All language subtitles for Nos Patriotes.2017.Polish

W czerwcu 1940 r.,
po kl�sce armii francuskiej,

do niemieckiej niewoli trafia ponad
15 tysi�cy strzelc�w senegalskich.

Jednym z je�c�w jest
sier�ant Addi B�.

Niniejsza opowie�� powsta�a
na kanwie rzeczywistych wydarze�.

Wybrano was do udzia�u
w filmie propagandowym.

Nasze wojska zwyci�y�y
w takim tempie,

�e zabrak�o nam czasu
na nakr�cenie kroniki.

A zatem urz�dzimy zabaw�
w wojn�.

Nie macie amunicji.

Nie zastanawiajcie si�,
po prostu grajcie.

Pr�dko, wszyscy do magazynu!

Nie tra�my czasu.

Jazda, szybciej!

Pr�dzej!

A teraz wychod�cie! Biegiem!

Naprz�d. Wychodzi�!

Naprz�d!

No dalej, wychodzi�!

Uciekajcie!

Addi, zostaw mnie! Ratuj si�!

Ja wr�c�.

Zana, odnajd� ci�!
Przyrzekam.

W rolach g��wnych

NASI PATRIOCI

Na podstawie powie�ci "Le terroriste
noir" Tierna Mon�nembo

Pi�knie pachnie!

Udane polowanie?

Polowanie?

Przecie� Niemcy zarekwirowali
ca�� bro�. Mamy zaj�ca.

Podobni w dzieci�stwie zabraniali
nam m�wi� po francusku.

Ta sama wynios�o�� i buta.

Urodzi�a� si� Niemk�, co poradzisz?

Przesta�! Urodzi�am si�
w okupowanej francuskiej Alzacji!

To powiedzia�em.

Etienne?

W prefekturze czeka jeszcze
walizka dodatk�w.

Nie wiem, co mu jest.
Od powrotu siedzi u siebie.

- Najad�e� si�?
- Tak, dzi�kuj�.

Nie przeci�gajmy, mam du�o
sprawdzania.

Nie pal, szkodzi ci na oskrzela!

Zostawimy tego Murzyna w lesie?

O co chodzi?

Pytam taty, czy zostawimy
tam tego Murzyna.

Jakiego Murzyna?

Dogorywa�. Co zrobisz?

- Mogli�my pom�c.
- Zbieg�y jeniec w domu?

Wiesz, na co si� nara�asz?
Zobaczy�by� Niemc�w w akcji!

Gdzie� tam. Tak mi si� wydaje.

Tutaj!

Spokojnie. Prosz� si� nie ba�.

Zaprowad� go na strych.

Ale �mierdzi!

Niewiele mam, ale to cho� troch�
zbije gor�czk�.

Powoli.

Addi B�, Mamadou,
12. pu�k strzelc�w senegalskich.

Pole�y tu pan par� dni.

Bez obawy, zajmiemy si� panem.

Spokojnie...

Etienne, do ��ka!

- Oszala�a�?
- Przesta�, musz� sprawdza� prace.

Troch� odpowiedzialno�ci!
Niemcy s� u siebie, robi�, co chc�.

Je�li odkryj�, �e ukrywasz zbiega,
rozstrzelaj� nas!

Wiedzia�am, �e �yj� z pijakiem,
ale nie �e z tch�rzem.

- Popatrz!
- Boli!

Krzy� Wojenny.
Gaz w p�ucach mam do dzi�.

Powt�rz to s�owo.

Wszystko, co chcesz,
byle nie tch�rzostwo.

Jak nazwa� pozostawienie kogo�
na pewn� �mier�?

Wiem, co to wojna,
i nie chc� jej wi�cej ogl�da�.

Chcesz czy nie, mamy j� wok�.

Nie wolno siedzie� z za�o�onymi
r�kami i uwa�a�, �e oni s� u siebie.

Jutro o brzasku,
gdy zja�niej� pola, wyrusz�.

Wszak wiem, �e na mnie czekasz.

Przejd� przez lasy
i pokonam g�ry.

Nie umiem ju� d�u�ej �y�
z dala od ciebie.

P�jd� z oczyma wpatrzonymi
we w�asne my�li.

Nie widz�c nic wok�
i na wszystko g�uchy.

Sam, obcy, zgarbiony,
ze splecionymi d�o�mi,

posmutnia�y...

Zaczekaj. Zachowujcie si�,
zaraz wracam.

Co tu si� dzieje?

Prosz� wybaczy�, musimy
przeszuka� pani szko��.

- Dlaczego?
- �cigamy zbiega.

Widzi pan, �e tu s� tylko dzieci,
uczniowie.

Zg�oszono nam czyj�� obecno��.
Czarnego, Murzyna.

Anonimowe doniesienie z rana.

Bardzo szanuj� pani zaw�d.
Moja �ona te� jest nauczycielk�.

Tak? Gdzie uczy?

Co si� sta�o, psze pani?

Nic, wracajcie do klasy.
Przepiszcie wiersz.

W Monachium.
Jeste�my z Monachium.

O tej porze moje dzieci
te� siedz� w szkole.

Uczy�em je francuskiego
do wybuchu wojny.

Wr�c� do tego po jej zako�czeniu.

Oby jak najpr�dzej.

Pusto, panie poruczniku.

C�, mieli�my b��dne informacje.

Nie warto wierzy� anonimom.

- Wykonali�my sw�j obowi�zek.
- Oczywi�cie.

Niech pan zaczeka!

- Dok�d si� pan wybiera?
- Musz� odnale�� Zan�.

- Kogo?
- Przyjaciela.

Nie mo�e pan tak chodzi�!
Wie pan, gdzie jeste�my?

To strefa zamkni�ta, obszar
s�siaduj�cy z Rzesz�!

Bez papier�w nie ujdzie pan
stu metr�w.

Jest pan dla nich jedynie zbieg�ym
czarnym je�cem. Chod�my.

Tam s� pa�scy koledzy.
Frontstalag.

Niemcy zamkn�li w nim je�c�w
takich jak pan.

Francuskich?

Czarnych.

Co z nimi zrobi�?

Na pewno nie wywioz� do Niemiec.

Hitler nie chce tam
Murzyn�w i Arab�w.

Prosz� pani!

- Panienko! Zna pani Zan�?
- Sk�d mam wiedzie�?

Zana. K�b�. Jest tam?

Oszala� pan? Niech pan wsiada!

Jest mi jak brat!

Pan nie z nimi?

Zana! nazywa si� Zana.

Niech pan nad sob� panuje!
Nie zawsze b�d� mog�a panu pom�c!

Wierz� w opiek� anio��w.

I znam modlitw�,
�eby sta� si� niewidzialnym.

Kr�l powstanie.

Niszczyciel miast powstanie.

Pod�wignijcie si� z kolan!

Powoli. Poma�u i ostro�nie.

Uwa�ajcie, �eby si� nie potkn��.

Kr�lu, pozw�l nam p�j��
przed Tob�!

Na zawsze niewidzialnym.

Nie wygl�da najlepiej.

Nie wie, jak d�ugo by� w lesie.
Cud, �e �yje.

Potrzebuj� robotnika,
a nie dodatkowej g�by do michy.

Je�li si� nie nada, odchodzi.

Pierre, w szkole nie mo�na.
A tu Niemcy nie bywaj�.

Takich jak on jest wielu.

- Jak to?
- Ukrytych po gospodarstwach.

Niemcy czesali,
ale kilkudziesi�ciu im zwia�o...

Znajdowali�my ich w polach,
w lasach...

Jest gdzie� tu.

B�dziesz pracowa�, jak reszta.
I bez numer�w.

Wiedzia�am,
�e mog� na ciebie liczy�.

Niech idzie do stodo�y.

Jeden posi�ek dziennie.
Wieczorem.

Pami�taj o swoim koszyku.
Na�o�y�am ci ziemniak�w.

Dzi�kuj�.

Prosz� na siebie uwa�a�.

Dzi�kuj�, Christine.

M�j aniele str�u.

Ma pan pi�kne d�onie.

Tu s� innego koloru?

Tata prosi�, �eby panu da�.

Dzi�kuj�.

Podci�gnijmy.

W porz�dku, wystarczy. Zlu�nij.

Chcesz chleba?

- Kawa�ek kie�basy?
- Nie, dzi�kuj�.

- Trzeba je��. Musisz nabra� si�.
- Nie jem wieprzowiny.

Jeste� ludo�erc�?

Nie.

Gada�em z lud�mi z doliny.

Trzeba was przerzuci�
do Szwajcarii.

Przejdziecie do wolnej strefy
i zostaniecie zdemobilizowani.

P�tain ode�le was do domu.

M�j dom jest tutaj.

Jasne...

Francja to m�j kraj.

Og�upia�e� przez t� wojn�?

Tw�j kraj jest gdzie� hen,
w koloniach.

Dlaczego pan tak m�wi?

- Bo jeste� czarny.
- To co?

Szk� nie ko�czy�em,
ale swoje wiem.

Czarni mieszkaj� w Afryce.
A moje pszczo�y w ulu.

Je�li chcesz zna� moje zdanie,
lepiej, jak ka�dy siedzi u siebie.

Niemcy w Niemczech,
Francuzi we Francji,

a Murzyni w Afryce.

Pochodz� z Langeais,
to par� kilometr�w od Orleanu.

Zna pan Orlean?
Histori� Joanny d'Arc?

Kpisz sobie?

Niech wyt�umaczy, tato.

Mieszka�em tam w dzieci�stwie,
u pana Maurice'a.

Kto to?

By� poborc� podatkowym
w Bomboli, gdzie si� urodzi�em.

No prosz�.

Wyje�d�aj�c z Gwinei, zaproponowa�,
�e zabierze mnie ze sob�.

Gdyby nie on,
o�lep�bym jak m�j brat.

Co?

U nas s� takie muszki, paso�yty,
zjadaj�ce oko od �rodka.

Leczyli mnie w Orleanie.

Jeszcze p� roku i straci�bym wzrok.

Nie wiem, po kim to ma.
Pewnie po swojej biednej matce.

Musisz wyjecha�. W Pary�u
jest szko�a dla takich jak ty.

Pary� te� znasz?

Tak, prosz� pana.
I zamki nad Loar�. I Riwier�.

Prosz�.

Dzi�kuj�, Marguerite.

Tak...

Tak, panie prefekcie,
mam t� list�...

Nie, zosta�o jeszcze
kilka kanton�w...

Dobrze, przygotuj� to.

Naturalnie, jak najszybciej...

Dzi�kuj�.

Pro�cie, a b�dzie wam dane,
szukajcie, a znajdziecie.

Ko�aczcie, a otworz� wam.

Gauthier?

Dzie� dobry, F�lixie.
Podobno chce pan dzia�a�?

To znaczy... nie wolno
bezczynnie siedzie�.

Kontakt powiedzia�,
�e mo�emy panu ufa�.

M�wi prawd�.

Jest pan komunist�?

Nie.

B�dzie nam pan potrzebny.

Chcemy przenikn�� do urz�d�w,

zebra� jak najwi�cej informacji
i dzia�a�, gdy nadejdzie czas.

To w�a�nie m�g�bym robi�.

Dzi� otrzymali�my spis Francuz�w
wyznania moj�eszowego.

I co?

Nazwiska, adresy, wiek.
Nie wiem, jakie s� plany.

Vichy sporz�dza wykaz �yd�w.
Wed�ug naszych informacji

w�adze chc� im odci�� dost�p
do pewnych zawod�w:

do urz�d�w, szk� i bank�w.

Wie pan, �ydzi i masoni
to obsesja P�taina.

Co mo�emy zrobi�?

Nic.

Jak to?

- A co pan zdzia�a?
- Ostrze�my tych ludzi.

Nie nasza sprawa.

My mamy stworzy� tajn� siatk�

gotow� do dzia�a� zbrojnych
i politycznych,

gdy przyjdzie nam wyzwala� kraj.

Licz�, �e zwerbuje pan
pewnych ludzi.

A co z tymi listami?

Odda je pan prefektowi,
niczego si� nie domy�li.

Musi pan by� urz�dnikiem
o nieposzlakowanej opinii.

Dzie� dobry, panie prefekcie...

Tak, spis zako�czony.

284 osoby, adresy na odwrocie...

Doskonale, za godzin�
na pa�skim biurku.

Christine!

Baptiste? Co si� sta�o?

Szukam pewnych i zdecydowanych
os�b, takich jak pani.

Ja?

Tak.

Ludzie s� zupe�nie bezwolni.

Nie wolno si� przyzwyczaja�
do okupacji. A tak si� dzieje.

Co mo�na zrobi�?

Szko�a by�aby dobrym miejscem.
Zacz�liby�my dzia�a�.

Trzeba wszystko obmy�li�.

Jedno jest pewne:
nale�y co� robi�.

To, co si� dzieje,
nie przypomina Francji.

- Mog� na pani� liczy�?
- Musz� si� zastanowi�.

Co do szko�y,
nie chc� nara�a� dzieci.

Odprowadzaj� ci� nieznajomi?

Wpad�am do apteki.

- Kto to by�?
- Uczynny cz�owiek.

Baptiste Ehlinger,
m�wi�am ci, z podprefektury.

Za�atwi� dzieciom zeszyty
i atrament.

Komunista?

Spenetrowali ca�� administracj�.
To ju� wol� Niemc�w.

Milcz, Hubert.

- My�l o s�siadach.
- Przesta�!

Wstyd. Kombinowa� z komunist�.

Jeste� m�cz�cy.
Wiesz? M�czysz mnie.

W ten spos�b. Sp�jrz, o, tak.

Tak, ju� widz�.

Zaczekaj.

Ukrywaj� si� u gospodarzy jak ty.
Jeannot ich zebra�.

Nie mo�emy ju� ich trzyma�.

Zbyt niebezpieczne.

Widzia� kt�ry� z was Zan�?

Nie widzieli�cie go?

Wszystko gotowe.

Wystarczy i�� za przewodnikiem.
Powiesz im?

Odejdziemy st�d.

Wolicie wraca� do domu
czy tu zosta�?

Wraca�.

Wolicie wr�ci� do domu
czy zosta�?

Wracamy.

Idziemy, ch�opcy.

Co� mi nie daje spokoju.
Czemu nie siedzia�e� na ty�ku?

Na ty�ku?

Kiedy wybuch�a wojna, rzuci�e�
robot�, �eby si� zaci�gn��.

Szkolenie na po�udniu,
walki nad Moz�...

Nat�ukli�my Niemc�w.

Wiesz, Pierre, najtrudniej zabi�
pierwszego. Potem ju� idzie.

Mog�e� si� zadekowa�,
nie musia�e� i�� na ochotnika.

Jestem Francji co� winien.

Tu s� moje korzenie,
cho� niekt�rych to dziwi.

Ja nawet w Afryce pozosta�bym
ch�opem z Wogez�w.

Co z wami?
Czekam od godziny!

Daj spok�j, to nie g�rale.

Chod�my, szkoda czasu.

Id�. Zaraz do��cz�.

Na pewno?

Jestem zharowany,
ale jeszcze �yj�.

- Odpocznij, zaraz wracam.
- Ruszaj z nimi. Po to tu jeste�.

Nie pozb�dziesz si� mnie tak �atwo.

To dla ciebie lepsze.
Id� do wolnej strefy.

�ycie przed tob�.

Ruszaj.

Po drugiej stronie Szwajcaria.

Wystarczy zej��,
prosto przed siebie.

To Szwajcaria.

Addi, nie idziesz?

Chod� z nami.

Mam jeszcze co� do zrobienia.
Musz� odnale�� Zan�.

- Dzi�kujemy.
- Niech ci� B�g prowadzi.

To ja. Christine.

Pierre m�wi, �e sobie radzisz.

Lubi� t� robot�.

Na co czekasz? Otw�rz.

Ju� nie jeste� �o�nierzem.

- Jak to?
- Dow�d to�samo�ci, metryka,

nie jeste� ju� poddanym,
lecz obywatelem.

Jean Rousseau?

Tak si� odt�d nazywasz.

Gdyby ci� skontrolowali,
nic nie zrobi�.

Pracujesz u Pierre'a jako
pomocnik.

Ciesz si�, trudno o takie
dokumenty.

Dla Niemc�w b�d� Murzynem,
nawet z papierami.

Ale obywatelem francuskim,
a to r�nica.

Mo�esz si� porusza� po ca�ej
strefie okupowanej.

Po wolnej nie, tam potrzebny
jest ausweiss - co� nie do zdobycia.

Chcia�bym nie by� Francuzem,
by m�c powiedzie�,

�e wybieram ciebie, Francjo,
i w twym m�cze�stwie

og�aszam ci�, kraj,
kt�ry z�era s�p,

m� ojczyzn�, m� chlub�
i jedyn� mi�o�ci�.

Jeste� nauczycielk�!
To Wiktor Hugo.

Nazywam si� Jean Rousseau,

urodzi�em si� 25 grudnia
1916 roku w Orleanie...

Nazywam si� Rousseau,
Jean Rousseau...

Rousseau, Jean.

Jean Rousseau, jestem pomocnikiem
w tartaku u pana Lagrange'a.

Urodzi�em si� w Orleanie.

Dzie� dobry, nazywam si�
Rousseau.

Jestem Francuzem,
oto moje dokumenty.

- Nie lubi� natr�t�w.
- Chcia�em porozmawia�.

Poznaj� ci�, ty wariacie.
Czemu nie siedzisz z innymi?

Nie jestem taki jak oni.
Jestem Francuzem.

- Zbieg, tak?
- M�wi�, jestem Francuzem.

Tu nie milicja.

Szukam przyjaciela, Zany.
Pochodzimy z Bomboli w Gwinei.

My�la�am, �e jeste� Francuzem.

To zawi�e.
Na pewno jest w wi�zieniu.

Dosta� si� tam, to sprawdzisz.

- Jak?
- Daj si� z�apa�.

- A pani?
- Co?

Ma pani dost�p.

Ja to co innego.
Ja jestem kolabo.

Nie b�j si�, �artuj�.

Pracuj� dla Czerwonego Krzy�a.
W stalagach.

Pi� mi si� chce. Postawisz?

Nie mam grosza.

To nic. Znam bistro w pobli�u.

Rozgrzewa.
Na pewno nie chcesz?

Uwielbiam nalewk� na mirabelkach.
Ale jest zdradliwa.

Czym si� zajmujesz?

Pracuj� na poczcie,
a tam je�d�� jako ochotniczka.

Rz�d wywalczy� regularne wizytacje
Czerwonego Krzy�a...

Prosz� si� nie gniewa�,
ale wyjd�cie.

S�ucham?

Nie chodzi o mnie, znamy si�,
ale klienci si� skar��.

To panu przeszkadzamy?

Pogarsza pani sytuacj�.

Ciszej, to spokojny lokal.

Niech pan m�wi wprost.
Co panu nie pasuje?

Nie wstyd pani?

Z takimi jak wy Francja
si� nie podniesie.

- Biedaczka.
- Ba�wan!

Zwariowa�a! Won, wyw�oko!

Wynocha!

Przesadzasz.

Takie co� wyprowadza mnie
z r�wnowagi.

Ja przywyk�em.

Nie wierz�. To boli.

Mnie strasznie, a ciebie na pewno
jeszcze bardziej.

Z twoim koleg� zobacz�,
ale nic nie obiecuj�.

Przyjd� w poniedzia�ek
na poczt� przy Sadi-Carnot.

Zaczynam o si�dmej.
Wej�cie od podw�rza.

Prosz� pani, przyszed� pan,
kt�ry...

Kt�ry co?

Chce si� z pani� widzie�.
Odprawi�am go, ale nalega.

- Dlaczego go odprawi�a�?
- Jest czarny.

To od Pierre'a, do okiennic.
Niech wejdzie.

Tak? Dobrze, prosz� pani.

Spr�chnia�y.

Drewno si� sypie,
wystarczy dotkn��.

Pierre m�wi�, �e da si� je
szybko wymieni�.

Jest ich sporo.
To ju� trzeba z nim...

Zdaj� si� na pana.
Zawsze bra�am Pierre'a.

Remontowa� nam stodo�y
za �ycia m�a.

Nie widzia�am tu pana.
D�ugo pan u niego pracuje?

Nie. Kilka tygodni.

Dobry szef, zobaczy pan.

Tak, wiem.

Te te� do wymiany.

Co pan u niego robi?

Zajmuj� si� �cink�,
ostrzeniem narz�dzi, stolark�...

Sk�d pan pochodzi?

W tej okolicy nie spotyka si�
czarnych.

Bo siedz� na drzewach.

Mog� na pana liczy�?

Mo�e pani.

M�j rekrut: Addi B�.

Christine m�wi�a.
Przyda si� pan.

Pan z prefektury?
Dzi�kuj� za papiery.

Co� nie tak, Antoine?

Nie, nic.

Chodzi o to, �e jest inny?

Nie, sk�d.
Nawet nie zauwa�y�em.

Ufam mu. Jak bratu.

Ma wi�cej niemieckiej krwi
na r�kach ni� ktokolwiek st�d.

Zadanie jest proste: pozyskiwa�
innych i szerzy� nasze idee.

- Chc� walczy�, nie roznosi� ulotki.
- Na nic walka bez organizacji.

Na razie potrzebujemy broni
i pieni�dzy.

Poza tym ka�dy �yje jak dot�d.

Spotykamy si� tylko w razie
konieczno�ci.

Je�li kto� wpadnie,
zostanie poddany torturom.

Zapewne zacznie sypa�.

Gdyby to was spotka�o,
wytrzymajcie 24 godziny.

Tyle wystarczy, �eby zapewni�
bezpiecze�stwo reszcie siatki.

Ostatnia sprawa: przyjmujemy
pseudonimy.

Odt�d nazywam si� F�lix.

A ja Victoire.
Wierz� w zwyci�stwo.

Ty?

Nie wiem, musz� si� zastanowi�.

Kardyna� Lemoine.

Dlaczego?

Mieszka�em w Pary�u
przy tej ulicy.

Nie jestem w stanie mu zaufa�.

- Dlaczego?
- Nie wiem, ufam tylko g�ralom.

G�ralom?

Takim jak my. Tutejszym, bia�ym.

Znamy ich rodziny, wiemy,
�e �yj� tu od dawna.

Normalnym ludziom.
Ufam g�ralom.

Jest taki jak my, wierz mi.

Mam sobie za z�e ten rasizm.

Przejdzie ci.

Kt�ra? Zd��ymy wpa��
na szklaneczk�?

Pan sam?

Tak.

D�ugo to panu zajmie?

Powinienem sko�czy� w cztery dni.

Poka�� te� boazeri� w bibliotece.
Domaga si� od�wie�enia.

Dobrze.

To by� ulubiony pok�j m�a.

Od dawna nie �yje?
Przepraszam, nie chcia�em...

Nie szkodzi. Trzy lata.

Straci�am go w wypadku.
Polowa� na dziki.

Potkn�� si� i bro� wypali�a.

Mog� by� szczery?

�ycie jest za kr�tkie,
�eby owija� w bawe�n�.

M�� by� my�liwym?

- To go zabi�o.
- Wi�c ma pani fuzje?

Mia�am, owszem.
Wspania�y zbi�r.

Tak�e bro� kr�tk�.

Wszystko zarekwirowali Niemcy.
Kiedy tylko tu dotarli.

Po co panu?

Kiedy mia�d�y pani pszczo�� d�oni�,
nie podda si� bez u��dlenia.

Jednego.

Tylko jednego.

Wie, �e to j� zabije, ale ��dli.

B�ahostka, zdawa�oby si�,

ale gdyby nie to,
pszcz� ju� by nie by�o.

M�� chcia�, �ebym mia�a si� czym
obroni�, gdyby go nie by�o.

Prosz�, niech pan b�dzie
ostro�ny.

Sprowokowani Niemcy
staj� si� straszni.

Spal� ca�y ul.

Oczywi�cie nikomu ani s�owa.

Jeste�my skazani na konspiracj�.

Mi�ej pracy, na razie.

Dobrze, �e jeste�.
Widzieli twojego kumpla.

Wiedzia�em.

- Najlepiej jed� ze mn�.
- Do wi�zienia?

Powiemy, �e jeste� ochotnikiem,
�e pomagasz.

- Bez paniki.
- Nie panikuj�.

Chcesz go odnale�� czy nie?

A on?

- To m�j t�umacz.
- T�umacz?

Do rozm�w z Afrykanami.
Takie s� ustalenia mi�dzyrz�dowe.

Francuz?

Nazywam si� Jean Rousseau,
urodzi�em si� w Orleanie.

Przechodzi�.

Znasz Zan�?

Nie. Kto to?

Zna pani Zan�?

Nie, przykro mi.

Widzieli�cie Zan�?

Znacie Zan�?

Jakiego Zan�? Nie znam.

W porz�dku?

Nie b�j si�, pewnie jest ju�
w wolnej strefie.

Chodzi nie tylko o niego...

Mam pomys�. Chod�.

Miesi�c temu zaleci�em
przeniesienie

najbardziej zara�aj�cych.

Zapalenie p�uc, gru�lica,
zrosty w p�ucach, ma pani obraz.

Nie przydzielono mi nikogo
do pomocy.

�ywimy ich, a gdyby przysz�o
jeszcze ich leczy�...

Niemcy boj� si� zara�e�
jak ognia.

Dziwne. Tacy mocni,
a tacy tch�rzliwi.

Zana K�b� - zmar� na gru�lic�.

Dzi�kuj�, do zobaczenia
za tydzie�.

Jest pani bardzo �adna.

- Podobam ci si�?
- Tak.

Co ci strzeli�o do �ba?
Nie zaprzeczaj, poda�a rysopis.

Czarny, szczup�y,
metr siedemdziesi�t.

Wisz� wsz�dzie!
Jeste� spalony!

Chod�!

Nie b�d� si� ukrywa�!

Opanowanie i organizacja,
taka jest zasada!

Ale ty jeste� ponad! Wsiadaj!

Pomy�la�e� o konsekwencjach?

Wojny nie toczymy na papierze,
tylko przelewaj�c krew.

Na wojnie si� zabija.

�akn��em zemsty,
potrzebowa�em sprawiedliwo�ci.

Tw�j strza� zabije 50 os�b.

Wczoraj aresztowano
50 Francuz�w.

50 pod �cian� za jednego Niemca,
oto nowa zasada!

O tobie nawet nie m�wi�!
Nie masz szans!

Czarnego nietrudno tu dopa��.

Pokaza�em, �e mo�na.
To si� nie liczy?

Powiedz mi, �e to si� nie liczy!

Wy�ej znajdziesz ruiny budynku.
Tam czekaj.

Na kogo? na co?

Bez pyta�. Id�.

Wci�� ratujesz mi �ycie...

Powinienem ci� wykluczy�
z siatki.

Za zabicie Niemca?

Nie rozumiesz. Za samowol�.

Potrzebuj� �o�nierzy, nie zab�jc�w.

A masz o�owiane �o�nierzyki.
W moich �y�ach p�ynie krew.

Liczy si� zwyci�stwo, a zwyci�ymy,
gromadz�c jak najwi�cej ludzi.

Rozumiesz?

Mamy cele polityczne,
nie wojskowe.

Nie chc� �adnej przemocy
na w�asn� r�k�, jasne?

Rozkazy, tylko rozkazy!

Panuj nad sob�.

Rozkazy przychodz� z g�ry,
ja je tylko przekazuj�.

Jestem trybikiem, jednym z wielu...

A bro�? Sk�d masz?

Niewa�ne.

Za�atwisz wi�cej?

Gdzie jeste�my?

W twoim nowym domu.

Nazwa�em go
Obozem Wyzwolenia.

W tym lesie wszyscy b��dz�.
Niemcy tu nie dotr�.

- Nic nie wiedzia�em.
- Mam nadziej�.

Im szczelniej, tym jeste�my
silniejsi.

My�la�em, �e wszystko
zarekwirowali?

Po kl�sce cz�� oficer�w kaza�a
�o�nierzom ukry� bro�.

�eby nie wpad�a w r�ce wroga.
Tajna armia.

Nie wszyscy Francuzi
to P�tainowscy zaprzeda�cy.

Wiatr mo�e si� zmieni�.

Lebel, bije na trzy kilometry.
Wspania�y.

Mamy te� pi�ciostrza�owe
berthiery.

W porz�dku?

B�dzie dobrze.

Bez samowoli, jasne?
Addi, rozumiesz?

Rozumiem.

Najwa�niejsza sprawa
to nakarmi� ludzi.

Pogadaj z ch�opami.

Gospodarstwo spod lasu
ch�tnie si� dzieli.

Cze��, ma�y. Jest ojciec?

Dzie� dobry.

- Czego pan chce?
- Ja do m�a.

Chyba do mnie. M�� w niewoli.

Szukam �ywno�ci. Zap�ac�.

Nie jestem handlar�.

S�ysza�em, �e dostan� tu
mleko albo jajka.

Od kogo?

Od F�lixa.

C�lestin, przynie� dwa sery.
R�b, co m�wi�.

F�lix ma si� dobrze?

Dzi�kuj�, C�lestin.

Szkoda fatygi, jest niemow�.

C�... Dzi�kuj�.

Niech pan zajrzy za tydzie�.
B�d� mia�a ziemniaki dla ch�opc�w.

Przyszli�cie tu nie dlatego,
�e chcecie walczy� z wrogiem,

tylko �eby uciec przed wyw�zk�.

Roboty przymusowe,
najwi�kszy b��d Vichy.

A dla nas najlepsze �r�d�o
werbunku.

Nie jeste�cie patriotami,
jeste�cie uciekinierami.

Cisza.

- My nie uciekamy.
- Cisza!

Ale wiem, �e trzeba odwagi,
by porzuci� rodzin�,

powiedzie� "nie",
sta� si� wyj�tym spod prawa.

Pieprzenie.

Porzucili�cie spokojne �ycie
dla partyzantki.

Tu si� �mierdzi, nie dojada,
marzniemy

i budzimy si� wyko�czeni.

Zapomnia�bym o wa�nym szczeg�le.

Nie ma w�r�d nas kobiet.
To bywa dokuczliwsze od g�odu.

Przychodz�c tu, wiecie,
�e nie ma odwrotu.

Nabyli�cie jedno prawo,
do �mierci.

Odt�d podlegacie
komendantowi obozu.

To Addi B�, wasz dow�dca.

Zadba o wasze wyszkolenie.

Niekt�rzy z was nie mieli
karabinu w r�kach.

Musicie si� nauczy� wszystkiego
o broni i materia�ach wybuchowych.

Chc� mie� sprawne
i zdyscyplinowane wojsko.

Gdy nadejdzie wielki dzie�,
b�dziemy na pierwszej linii.

Karabin to przed�u�enie cia�a,
musi ci� s�ucha�.

Wystrzeli�e� w�a�ciwie niechc�cy.

Chybisz.
Ale tw�j cel nie spud�uje.

Boisz si� broni?
To twoja przyjaci�ka.

Lewa d�o�, pewnie.

Przy�� policzek.

Tu lu�no. A tutaj mocno.

Ognia.

Thibaut.

- Najch�tniej bym st�d prysn��.
- Nie mo�esz.

Kto mi zabroni, on?

Nie zaci�ga�em si� do Murzyn�w.

Cel!

Mog� si� bi� za Francj�,
ale nie pod jego rozkazami.

Na dodatek zdycham z g�odu.

Jeste� mi�y, lubi� ci�.

Pewnie. Cel. Pal.

Jak to, poszed�? Gdzie?

Nie wiem, odla� si�. I nie wraca.

Wiesz, co masz zrobi�.

Nie ryzykujmy,
to kwestia �ycia i �mierci.

Pewnie nic nie powie.
Wr�ci do siebie.

Lepszy b��d ni� katastrofa.

Maurice!

Ty idioto!

- Zamknij si�.
- Co ty robisz? Oszala�e�?

Mog�e� nie ucieka�.

Co za g�upota! Tak zdechn��?

Wytrzymamy jeszcze dwa dni.
Potem b�d� naprawd� g�odowa�.

Wiem.
Jedziemy na jednym w�zku.

Pierre przy�le za par� dni jajka.

To nie wystarczy.

- Za�atwione.
- Jestem z ciebie dumny.

G�wno mnie to obchodzi. Ty te�.

Wie pani, co wi��e wojownik�w,
droga Louise?

Braterstwo broni.
Charles cz�sto mi o nim m�wi�.

Wie pani, co to?

Rodzaj m�skiej przyja�ni,
rzecz nie dla kobiet?

Jednocz� ich wszystkie dra�stwa,
kt�re ogl�dali b�d� robili.

��czy nas nie dobro, lecz z�o.

Jeste�my wsp�lnikami, milcz�cymi
i przepe�nionymi wstydem.

To nierozerwalna wi�.

Nasz agent przechwyci� telegram
z prefektury.

Niemcy czekaj� w tym miesi�cu
na transport broni.

Dla francuskiej milicji.

Uzbroj� Francuz�w?

Tak. Laval podpisa� umow�.

Francuscy robotnicy
za niemieck� bro�.

Bydlak!

Milicja dosta�a woln� r�k�,
wolno im nas zabija�,

a teraz b�d� na dodatek
mieli czym.

Zatrzymanie tego transportu
to kwestia �ycia i �mierci.

G�ra si� k��ci, Londyn nie chce
dzia�a�, nie obchodzimy ich.

Ale Gauthier da� zgod�.

Najlepiej uderzy� tutaj.

Nad Raynie.

Dwie pieczenie przy jednym ogniu:
zniszczymy i �adunek, i most.

A materia�y wybuchowe?
To, co mamy, nie wystarczy.

Nasz kontakt kieruje wydobyciem
w kopalni w Thillot.

Urabiam go od miesi�cy.

Od paru tygodni podkrada dynamit
i wysy�a na poste restante.

Kiedy transport?

Nie wiadomo. Wiemy tylko,
�e sk�ad wyruszy z Oberhausen.

Szukamy ca�y czas informacji.

Ale, jak si� domy�lasz, nie mamy
doj�cia do komendantury.

Na razie odbierz materia�y
wybuchowe.

Tu masz adres.

Drugie pi�tro.

Has�o: "Pod mostem Mirabeau
p�ynie Sekwana".

Kontakt: Cordey.

List go�czy.

Nagroda za wskazanie czarnego
terrorysty: 200 tysi�cy frank�w.

Pod mostem Mirabeau
p�ynie Sekwana...

- Cordey to ty?
- Kardyna�? W�a�.

Nie wiem, co z d�emami.

Bior�! Ch�opcy si� uciesz�,
g�odujemy.

Zjemy kanapki.

- Gdzie jeste�my?
- U mnie, g�upku.

- Od dawna to robisz?
- Zacz�am od list�w.

Otwiera�am po cichu
te do komendantury.

Donosy wywala�am do kosza.

Trzymaj, jagodowy.

Co robimy dalej?

Jak to?

- B�d� kolejne paczki.
- Ile?

Nie wiem.
Ostatni ma by� detonator.

- Sk�d wiesz, od F�lixa?
- Od kogo?

- Od F�lixa.
- Nie znam. Pierwszy raz s�ysz�.

To kto ci wydaje rozkazy?

Ju� m�wi�!

Racja. Podaj s�oik.

- Chcia�abym by� z wami.
- Jeste�.

Nie, na fajerwerkach.

Chc� z wami i��.

Kiedy to?

Nie wiemy. Szukamy informacji.

B�d� ostro�niejszy, nie jeste� sam.

- O mnie si� nie b�j.
- Ludzie gadaj�. Wiem, co robisz.

- Co?
- Idziesz podyma�, nara�asz nas!

Kretyn.

Przepraszam, ma pani go�cia.

Kt�ra jest?
Powiedz, �e ju� za p�no.

Dobry wiecz�r, Louise.

Znikasz na wieki i wracasz ot tak?

Je�li potrzebujesz kobiety,
s� burdele.

Louise, ja wiem.

Co?

O tym Niemcu.

Ach, to? Zrobisz mi scen�
zazdro�ci?

- Nie tak rozumiem �ycie.
- To potw�r.

Nie podoba ci si�, to si�
rozsta�my.

Nie wiesz, do czego jest zdolny.

Dobrze znam barona von Dinkla,
jeszcze sprzed wojny.

Przyja�nili si� z moim m�em.

Charles latami powierza� mu swoje
wina do sprzeda�y w Niemczech.

Zdumiewam ci�? Tak jest, i ju�.

��czy�y ich interesy,
a z czasem si� zaprzyja�nili�my.

Ma si� nagle sta� moim wrogiem,

bo jacy� szale�cy ubrali go
w mundur i kazali walczy�?

Tw�j kochanek morduje ludzi,
jakby rozgniata� robaki.

To wojna.

Znam wojn�, obowi�zuj� pewne
zasady! On ich nie przestrzega.

Wstawi�am si� u niego
za Pierre'em. Wys�ucha� mnie.

Maj� Pierre'a?

Tak. Wpadli do nich Niemcy.
Zabrali te� jego c�rk�, H�lene.

Ju� rozumiem.

Zacz�� m�wi�?

W co� ty si� wpakowa�?

- Sypa�?
- Sk�d mam wiedzie�?

A H�lene?

Nic jej nie jest, zamieszka�a
u kuzyn�w w Pary�u.

Trzeba dzia�a�.
Tylko ty mo�esz mi pom�c.

Milicja czeka na transport
z Niemiec.

Zamierzaj� wydusi� partyzantk�.
Musz� zna� dat� jego przyjazdu.

Sk�d mia�abym to wiedzie�?

Tw�j pu�kownik wie.

Za��my... �e zdob�d� t�
informacj�.

Gdzie ci� znajd�?
Znikasz na ca�e tygodnie.

Kojarzysz ko�ci�
w Champ du Pin?

Mniej wi�cej.

Zostaw wiadomo�� pod pos�giem
Madonny z Dzieci�tkiem.

Louise? Zrobisz to?

Spr�buj�.

Kr�ci� si� pod obozem.
Szpicluje dla Niemc�w.

Ja ci� znam. Syn Martine
z Eparges.

Tej od sera?

C�lestin, tak?

- Nie chce m�wi�.
- Nie mo�e.

Szpiclowa�e�, to prawda?

Przysta�? Do kogo?

My nie zabijamy,
kto ci to powiedzia�?

Widzia� ob�z.
Zna okolic�, jest gro�ny.

- To niemowa.
- Ale nie �lepiec.

Mamy zasad�, pami�tasz?
Obowi�zuje ka�dego.

Lepszy b��d ni� katastrofa.

Ruszaj si�!

Dlaczego to zrobi�e�?

Naprawd� szpiegujesz
dla szwab�w? Id�!

A dla kogo? Dla milicji?

Dla milicji? Na jedno wychodzi.

Pod drzewo!

Lepiej go pilnuj.
Kr�ci� si� w pobli�u obozu.

Ojciec spu�ci�by ci lanie.
Zajmij si� kr�likami!

C�lestin?

Nie miejcie mu za z�e.

- Bywa u Niemc�w?
- On? Jest zawsze tutaj.

Nie wychodzi z domu.
On i szkopy?

Poza tym to niemowa.
Co im powie?

Zaczekaj.

Poci�g wjedzie na dworzec w Epinal
w pi�tek, �smego, o sz�stej rano.

Dzi�kuj�.

�wietny z ciebie �o�nierz,
moja ma�a Marie.

Uwa�aj na siebie.

Wiesz co?
Sta�e� si� prawdziwym g�ralem.

Rozumiem, �e to komplement?

I to jaki!

To tam?

Przykro mi, pu�kownik von Dinkel
pani nie przyjmie.

- Chodzi o czarnego je�ca.
- Prosz� nie nalega�.

Mam mandat Czerwonego Krzy�a

i prawo, by troszczy� si� o tych
�o�nierzy. To wynika z konwencji.

Niech pani ju� idzie.

Prosz� pani? Chodzi o Addiego?

Ten jeniec to Mamadou Addi B�?

Nie wiem, o kim pani m�wi.

Zna go pani? Kim pani jest?

- Przyjaci�k�.
- Zdo�a pani co� dla niego zrobi�?

Nie wiem. Mo�e.

Powiedziano mi, �e w s�dzie
w Nancy by�a rozprawa.

Mamy 75 kilometr�w.

- Jak to?
- To si� da zrobi�.

Ale co?

Niemcy to bydl�ta,
ale szarmanckie.

Kobieta, awaria auta,
karetka wi�zienna przystaje...

I co?

Bierzemy ich na muszk�
i zabieramy go.

Trzeba spr�bowa�.

Niech si� pani do tego
nie miesza.

Francuzi s� niebezpieczni,
nie uwa�asz?

Kiedy� pozwolili czarnym
zabija� bia�ych.

I to nie byle jakich,
bo Niemc�w.

Odwr�cili naturalny
porz�dek cywilizacji.

Na twoim miejscu
m�wi�bym od razu,

zaoszcz�dzisz nam obu
okropnego poni�enia tortur.

Moi ludzie zamierzaj� przypi�� ci
elektrody do j�zyka.

Wiem z do�wiadczenia,

�e po 10 porcjach pr�du
ten organ tak puchnie,

�e cz�owiek nie mo�e si�
wys�owi�.

Radz� zapali� teraz,
bo potem b�dzie ci trudniej.

Chyba �e co� mi powiesz.

Zamach na mo�cie nad Raynie
to twoja robota?

Sk�d ty i ta twoja banda
dzikus�w o tym wiedzieli�cie?

Nie rozumiem twojej postawy.

Wygl�dasz na bystrego
m�odzie�ca.

Obaj wiemy, �e w ko�cu
zaczniesz m�wi�.

Po co odwleka�?

Po co si� nara�a� na ten
ponury moment,

kt�ry pozbawi nas obu godno�ci?

Kto jest twoim dow�dc�?
Kto wydaje rozkazy?

Kto kieruje siatk�?

Wej��.

Dobrze.

Baptiste'a Ehlingera
nie musz� ci przedstawia�.

Jego nazwisko ujawni�a
bliska wam osoba,

niejaki Pierre Lagrange.

Drwal kieruj�cy tartakiem
s�u��cym ci za przykrywk�.

Uspokoj� was, troch� si� opiera�.
Krzepkie ch�opisko.

Ale poradzili�my sobie.

U�y�em jednej ze swoich
ulubionych metod,

uderzam w s�aby punkt,

�eby dany osobnik zrobi� to,
czego chcemy.

S�abym punktem pana
Lagrange'a jest jego c�rka.

Swoj� drog� ca�kiem niebrzydka...

Ale zbaczam z tematu.

Ten pan nie by� w stanie
nam powiedzie�,

jaka was ��czy zale�no��.

Kto jest szefem,
a kto podw�adnym?

Kim jest F�lix?
Kim jest Gauthier?

Czy to wasz dow�dca?

C�... wybacz� panowie,
ale jestem ju� sp�niony.

Powierz� was zatem swoim
podkomendnym,

kt�rych pan Ehlinger ju� zna.

Aha! Zanim wyjd�.

Mam tu rozkaz deportacyjny
na nazwisko...

Valdenaire, Christine.

Niniejszy dokument nakazuje
wywiezienie tej osoby,

gdy�, wed�ug naszych informacji,
wsp�pracowa�a z wami,

cho� jeszcze nie wiem,
w jakim zakresie.

Je�li z�o�� na nim podpis,

ta dama opu�ci dzi� komendantur�

i wyruszy w drog� do jednego
z naszych oboz�w pracy w Polsce.

Je�eli go nie podpisz�,
pozostanie tutaj

i je�li okoliczno�ci pozwol�,
b�dzie mia�a uczciwy proces.

To zale�y wy��cznie od pan�w.

Podajcie mi nazwiska
zwierzchnik�w,

a Christine Valdenaire

nie zakosztuje urok�w pobytu
w naszych obozach na wschodzie.

Do pana Ernesta Maurice'a,
kt�remu tak wiele zawdzi�czam.

Kochany tato, dzi� mnie zabij�.
Nie boj� si�.

Umr� z Baptiste'em,
towarzyszem broni.

Wiem, �e to tylko etap
w naszej walce.

Nie koniec, na pewno.

Dorastanie w kraju wolno�ci
i braterstwa do czego� zobowi�zuje.

Pragn� wierzy�, �e �wiat�o
zawsze zwyci�y z mrokiem.

Udowodni�e� to, tato,
przywracaj�c mi wzrok.

Ca�uj� ci�, przepe�niony mi�o�ci�
i wdzi�czno�ci�.

Tw�j Addi.

Mo�emy prosi� o rozkucie?

Bez obawy,
chyba nic wam nie grozi?

Addi B� zosta� stracony
18 grudnia 1943 roku w Epinal

13 lipca 2003 roku odznaczono go
po�miertnie Medalem Ruchu Oporu.