had ontmoet,
had hij z'n walsen niet gecomponeerd.
68
00:08:12,615 --> 00:08:14,492
Te harer ere.
69
00:08:15,895 --> 00:08:21,094
De prinses en de graaf waren
decennia lang erg op elkaar gesteld.
70
00:08:22,095 --> 00:08:26,691
Ze waren niet getrouwd,
maar wel een legende.
71
00:08:26,815 --> 00:08:28,487
Hoe oud is ze nu?
72
00:08:28,615 --> 00:08:34,372
In het wetboek van de society
heeft een vrouw geen leeftijd.
73
00:08:34,495 --> 00:08:38,249
Ik hou me meer bezig met
het wetboek van strafrecht.
74
00:08:38,375 --> 00:08:43,972
Ja, natuurlijk.
Ik zou zeggen 78 of 79.
75
00:08:44,095 --> 00:08:46,290
- En Saint-Hilaire?
- 82.
76
00:08:47,295 --> 00:08:53,848
'Mijn lieve vriend, vanmorgen kwam
de eerwaarde Pujol op bezoek.
77
00:08:53,975 --> 00:08:56,694
We hebben veel over je gepraat.
78
00:08:57,695 --> 00:09:01,483
Het is een grote troost
dat de banden die ons binden...
79
00:09:01,615 --> 00:09:05,574
dusdanig zijn dat geen mens
ze kan verbreken.'
80
00:09:05,695 --> 00:09:08,004
- Is ze erg katholiek?
- Heel erg.
81
00:09:09,135 --> 00:09:11,046
Dat was de graaf ook.
82
00:09:12,895 --> 00:09:15,693
En iemands brieven zijn heilig.
83
00:09:15,815 --> 00:09:19,171
Niet als ze de waarheid
aan het licht brengen.
84
00:09:19,295 --> 00:09:21,490
U zult er niets aan hebben.
85
00:10:04,215 --> 00:10:08,493
De prinses, vlak voor haar huwelijk
met prins Hubert.
86
00:10:08,615 --> 00:10:12,494
- Betoverend, niet?
- Dat is nog zwak uitgedrukt.
87
00:10:12,615 --> 00:10:19,088
- Noemt de graaf haar in z'n memoires?
- Met geen woord.
88
00:10:20,495 --> 00:10:25,888
Hoewel hij dat best had kunnen doen.
Ze waren geen geliefden.
89
00:10:27,615 --> 00:10:32,689
Tussen hen was niets anders dan
vriendschap. Mooie, pure vriendschap.
90
00:10:32,815 --> 00:10:37,127
Open en bloot voor iedereen.
Nou ja, iedereen die meetelt.
91
00:10:39,135 --> 00:10:41,091
Dat is misschien jammer.
92
00:11:14,455 --> 00:11:18,164
Hallo, baas. Slecht,
maar het gaat wel.
93
00:11:19,175 --> 00:11:22,645
Ja, ze staat hier bij me.
Ik zal het haar zeggen.
94
00:11:22,775 --> 00:11:28,054
- De commissaris wil u spreken.
- Nog eens? Erg vriendelijk van hem.
95
00:11:28,175 --> 00:11:32,566
- Wat wil hij nu weer?
- U wat vragen stellen, neem ik aan.
96
00:11:32,695 --> 00:11:35,084
En als ik nu geen antwoorden heb?
97
00:11:39,735 --> 00:11:41,726
Wat moet ik daarmee doen?
98
00:11:42,895 --> 00:11:47,013
Ik zou graag zien
dat u op die vellen papier...
99
00:11:47,135 --> 00:11:51,014
de namen noteert van z'n
nog levende familieleden.
100
00:11:51,135 --> 00:11:55,572
Z'n naaste en meest
vertrouwde verwanten.
101
00:11:55,695 --> 00:11:57,287
Eentje volstaat.
102
00:11:58,295 --> 00:12:01,844
- Begin met de familie.
- Een neef.
103
00:12:01,975 --> 00:12:05,365
- Een Saint-Hilaire?
- Nee. Alain Mazeron.
104
00:12:06,695 --> 00:12:11,086
De zoon van de zus van de graaf.
Een man met weinig zielenadel.
105
00:12:11,215 --> 00:12:13,888
Had u hem ook niet moeten bellen?
106
00:12:15,415 --> 00:12:19,567
Hadden ze ruzie of zo?
107
00:12:19,695 --> 00:12:23,085
Helemaal niet.
Maar hij hoort het gauw genoeg.
108
00:12:24,695 --> 00:12:27,926
- Mag u hem niet zo?
- Het gaat me niet aan.
109
00:12:28,055 --> 00:12:31,764
- Wat gaat u niet aan?
- Familiezaken.
110
00:12:34,295 --> 00:12:36,126
Maar ga door.
111
00:12:38,095 --> 00:12:40,086
Wie nog meer?
112
00:12:40,215 --> 00:12:42,490
De dochters van Mr Mazeron.
113
00:12:43,495 --> 00:12:46,931
- Ze wonen bij hun moeder.
- Zijn ze gescheiden?
114
00:12:47,055 --> 00:12:50,286
Lieve hemel, nee.
Ze wonen alleen apart.
115
00:12:52,015 --> 00:12:55,007
- Meer Saint-Hilaires zijn er niet?
- Nee.
116
00:12:56,015 --> 00:13:00,805
- Kunt u hun adressen opschrijven?
- Ja, ze wonen in dezelfde buurt.
117
00:13:01,815 --> 00:13:04,170
En de vrienden en kennissen?
118
00:13:04,295 --> 00:13:09,574
Notaris Aubonnet. Ze lunchten
af en toe samen buiten de deur.
119
00:13:09,695 --> 00:13:15,930
En met dr. Josserand bridgede hij
soms, maar steeds minder vaak.
120
00:13:16,055 --> 00:13:20,287
Josserand liet hem aldoor winnen
en dat beviel hem niet.
121
00:13:20,415 --> 00:13:24,886
En een... Nou ja, vriendinnen?
122
00:13:25,015 --> 00:13:29,486
- Die lijst is langer.
- De graaf hield van vrouwen?
123
00:13:29,615 --> 00:13:34,484
- Zoals alle mannen met smaak.
- En de prinses van Wissemberg?
124
00:13:34,615 --> 00:13:41,168
Isy. Dat was een platonische liefde.
Onmetelijk groot en wederzijds.
125
00:13:41,295 --> 00:13:44,207
Van het soort dat weinig
mensen kennen.
126
00:13:44,335 --> 00:13:50,808
Echte liefde, voorbeeldige liefde.
Dat is wat anders.
127
00:13:52,015 --> 00:13:55,769
Laat u mij maar.
Dat is tenslotte m'n werk.
128
00:14:26,015 --> 00:14:30,725
Volgens mij moet ik u de sleutel
geven, zolang u hier bent.
129
00:14:31,695 --> 00:14:36,371
- Het rapport van de politiearts.
- Mooi zo. En?
130
00:14:36,495 --> 00:14:40,488
- Normaal. E�n interessant detail.
- Wat dan?
131
00:14:40,615 --> 00:14:44,051
Er was een eerste kogel,
die hem doodde.
132
00:14:44,175 --> 00:14:48,373
Daarna volgden drie andere kogels,
mogelijk post mortem.
133
00:14:51,695 --> 00:14:55,768
U hebt de schoten gehoord.
Probeer het u te herinneren.
134
00:14:55,895 --> 00:15:01,925
Klonk er ��n schot, daarna even
niets en vervolgens de drie andere?
135
00:15:02,055 --> 00:15:06,287
Ofwel: ��n, twee, drie, vier,
achter elkaar?
136
00:15:06,415 --> 00:15:10,249
Hoe weet ik dat nou?
Het is al mooi dat ik ze kon tellen.
137
00:15:10,375 --> 00:15:15,574
- We hebben geen hulzen gevonden.
- En wat maak jij daar uit op?
138
00:15:15,695 --> 00:15:19,768
Dat het geen beroeps was,
maar een amateur.
139
00:15:19,895 --> 00:15:22,204
Waar denk je aan, Jacotte?
140
00:15:23,215 --> 00:15:26,571
Dat vroeg de graaf
me ook vaak. Vreemd.
141
00:15:26,695 --> 00:15:30,927
- En wat antwoordde u dan?
- Daar wist ik nooit antwoord op.
142
00:15:46,895 --> 00:15:50,968
- Wanneer komt dat andere boek?
- 'Geluk in de misdaad'?
143
00:15:51,095 --> 00:15:53,325
Pas over twee weken.
144
00:15:53,455 --> 00:15:56,367
Ik moet me even excuseren,
Mr Condroyer.
145
00:16:05,135 --> 00:16:07,808
Dit is onze 'hel', commissaris.
146
00:16:07,935 --> 00:16:14,374
Alle werken die u hier ziet,
mogen niet openlijk worden getoond.
147
00:16:14,495 --> 00:16:19,364
Verboden door wereldreligies
en wereldlijke instanties.
148
00:16:19,495 --> 00:16:22,612
Alles wat de goede zeden aantast.
149
00:16:22,735 --> 00:16:25,203
Alsof er geen ergere dingen zijn.
150
00:16:26,215 --> 00:16:30,652
- Zouden deze ooit worden vrijgegeven?
- Ongetwijfeld.
151
00:16:30,775 --> 00:16:34,211
- Misschien is dat beter.
- Kortom, het paradijs.
152
00:16:34,335 --> 00:16:38,647
Het verbaasde me dat u vannacht
niet in het huis van uw oom was.
153
00:16:38,775 --> 00:16:44,372
Jacotte belde pas vanmorgen.
Ik wachtte op uw telefoontje.
154
00:16:44,495 --> 00:16:48,010
Ik kom wel weer langs
als m'n 'Geluk' er is.
155
00:16:48,135 --> 00:16:50,569
Goed, Mr Condroyer. Tot ziens.
156
00:16:50,695 --> 00:16:55,086
- Wanneer zag u hem voor het laatst?
- Eergisteren.
157
00:16:56,295 --> 00:17:00,288
- Kwam hij normaal op u over?
- Ja, hij was zelfs vrolijk.
158
00:17:00,415 --> 00:17:03,566
- Had hij geen vijanden?
- Ja, z'n likeurtjes.
159
00:17:03,695 --> 00:17:07,688
Maar geen mensen die belang
konden hebben bij z'n dood.
160
00:17:08,895 --> 00:17:13,093
- Beschikte hij over een fortuin?
- Hij had wat geld belegd.
161
00:17:13,215 --> 00:17:16,252
Geen fortuin.
Hij leefde van z'n pensioen.
162
00:17:16,375 --> 00:17:19,572
- Kwam hij u hier opzoeken?
- Af en toe.
163
00:17:19,695 --> 00:17:24,086
Hij kwam binnen, ging zitten
en snoof de lucht van oud leer op.
164
00:17:24,215 --> 00:17:26,888
Ook de 'hel' schrikte hem niet af.
165
00:17:27,015 --> 00:17:30,166
Dit soort lectuur had hij niet nodig.
166
00:17:30,295 --> 00:17:33,571
Hij hield van de verlokkingen
van het vlees.
167
00:17:33,695 --> 00:17:40,373
Mijn oom de Saint-Hilaire
verleidde alle vrouwen. Echt alle.
168
00:17:40,495 --> 00:17:46,013
Maar hij heeft maar van ��n vrouw
gehouden. De prinses. Van gehoord?
169
00:17:46,135 --> 00:17:48,774
De 'legende'? Wel wat, ja.
170
00:17:48,895 --> 00:17:52,331
Ik heb wat brieven gelezen.
Wat denkt u ervan?
171
00:17:52,455 --> 00:17:57,575
Tot nu toe was het duidelijk.
Een heftige jeugdliefde.
172
00:17:57,695 --> 00:18:03,611
En daarna een resolute breuk
waarmee iedereen akkoord ging.
173
00:18:04,615 --> 00:18:09,006
Ze moest kiezen tussen de prins
van Wissemberg en de graaf.
174
00:18:09,135 --> 00:18:13,447
Met een bezwaard gemoed voldeed ze
aan de wens van de familie.
175
00:18:13,575 --> 00:18:15,850
Uit welvoeglijkheid.
176
00:18:15,975 --> 00:18:19,570
Mijn oom bleef alleen achter
met z'n liefde.
177
00:18:19,695 --> 00:18:23,768
Ik las een brief van haar
die ongeveer zo eindigde:
178
00:18:23,895 --> 00:18:28,923
'Ik mocht van papa drie dagen
nadenken. Ik heb toen veel gehuild.'
179
00:18:30,415 --> 00:18:33,612
Geweldig. Wat een trouw.
180
00:18:34,615 --> 00:18:38,528
- Een eeuwige platonische liefde.
- Zo was hij.
181
00:18:40,895 --> 00:18:44,365
U zei daarnet:
'Tot nu toe was het duidelijk'.
182
00:18:44,495 --> 00:18:48,773
Wat is er gebeurd? Heeft het
met de dood van uw oom te maken?
183
00:18:48,895 --> 00:18:54,367
Ik denk het niet, maar de prins is
vier dagen geleden omgekomen.
184
00:18:55,415 --> 00:19:00,887
Hij is in Normandi� van z'n paard
gevallen en wordt vandaag begraven.
185
00:19:01,015 --> 00:19:05,805
Vreemd. De prinses heeft binnen een
week haar twee mannen verloren.
186
00:19:05,935 --> 00:19:09,769
Haar echtgenoot
en haar eeuwige verloofde.
187
00:19:09,895 --> 00:19:11,692
Ja, het is wel vreemd.
188
00:19:12,695 --> 00:19:15,846
Weet de prinses al
dat de graaf dood is?
189
00:19:15,975 --> 00:19:19,012
Ik weet zeker dat Jacotte
haar heeft gebeld.
190
00:19:19,135 --> 00:19:22,411
De prinses had twee mannen
in haar leven...
191
00:19:22,535 --> 00:19:25,368
en hij twee vrouwen in het zijne.
192
00:19:26,375 --> 00:19:30,368
- En dat waren?
- De huishoudster en de prinses.
193
00:19:30,495 --> 00:19:34,204
Ze kunnen goed met elkaar opschieten.
194
00:19:34,335 --> 00:19:40,774
Jacotte vertelt over ooms leven
en de prinses over het hare.
195
00:19:40,895 --> 00:19:45,047
Jacotte lijkt, afgezien van uw oom,
niet dol op mensen.
196
00:19:45,175 --> 00:19:50,010
Ze gaf alleen om hem. Als het aan
haar lag, kreeg hij nooit bezoek.
197
00:19:51,015 --> 00:19:54,166
Acht u haar in staat
hem te vermoorden?
198
00:19:54,295 --> 00:19:55,808
Hem vermoorden?
199
00:19:57,695 --> 00:20:01,165
- Nee, onmogelijk.
- U aarzelde even. Waarom?
200
00:20:01,295 --> 00:20:04,367
- Vanwege haar jaloezie.
- Hoezo, jaloezie?
201
00:20:04,495 --> 00:20:08,090
Ze is niet altijd
een oude vrouw geweest.
202
00:20:08,215 --> 00:20:11,890
U bedoelt toch niet dat uw oom
en z'n huishoudster...
203
00:20:12,015 --> 00:20:14,688
Ja, waarschijnlijk wel.
204
00:20:15,895 --> 00:20:17,772
Een man als hij...
205
00:20:17,895 --> 00:20:21,331
Hebt u de foto's van de jonge
Jacotte gezien?
206
00:20:21,455 --> 00:20:24,925
Ik vrees dat ik nog niets
heb gezien in deze zaak.
207
00:20:29,215 --> 00:20:32,366
'Ik heb een lang gesprek
gehad met Hubert.
208
00:20:32,495 --> 00:20:36,886
Ik ben eerlijk geweest en
hij weet nu dat ik van je hou...
209
00:20:37,015 --> 00:20:42,487
maar dat er te veel beletsels waren
en ik me heb geschikt in m'n lot.
210
00:20:59,335 --> 00:21:06,286
Ik zal Hubert altijd dankbaar zijn
voor z'n begrip voor onze liefde.
211
00:21:06,415 --> 00:21:09,293
Onze liefde... Echte liefde.'
212
00:21:09,415 --> 00:21:11,292
Geneer u vooral niet.
213
00:21:11,415 --> 00:21:16,887
- Hoe oud was de prins van Wissemberg?
- 80. En hij reed nog paard.
214
00:21:18,415 --> 00:21:21,168
Dat had hij beter niet kunnen doen.
215
00:21:30,015 --> 00:21:32,927
- Ben jij er morgen?
- Ik of Battesti.
216
00:21:33,055 --> 00:21:36,968
Ik wil dat er iemand hier is
om op Jacotte te letten.
217
00:21:37,095 --> 00:21:41,088
Dan hoeven we niks te verzegelen.
Tot morgen dan maar.
218
00:21:49,455 --> 00:21:54,848
'M'n knappe vriend, gisteren nog
zag ik je in Longchamp, in jacquet...
219
00:21:54,975 --> 00:21:57,125
en je weet hoe graag ik je zo zie.
220
00:21:57,255 --> 00:22:02,932
Je had een knappe roodharige bij je.
Is dat haar van nature rood?
221
00:22:03,975 --> 00:22:06,728
Ik vertrek binnenkort naar Monaco.'
222
00:22:17,175 --> 00:22:20,485
- Zal ik uw jas aannemen?
- Erg vriendelijk van u.
223
00:22:22,895 --> 00:22:27,047
- Ik stoor Mr Aubonnet toch niet?
- Helemaal niet.
224
00:22:27,175 --> 00:22:31,009
- Is hij er niet?
- Jawel. Hij staat voor u.
225
00:22:31,135 --> 00:22:36,368
Neem me niet kwalijk.
Ik ben gewend aan oude bromberen...
226
00:22:36,495 --> 00:22:38,326
of vervelende jongelui.
227
00:22:38,455 --> 00:22:42,767
Ik kan ook heel vervelend zijn.
Maar niet onder kantooruren.
228
00:22:42,895 --> 00:22:48,447
Zegt u het maar. Het gaat vast om de
nalatenschap van Mr de Saint-Hilaire.
229
00:22:49,615 --> 00:22:52,971
Ik neem aan dat u
een beroepsgeheim hebt.
230
00:22:53,095 --> 00:22:57,566
Ik kan u dus m'n geheimen vertellen.
En ze dan loslaten.
231
00:22:57,695 --> 00:23:02,086
- U kende hem heel goed.
- Hij stond me zeer na, ja.
232
00:23:02,215 --> 00:23:05,173
Ik was nog jong
toen ik hem leerde kennen.
233
00:23:05,295 --> 00:23:08,765
M'n vader behartigde de zaken
van de familie.
234
00:23:08,895 --> 00:23:13,047
Ik ben hem opgevolgd
en dat beviel Armand meteen al.
235
00:23:14,095 --> 00:23:17,405
Vrouwen bevielen hem beter
dan oude bromberen.
236
00:23:17,535 --> 00:23:22,290
Om die te ergeren, nam hij
me altijd mee naar caf�s.
237
00:23:22,415 --> 00:23:25,964
Daar vind je de meeste
bromberen, zei hij.
238
00:23:26,095 --> 00:23:32,091
Ik zou liegen als ik zei dat ik niet graag
gezien werd met een man als Armand.
239
00:23:33,975 --> 00:23:38,287
Denise, beloofde hij me,
wij gaan naar Veneti�.
240
00:23:40,815 --> 00:23:44,251
- Kent u Veneti�, commissaris?
- Nee.
241
00:23:44,375 --> 00:23:45,888
Ik ook niet.
242
00:23:48,175 --> 00:23:50,973
- Was hij vermogend?
- Een beetje.
243
00:23:51,095 --> 00:23:57,204
Hij had wat onroerend goed, deed
wat in verzekeringen. Risicoloos.
244
00:23:57,335 --> 00:24:00,566
Alles wat de gemiddelde burger doet.
245
00:24:00,695 --> 00:24:03,004
- Zijn er veel erfgenamen?
- Nee.
246
00:24:04,975 --> 00:24:07,694
Allereerst z'n neef, Alain Mazeron.
247
00:24:07,815 --> 00:24:11,774
Dan z'n huishoudster,
Jacqueline Larrieu, Jacotte.
248
00:24:11,895 --> 00:24:14,455
Zij krijgt een lijfrente. Terecht.
249
00:24:14,575 --> 00:24:19,854
Meubels, snuisterijen, schilderijen
en persoonlijke voorwerpen...
250
00:24:19,975 --> 00:24:23,172
heeft hij nagelaten
aan een oude vriendin.
251
00:24:23,295 --> 00:24:27,573
- Isabelle van Wissemberg.
- U bent op de hoogte, merk ik.
252
00:24:27,695 --> 00:24:30,004
De prinses.
253
00:24:30,135 --> 00:24:34,492
Hij had met haar
naar Veneti� moeten gaan.
254
00:24:34,615 --> 00:24:37,175
- Kent u haar?
- Nauwelijks.
255
00:24:37,295 --> 00:24:41,083
Maar goed genoeg
om haar te benijden om wie ze is.
256
00:24:41,215 --> 00:24:45,686
Zo'n vrouw kom je alleen maar tegen
in je dromen of in romans.
257
00:24:45,815 --> 00:24:48,204
In feite ken ik vooral haar man.
258
00:24:48,335 --> 00:24:52,613
Houdt u zich toevallig ook bezig
met zijn nalatenschap?
259
00:24:52,735 --> 00:24:54,885
Dat is een heel ander verhaal.
260
00:24:57,095 --> 00:25:01,566
- Er is hier wel sprake van toeval.
- En dat zegt een politieman?
261
00:25:01,695 --> 00:25:05,927
Toeval is onze vijand.
Het komt helaas vaak voor.
262
00:25:06,055 --> 00:25:12,164
Maar, zoals onze ouders zeiden,
het toeval dient vaak als uitvlucht.
263
00:25:14,375 --> 00:25:19,005
Behartigt u toevallig ook
de zaken van Mr Mazeron?
264
00:25:19,135 --> 00:25:23,492
Welke zaken? Z'n antiquariaat?
Z'n zeldzame edities?
265
00:25:23,615 --> 00:25:27,085
Die zijn zeldzaam
omdat niemand er naar vraagt.
266
00:25:29,455 --> 00:25:32,367
Hopelijk storen
de etensgeuren u niet.
267
00:25:32,495 --> 00:25:36,773
Deze in elk geval niet.
Het ruikt goed. Mag ik even kijken?
268
00:25:36,895 --> 00:25:38,487
Ga uw gang.
269
00:25:43,455 --> 00:25:47,892
- Nog 10 � 15 minuten, schat ik.
- Kunt u ook al koken?
270
00:25:48,015 --> 00:25:51,291
Konijn met champignons
kan ik wel maken.
271
00:25:53,135 --> 00:25:55,330
Verwacht u iemand?
272
00:25:55,455 --> 00:25:59,289
De graaf hield erg van konijn
met champignons.
273
00:25:59,415 --> 00:26:02,885
- Daar hou ik ook erg van.
- Als u er zin in hebt...
274
00:26:04,695 --> 00:26:06,492
Ik ga m'n handen wassen.
275
00:26:07,695 --> 00:26:13,964
- Ze was gedwee, lsy van Wissemberg.
- Absoluut.
276
00:26:15,495 --> 00:26:20,774
Maar prins Hubert had geaccepteerd
dat hun huwelijk platonisch was.
277
00:26:20,895 --> 00:26:24,888
En zij moest beloven de graaf
nooit meer te zullen zien.
278
00:26:26,015 --> 00:26:30,691
- Dan moet je graag lijden.
- Liefde zonder lijden bestaat niet.
279
00:26:30,815 --> 00:26:33,887
Dat moet u zo langzamerhand
toch weten.
280
00:26:34,015 --> 00:26:38,167
Wist de prins
dat ze al die tijd doorgingen...
281
00:26:38,295 --> 00:26:41,526
met elkaar dagelijks te schrijven?
282
00:26:42,535 --> 00:26:45,288
De prins had respect voor de graaf.
283
00:26:45,415 --> 00:26:49,294
En hij vertrouwde hem
en de prinses blindelings.
284
00:26:49,415 --> 00:26:53,772
- Hij twijfelde nooit aan hun kuisheid.
- U ook niet?
285
00:26:53,895 --> 00:26:55,487
Absoluut niet.
286
00:26:56,495 --> 00:26:59,965
Ik kende ze allebei goed.
Ze leken op elkaar.
287
00:27:01,695 --> 00:27:05,005
Maar in 1915 kwam er
een kink in de kabel.
288
00:27:05,135 --> 00:27:10,971
Julien, de broer van de prins,
sneuvelde in de Argonne.
289
00:27:11,095 --> 00:27:16,772
Zolang hij nog leefde,
maakte de prins zich geen zorgen...
290
00:27:16,895 --> 00:27:19,887
over eventueel nageslacht.
291
00:27:22,215 --> 00:27:26,925
De naam Wissemberg mocht
niet verdwijnen, hoe dan ook.
292
00:27:28,695 --> 00:27:31,687
De prinses deed haar plicht.
293
00:27:31,815 --> 00:27:36,331
- Godzijdank was het een jongen.
- Waarom godzijdank?
294
00:27:36,455 --> 00:27:39,492
Zo hoefde ze het niet
nog eens mee te maken.
295
00:27:45,095 --> 00:27:49,885
- En daarna bleven ze schrijven?
- Net als eerst.
296
00:27:51,535 --> 00:27:56,893
En in dat wereldje was geen
vijandigheid, geen jaloezie?
297
00:27:57,015 --> 00:28:00,974
Nee, waarom? Zelfs ik...
298
00:28:03,015 --> 00:28:06,166
Had u redenen om jaloers te zijn?
299
00:28:06,295 --> 00:28:08,570
Niet op de prinses.
300
00:28:08,695 --> 00:28:14,292
Maar in de vele standplaatsen
die de graaf en ik hebben gehad...
301
00:28:14,415 --> 00:28:20,092
in Indo-China, het Midden-Oosten
en Belgi�...
302
00:28:20,215 --> 00:28:24,174
had ik beslist redenen
om jaloers te zijn.
303
00:28:24,295 --> 00:28:28,652
Misschien was ik dat ook wel
en schepte er zelfs genoegen in.
304
00:28:29,895 --> 00:28:33,934
Ik hield veel van de graaf
de Saint-Hilaire. Heel veel.
305
00:28:35,695 --> 00:28:41,088
Wat vond het kind, Philippe, van die
geschiedenis toen hij groter was?
306
00:28:41,215 --> 00:28:45,288
Hij heeft altijd elk contact
met de graaf gemeden.
307
00:28:45,415 --> 00:28:49,169
Voor hem waren de Saint-Hilaires
maar kleine adel.
308
00:28:49,295 --> 00:28:52,970
M'n pa was stapelgek op dat paard,
L�a de Faverolles.
309
00:28:53,095 --> 00:28:57,327
De moeder van het paard
dat z'n dodelijke val veroorzaakte.
310
00:28:58,335 --> 00:29:02,567
- Commissaris, grootmoeder verwacht u.
- Bedankt, Eric.
311
00:29:02,695 --> 00:29:05,289
Excuseert u mij. Ik loop met u mee.
312
00:29:13,495 --> 00:29:16,885
'Goedemorgen, lsy.'
Zo noemde hij me altijd.
313
00:29:17,015 --> 00:29:19,210
'Ik groet je, zoals elke dag...
314
00:29:19,335 --> 00:29:23,169
omdat er een nieuwe dag
aanbreekt voor mij...
315
00:29:23,295 --> 00:29:27,083
en m'n kleine, monotone circus.'
316
00:29:28,215 --> 00:29:32,686
Z'n kleine circus... Hij had
zo z'n stijl en uitdrukkingen.
317
00:29:34,615 --> 00:29:39,291
'Jacotte is nerveus. Ik moet haar
vanavond genot verschaffen.'
318
00:29:40,695 --> 00:29:43,493
Verbaast u dat?
Het is heel natuurlijk.
319
00:29:43,615 --> 00:29:47,767
- Nee, maar het is wel wat cru.
- Vindt u? Merkwaardig.
320
00:29:47,895 --> 00:29:52,173
- Was u niet jaloers?
- Op zoiets? Nee.
321
00:29:52,295 --> 00:29:58,086
Ik was wel bang dat hij een vrouw zou
ontmoeten die mij kon vervangen.
322
00:29:58,215 --> 00:30:01,332
- En dat is nooit gebeurd?
- Nooit.
323
00:30:01,455 --> 00:30:06,768
De dood van uw man moet
de situatie hebben veranderd.
324
00:30:06,895 --> 00:30:13,767
We hadden afgesproken dat ik na
de rouwtijd z'n vrouw zou worden.
325
00:30:13,895 --> 00:30:15,772
Vaarwel, prinses.
326
00:30:15,895 --> 00:30:19,570
Hoe reageerde de familie
van Wissemberg op dat plan?
327
00:30:19,695 --> 00:30:22,926
Wel goed. Uitzonderingen daargelaten.
328
00:30:23,055 --> 00:30:28,891
Maar ik ben democrate. Met
uitzonderingen houd ik geen rekening.
329
00:30:29,015 --> 00:30:30,926
Ze kunnen gevaarlijk zijn.
330
00:30:36,615 --> 00:30:40,528
Hebt u nog nieuws
wat betreft z'n bezoeker?
331
00:30:41,695 --> 00:30:43,492
Of z'n bezoekster.
332
00:30:45,495 --> 00:30:50,285
Nee, we weten alleen
dat er ��n schot viel...
333
00:30:50,415 --> 00:30:53,293
dat dodelijk bleek.
334
00:30:53,415 --> 00:30:58,808
- Daarna volgden nog drie schoten.
- Waarom? Hij was toch al dood?
335
00:30:58,935 --> 00:31:03,770
Misschien uit ontreddering
of uit pure razernij.
336
00:31:03,895 --> 00:31:08,491
Het zijn vaak de bedeesde types
die zo gewelddadig worden.
337
00:31:09,615 --> 00:31:14,291
Uit behoefte aan wraak voor lang
verdrongen haatgevoelens.
338
00:31:15,695 --> 00:31:20,928
Maar wat die theorie weerlegt, is dat
de moordenaar de patronen opraapte.
339
00:31:23,535 --> 00:31:25,173
Arme Armand.
340
00:31:25,295 --> 00:31:31,165
Ik laat u nu met rust. Als u naar
Parijs komt, hoop ik u weer te zien.
341
00:31:31,295 --> 00:31:32,887
Ik ga vandaag al.
342
00:31:33,015 --> 00:31:38,806
Voor de opening van het testament
door Denise Aubonnet.
343
00:31:38,935 --> 00:31:41,369
- Hebt u haar ontmoet?
- Zeker.
344
00:31:41,495 --> 00:31:45,090
Voor haar had ik bang kunnen zijn.
345
00:31:45,215 --> 00:31:47,490
En ik wil Jacotte opzoeken.
346
00:31:48,495 --> 00:31:52,374
Mme Aubonnet vertelde
dat u een van de erfgenamen bent.
347
00:31:52,495 --> 00:31:56,932
Armand wilde dat ik z'n meubels
en wat priv�zaken kreeg.
348
00:31:57,055 --> 00:32:03,290
Zo kon ik, als hij eerder ging dan
ik, me een beetje z'n vrouw voelen.
349
00:32:06,095 --> 00:32:11,692
Een huwelijk beneden haar stand.
Dat vindt ieder beschaafd mens.
350
00:32:11,815 --> 00:32:14,488
Carat d'Outreland. Een moedig dier.
351
00:32:14,615 --> 00:32:19,894
U schijnt zich behoorlijk te ergeren.
Een beetje overdreven.
352
00:32:20,015 --> 00:32:25,408
Ik ben kwaad. En niet zonder reden.
Niemand is koppiger dan m'n moeder.
353
00:32:25,535 --> 00:32:30,211
- Heracles ll.
- U bent vooral boos op Saint-Hilaire.
354
00:32:30,335 --> 00:32:33,566
Hij maakte misbruik van de situatie.
355
00:32:33,695 --> 00:32:39,565
- Zocht u hem af en toe op?
- Ik ben er ��n keer geweest.
356
00:32:39,695 --> 00:32:44,530
Om hem een brief van moeder te
brengen. Jacotte was die dag ziek.
357
00:32:45,695 --> 00:32:50,007
M'n moeder gebruikte iedereen
als boodschappenjongen.
358
00:32:50,135 --> 00:32:54,094
En u, hebt u een vermoeden?
359
00:33:07,015 --> 00:33:12,373
Ik zal niet zeggen een vermoeden,
maar wel een vaag idee.
360
00:33:12,495 --> 00:33:14,406
Verklaar u nader.
361
00:33:14,535 --> 00:33:21,532
Ik heb zoveel over Jacotte gehoord.
Ze verafgoodde Saint-Hilaire.
362
00:33:21,655 --> 00:33:25,284
Het zijn vaak de vroomsten
die hun goden afzweren.
363
00:33:28,895 --> 00:33:30,408
Commissaris.
364
00:33:33,135 --> 00:33:36,172
- Ik moet u iets zeggen.
- Wat dan?
365
00:33:36,295 --> 00:33:40,766
Wat u ook over Saint-Hilaire hoort,
er was geen charmanter...
366
00:33:40,895 --> 00:33:43,170
en oprechter man dan hij.
367
00:33:43,295 --> 00:33:47,208
- Zag u hem vaak?
- Ik ging er ��n keer per maand langs.
368
00:33:47,335 --> 00:33:52,011
We praatten over alles en niets.
Hij was als een echte oom voor me.
369
00:33:52,135 --> 00:33:57,607
- Hij sprak over z'n huwelijk met oma.
- Terwijl haar man nog leefde?
370
00:33:57,735 --> 00:34:01,284
Het lijkt misplaatst,
maar je hebt zo je dromen.
371
00:34:01,415 --> 00:34:03,565
Al is het je leven lang.
372
00:34:03,695 --> 00:34:08,769
Ook de laatste keer had hij het
erover, maar op veel ernstiger toon.
373
00:34:08,895 --> 00:34:14,049
Hij keek me aan en zei: 'Hoe dan ook,
men zal het me beletten'.
374
00:34:15,615 --> 00:34:17,128
'Men'? Welke men?
375
00:34:24,335 --> 00:34:29,204
Hij was zoals iedereen. Ongerust
om niks. Op z'n hoede bij een kou.
376
00:34:29,335 --> 00:34:32,486
Doodsbenauwd bij de minste pijn.
377
00:34:32,615 --> 00:34:34,970
Een typische zeventiger.
378
00:34:35,095 --> 00:34:38,326
- Kwam hij vaak bij u?
- Ja. Als pati�nt dan.
379
00:34:38,455 --> 00:34:42,767
Als bridgepartner liet hij het
de laatste tijd wat afweten.
380
00:34:42,895 --> 00:34:46,570
Hij was lichtgeraakt,
dacht dat ik hem liet winnen.
381
00:34:46,695 --> 00:34:52,167
E�n van z'n weinige gebreken. Hij
haalde zich van alles in het hoofd.
382
00:34:52,295 --> 00:34:57,369
We kenden elkaar uit Indo-China.
Mooie muziek hadden ze daar.
383
00:34:57,495 --> 00:35:01,170
Hij had toen al allerlei kwaaltjes.
384
00:35:01,295 --> 00:35:05,493
En al z'n avontuurtjes
baarden hem ook zorgen.
385
00:35:05,615 --> 00:35:10,689
Niet zozeer vanwege boze echtgenoten,
maar vanwege de ziektekiemen.
386
00:35:11,695 --> 00:35:13,208
Graag.
387
00:35:13,335 --> 00:35:17,772
Tja, vier kogels in z'n lijf.
Toch een boze echtgenoot.
388
00:35:17,895 --> 00:35:21,570
- U neigt het oor naar een wraakactie?
- Ik neig nooit.
389
00:35:21,695 --> 00:35:25,210
Pas dan maar op dat u niet omvalt.
390
00:35:25,335 --> 00:35:29,886
Ik mocht hem. Hij nam de tijd
om naar je te luisteren, was eerlijk.
391
00:35:30,015 --> 00:35:33,485
Een zeldzame vogel
met een groot hart, Armand.
392
00:35:40,495 --> 00:35:43,168
- U bent van de politie.
- Zie ik er zo uit?
393
00:35:43,295 --> 00:35:46,970
- Nee, maar wij doorzien alles.
- En wie zijn 'wij'?
394
00:35:47,095 --> 00:35:51,486
BZ. Ik kom de brieven van de prinses
van Wissemberg ophalen.
395
00:35:55,495 --> 00:35:58,248
- Ik zal u helpen.
- Wat doet u nu?
396
00:35:58,375 --> 00:36:04,610
Dit zijn bewijsstukken. Die worden
pas na het onderzoek vrijgegeven.
397
00:36:04,735 --> 00:36:08,569
- Drijft u de spot met me?
- Helaas niet.
398
00:36:08,695 --> 00:36:10,333
Mag ik even?
399
00:36:17,015 --> 00:36:23,284
Ik stuit bij hem op onbegrip,
terwijl hij weet wie ik ben.
400
00:36:23,415 --> 00:36:26,771
- Wat naar. Waar gaat het over?
- De brieven.
401
00:36:26,895 --> 00:36:31,411
We hadden het er al over.
Wij willen ze kunnen raadplegen.
402
00:36:31,535 --> 00:36:33,810
- Vond hij dat goed?
- Nee.
403
00:36:33,935 --> 00:36:37,211
- Was hij brutaal?
- Nee, wel resoluut.
404
00:36:37,335 --> 00:36:39,132
Ja, dat ken ik wel van hem.
405
00:36:40,695 --> 00:36:46,691
Ik meld dit aan m'n superieuren
en die nemen dan contact op.
406
00:36:46,815 --> 00:36:49,693
Hoewel, misschien niet voor iedereen.
407
00:36:51,415 --> 00:36:56,091
Haal Battesti. Ik kan niet weg voor
hij er is en heb nog niet ontbeten.
408
00:36:56,215 --> 00:37:02,006
- Dat kan geen kwaad van tijd tot tijd.
- Pardon? Schiet op.
409
00:37:08,615 --> 00:37:13,735
Vervelen zal ik me niet met al die
waakhonden. Vindt u me zo verdacht?
410
00:37:14,895 --> 00:37:19,889
Misschien een beetje meer dan
de anderen, omdat u hier was.
411
00:37:20,015 --> 00:37:24,566
De deur die op slot zat,
de schaduw achter het glas...
412
00:37:24,695 --> 00:37:30,565
uw gang naar de studeerkamer, de
moordenaar die de tuin in vluchtte.
413
00:37:30,695 --> 00:37:34,574
Dat had u allemaal
uit uw duim kunnen zuigen.
414
00:37:34,695 --> 00:37:37,573
U dicht me wel veel fantasie toe.
415
00:37:37,695 --> 00:37:39,765
Maar ook veel andere dingen.
416
00:37:40,775 --> 00:37:45,769
- De prinses heeft veel respect voor u.
- Dat is wederzijds.
417
00:37:46,895 --> 00:37:50,683
- Hij had het wel voor elkaar.
- Maar geen geluk.
418
00:37:53,695 --> 00:38:00,043
- Denkt u dat alleen God geluk toekent?
- Stoort het u dat ik dat denk?
419
00:38:00,175 --> 00:38:05,886
Als dat het oordeel niet vertekent
en niet leidt tot slechte daden niet.
420
00:38:06,015 --> 00:38:08,370
En waar denkt u daarbij aan?
421
00:38:08,495 --> 00:38:14,252
Aan de Bartholome�snacht,
de Inquisitie, de heksen van Salem...
422
00:38:14,375 --> 00:38:19,051
- Daar zorgde die God van u voor.
- Ze hadden het verdiend.
423
00:38:20,975 --> 00:38:23,808
Was de dood van de graaf
ook verdiend?
424
00:38:25,695 --> 00:38:27,492
God kan zich vergissen.
425
00:38:29,015 --> 00:38:31,290
U hebt overal antwoord op.
426
00:38:36,415 --> 00:38:40,294
Op de linker Seine-oever,
Rue de la Pompe 32.
427
00:38:41,415 --> 00:38:44,088
- Rue de la Pompe 32.
- Wat moet u met haar?
428
00:38:44,215 --> 00:38:48,288
Ze is uw vrouw en kent u goed.
Te goed, misschien.
429
00:38:48,415 --> 00:38:53,694
Ze zal niet veel gunstigs zeggen.
Ze zal me verdacht afschilderen.
430
00:38:53,815 --> 00:38:57,091
Rustig maar.
Dit is nog routineonderzoek.
431
00:38:57,215 --> 00:39:02,209
Zo wil ik u vragen wat u van
Philippe van Wissemberg vindt.
432
00:39:02,335 --> 00:39:06,567
- Mijn vrouw kent hem beter.
- Doe toch maar een poging.
433
00:39:06,695 --> 00:39:08,208
Raszuiver.
434
00:39:09,695 --> 00:39:14,291
Een soort luxe editie in kalfsleer.
Een grote familie.
435
00:39:14,415 --> 00:39:18,408
Dat zou de theoretische
omschrijving zijn.
436
00:39:18,535 --> 00:39:20,969
Maar in feite is het een burgerman.
437
00:39:21,095 --> 00:39:26,931
Z'n enige boek is het kasboek.
Een vrouwenjager. Praktiserend.
438
00:39:27,055 --> 00:39:31,094
- Wat betreft de vrouwen of de kerk?
- Allebei.
439
00:39:34,695 --> 00:39:37,767
Was hij echt kwaad op uw oom?
440
00:39:37,895 --> 00:39:42,650
Hij vond hem al onbeduidend
als 'vriend' van z'n moeder...
441
00:39:42,775 --> 00:39:47,690
maar als toekomstige echtgenoot...
Dat zou een schande zijn.
442
00:39:52,815 --> 00:39:54,612
Gewoon niet acceptabel.
443
00:39:55,615 --> 00:40:00,564
Ik heb hem al drie jaar niet gezien.
Hij verlaat nooit z'n linkeroever.
444
00:40:00,695 --> 00:40:05,086
Ze zitten allemaal al sinds
generaties op de linkeroever.
445
00:40:05,215 --> 00:40:10,164
Het antiquariaat, de Saint-Hilaire
en de prinses.
446
00:40:10,295 --> 00:40:13,446
En de biechtvader
in Sainte-Clothilde.
447
00:40:13,575 --> 00:40:16,931
Bent u daarom uitgeweken naar Passy?
448
00:40:17,055 --> 00:40:18,932
Vast wel. Onbewust.
449
00:40:19,055 --> 00:40:22,252
En om andere, veel eenvoudiger
redenen.
450
00:40:22,375 --> 00:40:25,333
U hebt twee dochters met hem?
451
00:40:25,455 --> 00:40:29,573
Verwekt tussen de veldslagen door.
Ze zijn 13 en 16.
452
00:40:29,695 --> 00:40:32,607
Ze hebben allebei aanleg
voor wiskunde.
453
00:40:32,735 --> 00:40:36,523
Voor de exacte wetenschappen.
Niet voor literatuur.
454
00:40:36,655 --> 00:40:41,092
Logisch, door oude boeken
waait geen frisse wind.
455
00:40:41,215 --> 00:40:44,207
Door het hoofd van Mazeron ook niet.
456
00:40:44,335 --> 00:40:47,930
- Levert dit werk wat op?
- Reumatische klachten.
457
00:40:48,055 --> 00:40:51,684
- Geeft Mr Mazeron u een toelage?
- In het begin wel.
458
00:40:51,815 --> 00:40:55,205
Daarna met tussenpozen
en toen niets meer.
459
00:40:55,335 --> 00:40:57,291
Maar hij verkoopt weinig.
460
00:40:57,415 --> 00:41:02,443
- Hij heeft ge�rfd van de graaf.
- Wat een goed nieuws.
461
00:41:02,575 --> 00:41:06,488
Neem het niet te luchtig op.
Het gaat hier wel om moord.
462
00:41:06,615 --> 00:41:09,004
En u verdenkt m'n man?
463
00:41:09,135 --> 00:41:13,287
Ik verdenk iedereen en niemand.
464
00:41:14,415 --> 00:41:15,928
Zelfs mij?
465
00:41:16,935 --> 00:41:19,495
Ook u bent er niet boven verheven.
466
00:41:21,895 --> 00:41:26,332
- De prinses is bij Jacotte.
- Wat spoken die twee samen uit?
467
00:41:32,015 --> 00:41:37,851
Christiani vroeg me een broodje
en een biertje voor u te halen.
468
00:41:37,975 --> 00:41:40,091
Dat is nog eens een goed idee.
469
00:41:46,895 --> 00:41:51,764
Wat hebben ze met de brieven
gedaan? Verbrand?
470
00:41:51,895 --> 00:41:55,092
Nee, er zitten zulke mooie
brieven tussen.
471
00:41:55,215 --> 00:41:59,686
En bovendien mag niemand ergens
aan komen van Mr Maigret.
472
00:41:59,815 --> 00:42:05,367
Dat ze nu als bewijsstukken dienen.
Wat was ik toch onbezonnen.
473
00:42:06,975 --> 00:42:08,693
Heb nergens spijt van.
474
00:42:09,895 --> 00:42:12,693
In de liefde is men
altijd onbezonnen.
475
00:42:13,975 --> 00:42:19,288
Voor de tafel weet ik al een mooie
plek. Voor de stoelen niet.
476
00:42:20,415 --> 00:42:23,691
Voor de rest kun je nemen
wat je wilt.
477
00:42:25,375 --> 00:42:27,935
O, en het grote tapijt.
478
00:42:30,975 --> 00:42:34,365
En het pronktafeltje. Mag ik?
479
00:42:34,495 --> 00:42:38,886
En het bed? Daar heeft hij
vast vaak over gedroomd.
480
00:42:42,095 --> 00:42:43,608
Ik ook.
481
00:42:46,295 --> 00:42:51,892
- Heeft de politiearts niet gebeld?
- Nee, maar ik heb z'n nummer.
482
00:42:52,015 --> 00:42:58,090
Hij heeft het druk met de moord
op die Egyptenaren. Vier tegelijk.
483
00:42:58,215 --> 00:43:01,093
Vanwege de Engelsen
in het Suezkanaal?
484
00:43:01,215 --> 00:43:05,891
We gaan niet de geschiedenis van
Egypte ophalen, die is me te lang.
485
00:43:06,895 --> 00:43:11,366
Wat me in ons eigen verhaal verbaast,
zijn de hulzen.
486
00:43:11,495 --> 00:43:15,170
Waarom heeft de moordenaar
die opgeraapt?
487
00:43:15,295 --> 00:43:18,332
Dat zou een inbreker nooit doen.
488
00:43:18,455 --> 00:43:24,166
Hij wilde voorkomen
dat het wapen ge�dentificeerd werd.
489
00:43:24,295 --> 00:43:28,891
- Misschien was het van Saint-Hilaire.
- Dat wou ik horen.
490
00:43:32,695 --> 00:43:35,573
Vooral van deze hield hij veel.
491
00:43:35,695 --> 00:43:39,608
Lissabon, 1919. De toren van Bel�m.
492
00:43:40,615 --> 00:43:45,894
Weet je wat ze daar zeggen
van de zee? Dat die van stro is.
493
00:43:46,015 --> 00:43:49,291
Als een vuur. Als de liefde.
494
00:43:55,975 --> 00:43:57,488
Neem me niet kwalijk.
495
00:43:57,615 --> 00:44:03,406
Jacotte, bezat de graaf een wapen?
496
00:44:03,535 --> 00:44:07,414
- Een automatisch pistool?
- Heel plat. En zwart.
497
00:44:08,895 --> 00:44:11,090
Wist daar nog iemand van?
498
00:44:11,215 --> 00:44:16,243
Ik zag de graaf en Mr Mazeron er eens
mee spelen, alsof ze jongens waren.
499
00:44:16,375 --> 00:44:21,495
- Ik zei nog dat het gevaarlijk was.
- Zoals je dat tegen kinderen zegt.
500
00:44:27,015 --> 00:44:28,733
Kom eens even kijken.
501
00:44:33,535 --> 00:44:38,165
- Doorzoek de tuin. En grondig.
- En m'n planten dan?
502
00:44:38,295 --> 00:44:42,174
Ach Jacotte, planten
kun je vervangen.
503
00:44:42,295 --> 00:44:46,288
Maar ik zie Armand nog geen pistool
in z'n tuin begraven.
504
00:44:47,695 --> 00:44:52,086
Als u me toestaat, commissaris,
mijn dank dat ik mocht komen.
505
00:44:55,695 --> 00:45:01,486
- Er moeten overal afdrukken zitten.
- Die hadden we al eerder genomen.
506
00:45:01,615 --> 00:45:06,689
- Waren het er veel?
- Die van Jacotte en van de graaf.
507
00:45:09,135 --> 00:45:14,732
Bedankt voor alles, Jacotte.
En hou me vooral op de hoogte.
508
00:45:29,295 --> 00:45:35,484
Je zou nooit zeggen dat ze al die
beproevingen heeft doorstaan.
509
00:45:37,295 --> 00:45:43,086
Ze heeft haar diepste gevoelens
altijd goed weten te verbergen.
510
00:45:43,215 --> 00:45:45,570
Bij haar moet je ernaar raden.
511
00:45:47,055 --> 00:45:50,525
Maar toch, wat een beheersing.
512
00:45:51,695 --> 00:45:54,084
Een kwestie van opvoeding.
513
00:46:01,295 --> 00:46:03,092
Blijf jij vanavond hier?
514
00:46:04,895 --> 00:46:07,693
- Kookt ze voor je?
- Durf ik niet te vragen.
515
00:46:07,815 --> 00:46:11,694
Af en toe een maaltijd overslaan,
doet een mens goed.
516
00:46:16,375 --> 00:46:20,129
- Is uw baas weg?
- Die wil z'n maal thuis niet missen.
517
00:46:21,135 --> 00:46:24,093
Ik snap het al. U hebt honger.
518
00:46:30,855 --> 00:46:34,768
Als we nog dieper graven,
stuiten we op water.
519
00:46:34,895 --> 00:46:36,772
Ik zie het duister in.
520
00:46:36,895 --> 00:46:42,765
Hoe duisterder het is, hoe helderder
men ziet. Dat heet nyctalopie.
521
00:46:42,895 --> 00:46:49,767
Die mensen gaan m'n petje te boven.
Hun rituelen, hun gedragingen.
522
00:46:49,895 --> 00:46:54,650
Laat ze naar het bureau komen.
Daar kunnen ze de situatie niet aan.
523
00:46:57,895 --> 00:47:02,446
- Ja, planten kun je vervangen.
- Dat hoort u mij niet zeggen.
524
00:47:02,575 --> 00:47:04,406
Lieve Jacotte.
525
00:47:13,415 --> 00:47:15,087
Commissaris Maigret.
526
00:47:16,095 --> 00:47:17,972
Bruno Desnoyers.
527
00:47:18,095 --> 00:47:23,408
Graaf de Saint-Hilaire was,
naar ik hoor, een trouwe parochiaan.
528
00:47:23,535 --> 00:47:26,686
Ik maak me geen zorgen.
Hij is in de hemel.
529
00:47:27,695 --> 00:47:32,211
En de dader? Eeuwig branden
in de hel is nog te goed voor hem.
530
00:47:32,335 --> 00:47:35,088
Vergeet Gods genade niet, eerwaarde.
531
00:47:35,215 --> 00:47:38,491
Gods genade is
geen gewaarborgd recht.
532
00:47:38,615 --> 00:47:43,086
U gaat degene die ons Armand ontnam
voor de rechter slepen.
533
00:47:43,215 --> 00:47:45,410
De rest is aan God.
534
00:47:48,095 --> 00:47:52,885
- Waar is het allemaal gebeurd?
- Hier. Hij werkte aan z'n boek.
535
00:47:53,015 --> 00:47:57,930
Kunnen we de datum voor de religieuze
ceremonie vastleggen?
536
00:47:58,055 --> 00:48:02,890
Zodra de gerechtelijk geneeskundige
het lichaam vrijgeeft.
537
00:48:04,095 --> 00:48:07,804
Lieve Jacotte, bel me
als er nieuws is. Ik moet gaan.
538
00:48:07,935 --> 00:48:09,846
Een ouderavond.
539
00:48:09,975 --> 00:48:13,172
De kinderen boycotten
de missen in het Latijn.
540
00:48:13,295 --> 00:48:16,605
Tja, voor hen is het nuttiger
om Frans te leren.
541
00:48:22,495 --> 00:48:27,774
Ook wij hebben onze onlusten, onze
rebellen en onze overspannenen.
542
00:48:27,895 --> 00:48:31,683
- Hebt u het over Jacotte?
- Onder andere.
543
00:48:34,495 --> 00:48:36,372
Moge God u zegenen.
544
00:48:40,615 --> 00:48:45,689
Ik geloof niet in een inbreker.
Die zou Jacotte niet gespaard hebben.
545
00:48:45,815 --> 00:48:50,809
- En de hulzen niet hebben opgeraapt.
- Bovendien was er niets gestolen.
546
00:48:50,935 --> 00:48:54,894
- Wat concludeer je daaruit?
- Dat het een bekende was.
547
00:48:55,015 --> 00:48:58,166
- Of familie.
- Daarom dring ik er zo op aan...
548
00:48:58,295 --> 00:49:02,573
om ze naar het bureau te laten
komen en ze daar te verhoren.
549
00:49:02,695 --> 00:49:06,927
Ja, sorry hoor, maar ik snap
niet waarom u ze spaart.
550
00:49:07,055 --> 00:49:10,968
- Vind je me te voorzichtig?
- Een beetje wel, ja.
551
00:49:12,295 --> 00:49:15,651
Dat zou best kunnen.
Dat komt door m'n jeugd.
552
00:49:15,775 --> 00:49:19,768
Wij benaderden de kinderen
van het kasteel niet.
553
00:49:19,895 --> 00:49:22,693
Dat was een andere wereld.
554
00:49:22,815 --> 00:49:27,127
- Een fascinerende?
- Ach nee. Wel een gesloten wereld.
555
00:49:29,015 --> 00:49:33,293
Daarom blijf ik maar denken
dat ik ze niet moet schofferen.
556
00:49:34,695 --> 00:49:38,813
Het moet op een spel lijken.
Zodat ze zich blootgeven.
557
00:49:40,055 --> 00:49:45,766
Dat kost wel wat tijd, maar met Gods
genade, om de pastoor te citeren...
558
00:49:45,895 --> 00:49:50,605
Hij noemde ook de eeuwigheid.
Nou, dit duurt zo een eeuwigheid.
559
00:49:56,495 --> 00:49:58,008
Is de baas er?
560
00:49:58,135 --> 00:50:02,492
- Hij zoekt een tent voor het ontbijt.
- Hij moddert maar wat aan.
561
00:50:02,615 --> 00:50:05,891
Zo gaat het vaak met hem.
Hij ploetert voort.
562
00:50:06,015 --> 00:50:11,692
En net als je denkt dat hij
het onderspit delft, eureka.
563
00:50:13,775 --> 00:50:16,414
- Bent u er, Mme Jacotte?
- Ja, hier.
564
00:50:18,495 --> 00:50:22,283
- Hier zal hij niet blij mee zijn.
- Hoezo?
565
00:50:32,535 --> 00:50:39,532
De wet verbiedt dat er iets wordt
aangeraakt, lopende een onderzoek.
566
00:50:39,655 --> 00:50:43,694
De wet, dat is iets voor u,
niet voor mij. Ik doe wat ik wil.
567
00:50:43,815 --> 00:50:46,045
Waarom laat ik dan iemand hier?
568
00:50:46,175 --> 00:50:50,248
Om me te bewaken.
Voor het geval ik wil vluchten.
569
00:50:50,375 --> 00:50:52,764
- Dat zou toch kunnen?
- Waarheen?
570
00:50:52,895 --> 00:50:55,967
Sainte-Clothilde?
Dat is geen pension.
571
00:50:56,095 --> 00:51:00,771
Hebt u al aan uw toekomst
gedacht, Jacotte?
572
00:51:02,095 --> 00:51:05,883
Op mijn leeftijd betekent de toekomst
niet veel meer.
573
00:51:08,135 --> 00:51:13,687
- U zou voor Mazeron kunnen werken.
- O nee, niet voor die man.
574
00:51:13,815 --> 00:51:17,171
Dat is een doetje, een hypocriet.
575
00:51:17,295 --> 00:51:21,573
- En nog berekenend ook.
- Dat is nogal wat.
576
00:51:21,695 --> 00:51:24,767
Nogal wat. Hij...
577
00:51:24,895 --> 00:51:30,492
Met z'n boekjes, z'n harpijen van
dochters en hun gekke moeder.
578
00:51:30,615 --> 00:51:35,370
Mr Mazeron is beslist geen heilige...
579
00:51:35,495 --> 00:51:40,410
- maar de Saint-Hilaires ook niet.
- Hij is geen Saint-Hilaire.
580
00:51:40,535 --> 00:51:43,686
- Toch wel een beetje?
- Hij draagt de naam niet.
581
00:51:44,695 --> 00:51:48,290
U wilt gewoon graag
dat we hem verdenken.
582
00:51:49,695 --> 00:51:53,608
Er moet toch iemand zijn
die de graaf heeft vermoord?
583
00:51:54,615 --> 00:51:56,571
Klaarblijkelijk wel.
584
00:52:08,895 --> 00:52:12,285
- Wat zoekt u in de tuin?
- Het moordwapen.
585
00:52:14,335 --> 00:52:16,087
En de gebruikte hulzen.
586
00:52:19,055 --> 00:52:22,684
Hij had die avond echt geen tijd
om die te begraven.
587
00:52:32,015 --> 00:52:37,692
Niks. Misschien over de muur gegooid.
Moeten de andere tuinen ook?
588
00:52:45,055 --> 00:52:48,331
- Ga Mazeron halen.
- In z'n winkel?
589
00:52:48,455 --> 00:52:51,845
Ja, waar anders?
Kan hij een luchtje scheppen.
590
00:53:01,055 --> 00:53:06,846
'M'n lieve vriend, ik meende je
gisteren te zien op de promenade...
591
00:53:06,975 --> 00:53:11,207
toen ik uit de Chambre d'Amour kwam.
Maar je was het niet.
592
00:53:11,335 --> 00:53:15,851
Het was de zon die me verblindde.
Zonder jou schijnt ze niet.
593
00:53:15,975 --> 00:53:21,003
En de koekjes van Boust�gui
smaken ook niet meer zonder jou.
594
00:53:21,135 --> 00:53:24,093
Maar dat wist je natuurlijk al.'
595
00:53:27,895 --> 00:53:30,090
Ja, in die la borg hij ze op.
596
00:53:33,175 --> 00:53:36,167
Hij wilde me ooit adopteren.
597
00:53:36,295 --> 00:53:41,927
Na m'n trouwen bekoelde hij. En dat
ik dochters kreeg, beviel hem niet.
598
00:53:42,055 --> 00:53:47,493
U bent wel z'n universeel erfgenaam.
Dat komt u vast goed uit.
599
00:53:47,975 --> 00:53:51,888
- Helpt Jacotte u mee?
- Ze geeft antwoord op m'n vragen.
600
00:53:52,015 --> 00:53:54,768
Ondervraag me dan.
601
00:53:54,895 --> 00:53:58,365
Ik heb m'n oom vermoord,
omdat ik geld wou zien.
602
00:53:58,495 --> 00:54:02,283
- Rustig maar, zo ver zijn we nog niet.
- Hoe ver dan wel?
603
00:54:02,415 --> 00:54:07,284
Het kan ook een ander zijn geweest.
De notaris, een andere vriendin.
604
00:54:07,415 --> 00:54:13,934
Daar ontbrak het hem niet aan. En wie
vrouw zegt, zegt man. De Wissembergs.
605
00:54:14,055 --> 00:54:19,004
Die legendarische liefde. De Tristan
en Isolde onder de aristocraten.
606
00:54:19,135 --> 00:54:24,687
En waarom niet de zoon van
Wissemberg? De knappe Philippe.
607
00:54:24,815 --> 00:54:28,171
Vond hij het leuk dat z'n moeder,
de prinses...
608
00:54:28,295 --> 00:54:33,244
wilde hertrouwen met een charmante,
maar verlepte Saint-Hilaire?
609
00:54:33,375 --> 00:54:36,287
Met ook nog eens
een bescheiden titel?
610
00:54:39,495 --> 00:54:43,773
Als ik u goed begrijp,
insinueert u...
611
00:54:43,895 --> 00:54:50,368
dat hij, om dat huwelijk te
voorkomen, een misdaad pleegde.
612
00:54:50,615 --> 00:54:52,890
Dat is nogal wat, Mr Mazeron.
613
00:54:55,695 --> 00:55:00,246
- Hoe moet ik me verdedigen?
- Maar ik val u niet aan.
614
00:55:00,375 --> 00:55:02,127
Ik zoek de waarheid.
615
00:55:04,695 --> 00:55:09,564
- Waar was u de nacht van de moord?
- Ik was m'n vrouw geld gaan brengen.
616
00:55:09,695 --> 00:55:13,005
Dat was u haar allang schuldig.
617
00:55:13,135 --> 00:55:18,209
En nu ging u het haar opeens,
zomaar, die avond brengen?
618
00:55:20,495 --> 00:55:26,684
Uw vrouw heeft u volgens haar zeggen
al drie jaar niet meer gezien.
619
00:55:29,615 --> 00:55:35,963
Ik ben omgekeerd en naar een caf�
gegaan. Daar hebben ze me gezien.
620
00:55:36,095 --> 00:55:41,328
Ik was treurig, in de war.
Ik had een akelig voorgevoel.
621
00:55:43,055 --> 00:55:49,085
Ik heb drie bier gedronken en de
tosti teruggestuurd. Ik ben gezien.
622
00:55:50,895 --> 00:55:54,604
- Welk caf� was dat?
- De Terminus Mozart.
623
00:55:59,175 --> 00:56:05,011
Ik moet naar de prinses.
Weet u waar haar huis hier is?
624
00:56:05,135 --> 00:56:08,491
Hier vlakbij, maar ik ben
er nooit uitgenodigd.
625
00:56:08,615 --> 00:56:10,685
Ik kan u er wel heen brengen.
626
00:56:12,015 --> 00:56:14,768
Jullie hebben het voordeel...
627
00:56:14,895 --> 00:56:19,730
dat jullie naar mensen toe kunnen
gaan zonder te zijn uitgenodigd.
628
00:56:54,695 --> 00:56:57,767
Philippe en z'n kinderen zijn er.
629
00:56:57,895 --> 00:57:03,413
De oudste, Eric, en de vier jongere.
M'n schoondochter is een leghen.
630
00:57:05,295 --> 00:57:08,571
Maar wat was ik aan het vertellen?
631
00:57:08,695 --> 00:57:15,692
O ja, Armand en ik woonden
op een paar honderd meter van elkaar.
632
00:57:17,015 --> 00:57:22,533
Maar we hebben elkaar nooit
meer ontmoet of gesproken.
633
00:57:23,535 --> 00:57:26,971
Ik zag hem vaak langskomen,
zo elegant...
634
00:57:27,095 --> 00:57:31,566
met die tred van hem
die me zo aanstond.
635
00:57:31,695 --> 00:57:35,370
Hij liet nooit merken
dat hij zich bewust van me was.
636
00:57:36,375 --> 00:57:41,654
Maar ik was er bijna zeker van
dat hij expres langsliep.
637
00:57:46,215 --> 00:57:48,888
Ik voelde soms z'n blik op me rusten.
638
00:57:53,615 --> 00:57:57,403
Ik zou uw zoon graag spreken
voor hij vertrekt. Kan dat?
639
00:57:57,535 --> 00:57:59,253
Ik haal hem voor u.
640
00:58:12,495 --> 00:58:17,364
'Op de hoek van de Rue de Varenne en
de Rue Vaneau is een koets gestopt.
641
00:58:17,495 --> 00:58:21,374
Het is even na middernacht.
Ik kan niet slapen.
642
00:58:21,495 --> 00:58:25,283
Die koets zal mij niet
naar jou brengen.
643
00:58:25,415 --> 00:58:29,488
Net als de koets
staat ook de tijd stil.
644
00:58:29,615 --> 00:58:33,449
We zijn nog steeds twintig
en het leven ligt voor ons.'
645
00:58:35,895 --> 00:58:40,286
M'n moeder zei dat u me wilde
spreken. Waar gaat het over?
646
00:58:40,415 --> 00:58:47,366
U keurde een eventueel huwelijk van
uw moeder met de Saint-Hilaire af.
647
00:58:47,495 --> 00:58:53,013
Toen m'n vader was gestorven, was ik
niet in staat dat onder ogen te zien.
648
00:58:53,135 --> 00:58:58,971
En omdat het lot vaak grillig is,
sterft ook haar toekomstige man.
649
00:58:59,095 --> 00:59:02,405
Het lot? Een misdadiger of een gek.
650
00:59:02,535 --> 00:59:04,173
Neemt u plaats.
651
00:59:07,695 --> 00:59:12,371
Mag ik u vragen wat u de avond
van 11 februari hebt gedaan?
652
00:59:12,495 --> 00:59:14,087
Wat bedoelt u?
653
00:59:14,215 --> 00:59:17,890
Dit is een formaliteit.
Ik moet het vragen.
654
00:59:19,695 --> 00:59:21,970
Kan dit onder ons blijven?
655
00:59:22,975 --> 00:59:28,174
Misschien. Het is niet aan mij om dat
te beslissen, maar aan de rechter.
656
00:59:28,295 --> 00:59:33,323
Ik heb het kasteel van Wissemberg
aan het begin van de middag verlaten.
657
00:59:33,455 --> 00:59:37,846
Voor ik terugging naar Normandi�
was ik twintig uur in Parijs.
658
00:59:37,975 --> 00:59:42,765
Ik heb in de Cercle Royal gegeten
met wat vrienden. Ik zal ze u noemen.
659
00:59:42,895 --> 00:59:44,931
En daarna?
660
00:59:45,055 --> 00:59:48,764
- Ben ik een luchtje gaan scheppen.
- Tot middernacht?
661
00:59:51,415 --> 00:59:57,285
U zult het vreemd vinden, aangezien
ik rouwde, maar het is een traditie.
662
00:59:58,695 --> 01:00:04,964
Als ik in Parijs ben, breng ik een
paar uur door met een mooie vrouw.
663
01:00:06,095 --> 01:00:10,964
En omdat ik het vrijblijvend
wil houden, ga ik...
664
01:00:11,095 --> 01:00:16,374
- Naar een hotel.
- Een twee-sterrenhotel.
665
01:00:16,495 --> 01:00:18,213
Het Smart Hotel.
666
01:00:18,335 --> 01:00:22,772
Olivier, Mathilde, Eric, Philippine,
Garance, we gaan zo.
667
01:00:22,895 --> 01:00:26,649
Kunt u die mooie vrouw beschrijven?
668
01:00:26,775 --> 01:00:31,166
Lange benen met heel smalle enkels.
Dat viel me op.
669
01:00:31,295 --> 01:00:34,332
Ze droeg rode schoenen
met heel hoge hakken.
670
01:00:35,335 --> 01:00:38,008
Bij nader inzien was ze
niet zo groot.
671
01:00:40,415 --> 01:00:42,929
Bedankt, Mr van Wissemberg.
672
01:00:43,055 --> 01:00:45,091
Ik ga de wagen gereedmaken.
673
01:00:48,695 --> 01:00:53,723
We gaan terug naar het kasteel.
Ik blijf tot uw beschikking staan.
674
01:00:55,015 --> 01:00:57,768
Soms stellen je kinderen je teleur.
675
01:00:57,895 --> 01:01:02,013
- Bent u getrouwd, commissaris?
- Ja, en kinderloos.
676
01:01:02,135 --> 01:01:06,094
- Dan bent u gevrijwaard.
- Van wat? O, teleurstelling.
677
01:01:08,095 --> 01:01:11,132
Hebt u nog even?
Ik wil u wat laten zien.
678
01:01:19,695 --> 01:01:21,208
Een ogenblikje.
679
01:01:23,095 --> 01:01:29,091
Waarom laat ik u een lege kamer
zien? Nou, hij wordt gemeubileerd.
680
01:01:29,215 --> 01:01:32,810
Z'n bureau wil ik daar neerzetten.
681
01:01:32,935 --> 01:01:37,565
Z'n bibliotheekmeubels hier.
682
01:01:37,695 --> 01:01:43,850
Tegen de muur boekenplanken met
z'n geliefde boeken over zeeslagen...
683
01:01:43,975 --> 01:01:48,491
en Engelse schilders. Geen romans.
We hadden onze eigen roman.
684
01:01:48,615 --> 01:01:52,767
En de grote fauteuil
kan daar mooi staan.
685
01:01:52,895 --> 01:01:56,774
En de leunstoel
uit z'n slaapkamer hier.
686
01:01:56,895 --> 01:02:01,525
Daar rustte hij 's avonds vaak uit,
denkend aan mij.
687
01:02:04,495 --> 01:02:08,010
Wilt u z'n universum
hier reconstrueren?
688
01:02:09,015 --> 01:02:12,166
U moet wel denken dat ik gek ben.
689
01:02:12,295 --> 01:02:16,493
Ik heb net m'n man verloren
en praat met u over een ander...
690
01:02:16,615 --> 01:02:20,574
die pas vermoord is.
En ik maak toekomstplannen.
691
01:02:20,695 --> 01:02:23,528
En het pronktafeltje?
692
01:02:26,695 --> 01:02:28,208
Dat weet ik niet.
693
01:02:29,695 --> 01:02:31,572
U hebt nog alle tijd.
694
01:02:31,695 --> 01:02:36,723
En alles vindt ten slotte z'n plek.
Zelfs herinneringen.
695
01:02:51,735 --> 01:02:56,251
Dat was een vreemde vraag van u.
Moeilijk te beantwoorden.
696
01:02:56,375 --> 01:03:02,291
De Kerk heeft niet altijd aan de kant
van het leven hier op aarde gestaan.
697
01:03:02,415 --> 01:03:08,251
Uit naam van het eeuwige leven heeft
ze haar getrouwen vaak genegeerd.
698
01:03:08,375 --> 01:03:11,572
En die getrouwen
interesseren mij nu juist.
699
01:03:11,695 --> 01:03:13,208
En terecht.
700
01:03:15,615 --> 01:03:19,324
Maar mannen zijn tot alles in staat,
vindt u ook niet?
701
01:03:19,455 --> 01:03:21,571
Het gaat hier om een vrouw.
702
01:03:21,695 --> 01:03:28,692
Kan Jacotte de graaf in religieuze
vervoering hebben gedood?
703
01:03:30,215 --> 01:03:33,810
Je kunt doden uit liefde,
uit haat, uit wraakzucht.
704
01:03:33,935 --> 01:03:36,768
Waarom dan niet uit godsvrucht?
705
01:03:36,895 --> 01:03:39,773
Dat lijkt u niet te choqueren.
706
01:03:39,895 --> 01:03:46,368
Die lieve Jacotte is een van de
schaapjes die ik in het oog houdt.
707
01:03:46,495 --> 01:03:48,690
Ik hou niet van dweperij.
708
01:03:50,615 --> 01:03:54,574
De katholieke kerk is geen sekte,
maar een open huis.
709
01:03:54,695 --> 01:03:58,893
Ten dienste van iedereen en niet
van de gekte van sommigen.
710
01:04:00,015 --> 01:04:05,089
- Om op Jacotte terug te komen...
- U laat uw kluif nooit los.
711
01:04:06,215 --> 01:04:10,891
Wat voor soort verhouding
had ze met de graaf?
712
01:04:12,415 --> 01:04:16,806
Hij was haar God, de re�ncarnatie
van de Heer.
713
01:04:16,935 --> 01:04:21,884
- Misschien stelde God haar teleur.
- Door met haar te slapen?
714
01:04:22,015 --> 01:04:25,803
Als je tenminste op de geruchten
kunt afgaan.
715
01:04:25,935 --> 01:04:28,324
Nee, ik heb het van haar.
716
01:04:28,455 --> 01:04:32,050
En u weet het ook.
Ze komt wekelijks bij u biechten.
717
01:04:32,175 --> 01:04:36,566
Mr Maigret, weet u
wat het biechtgeheim is?
718
01:04:36,695 --> 01:04:42,725
Ja. Maar ik zou uw diepste gedachten
willen weten. Of zijn die ook geheim?
719
01:04:42,855 --> 01:04:46,484
Naar mijn idee is Jacotte
tot zoiets niet in staat.
720
01:04:46,615 --> 01:04:48,970
Maar ik vergis me ook wel eens.
721
01:04:49,095 --> 01:04:52,929
Dat brengt ons nader
tot elkaar, eerwaarde.
722
01:04:53,055 --> 01:04:55,091
Ik dank u voor uw eerlijkheid.
723
01:04:56,775 --> 01:05:03,294
Vergeet niet dat Jacotte, zelfs als
ze het heeft gedaan, onschuldig is.
724
01:05:04,495 --> 01:05:09,410
Misschien in de ogen van God.
Maar in de ogen van ons mensen...
725
01:05:11,975 --> 01:05:15,490
U zou aan het Hof van Assisen
op uw plaats zijn.
726
01:05:24,775 --> 01:05:26,652
Bent u Dany?
727
01:05:28,375 --> 01:05:32,493
Niet iedereen blijft me bij.
Ik vraag hun naam ook niet.
728
01:05:33,495 --> 01:05:36,805
Ik geef ze voor de lol
soms wel bijnamen.
729
01:05:36,935 --> 01:05:40,371
Dit is een echte Edouard,
dat een F�licien.
730
01:05:40,495 --> 01:05:44,807
Maar hem herinner ik me wel.
Geen gewone klant. Uit de hoogte,
731
01:05:44,935 --> 01:05:50,646
Hij had ook Charles-Henri kunnen
heten. Niet veeleisend, beleefd.
732
01:05:50,775 --> 01:05:52,970
Misschien zelfs te beleefd.
733
01:05:53,095 --> 01:05:57,407
- Hij maakte steeds een knijpbeweging.
- Ja, dat heb ik gezien.
734
01:05:57,535 --> 01:06:03,770
Alsof hij me bij de keel wou grijpen.
Ik heb Jack the Ripper gelezen.
735
01:06:03,895 --> 01:06:07,683
- Die zou hij goed kunnen spelen.
- Hij is geen acteur.
736
01:06:07,815 --> 01:06:10,693
Acteren is z'n vak niet.
Bleef hij lang?
737
01:06:10,815 --> 01:06:15,969
Ja, een uur of twee.
En toen betaalde hij zonder morren.
738
01:06:16,095 --> 01:06:21,488
Zulke klanten zie ik graag.
Boksers houden zich ook zo gedeisd.
739
01:06:21,615 --> 01:06:24,288
Maar die vallen na afloop in slaap.
740
01:06:27,295 --> 01:06:31,493
Heeft hij iets geflikt,
die Philippe van Machinberg?
741
01:06:31,615 --> 01:06:37,406
Zelfs mensen die uit de hoogte doen,
kunnen de weg kwijtraken.
742
01:06:37,535 --> 01:06:41,494
Moet ik getuigen?
Daar heb ik de pest aan.
743
01:06:44,895 --> 01:06:48,490
We komen er samen wel uit.
744
01:07:41,895 --> 01:07:47,288
Hou je jas maar aan.
Je gaat naar Terminus Mozart...
745
01:07:47,415 --> 01:07:53,331
om te verifi�ren of Mazeron die tosti
echt heeft teruggestuurd die nacht.
746
01:07:53,455 --> 01:07:57,687
- Hoe is het verder gegaan?
- Ze ging naar de mis om te bidden.
747
01:08:08,495 --> 01:08:11,692
- Waar heb je geslapen?
- Ik heb niet geslapen.
748
01:08:16,895 --> 01:08:19,090
Je slapeloosheid.
749
01:08:25,015 --> 01:08:30,043
Ze zijn heel mooi. Tegenwoordig
schrijven mensen zo niet meer.
750
01:08:30,175 --> 01:08:31,688
Behalve in boeken.
751
01:08:32,695 --> 01:08:37,564
- De tijd moet hebben stilgestaan.
- Ze hebben het vast moeilijk gehad.
752
01:08:37,695 --> 01:08:40,573
Hij wilde het een paar keer opgeven.
753
01:08:40,695 --> 01:08:44,893
Lees maar. Als dat geen liefde is...
Goed, dan ga ik maar.
754
01:08:46,695 --> 01:08:50,165
'M'n grote vriend,
ik voel je wanhoop...
755
01:08:50,295 --> 01:08:56,689
je melancholie. Maar beproevingen
bestaan om de hoop te versterken.
756
01:08:57,695 --> 01:09:00,004
Zo moet je het zien.
757
01:09:00,135 --> 01:09:05,209
De liefde is de enige kracht die we
delen en tevens de meest geduchte.
758
01:09:05,335 --> 01:09:09,214
Mijn huwelijk, de geboorte
van Philippe...
759
01:09:09,335 --> 01:09:12,486
het moest ons allemaal sterker maken.
760
01:09:12,615 --> 01:09:16,688
Gelukkig hoef ik niet bang te zijn
dat je iets zult doen...
761
01:09:16,815 --> 01:09:23,288
wat je geluk op aarde en in de hemel
in de weg zou kunnen staan.'
762
01:09:28,695 --> 01:09:34,645
Iets wat je geluk in de weg
zou kunnen staan...
763
01:09:34,775 --> 01:09:37,687
op aarde en in de hemel.
764
01:09:43,175 --> 01:09:47,214
'Ondanks alle onrust en verdriet
om de dood van m'n man dit:
765
01:09:47,335 --> 01:09:49,291
Wees niet fatalistisch.
766
01:09:49,415 --> 01:09:54,933
Misschien zal dit trieste ongeluk
ons eerder herenigen dan we dachten.'
767
01:09:55,055 --> 01:09:56,727
- Moeurs?
- Ja. Gaat het?
768
01:09:56,855 --> 01:09:59,767
Ja. Luister, we zijn
allebei domkoppen.
769
01:09:59,895 --> 01:10:02,693
Je hebt de paraffinetest niet gedaan.
770
01:10:02,815 --> 01:10:05,932
Niet nodig. Het was moord,
geen zelfmoord.
771
01:10:06,055 --> 01:10:08,808
- Kun je die alsnog doen?
- Vanavond.
772
01:10:08,935 --> 01:10:11,574
- Nee, nu meteen.
- Nu? Ook goed.
773
01:10:11,695 --> 01:10:16,086
- En bel me terug op lNV.45.19.
- Staat genoteerd.
774
01:10:17,615 --> 01:10:22,689
'Ook bij mij beginnen de bloemen der
ouderdom op m'n handen uit te botten.
775
01:10:22,815 --> 01:10:28,287
Maar omdat we altijd samen waren,
zullen we nooit ouder worden.'
776
01:10:34,295 --> 01:10:37,571
- Is dat niet te zwaar?
- Wat denkt u?
777
01:10:37,695 --> 01:10:40,414
Schiet uw werk een beetje op?
778
01:10:42,335 --> 01:10:45,566
Bent u bijna klaar met de brieven?
779
01:10:45,695 --> 01:10:48,892
- Voelt u zich niet indiscreet?
- Een beetje.
780
01:10:50,895 --> 01:10:53,489
Wat zal ik ermee doen? Verbranden?
781
01:10:53,615 --> 01:10:55,492
Ik zou het niet doen.
782
01:11:00,695 --> 01:11:02,731
Dat is Christiani. Ik ga wel.
783
01:11:03,735 --> 01:11:06,693
Hij heeft gisteren z'n das vergeten.
784
01:11:21,695 --> 01:11:24,368
Moeurs zou bellen,
maar ik ga erheen.
785
01:11:24,495 --> 01:11:28,773
- Is er nieuws?
- Niet echt. Wel een vaag idee.
786
01:11:28,895 --> 01:11:30,886
Ik ben tegen zessen terug.
787
01:11:35,375 --> 01:11:37,172
Zal ik u even helpen?
788
01:11:37,295 --> 01:11:40,287
En daarna m'n hele huis vies maken?
789
01:12:16,695 --> 01:12:18,686
Eet de inspecteur hier?
790
01:12:20,855 --> 01:12:22,368
Eet u hier?
791
01:12:22,495 --> 01:12:27,285
Nee, in een restaurant.
Zorg dat je om half negen terug bent.
792
01:12:27,415 --> 01:12:32,887
- Wat heeft dr. Moeurs u verteld?
- Een paar heel interessante dingen.
793
01:12:34,095 --> 01:12:36,051
Vaststaande feiten?
794
01:12:37,615 --> 01:12:40,413
Ik had ze over het hoofd gezien.
795
01:12:41,415 --> 01:12:46,330
- Je kunt niet overal aan denken.
- Jawel, Monsieur.
796
01:12:48,335 --> 01:12:49,848
Goed, tot straks.
797
01:12:57,695 --> 01:13:02,325
- Een goed wijntje.
- Hij had smaak. Ook wat wijn betreft.
798
01:13:58,055 --> 01:14:00,694
Jacotte, ik wil u wat laten zien.
799
01:14:37,695 --> 01:14:40,414
- Hebt u Jacotte gezien?
- Nee.
800
01:14:42,495 --> 01:14:44,804
Naar Sainte-Clothilde. Snel.
801
01:14:53,375 --> 01:14:57,812
- Alleen vanmorgen, bij de mis.
- En hoe gedroeg ze zich?
802
01:14:57,935 --> 01:15:01,405
Hoe ze zich gedroeg?
Waarom wilt u dat weten?
803
01:15:02,415 --> 01:15:05,168
Zij heeft het toch niet gedaan?
804
01:15:05,295 --> 01:15:10,369
Dat weet ik nog niet, maar ze is
verdwenen. Helemaal overstuur.
805
01:15:11,695 --> 01:15:16,485
Misschien is ze bij de prinses.
Als ze troost zocht...
806
01:15:16,615 --> 01:15:18,207
is ze daar misschien.
807
01:15:18,335 --> 01:15:21,133
Bedankt. Daar had ik
aan moeten denken.
808
01:15:23,895 --> 01:15:25,692
Rue de Varenne.
809
01:15:25,815 --> 01:15:29,091
- We hadden kunnen lopen.
- Schiet nou maar op.
810
01:15:36,895 --> 01:15:41,093
- Wat voor indruk maakte ze?
- Ze leek verward, onthutst.
811
01:15:41,215 --> 01:15:44,093
- Anders dan anders.
- Namen ze de auto?
812
01:15:44,215 --> 01:15:46,490
De limousine. Met chauffeur.
813
01:15:46,615 --> 01:15:49,652
- Lang geleden?
- Meer dan een half uur.
814
01:15:50,655 --> 01:15:55,649
- Geen idee waar ze heen gingen?
- Jacotte kan alleen naar huis.
815
01:15:55,775 --> 01:16:00,690
- Naar huis? O, het huis van de graaf.
- Ja, daar woont ze.
816
01:16:23,615 --> 01:16:26,288
- Heb je de sleutels?
- Battesti is er.
817
01:16:29,175 --> 01:16:30,893
Druk op de bel.
818
01:16:34,135 --> 01:16:37,013
- Wie heeft je binnengelaten?
- Jacotte.
819
01:16:37,135 --> 01:16:41,367
- Is ze er? Is ze alleen?
- Ja. Waarom?
820
01:16:44,095 --> 01:16:47,690
Wacht in de studeerkamer.
Ik heb even tijd nodig.
821
01:16:56,615 --> 01:16:59,925
- Laten we even praten.
- Wilt u iets drinken?
822
01:17:00,055 --> 01:17:03,684
Ik heb nu geen trek in witte wijn.
Gaat u zitten.
823
01:17:08,815 --> 01:17:13,889
Ik had het niet mis toen ik dacht
dat u dat verhaal had verzonnen.
824
01:17:15,495 --> 01:17:20,091
Waarom zou de moordenaar u sparen
en de patroonhulzen oprapen?
825
01:17:20,215 --> 01:17:23,969
Dat doet een beroeps niet,
alleen een amateur.
826
01:17:25,015 --> 01:17:29,088
Dat beperkt het aantal
verdachten aanzienlijk.
827
01:17:30,175 --> 01:17:36,853
Hoe vlucht je weg uit een ommuurde
tuin zonder een takje te breken?
828
01:17:36,975 --> 01:17:41,093
Dat hebben m'n mannen geprobeerd,
maar het lukte ze niet.
829
01:17:42,095 --> 01:17:46,611
Het enige wat hij kon doen,
was in het huis blijven.
830
01:17:48,335 --> 01:17:52,089
Misschien is hij weggegaan
toen u het lijk ontdekte.
831
01:17:52,215 --> 01:17:58,768
Maar dan had u het moeten horen.
832
01:17:58,895 --> 01:18:01,853
Waar hebt u het pistool verborgen?
833
01:18:04,215 --> 01:18:06,934
Buiten. In een vuilnisbak.
834
01:18:09,015 --> 01:18:12,769
- Voordat u die avond kwam.
- De hulzen ook?
835
01:18:15,415 --> 01:18:16,928
De hulzen ook.
836
01:18:22,375 --> 01:18:28,086
Baarden de vingerafdrukken u zorgen?
Wist u niet dat u die eraf kon vegen?
837
01:18:29,295 --> 01:18:32,367
Ik ben geen beroeps.
En ik was radeloos.
838
01:18:33,415 --> 01:18:38,250
Ik wou om hulp roepen,
het uitschreeuwen. Dat wou ik.
839
01:18:39,295 --> 01:18:43,573
- Waarom schoot u vier keer?
- Ik schoot drie keer.
840
01:18:43,695 --> 01:18:48,485
U bekent dus dat u op de graaf
de Saint-Hilaire hebt geschoten.
841
01:18:48,615 --> 01:18:50,845
Maar waarom?
842
01:18:50,975 --> 01:18:57,494
U was niet ge�nteresseerd,
niet jaloers. Waarom dan?
843
01:19:01,135 --> 01:19:02,648
Ik hield van hem.
844
01:19:09,135 --> 01:19:11,410
U hebt hem vermoord uit liefde?
845
01:19:12,815 --> 01:19:16,854
Tamelijk banaal, niet?
Dat komt vast vaak voor.
846
01:19:18,695 --> 01:19:23,894
- Hebt u dit aan de prinses verteld?
- Haar heb ik wat anders verteld.
847
01:19:25,975 --> 01:19:30,685
Ik hoef maar naar haar toe te gaan
om dat te controleren.
848
01:19:38,415 --> 01:19:43,284
Ik lag in bed en sliep.
Ik werd wakker van het schot.
849
01:19:44,615 --> 01:19:48,164
Ik had meteen het voorgevoel
van iets vreselijks.
850
01:19:48,295 --> 01:19:52,004
Ik rende naar z'n kamer,
dacht dat hij lag te slapen.
851
01:19:52,135 --> 01:19:58,768
Maar hij lag in de studeerkamer
op de grond, onder het bloed.
852
01:20:00,695 --> 01:20:05,246
Ik dacht dat ik flauw zou vallen,
maar opeens werd ik woedend.
853
01:20:05,375 --> 01:20:11,974
U raapte het wapen op en schoot drie
keer om hem de genadeslag te geven.
854
01:20:12,095 --> 01:20:17,488
Nee, hij was al dood.
Hij ademde niet meer.
855
01:20:18,975 --> 01:20:25,767
Ik raapte het wapen weer op.
En ik verzamelde de hulzen.
856
01:20:25,895 --> 01:20:30,764
Toen heb ik Cormi�res gebeld
op de Quai d'Orsay.
857
01:20:30,895 --> 01:20:34,285
En terwijl ik op hem wachtte,
heb ik gebeden.
858
01:20:37,295 --> 01:20:43,564
Dus de graaf de Saint-Hilaire
had zelfmoord gepleegd.
859
01:20:43,695 --> 01:20:45,731
Zijn we het daarover eens?
860
01:20:48,295 --> 01:20:51,332
Maar waarom wilde u
het voordoen als moord?
861
01:20:53,015 --> 01:20:54,926
Om z'n ziel te redden.
862
01:20:56,495 --> 01:20:58,008
Z'n ziel te redden?
863
01:21:00,095 --> 01:21:06,694
Anders waren hem de sacramenten
geweigerd. En dus de eeuwige rust.
864
01:21:08,815 --> 01:21:11,773
Hij had strenge religieuze principes.
865
01:21:11,895 --> 01:21:15,774
Door wat hij deed, kon hij
in de ban worden gedaan.
866
01:21:15,895 --> 01:21:20,525
Dus een burgerlijke begrafenis
en een algemeen graf.
867
01:21:23,295 --> 01:21:28,085
Hij moet ernstige redenen
hebben gehad om dit te doen.
868
01:21:29,895 --> 01:21:31,965
Die redenen ken ik.
869
01:21:32,095 --> 01:21:37,965
Maar ik had nooit gedacht dat die
tot zo'n besluit zouden leiden.
870
01:21:38,095 --> 01:21:44,364
Hoewel, sinds de dood van prins
Hubert wees alles in die richting.
871
01:21:44,495 --> 01:21:50,365
Wat hem beangstigde,
was z'n fysieke aftakeling.
872
01:21:50,495 --> 01:21:56,650
Z'n lichaam liet het afweten en
dan was er ook nog z'n ziekte.
873
01:21:56,775 --> 01:22:00,006
Voor zover ik weet,
was hij kerngezond.
874
01:22:00,135 --> 01:22:01,887
Maar niet hier.
875
01:22:02,015 --> 01:22:06,691
Stelt u zich de confrontatie voor
met de vrouw van z'n leven...
876
01:22:06,815 --> 01:22:09,534
die in zijn ogen niets was veranderd.
877
01:22:11,695 --> 01:22:15,574
Ik had zo graag gezien
dat ze allebei gelukkig waren.
878
01:22:15,695 --> 01:22:19,244
Maar zo kon hij tenminste
rusten in vrede.
879
01:22:19,375 --> 01:22:23,766
Op de begraafplaats van de vromen,
beschermd door de Heer.
880
01:22:23,895 --> 01:22:28,491
Daarom heb ik dat alles ge�nsceneerd.
En ik heb er geen spijt van
881
01:22:44,495 --> 01:22:47,771
Als jullie klaar zijn
met mahjong spelen...
882
01:22:47,895 --> 01:22:52,764
wil ik dat jullie Jacotte Larrieu
naar het bureau begeleiden.
883
01:22:52,895 --> 01:22:56,774
Ja, het is niet anders.
884
01:22:56,895 --> 01:22:59,011
Dus zij heeft hem vermoord?
885
01:23:03,095 --> 01:23:04,687
Het was geen moord.
886
01:23:16,375 --> 01:23:18,286
We gaan het volgende doen.
887
01:23:20,295 --> 01:23:26,530
U komt naar mijn kantoor om
een nieuwe verklaring af te leggen.
888
01:23:27,535 --> 01:23:32,211
De rechter legt u een voorlopige
hechtenis op van drie � vier dagen.
889
01:23:33,215 --> 01:23:39,085
Wat u zo graag wilde, de uitvaart
van de graaf voorbereiden...
890
01:23:41,495 --> 01:23:43,486
zal helaas niet lukken.
891
01:23:44,615 --> 01:23:46,924
Ik zal er hoe dan ook bij zijn.
892
01:23:47,055 --> 01:23:50,889
Daarna komen we terug
op de echte oorzaak van z'n dood.
893
01:23:52,215 --> 01:23:54,604
Ga nu wat spulletjes inpakken.
894
01:23:57,495 --> 01:24:01,374
Ik zal de prinses persoonlijk
op de hoogte brengen.77579
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.