All language subtitles for The.Name.of.the.Rose.1986.720p.BluRay.H264.AAC-RARBG
Afrikaans
Akan
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bemba
Bengali
Bihari
Bosnian
Breton
Bulgarian
Cambodian
Catalan
Cebuano
Cherokee
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Dutch
English
Esperanto
Estonian
Ewe
Faroese
Filipino
Finnish
French
Frisian
Ga
Galician
Georgian
Greek
Guarani
Gujarati
Haitian Creole
Hausa
Hawaiian
Hebrew
Hindi
Hmong
Hungarian
Icelandic
Igbo
Interlingua
Irish
Italian
Japanese
Javanese
Kannada
Kazakh
Kinyarwanda
Kirundi
Kongo
Korean
Krio (Sierra Leone)
Kurdish
Kurdish (Soranî)
Kyrgyz
Laothian
Latin
Latvian
Lingala
Lithuanian
Lozi
Luganda
Luo
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Malayalam
Maltese
Maori
Marathi
Mauritian Creole
Moldavian
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Montenegrin
Nepali
Nigerian Pidgin
Northern Sotho
Norwegian
Norwegian (Nynorsk)
Occitan
Oriya
Oromo
Pashto
Persian
Polish
Portuguese (Brazil)
Portuguese (Portugal)
Punjabi
Quechua
Romanian
Romansh
Runyakitara
Russian
Samoan
Scots Gaelic
Serbian
Serbo-Croatian
Sesotho
Setswana
Seychellois Creole
Shona
Sindhi
Sinhalese
Slovak
Slovenian
Somali
Sundanese
Swahili
Tajik
Tamil
Tatar
Telugu
Thai
Tigrinya
Tonga
Tshiluba
Tumbuka
Turkish
Turkmen
Twi
Uighur
Ukrainian
Urdu
Uzbek
Vietnamese
Welsh
Wolof
Xhosa
Yiddish
Yoruba
Zulu
Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:11,929 --> 00:00:15,474
Jako �e moje grzeszne �ycie
powoli dobiega ko�ca
2
00:00:15,641 --> 00:00:17,643
i w�osy mam ju� siwe,
3
00:00:17,809 --> 00:00:21,230
spisuj� na pergaminie
przebieg niesamowitych
4
00:00:21,396 --> 00:00:26,235
i strasznych wydarze�,
kt�rych by�em �wiadkiem w m�odo�ci,
5
00:00:26,401 --> 00:00:32,282
gdzie� pod koniec roku Pa�skiego 1327.
6
00:00:32,449 --> 00:00:35,369
Niech B�g obdarzy mnie
m�dro�ci� i �ask�,
7
00:00:35,536 --> 00:00:39,289
abym wiernie odtworzy� wydarzenia,
kt�re mia�y miejsce
8
00:00:39,498 --> 00:00:43,544
w odleg�ym opactwie
na ciemnej p�nocy W�och.
9
00:00:43,752 --> 00:00:48,340
Opactwie, kt�rego nazwy uwa�am,
�e nawet teraz
10
00:00:48,549 --> 00:00:52,302
m�drzej i roztropniej
b�dzie nie wymienia�.
11
00:01:05,440 --> 00:01:10,195
IMI� RӯY
12
00:03:24,204 --> 00:03:28,667
Niech ma r�ka nie zadr�y,
kiedy od�ywa przesz�o��,
13
00:03:28,834 --> 00:03:32,880
kiedy wskrzeszam niepok�j,
kt�ry m�czy� me serce,
14
00:03:33,046 --> 00:03:35,883
gdy przekroczy�em furt� klasztoru.
15
00:04:12,211 --> 00:04:15,172
Powinni�my mu powiedzie�?
16
00:04:16,632 --> 00:04:18,050
Nie.
17
00:04:19,176 --> 00:04:21,595
B�dzie szuka� nie tam, gdzie trzeba.
18
00:04:21,803 --> 00:04:23,639
Ale...
19
00:04:23,805 --> 00:04:28,352
Co si� stanie, gdy dowie si� sam,
bez naszej pomocy?
20
00:04:28,685 --> 00:04:32,689
Przeceniasz jego talent, wielebny opacie.
21
00:04:33,148 --> 00:04:37,986
Jedna tylko w�adza jest w stanie
zbada� t� spraw�.
22
00:04:39,321 --> 00:04:41,907
�wi�ta Inkwizycja.
23
00:04:48,330 --> 00:04:52,376
Co o tym s�dzisz,
czcigodny bracie Jorge?
24
00:04:54,127 --> 00:04:56,046
Drodzy bracia...
25
00:04:56,213 --> 00:05:00,592
zostawiam doczesne sprawy
w r�kach m�odszych.
26
00:05:15,816 --> 00:05:17,526
Adso.
27
00:05:17,985 --> 00:05:20,696
- Mistrzu?
- �eby rozkazywa� naturze,
28
00:05:20,821 --> 00:05:24,074
musisz najpierw nauczy� si�
dawa� jej pos�uch.
29
00:05:24,741 --> 00:05:27,870
Wr�� na dziedziniec,
mi� budynek po lewej
30
00:05:27,911 --> 00:05:31,707
i dalej po prawej znajdziesz to miejsce.
31
00:05:31,957 --> 00:05:34,126
Za trzecim �ukiem.
32
00:05:43,051 --> 00:05:45,804
M�wi�e�, �e nigdy tu nie by�e�.
33
00:05:45,929 --> 00:05:50,142
Widzia�em brata,
kt�ry zmierza� tam w po�piechu.
34
00:05:50,350 --> 00:05:53,395
A potem wyszed� stamt�d powoli
35
00:05:53,687 --> 00:05:56,398
i z ulg� maluj�c� si� na jego twarzy.
36
00:05:58,817 --> 00:06:01,028
Dzi�kuj�, mistrzu.
37
00:06:41,777 --> 00:06:45,906
W imieniu Benedyktyn�w
pragn� powita� ciebie
38
00:06:45,989 --> 00:06:49,952
i braci Franciszkan�w
w naszym opactwie.
39
00:06:58,460 --> 00:07:01,338
Inni bracia ju� przybyli?
40
00:07:02,381 --> 00:07:06,051
Ubertino z Casale
go�ci u nas od kilku tygodni.
41
00:07:06,218 --> 00:07:09,137
Reszta zapowiedzia�a si� na jutro.
42
00:07:12,266 --> 00:07:16,812
Musisz by� zm�czony
po tak d�ugiej podr�y.
43
00:07:16,979 --> 00:07:20,107
Nie.
Niespecjalnie.
44
00:07:22,192 --> 00:07:25,696
Mniemam,
�e niczego nie potrzebujesz...
45
00:07:25,904 --> 00:07:27,656
Nie.
Dzi�kuj�.
46
00:07:28,574 --> 00:07:30,409
Dobrze...
47
00:07:30,993 --> 00:07:35,163
Wi�c...
Pok�j z tob�.
48
00:07:39,918 --> 00:07:44,298
Bolej�, �e jeden z braci
niedawno po��czy� si� z Bogiem.
49
00:07:52,890 --> 00:07:55,100
Tak.
Wielka strata.
50
00:07:55,475 --> 00:07:58,478
Brat Adelmo by� wielkim uczonym.
51
00:07:58,687 --> 00:08:01,148
- Adelmo z Otranto?
- Zna�e� go?
52
00:08:01,273 --> 00:08:04,318
Nie, ale znam i podziwiam jego dzie�a.
53
00:08:04,610 --> 00:08:07,654
Jego poczucie humoru i komiczne rysunki
54
00:08:07,863 --> 00:08:09,948
prawie budz� zgorszenie.
55
00:08:10,407 --> 00:08:13,160
- S�ysza�em, �e by� m�ody.
- Tak.
56
00:08:13,410 --> 00:08:15,704
To prawda.
Bardzo m�ody.
57
00:08:16,330 --> 00:08:19,333
- Niew�tpliwie by� to wypadek?
- Tak.
58
00:08:20,042 --> 00:08:23,003
Tak w�a�nie, wypadek.
59
00:08:24,796 --> 00:08:27,007
C�, ja...
60
00:08:33,388 --> 00:08:35,933
Bracie Williamie...
61
00:08:36,475 --> 00:08:38,894
mog� by� z bratem szczery?
62
00:08:39,061 --> 00:08:41,939
Wygl�da na to,
�e chce mi co� brat powiedzie�.
63
00:08:42,314 --> 00:08:44,733
Us�yszawszy o twoim przyje�dzie,
64
00:08:45,234 --> 00:08:48,278
uzna�em, �e to odpowied�
na moje modlitwy.
65
00:08:48,445 --> 00:08:52,741
"To cz�owiek, kt�ry nie tylko
dobrze zna natur� ludzk�,
66
00:08:52,866 --> 00:08:55,661
ale tak�e sztuczki diab�a".
67
00:08:56,286 --> 00:09:02,918
�mier� Adelma wprowadzi�a zam�t
w duszach mojego stadka.
68
00:09:05,671 --> 00:09:07,798
To nowicjusz, Adso.
69
00:09:07,923 --> 00:09:11,593
Najm�odszy syn barona z Melku.
70
00:09:12,803 --> 00:09:15,931
Prosz� m�wi� dalej.
71
00:09:17,474 --> 00:09:20,102
Znale�li�my cia�o po burzy gradowej,
72
00:09:20,269 --> 00:09:24,898
okropnie okaleczone,
roztrzaskane o ska��, u st�p wie�y,
73
00:09:25,065 --> 00:09:28,360
pod oknem, kt�re...
74
00:09:28,527 --> 00:09:30,195
Jak mam to uj��?
75
00:09:30,612 --> 00:09:33,198
- By�o...
- By�o zamkni�te.
76
00:09:33,782 --> 00:09:37,202
- Kto� ci doni�s�.
- Je�li by�oby otwarte,
77
00:09:37,411 --> 00:09:40,747
doszliby�cie do wniosku, �e wypad�.
78
00:09:41,123 --> 00:09:42,958
Bracie Williamie...
79
00:09:43,250 --> 00:09:45,919
tego okna nie da si� otworzy�.
80
00:09:46,795 --> 00:09:48,881
Szyba nie by�a zbita.
81
00:09:49,214 --> 00:09:51,842
Nie ma tam te� wej�cia na dach.
82
00:09:53,468 --> 00:09:54,469
Rozumiem.
83
00:09:54,553 --> 00:09:57,347
Nie ma racjonalnego wyt�umaczenia,
84
00:09:57,514 --> 00:10:02,394
wi�c mnisi podejrzewaj�
obecno�� nadnaturalnej si�y.
85
00:10:02,895 --> 00:10:04,980
Dlatego potrzebuj� rady
86
00:10:05,189 --> 00:10:08,775
kogo� tak przenikliwego jak ty,
bracie Williamie.
87
00:10:08,984 --> 00:10:11,737
Przenikliwego w dochodzeniu prawdy,
88
00:10:12,070 --> 00:10:14,907
ale tak�e rozwa�nego,
w miar� potrzeby,
89
00:10:15,157 --> 00:10:17,743
by st�umi� rozg�os
90
00:10:18,243 --> 00:10:20,871
przed przyjazdem legat�w papieskich.
91
00:10:21,496 --> 00:10:25,042
Nie zajmuj� si� ju� takimi sprawami.
92
00:10:25,250 --> 00:10:30,005
Niech�tnie wci�gam ci� w m�j dylemat...
93
00:10:31,465 --> 00:10:35,010
ale je�li nie uspokoj� moich mnich�w,
94
00:10:35,344 --> 00:10:39,223
b�d� musia�, chc�c nie chc�c,
poprosi� o pomoc Inkwizycj�.
95
00:11:04,665 --> 00:11:06,124
Adso!
96
00:11:15,968 --> 00:11:18,595
Ubertino z Casale...
97
00:11:19,054 --> 00:11:22,349
jeden z najwi�kszych przyw�dc�w
naszego zakonu.
98
00:11:23,767 --> 00:11:25,727
Prosz�.
99
00:11:38,282 --> 00:11:40,909
Wielu uwa�a go za �yj�cego �wi�tego,
100
00:11:41,159 --> 00:11:43,787
ale reszta spali�aby go jako heretyka.
101
00:11:44,162 --> 00:11:48,292
Jego ksi��ka o ub�stwie kleru
nie zdoby�a papieskiej akceptacji.
102
00:11:48,458 --> 00:11:50,752
�yje wi�c w ukryciu jak banita.
103
00:11:53,922 --> 00:11:57,176
Bracia franciszkanie...
104
00:11:57,426 --> 00:12:02,764
musicie natychmiast opu�ci� to miejsce.
105
00:12:02,931 --> 00:12:06,310
Diabe� zamieszka� w tym opactwie.
106
00:12:06,518 --> 00:12:08,228
Ubertino,
107
00:12:08,478 --> 00:12:10,439
to ja, William.
108
00:12:11,106 --> 00:12:13,525
William z Baskerville.
109
00:12:14,109 --> 00:12:15,694
William?
110
00:12:17,112 --> 00:12:19,990
Nie.
111
00:12:23,160 --> 00:12:26,455
William nie �yje.
112
00:12:35,380 --> 00:12:38,884
William, m�j synu,
113
00:12:39,134 --> 00:12:41,345
przebacz mi.
114
00:12:41,470 --> 00:12:46,016
Tak dawno temu
zagin�� nam po tobie �lad.
115
00:12:46,141 --> 00:12:49,144
Stara�em si�,
by o mnie zapomniano.
116
00:12:49,436 --> 00:12:51,647
Prosili�my o cud,
117
00:12:51,855 --> 00:12:55,275
kiedy dowiedzieli�my si�
o twoich k�opotach.
118
00:12:55,734 --> 00:12:59,488
Wasze modlitwy
zosta�y wi�c wys�uchane.
119
00:13:00,072 --> 00:13:02,824
To m�j ucze�, Adso z Melku.
120
00:13:02,908 --> 00:13:07,120
Jego ojciec zleci� mi
jego wychowanie i edukacj�.
121
00:13:10,832 --> 00:13:12,835
Zabierz go st�d!
122
00:13:13,001 --> 00:13:17,840
Nie s�ysza�e�, �e diabe� wyrzuca
�adnych ch�opc�w przez okna?
123
00:13:21,718 --> 00:13:24,930
By�o co�...
124
00:13:25,180 --> 00:13:27,182
niewie�ciego...
125
00:13:27,599 --> 00:13:31,603
co� diabolicznego...
126
00:13:31,770 --> 00:13:34,648
w tym m�odzie�cu,
kt�ry tu zgin��.
127
00:13:35,315 --> 00:13:39,695
Mia� oczy dziewczyny
128
00:13:39,987 --> 00:13:43,490
szukaj�cej kontaktu z diab�em.
129
00:13:46,076 --> 00:13:48,161
Strze�cie si� tego miejsca.
130
00:13:48,662 --> 00:13:52,249
Szatan nadal jest w�r�d nas.
131
00:13:52,875 --> 00:13:57,838
Wyczuwam go teraz tutaj...
132
00:13:58,130 --> 00:14:01,508
w tych �cianach.
133
00:14:02,384 --> 00:14:04,970
Boj� si�, Williamie...
134
00:14:05,429 --> 00:14:08,140
o ciebie, o mnie...
135
00:14:08,348 --> 00:14:11,310
o wyniki tej debaty.
136
00:14:12,895 --> 00:14:14,813
M�j synu.
137
00:14:15,105 --> 00:14:18,692
W jakich czasach przysz�o nam �y�...
138
00:14:21,403 --> 00:14:25,032
Ale nie przera�ajmy...
139
00:14:25,199 --> 00:14:28,160
naszego m�odego przyjaciela.
140
00:14:32,414 --> 00:14:35,167
Jest pi�kna, prawda?
141
00:14:38,128 --> 00:14:40,756
Kiedy kobieta...
142
00:14:41,215 --> 00:14:44,593
kt�ra jest z natury tak perfidna...
143
00:14:44,760 --> 00:14:48,222
zostaje zmieniona przez swoj� �wi�to��...
144
00:14:48,931 --> 00:14:54,520
mo�e zosta� najbardziej
szlachetnym nosicielem �aski.
145
00:14:55,771 --> 00:15:00,442
Pi�kne s� piersi...
146
00:15:01,527 --> 00:15:04,988
lekko tylko spiczaste.
147
00:15:14,164 --> 00:15:17,125
- Nie podoba mi si� tu.
- Naprawd�?
148
00:15:17,417 --> 00:15:20,921
Na mnie to miejsce dzia�a stymuluj�co.
Chod�.
149
00:15:23,841 --> 00:15:26,677
Adso, nie mo�emy da� wiary
150
00:15:26,844 --> 00:15:29,805
irracjonalnym plotkom o Antychry�cie.
151
00:15:30,055 --> 00:15:33,100
Zamiast tego u�yjmy g�owy i spr�bujmy
152
00:15:33,183 --> 00:15:36,520
rozwi�za� t� skomplikowan� zagadk�.
153
00:15:38,355 --> 00:15:41,400
Co dajesz na ziemi,
154
00:15:41,525 --> 00:15:44,987
po stokro� ci b�dzie
wynagrodzone w raju.
155
00:15:49,199 --> 00:15:52,160
Mistrz ufa� Arystotelesowi,
greckim filozofom
156
00:15:52,327 --> 00:15:56,582
i swej zdolno�ci logicznego rozumowania.
157
00:15:56,748 --> 00:16:01,837
Niestety, moje obawy nie by�y
tworami m�odzie�czej wyobra�ni.
158
00:16:02,921 --> 00:16:06,133
Ciemny koniec
dla tak �wiat�ego cz�owieka.
159
00:16:24,943 --> 00:16:27,988
Nast�pny szczodry dar dla biednych.
160
00:16:30,324 --> 00:16:33,660
A mo�e nie spad� z wie�y,
161
00:16:33,785 --> 00:16:39,124
tylko gdzie� stamt�d,
a potem cia�o si� tu stoczy�o?
162
00:16:39,249 --> 00:16:40,751
Adso?
163
00:16:42,794 --> 00:16:45,380
W�wczas na nic nam diabe�.
164
00:17:02,481 --> 00:17:05,609
Tu jest wi�cej krwi.
165
00:17:05,943 --> 00:17:09,238
St�d wypad�.
Wyskoczy�.
166
00:17:12,324 --> 00:17:14,910
Adso!
S�uchasz mnie?
167
00:17:14,952 --> 00:17:17,162
Tak.
Wyskoczy�.
168
00:17:18,789 --> 00:17:22,376
Wyskoczy�?
To znaczy, �e pope�ni� samob�jstwo?
169
00:17:22,417 --> 00:17:26,463
Tak. Czemu kto� mia�by si�
tam wspina� podczas burzy?
170
00:17:26,880 --> 00:17:31,510
- Nie, �eby podziwia� widoki.
- Nie. Mo�e...
171
00:17:31,969 --> 00:17:33,679
Mo�e to by�o morderstwo.
172
00:17:33,762 --> 00:17:36,890
A potem wspi�� si� na szczyt
wraz z cia�em?
173
00:17:37,140 --> 00:17:40,227
�atwiej wyrzuci� t� �luz�,
kt�r� sp�ywa dobroczynno��.
174
00:17:41,395 --> 00:17:44,022
Nie.
M�j drogi Adso.
175
00:17:44,606 --> 00:17:47,442
To jest oczywiste.
176
00:17:50,404 --> 00:17:52,614
Samob�jstwo.
177
00:17:53,115 --> 00:17:54,908
Nie uwa�asz...
178
00:17:55,158 --> 00:17:57,828
�e to miejsce opuszczone przez Boga?
179
00:17:58,829 --> 00:18:02,708
A znasz jakie� miejsce,
w kt�rym B�g czu�by si� jak w domu?
180
00:18:06,962 --> 00:18:09,590
Pro�my Boga Wszechmog�cego...
181
00:18:10,048 --> 00:18:15,262
by nie podejrzewano w�r�d nas
obecno�ci z�ego ducha.
182
00:18:15,596 --> 00:18:19,850
Ani z tego, ani z innego �wiata.
183
00:18:21,351 --> 00:18:23,979
Pro�my Pana, by debata,
kt�rej dost�pili�my...
184
00:18:24,563 --> 00:18:27,733
zaszczytu by� gospodarzami...
185
00:18:28,317 --> 00:18:33,697
mog�a przebiega� bez cienia strachu.
186
00:18:35,782 --> 00:18:40,037
Dzi�kujmy za brata Williama z Baskerville.
187
00:18:40,662 --> 00:18:43,498
Oby jego do�wiadczenie wynikaj�ce
188
00:18:43,874 --> 00:18:47,211
z wcze�niejszych,
uci��liwych dla niego obowi�zk�w,
189
00:18:47,544 --> 00:18:50,631
pos�u�y�o nam tutaj.
190
00:18:51,089 --> 00:18:54,760
Oby cisza i spok�j ducha...
191
00:18:55,302 --> 00:19:00,015
zago�ci�y znowu w naszych sercach.
192
00:19:18,617 --> 00:19:21,828
Mnich powinien zachowa� cisz�.
193
00:19:21,995 --> 00:19:26,959
Nie powinien wyra�a� swoich my�li,
194
00:19:27,042 --> 00:19:32,965
chyba �e jest o nie pytany.
195
00:19:36,093 --> 00:19:39,888
Mnich si� nie �mieje.
196
00:19:40,222 --> 00:19:44,852
Bo tylko g�upcy
197
00:19:45,519 --> 00:19:50,858
w g�os si� �miej�.
198
00:20:02,536 --> 00:20:05,122
Mistrzu?
199
00:20:10,127 --> 00:20:14,089
Je�li wolno mi spyta�, o jakich
200
00:20:14,173 --> 00:20:16,383
"uci��liwych obowi�zkach"
201
00:20:16,675 --> 00:20:19,428
m�wi� opat?
202
00:20:19,595 --> 00:20:22,347
Nie zawsze by�e� mnichem?
203
00:20:22,556 --> 00:20:25,934
Nawet mnisi maj� przesz�o��, Adso.
204
00:20:27,394 --> 00:20:29,354
Spr�buj zasn��.
205
00:20:29,605 --> 00:20:31,607
Ja tylko...
206
00:20:33,066 --> 00:20:34,943
Tak, mistrzu.
207
00:20:40,782 --> 00:20:47,331
"Im wi�cej wiedzy,
tym wi�cej cierpienia,
208
00:20:48,290 --> 00:20:57,424
a ten, kt�ry poszerza wiedz�,
powi�ksza te� swoje cierpienie".
209
00:24:03,652 --> 00:24:07,114
Gwarantuj�,
�e ten nie pope�ni� samob�jstwa.
210
00:24:39,646 --> 00:24:42,065
- Wody!
- Prosz�.
211
00:24:53,869 --> 00:24:55,704
To moja wina.
212
00:24:55,871 --> 00:24:59,416
Gdybym nie uwierzy�
twojemu t�umaczeniu,
213
00:24:59,458 --> 00:25:01,126
jeszcze by �y�.
214
00:25:01,168 --> 00:25:05,297
Jestem pewien, �e brat Adelmo
odebra� sobie �ycie.
215
00:25:05,964 --> 00:25:08,884
- Ale czy...
- Po burzy gradowej...
216
00:25:08,967 --> 00:25:13,680
Ale czy jest jaki� zwi�zek
mi�dzy tym, co si� sta�o? Spr�buj�...
217
00:25:14,014 --> 00:25:16,099
Po burzy gradowej,
218
00:25:16,266 --> 00:25:18,727
przy d�wi�ku drugiej tr�by,
219
00:25:18,936 --> 00:25:23,398
morze zamieni�o si� w krew.
220
00:25:23,607 --> 00:25:26,151
I patrzcie,
221
00:25:26,318 --> 00:25:29,446
tutaj jest krew.
222
00:25:29,488 --> 00:25:33,367
- Przepowiednia z Apokalipsy!
- Trzecia tr�ba.
223
00:25:33,575 --> 00:25:37,204
P�on�ca gwiazda
224
00:25:37,246 --> 00:25:41,750
zapadnie w wodn� kipiel.
225
00:25:41,792 --> 00:25:45,087
Nie marnujcie czasu!
7 ostatnich dni!
226
00:25:59,935 --> 00:26:03,272
Utarty korze� rdestu leczy biegunk�.
227
00:26:03,647 --> 00:26:05,190
A cebula,
228
00:26:05,274 --> 00:26:08,652
w ma�ych ilo�ciach, ciep�a i zwil�ona,
229
00:26:09,027 --> 00:26:12,406
pomaga przed�u�y� m�sk� erekcj�.
230
00:26:12,531 --> 00:26:15,951
U tych, co nie sk�adali �lub�w,
oczywi�cie.
231
00:26:28,881 --> 00:26:30,716
W wielu sytuacjach
232
00:26:30,799 --> 00:26:34,803
stosuje si� arszenik, bracie Severinusie?
233
00:26:35,679 --> 00:26:40,726
To najbardziej skuteczne lekarstwo
na zaburzenia nerwowe.
234
00:26:41,268 --> 00:26:43,854
Oczywi�cie, w ma�ych dawkach.
235
00:26:44,730 --> 00:26:47,816
A co si� stanie,
je�li nie b�d� takie ma�e?
236
00:26:49,610 --> 00:26:51,862
Powoduje �mier�.
237
00:27:00,287 --> 00:27:02,998
Czym si� zajmowa� ten cz�owiek?
238
00:27:03,540 --> 00:27:06,210
By� najlepszym t�umaczem z greckiego,
239
00:27:06,460 --> 00:27:09,463
ca�kowicie oddany Arystotelesowi.
240
00:27:09,671 --> 00:27:12,216
Przyja�ni� si� z przystojnym Adelmo?
241
00:27:12,257 --> 00:27:15,761
Bardzo.
Pracowali razem w skryptorium.
242
00:27:16,720 --> 00:27:21,141
Ale to by�o tylko braterskie uczucie,
a nie...
243
00:27:21,308 --> 00:27:25,437
Cia�o jest s�abe
i mo�e by� kuszone przez natur�
244
00:27:25,646 --> 00:27:28,273
lub wbrew naturze.
245
00:27:28,440 --> 00:27:30,984
Oni nie przejawiali tej sk�onno�ci.
246
00:27:31,068 --> 00:27:33,862
Je�li rozumiesz, o co mi chodzi.
247
00:28:43,473 --> 00:28:47,352
Dracul nadejdzie in futurum,
by was po�re�!
248
00:29:07,873 --> 00:29:11,210
Brzydki con Salvatore, co?
249
00:29:12,419 --> 00:29:15,297
Ma�y bracie, penitenziagite.
250
00:29:26,558 --> 00:29:29,144
Powiedzia�e� "penitenziagite".
251
00:30:01,343 --> 00:30:03,136
Mistrzu?
252
00:30:03,178 --> 00:30:05,681
Jakim j�zykiem on m�wi�?
253
00:30:06,056 --> 00:30:09,601
Wszystkimi j�zykami i �adnym.
254
00:30:10,143 --> 00:30:13,981
A co to za s�owo,
kt�rego obaj u�ywali�cie?
255
00:30:14,273 --> 00:30:16,900
Penitenziagite.
256
00:30:17,109 --> 00:30:21,029
- Co to znaczy?
- �e garbus niew�tpliwie
257
00:30:21,071 --> 00:30:23,282
by� kiedy� heretykiem.
258
00:30:24,324 --> 00:30:28,245
Penitenziagite
by�o zawo�aniem dulcynian�w.
259
00:30:28,620 --> 00:30:31,623
Dulcynianie?
Kim oni byli?
260
00:30:31,874 --> 00:30:34,710
Wierzyli w ub�stwo Jezusa.
261
00:30:34,960 --> 00:30:36,920
Tak jak my, franciszkanie.
262
00:30:37,087 --> 00:30:39,756
Twierdzili, �e wszyscy maj� by� biedni.
263
00:30:39,840 --> 00:30:42,426
Wi�c mordowali bogatych.
264
00:30:45,304 --> 00:30:47,181
Widzisz, Adso,
265
00:30:47,389 --> 00:30:51,602
granica mi�dzy ekstatyczn� wizj�
i grzesznym sza�em
266
00:30:51,685 --> 00:30:53,979
jest ledwo dostrzegalna.
267
00:30:55,189 --> 00:30:59,943
Wi�c mo�e...
To on zabi� t�umacza?
268
00:31:00,277 --> 00:31:03,780
Nie.
Dulcynianie bardziej gustowali
269
00:31:03,822 --> 00:31:06,366
w grubych biskupach
i bogatych ksi�ach.
270
00:31:06,450 --> 00:31:09,161
Nie w specjalistach od Arystotelesa.
271
00:31:09,786 --> 00:31:13,165
Ale masz racj�.
Wszystko musimy bra� pod uwag�.
272
00:31:19,671 --> 00:31:23,258
Mamy szcz�cie,
�e tyle tu �niegu.
273
00:31:23,342 --> 00:31:28,514
To pergamin, na kt�rym przest�pca
zostawia sw�j podpis.
274
00:31:28,805 --> 00:31:32,100
Co m�wi� ci te �lady?
275
00:31:32,309 --> 00:31:34,811
S� dwa razy g��bsze
276
00:31:34,853 --> 00:31:37,064
- ni� inne.
- Dobrze, Adso.
277
00:31:37,105 --> 00:31:39,650
A jaki z tego wniosek?
278
00:31:40,400 --> 00:31:43,195
- By� bardzo ci�ki.
- W�a�nie.
279
00:31:43,278 --> 00:31:46,031
A dlaczego by� ci�ki?
280
00:31:47,574 --> 00:31:49,826
Poniewa�...
281
00:31:49,993 --> 00:31:53,622
- By� gruby?
- Lub by� obci��ony ci�arem
282
00:31:53,830 --> 00:31:56,375
innego m�czyzny.
283
00:31:58,001 --> 00:32:01,588
Zanotujmy �lady tych st�p
284
00:32:01,839 --> 00:32:04,132
w naszej pami�ci.
285
00:32:05,551 --> 00:32:07,928
Ale �lady st�p prowadz�
286
00:32:08,053 --> 00:32:10,347
w tym kierunku.
287
00:32:10,889 --> 00:32:14,142
G�uptasie, nie przysz�o ci na my�l,
288
00:32:14,184 --> 00:32:17,563
�e szed� ty�em,
ci�gn�c za sob� cia�o?
289
00:32:17,771 --> 00:32:20,983
Wida� bruzdy zrobione obcasami.
290
00:32:22,067 --> 00:32:24,903
Gdzie nasz erudyta, t�umacz grecki
291
00:32:25,070 --> 00:32:28,824
spotka� anonimowego sprawc�
swojej �mierci?
292
00:32:57,603 --> 00:32:59,521
Bracie bibliotekarzu.
293
00:33:00,189 --> 00:33:04,943
Mo�e pozwolisz nam przejrze� prace
obu tych nieszcz�nik�w,
294
00:33:05,027 --> 00:33:07,112
kt�rzy odeszli do Boga?
295
00:33:07,487 --> 00:33:10,324
Niezwyk�a jest twoja pro�ba.
296
00:33:10,490 --> 00:33:13,452
Tak jak okoliczno�ci ich �mierci.
297
00:33:21,168 --> 00:33:23,295
Brat Adelmo siedzia� tutaj.
298
00:33:23,545 --> 00:33:25,631
Dzi�kuj�.
299
00:33:35,599 --> 00:33:38,685
Oczy ze szk�a w oprawie.
300
00:33:48,028 --> 00:33:52,824
Osio� ucz�cy biskup�w Pisma �wi�tego.
301
00:33:54,910 --> 00:33:56,870
Papie� jest lisem.
302
00:33:57,955 --> 00:34:00,582
Opat jest ma�p�.
303
00:34:01,667 --> 00:34:03,836
Naprawd� mia� talent
304
00:34:03,877 --> 00:34:06,004
do komicznych obraz�w.
305
00:34:14,137 --> 00:34:18,517
Mnich si� nie �mieje.
Tylko g�upcy w g�os si� �miej�.
306
00:34:20,435 --> 00:34:23,814
Ufam, �e moje s�owa
nie obra�� ci�, bracie.
307
00:34:23,897 --> 00:34:27,985
Us�ysza�em wszak�e �miech w tej sali.
308
00:34:28,110 --> 00:34:32,197
Wy, franciszkanie,
podchodzicie do �miechu
309
00:34:32,239 --> 00:34:35,033
- z pob�a�aniem.
- To prawda.
310
00:34:35,158 --> 00:34:37,369
�w. Franciszek cz�sto si� �mia�.
311
00:34:37,411 --> 00:34:39,872
�miech, to diabelski wiatr,
312
00:34:39,913 --> 00:34:43,000
kt�ry przekszta�ca rysy twarzy i sprawia,
313
00:34:43,041 --> 00:34:45,460
�e cz�owiek upodabnia si� do ma�py.
314
00:34:45,586 --> 00:34:48,172
Ma�py si� nie �miej�.
315
00:34:48,463 --> 00:34:51,175
�miech, to ludzka rzecz.
316
00:34:51,258 --> 00:34:53,010
Tak jak grzech.
317
00:34:53,135 --> 00:34:55,804
- Jezus si� nie �mia�.
- Na pewno?
318
00:34:55,846 --> 00:34:58,640
Nie ma o tym w �wi�tych pismach.
319
00:34:58,682 --> 00:35:01,185
Ani o tym, �e si� nie �mia�.
320
00:35:01,393 --> 00:35:04,104
Nawet �wi�ci wprowadzili komedi�,
321
00:35:04,229 --> 00:35:06,815
by o�mieszy� wrog�w wiary.
322
00:35:07,107 --> 00:35:11,570
Kiedy poganie wrzucili
�w. Maurusa do wrz�cej wody,
323
00:35:11,612 --> 00:35:16,533
narzeka�, �e jego k�piel jest
za zimna. Su�tan sparzy� r�k�.
324
00:35:16,992 --> 00:35:22,789
Zanurzony we wrz�tku �wi�ty
nie bawi si� w ten spos�b.
325
00:35:23,081 --> 00:35:27,753
Powstrzymuje krzyki
i cierpi dla prawdy.
326
00:35:27,920 --> 00:35:32,799
Arystoteles po�wi�ci� komedii
drug� cz�� Poetyki
327
00:35:32,925 --> 00:35:35,552
jako instrumentowi prawdy.
328
00:35:37,596 --> 00:35:40,140
- Czyta� to brat?
- Oczywi�cie, �e nie.
329
00:35:40,182 --> 00:35:44,811
- Zagin�a wiele wiek�w temu.
- Nie. Nigdy nie zosta�a napisana.
330
00:35:44,937 --> 00:35:49,441
Bo opatrzno�� nie chce gloryfikowa�
b�ahych rzeczy.
331
00:35:49,483 --> 00:35:52,319
- Musz� zaprzeczy�...
- Starczy!
332
00:35:52,402 --> 00:35:55,030
Nasz klasztor jest pogr��ony w smutku,
333
00:35:55,364 --> 00:36:00,369
a brat chce tu wprowadzi� czcze �arciki!
334
00:36:01,787 --> 00:36:06,375
Wybacz mi, czcigodny Jorge.
Moje uwagi by�y nie na miejscu.
335
00:36:12,130 --> 00:36:15,968
- Gdzie pracowa� grecki t�umacz?
- Tutaj.
336
00:36:29,481 --> 00:36:30,983
Chod�, Adso.
337
00:36:42,119 --> 00:36:45,706
Co wywnioskowa�e� z tej wizyty?
338
00:36:45,831 --> 00:36:48,667
�e nie wolno si� tam �mia�.
339
00:36:48,917 --> 00:36:53,046
Nie zauwa�y�e�, jak ma�o
by�o ksi��ek na p�kach?
340
00:36:54,089 --> 00:36:59,344
Skrybowie, kopi�ci, t�umacze,
badacze, my�liciele.
341
00:36:59,511 --> 00:37:03,390
Ale gdzie s� ksi��ki,
kt�rych potrzebuj� do pracy
342
00:37:03,473 --> 00:37:06,560
i z kt�rych ten klasztor s�ynie?
343
00:37:07,019 --> 00:37:08,812
Gdzie one s�?
344
00:37:11,773 --> 00:37:15,277
- Sprawdzasz mnie, mistrzu?
- Co masz na my�li?
345
00:37:16,236 --> 00:37:18,197
Z ca�ym szacunkiem,
346
00:37:18,405 --> 00:37:22,367
ale kiedy zadajesz mi pytanie,
zawsze masz gotow� odpowied�.
347
00:37:24,620 --> 00:37:27,998
- Wiesz, gdzie s� ksi��ki?
- Nie.
348
00:37:29,750 --> 00:37:35,422
Ale za�o�� si�, �e w wie�y
jest co� wi�cej, ni� powietrze.
349
00:37:44,723 --> 00:37:48,602
Gdy weszli�my, bibliotekarz
zamkn�� ma�e drzwi. Widzia�e�?
350
00:37:48,852 --> 00:37:51,688
- Tak.
- Mog� prowadzi� do biblioteki?
351
00:38:08,872 --> 00:38:12,125
Mistrzu! Szybko! Mam go!
352
00:38:13,836 --> 00:38:18,173
- Przesta�! Wystarczy!
- Pr�bowa� nas zabi�!
353
00:38:22,302 --> 00:38:23,512
Salvatore!
354
00:38:27,349 --> 00:38:32,437
Prosz�, panie, nie m�w opatowi
o jego przesz�o�ci.
355
00:38:32,521 --> 00:38:35,858
Nie odpowiada
za ostatnie �mierci w opactwie.
356
00:38:36,066 --> 00:38:37,276
Przyrzekam.
357
00:38:39,027 --> 00:38:41,029
Bracie, jeste� nam potrzebny.
358
00:38:41,154 --> 00:38:44,199
B�d� milcza� za pewne informacje.
359
00:38:52,082 --> 00:38:55,752
Nie mog�em zrozumie�,
czemu mistrz m�j tak szybko
360
00:38:55,878 --> 00:38:59,006
oddali� moje podejrzenia co do garbusa
361
00:38:59,214 --> 00:39:02,467
i czemu tak mu si� �pieszy�o
odwiedzi� wie��.
362
00:39:02,843 --> 00:39:05,345
Stwierdzi�em,
�e nie m�g� oprze� si�
363
00:39:05,387 --> 00:39:08,599
pokusie pogrzebania w ksi��kach.
364
00:40:26,885 --> 00:40:30,764
Nie ma zamka.
Musz� ryglowa� je od wewn�trz.
365
00:40:31,181 --> 00:40:32,724
Jak tam wejdziemy?
366
00:40:32,891 --> 00:40:35,394
Widocznie jest inne wej�cie.
367
00:40:37,396 --> 00:40:40,357
Co wielkog�owy pomocnik bibliotekarza
368
00:40:40,399 --> 00:40:43,151
stara� si� przed nami ukry�?
369
00:41:02,880 --> 00:41:07,176
Ma�e greckie litery.
Mo�e pisa�a je mr�wka.
370
00:41:09,303 --> 00:41:12,306
"Pos�u� si� pospolitymi lud�mi,
371
00:41:12,723 --> 00:41:15,767
dworuj�c z ich przywar... "
372
00:41:35,621 --> 00:41:37,539
No tak.
373
00:41:40,626 --> 00:41:42,377
Pisane sokiem z cytryny.
374
00:41:50,219 --> 00:41:51,803
Strzelec.
375
00:41:51,929 --> 00:41:53,555
S�o�ce.
376
00:41:53,847 --> 00:41:55,098
Merkury.
377
00:41:56,183 --> 00:41:57,726
Skorpion.
378
00:41:59,895 --> 00:42:06,235
To wskaz�wki napisane
jakim� kodem zodiakalnym. Ale dok�d?
379
00:42:08,028 --> 00:42:09,863
Kto tam jest?
380
00:42:10,030 --> 00:42:11,573
Kto to?
381
00:42:32,010 --> 00:42:35,097
- Moje szk�a!
- By�y na ksi�dze.
382
00:42:42,396 --> 00:42:44,106
Id� t�dy.
383
00:43:49,505 --> 00:43:52,591
Wychod�, ty ma�a suko.
384
00:43:54,051 --> 00:43:57,596
Wiem, �e tu jeste�.
Czuj� tw�j zapach.
385
00:44:03,101 --> 00:44:07,689
Co z tob�?
Boisz si� mnie?
386
00:44:27,167 --> 00:44:29,086
Znajd� ci�.
387
00:45:27,936 --> 00:45:29,730
Kim by�a?
388
00:45:29,897 --> 00:45:33,317
Kim by�a ta istota,
co zjawi�a si� jak �wit,
389
00:45:33,734 --> 00:45:37,946
czarowna niczym ksi�yc,
promienna jak s�o�ce,
390
00:45:38,488 --> 00:45:41,700
gro�na jak armia
przysposobiona do ataku?
391
00:49:06,071 --> 00:49:08,699
Dobry wiecz�r, Salvatore.
392
00:49:13,871 --> 00:49:16,373
Tutaj je �apiesz?
393
00:49:18,792 --> 00:49:22,421
Widzisz, s� piu grasso.
Wi�ksze, co?
394
00:49:23,088 --> 00:49:24,464
Ty...
395
00:49:24,798 --> 00:49:26,967
Je zjadasz?
396
00:49:28,093 --> 00:49:29,595
Chcesz?
397
00:49:29,803 --> 00:49:32,014
Dzi�kuj�, nie.
398
00:49:36,143 --> 00:49:39,438
Jako dobry chrze�cijanin
musisz mi powiedzie�...
399
00:49:49,406 --> 00:49:53,452
Adelmo da� pergamin Berengarowi?
400
00:49:53,952 --> 00:49:55,204
Nie, nie.
401
00:49:55,454 --> 00:49:58,874
T�umaczo... T�umaczo...
402
00:49:58,999 --> 00:50:01,835
T�umaczowi.
Czarnemu Wenancjuszowi.
403
00:50:01,877 --> 00:50:05,339
- I co si� potem sta�o?
- Potem...
404
00:50:39,039 --> 00:50:42,918
Mistrzu! Szybko,
znalaz�em jeszcze jedno.
405
00:50:51,510 --> 00:50:55,556
Co z twoim rozumem?
Widzia�e� kogo� z klatk� piersiow�,
406
00:50:55,597 --> 00:51:00,435
w kt�rej zmie�ci�oby si�
serce takiej wielko�ci?
407
00:51:01,270 --> 00:51:02,729
Nie.
408
00:51:03,689 --> 00:51:05,148
Nie.
409
00:51:05,482 --> 00:51:08,277
To wole serce.
410
00:51:09,403 --> 00:51:13,156
Jeden z mnich�w da� to pewnie
tej wie�niaczce
411
00:51:13,699 --> 00:51:15,617
w zamian za jej us�ugi.
412
00:51:16,034 --> 00:51:18,328
Dziewczynie?
Jakiej...?
413
00:51:19,246 --> 00:51:22,291
Tej, kt�ra st�d wybieg�a.
414
00:51:24,751 --> 00:51:29,631
- To musi by� bardzo brzydki mnich.
- Czemu?
415
00:51:32,467 --> 00:51:34,970
Gdyby by� m�ody i przystojny,
416
00:51:35,179 --> 00:51:39,933
obdarzy�aby go swymi wdzi�kami
za darmo.
417
00:51:41,685 --> 00:51:45,355
Tak czy inaczej,
cokolwiek sta�o si� w tej kuchni,
418
00:51:45,522 --> 00:51:48,692
nie ma nic wsp�lnego
z naszym dochodzeniem.
419
00:51:49,484 --> 00:51:53,363
Salvatore przekona� mnie,
�e Berengar, pomocnik bibliotekarza,
420
00:51:53,405 --> 00:51:56,742
zna klucz do zagadki.
Co m�wisz?
421
00:51:57,284 --> 00:52:00,746
- Nic, mistrzu.
- To dobrze.
422
00:52:17,513 --> 00:52:19,139
Mistrzu?
423
00:52:22,351 --> 00:52:24,645
Musz� ci co� wyzna�.
424
00:52:26,438 --> 00:52:27,856
Wiem.
425
00:52:30,275 --> 00:52:32,653
Wys�uchasz mojej spowiedzi?
426
00:52:33,362 --> 00:52:37,991
Zwierz mi si� raczej jako przyjacielowi.
427
00:52:45,290 --> 00:52:46,834
Mistrzu...
428
00:52:48,752 --> 00:52:50,295
Czy by�e�...
429
00:52:50,879 --> 00:52:52,756
Kiedy�...
430
00:52:53,966 --> 00:52:55,634
Zakochany?
431
00:52:55,801 --> 00:52:59,763
Zakochany?
Tak. Wiele razy.
432
00:52:59,930 --> 00:53:02,933
- Naprawd�?
- Oczywi�cie.
433
00:53:03,100 --> 00:53:05,060
W Arystotelesie, Owidiuszu...
434
00:53:05,227 --> 00:53:08,438
Nie, nie.
Chodzi mi o...
435
00:53:10,357 --> 00:53:14,069
Czy�by� myli� mi�o�� z ��dz�?
436
00:53:15,487 --> 00:53:16,697
Myl�?
437
00:53:18,532 --> 00:53:20,409
Nie wiem.
438
00:53:21,660 --> 00:53:24,079
Chc� tylko jej dobra.
439
00:53:26,039 --> 00:53:28,500
Chc�, �eby by�a szcz�liwa.
440
00:53:28,667 --> 00:53:31,461
Chc� uwolni� j� od biedy.
441
00:53:33,297 --> 00:53:36,717
- O rety.
- Czemu "o rety"?
442
00:53:36,884 --> 00:53:38,343
Jeste� zakochany.
443
00:53:39,845 --> 00:53:41,763
Czy to �le?
444
00:53:43,140 --> 00:53:46,226
Dla mnicha stanowi to pewien problem.
445
00:53:47,186 --> 00:53:50,939
�w. Tomasz nie stawia� mi�o�ci
ponad wszelkie cnoty?
446
00:53:51,064 --> 00:53:55,527
Tak. Mi�o�ci do Boga, Adso.
Mi�o�ci do Boga.
447
00:54:00,616 --> 00:54:03,660
A mi�o��... do kobiety?
448
00:54:03,827 --> 00:54:08,457
O kobietach �w. Tomasz z Akwinu
niewiele wiedzia�.
449
00:54:08,707 --> 00:54:11,084
Ale pisma s� bardzo jasne.
450
00:54:11,251 --> 00:54:15,964
Przys�owie ostrzega: "Kobieta mo�e
zaw�adn�� dusz� m�czyzny".
451
00:54:16,173 --> 00:54:22,221
A Eklezjasta m�wi: "Od �mierci
bardziej gorzka jest kobieta".
452
00:54:24,014 --> 00:54:25,390
Tak, ale...
453
00:54:26,600 --> 00:54:29,269
- A co ty uwa�asz, mistrzu?
- C�...
454
00:54:30,187 --> 00:54:33,607
Nie mam takiego do�wiadczenia jak ty.
455
00:54:33,732 --> 00:54:38,987
Ale... trudno mi uwierzy�...
456
00:54:40,656 --> 00:54:44,243
�e B�g stworzy�by tak haniebn� istot�,
457
00:54:44,368 --> 00:54:47,746
nie obdarzywszy jej �adnymi cnotami.
458
00:54:53,293 --> 00:54:56,463
Jakie spokojne by�oby �ycie
bez mi�o�ci, Adso.
459
00:54:58,257 --> 00:54:59,967
Jakie bezpieczne.
460
00:55:00,342 --> 00:55:01,718
Ciche.
461
00:55:05,430 --> 00:55:07,182
I jakie nudne.
462
00:55:21,905 --> 00:55:24,533
Bo�e, kierowa�e� naszymi krokami,
463
00:55:24,575 --> 00:55:27,911
by�my osi�gn�li ducha spok�j,
464
00:55:27,953 --> 00:55:32,040
bo chcesz pojednania,
tak jak my, franciszkanie.
465
00:55:32,875 --> 00:55:36,962
- Chod�my, bracia.
- Niech tak b�dzie, Panie.
466
00:55:40,716 --> 00:55:42,342
Bracie Berengarze?
467
00:55:49,683 --> 00:55:52,352
Pewnie si� gdzie� ukrywa.
468
00:55:53,395 --> 00:55:56,732
Z ksi��k� i moimi szk�ami.
469
00:56:05,532 --> 00:56:07,492
Bracie Berengarze.
470
00:56:12,956 --> 00:56:15,417
Mistrzu, sp�jrz.
Drzwi.
471
00:56:25,010 --> 00:56:26,720
Brat Malachiasz.
472
00:56:26,845 --> 00:56:30,098
Szukamy twego pomocnika,
brata Berengara.
473
00:56:30,224 --> 00:56:32,476
- Jest tu?
- Nie.
474
00:56:32,893 --> 00:56:34,811
Rozumiem.
475
00:56:35,187 --> 00:56:38,774
Wiesz, gdzie mo�emy go znale��?
476
00:56:39,191 --> 00:56:40,067
Nie.
477
00:56:40,150 --> 00:56:43,737
Mo�e jest na g�rze,
w bibliotece?
478
00:56:43,946 --> 00:56:45,155
Nie.
479
00:56:46,031 --> 00:56:48,283
Jestem bardzo ciekawy biblioteki.
480
00:56:48,367 --> 00:56:50,494
- Mog�?
- Nie.
481
00:56:52,454 --> 00:56:53,789
Czemu nie?
482
00:56:53,914 --> 00:56:57,376
�cis�e polecenie opata.
Nikt nie mo�e wej��
483
00:56:57,417 --> 00:57:02,005
do biblioteki opr�cz mnie
i mojego pomocnika.
484
00:57:02,756 --> 00:57:04,383
Rozumiem.
485
00:57:05,008 --> 00:57:06,802
Ponownie dzi�kuj�.
486
00:57:19,898 --> 00:57:22,067
Mo�e co� mu si� sta�o.
487
00:57:23,986 --> 00:57:27,364
- I znajdziemy go w wodzie.
- Co?
488
00:57:27,614 --> 00:57:30,576
Trzecia tr�ba, jak m�wi� Ubertino.
489
00:57:31,034 --> 00:57:35,581
- Ksi�ga Apokalipsy.
- Nie tej ksi�gi szukamy.
490
00:57:44,423 --> 00:57:48,886
To ma by� kurczak?
Wygl�da jak wr�bel.
491
00:58:03,233 --> 00:58:08,697
Witam brata Micha�a w naszym opactwie
i was, bracia franciszkanie.
492
00:58:08,739 --> 00:58:13,243
Ty, paesano! Na koniec!
Jak inni, do kolejki!
493
00:58:13,952 --> 00:58:16,788
- Pu��!
- Salvatore, pu�� go!
494
00:58:17,039 --> 00:58:21,293
To Cuthbert z Winchesteru,
jeden z naszych najzacniejszych go�ci.
495
00:58:22,085 --> 00:58:25,714
Chod�my, musimy rozwa�y�
piln� spraw�.
496
00:58:27,799 --> 00:58:30,219
Opat zda si� by� pewnym,
497
00:58:30,260 --> 00:58:33,055
�e diabe� hula w tych murach.
498
00:58:33,096 --> 00:58:35,766
On tu jest.
499
00:58:36,016 --> 00:58:39,019
Jedynym dowodem
na istnienie diab�a jest to,
500
00:58:39,269 --> 00:58:40,771
�e chcecie ujrze� go w dzia�aniu.
501
00:58:40,854 --> 00:58:44,399
A je�li racj� ma Ubertino, nie ty?
502
00:58:44,483 --> 00:58:47,277
Ta debata jest dla nas bardzo wa�na.
503
00:58:47,319 --> 00:58:51,281
Uwa�amy, �e papie� chce
rozwi�za� nasz zakon.
504
00:58:51,323 --> 00:58:53,200
I zrobi� z nas heretyk�w.
505
00:58:53,242 --> 00:58:57,871
Chc� przes�ucha� jednego brata
i sprawa b�dzie rozwi�zana.
506
00:58:59,581 --> 00:59:03,085
Williamie, w tobie nasza nadzieja.
507
00:59:03,418 --> 00:59:06,338
M�dl si� do Boga,
�eby� nas nie zawi�d�.
508
00:59:11,426 --> 00:59:13,053
Bracie Williamie.
509
00:59:55,721 --> 00:59:57,973
Znalaz�e� ksi�g� po grecku?
510
00:59:58,182 --> 00:59:59,308
Nie.
511
01:00:13,155 --> 01:00:14,948
Mia�em racj�.
512
01:00:15,449 --> 01:00:18,160
Ksi�ga Apokalipsy te�.
513
01:00:19,786 --> 01:00:22,998
- Musimy natychmiast porozmawia�.
- W rzeczy samej.
514
01:00:24,124 --> 01:00:26,001
Mamy o czym.
515
01:00:26,668 --> 01:00:30,005
Jak tylko zbadamy to cia�o.
516
01:00:34,009 --> 01:00:37,387
Taka k�piel z li��mi zawsze koi b�l.
517
01:00:37,554 --> 01:00:40,682
- By� lewor�czny.
- To prawda.
518
01:00:40,724 --> 01:00:42,976
By� odmienny pod wieloma wzgl�dami.
519
01:00:43,769 --> 01:00:46,522
Czy s� tu inni lewor�czni bracia?
520
01:00:47,564 --> 01:00:49,483
Nic o tym nie wiem.
521
01:00:50,651 --> 01:00:52,277
Plamy z inkaustu.
522
01:01:02,120 --> 01:01:05,165
Nie pisa� j�zykiem, jak mniemam.
523
01:01:14,633 --> 01:01:17,803
- Kilka linijek po grecku.
- Tak.
524
01:01:18,220 --> 01:01:20,305
Napisa� je Wenancjusz.
525
01:01:20,889 --> 01:01:25,644
Notatki z ksi�gi, kt�r� czyta�
tu� przed swoj� �mierci�.
526
01:01:26,520 --> 01:01:29,356
Widzisz, jak zmienia si� jego pismo?
527
01:01:30,983 --> 01:01:32,776
Tu ju� zacz�� umiera�.
528
01:01:32,818 --> 01:01:35,028
A jaki st�d wniosek?
529
01:01:37,531 --> 01:01:40,742
Plama b��kitnej farby.
530
01:01:41,702 --> 01:01:44,204
Tak, ale to unikalny b��kit.
531
01:01:44,246 --> 01:01:47,833
Sporz�dzi� go tw�j wielki uczony,
brat Adelmo,
532
01:01:48,041 --> 01:01:50,669
kt�ry mia� ten pergamin wcze�niej.
533
01:01:50,878 --> 01:01:53,922
Sk�d to wiemy?
Gdy� notatki
534
01:01:54,006 --> 01:01:57,593
pokrywaj� plamy,
nie za� na odwr�t.
535
01:01:59,386 --> 01:02:05,642
Bracie Williamie,
opactwo to spowija straszna tajemnica,
536
01:02:06,393 --> 01:02:10,105
ale jak do tej pory
twoje m�tne wyja�nienia
537
01:02:10,397 --> 01:02:12,983
wcale jej nie rozja�niaj�.
538
01:02:16,069 --> 01:02:17,321
�wieca.
539
01:02:20,741 --> 01:02:26,747
Kto� zada� sobie wiele trudu,
by skry� tajemnic� o du�ym znaczeniu.
540
01:02:27,998 --> 01:02:30,751
Pismo jest niew�tpliwie lewor�czne.
541
01:02:31,627 --> 01:02:34,713
A jedyn� lewor�czn� osob�
w opactwie jest,
542
01:02:34,880 --> 01:02:38,342
czy raczej by� Berengar,
pomocnik bibliotekarza.
543
01:02:38,926 --> 01:02:44,515
Ale w jaki sekret by� wtajemniczony?
544
01:02:44,973 --> 01:02:47,643
Powiesz mi to, jak s�dz�.
545
01:02:47,976 --> 01:02:50,437
Chodzi o ksi�gi.
Zakazane ksi�gi.
546
01:02:50,479 --> 01:02:53,649
Wprowadzaj�ce zam�t duchowy.
547
01:02:54,441 --> 01:02:58,612
Wszyscy znali s�abo�� Berengara
do urodziwych ch�opc�w.
548
01:02:58,820 --> 01:03:01,865
Gdy przystojny Adelmo
chcia� przeczyta� zakazan� ksi�g�,
549
01:03:01,907 --> 01:03:05,994
Berengar poda� mu jej lokalizacj�,
550
01:03:06,036 --> 01:03:08,705
zaszyfrowan� na tym pergaminie...
551
01:03:09,373 --> 01:03:13,585
w zamian za wynaturzone przyjemno�ci.
552
01:03:13,627 --> 01:03:14,795
Do��, bracie Williamie!
553
01:03:14,837 --> 01:03:18,715
Adelmo zgodzi� si� i uleg� pokusie.
554
01:03:19,007 --> 01:03:21,802
Targany �alem i rozpacz�
555
01:03:21,885 --> 01:03:26,348
uda� si� na cmentarz,
gdzie spotka� greckiego t�umacza.
556
01:03:26,682 --> 01:03:29,768
- Sk�d to wiesz?
- By� tam �wiadek.
557
01:03:29,852 --> 01:03:31,353
Garbus.
558
01:03:32,187 --> 01:03:35,899
Widzia�, jak Adelmo
dawa� pergamin Wenancjuszowi.
559
01:03:37,150 --> 01:03:41,822
Pobieg� ku ma�ej wie�y i rzuci� si� z okna.
560
01:03:42,197 --> 01:03:45,909
Noc�, gdy Berengar
kara� swe grzeszne cia�o,
561
01:03:46,034 --> 01:03:49,496
Wenancjusz, za pomoc� tajnej instrukcji,
562
01:03:49,621 --> 01:03:53,584
wszed� do biblioteki i znalaz� ksi�g�.
563
01:03:54,084 --> 01:03:58,505
Zani�s� j� na swoje biurko
w skryptorium i zacz�� czyta�.
564
01:03:58,589 --> 01:04:01,800
Przepisawszy kilka tajemniczych cytat�w,
565
01:04:01,925 --> 01:04:04,845
zmar� z czarn� plam� na palcu.
566
01:04:04,887 --> 01:04:08,432
Pomocnik bibliotekarza znalaz� cia�o
567
01:04:08,515 --> 01:04:13,270
i zaci�gn�� je do chlewu,
�eby odsun�� podejrzenia.
568
01:04:14,021 --> 01:04:17,024
Ale zostawi� podpis.
569
01:04:17,232 --> 01:04:20,027
I ksi�g� na biurku t�umacza.
570
01:04:20,152 --> 01:04:23,280
Berengar wr�ci� tam w nocy
i przeczyta� j�.
571
01:04:23,405 --> 01:04:27,326
Wkr�tce potem opanowa� go straszny b�l
572
01:04:27,534 --> 01:04:32,164
i uton��, bior�c koj�c� k�piel z li��mi.
573
01:04:32,789 --> 01:04:34,833
Na palcu mia� czarn� plam�.
574
01:04:35,417 --> 01:04:38,795
Wszyscy trzej umarli z powodu ksi�gi,
575
01:04:38,837 --> 01:04:41,048
kt�ra zabija, albo kto�
576
01:04:41,131 --> 01:04:45,719
zabija dla niej.
Pozw�l mi wi�c wej�� do biblioteki.
577
01:04:46,053 --> 01:04:48,430
Bracie Williamie!
578
01:04:48,639 --> 01:04:51,350
Za�lepia ci� duma.
579
01:04:52,518 --> 01:04:54,770
Dufny w sw�j rozum,
580
01:04:54,895 --> 01:04:59,983
nie potrafisz dostrzec tego,
co jest oczywiste dla ka�dego.
581
01:05:15,707 --> 01:05:17,960
Dzi�kuj�, bracie Williamie.
582
01:05:19,086 --> 01:05:22,798
Doceniamy twoje wysi�ki...
583
01:05:23,090 --> 01:05:25,300
lecz teraz musz� ci� prosi�,
584
01:05:25,634 --> 01:05:29,179
by� wstrzyma� dalsze �ledztwo.
585
01:05:30,597 --> 01:05:36,728
Szcz�liwie dla nas,
z delegacj� papiesk� przybywa kto�,
586
01:05:37,896 --> 01:05:41,942
kto �wietnie zna sztuczki Z�ego.
587
01:05:46,280 --> 01:05:51,034
Cz�owiek, kt�rego znasz,
jak s�dz�, nazbyt dobrze.
588
01:05:54,037 --> 01:05:55,455
Bernardo Gui.
589
01:05:57,040 --> 01:05:58,959
Inkwizytor.
590
01:06:07,885 --> 01:06:09,595
Mistrzu,
591
01:06:09,720 --> 01:06:11,972
kim jest Bernardo Gui?
592
01:06:12,973 --> 01:06:17,644
William!
Szuka�em ci� w ca�ym opactwie.
593
01:06:17,769 --> 01:06:20,981
Micha� chce ci� niezw�ocznie widzie�.
594
01:06:21,982 --> 01:06:23,525
Samego.
595
01:06:24,234 --> 01:06:27,821
- Wiesz, kto przybywa?
- Wiem. Bernardo Gui.
596
01:06:27,905 --> 01:06:30,157
Ubertino musi opu�ci� klasztor.
597
01:06:30,407 --> 01:06:34,494
Ju� to za�atwili�my,
ale ciebie to te� dotyczy.
598
01:06:34,745 --> 01:06:38,373
Porzu� szukanie rozwi�zania
tej nieszcz�snej sprawy.
599
01:06:38,415 --> 01:06:42,628
- I b��dne wnioski.
- Taka jest prawda.
600
01:06:42,711 --> 01:06:45,214
William ma zawsze racj�!
601
01:06:45,255 --> 01:06:50,636
Bez wzgl�du na skutki
dla niego samego lub innych os�b,
602
01:06:50,844 --> 01:06:56,558
William z Baskerville zawsze musi
udowodni�, �e ma racj�.
603
01:06:56,767 --> 01:07:00,687
Czy� nie twa pr�no��
i uparta wiara w rozum
604
01:07:00,854 --> 01:07:03,649
przywiod�y ci� do konfliktu z Bernardem?
605
01:07:03,815 --> 01:07:05,692
Nie ku� zn�w losu.
606
01:07:06,068 --> 01:07:10,030
Nawet cesarz
nie b�dzie m�g� ci� teraz ocali�.
607
01:07:25,420 --> 01:07:30,384
Moje cia�o zapomnia�o o grzesznej
przyjemno�ci naszego po��czenia,
608
01:07:30,843 --> 01:07:34,263
ale moja dusza nie mog�a jej zapomnie�.
609
01:07:38,642 --> 01:07:40,477
A teraz?
610
01:07:40,936 --> 01:07:44,648
Teraz, kiedy j� zobaczy�em po�r�d ub�stwa.
611
01:07:44,982 --> 01:07:48,694
Wielbi�em Boga,
�e by�em Franciszkaninem.
612
01:07:49,027 --> 01:07:52,906
Pragn��em, aby wiedzia�a,
�e nie nale�a�em do tego opactwa
613
01:07:53,574 --> 01:07:58,745
lecz do zakonu
ratuj�cego jej ludzi z ub�stwa.
614
01:08:03,208 --> 01:08:06,295
I duchowego zepsucia.
615
01:09:00,766 --> 01:09:03,268
�egnaj, Williamie.
616
01:09:03,894 --> 01:09:07,314
Jeste� szalony i arogancki.
617
01:09:08,273 --> 01:09:13,445
Ale kocham ci� i nigdy nie przestan�
modli� si� za ciebie.
618
01:09:15,614 --> 01:09:19,159
�egnaj, drogie dziecko.
619
01:09:20,661 --> 01:09:25,165
Staraj si� nie bra� z�ego przyk�adu
ze swojego mistrza.
620
01:09:25,249 --> 01:09:31,588
Za du�o my�li. I zawsze polega
tylko na swoim rozumie.
621
01:09:31,755 --> 01:09:40,722
Zamiast pok�ada� ufno�� w zdolno�ci prorocze...
swojego serca.
622
01:09:42,015 --> 01:09:45,644
Staraj si� nie b�yszcze� inteligencj�.
623
01:09:45,936 --> 01:09:50,190
P�aczcie nad ranami naszego Pana...
624
01:09:50,941 --> 01:09:55,529
i wyrzu� w ko�cu te ksi��ki!
625
01:09:55,571 --> 01:09:59,241
Jest cz�� Ubertino,
o kt�r� naprawd� jestem zazdrosny.
626
01:09:59,324 --> 01:10:03,245
I pami�tajcie, moi przyjaciele,
obawiajcie si� ostatniej tr�bki.
627
01:10:03,662 --> 01:10:10,043
Nast�pna spadnie z nieba.
I wtedy nadejdzie tysi�c skorpion�w.
628
01:10:10,210 --> 01:10:13,505
Tak, tak...
nie zapomnimy.
629
01:10:42,451 --> 01:10:45,412
Kt�ra najwi�ksz� budzi groz�?
630
01:10:46,997 --> 01:10:48,081
Wszystkie.
631
01:10:48,373 --> 01:10:51,043
Przyjrzyj si� dobrze.
632
01:10:57,174 --> 01:10:58,217
Ta.
633
01:10:58,258 --> 01:11:00,302
We mnie tak�e.
634
01:11:12,189 --> 01:11:13,774
A zatem...
635
01:11:21,907 --> 01:11:23,992
Ty pierwszy.
636
01:12:15,169 --> 01:12:19,214
To fundament wie�y.
637
01:12:27,514 --> 01:12:30,058
Jak wszak�e doj�� do biblioteki?
638
01:12:32,686 --> 01:12:37,900
Szczury mi�uj� pergamin jak uczeni.
Id�my za nimi.
639
01:12:43,780 --> 01:12:50,495
166 - zaryglowane drzwi do
skryptorium. 167,168,169,170
640
01:13:02,049 --> 01:13:04,259
Wiedzia�em!
641
01:13:08,222 --> 01:13:11,600
Adso.
Ja wiedzia�em!
642
01:13:38,043 --> 01:13:39,503
Czy pojmujesz?
643
01:13:39,628 --> 01:13:44,007
To jedna z najwi�kszych bibliotek
w naszym �wiecie.
644
01:14:09,616 --> 01:14:11,451
Odnajdziemy tu ksi�g�, kt�rej szukamy?
645
01:14:11,785 --> 01:14:13,495
Z czasem.
646
01:14:18,792 --> 01:14:22,004
To arcydzie�o Adso.
647
01:14:24,339 --> 01:14:27,426
Te wersje komentowa� Umberto z Bolonii.
648
01:14:28,177 --> 01:14:32,556
Ile jeszcze sal?
Ile jeszcze ksi�g?
649
01:14:37,186 --> 01:14:41,815
Nie nale�y wzbrania� nikomu
swobodnego z nich korzystania.
650
01:14:48,947 --> 01:14:53,827
Mo�e s� zbyt cenne?
Zbyt delikatne?
651
01:14:54,077 --> 01:14:56,872
Nie w tym rzecz, Adso.
652
01:14:56,955 --> 01:15:00,542
Zawieraj� cz�sto wiedz�
odmienn� od naszej
653
01:15:00,626 --> 01:15:08,175
i poj�cia, kt�re mog�yby nas o�mieli�,
by podda� w w�tpliwo�� nieomylno�� S�owa Bo�ego.
654
01:15:17,184 --> 01:15:18,477
Mistrzu...
655
01:15:21,271 --> 01:15:25,359
A zw�tpienie, Adso,
to wr�g wiary.
656
01:15:27,653 --> 01:15:29,571
Mistrzu...
657
01:15:49,842 --> 01:15:52,052
Zaczekaj na mnie.
658
01:15:54,054 --> 01:15:56,723
W�a�nie czekam na ciebie.
659
01:16:02,229 --> 01:16:04,606
Ale s�ysz� jak chodzisz.
660
01:16:05,774 --> 01:16:09,194
Nie ruszam si�, Adso,
jestem tutaj.
661
01:16:28,046 --> 01:16:30,174
Jeste� na g�rze?
662
01:16:31,216 --> 01:16:33,510
Gdzie jeste�, ch�opcze?
663
01:16:34,928 --> 01:16:36,680
Zgubi�em si�.
664
01:16:58,952 --> 01:17:03,874
C�, Adso...
wszystko wskazuje, �e to labirynt.
665
01:17:16,970 --> 01:17:18,430
Jeste� tam wci��.
666
01:17:18,889 --> 01:17:20,307
Tak.
667
01:17:20,933 --> 01:17:22,976
Jak st�d wyjdziemy?
668
01:17:23,852 --> 01:17:27,814
Z pewnym trudem, o ile w og�le.
669
01:17:28,815 --> 01:17:33,320
W tym ca�y urok labiryntu.
670
01:17:34,488 --> 01:17:39,660
Adso, zachowuj spok�j,
otw�rz ksi�g� i czytaj na g�os.
671
01:17:39,868 --> 01:17:44,623
Id�c z sali ca�y czas skr�caj w lewo.
672
01:17:45,290 --> 01:17:51,463
"Mi�o�� nie jest chorob�,
lecz zmienia si� w ni�,
673
01:17:51,505 --> 01:17:54,883
kiedy poczyna n�ka� my�li.
674
01:17:55,008 --> 01:18:00,597
Mi�osne fantazje burz�
oddech i przy�pieszaj� puls.
675
01:18:00,639 --> 01:18:08,105
Mi�osna melancholia, jak linkantropia,
powoduje wilcze zachowanie u swych ofiar.
676
01:18:08,564 --> 01:18:13,193
Wygl�d kochanka poczyna si� zmienia�:
677
01:18:13,318 --> 01:18:19,616
zawodzi wzrok, wysychaj� usta,
twarz szpec� pryszcze i strupy.
678
01:18:19,741 --> 01:18:22,953
Jawi� si� te� znaki, jakby k�sa� pies.
679
01:18:23,704 --> 01:18:31,628
U schy�k�w dni grasowa� zaczyna
po cmentarzach, nocami - niczym wilk."
680
01:18:33,213 --> 01:18:35,591
Mistrzu... widz� �wiat�o.
681
01:18:35,632 --> 01:18:38,635
Nie ruszaj si�, zosta� tam.
682
01:18:40,679 --> 01:18:42,514
Widz� cz�owieka.
683
01:18:43,015 --> 01:18:45,934
- Zatrzyma� si�.
- Co robi?
684
01:18:46,810 --> 01:18:48,687
Unosi kaganek.
685
01:18:48,979 --> 01:18:51,064
Ile razy?
686
01:18:53,483 --> 01:18:55,277
Trzy razy.
687
01:18:55,777 --> 01:18:58,488
To ja.
Unie� sw�j.
688
01:19:19,092 --> 01:19:23,180
G�upcze.
To tylko zwierciad�o.
689
01:19:32,940 --> 01:19:34,358
Ratuj ksi�gi.
690
01:19:34,525 --> 01:19:36,944
Chc� ratowa� ciebie.
691
01:19:45,244 --> 01:19:50,040
Drzwi z zapadni�, zwierciad�o
- jeste�my na miejscu.
692
01:19:56,380 --> 01:20:02,135
Gdybym teraz zdo�a� odczyta�
instrukcje greckiego t�umacza.
693
01:20:03,512 --> 01:20:09,560
Nie s�dzisz chyba, �em odda� pergamin
opatowi nim zrobi�em kopie.
694
01:20:19,695 --> 01:20:21,905
Co to znaczy?
695
01:20:21,947 --> 01:20:25,409
Wznosz�c r�k� nad idolem...
696
01:20:26,577 --> 01:20:30,497
wci�nij pierwszy
i si�dmy z czterech.
697
01:20:31,498 --> 01:20:34,126
Doskonale.
698
01:20:35,502 --> 01:20:36,795
Jakim idolem?
699
01:20:36,879 --> 01:20:39,173
Jeste�my tu, aby si� tego dowiedzie�.
700
01:20:39,298 --> 01:20:41,884
Pierwszy i si�dmy z czterech?
701
01:20:42,050 --> 01:20:46,722
Gdybym na wszystko zna� odpowied�,
to uczy�bym teologii.
702
01:21:45,864 --> 01:21:48,325
I znowu.
703
01:21:53,914 --> 01:21:55,958
S�ysza�e�?
704
01:21:59,670 --> 01:22:02,047
- To moje z�by, mistrzu.
- Co?
705
01:22:02,130 --> 01:22:03,841
Moje z�by.
706
01:22:04,007 --> 01:22:05,926
Nie b�j si�.
707
01:22:06,927 --> 01:22:09,888
Nie boj� si�, zimno mi.
708
01:22:13,559 --> 01:22:14,309
Wracamy.
709
01:22:14,351 --> 01:22:16,061
Nie, prosz�,
je�li to z mego powodu...
710
01:22:16,103 --> 01:22:19,064
Nie. Musz� wyzna�,
mam pewn� niejasno��.
711
01:22:19,314 --> 01:22:21,233
Pomy�lmy.
712
01:22:25,612 --> 01:22:28,407
By znale�� wyj�cie z labiryntu...
713
01:22:30,158 --> 01:22:32,995
w miejscu rozwidlenia
oznaczasz drog� strza�k�.
714
01:22:33,078 --> 01:22:34,913
Nie, nie...
715
01:22:37,332 --> 01:22:38,584
Mistrzu...
716
01:22:38,750 --> 01:22:40,711
Ch�opcze, ja my�l�...
717
01:22:40,794 --> 01:22:43,463
Gdy znaki s� na rozwidleniach...
718
01:22:43,505 --> 01:22:45,591
Mistrzu...
719
01:22:51,847 --> 01:22:54,683
�wietnie, m�j drogi.
720
01:22:54,850 --> 01:22:58,061
Twa edukacja dobrze nam s�u�y.
721
01:24:10,884 --> 01:24:12,344
Dzi�ki.
722
01:24:16,181 --> 01:24:19,852
Lucyferze, b�d� na me us�ugi.
723
01:25:13,447 --> 01:25:15,741
Panie Bernardzie, zechciej spojrze�.
724
01:25:15,824 --> 01:25:17,784
Przeszuka� j�.
725
01:25:33,800 --> 01:25:41,183
Drogi opacie, zaprosi�e� mnie tu,
abym wy�ledzi� obecno�� z�ego w tym opactwie.
726
01:25:43,268 --> 01:25:45,521
Ju� go znalaz�em.
727
01:25:48,440 --> 01:25:56,198
Nieraz ju� widzia�em te same przedmioty
kultu szatana - czarny kogut i czarny kot.
728
01:25:56,657 --> 01:25:59,284
Robi�a to dla jad�a - powiedz im.
729
01:25:59,326 --> 01:26:03,789
Brat William niezawodnie pami�ta,
jak przewodzi� rozprawie,
730
01:26:04,414 --> 01:26:09,419
gdy niewiasta wyzna�a, �e obcowa�a z diab�em,
kt�ry wcieli� si� posta� czarnego kota.
731
01:26:09,503 --> 01:26:16,176
Nie musisz, jak s�dz�, si�ga� do mych do�wiadcze�,
by formu�owa� swe wnioski, Bernardzie.
732
01:26:17,094 --> 01:26:21,557
W istocie nie,
gdy dowody s� tak niezbite.
733
01:26:22,140 --> 01:26:26,144
Czarownica, uwiedziony mnich,
diabelskie rytua�y.
734
01:26:26,854 --> 01:26:35,487
Jutro spr�bujemy dociec, czy wydarzenia te
maj� zwi�zek z inn� jeszcze tajemnic� opactwa.
735
01:26:37,531 --> 01:26:42,661
Zamkn�� ich, by�my wszyscy
mogli spa� bezpiecznie tej nocy.
736
01:26:53,630 --> 01:26:56,300
Nic nie rzek�e�.
737
01:26:57,634 --> 01:27:01,638
Bo nic nie by�o do powiedzenia.
738
01:27:03,765 --> 01:27:08,812
Wyg�aszasz prawdy
o ksi�gach i poj�ciach tylko.
739
01:27:09,938 --> 01:27:12,357
Ona ju� sp�on�a na stosie, Adso.
740
01:27:12,691 --> 01:27:16,653
Bernardo Gui orzek� - jest czarownic�.
741
01:27:17,362 --> 01:27:19,907
To nie prawda - wiesz o tym.
742
01:27:20,407 --> 01:27:21,825
Wiem...
743
01:27:23,493 --> 01:27:31,043
i wiem, �e ktokolwiek podwa�a
rozstrzygni�cie inkwizytora, winien jest herezji.
744
01:27:35,214 --> 01:27:37,841
Du�o wiesz o tym jak widz�.
745
01:27:39,384 --> 01:27:40,969
O tak.
746
01:27:45,557 --> 01:27:47,351
Powiesz mi...
747
01:27:50,103 --> 01:27:51,855
jak przyjacielowi.
748
01:27:52,231 --> 01:27:54,650
Co tu m�wi�...
749
01:27:56,944 --> 01:28:00,906
Kiedy� sam by�em inkwizytorem
- w pierwszych latach
750
01:28:01,406 --> 01:28:06,245
gdy inkwizycja kierowa� chcia�a - nie kara�.
751
01:28:08,622 --> 01:28:11,959
Przysz�o mi raz
przewodzi� rozprawie cz�owieka...
752
01:28:13,502 --> 01:28:17,506
kt�rego jedyn� win� by�o,
�e prze�o�y� z greki ksi�g�
753
01:28:17,840 --> 01:28:20,843
sprzeczn� w wymowie z Pismem �wi�tym.
754
01:28:23,303 --> 01:28:27,432
Bernardo Qui
chcia� go skaza� jako heretyka.
755
01:28:29,768 --> 01:28:31,687
Ja go uniewinni�em.
756
01:28:32,813 --> 01:28:35,941
Wtedy Bernardo Gui
oskar�y� mnie o herezje.
757
01:28:36,483 --> 01:28:38,318
Za to, �em broni� t�umacza.
758
01:28:40,863 --> 01:28:43,198
Odwo�a�em si� do papie�a.
759
01:28:44,575 --> 01:28:46,743
Uwi�ziono mnie...
760
01:28:49,121 --> 01:28:50,956
poddano torturom...
761
01:28:58,881 --> 01:29:01,258
i wypar�em si�.
762
01:29:06,471 --> 01:29:08,515
Co sta�o si� potem?
763
01:29:09,433 --> 01:29:14,521
Cz�owieka spalono na stosie, a ja �yj�.
764
01:29:39,880 --> 01:29:42,466
Bracie Slavatore...
765
01:29:44,885 --> 01:29:47,971
twe m�ki i mnie zadaj� b�l.
766
01:29:53,352 --> 01:29:56,188
Mo�esz ich jednak unikn��.
767
01:29:56,230 --> 01:30:01,860
Otw�rz swe serce,
si�gnij w g��b duszy, zbadaj j�.
768
01:30:02,444 --> 01:30:05,072
Badam...
769
01:30:10,077 --> 01:30:11,995
Powiedz mi zatem...
770
01:30:13,455 --> 01:30:18,627
kt�ry spo�r�d braci
winien jest owych morderstw?
771
01:30:33,851 --> 01:30:36,186
Ja nie wiedzie� nic.
772
01:30:44,486 --> 01:30:49,491
Czy cierpia�em owej bezsennej nocy
za dziewczyn�, czy za w�asne winy?
773
01:30:49,741 --> 01:30:51,201
Nie wiem.
774
01:30:52,202 --> 01:30:55,080
O �wicie przyby�a legacja papieska,
775
01:30:55,122 --> 01:31:02,045
nasz przeciwnik w debacie,
lecz niewiele to dla mnie znaczy�o.
776
01:31:26,320 --> 01:31:29,615
Eminencjo, czcigodni bracia.
777
01:31:29,823 --> 01:31:33,827
Spotykamy si� wreszcie
na d�ugo oczekiwanej debacie.
778
01:31:34,036 --> 01:31:40,459
Przybyli�my tu z odleg�ych miejsc,
by zako�czy� sp�r,
779
01:31:40,626 --> 01:31:46,089
kt�ry tak znaczne
przyni�s� szkody Ko�cio�owi.
780
01:31:47,424 --> 01:31:50,636
Ca�y chrze�cija�ski �wiat...
781
01:31:50,761 --> 01:31:58,352
kieruje wzrok ku nam,
czekaj�c odpowiedzi na pytanie:
782
01:31:59,478 --> 01:32:07,110
By�a, czy te� nie by�a
w�asno�ci� Chrystusa odzie�, kt�r� nosi�.
783
01:32:17,913 --> 01:32:21,416
Drogi bracie z zakonu Franciszkan�w.
784
01:32:21,708 --> 01:32:24,169
Ojciec �wi�ty, Papie�...
785
01:32:24,336 --> 01:32:30,676
da� mi prawo,
abym przem�wi� w Jego imieniu.
786
01:32:31,301 --> 01:32:35,472
Rzecz nie w tym,
czy Chrystus by� biedny...
787
01:32:35,681 --> 01:32:39,893
lecz czy Ko�ci� winien by� ubogi.
788
01:32:41,186 --> 01:32:42,729
Wy, Franciszkanie...
789
01:32:42,813 --> 01:32:48,527
pragniecie, by ksi�a zrzekli si�
swych d�br i wyrzekli bogactw.
790
01:32:48,735 --> 01:32:55,826
By opactwa opr�ni�y skarbce,
rozdaj�c ziemi� ch�opom.
791
01:32:56,118 --> 01:32:59,746
Znalaz�em ksi�g� w mej aptece.
792
01:32:59,872 --> 01:33:03,417
Ksi�g� greck�, ukryt� za s�ojem.
793
01:33:03,458 --> 01:33:05,002
Nie ruszaj jej.
794
01:33:05,169 --> 01:33:09,715
Zamknij si� od wewn�trz.
Przyjd� tam niebawem.
795
01:33:10,507 --> 01:33:16,305
Pozbawiaj�c Ko�ci� �rodk�w
na nawracanie niewierz�cych
796
01:33:16,430 --> 01:33:20,100
i zwalczanie
wrog�w wiary.
797
01:33:20,267 --> 01:33:24,688
Wszak najwi�kszy pomnik
ku czci Pana
798
01:33:24,771 --> 01:33:30,068
marnym jest odbiciem
jego niesko�czonego majestatu i chwa�y.
799
01:35:12,129 --> 01:35:13,297
Szybko, bracie.
800
01:35:13,380 --> 01:35:16,508
Salvatore wyjawi� sw�
heretycka przesz�o�� i twoj�.
801
01:35:16,550 --> 01:35:20,053
Ma�o masz czasu,
aby uciec przed stosem.
802
01:35:26,685 --> 01:35:28,896
Dzi�ki, bracie.
803
01:36:01,929 --> 01:36:05,724
- A ty dok�d si� wybierasz?
- Pu��cie mnie.
804
01:36:05,766 --> 01:36:06,892
P�jdziesz z nami.
805
01:36:07,184 --> 01:36:10,479
Masz czelno�� papieski burdel zwa� domem Pana?
806
01:36:10,562 --> 01:36:12,105
Odpowiedz, Eminencjo.
807
01:36:12,147 --> 01:36:18,487
Te morderstwa s� znakiem,
�e czas si� pojedna�.
808
01:36:18,570 --> 01:36:22,699
Ewangelia m�wi jasno,
�e Chrystus mia� sakiewk�.
809
01:36:22,741 --> 01:36:24,660
To jest k�amstwo!
Wiesz to!
810
01:36:24,701 --> 01:36:33,418
Czy� nie zakaza� uczniom
swoim mie� z�oto i srebro?
811
01:36:38,590 --> 01:36:42,052
Bracia, je�li �aska!
812
01:36:42,928 --> 01:36:45,806
Zasz�a rzecz wielkiej wagi.
813
01:36:45,973 --> 01:36:47,140
Pu��cie mnie.
814
01:36:47,182 --> 01:36:49,184
Przysi�gam.
Nie ja go zabi�em.
815
01:36:49,226 --> 01:36:51,979
By�em w�a�nie w spichlerzu.
Sprawdza�em stan rzeczy.
816
01:36:52,020 --> 01:36:54,523
Jak �yj� nie mam nikogo na sumieniu,
przysi�gam.
817
01:36:54,565 --> 01:36:58,110
Wyja�nij wi�c,
czemu �e� uciec chcia�?
818
01:37:00,904 --> 01:37:03,991
Remigio de Varagine niegdy�
ju� poleci�em ci� aresztowa�.
819
01:37:04,032 --> 01:37:06,952
Jak dzi� widz� - s�usznie.
820
01:37:07,661 --> 01:37:11,456
Gdyby kto� tu wcze�niej
nie obra� z�ej drogi,
821
01:37:11,707 --> 01:37:15,627
kilku braci nadal by�oby w�r�d nas.
822
01:37:24,928 --> 01:37:29,725
Wznosz�c r�k� nad idolem,
wci�nij pierwszy i si�dmy z czterech.
823
01:37:31,518 --> 01:37:36,857
Pos�u� si� pospolitymi lud�mi.
Dworuj�c z ich przywar.
824
01:37:38,901 --> 01:37:41,737
Prosz�, ch�opcze... usi�uj� my�le�.
825
01:37:41,778 --> 01:37:44,698
Ja te�, mistrzu.
826
01:37:45,449 --> 01:37:50,120
Zaprz�gnij do tego g�ow� zamiast serca,
mo�e co� zyskamy.
827
01:37:50,412 --> 01:37:53,207
Ksi�gi wy�ej cenisz ni� ludzi?
828
01:37:53,582 --> 01:37:55,334
Czy tak m�wi�?
829
01:37:55,584 --> 01:37:58,504
Nigdy nikogo nie kocha�e� pewno.
830
01:37:59,171 --> 01:38:01,673
Nie masz w sobie krzty lito�ci?
831
01:38:06,553 --> 01:38:09,348
Mo�e to w�a�nie jest moja lito��...
832
01:38:11,683 --> 01:38:15,229
ale lito�� nie ocali jej przed stosem.
833
01:38:23,946 --> 01:38:26,990
Przypomnie� musz� wszystkim tu obecnym,
834
01:38:27,032 --> 01:38:32,246
�e z�o�one �luby
pod gro�b� ekskomuniki
835
01:38:32,329 --> 01:38:36,333
nakazuj� okaza� pomoc
inkwizytorowi.
836
01:38:37,501 --> 01:38:43,340
Do uczestnictwa w tym trybunale,
jak te� by dzieli� ci�ar werdyktu,
837
01:38:43,549 --> 01:38:49,930
potrzebna mi b�dzie rada dw�ch s�dzi�w.
838
01:39:01,358 --> 01:39:05,571
Opata i...
839
01:39:10,993 --> 01:39:13,954
Oraz brata Williama z Baskerville.
840
01:40:03,128 --> 01:40:08,050
Salvatore, zechcesz powt�rzy�
wczorajsze wyznanie,
841
01:40:09,343 --> 01:40:14,681
�e wraz z Remigiuszem
przysta�e� do heretyka Dulcyna.
842
01:40:25,234 --> 01:40:26,944
Dzi�kuj�.
843
01:40:29,363 --> 01:40:31,073
Dzi�kuj�.
844
01:40:39,456 --> 01:40:41,166
Dosy�.
845
01:40:44,044 --> 01:40:49,716
Remigiuszu, czy zaprzeczasz
wyznaniu wsp�lnika?
846
01:40:52,719 --> 01:40:56,098
Nie.
Nie zaprzeczam.
847
01:40:58,517 --> 01:41:01,812
Dumny jestem z tego.
848
01:41:03,188 --> 01:41:09,820
Przez dwana�cie lat �ycia w tym opactwie
nie czyni� nic tylko napycham sobie brzuch,
849
01:41:10,112 --> 01:41:15,784
trzepi� konia lub wyciskam dziesi�cin�
z g�odnych wie�niak�w.
850
01:41:16,034 --> 01:41:20,330
Lecz teraz da�e� mi si��,
abym przypomnia� sobie to,
851
01:41:20,372 --> 01:41:25,252
w co kiedy� wierzy�em ca�ym sercem.
852
01:41:25,627 --> 01:41:27,713
I za to jestem ci wdzi�czny.
853
01:41:27,796 --> 01:41:31,967
Wspominasz z dum�,
jak okrada�e� Ko�ci� z ich d�br?
854
01:41:32,092 --> 01:41:37,973
Tak! Aby rozda� je tym,
kt�rych wy najpierw okradali�cie!
855
01:41:38,140 --> 01:41:41,435
Czy� nie pozbawia� �ycia biskup�w i ksi�y?
856
01:41:41,685 --> 01:41:44,438
Pozbawia�em...
857
01:41:44,646 --> 01:41:49,693
i zasiek�bym was teraz,
gdybym mia� sposobno��.
858
01:41:56,867 --> 01:42:02,372
�wi�ta Maryjo, Matko Bo�a
wys�uchaj mej modlitwy.
859
01:42:05,083 --> 01:42:08,086
Wiem, �e m�j grzech by� wielki,
860
01:42:09,630 --> 01:42:14,384
ale b�agam Ci�, nie pozw�l,
aby ona cierpia�a za moje winy.
861
01:42:15,344 --> 01:42:21,892
B�ogos�awiona Matko. Niegdy� dokona�a�
cudu, ratuj�c �ycie mego mistrza.
862
01:42:23,310 --> 01:42:26,730
Uczy� to raz jeszcze dla tej dziewczyny.
863
01:42:28,690 --> 01:42:33,695
Mistrz m�wi,
�e ludzie pro�ci p�ac� za wszystko.
864
01:42:34,905 --> 01:42:40,285
B�agam Ci�, Matko �wi�ta,
nie dopu�� by tak si� sta�o.
865
01:42:42,412 --> 01:42:48,794
Winna jest czarownica,
�e uwiod�a mnicha
866
01:42:49,628 --> 01:42:53,924
i odprawia�a diabelskie rytua�y
w tym �wi�tym miejscu.
867
01:42:56,468 --> 01:42:59,179
Winny jest Salvatore.
868
01:42:59,388 --> 01:43:05,686
Dawny heretyk schwytany
sam na sam z czarownic�.
869
01:43:06,144 --> 01:43:10,482
Winny jest Remigiusz,
870
01:43:10,816 --> 01:43:17,573
kt�ry nie okazawszy skruchy za swe herezje
pozbawi� �ycia Seweryna.
871
01:43:17,656 --> 01:43:22,786
K�amstwo. Nie pozbawi�em
nikogo �ycia w tym opactwie.
872
01:43:22,870 --> 01:43:28,709
Prosz� ci� wiec, opacie,
aby� potwierdzi� m�j wyrok.
873
01:43:34,089 --> 01:43:37,885
Serce wype�nia mi smutek,
874
01:43:38,635 --> 01:43:41,555
nie znajduj� wszak�e powod�w,
875
01:43:41,930 --> 01:43:46,310
by podwa�y� sprawiedliwy wyrok
�wi�tej Inkwizycji.
876
01:43:47,477 --> 01:43:50,522
A ty, Williamie.
877
01:43:57,571 --> 01:44:00,657
Tak.
Jest winien.
878
01:44:01,700 --> 01:44:07,039
Winien, �e w swej m�odo�ci
opatrznie rozumia� s�owa Ewangelii.
879
01:44:09,291 --> 01:44:13,337
Jest te� winien b��du,
880
01:44:13,629 --> 01:44:18,926
�e mi�o�� do ub�stwa widzia�
w �lepym niszczeniu dobra i w�asno�ci.
881
01:44:21,386 --> 01:44:28,769
Wszak�e, opacie, nie jest on winien
mord�w i krwi tu przelanej.
882
01:44:30,938 --> 01:44:34,399
Bo brat Remigiusz
nie zna greki,
883
01:44:34,942 --> 01:44:41,281
a przyczyn� zbrodni
jest ksi�ga w tym j�zyku
884
01:44:41,323 --> 01:44:44,076
skrywana w bibliotece.
885
01:44:45,160 --> 01:44:52,376
Skoro brat William kwestionuje wyrok,
wi�zie� sam musi wyzna� prawd�.
886
01:44:52,584 --> 01:44:55,838
We�cie go do ku�ni
i poka�cie narz�dzia.
887
01:44:56,964 --> 01:44:59,758
Wyznam, co zechcesz.
888
01:44:59,883 --> 01:45:05,472
Nie torturuj mnie.
Nie dr�cz mnie, jak Salvatore.
889
01:45:05,514 --> 01:45:09,017
Dobrze wiec.
Czemu� ich zabi�?
890
01:45:10,561 --> 01:45:13,897
Czemu?
Nie wiem.
891
01:45:14,523 --> 01:45:16,149
Czemu?
892
01:45:17,818 --> 01:45:19,820
Bo natchn�� ci� szatan?
893
01:45:19,903 --> 01:45:21,154
Tak.
894
01:45:21,530 --> 01:45:25,033
W�a�nie.
Natchn�� mnie szatan.
895
01:45:25,200 --> 01:45:29,496
Jestem natchniony przez szatana.
896
01:45:30,289 --> 01:45:35,294
Wzywam was bogowie piek�a!
897
01:45:41,592 --> 01:45:48,307
Pasterz wykona� zadanie,
a zatrut� owc� oczy�ci ogie�.
898
01:45:49,266 --> 01:45:51,977
Mo�esz spali� brata Remigiusza,
899
01:45:52,019 --> 01:45:56,064
lecz nie powstrzymasz tym
dalszych zbrodni w opactwie.
900
01:45:56,481 --> 01:45:59,026
B�d� kolejne ofiary.
901
01:45:59,109 --> 01:46:03,822
Te� b�d� mia�y
poczernia�e palce i j�zyki.
902
01:46:05,115 --> 01:46:10,120
B�agam, Eminencjo. Wszystkich nas
zatrwo�y� ten brak rozwagi brata Williama.
903
01:46:10,162 --> 01:46:14,583
Twoje teorie broni� heretyk�w
i wiod� do zbrodni.
904
01:46:14,708 --> 01:46:16,460
Debata sko�czona.
905
01:46:16,502 --> 01:46:17,544
Eminencjo, b�agam.
906
01:46:17,586 --> 01:46:22,257
Brat William jak si� zdaje
popad� na nowo w b��dy,
907
01:46:22,382 --> 01:46:25,844
z kt�rych by� niegdy� oczyszczony.
908
01:46:26,011 --> 01:46:32,601
Za ponown� pr�b� ochrony heretyka
przed sprawiedliw� kar� inkwizycji
909
01:46:33,393 --> 01:46:38,607
uda si� wraz ze mn� do Awinionu,
aby stawi� si� przed papie�em.
910
01:46:54,540 --> 01:46:56,375
Jest jak m�wi�.
911
01:46:58,043 --> 01:46:59,837
Gdybym m�g� odnale�� ksi�g�.
912
01:46:59,920 --> 01:47:02,881
Dowie��, �e Bernardo Gui si� myli.
913
01:47:03,590 --> 01:47:07,219
Raz jeszcze Antychryst zwyci�y�.
914
01:47:07,636 --> 01:47:11,765
I zda� si� mog�o,
�e nic go nie powstrzyma.
915
01:47:50,637 --> 01:47:53,640
Gdy dzi� wiecz�r zap�on� stosy,
916
01:47:53,849 --> 01:47:59,021
niechaj te p�omienie
oczyszcz� serca ka�dego z nas.
917
01:47:59,897 --> 01:48:06,111
Powr��my do tego,
co by� winno naszym tu zaj�ciem.
918
01:48:06,403 --> 01:48:08,655
Zachowanie wiedzy.
919
01:48:08,864 --> 01:48:14,453
Zachowanie m�wi�, nie poszukiwanie.
920
01:48:14,703 --> 01:48:19,499
Bo nie ma post�p�w w historii wiedzy.
921
01:48:19,666 --> 01:48:24,922
Jest jedynie ci�g�a i wznios�a rekapitulacja.
922
01:48:25,547 --> 01:48:33,096
Chwalmy teraz Pana naszego,
�e ten Antychryst o oczach nabieg�ych krwi�
923
01:48:33,263 --> 01:48:37,518
wygnany zosta�
z tego �wi�tego miejsca,
924
01:48:37,559 --> 01:48:42,356
i �e w opactwie
zapanowa� spok�j.
925
01:48:52,157 --> 01:48:56,537
Pi�ta tr�ba mia�a si��
tysi�ca skorpion�w. M�wi� mi.
926
01:48:56,578 --> 01:48:57,955
Kto?
Kto ci m�wi�?
927
01:48:57,996 --> 01:49:02,626
J�zyk ma czarny i palce te�.
Tak jak m�wi� brat William.
928
01:49:02,668 --> 01:49:03,877
Adso.
929
01:49:17,933 --> 01:49:19,268
To brat Malachiasz, ojcze.
930
01:49:19,309 --> 01:49:21,311
- Malachiasz?
- Tak, ojcze.
931
01:49:21,436 --> 01:49:22,980
Dobry Bo�e.
932
01:49:23,021 --> 01:49:24,940
Nie Malachiasz.
933
01:49:25,566 --> 01:49:28,527
Czy to si� nigdy nie sko�czy?
934
01:49:38,579 --> 01:49:41,456
Panie Bernardzie.
William mia� racj�.
935
01:49:41,498 --> 01:49:44,418
Tak.
On wiedzia�.
936
01:49:44,751 --> 01:49:47,629
I ja bym wiedzia�,
gdybym by� zab�jc�.
937
01:49:48,630 --> 01:49:50,507
Odszuka� go.
938
01:49:50,924 --> 01:49:52,676
Jak ruszy� zwierciad�o?
939
01:49:52,718 --> 01:49:56,263
Nacisn�� pierwsza i si�dm�
z liter s�owa "cztery".
940
01:49:56,305 --> 01:49:57,764
Cztery ma tylko sze�� liter.
941
01:49:57,806 --> 01:50:02,144
Po �acinie.
Pami�tasz napis nad zwierciad�em?
942
01:50:02,311 --> 01:50:04,313
Wznie� r�k� nad idolem?
943
01:50:04,354 --> 01:50:10,027
Z grecka znaczy obraz lub odbicie.
944
01:50:10,110 --> 01:50:11,653
Nasze odbicie.
945
01:50:15,199 --> 01:50:16,450
T�dy, mistrzu.
946
01:50:16,491 --> 01:50:18,660
Nie, t�dy.
947
01:51:08,043 --> 01:51:10,254
Jest "Q" i "R".
948
01:51:11,672 --> 01:51:14,508
Oby�my si� nie mylili.
949
01:51:25,519 --> 01:51:26,937
Chod�.
950
01:51:52,671 --> 01:51:55,883
Dobry wiecz�r, czcigodny Jorge.
951
01:52:02,306 --> 01:52:07,102
Od wielu dni ci� oczekuj�, Williamie.
952
01:52:07,144 --> 01:52:10,731
Frun�� chyba musia�e�,
�e� tu przed nami.
953
01:52:11,106 --> 01:52:16,153
Odkry�e� wiele rzeczy
odk�d tu przyby�e�...
954
01:52:16,361 --> 01:52:20,532
lecz skr�t przez labirynt
nie jest ci znany.
955
01:52:21,909 --> 01:52:24,953
Czego chcesz teraz?
956
01:52:27,247 --> 01:52:31,793
Poka� mi te ksi�g� w j�zyku greckim,
kt�ra jak twierdzisz nie istnieje.
957
01:52:32,044 --> 01:52:38,425
Po�wi�con� komedii, kt�rej nienawidzisz.
Tak, jak nienawidzisz �miechu.
958
01:52:41,094 --> 01:52:45,891
Chc� ujrze� te zapewne
jedyn� istniej�c� kopi�...
959
01:52:47,226 --> 01:52:49,728
drugiej ksi�gi poetyki
Arystotelesa.
960
01:52:50,020 --> 01:52:55,359
Williamie, jakim by� by�
wspania�ym bibliotekarzem.
961
01:52:56,944 --> 01:53:01,031
Masz, oto twa zas�u�ona nagroda.
962
01:53:02,699 --> 01:53:03,951
Czytaj.
963
01:53:04,451 --> 01:53:07,037
Poznaj jej sekrety.
964
01:53:10,666 --> 01:53:12,459
Wygra�e�.
965
01:53:41,572 --> 01:53:46,869
"Teraz m�wi� b�dziemy w jaki spos�b
komedia �mia� si� nam ka�e
966
01:53:47,119 --> 01:53:51,331
z ludzi prostackich,
dworuj�c z ich przywar."
967
01:53:53,584 --> 01:53:56,336
Czytaj dalej, Williamie.
Czytaj!
968
01:53:56,378 --> 01:53:58,297
Mistrzu, czas nagli.
969
01:53:58,922 --> 01:54:03,635
Je�li ma�o ci �wiat�a,
daj ksi�g� ch�opcu.
970
01:54:04,011 --> 01:54:09,391
Nie chc�, by przewraca�
zatrute przez ciebie karty
971
01:54:09,600 --> 01:54:13,020
bez r�kawic ochronnych,
takich jak ja mam.
972
01:54:19,818 --> 01:54:23,447
Drzwi. Szybko.
Nim nas tu zamknie.
973
01:55:02,861 --> 01:55:04,488
Czcigodny bracie...
974
01:55:04,738 --> 01:55:07,366
wielu jest tu ksi�g
m�wi�cych o komedii.
975
01:55:07,783 --> 01:55:10,577
Czemu ta w�a�nie napawa ci� strachem?
976
01:55:11,954 --> 01:55:13,872
Bo to dzie�o Arystotelesa.
977
01:55:13,956 --> 01:55:15,749
Adso, t�dy.
978
01:55:41,024 --> 01:55:47,155
Salvatore, czy wyrzekasz si� diab�a
w imi� Jezusa Chrystusa, swego Boga i zbawiciela?
979
01:55:56,623 --> 01:56:00,711
Remigiuszu, czy wyrzekasz si� diab�a
w imi� Jezusa Chrystusa...
980
01:56:00,752 --> 01:56:06,341
Po co? Lepiej umrze� szybko,
ni� gni� w lochu.
981
01:56:06,884 --> 01:56:12,389
Diab�em, kt�rego si� wyrzekam
jeste� ty, Bernardo Gui.
982
01:56:16,810 --> 01:56:21,231
Czy wyrzekasz si� diab�a w imi�
Jezusa Chrystusa, swego Boga i zbawiciela?
983
01:56:26,653 --> 01:56:30,574
C� jest tak niepokoj�cego w �miechu?
984
01:56:30,699 --> 01:56:32,576
�miech zabija strach.
985
01:56:32,910 --> 01:56:35,829
A bez strachu nie ma wiary.
986
01:56:36,413 --> 01:56:41,502
Bez strachu przed diab�em
nie ma potrzeby Boga.
987
01:56:43,253 --> 01:56:48,091
Nie usuniesz wszak �miechu
usuwaj�c t� ksi�g�.
988
01:56:48,509 --> 01:56:50,427
Nie, to pewne.
989
01:56:50,886 --> 01:56:54,056
Prosty cz�ek �mia� si� b�dzie.
990
01:56:54,598 --> 01:56:58,477
Co by si� jednak sta�o,
gdyby dzi�ki tej ksi�dze
991
01:56:58,519 --> 01:57:04,358
ludzie uczeni g�osi� zacz�li
mo�liwo�� wy�miewania wszystkiego.
992
01:57:04,775 --> 01:57:06,944
Mo�na �mia� si� z Boga?
993
01:57:07,069 --> 01:57:10,697
�wiat popad�by w chaos.
994
01:57:10,989 --> 01:57:16,578
Zamykam wi�c to,
czego nie powinno si� rzec...
995
01:57:17,704 --> 01:57:20,415
w grobowcu, kt�rym si� stan�.
996
01:57:25,462 --> 01:57:27,798
Jest tam, za �ukiem.
997
02:00:02,160 --> 02:00:04,371
Adso...
998
02:00:08,667 --> 02:00:10,335
Mistrzu.
999
02:00:10,752 --> 02:00:13,589
Id� st�d!
Nalegam.
1000
02:00:18,093 --> 02:00:21,430
Opu�� to miejsce zaraz.
Nakazuj� ci!
1001
02:00:24,808 --> 02:00:26,977
Panie Bo�e, ocal go.
1002
02:00:39,114 --> 02:00:40,908
Cofn�� t�um.
1003
02:00:41,366 --> 02:00:43,160
Spali� j�!
1004
02:00:49,833 --> 02:00:52,669
Podnosicie r�k� na Ko�ci�?
1005
02:02:13,542 --> 02:02:16,420
Nie odjedziesz st�d.
Wszystko to twoje dzie�o.
1006
02:02:16,503 --> 02:02:19,965
Mistrz znalaz� prawdziwego morderc�.
1007
02:02:49,620 --> 02:02:52,164
Pomocy.
1008
02:03:39,127 --> 02:03:41,213
Mistrzu...
1009
02:06:50,903 --> 02:06:53,822
Nigdym nie �a�owa� swej decyzji.
1010
02:06:53,989 --> 02:06:59,703
Mistrz nauczy� mnie bowiem,
co dobre, m�dre i prawdziwe.
1011
02:07:00,662 --> 02:07:04,791
Na rozstaju dr�g darowa� mi
swe szk�a w oprawie.
1012
02:07:04,875 --> 02:07:08,962
Jeste� dzi� m�ody - rzek� -
lecz kiedy� b�d� ci s�u�y�.
1013
02:07:09,338 --> 02:07:14,051
W istocie - mam je teraz pisz�c te s�owa.
1014
02:07:15,302 --> 02:07:20,557
Obj�� mnie potem czule
jak ojciec i wys�a� w drog�.
1015
02:07:21,183 --> 02:07:24,770
Nie widzia�em go wi�cej
i nie wiem jaki go los spotka�.
1016
02:07:24,853 --> 02:07:32,986
Modli�em si� zawsze za niego, aby B�g
wybaczy� mu zbytni� ufno�� w si�� rozumu.
1017
02:07:36,031 --> 02:07:41,119
Cho� stary dzi� jestem,
u progu �mierci wyzna� musz�,
1018
02:07:41,161 --> 02:07:44,581
�e ze wszystkich twarzy
pokrytych mg�� czasu
1019
02:07:44,623 --> 02:07:48,210
naj�ywszy mam obraz
owej dziewczyny,
1020
02:07:48,460 --> 02:07:54,049
o kt�rej nigdy marzy�
nie przesta�em.
1021
02:07:55,092 --> 02:07:59,137
By�a jedyn� ziemsk�
mi�o�ci� mego �ycia,
1022
02:07:59,429 --> 02:08:05,686
cho� nigdy nie dane mi by�o
pozna� jej imienia.
79891
