All language subtitles for Mars.One.Day.On.The.Red.Planet.2020.720p.WEBRip.x264.AAC-[YTS.MX]-nl
Afrikaans
Akan
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bemba
Bengali
Bihari
Bosnian
Breton
Bulgarian
Cambodian
Catalan
Cebuano
Cherokee
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Dutch
English
Esperanto
Estonian
Ewe
Faroese
Filipino
Finnish
French
Frisian
Ga
Galician
Georgian
German
Greek
Guarani
Gujarati
Haitian Creole
Hausa
Hawaiian
Hebrew
Hindi
Hmong
Hungarian
Icelandic
Igbo
Indonesian
Interlingua
Irish
Italian
Japanese
Javanese
Kannada
Kazakh
Kinyarwanda
Kirundi
Kongo
Korean
Krio (Sierra Leone)
Kurdish
Kurdish (Soranî)
Kyrgyz
Laothian
Latin
Latvian
Lingala
Lithuanian
Lozi
Luganda
Luo
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Malayalam
Maltese
Maori
Marathi
Mauritian Creole
Moldavian
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Montenegrin
Nepali
Nigerian Pidgin
Northern Sotho
Norwegian
Norwegian (Nynorsk)
Occitan
Oriya
Oromo
Pashto
Persian
Polish
Portuguese (Brazil)
Portuguese (Portugal)
Punjabi
Quechua
Romanian
Romansh
Runyakitara
Russian
Samoan
Scots Gaelic
Serbian
Serbo-Croatian
Sesotho
Setswana
Seychellois Creole
Shona
Sindhi
Sinhalese
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Spanish (Latin American)
Sundanese
Swahili
Swedish
Tajik
Tamil
Tatar
Telugu
Thai
Tigrinya
Tonga
Tshiluba
Tumbuka
Turkish
Turkmen
Twi
Uighur
Ukrainian
Urdu
Uzbek
Vietnamese
Welsh
Wolof
Xhosa
Yiddish
Yoruba
Zulu
Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:01,480 --> 00:00:05,920
(instrumentale muziek)
2
00:00:02,000 --> 00:00:07,000
Gedownload van
YTS.MX
3
00:00:08,000 --> 00:00:13,000
Officiële YIFY-filmsite:
YTS.MX
4
00:00:08,320 --> 00:00:11,840
VERTELLER: 140 miljoen mijl van de aarde.
5
00:00:15,000 --> 00:00:20,560
Onze planetaire buur en ons grootste mysterie ...
6
00:00:24,760 --> 00:00:26,000
Mars.
7
00:00:28,920 --> 00:00:32,320
Eeuwenlang hebben we er met verwondering naar gestaard.
8
00:00:35,080 --> 00:00:38,320
Maar het is altijd gebleven buiten ons bereik ...
9
00:00:39,840 --> 00:00:42,640
tot nu toe.
10
00:00:51,640 --> 00:00:54,240
Vandaag een baanbrekend ruimtevaartuig
11
00:00:54,320 --> 00:00:57,400
brengt de planeet dramatisch dichterbij.
12
00:01:00,200 --> 00:01:05,440
Pixel voor pixel, het straalt Mars terug naar ons ...
13
00:01:06,200 --> 00:01:08,760
zoals we het nog nooit hebben gezien.
14
00:01:13,920 --> 00:01:16,160
Gebruik nu deze afbeeldingen
15
00:01:18,040 --> 00:01:20,640
we kunnen iets opmerkelijks doen.
16
00:01:24,440 --> 00:01:28,080
En je meenemen op een reis zonder mens
17
00:01:28,160 --> 00:01:30,640
is ooit eerder geweest.
18
00:01:33,600 --> 00:01:36,440
Een enkel circuit van deze wereld
19
00:01:37,840 --> 00:01:41,880
van zonsopgang tot zonsondergang.
20
00:01:44,960 --> 00:01:47,720
Verkennen van de meest spectaculaire ...
21
00:01:50,720 --> 00:01:53,400
en verrassende eigenschappen.
22
00:01:55,280 --> 00:01:56,560
(gerommel)
23
00:01:57,840 --> 00:02:01,400
Op een missie om te ontgrendelen zijn diepste geheimen.
24
00:02:07,360 --> 00:02:13,360
En we doen mee aan de zoektocht naar antwoorden de grootste vraag van allemaal.
25
00:02:17,640 --> 00:02:22,440
Is er leven op Mars?
26
00:02:35,520 --> 00:02:38,480
(piepend)
27
00:02:48,040 --> 00:02:51,920
Onze reis begint op een enorme zwarte vlek,
28
00:02:52,480 --> 00:02:54,440
duizend mijl breed.
29
00:03:01,400 --> 00:03:05,760
Dit is waar de mensheid droomt van Mars begon voor het eerst.
30
00:03:07,400 --> 00:03:10,600
Het heet Syrtis Major.
31
00:03:17,280 --> 00:03:23,280
Verborgen in dit intrigerende landschap is een mysterieuze functie,
32
00:03:27,920 --> 00:03:32,840
dat deed ons eerst hopen dat Mars zou de zus van de aarde kunnen zijn.
33
00:03:36,080 --> 00:03:39,680
Een andere planeet die samengaat met leven.
34
00:03:51,720 --> 00:03:54,840
DERRICK: Het is bijna ondenkbaar
dat slechts 100 jaar geleden,
35
00:03:54,920 --> 00:03:58,800
mensen dachten dat eigenlijk er waren beschavingen op Mars
36
00:03:59,800 --> 00:04:01,960
en als er een beschaving was,
37
00:04:02,040 --> 00:04:04,320
hoe was de beschaving?
38
00:04:04,960 --> 00:04:07,200
Hadden ze handel? Hadden ze taal?
39
00:04:08,560 --> 00:04:11,200
Kunnen we met hen communiceren?
40
00:04:11,960 --> 00:04:15,720
Was er een kans voor ruimtevaart zodat we contact met ze konden leggen?
41
00:04:21,520 --> 00:04:25,840
VERTELLER: Hier binnen
Flagstaff, Arizona, in 1894,
42
00:04:27,720 --> 00:04:32,280
een door Mars geobsedeerde astronoom heeft een ultramoderne telescoop gebouwd,
43
00:04:33,440 --> 00:04:38,040
om de rode planeet in te bestuderen
meer details dan ooit tevoren.
44
00:04:39,720 --> 00:04:43,760
Wat Percival Lowell zag zou de wereld choqueren.
45
00:04:46,480 --> 00:04:48,080
Op het oppervlak van de planeet,
46
00:04:49,000 --> 00:04:53,920
hij ontwierp patronen, structuren, beweging.
47
00:04:55,440 --> 00:04:58,600
Mars leek te leven.
48
00:05:03,200 --> 00:05:06,360
DERRICK: Hij keek naar Mars
elke kans die hij had
49
00:05:06,440 --> 00:05:08,960
en hij hield bij wat hij zag.
50
00:05:09,960 --> 00:05:13,240
Hier zijn er drie van Percival Lowell's globes.
51
00:05:13,640 --> 00:05:16,800
Hij is gedetailleerd
de vegetatiegebieden.
52
00:05:17,680 --> 00:05:21,280
Hij leek ook te observeren
de verandering in de vegetatie
53
00:05:21,360 --> 00:05:23,720
in de loop van de tijd en over seizoenen.
54
00:05:24,080 --> 00:05:27,160
Hij omvatte uitgestrekte kanalen,
55
00:05:27,480 --> 00:05:30,120
water halen uit de smeltende poolkappen
56
00:05:30,200 --> 00:05:33,480
naar de droger,
stervende gebieden van de planeet,
57
00:05:33,560 --> 00:05:37,320
voorzien van water voor de beschavingen
dat hij dacht dat hij daar woonde.
58
00:05:41,880 --> 00:05:44,280
VERTELLER: In de jaren
na de ontdekking van Lowell,
59
00:05:46,080 --> 00:05:48,920
Mars-koorts greep onze planeet.
60
00:05:50,720 --> 00:05:51,920
(gerommel)
61
00:05:52,000 --> 00:05:54,720
We stelden ons buitenaardse oceanen voor,
62
00:05:55,880 --> 00:06:01,480
exotische landschappen en bruisende steden.
63
00:06:03,320 --> 00:06:06,320
Zelfs marsmannetjes die ons aanstaren.
64
00:06:07,720 --> 00:06:09,400
(brullend)
65
00:06:13,640 --> 00:06:17,360
Maar we kregen geen kans om erachter te komen of we gelijk hadden,
66
00:06:17,920 --> 00:06:20,160
tot 1964.
67
00:06:20,480 --> 00:06:24,760
MAN (via radio): Drie, twee, een, nul.
68
00:06:24,840 --> 00:06:27,640
Alle motoren draaien, stijg op.
69
00:06:29,280 --> 00:06:31,400
Roger, een, drie seconden.
70
00:06:33,320 --> 00:06:34,480
MAN 2 (via radio): We zijn onderweg.
71
00:06:38,120 --> 00:06:41,640
VERTELLER: Mariner 4 was
NASA's eerste succesvolle missie
72
00:06:41,720 --> 00:06:42,840
naar de rode planeet.
73
00:06:47,680 --> 00:06:50,920
Eindelijk een kans om Mars van dichtbij te bestuderen.
74
00:06:53,680 --> 00:06:55,720
Er was druk.
Er was duidelijke druk.
75
00:06:55,800 --> 00:06:58,040
We waren dingen aan het uitvinden bij elke stap.
76
00:06:59,120 --> 00:07:00,440
Het was spannend.
77
00:07:00,520 --> 00:07:04,320
Maar je werkt hard
had jongens die 50, 60 uur per week werkten.
78
00:07:05,840 --> 00:07:09,160
Dit waren de jaren 60,
het begin van het ruimtetijdperk.
79
00:07:09,240 --> 00:07:12,720
En het prikkelde gewoon onze verbeelding
weet je, wat zou daar kunnen zijn?
80
00:07:12,800 --> 00:07:14,040
Wie zou er kunnen zijn?
81
00:07:14,120 --> 00:07:16,440
AMY: Mariner 4 was een enorme deal,
82
00:07:16,520 --> 00:07:19,040
omdat we dat nooit echt zouden doen
gezien het oppervlak van Mars,
83
00:07:19,120 --> 00:07:22,720
we hadden alleen maar mensen die keken
op Mars met een telescoop
84
00:07:22,800 --> 00:07:23,920
en tekenen wat ze zagen.
85
00:07:25,520 --> 00:07:27,800
Het publiek verwachtte deze te zien
86
00:07:27,880 --> 00:07:30,720
weelderige beschavingen gebouwd door marsmannetjes.
87
00:07:30,800 --> 00:07:33,960
Ik was 13 en ik kan het me echt herinneren
88
00:07:34,040 --> 00:07:37,800
kijken naar het nieuws van 6:00
en dit werd landelijk uitgezonden.
89
00:07:40,360 --> 00:07:42,480
VERTELLER: Zenuwachtig,
de wereld wachtte erop
90
00:07:42,560 --> 00:07:46,120
de allereerste close-upfoto van Mars.
91
00:07:55,880 --> 00:07:59,680
(onduidelijk gesprek)
92
00:08:00,480 --> 00:08:02,840
MAN (over PA): Foto nummer één komt binnen.
93
00:08:06,240 --> 00:08:08,080
JOHN: We wisten niet wat
het zou eruit gaan zien.
94
00:08:08,680 --> 00:08:10,960
Het duurde acht uur
om een foto terug te krijgen.
95
00:08:12,000 --> 00:08:14,080
We hadden deze kleine bandrecorders dat zou gewoon zijn
96
00:08:14,160 --> 00:08:16,560
de ene regel met cijfers na de andere afdrukken,
97
00:08:17,120 --> 00:08:19,760
en elke pixel was vertegenwoordigd door één cijfer
98
00:08:19,840 --> 00:08:21,600
op deze kleine strookkaart.
99
00:08:24,120 --> 00:08:27,120
Dus we kwamen op het idee van, waarom hebben we dat niet genomen
100
00:08:27,200 --> 00:08:29,600
en kleur die cijfers op de juiste manier.
101
00:08:32,360 --> 00:08:38,120
VERTELLER: Toen de gegevens terugkwamen,
er is een foto ontstaan.
102
00:08:47,640 --> 00:08:50,240
MICHIO: Het kwam niet opdagen
een tropische omgeving
103
00:08:50,320 --> 00:08:52,600
met steden en glanzende wolkenkrabbers.
104
00:08:52,680 --> 00:08:53,680
Nee.
105
00:08:54,920 --> 00:08:58,040
Geen kanalen, geen oceanen, geen rivieren.
106
00:08:58,120 --> 00:08:59,760
Geen vegetatie, geen bossen.
107
00:08:59,840 --> 00:09:01,320
We hebben geen steden gezien
108
00:09:01,400 --> 00:09:03,680
we hebben geen marsmannetjes gezien
helemaal rondlopen.
109
00:09:05,520 --> 00:09:07,960
Mariner 4 was een historische spelbreker.
110
00:09:08,040 --> 00:09:09,600
(onduidelijk gesprek)
111
00:09:13,000 --> 00:09:14,080
Wat me verbaasde was,
112
00:09:14,160 --> 00:09:15,680
toen de eerste foto's terugkwamen,
113
00:09:15,760 --> 00:09:19,320
het eerste dat opviel, is dat het wordt gedomineerd door kraters.
114
00:09:19,400 --> 00:09:22,120
Ik heb nog nooit iemand dat horen voorspellen.
115
00:09:22,200 --> 00:09:24,680
Ik heb nooit iemand gehoord
in de wetenschappelijke gemeenschap zeggen,
116
00:09:24,760 --> 00:09:26,000
"Nou, als we daar aankomen,
117
00:09:26,080 --> 00:09:27,280
het zal veel op de maan lijken.
118
00:09:27,360 --> 00:09:28,920
Er zullen kraters zijn. "
119
00:09:29,000 --> 00:09:30,600
Nee, dat is er nooit geweest.
120
00:09:32,760 --> 00:09:36,200
VERTELLER: Voor al onze dromen
van een levende Mars,
121
00:09:37,000 --> 00:09:41,720
we lijken te hebben gevonden een dode, verlaten wereld.
122
00:09:46,560 --> 00:09:49,000
Hoe hadden we het zo mis gehad?
123
00:09:55,680 --> 00:09:58,120
Vandaag kunnen we het antwoord zien.
124
00:10:02,120 --> 00:10:06,880
cirkelen boven het oppervlak van de planeet, een nieuw elektronisch oog.
125
00:10:11,880 --> 00:10:15,680
Dit is Mars van NASA Reconnaissance Orbiter.
126
00:10:18,280 --> 00:10:20,520
Aan boord, HiRISE--
127
00:10:22,160 --> 00:10:27,000
de krachtigste camera we hebben ooit naar een andere wereld gestuurd.
128
00:10:35,800 --> 00:10:40,960
Het verovert Mars in ongekend spectaculaire details.
129
00:10:46,040 --> 00:10:48,680
De HiRISE-camera is een game-wisselaar.
130
00:10:55,520 --> 00:10:57,480
Het geeft ons de illusie,
131
00:10:57,560 --> 00:11:00,400
het gevoel over Mars te vliegen
in een helikopter.
132
00:11:03,560 --> 00:11:06,760
De manier waarop je naar buiten kijkt en raak het landschap bijna aan.
133
00:11:20,200 --> 00:11:24,240
Denk er eens over na: één pixel,
één punt op de HiRISE-foto
134
00:11:24,320 --> 00:11:26,360
is de grootte van een basketbal.
135
00:11:31,160 --> 00:11:37,000
VERTELLER: HiRISE laat ons dat zien
Mars is veel meer dan een dorre woestijn.
136
00:11:41,080 --> 00:11:46,160
Het onthult een wereld buiten onze stoutste verbeelding.
137
00:11:51,840 --> 00:11:55,440
JAMES: Dit is gewoon niet mooi,
het is prachtig.
138
00:11:58,000 --> 00:12:00,200
AMY: Ze zien eruit als abstracte schilderijen.
139
00:12:02,600 --> 00:12:04,240
DAVID: De planeet komt tot leven
140
00:12:04,320 --> 00:12:07,440
en je ziet deze levendigheid en dit ... deze motie.
141
00:12:09,600 --> 00:12:12,560
TANYA: De schoonheid
kleurenpalet van deze planeet,
142
00:12:12,640 --> 00:12:15,560
dat we altijd gewoon zijn
gedacht als deze rode rots.
143
00:12:18,760 --> 00:12:20,880
DAVID: Maar als het eenmaal kan
de dingen in dat detail zien,
144
00:12:20,960 --> 00:12:23,640
het is als, ho, ik heb een nieuwe
recept voor mijn bril
145
00:12:23,720 --> 00:12:27,840
en plotseling kan ik de wereld zien,
(stamelt) alleen is het de wereld van Mars.
146
00:12:30,880 --> 00:12:35,920
VERTELLER: Met behulp van HiRISE-gegevens,
we kunnen het je nu voor het eerst laten zien
147
00:12:36,000 --> 00:12:38,880
hoe Syrtis Major er echt uitziet.
148
00:12:50,560 --> 00:12:53,440
Dit is een beeld dat nog nooit een mens heeft gezien.
149
00:12:56,280 --> 00:12:58,280
Meer dan 30 meter hoog
150
00:13:00,840 --> 00:13:03,360
zich uitrekken over 160 kilometer.
151
00:13:06,520 --> 00:13:09,480
Dit zijn de zandduinen van Nili Patera.
152
00:13:15,920 --> 00:13:18,440
Toen Percival Lowell hier naar keek,
153
00:13:19,160 --> 00:13:20,720
hij dacht dat hij het leven zag.
154
00:13:28,040 --> 00:13:30,800
Vandaag met de krachtige blik van HiRISE,
155
00:13:30,880 --> 00:13:33,480
we kunnen zien hoe hij Mars zo verkeerd heeft gedaan.
156
00:13:36,400 --> 00:13:37,680
(elektronische piep)
157
00:13:37,760 --> 00:13:42,600
De duinen bewegen in de Marswind.
158
00:13:48,400 --> 00:13:50,120
Op wereldschaal
159
00:13:50,200 --> 00:13:53,840
zand kan worden gezien rond het oppervlak van Mars geblazen.
160
00:13:59,560 --> 00:14:03,600
De grootte van de vorm van regio's zoals Syrtis Major
161
00:14:03,680 --> 00:14:04,960
eb en vloed.
162
00:14:09,240 --> 00:14:13,240
DERRICK: Percival Lowell kon deze zien
grote gearceerde gebieden
163
00:14:13,320 --> 00:14:15,960
die in de loop van de tijd leek te groeien en te veranderen.
164
00:14:16,440 --> 00:14:20,000
Misschien zelfs seizoensgebonden, heel erg zoals we vegetatie zien
165
00:14:20,080 --> 00:14:22,440
verandert met de seizoenen hier op aarde.
166
00:14:23,440 --> 00:14:27,000
Hij observeerde eigenlijk
stofstormen en stuifzand
167
00:14:27,080 --> 00:14:28,600
op het oppervlak van Mars.
168
00:14:31,520 --> 00:14:33,560
VERTELLER: Maar had Lowell het helemaal mis?
169
00:14:36,720 --> 00:14:39,120
Jarenlang dacht de mensheid van wel.
170
00:14:40,560 --> 00:14:42,960
Maar nu met HiRISE-beelden,
171
00:14:43,040 --> 00:14:45,680
we kunnen een glimp opvangen van iets buitengewoons.
172
00:14:48,360 --> 00:14:52,600
Een Mars die ooit kan zijn geweest
lijkt veel meer op zijn visie.
173
00:14:54,600 --> 00:15:00,560
Het is een verhaal dat begint op onze volgende bestemming.
174
00:15:08,480 --> 00:15:09,840
(piepend)
175
00:15:17,400 --> 00:15:21,120
3200 mijl ten zuidwesten van Syrtis Major,
176
00:15:22,080 --> 00:15:24,960
is een venster op het diepste verleden van Mars ...
177
00:15:28,160 --> 00:15:29,760
Noachis Terra.
178
00:15:30,760 --> 00:15:31,960
Noah's Land.
179
00:15:37,280 --> 00:15:38,760
Op het eerste gezicht
180
00:15:38,840 --> 00:15:41,080
dit ziet eruit als een ander dood landschap,
181
00:15:43,360 --> 00:15:47,200
maar het bevat een verbazingwekkende aanwijzing naar een heel andere wereld.
182
00:15:49,280 --> 00:15:52,920
Een wereld met een reële kans op leven.
183
00:15:55,760 --> 00:15:58,720
Dit is een van de meest
oude plaatsen op Mars.
184
00:15:58,800 --> 00:16:01,640
Noachis Terra is
absoluut gevuld met kraters.
185
00:16:03,160 --> 00:16:07,000
AMY: Sommige zijn enorm groot, zo groot
van een stad of een hele staat.
186
00:16:08,560 --> 00:16:12,400
Sommige ervan zijn
vijf of tien meter breed, heel klein.
187
00:16:13,720 --> 00:16:15,800
Dat kunnen we ook zien
sommige kraters zijn geweest
188
00:16:15,880 --> 00:16:18,080
overdrukt met andere kraters.
189
00:16:19,560 --> 00:16:23,080
MICHIO: Gewoon door te tellen
en het analyseren van deze kraters
190
00:16:23,160 --> 00:16:24,680
op Noachis Terra,
191
00:16:25,720 --> 00:16:29,440
we denken dat het bijna teruggaat
vier miljard jaar.
192
00:16:34,000 --> 00:16:36,960
VERTELLER: Nu kunnen we
bouw deze kraters op basis van echte gegevens.
193
00:16:40,200 --> 00:16:43,320
Elk wordt gevormd door een enkele meteorietinslag,
194
00:16:44,520 --> 00:16:47,640
die door rotsen sloeg, miljarden jaren oud.
195
00:16:49,240 --> 00:16:51,760
Het zijn gaten die door de tijd zijn geslagen.
196
00:16:54,880 --> 00:16:59,960
Deze kraters zijn als het openen van deuren
in de geologie van Mars,
197
00:17:00,040 --> 00:17:02,840
we kunnen het gebruiken om erdoorheen te graven
de verschillende lagen
198
00:17:02,920 --> 00:17:06,400
en we kunnen bijna elke soort zien
van Mars was er.
199
00:17:11,160 --> 00:17:14,480
VERTELLER: Deze kraters
zijn 225 miljoen mijl verwijderd.
200
00:17:15,360 --> 00:17:19,080
Dus hun geheimen zouden kunnen lijken buiten ons bereik
201
00:17:19,160 --> 00:17:21,760
maar ongelooflijk kunnen ze worden ontgrendeld.
202
00:17:26,480 --> 00:17:29,160
Bij een rots gevonden op aarde.
203
00:17:38,000 --> 00:17:41,960
VERTELLER: Dit is een steen waard
200 keer meer dan goud.
204
00:17:43,600 --> 00:17:46,240
Een zeldzame en onthullende schat.
205
00:17:47,880 --> 00:17:51,360
JAY: Er zijn zoveel objecten
in deze wereld die je kunt hebben.
206
00:17:51,440 --> 00:17:54,040
Je kunt diamanten hebben, je zou goud kunnen hebben,
207
00:17:54,120 --> 00:17:56,040
je zou huizen kunnen hebben, auto's
208
00:17:56,120 --> 00:17:58,240
en ze doen echt niets voor mij.
209
00:17:58,880 --> 00:18:01,560
En dit is NWA 8-4-5-5.
210
00:18:01,640 --> 00:18:04,000
Dit is NWA 10-608.
211
00:18:04,080 --> 00:18:07,600
Dit is NWA 8-6-8-7,
het heet een troctoliet.
212
00:18:07,680 --> 00:18:10,400
En ik vond het leuk omdat het zo was
in de vorm van een ster. (lacht)
213
00:18:13,080 --> 00:18:14,760
Meteorieten zijn net als mijn baby's.
214
00:18:19,120 --> 00:18:21,800
Ergens rond mei 2011
215
00:18:21,880 --> 00:18:25,120
Ik had een vriend in Marokko,
hij was een dealer.
216
00:18:25,200 --> 00:18:26,760
(camera klikt)
217
00:18:26,840 --> 00:18:30,720
Hij liet me hiervan een foto zien zwarte rots gevonden in de woestijn
218
00:18:30,800 --> 00:18:33,760
dat er anders uitzag een van ons ooit gezien.
219
00:18:34,920 --> 00:18:37,800
Toen zei ik: "Weet je wat,
Ik denk dat het een meteoriet is. "
220
00:18:40,200 --> 00:18:43,600
Het heet Black Beauty, NWA 70-34.
221
00:18:45,040 --> 00:18:47,440
En ik hield ervan toen ik het in mijn handen kreeg
222
00:18:47,520 --> 00:18:50,480
omdat de huid ervan zo anders is.
223
00:18:50,560 --> 00:18:53,440
En dus wist ik dat het speciaal was.
224
00:18:56,000 --> 00:18:59,840
Carl: In deze kluis heb ik
onbekende meteorieten,
225
00:18:59,920 --> 00:19:02,360
het zijn dingen die ik ben
momenteel bezig.
226
00:19:04,080 --> 00:19:05,600
Dit is van de meteoorkrater.
227
00:19:05,680 --> 00:19:07,840
Dit is een meteoriet uit Lake Murray.
228
00:19:09,640 --> 00:19:13,920
Dit is een ijzermeteoriet
dat viel in Odessa, Texas.
229
00:19:15,880 --> 00:19:18,760
Op een dag ontving ik een zending van Jay
230
00:19:18,840 --> 00:19:23,000
en ik bekeek dit heel ongebruikelijk
231
00:19:23,080 --> 00:19:25,600
donker zwart exemplaar
232
00:19:25,680 --> 00:19:26,720
Black Beauty.
233
00:19:31,000 --> 00:19:32,800
Het eerste dat ik dacht was,
234
00:19:32,880 --> 00:19:37,440
dit ziet er zo zwart en glanzend uit,
het kan niet echt zijn.
235
00:19:37,520 --> 00:19:39,720
Hij vertelde me dat hij dacht dat het zo was
schoenpoetsmiddel of zo
236
00:19:39,800 --> 00:19:43,560
ze hebben het opgepoetst en hij heeft het echt nooit
zag zoiets.
237
00:19:43,640 --> 00:19:46,840
En ik zei: "Hé, wil je ernaar kijken,
maar snijd er niet in. "
238
00:19:46,920 --> 00:19:49,320
En dus ging ik naar het lab ernaast
239
00:19:49,400 --> 00:19:52,280
en zet het op een diamantzaag
240
00:19:52,360 --> 00:19:55,440
en sneed het eerste stuk ervan af.
241
00:19:55,520 --> 00:19:56,640
(zag zoemend)
242
00:19:58,480 --> 00:20:01,680
Ik zag meteen dat het niet iets was die was vervalst--
243
00:20:01,760 --> 00:20:04,800
Dat het eigenlijk was iets heel opmerkelijks.
244
00:20:07,200 --> 00:20:12,920
De analyses waren suggestief
van Mars afkomst.
245
00:20:16,360 --> 00:20:20,680
En het duurde ongeveer een jaar samenwerken met andere wetenschappers
246
00:20:20,760 --> 00:20:25,600
om voldoende bewijs te verzamelen dat niemand er ruzie mee kon maken.
247
00:20:26,840 --> 00:20:29,320
JAY: Ik vind het verbijsterend,
248
00:20:29,400 --> 00:20:32,040
dat ik een stukje Mars kan vasthouden.
249
00:20:34,040 --> 00:20:35,280
(piepend)
250
00:20:44,800 --> 00:20:47,960
VERTELLER: Het verhaal van hoe
deze rots van Mars is op aarde terechtgekomen
251
00:20:48,040 --> 00:20:49,680
is een opmerkelijke.
252
00:20:51,320 --> 00:20:53,840
De kraters van Mars zijn de aanwijzing.
253
00:20:58,520 --> 00:21:01,040
Een gewelddadige meteorietaanval,
254
00:21:03,360 --> 00:21:06,280
sloeg diep in het oppervlak van de planeet.
255
00:21:13,560 --> 00:21:16,800
Oude rotsen samenvoegen,
256
00:21:19,200 --> 00:21:21,360
om Black Beauty te vormen.
257
00:21:26,480 --> 00:21:30,400
Als granaatscherven werd het de ruimte in gelanceerd.
258
00:21:40,000 --> 00:21:43,680
En voor miljoenen jaren het zwierf door het zonnestelsel,
259
00:21:44,640 --> 00:21:48,960
totdat hij de ruk voelde van de zwaartekracht van een andere planeet.
260
00:21:59,480 --> 00:22:00,720
Veilig op aarde,
261
00:22:00,800 --> 00:22:04,120
het geheim van de kraters van Mars kan worden onthuld.
262
00:22:08,400 --> 00:22:11,520
CARL: Wat hebben we hier
is een sectie van Black Beauty
263
00:22:11,600 --> 00:22:15,920
en van die granen,
we kunnen bepalen
264
00:22:16,000 --> 00:22:20,760
een momentopname van de geologische tijd en de geologische geschiedenis van Mars.
265
00:22:24,680 --> 00:22:26,560
VERTELLER: Verborgen in de rotslagen,
266
00:22:26,880 --> 00:22:29,240
Carl ontdekte iets ongelooflijks.
267
00:22:31,560 --> 00:22:35,760
Carl: We waren stomverbaasd omdat
uit Black Beauty kwam
268
00:22:35,840 --> 00:22:37,320
een enorme hoeveelheid water.
269
00:22:41,120 --> 00:22:44,040
Black Beauty was doordrenkt met Marswater
270
00:22:44,360 --> 00:22:47,080
en overblijfselen daarvan zijn er nog in.
271
00:22:54,600 --> 00:22:58,000
VERTELLER: Kan echt water geven
zijn gestroomd in deze stoffige wereld?
272
00:23:02,960 --> 00:23:06,640
Black Beauty geeft ons alleen een kleine, prikkelende hint.
273
00:23:11,920 --> 00:23:16,080
Om te ontdekken hoe groot een deel is water gespeeld op het oude Mars ...
274
00:23:19,440 --> 00:23:23,040
we moesten sondes sturen naar de planeet zelf.
275
00:23:25,240 --> 00:23:28,720
En dat is een formidabele uitdaging gebleken.
276
00:23:34,640 --> 00:23:36,200
(piepend)
277
00:23:45,320 --> 00:23:47,720
Als we Noachis Terra achter ons laten,
278
00:23:49,320 --> 00:23:51,640
en begin aan het volgende deel van onze reis,
279
00:23:52,440 --> 00:23:55,720
iets vreemds schittert in het stof van Mars.
280
00:23:58,920 --> 00:24:01,600
Mars is een soort kerkhof van ruimtevaartuigen.
281
00:24:01,680 --> 00:24:04,840
In feite is er iets genaamd
de Mars jinx.
282
00:24:04,920 --> 00:24:09,760
Mars heeft zijn eigen plannen
voor of dit goed gaat of niet.
283
00:24:11,960 --> 00:24:15,680
VERTELLER: De zoektocht naar water
en misschien zelfs leven op Mars,
284
00:24:16,160 --> 00:24:18,000
brengt hoge kosten met zich mee.
285
00:24:21,000 --> 00:24:26,840
Meer dan de helft van de 45 missies verzonden naar Mars eindigde in een mislukking.
286
00:24:30,480 --> 00:24:33,360
AMY: De Sovjet-Unie was de eerste
om missies naar Mars te sturen
287
00:24:33,440 --> 00:24:35,920
in 1960 en ze faalden allemaal.
288
00:24:36,000 --> 00:24:39,800
Mars 2, Mars 3, de Mars Zond-missies,
de Cosmos-missies,
289
00:24:39,880 --> 00:24:41,160
de Phobos-missies.
290
00:24:41,240 --> 00:24:43,360
De Britten hebben het geprobeerd, Europa heeft het geprobeerd.
291
00:24:43,440 --> 00:24:46,400
NASA's Mars-klimaatbaan
verbrand in de atmosfeer,
292
00:24:46,480 --> 00:24:49,880
vanwege een mix tussen
metrische en Engelse eenheden.
293
00:24:50,960 --> 00:24:52,720
(zoemend)
294
00:24:54,760 --> 00:24:57,760
Het duurt zo lang
om een van deze missies te krijgen
295
00:24:57,840 --> 00:25:00,720
om van een concept naar
daadwerkelijke hardware waarmee u vliegt.
296
00:25:00,800 --> 00:25:05,200
Dit is iemands hele carrière
en om het gewoon te zien pfft.
297
00:25:09,040 --> 00:25:11,800
Je gaat 13.000 mijl per uur
298
00:25:11,880 --> 00:25:15,680
en je hebt zeven minuten om naar beneden te gaan
tot nul mijl per uur
299
00:25:15,760 --> 00:25:17,160
en raak het oppervlak zachtjes.
300
00:25:17,240 --> 00:25:18,720
Er is genoeg energie en beweging
301
00:25:18,800 --> 00:25:21,840
dat het kan smelten of verdampen
het hele ruimtevaartuig.
302
00:25:21,920 --> 00:25:22,960
(gerommel)
303
00:25:25,040 --> 00:25:27,080
NAGIN: Je kunt alles goed doen
304
00:25:27,160 --> 00:25:29,600
en je kunt nog steeds een slechte dag hebben op Mars.
305
00:25:31,480 --> 00:25:34,000
VERTELLER: Zelfs als je kunt
kom door de atmosfeer ...
306
00:25:36,160 --> 00:25:38,040
(explosie)
307
00:25:39,760 --> 00:25:42,440
... landen is een hele nieuwe uitdaging.
308
00:25:43,680 --> 00:25:45,160
ABIGAIL: Het is zenuwslopend
309
00:25:45,240 --> 00:25:49,320
maar man, maakt het het zo
opwindend als het werkt.
310
00:25:52,880 --> 00:25:54,880
VERTELLER: En sommige werken echt.
311
00:25:58,000 --> 00:26:00,440
Een die het naar de oppervlakte heeft gehaald,
312
00:26:00,520 --> 00:26:03,960
werd misschien wel de meest succesvolle missie ooit.
313
00:26:07,480 --> 00:26:10,960
Dankzij een mysterieuze buitenaardse kracht.
314
00:26:13,960 --> 00:26:15,160
(piepend)
315
00:26:20,480 --> 00:26:24,840
VERTELLER: De langstlopende rover
die ooit Mars heeft verkend
316
00:26:24,920 --> 00:26:27,120
is te vinden op onze volgende bestemming.
317
00:26:32,000 --> 00:26:35,120
De zandvlaktes van Meridiani Planum.
318
00:26:40,600 --> 00:26:44,120
Ik zit hier vandaag nog steeds is de levenloze schil
319
00:26:45,400 --> 00:26:47,840
van NASA's Opportunity-rover.
320
00:26:54,320 --> 00:26:57,600
Werkt naar verwachting 90 dagen,
321
00:26:59,680 --> 00:27:02,760
het duurde 14 en een half jaar,
322
00:27:04,280 --> 00:27:09,320
een ontdekking doen dat heeft ons begrip van Mars veranderd.
323
00:27:16,720 --> 00:27:20,560
En de sleutel tot zijn marathonmissie was een mysterieuze kracht,
324
00:27:21,720 --> 00:27:25,000
dat laat deze vreemde patronen in het zand.
325
00:27:28,040 --> 00:27:29,200
(piepend)
326
00:27:30,200 --> 00:27:33,520
MAN (via radio): drie, twee, hoofdmotoren starten,
327
00:27:33,600 --> 00:27:38,400
nul en stijg op van de Delta Rocket met Opportunity.
328
00:27:40,080 --> 00:27:42,960
VERTELLER: Opportunity's missie was op jacht naar bewijs
329
00:27:43,040 --> 00:27:45,040
van oeroud water op Mars.
330
00:27:47,680 --> 00:27:52,240
Maar eerst moest het landen waar zoveel anderen hadden gefaald.
331
00:27:56,160 --> 00:27:58,680
CALLAS: Landen op Mars is erg moeilijk.
332
00:27:58,760 --> 00:28:02,280
En dus in die spannende momenten
ofwel tijdens de lanceringsfase
333
00:28:02,360 --> 00:28:05,240
of je weet wel, de aankomst
en binnenkomst afdaling naar landing,
334
00:28:05,680 --> 00:28:07,600
je zit op het puntje van je stoel,
335
00:28:07,680 --> 00:28:11,040
wacht op woord over of u succesvol bent
336
00:28:11,120 --> 00:28:12,560
of dat het een mislukking is.
337
00:28:15,600 --> 00:28:19,440
(instrumentale muziek)
338
00:28:37,480 --> 00:28:38,840
VERTELLER: Om hun rover te beschermen,
339
00:28:39,720 --> 00:28:42,800
de ingenieurs kwamen eraan met een plan dat zo bizar is
340
00:28:42,880 --> 00:28:44,480
omdat het gewaagd was.
341
00:28:44,560 --> 00:28:46,160
MAN (via radio): vermoedelijke retro rock en ontsteking op mijn merk.
342
00:28:46,240 --> 00:28:47,200
Mark.
343
00:28:57,720 --> 00:28:59,240
VERTELLER: Schokdempers ...
344
00:29:00,040 --> 00:29:02,560
MAN (via radio): op dit moment we zouden op de grond moeten zijn.
345
00:29:02,640 --> 00:29:03,960
VERTELLER: Space-stijl.
346
00:29:21,360 --> 00:29:24,040
CALLAS: Als je denkt
ongeveer een ruimtevaartuig van een half miljard dollar
347
00:29:24,120 --> 00:29:26,240
in deze gigantische strandbal
348
00:29:26,320 --> 00:29:29,000
stuitert rond op het oppervlak van Mars,
349
00:29:29,080 --> 00:29:31,680
het valt in de categorie van
"wat dachten ze?"
350
00:29:33,120 --> 00:29:34,760
(instrumentale muziek)
351
00:30:06,400 --> 00:30:09,360
VERTELLER: kans
lag veilig op de grond.
352
00:30:09,720 --> 00:30:12,760
Nu begon het zijn te gebruiken
ultramoderne camera ...
353
00:30:12,840 --> 00:30:13,800
(gejuich)
354
00:30:13,880 --> 00:30:18,760
... om de meest gedetailleerde afbeeldingen vast te leggen van het oppervlak van Mars ooit gezien.
355
00:30:25,320 --> 00:30:28,560
JAMES: Toen we landden
en we zagen de eerste weergave
356
00:30:29,800 --> 00:30:32,520
het is alsof je het graf van Toetanchamon ziet.
357
00:30:32,600 --> 00:30:34,960
Er is het verhaal waarop we hebben gewacht.
358
00:30:35,040 --> 00:30:40,080
Ik herinner me dat ik huilde en zei:
"Dit is verkenning."
359
00:30:47,560 --> 00:30:51,320
De kans is om onze camera terug te draaien op deze kleine ondiepe krater
360
00:30:51,400 --> 00:30:53,960
en kijkend naar de leeggelopen airbags.
361
00:30:56,640 --> 00:30:59,200
ABIGAIL: Mogelijkheid was in staat om de pad te verlaten
362
00:31:01,720 --> 00:31:03,800
en word een echte rover.
363
00:31:21,280 --> 00:31:23,800
VERTELLER: Mogelijkheid getoond ons ijskoude wolken
364
00:31:23,880 --> 00:31:26,320
dansend over een buitenaardse lucht.
365
00:31:29,840 --> 00:31:32,960
Zelfs de andere wereldse setting van onze gedeelde zon.
366
00:31:39,480 --> 00:31:42,920
Opportunity's ontdekkingen waren werkelijk adembenemend.
367
00:31:43,240 --> 00:31:44,920
Iedereen wilde meer zien.
368
00:31:47,480 --> 00:31:49,400
Maar de klok tikte.
369
00:31:54,640 --> 00:31:56,880
CALLAS: Ik wist toen het einde
zou op een gegeven moment komen.
370
00:32:00,360 --> 00:32:03,440
Het is net alsof je een bejaarde ouder hebt.
371
00:32:04,000 --> 00:32:05,560
Misschien zijn ze in goede gezondheid.
372
00:32:05,640 --> 00:32:08,400
Maar je weet dat ze zijn
zal niet eeuwig duren.
373
00:32:11,400 --> 00:32:12,760
Elke dag was kostbaar.
374
00:32:14,600 --> 00:32:18,320
We dachten dat we een beperkte tijd hadden om onze klus te klaren.
375
00:32:19,960 --> 00:32:23,000
En het komt erop neer dat de rovers werken op zonne-energie.
376
00:32:25,000 --> 00:32:27,360
We wisten dat Mars een stoffige plek is
377
00:32:27,440 --> 00:32:30,080
en dat het stof valt
uit de atmosfeer.
378
00:32:31,480 --> 00:32:35,160
Dus dachten we aan de rovers zou genoeg tijd hebben om mee te gaan
379
00:32:35,240 --> 00:32:39,000
90 dagen voor de zonnestralen waren zo stoffig
380
00:32:39,080 --> 00:32:40,960
dat ze niet konden genereren genoeg energie.
381
00:32:44,880 --> 00:32:47,520
Maar Mars en de rovers hebben bewezen dat we ongelijk hadden.
382
00:32:54,080 --> 00:32:55,320
(wind huilt)
383
00:32:56,840 --> 00:33:01,280
VERTELLER: Het stof van Mars heeft gemaakt
De batterijniveaus van Opportunity lopen af.
384
00:33:01,360 --> 00:33:04,240
Maar dan zouden ze spring op wonderbaarlijke wijze weer omhoog.
385
00:33:07,400 --> 00:33:09,920
De ingenieurs van de rovers waren perplex.
386
00:33:10,880 --> 00:33:14,480
Maar enkele verbazingwekkende afbeeldingen zou het antwoord geven.
387
00:33:23,760 --> 00:33:28,040
VERTELLER: Terwijl het stof van Mars neergedaald was
NASA's rover op zonne-energie,
388
00:33:30,560 --> 00:33:33,960
de ingenieurs waren verbaasd hoe het verder ging.
389
00:33:35,400 --> 00:33:39,040
Toen kregen ze wat buitengewone afbeeldingen.
390
00:33:52,480 --> 00:33:56,120
We hebben eigenlijk
een serie time-lapse-foto's
391
00:33:56,200 --> 00:33:58,520
van de vlakten van Mars,
392
00:33:58,600 --> 00:34:02,040
waarin we een serie hebben vastgelegd
van stofduivels die eroverheen bewegen.
393
00:34:03,200 --> 00:34:06,000
En we denken dat het zoiets is
394
00:34:06,680 --> 00:34:08,680
waarmee het stof van de rover was verwijderd.
395
00:34:17,240 --> 00:34:20,840
VERTELLER: Zoals deze stofduivels
door het landschap bewegen,
396
00:34:25,440 --> 00:34:29,400
met een spiraal tot twaalf mijl de lucht in,
397
00:34:35,480 --> 00:34:38,560
ze laten tell-tailsporen achter.
398
00:34:42,400 --> 00:34:46,600
De mysterieuze patronen die we kunnen zien met HiRISE.
399
00:34:50,240 --> 00:34:52,680
Ongelofelijk was het Marsweer
400
00:34:52,760 --> 00:34:56,160
die de mogelijkheid bood om Mars zo lang te verkennen.
401
00:35:01,520 --> 00:35:06,560
Maar in juli 2018 een wereldwijde stofstorm heeft de planeet getroffen.
402
00:35:07,560 --> 00:35:10,800
CALLAS: De lucht was zo donker
dat je de zon niet kon zien.
403
00:35:10,880 --> 00:35:14,920
De rover werd te koud
en er brak iets van binnen.
404
00:35:15,800 --> 00:35:17,680
We hebben nooit meer iets van de rover gehoord.
405
00:35:19,360 --> 00:35:21,320
Het is triest. Het is emotioneel.
406
00:35:22,640 --> 00:35:26,520
Maar om veertien te hebben anderhalf jaar was zo'n geschenk.
407
00:35:30,000 --> 00:35:33,040
VERTELLER: Over zijn missie
Mogelijkheid teruggestuurd
408
00:35:33,120 --> 00:35:35,320
200.000 afbeeldingen.
409
00:35:36,280 --> 00:35:39,040
Een Mars onthullen die we nog nooit eerder hadden gezien
410
00:35:40,040 --> 00:35:43,480
en iets buitengewoons bevestigen.
411
00:35:52,360 --> 00:35:55,600
DERRICK: We kunnen duidelijk zien
deze prachtige rotslagen.
412
00:35:55,680 --> 00:35:58,840
Sedimentaire lagen zijn altijd in water gelegd.
413
00:36:02,720 --> 00:36:05,360
NINA: We noemen deze bosbessen omdat
toen we ze voor het eerst zagen
414
00:36:05,440 --> 00:36:07,800
we dachten dat ze eruit zagen als bosbessen in een muffin.
415
00:36:09,480 --> 00:36:11,600
DAVID: Ze waren gevormd uit hematiet.
416
00:36:11,680 --> 00:36:14,480
Ze lijken ons te vertellen een tijd dat er was
417
00:36:14,560 --> 00:36:19,200
zeer zuur water stroomt door en over de grond van Mars.
418
00:36:21,840 --> 00:36:24,560
NINA: Dit is een ader
van het mineraal, gips.
419
00:36:25,080 --> 00:36:27,040
Bevat veel calcium en zwavel.
420
00:36:27,120 --> 00:36:29,720
En het vormt zich alleen door water te verdampen.
421
00:36:29,800 --> 00:36:33,200
Het is een mineraal met water
chemisch gebonden van binnen.
422
00:36:36,760 --> 00:36:39,560
Dit was het rokende pistool.
We hebben het.
423
00:36:39,640 --> 00:36:42,440
Water was hier en we hebben het gevonden.
424
00:36:52,320 --> 00:36:55,120
VERTELLER: De zwarte schoonheidsmeteoriet
onthulde vocht
425
00:36:55,200 --> 00:36:57,160
in een oude rots op Mars.
426
00:37:01,360 --> 00:37:04,880
En Opportunity toonde er waren ooit plassen water
427
00:37:04,960 --> 00:37:06,000
op het oppervlak van de planeet.
428
00:37:12,920 --> 00:37:16,920
Onze volgende stop is een van de meest intrigerende kenmerken op de planeet.
429
00:37:18,560 --> 00:37:22,840
Het zal slechts onthullen
hoe anders moet Mars in de oudheid zijn geweest.
430
00:37:25,240 --> 00:37:26,520
(piepend)
431
00:37:31,320 --> 00:37:35,240
1600 mijl van de laatste rustplaats
432
00:37:35,320 --> 00:37:36,960
van NASA's Opportunity Rover,
433
00:37:39,360 --> 00:37:44,040
is een zo grote kloof dat het zichtbaar is vanuit de ruimte ...
434
00:37:46,800 --> 00:37:48,240
Nirgal Vallis.
435
00:37:49,000 --> 00:37:53,440
Een aanwijzing voor het vorige leven van Mars geëtst in de rots.
436
00:37:55,800 --> 00:37:58,840
DAVID: Het is ongeveer 500 mijl lang.
437
00:37:58,920 --> 00:38:01,960
Het is aan de ene kant smaller
en breder aan de andere kant.
438
00:38:02,040 --> 00:38:06,360
We kunnen deze zien lange kanalen, zoals een boom,
439
00:38:06,440 --> 00:38:09,000
allemaal verbonden met een enkele trunk.
440
00:38:10,080 --> 00:38:14,200
MELISSA: En deze patronen lijken ze
start vanuit het niets.
441
00:38:14,280 --> 00:38:16,480
En dan worden ze dieper
en dieper naarmate ze verder gaan.
442
00:38:16,560 --> 00:38:18,320
En ze verbinden zich met elkaar.
443
00:38:19,240 --> 00:38:23,760
NINA: Als planetaire geologen
we bestuderen het oppervlak van de planeet.
444
00:38:24,320 --> 00:38:28,440
Zoals detectives die proberen te begrijpen de geschiedenis van een planeet.
445
00:38:28,520 --> 00:38:30,840
En hoe het tot stand kwam zoals het nu is.
446
00:38:32,600 --> 00:38:35,440
VERTELLER: Slechts één stof
heeft de kracht om te veranderen
447
00:38:35,520 --> 00:38:38,000
hele landschappen op deze dramatische manier.
448
00:38:57,400 --> 00:38:59,760
KRISTEN: Water heeft een enorm effect.
449
00:39:01,400 --> 00:39:05,200
Chemisch gezien lost het langzaam op verschillende componenten van de rots.
450
00:39:06,160 --> 00:39:10,000
Maar geomorfisch het kan gewoon heel veel werk doen.
451
00:39:11,800 --> 00:39:15,880
Water kan rotsen verplaatsen
op ongelooflijk snelle manieren.
452
00:39:16,880 --> 00:39:19,280
En eigenlijk hele landschappen verschuiven.
453
00:39:21,680 --> 00:39:26,000
Het laat een afdruk achter, dus je kunt bekijk deze prachtige canyons
454
00:39:26,080 --> 00:39:28,040
uitgesleten door rivieren.
455
00:39:29,960 --> 00:39:33,560
VERTELLER: Nirgal Vallis
onthult dat het oude Mars
456
00:39:33,640 --> 00:39:36,000
was overspoeld met water.
457
00:39:36,080 --> 00:39:38,080
MELISSA: We hebben het er niet over
gewoon een straaltje water.
458
00:39:38,160 --> 00:39:40,440
We hebben het over volle rivieren.
459
00:39:40,520 --> 00:39:43,160
Vol tot aan hun oevers, stromend water.
460
00:39:43,240 --> 00:39:44,480
Er waren oceanen.
461
00:39:44,560 --> 00:39:45,760
Er waren wolken aan de hemel.
462
00:39:45,840 --> 00:39:46,960
Er waren regenbuien.
463
00:39:47,040 --> 00:39:48,920
Er waren overstromingen over het oppervlak.
464
00:39:49,000 --> 00:39:50,760
MELISSA: We hebben het enorm
hoeveelheden water
465
00:39:50,840 --> 00:39:53,120
en een hele cyclus water.
466
00:39:53,200 --> 00:39:54,440
Neerslag.
467
00:39:54,520 --> 00:39:57,040
Misschien sneeuwval op de toppen van bergen.
468
00:39:57,920 --> 00:39:59,400
(piepend)
469
00:40:12,840 --> 00:40:15,920
VERTELLER: Om Nirgal Vallis te snijden
het landschap in,
470
00:40:16,000 --> 00:40:18,560
zou een razende stortvloed hebben gekregen.
471
00:40:32,760 --> 00:40:37,000
Een rivier anderhalf keer de grootte van de Nijl.
472
00:40:44,280 --> 00:40:49,120
Met een inhoud van 4.800 kubieke meter water
473
00:40:49,480 --> 00:40:50,880
elke seconde.
474
00:41:19,240 --> 00:41:21,360
DERRICK: Je kent Percival Lowell
was misschien niet
475
00:41:21,440 --> 00:41:23,040
dat is toch verkeerd.
476
00:41:23,600 --> 00:41:27,040
Hoewel hij misschien om weg was
ongeveer vier miljard jaar.
477
00:41:28,080 --> 00:41:31,120
Maar het lijkt op Mars
is een veel intrigerende planeet
478
00:41:31,200 --> 00:41:32,720
dan ooit tevoren.
479
00:41:37,800 --> 00:41:40,120
VERTELLER: Maar als Mars
zag er ooit zo uit,
480
00:41:44,200 --> 00:41:46,160
waar is al het water gebleven?
481
00:41:52,560 --> 00:41:54,120
(piepend)
482
00:41:58,360 --> 00:42:01,200
VERTELLER: Achthonderd mijl
ten westen van Nirgal Vallis
483
00:42:02,520 --> 00:42:05,360
liggen een paar kolossale kenmerken
484
00:42:05,440 --> 00:42:07,560
de meest spectaculaire ter wereld.
485
00:42:08,080 --> 00:42:11,600
Ze hielpen bij het oplossen van het mysterie van het ontbrekende water van Mars.
486
00:42:13,320 --> 00:42:16,760
De eerste, een gigantische snee
487
00:42:16,840 --> 00:42:20,080
loopt een vijfde van de weg rond de hele plant ...
488
00:42:20,760 --> 00:42:23,200
Valles Marineris.
489
00:42:24,480 --> 00:42:27,760
MICHIO: Het gaat over de maat
van de Verenigde Staten van Amerika.
490
00:42:28,360 --> 00:42:33,280
Het zou zich uitstrekken van Los Angeles
helemaal naar New York City.
491
00:42:33,360 --> 00:42:34,920
Het is zes mijl diep.
492
00:42:35,000 --> 00:42:36,840
Het is 240 kilometer breed.
493
00:42:36,920 --> 00:42:39,440
Als je aan één kant stond je kon het andere uiteinde niet zien
494
00:42:39,520 --> 00:42:42,080
omdat de planeet zelf zou van je af buigen.
495
00:42:42,160 --> 00:42:45,880
Het is gewoon onbegrijpelijk
hoe groot dit ding is.
496
00:42:45,960 --> 00:42:48,840
Het is de langste kloof
in het zonnestelsel.
497
00:42:48,920 --> 00:42:50,920
Het is de grote papa.
498
00:42:53,560 --> 00:42:58,600
VERTELLER: Net over de horizon
een functie zo enorm
499
00:42:59,960 --> 00:43:01,640
het ziet er onwerkelijk uit ...
500
00:43:03,400 --> 00:43:05,320
Olympus Mons.
501
00:43:06,000 --> 00:43:09,320
ADAM: Het is de grootste berg
in ons zonnestelsel.
502
00:43:09,400 --> 00:43:12,040
Het is moeilijk om daar niet heen te gaan.
Rechtsaf? Dat is best wel cool.
503
00:43:12,120 --> 00:43:15,200
Het rijst letterlijk op uit de atmosfeer.
504
00:43:15,680 --> 00:43:19,800
DERRICK: Deze vulkaan was twee
anderhalf keer zo hoog als de Mount Everest.
505
00:43:19,880 --> 00:43:23,000
JAMES: Bijna stijgend
90.000 voet boven de basis.
506
00:43:26,360 --> 00:43:29,440
DERRICK: Sinds de zwaartekracht op Mars
is slechts een derde van dat van de aarde,
507
00:43:29,520 --> 00:43:32,800
er is veel minder zwaartekracht dingen tegenhouden.
508
00:43:32,880 --> 00:43:36,080
En daarom Olympus Mons
maakt alles op aarde kleiner.
509
00:43:37,840 --> 00:43:40,360
NINA: Als je naar zou kijken
Olympus Mons vanaf de zijkant,
510
00:43:40,440 --> 00:43:42,760
gewoon je weet of je vlogen voorbij Mars,
511
00:43:42,840 --> 00:43:45,120
je kon de bult echt zien
512
00:43:45,200 --> 00:43:47,440
boven de kromming van de planeet.
513
00:43:47,520 --> 00:43:48,600
Zo groot is het.
514
00:43:51,960 --> 00:43:55,040
VERTELLER: Beide Olympus Mons
en Valles Marineris
515
00:43:55,120 --> 00:44:00,240
zijn gigantische relikwieën uit een episch hoofdstuk in de geschiedenis van Mars.
516
00:44:04,600 --> 00:44:08,320
Ze houden het verhaal vast van hoe Mars ooit leefde.
517
00:44:08,720 --> 00:44:10,400
En waarom het stierf.
518
00:44:14,400 --> 00:44:15,480
(piepend)
519
00:44:24,120 --> 00:44:28,560
In de kinderschoenen van Mars, woeste vulkanen ...
520
00:44:31,440 --> 00:44:35,320
wierp een duizelingwekkende miljard, miljard ton af
521
00:44:35,400 --> 00:44:38,520
van gesmolten gesteente uit het binnenste.
522
00:44:54,360 --> 00:44:57,720
Deze lava vormde een enorm plateau
523
00:44:57,800 --> 00:45:01,360
die zich uitstrekte over meer dan 3.000 mijl.
524
00:45:07,840 --> 00:45:10,600
De kolossale massa van deze nieuwe rots
525
00:45:10,680 --> 00:45:13,840
legde enorme druk op de omringende korst.
526
00:45:24,440 --> 00:45:27,680
Letterlijk de planeet uit elkaar scheuren.
527
00:45:43,720 --> 00:45:46,280
Valles Marineris werd geboren.
528
00:45:56,920 --> 00:45:59,000
Maar met het geweld van vroege Mars ...
529
00:46:00,720 --> 00:46:02,160
... kwam tot stand.
530
00:46:04,560 --> 00:46:07,520
MELISSA: Toen de vulkaan uitbarstte
op het oude Mars
531
00:46:07,600 --> 00:46:11,400
ze lieten allerlei soorten gassen vrijkomen waaruit de atmosfeer van Mars bestond.
532
00:46:12,760 --> 00:46:14,080
DAVID: Kooldioxide.
533
00:46:14,160 --> 00:46:15,920
Zwaveldioxide.
534
00:46:16,000 --> 00:46:18,160
Methaan. Waterdamp.
535
00:46:18,240 --> 00:46:21,680
Dit draagt bij aan
het creëren van een dikkere sfeer.
536
00:46:21,760 --> 00:46:24,080
En als je eenmaal een dikkere sfeer hebt
537
00:46:24,160 --> 00:46:26,520
dan kun je hebben
water dat op een oppervlak aanwezig is.
538
00:46:28,320 --> 00:46:30,640
MELISSA: Er moet zijn
voldoende atmosferische druk
539
00:46:30,720 --> 00:46:32,840
om water vloeibaar te houden.
540
00:46:33,360 --> 00:46:36,800
Anders gaat het water
rechtstreeks uit een vaste stof als ijs,
541
00:46:36,880 --> 00:46:38,000
in een damp.
542
00:46:38,080 --> 00:46:40,120
Voldoende atmosferische druk hebben
543
00:46:40,200 --> 00:46:43,240
is cruciaal voor stromend water
op een oppervlak.
544
00:46:49,040 --> 00:46:52,280
VERTELLER: Maar de atmosfeer van Mars
zou niet lang duren.
545
00:46:54,760 --> 00:46:57,200
En het verhaal van hoe het verdween
546
00:46:58,720 --> 00:47:01,880
bevat een vreselijke waarschuwing voor ons op aarde.
547
00:47:11,200 --> 00:47:13,800
Onze planeet wordt beschermd door een krachtveld.
548
00:47:15,960 --> 00:47:19,200
Het strekt zich uit tot 64.000 mijl de ruimte in.
549
00:47:22,000 --> 00:47:23,760
Maar het is gegenereerd,
550
00:47:30,560 --> 00:47:32,360
in de kern van de aarde.
551
00:47:38,560 --> 00:47:41,520
DERRICK: Het is echt een beetje beangstigend
als je erover nadenkt.
552
00:47:41,880 --> 00:47:45,160
We staan op een heel dunne huid die omsluit
553
00:47:45,240 --> 00:47:47,920
in wezen een gesmolten bal van ijzer.
554
00:47:48,920 --> 00:47:51,880
NINA: Deze bal van ijzer die beweegt
555
00:47:51,960 --> 00:47:54,960
tegen een iets ander tarief
dan de rest van de aarde.
556
00:47:55,040 --> 00:47:57,080
Het klotst daar een beetje rond.
557
00:47:57,160 --> 00:47:59,120
Dat creëert een magnetisch veld.
558
00:47:59,200 --> 00:48:02,400
Dat strekt zich uit over tienduizenden
mijlenver de ruimte in.
559
00:48:09,360 --> 00:48:12,320
VERTELLER: De Aurora in onze nachtelijke hemel
560
00:48:12,400 --> 00:48:16,080
is veel meer dan een mooie lichtshow.
561
00:48:20,800 --> 00:48:25,160
Je neemt direct waar
Het magnetisch veld van de aarde.
562
00:48:25,240 --> 00:48:27,960
Het is een manifestatie
van dit magnetische veld.
563
00:48:30,840 --> 00:48:32,920
DERRICK: Opgeladen deeltjes van de zon
564
00:48:33,000 --> 00:48:36,360
reis door het zonnestelsel
met supersonische snelheden,
565
00:48:36,440 --> 00:48:38,560
invloed op de atmosfeer van de aarde.
566
00:48:38,640 --> 00:48:42,480
Als we het magnetische veld niet hadden
om degenen rond de aarde af te leiden,
567
00:48:42,560 --> 00:48:44,120
het zou gewoon langzaam wegstrijken
568
00:48:44,200 --> 00:48:45,960
alle stukjes
van onze atmosfeer in de loop van de tijd.
569
00:48:49,520 --> 00:48:50,760
GRUNSFELD: De sfeer, weet je,
570
00:48:50,840 --> 00:48:52,960
is slechts deze kleine dunne blauwe lijn.
571
00:48:54,160 --> 00:48:55,400
Nauwelijks groot genoeg om te zien.
572
00:48:56,360 --> 00:48:59,280
En alles wat op aarde leeft
573
00:48:59,640 --> 00:49:02,040
is afhankelijk van die dunne blauwe lijn.
574
00:49:02,120 --> 00:49:05,160
Het zet je echt aan het denken
hoe kwetsbaar ons bestaan is.
575
00:49:08,400 --> 00:49:09,880
VERTELLER: In het diepe verleden
576
00:49:09,960 --> 00:49:13,200
een Aurora danste ook over Marslucht.
577
00:49:15,520 --> 00:49:19,440
Maar Mars kon het niet volhouden naar zijn kostbare krachtveld.
578
00:49:20,120 --> 00:49:22,120
Ongeveer vier miljard jaar geleden,
579
00:49:23,000 --> 00:49:25,640
begon een vreselijke kettingreactie.
580
00:49:35,320 --> 00:49:39,080
VERTELLER: Net als de aarde,
het magnetische schild van Mars
581
00:49:39,160 --> 00:49:41,080
beschermde zijn atmosfeer
582
00:49:44,840 --> 00:49:47,760
en liet water op het oppervlak bestaan.
583
00:49:51,920 --> 00:49:53,520
Maar het zou niet duren.
584
00:49:55,840 --> 00:49:58,520
MELISSA: Hoe kleiner je bent
hoe sneller je warmte verliest.
585
00:49:58,600 --> 00:49:59,760
Het is eenvoudige natuurkunde.
586
00:50:01,720 --> 00:50:04,600
DAVID: Bedenk of je neemt
een bos een bos aardappelen
587
00:50:04,680 --> 00:50:05,840
uit de oven.
588
00:50:05,920 --> 00:50:10,280
De kleine mini-aardappelen
zal zeer snel afkoelen.
589
00:50:10,360 --> 00:50:12,880
En de grote zullen veel langer duren.
590
00:50:12,960 --> 00:50:15,600
Mars is half zo groot als de aarde,
591
00:50:15,680 --> 00:50:19,320
verloor zijn warmte sneller dan
De aarde heeft zijn warmte verloren.
592
00:50:19,400 --> 00:50:22,120
Terwijl de planeet afkoelt
het karnen en het interieur
593
00:50:22,200 --> 00:50:24,320
begint te vertragen en te stoppen.
594
00:50:28,760 --> 00:50:31,800
VERTELLER: Mars begon
sterf van binnenuit.
595
00:50:33,840 --> 00:50:36,960
De beschermende kracht veld begon te haperen.
596
00:50:39,520 --> 00:50:42,320
De zonnewinden verdwenen de sfeer.
597
00:50:46,840 --> 00:50:48,760
Vulkanen zwegen.
598
00:50:52,760 --> 00:50:55,480
Gassen vulden niet langer de lucht.
599
00:51:00,640 --> 00:51:04,560
Het water van de planeet verdampt in de ruimte ...
600
00:51:11,680 --> 00:51:12,960
Mars doden.
601
00:51:15,120 --> 00:51:17,320
(piepend)
602
00:51:24,080 --> 00:51:27,960
Tegenwoordig zijn er maar twee plaatsen op het oppervlak van Mars
603
00:51:28,040 --> 00:51:30,360
waar nog water te vinden is.
604
00:51:31,920 --> 00:51:34,120
Dit zijn de volgende tussenstops op onze reis.
605
00:51:35,960 --> 00:51:40,000
De meest spectaculaire van de planeet en buitenaardse landschappen.
606
00:51:41,040 --> 00:51:43,400
Zijn polen.
607
00:51:44,920 --> 00:51:46,480
Mars heeft twee poolkappen
608
00:51:46,560 --> 00:51:48,920
en elk heeft zijn eigen
aparte persoonlijkheid.
609
00:51:52,200 --> 00:51:56,880
De Noordpool van Mars is zo mooi
610
00:51:57,360 --> 00:52:00,640
hockey puck van ijs
ongeveer zo groot als Groenland.
611
00:52:02,240 --> 00:52:06,000
Het is 600 mijl breed en 2 mijl diep.
612
00:52:08,000 --> 00:52:09,960
TANYA: De noordelijke poolkap van Mars
613
00:52:10,040 --> 00:52:11,360
heeft deze geweldige duingebieden.
614
00:52:12,120 --> 00:52:16,320
En deze opvallende kliffen die rok langs de buitenkant.
615
00:52:17,080 --> 00:52:19,960
We hebben zelfs lawines opgemerkt.
616
00:52:28,800 --> 00:52:30,840
VERTELLER: Aan de andere kant van de planeet,
617
00:52:31,960 --> 00:52:34,400
de landschappen zijn nog adembenemender.
618
00:52:35,720 --> 00:52:39,480
De zuidpoolkap
is meer dan twee mijl dik.
619
00:52:39,560 --> 00:52:40,520
Dat is veel ijs.
620
00:52:42,800 --> 00:52:44,680
MELISSA: De poolkap
vormt deze ongelooflijke
621
00:52:44,760 --> 00:52:48,240
wervelende patronen in wit
en sinaasappels en rood.
622
00:52:48,320 --> 00:52:51,480
Het doet me denken aan sinaasappelsorbet
of een droomkegel.
623
00:52:52,840 --> 00:52:55,920
TANYA: Er zijn deze bizarre
caleidoscopische patronen.
624
00:52:59,800 --> 00:53:02,800
JAMES: Gebieden waar sommige van
het landschap is verdwenen,
625
00:53:02,880 --> 00:53:04,200
de gaten.
626
00:53:04,280 --> 00:53:06,560
Andere plaatsen waar het is opgebouwd als ringen.
627
00:53:07,560 --> 00:53:09,280
Het tart bijna woorden.
628
00:53:09,360 --> 00:53:12,120
Het is Ansell Adam-esqe maar niet aards.
629
00:53:14,160 --> 00:53:16,680
VERTELLER: Een vluchtige kracht
moet dit gevormd hebben
630
00:53:16,760 --> 00:53:18,480
fantastisch terrein.
631
00:53:20,120 --> 00:53:21,800
Maar het kan niet het water zijn.
632
00:53:23,720 --> 00:53:27,800
Het is hier zo koud dat het eeuwig bevroren blijft ...
633
00:53:28,320 --> 00:53:30,000
zoals beton.
634
00:53:30,880 --> 00:53:32,040
Dus wat is het?
635
00:53:33,120 --> 00:53:35,760
Het antwoord ligt aan de rand van de ijskap.
636
00:53:39,320 --> 00:53:41,840
En het is onthuld door HiRISE.
637
00:53:42,680 --> 00:53:44,880
NINA: Dat kunnen we hier zien
dit zijn echt
638
00:53:44,960 --> 00:53:49,840
vreemde kleine starburst-kenmerken
die vanuit het midden uitstralen.
639
00:53:52,600 --> 00:53:55,480
En dus om voor de hand liggende redenen
we noemen ze spinnen.
640
00:54:02,280 --> 00:54:04,080
NINA: Het blijkt
dat Mars seizoenen heeft
641
00:54:04,160 --> 00:54:05,680
net als de aarde.
642
00:54:07,120 --> 00:54:10,720
Dus als de winter nadert
op het zuidelijk halfrond van Mars,
643
00:54:11,120 --> 00:54:13,480
de temperatuur keldert in feite.
644
00:54:13,560 --> 00:54:17,040
We krijgen dingen als vorst en sneeuw.
Maar met een verschil.
645
00:54:32,360 --> 00:54:34,280
Dit is geen watersneeuw.
646
00:54:34,360 --> 00:54:38,040
Het is eigenlijk sneeuw gemaakt
van kooldioxide of droogijs.
647
00:54:40,720 --> 00:54:41,920
Het is buitenaards ja.
648
00:54:42,000 --> 00:54:43,720
Ik bedoel, we zien het niet
zoiets op aarde.
649
00:54:45,800 --> 00:54:47,400
VERTELLER: Voor de duur van de winter
650
00:54:47,480 --> 00:54:52,040
temperaturen stijgen nooit boven minus 190 graden Fahrenheit.
651
00:54:54,000 --> 00:54:55,960
Het hele poolgebied,
652
00:54:56,040 --> 00:54:59,760
waterijskap en omringende vlakken
653
00:54:59,840 --> 00:55:03,960
is bedekt met een dikke laag droogijs.
654
00:55:04,760 --> 00:55:06,200
Maar als de lente komt,
655
00:55:06,280 --> 00:55:08,160
dingen beginnen te krijgen
een beetje interessant.
656
00:55:15,960 --> 00:55:18,640
Als de zon terugkeert
het droogijs begint te smelten.
657
00:55:18,720 --> 00:55:20,600
Maar het vormt geen vloeistof.
658
00:55:20,680 --> 00:55:22,040
Het gaat eigenlijk meteen op gas.
659
00:55:23,600 --> 00:55:26,480
Dus je begint druk op te bouwen omdat
je maakt meer gas
660
00:55:26,560 --> 00:55:29,440
maar het in deze ijslaag vangen.
661
00:55:29,520 --> 00:55:32,480
En dus bouw je op
opbouwen, druk opbouwen
662
00:55:32,560 --> 00:55:35,840
tot dat ene punt waar
de druk neemt gewoon zo veel toe
663
00:55:35,920 --> 00:55:37,760
dat het gewoon explodeert.
664
00:55:45,120 --> 00:55:48,360
En die nasleep van die explosie zijn deze donkere strepen
665
00:55:48,440 --> 00:55:50,600
die we zien op HiRISE-afbeeldingen.
666
00:55:54,720 --> 00:55:59,720
VERTELLER: uitgehouwen in het oppervlak
door exploderende stralen kooldioxide,
667
00:56:02,080 --> 00:56:05,600
elk van deze vreemde spinformaties
668
00:56:06,640 --> 00:56:09,200
duurde 10.000 jaar om te vormen.
669
00:56:16,000 --> 00:56:20,240
En het is dezelfde kracht, kooldioxide,
670
00:56:21,040 --> 00:56:24,720
overschakelen van gas naar droogijs naar gas
671
00:56:25,600 --> 00:56:27,400
dat maakt de polen van Mars
672
00:56:28,440 --> 00:56:30,360
zo mooi en bizar.
673
00:56:32,400 --> 00:56:35,080
Ze zijn allebei
volledig vreemde landschappen.
674
00:56:35,160 --> 00:56:37,160
En het is typisch Mars.
675
00:56:37,240 --> 00:56:39,280
Het is buitenaards Mars.
676
00:56:43,520 --> 00:56:45,600
VERTELLER: Exploderende palen.
677
00:56:48,560 --> 00:56:51,080
Met littekens bedekte bevroren vliegtuigen.
678
00:56:53,400 --> 00:56:56,360
Een planeet ontdaan van zijn atmosfeer
679
00:56:56,440 --> 00:56:58,400
en gestraald door zonnewinden.
680
00:57:00,360 --> 00:57:05,000
Het idee dat Mars ooit leven zou kunnen ondersteunen lijkt misschien hopeloos.
681
00:57:10,320 --> 00:57:13,520
Maar dat weten we nu miljarden jaren geleden,
682
00:57:14,440 --> 00:57:16,880
wanneer de eerste levensvormen verscheen op aarde,
683
00:57:19,640 --> 00:57:22,480
de twee planeten leken veel meer op elkaar.
684
00:57:26,000 --> 00:57:28,680
En als er leven op onze wereld is ontstaan,
685
00:57:29,040 --> 00:57:30,880
waarom niet hier?
686
00:57:35,200 --> 00:57:36,840
(piepend)
687
00:57:42,680 --> 00:57:44,560
VERTELLER: Terwijl de middag overgaat in avond,
688
00:57:44,960 --> 00:57:47,360
we gaan richting de Mariale evenaar.
689
00:57:48,800 --> 00:57:51,440
Naar een plek waar sinds 2012
690
00:57:52,160 --> 00:57:55,240
NASA heeft een gewaagde missie gehad.
691
00:57:56,680 --> 00:57:59,160
Op dit moment in Gale Crater,
692
00:57:59,240 --> 00:58:04,120
een hightech Rover jaagt voor de ingrediënten van het leven.
693
00:58:07,760 --> 00:58:09,200
-MAN (onduidelijk over PA)
- (gejuich)
694
00:58:11,240 --> 00:58:12,920
ASHWIN: De nacht dat we landden
695
00:58:13,000 --> 00:58:15,640
Ik zag mijn technische collega's
aan de andere kant van de kamer,
696
00:58:15,720 --> 00:58:17,400
springen op en neer in hun stoelen.
697
00:58:17,480 --> 00:58:19,360
En je weet dat sommigen van hen beginnen te huilen.
698
00:58:19,440 --> 00:58:22,480
En voor mij natuurlijk
Ik voelde al diezelfde emoties.
699
00:58:22,560 --> 00:58:24,920
Maar toen kwam het ineens
het raakte me dat het nu gaat
700
00:58:25,000 --> 00:58:28,280
geef ons de autosleutels
en het is echt aan ons als wetenschappers
701
00:58:28,360 --> 00:58:30,560
om de belofte na te komen
van de hele missie.
702
00:58:34,400 --> 00:58:36,880
VERTELLER: Drie en een half
miljard jaar geleden
703
00:58:36,960 --> 00:58:39,640
Gale Crater was gevuld met water.
704
00:58:42,640 --> 00:58:45,040
Vandaag is het een opgedroogde meerbedding.
705
00:58:47,000 --> 00:58:49,240
Maar het verbergt aanwijzingen
706
00:58:49,320 --> 00:58:52,440
naar hoe bewoonbaar Mars is
zou ooit kunnen zijn geweest.
707
00:58:58,760 --> 00:59:03,720
Het oppervlak kammen is een mobiel wetenschappelijk laboratorium van één ton.
708
00:59:07,920 --> 00:59:10,720
De enige Rover die vandaag op Mars aan het werk is ...
709
00:59:12,040 --> 00:59:14,560
NASA's nieuwsgierigheid.
710
00:59:22,720 --> 00:59:24,640
DIANA: Curiosity is een ongelooflijke rover.
711
00:59:24,720 --> 00:59:28,320
Het is een SUV-maat oogrobot met laserstraal
712
00:59:28,400 --> 00:59:32,320
dat rond Mars gaat,
proberen uit te zoeken
713
00:59:32,400 --> 00:59:35,560
als er de omgeving was
om op een gegeven moment het leven te ondersteunen
714
00:59:35,640 --> 00:59:37,880
Als ik het zo beschrijf
het klinkt gewoon als
715
00:59:37,960 --> 00:59:40,920
Ik heb het over sciencefiction.
716
00:59:44,280 --> 00:59:47,040
MELISSA: Nieuwsgierigheid
is een enorm beest van een rover.
717
00:59:47,120 --> 00:59:50,320
Zeswielaandrijving,
staat zeven voet lang.
718
00:59:52,160 --> 00:59:57,520
Ze wordt aangedreven door plutonium dat geeft haar een kwantumenergiebron.
719
00:59:57,600 --> 00:59:59,840
Ze kan jaren rennen.
720
01:00:00,800 --> 01:00:04,920
Stofstormen die rovers doden
Raak Curiosity. niet aan
721
01:00:12,240 --> 01:00:14,040
GRUNSFELD: Nieuwsgierigheid is zo groot
722
01:00:14,120 --> 01:00:17,760
dat we het kunnen zien met HiRISE tot in detail.
723
01:00:19,320 --> 01:00:21,080
We kunnen het lichaam zien,
we kunnen de wielen zien,
724
01:00:21,160 --> 01:00:22,920
we kunnen de wielsporen zien.
725
01:00:28,000 --> 01:00:30,560
VERTELLER:
Naast de serieuze wetenschapskit
726
01:00:31,560 --> 01:00:35,360
Curiosity heeft maar liefst 17 camera's.
727
01:00:38,320 --> 01:00:40,600
Het kan zelfs selfies maken.
728
01:00:41,240 --> 01:00:42,720
ASHWIN: We hebben deze rovers ontworpen
729
01:00:42,800 --> 01:00:45,680
om te handelen als onze mens
surrogaten op Mars.
730
01:00:46,680 --> 01:00:49,560
Ze hebben ogen die ongeveer zijn
zes voet boven de grond
731
01:00:51,560 --> 01:00:55,360
en ze nemen kleurenfoto's met dezelfde golflengten als onze menselijke ogen.
732
01:00:56,480 --> 01:00:59,800
Dit alles is ontworpen
om een menselijke virtuele aanwezigheid op Mars te plaatsen.
733
01:01:00,720 --> 01:01:06,000
VERTELLER: Gebruikt een half miljoen afbeeldingen genomen door Curiosity en Mars 'orbiter's
734
01:01:08,320 --> 01:01:11,280
NASA heeft Gale Crater herbouwd ...
735
01:01:15,520 --> 01:01:16,720
op aarde.
736
01:01:18,120 --> 01:01:21,320
DAWN: Ik voel me alsof ik geweest ben
op het oppervlak van Mars.
737
01:01:22,320 --> 01:01:25,400
De afbeeldingen en de topografie
738
01:01:25,480 --> 01:01:29,520
vult je geest en je raakt verdwaald in deze virtuele wereld.
739
01:01:30,720 --> 01:01:35,280
Het is gewoon zo interessant om daadwerkelijk gegevens gebruiken
740
01:01:35,760 --> 01:01:38,840
om jezelf te vervoeren
in een andere omgeving,
741
01:01:38,920 --> 01:01:40,240
op een andere planeet.
742
01:01:42,240 --> 01:01:43,840
VERTELLER: Maar dit is niet alleen voor de lol.
743
01:01:46,000 --> 01:01:48,800
Nieuwsgierigheid is veel meer dan een mobiele camera.
744
01:01:50,560 --> 01:01:52,720
Dawn gebruikt de virtuele wereld ...
745
01:01:55,400 --> 01:01:58,280
om de meest veelbelovende plaatsen te kiezen voor de rover
746
01:01:58,360 --> 01:02:00,400
om zijn high-tech toolkit te implementeren.
747
01:02:02,600 --> 01:02:05,560
In de kern Nieuwsgierigheid
is een chemisch laboratorium
748
01:02:05,640 --> 01:02:07,520
dat we zijn geland
op het oppervlak van Mars.
749
01:02:07,600 --> 01:02:09,720
Ze heeft een laserablatiespectrometer,
750
01:02:09,800 --> 01:02:11,800
dat is een laser om rotsen te zappen.
751
01:02:11,880 --> 01:02:13,720
Je weet wel,
we kunnen rondrijden en zeggen, wauw,
752
01:02:13,800 --> 01:02:18,160
dat ziet er interessant uit,
'zu', 'pu', wat zit er in?
753
01:02:18,800 --> 01:02:22,840
En wat dat ons in staat stelt is
om te zien waar Mars van gemaakt is.
754
01:02:25,400 --> 01:02:29,960
DAWN: Curiosity is ontworpen om neem het poeder en verwarm het
755
01:02:30,040 --> 01:02:33,680
en dan ruikt het de chemicaliën dat - die loskomen
756
01:02:33,760 --> 01:02:37,400
en die chemicaliën zullen zeggen
iets over wat er in het monster zit.
757
01:02:38,880 --> 01:02:41,560
Het vertelt ons niet alles wat we willen
758
01:02:41,640 --> 01:02:44,160
weten maar het geeft ons enkele echt leuke aanwijzingen.
759
01:02:46,160 --> 01:02:50,440
VERTELLER: In 2014
Nieuwsgierigheid deed de wereld versteld staan
760
01:02:51,600 --> 01:02:53,680
met de grootste doorbraak tot nu toe
761
01:02:56,080 --> 01:02:59,280
in onze zoektocht naar buitenaards leven.
762
01:03:01,800 --> 01:03:06,000
Wat we vonden waren organische moleculen
in modderstenen.
763
01:03:09,400 --> 01:03:13,520
VERTELLER: Organische moleculen
zijn complexe moleculen die koolstof bevatten,
764
01:03:15,800 --> 01:03:19,080
de ingrediënten waaruit bestaat
al het leven op aarde.
765
01:03:23,800 --> 01:03:25,960
JAMES: Die moleculen zijn aanwijzingen.
766
01:03:26,040 --> 01:03:29,160
We kunnen niet helemaal ontcijferen precies waar ze vandaan kwamen
767
01:03:29,240 --> 01:03:32,600
maar ze zijn zo hoopvol
dat er zou kunnen zijn
768
01:03:32,680 --> 01:03:35,400
een deel van het record van wat zou kunnen hebben
oud leven op Mars.
769
01:03:40,560 --> 01:03:44,960
De grootste algemene vondst is dat
Mars was een bewoonbare planeet
770
01:03:47,680 --> 01:03:50,120
en dat wisten we niet voordat Curiosity daarheen ging.
771
01:03:54,920 --> 01:03:56,200
VERTELLER: Water aan de oppervlakte,
772
01:04:00,320 --> 01:04:02,680
organische moleculen in de rotsen.
773
01:04:05,440 --> 01:04:09,560
Minstens een miljard jaar Mars had alles
774
01:04:09,640 --> 01:04:11,360
het leven moet beginnen
775
01:04:14,400 --> 01:04:18,360
en toch blijft het laatste bewijs net buiten bereik.
776
01:04:20,520 --> 01:04:23,720
ASHWIN: Wat we niet hebben gevonden
is dat het leven ooit greep heeft gekregen,
777
01:04:24,080 --> 01:04:27,200
ooit gebruik gemaakt van die geweldige omstandigheden
die Mars voorzag.
778
01:04:29,720 --> 01:04:34,400
VERTELLER: Zo sterk is ons verlangen
om dat leven op een andere planeet te vinden
779
01:04:37,320 --> 01:04:39,560
die we eerder hebben overschreden.
780
01:04:45,000 --> 01:04:47,000
De experts zeggen vanavond
781
01:04:47,080 --> 01:04:48,160
die ze hebben, citaat,
782
01:04:48,240 --> 01:04:52,400
"redelijk bewijs
van vorig leven op de planeet Mars. "
783
01:04:52,480 --> 01:04:54,320
VERTELLER: In 1996
784
01:04:54,400 --> 01:04:56,600
NASA schokte de wereld.
785
01:04:58,200 --> 01:05:02,600
In een meteoriet van Mars, gevonden in Antarctica,
786
01:05:02,920 --> 01:05:06,160
ze ontdekten bacteriën gevormde structuren.
787
01:05:06,640 --> 01:05:08,280
Hoewel het bewijs kan zijn
788
01:05:08,360 --> 01:05:11,480
gewoon microscopisch en misschien
miljoenen jaren oud,
789
01:05:11,560 --> 01:05:15,160
vandaag toonden ze de rots die jaren van bevindingen heeft teruggedraaid
790
01:05:15,240 --> 01:05:17,560
en heeft science fiction werkelijkheid gemaakt.
791
01:05:18,800 --> 01:05:20,400
VERTELLER: De hele wereld vroeg het,
792
01:05:21,080 --> 01:05:23,520
was dit echt leven van Mars?
793
01:05:24,360 --> 01:05:26,760
Als deze ontdekking wordt bevestigd
794
01:05:27,400 --> 01:05:30,600
het zal zeker een van de meest verbluffende zijn
inzichten in ons universum
795
01:05:30,680 --> 01:05:32,840
die de wetenschap ooit heeft ontdekt.
796
01:05:35,440 --> 01:05:38,240
VERTELLER: Maar de droom
begon al snel te breken.
797
01:05:38,840 --> 01:05:41,160
Mensen begonnen te ondervragen
en dan twijfelen.
798
01:05:41,240 --> 01:05:44,040
Het was zo moeilijk om de morfologie te bewijzen,
799
01:05:44,120 --> 01:05:46,120
de vorm van wat we dachten
we zagen
800
01:05:46,200 --> 01:05:47,240
werd eigenlijk gemaakt door het leven.
801
01:05:50,600 --> 01:05:53,920
AMY: Dit is niet iets voor de hand liggend
zoals het opgraven van een dinosaurusschedel.
802
01:05:54,320 --> 01:05:57,920
Dit is een microscopisch kleine bacterie
miljarden jaren oud.
803
01:05:58,000 --> 01:05:59,640
We weten niet wat dit is.
804
01:06:01,200 --> 01:06:05,280
VERTELLER: De vreemdste puzzel
was de grootte van de vormen in de rots,
805
01:06:06,320 --> 01:06:09,480
kleiner dan enig leven ooit op aarde opgenomen,
806
01:06:10,480 --> 01:06:13,800
kleiner dan het leven ooit zou kunnen bestaan
807
01:06:15,680 --> 01:06:17,960
of zo dachten we.
808
01:06:23,640 --> 01:06:28,120
(intense muziek)
809
01:06:32,840 --> 01:06:35,120
VERTELLER: Vandaag,
het werk van één wetenschapper
810
01:06:35,200 --> 01:06:39,080
doet ons heroverwegen de zoektocht naar leven op Mars.
811
01:06:48,120 --> 01:06:53,360
(intense muziek)
812
01:06:58,840 --> 01:07:01,360
Dit is Dalol, Ethiopië,
813
01:07:04,800 --> 01:07:07,560
een van de meest vijandige plekken op aarde.
814
01:07:11,600 --> 01:07:13,920
Hier, vulkanische krachten
815
01:07:14,000 --> 01:07:17,920
voorwaarden creëren die erg op elkaar lijken voor degenen op het oude Mars ...
816
01:07:22,160 --> 01:07:25,080
en dat trekt astrobiologen aan
817
01:07:25,160 --> 01:07:27,360
zoals Felipe Gómez Gómez.
818
01:07:35,600 --> 01:07:37,840
FELIPE: Er hangt een zware geur in de lucht.
819
01:07:39,960 --> 01:07:42,720
Het water komt eruit uit de schoorstenen
820
01:07:43,680 --> 01:07:47,440
kan hoger zijn dan honderd graden Celsius.
821
01:07:49,880 --> 01:07:53,920
Zoutgehalte, het is praktisch verzadigd in zout.
822
01:07:57,960 --> 01:07:59,240
De pH van het water
823
01:08:00,000 --> 01:08:02,800
is zuurder dan een auto-accu.
824
01:08:10,960 --> 01:08:14,840
De vroege Mars leek behoorlijk op elkaar naar dit soort omgeving.
825
01:08:17,360 --> 01:08:18,960
MAN 2: Je wilt niet plaatsen
je handen erin.
826
01:08:19,760 --> 01:08:22,840
Nee, het zou worden verbrand.
827
01:08:22,920 --> 01:08:24,080
Ja ik weet het.
828
01:08:28,200 --> 01:08:30,520
VERTELLER: Binnen deze voorbeelden
829
01:08:31,440 --> 01:08:35,120
Felipe heeft ontdekt iets wat niemand verwachtte.
830
01:08:39,520 --> 01:08:43,360
(sprekend in moedertaal)
831
01:08:50,800 --> 01:08:54,080
(sprekend in moedertaal)
832
01:08:58,000 --> 01:08:59,280
Dit zijn microben?
833
01:08:59,360 --> 01:09:01,160
JEP. De bacteriën.
834
01:09:04,120 --> 01:09:06,760
Deze werden gevonden in Dallol,
in de poelen van Dallol.
835
01:09:07,320 --> 01:09:08,360
Wauw.
836
01:09:08,440 --> 01:09:10,720
Wonen in het zout,
interactie met het zout.
837
01:09:10,800 --> 01:09:14,040
Zichzelf vermenigvuldigen en koloniseren
838
01:09:14,120 --> 01:09:15,960
deze echt extreme omgeving.
839
01:09:16,840 --> 01:09:18,760
Dus je vertelt het me
deze dingen leven?
840
01:09:18,840 --> 01:09:21,160
Zijn het geen fossielen van bacteriën?
841
01:09:21,240 --> 01:09:23,240
Precies, het zijn bacteriën
en ze leven.
842
01:09:23,320 --> 01:09:24,320
Ze groeien.
843
01:09:26,080 --> 01:09:28,560
VERTELLER: De dingen zelf
die deze omgeving maken
844
01:09:28,640 --> 01:09:30,760
zo gevaarlijk voor ons
845
01:09:30,840 --> 01:09:32,280
maak het perfect
846
01:09:32,360 --> 01:09:36,240
om primitieve levensvormen te laten beginnen.
847
01:09:39,480 --> 01:09:40,680
Dus ze eten het zout?
848
01:09:40,760 --> 01:09:41,760
Ze eten het zout.
849
01:09:41,840 --> 01:09:46,600
Ze zijn in staat om de energie op te nemen,
de voeding van de mineralen.
850
01:09:48,160 --> 01:09:49,840
VERTELLER: Maar de doorbraak
851
01:09:49,920 --> 01:09:54,560
is niet alleen dat bacteriën bestaan, het is ook hun maat.
852
01:09:54,920 --> 01:09:58,320
Ze zijn twintig keer kleiner
dan de gewone bacteriën.
853
01:09:58,400 --> 01:09:59,560
Het zijn nanobacteriën.
854
01:10:01,120 --> 01:10:04,360
VERTELLER: De bacteriën zijn
ongeveer even groot
855
01:10:04,440 --> 01:10:08,080
als de mysterieuze vormen in de Antarctica-meteoriet.
856
01:10:10,680 --> 01:10:15,720
Deze extreme omgeving is zoals
Mars was vier miljard jaar geleden
857
01:10:15,800 --> 01:10:18,360
op zeer jonge leeftijd van Mars.
858
01:10:18,440 --> 01:10:22,160
En als er hier leven is,
wie weet dat waarschijnlijk
859
01:10:22,240 --> 01:10:25,240
kan mogelijk zijn om te vinden
vergelijkbaar leven op Mars.
860
01:10:26,440 --> 01:10:27,720
(sprekend in moedertaal)
861
01:10:29,120 --> 01:10:31,960
VERTELLER: De ontdekkingen
van extreem leven op aarde
862
01:10:33,560 --> 01:10:35,680
hebben onze hoop nieuw leven ingeblazen ...
863
01:10:39,320 --> 01:10:42,240
van het vinden van leven op Mars
864
01:10:43,640 --> 01:10:47,880
en dat is precies wat NASA heeft
volgende missie zal proberen te doen--
865
01:10:49,840 --> 01:10:52,400
Graaf naar buitenaardse fossielen.
866
01:10:58,280 --> 01:10:59,720
(piepend)
867
01:11:07,200 --> 01:11:10,840
2.400 mijl ten westen van Gale Crater
868
01:11:10,920 --> 01:11:13,320
is de site waarop de zoekopdracht is gericht.
869
01:11:17,160 --> 01:11:22,520
Het zal Mars 2020 maken NASA's zwaarste missie tot nu toe.
870
01:11:29,600 --> 01:11:33,040
Jezero Crater is een ruige, gebarsten landschap,
871
01:11:33,920 --> 01:11:37,280
met gekartelde kanalen uitgehouwen in de rots.
872
01:11:41,320 --> 01:11:45,840
Wetenschappers weten het nu dit zijn de fossiele resten
873
01:11:45,920 --> 01:11:48,280
van een gigantische rivierdelta.
874
01:11:56,960 --> 01:11:58,920
Op het oude Mars
875
01:11:59,000 --> 01:12:04,000
dit zou de perfecte plek zijn geweest om het leven te laten gedijen
876
01:12:06,360 --> 01:12:10,320
en Jezero heeft ook de perfecte omstandigheden
877
01:12:10,400 --> 01:12:13,960
om er fossielen van te bewaren tot op de dag van vandaag.
878
01:12:17,760 --> 01:12:21,080
MAN: Na verloop van tijd
vormt zich laag na laag.
879
01:12:23,920 --> 01:12:26,960
VROUW: Alle aanwezige levensvormen
of organische moleculen
880
01:12:27,040 --> 01:12:29,560
zou geconcentreerd zijn in die modderlagen.
881
01:12:31,360 --> 01:12:35,080
Het is een laagjescake met verhalen
in het record van de rotsen.
882
01:12:37,680 --> 01:12:39,720
DAVID: Begraven schat
die daar heeft gezeten,
883
01:12:39,800 --> 01:12:41,480
wacht nu al die miljarden jaren
884
01:12:41,560 --> 01:12:44,080
voor ons om het op te graven
en kijk wat er is.
885
01:12:46,800 --> 01:12:49,200
VERTELLER: Maar de beste plek
op jacht voor het leven
886
01:12:50,880 --> 01:12:53,400
is de moeilijkste plek om te landen
887
01:12:53,920 --> 01:12:56,400
en in februari 2021
888
01:12:56,720 --> 01:13:00,800
dat is precies wat NASA zal proberen.
889
01:13:01,800 --> 01:13:04,160
NAGIN: Natuurlijk, als dat zo was
geheel aan de ingenieurs
890
01:13:04,240 --> 01:13:07,000
we zouden een volledig vlakke plek kiezen
zonder rotsen
891
01:13:07,080 --> 01:13:10,160
en geen winden en de wetenschappers
zou onmiddellijk zeggen,
892
01:13:10,240 --> 01:13:11,240
nou dat is super saai.
893
01:13:13,080 --> 01:13:15,440
ADAM: Deze missie, het is een groot probleem.
894
01:13:16,680 --> 01:13:19,680
Het is de meest ambitieuze missie die we ooit hebben geprobeerd,
895
01:13:20,880 --> 01:13:25,440
dus voor 2020 nemen we de rover en zet het op plaatsen
896
01:13:25,520 --> 01:13:28,440
dat zou ondenkbaar zijn
voor Curiosity
897
01:13:28,520 --> 01:13:31,440
of de airbaglandingen uit de geschiedenis.
898
01:13:34,640 --> 01:13:37,120
VERTELLER: In tegenstelling tot eerdere missies,
899
01:13:37,200 --> 01:13:42,560
deze landingssite wordt vol gevaren voor het doden van een rover.
900
01:13:44,000 --> 01:13:47,160
Maar NASA heeft een nieuwe truc in petto.
901
01:13:57,760 --> 01:14:01,920
VERTELLER: Elke missie naar Mars
heeft met één enorm probleem te maken gehad.
902
01:14:03,000 --> 01:14:06,720
Het duurt 20 minuten om een signaal terug te krijgen naar de aarde.
903
01:14:10,280 --> 01:14:14,880
Dus ingenieurs kunnen het ruimtevaartuig niet sturen vanuit hun controlekamer.
904
01:14:17,520 --> 01:14:21,400
Maar Mars 2020 zal een superkracht hebben.
905
01:14:25,080 --> 01:14:28,760
Het zal zelf kunnen navigeren.
906
01:14:30,760 --> 01:14:33,120
ADAM: voor Mars 2020
we namen het landingssysteem
907
01:14:33,200 --> 01:14:38,440
die we hadden gebruikt op Curiosity
en we hebben een heel belangrijke functie toegevoegd,
908
01:14:39,520 --> 01:14:44,160
het vermogen om te vertellen waar het zich op Mars bevindt.
909
01:14:45,680 --> 01:14:46,840
VERTELLER: Voor deze missie
910
01:14:47,320 --> 01:14:50,640
de ingenieurs van NASA's laboratorium voor straalaandrijving
911
01:14:50,720 --> 01:14:53,440
hebben de kracht van HiRISE benut.
912
01:14:55,520 --> 01:14:59,800
Ze hebben de afbeeldingen ervan gebruikt om een kaart van de landingsplaats te maken
913
01:14:59,880 --> 01:15:01,880
ongelooflijk gedetailleerd.
914
01:15:04,520 --> 01:15:08,840
We hebben HiRISE gebruikt
om ons te helpen de gevaren te begrijpen
915
01:15:08,920 --> 01:15:11,120
dat het terrein zou kunnen bieden.
916
01:15:15,640 --> 01:15:17,320
VERTELLER: Mars 2020
917
01:15:17,920 --> 01:15:21,360
zal de kaart vergelijken met wat het op de grond ziet.
918
01:15:34,160 --> 01:15:37,600
Dan zal het zich richten op zijn doel.
919
01:15:47,880 --> 01:15:53,120
Retro-raketten zullen leiden deze rover van $ 2,5 miljard
920
01:15:55,520 --> 01:15:57,760
veilig naar de oppervlakte.
921
01:16:05,560 --> 01:16:07,520
(zoemend)
922
01:16:42,600 --> 01:16:47,400
Eenmaal op de grond Mars 2020 voert zijn eenvoudige uit
923
01:16:47,480 --> 01:16:49,920
maar ontzagwekkende taak,
924
01:16:53,480 --> 01:16:56,520
om in het oppervlak van de planeet te graven,
925
01:16:56,600 --> 01:17:00,080
zoeken naar fossielen van het leven op Mars.
926
01:17:05,840 --> 01:17:08,600
DIANA: Is er leven of was er leven
op het oppervlak van Mars?
927
01:17:08,680 --> 01:17:11,600
Het kan niet fundamenteler worden dan dat.
928
01:17:11,680 --> 01:17:15,080
Ik kan me geen Mars voorstellen
die op de een of andere manier niet leefde.
929
01:17:15,160 --> 01:17:17,480
Als Mars 2020 kan antwoorden
die vraag
930
01:17:17,560 --> 01:17:21,480
Ik denk dat we de microfoon bij JPL kunnen laten vallen
en loop gewoon het lab uit
931
01:17:21,560 --> 01:17:25,240
omdat we net de meeste hadden geantwoord
fundamentele vraag van de menselijke geschiedenis.
932
01:17:31,880 --> 01:17:35,640
VERTELLER: Zoals deze robotpioniers
jagen op leven op Mars,
933
01:17:40,800 --> 01:17:44,160
we leggen de basis voor de volgende grote uitdaging -
934
01:17:46,800 --> 01:17:50,480
menselijke pioniers sturen om zich bij hen aan te sluiten.
935
01:17:51,560 --> 01:17:53,560
BRIDENSTEIN (over PA):
De maan is het testterrein,
936
01:17:53,640 --> 01:17:55,400
Mars is het horizondoel.
937
01:17:56,600 --> 01:17:57,880
VROUW (via radio):
We hebben ontsteking van
938
01:17:57,960 --> 01:18:00,600
NASA's ruimtelanceersysteem solide raketmotor,
939
01:18:00,680 --> 01:18:02,520
drijft ons op onze reis naar Mars.
940
01:18:04,480 --> 01:18:07,920
VERTELLER: Ingenieurs racen
om de technologie te ontwikkelen.
941
01:18:08,800 --> 01:18:09,960
ELON (over PA): Wil je de toekomst
942
01:18:10,040 --> 01:18:11,840
waar we worden een beschaving in de ruimte
943
01:18:11,920 --> 01:18:13,200
en zijn daarbuiten tussen de sterren
944
01:18:13,280 --> 01:18:15,520
of een waar we voor altijd zijn beperkt tot de aarde?
945
01:18:25,840 --> 01:18:29,480
Ruimteverkenning, moeilijk maar niet onmogelijk.
946
01:18:32,320 --> 01:18:34,800
VERTELLER: De eerste mensen
wie zal voet op Mars zetten
947
01:18:34,880 --> 01:18:36,520
zijn al onder ons.
948
01:18:37,000 --> 01:18:39,320
MAN: We zijn van plan haar te sturen
ooit naar Mars, mensen.
949
01:18:55,000 --> 01:18:57,440
VERTELLER: Maar deze missie
zullen samen zijn dan wat dan ook
950
01:18:57,520 --> 01:18:58,920
we hebben het ooit geprobeerd.
951
01:19:01,960 --> 01:19:03,960
Er zijn twee gigantische hindernissen.
952
01:19:05,440 --> 01:19:08,400
Eerst moet je er komen.
953
01:19:12,000 --> 01:19:13,960
Er is echt geen tekort aan uitdagingen
954
01:19:14,040 --> 01:19:17,240
als het gaat om het krijgen van mensen
naar Mars, (stamelt) niet op Mars,
955
01:19:17,320 --> 01:19:18,640
alleen naar Mars.
956
01:19:20,360 --> 01:19:22,160
ADAM: De navigatie is moeilijk.
957
01:19:22,560 --> 01:19:25,240
Een beetje eraf en je verbrandt omdat
958
01:19:25,320 --> 01:19:27,080
je komt te steil binnen
en dan te ondiep komen
959
01:19:27,160 --> 01:19:29,440
je gaat naar het zonnestelsel
960
01:19:29,520 --> 01:19:32,320
en voor altijd rond de zon draaien en dood zijn.
961
01:19:35,480 --> 01:19:38,480
LUJENDRA: Het duurt ongeveer
zeven maanden om naar Mars te gaan.
962
01:19:38,840 --> 01:19:42,080
Als je eenmaal op Mars bent
je moet er nog twee jaar zijn
963
01:19:42,160 --> 01:19:44,520
voordat je kunt nemen
de terugvlucht naar de aarde.
964
01:19:45,880 --> 01:19:48,920
VROUW: Je krijgt
een soort hutkoorts
965
01:19:49,000 --> 01:19:50,640
dat is - dat is ongekend.
966
01:19:52,920 --> 01:19:55,080
VERTELLER: Als je eindelijk aankomt
op de planeet
967
01:19:55,160 --> 01:19:59,200
je moet overleven in angstaanjagende omstandigheden.
968
01:20:04,240 --> 01:20:05,760
Niet-inadembare lucht,
969
01:20:07,240 --> 01:20:12,440
extreem koud, giftig stof.
970
01:20:18,880 --> 01:20:23,080
En een onzichtbaar gevaar die zelfs ruimtepakken bieden
971
01:20:23,160 --> 01:20:24,960
weinig bescherming tegen.
972
01:20:27,560 --> 01:20:29,000
Dodelijke straling.
973
01:20:36,440 --> 01:20:38,600
Het lijkt een onmogelijk probleem.
974
01:20:41,320 --> 01:20:44,600
Maar de planeet biedt ook een oplossing.
975
01:20:48,080 --> 01:20:50,480
(piepend)
976
01:20:55,960 --> 01:20:59,600
VERTELLER: Slechts 350 mijl
ten westen van Jezero Crater,
977
01:21:00,120 --> 01:21:03,320
waar Mars 2020 zal jagen op buitenaards leven,
978
01:21:03,800 --> 01:21:06,280
we keren terug naar Syrtis Major,
979
01:21:06,360 --> 01:21:09,160
waar we eerst dachten dat we het zagen.
980
01:21:11,480 --> 01:21:14,800
En hier, waar onze reis begon,
981
01:21:14,880 --> 01:21:20,480
we vinden de sleutel om op Mars te leven ... onszelf.
982
01:21:25,840 --> 01:21:27,440
DAVID: Af en toe,
we komen een van deze tegen
983
01:21:27,520 --> 01:21:31,720
soort vreemde slangenachtige, slangachtige vormen.
984
01:21:33,680 --> 01:21:37,120
En dit is op terrein
dat is ongelooflijk plat,
985
01:21:37,200 --> 01:21:38,440
sterk bekraterd.
986
01:21:41,000 --> 01:21:43,440
We zijn er vrij zeker van
deze kenmerken zijn lavabuizen.
987
01:21:46,160 --> 01:21:48,120
NINA: Lavabuizen vormen zich in de buurt van vulkanen
988
01:21:48,200 --> 01:21:50,720
terwijl lava door breuken naar buiten stroomt.
989
01:21:51,760 --> 01:21:53,840
TANYA:
En uiteindelijk loopt dat weg
990
01:21:53,920 --> 01:21:56,000
en het laat deze grotten achter.
991
01:21:57,680 --> 01:22:01,640
ABIGAIL: Soms kunnen we gaten zien
doorloop deze functies
992
01:22:01,720 --> 01:22:03,480
en dit zijn donkere gaten
993
01:22:03,560 --> 01:22:06,280
en als je naar beneden kijkt
je ziet gewoon duisternis.
994
01:22:10,640 --> 01:22:14,280
VERTELLER: Geen menselijke uitvinding
heeft het stralingsprobleem nog opgelost.
995
01:22:17,840 --> 01:22:23,160
Maar deze ondergrondse wonderen zou wel eens onze redding kunnen zijn.
996
01:22:54,080 --> 01:22:56,480
Diep in de bergen van Noord-Spanje
997
01:22:57,840 --> 01:23:01,960
een team van wetenschappers is aan het onderzoeken hoe we zouden kunnen overleven
998
01:23:02,040 --> 01:23:04,280
in de dodelijke omgeving van Mars.
999
01:23:06,120 --> 01:23:08,040
JOSÉ: Ik geloof wat
we gaan doen op Mars
1000
01:23:08,120 --> 01:23:09,600
zal ongelooflijk zijn.
1001
01:23:11,400 --> 01:23:12,720
Maar het is niet gemakkelijk.
1002
01:23:12,800 --> 01:23:14,560
We zijn geëvolueerd op planeet Aarde
1003
01:23:14,640 --> 01:23:18,040
en onze biologie is eraan gewend naar deze planeet.
1004
01:23:19,280 --> 01:23:21,640
CARMEN: Als u op Mars zou wonen
voor langere tijd,
1005
01:23:21,720 --> 01:23:23,080
zelfs het ruimtepak dragen,
1006
01:23:23,160 --> 01:23:24,760
de straling zou beslist dodelijk zijn.
1007
01:23:28,440 --> 01:23:31,360
We moeten gaan
ondergronds en duidelijk
1008
01:23:31,440 --> 01:23:32,720
hoe dieper we zijn
1009
01:23:32,800 --> 01:23:35,800
hoe meer bescherming we zullen hebben
van straling.
1010
01:23:41,240 --> 01:23:43,280
Sommige van deze grotten zijn
echt heel lang.
1011
01:23:43,360 --> 01:23:45,280
Ze kunnen kilometers lang zijn,
1012
01:23:45,360 --> 01:23:50,280
zodat we dieper en dieper konden gaan
en creëer een leefgebied waarin we kunnen leven.
1013
01:23:52,720 --> 01:23:56,040
VERTELLER: Hier, in zijn eigen versie
van een Martiaanse lavabuis,
1014
01:23:56,680 --> 01:24:00,560
het team kan erachter komen wat dit onderaardse leven
1015
01:24:00,640 --> 01:24:02,040
zou kunnen zijn als.
1016
01:24:02,840 --> 01:24:05,800
Je verliest de tijd echt omdat
1017
01:24:05,880 --> 01:24:07,360
je hebt geen dag of nacht.
1018
01:24:08,720 --> 01:24:10,480
Je bevindt je in een besloten omgeving,
1019
01:24:10,560 --> 01:24:12,800
in een extreme omgeving,
1020
01:24:12,880 --> 01:24:14,520
wat het erg uitdagend maakt.
1021
01:24:15,840 --> 01:24:18,720
We moeten zijn
onafhankelijk in elk opzicht,
1022
01:24:18,800 --> 01:24:21,080
niet alleen psychologisch onafhankelijk
1023
01:24:21,160 --> 01:24:25,640
maar qua eten,
materialen, hulpbronnen, energie.
1024
01:24:28,720 --> 01:24:31,640
Dit zou ons thuis zijn
op planeet Mars
1025
01:24:31,720 --> 01:24:35,720
en we moeten een omgeving creëren
voor ons om te overleven en te gedijen.
1026
01:24:38,800 --> 01:24:42,400
VERTELLER: Lavabuizen zullen zorgen
een kant-en-klaar onderkomen
1027
01:24:42,480 --> 01:24:44,760
voor de eerste onverschrokken pioniers.
1028
01:24:47,800 --> 01:24:49,320
En experts geloven
1029
01:24:49,400 --> 01:24:52,760
het kunnen ook sites zijn voor schikkingen op langere termijn.
1030
01:24:54,320 --> 01:24:58,960
Sommige zijn misschien zelfs groot genoeg om hele steden in te passen.
1031
01:25:07,120 --> 01:25:12,200
JOSÉ: We leven tussen de laatste mens
enkele planetaire generatie
1032
01:25:12,280 --> 01:25:15,720
en de eerste multi-planetaire generatie.
1033
01:25:16,280 --> 01:25:20,040
Zodra we Mars koloniseren
we zullen de geschiedenis veranderen,
1034
01:25:20,120 --> 01:25:21,880
we zullen de toekomst veranderen.
1035
01:25:24,680 --> 01:25:28,240
VERTELLER: En het kan zijn,
in deze lavabuizen,
1036
01:25:28,320 --> 01:25:32,920
dat de zoektocht die heeft geleid onze interesse in Mars al eeuwen
1037
01:25:33,000 --> 01:25:35,760
komt eindelijk tot een einde.
1038
01:25:36,560 --> 01:25:40,160
Diezelfde voorwaarden die zullen houd ons ondergronds veilig
1039
01:25:41,040 --> 01:25:44,280
misschien wel, miljarden jaren,
1040
01:25:44,360 --> 01:25:47,400
hebben ook iets anders bewaard,
1041
01:25:48,560 --> 01:25:50,360
leven op Mars.
1042
01:25:52,400 --> 01:25:56,240
DAVID: Vanwege het geweldige
straling die het oppervlak baadt
1043
01:25:56,320 --> 01:25:58,960
alle levensvormen die er vandaag zijn
1044
01:25:59,040 --> 01:26:01,080
worden begraven onder het oppervlak.
1045
01:26:01,160 --> 01:26:05,120
Dit is een heel nieuwe plek voor ons
om op Mars te verkennen
1046
01:26:05,200 --> 01:26:06,920
en vooral,
het is een van die plaatsen
1047
01:26:07,000 --> 01:26:10,280
dat lijkt alsof het zou kunnen zijn
echt een goede leefomgeving
1048
01:26:10,360 --> 01:26:13,080
voor elk bestaand Mars-leven,
zou het moeten bestaan.
1049
01:26:25,480 --> 01:26:28,240
VERTELLER: Onze dag op Mars
loopt ten einde.
1050
01:26:38,240 --> 01:26:41,880
De zon gaat onder de duinen van Syrtis Major.
1051
01:26:44,840 --> 01:26:48,880
Deze plek heeft ons ooit gemaakt droom van een aardse wereld,
1052
01:26:51,040 --> 01:26:54,320
maar onze reis heeft onthuld Mars 'verhaal om te zijn
1053
01:26:54,400 --> 01:26:57,280
verbazingwekkender dan wat dan ook we hadden het ons kunnen voorstellen.
1054
01:26:59,360 --> 01:27:04,520
En nu eindelijk het is bijna binnen ons bereik.
1055
01:27:12,960 --> 01:27:14,760
NINA: Mars is als mijn tweede thuis.
1056
01:27:16,200 --> 01:27:17,360
Ik zou graag op bezoek gaan.
1057
01:27:21,480 --> 01:27:22,640
Het is geweldig.
1058
01:27:26,160 --> 01:27:27,680
(explosie)
1059
01:27:35,520 --> 01:27:39,080
ADAM: Ik droomde altijd van zijn
de eerste persoon die Olympus Mons beklom,
1060
01:27:40,560 --> 01:27:42,880
de grootste berg in het zonnestelsel,
1061
01:27:42,960 --> 01:27:44,480
plant de vlag erop.
1062
01:27:46,080 --> 01:27:49,720
DERRICK: Mars laat ons herdefiniëren
wie we zijn
1063
01:27:50,600 --> 01:27:53,640
en wat zijn verbinding is voor het universum.
1064
01:27:54,800 --> 01:27:57,680
JAMES: Zou ik gaan?
Natuurlijk in een oogwenk.
93051
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.