Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:03,071 --> 00:00:07,713
Hiljadama godina, u Svetoj zemlji
na Srednjem istoku, tekla je krv.
2
00:00:08,637 --> 00:00:13,716
Tu su uklesani o�iljci bitaka
tri velike religije.
3
00:00:17,279 --> 00:00:21,784
Ali, najdublja rana je na�injena
u ratu izmedju hri��ana i muslimana,
4
00:00:22,426 --> 00:00:26,852
koji je po�eo pred kraj 11. veka,
i trajao 200 godina.
5
00:00:30,857 --> 00:00:35,046
Ulog je bio uzani pojas zemlje,
duga�ak par stotina kilometara.
6
00:00:35,927 --> 00:00:38,704
A velika nagrada je bio -
Jerusalim.
7
00:00:50,869 --> 00:00:54,644
Taj Sveti rat je sada oti�ao u
legendu, ali ima onih
8
00:00:54,803 --> 00:00:57,136
koji razli�ito gledaju na njega.
9
00:01:01,532 --> 00:01:05,678
Velike hronike, iz dva razli�ita
sveta - hri��anskog i muslimanskog,
10
00:01:06,072 --> 00:01:10,665
opisivale su velika dela,
bitke i junake.
11
00:01:12,576 --> 00:01:16,123
Opisivali su ljude koji su bili
spremni da daju �ivot za svog Boga.
12
00:01:23,954 --> 00:01:30,189
To je bio sudar dve velike vere,
sudar izmedju Polumeseca i Krsta.
13
00:01:31,888 --> 00:01:34,116
To su bili krsta�ki ratovi.
14
00:01:51,074 --> 00:01:57,171
Krsta�ki ratovi: Polumesec i Krst
Prvi krsta�ki pohod
15
00:02:06,058 --> 00:02:10,348
Od svih gradova sveta, Jerusalim
je imao najgoru pro�lost,
16
00:02:10,549 --> 00:02:12,893
i ima najneizvesniju budu�nost.
17
00:02:13,069 --> 00:02:16,777
Za Jevreje, to je mesto velikih
hramova Iroda i Solomona.
18
00:02:16,936 --> 00:02:20,608
Za Muslimane, to je mesto sa kog
se Muhamed uzdigao u Nebo.
19
00:02:21,486 --> 00:02:25,454
Za hri��ane, to je mesto na kojem
je razapet njihov Mesija.
20
00:02:26,992 --> 00:02:30,418
Isusove propovedi su, posle njegove
smrti, pustile koren.
21
00:02:31,228 --> 00:02:34,180
Hri��anstvo je postalo nova
religija Rimskog carstva,
22
00:02:34,772 --> 00:02:37,910
koje je vladalo Jerusalimom
400 godina.
23
00:02:38,694 --> 00:02:44,859
Ali, u 7. veku, Sveti grad je zauzet
u ime nove vere - islama.
24
00:02:53,830 --> 00:02:58,211
Posle 400 godina, hri��ani su
po�eleli da vrate Jerusalim.
25
00:02:59,351 --> 00:03:03,113
Skoro 60000 ratnika iz cele
Evrope, skupilo se
26
00:03:03,335 --> 00:03:05,920
spremaju�i se za bitku.
27
00:03:07,031 --> 00:03:10,713
Medju njima je bio i iskusni vojnik,
Godfrid, Vojvoda od Bujona.
28
00:03:11,524 --> 00:03:15,768
On �e povesti svoju vojsku u
ne�to �to �e postati krsta�ki rat,
29
00:03:15,991 --> 00:03:20,622
prelaze�i 5000 km, da bi ponovo
zauzeo Jerusalim u ime Boga.
30
00:03:23,972 --> 00:03:28,147
Godfrid je bio vi�e od iskusnog
ratnika. Pored toga �to je davao
31
00:03:28,296 --> 00:03:31,708
dosta Crkvi, on je bio
i izuzetno pobo�an.
32
00:03:32,913 --> 00:03:35,240
�to se mene ti�e,
klju�na stvar koja je nagonila
33
00:03:35,443 --> 00:03:39,920
ljude da uzmu krst, bilo je to
�to su verovali da je
34
00:03:40,113 --> 00:03:44,815
krsta�ki pohod, duhovni rat. I da
�e im to pro�istiti du�e od greha.
35
00:03:45,104 --> 00:03:49,273
Bilo je i drugih motiva. Tra�ili su
i neke druge stvari.
36
00:03:49,438 --> 00:03:51,855
Ali ako postoji jedna stvar
koja je stajala u samoj sr�i,
37
00:03:52,062 --> 00:03:56,208
to je bila duhovnost.
Sve to pokre�e religija.
38
00:03:56,970 --> 00:04:01,027
Franci, kako su se nazivali svi
koji su u�estvovali
39
00:04:01,176 --> 00:04:07,366
u krsta�kim ratovima, sve do danas
smatrani su varvarima
40
00:04:10,400 --> 00:04:15,539
koji su do�li da uni�te
vrhunac islamske civilizacije.
41
00:04:16,131 --> 00:04:19,782
To je veoma jako ose�anje
koje traje do danas,
42
00:04:19,952 --> 00:04:22,628
tako da re� "krsta�i" izaziva
uznemirenost. Ljudi to znaju.
43
00:04:22,814 --> 00:04:25,484
I ljudi znaju �ta se desilo
u tom svetu.
44
00:04:29,779 --> 00:04:31,956
Postojao je dobar razlog
za�to su ljudi rizikovali sve
45
00:04:32,131 --> 00:04:35,894
da bi oti�li u daleku zemlju
iz koje se mo�da ne�e vratiti.
46
00:04:38,156 --> 00:04:43,143
Ophrvana gladju i razarana malim
ratovima, njihova domovina Evropa,
47
00:04:43,424 --> 00:04:45,568
nudila je te�ke uslove za �ivot.
48
00:04:45,744 --> 00:04:49,660
Mnogi su �eleli bolji �ivot
i na ovom i na "onom" svetu.
49
00:04:53,504 --> 00:04:57,777
Kada biste se vratili na kraj
11.veka, prvo �to bi vas
50
00:04:57,937 --> 00:05:00,755
iznenadilo jeste �injenica
da je to bio nasilan svet.
51
00:05:01,085 --> 00:05:03,815
U to doba centralne vlade
nisu bile dobro organizovane,
52
00:05:04,008 --> 00:05:06,269
velike monarhije Francuska i �panija
jo� se nisu razvile.
53
00:05:06,509 --> 00:05:11,467
Mala lordstva, i lokalni vlastodr�ci
tukli su se i uni�tavali.
54
00:05:11,802 --> 00:05:14,031
To je bilo doba
sveop�teg bezakonja.
55
00:05:16,795 --> 00:05:19,406
Jedan od najobrazovanijih ljudi
toga doba, oslikao bi
56
00:05:19,565 --> 00:05:22,522
uznemiruju�u sliku
tog haoti�nog sveta.
57
00:05:24,845 --> 00:05:29,258
Nadbiskup i prijatelj kraljeva,
Vilijam od Tajra,
58
00:05:29,407 --> 00:05:31,938
napisao je istoriju krsta�kih
pohoda u 12. veku.
59
00:05:35,063 --> 00:05:39,369
U skoro svim delovima zemlje,
vera je propala.
60
00:05:40,817 --> 00:05:44,128
Medju ljudima vi�e ne vlada
strah od Gospoda.
61
00:05:44,746 --> 00:05:50,344
Pravda je nestala i medju
narodima vlada nasilje.
62
00:05:51,345 --> 00:05:56,143
Prevare i izdaje su se
nadvile nad svima.
63
00:05:56,733 --> 00:06:01,505
Vrline su nestale
jer su beskorisne.
64
00:06:02,531 --> 00:06:05,356
Umesto njih sada vlada Zlo.
65
00:06:12,214 --> 00:06:16,160
Postojala je samo jedna organizacija
koja je mogla da obuzda
66
00:06:16,320 --> 00:06:18,550
sveop�tu anarhiju.
Crkva.
67
00:06:25,101 --> 00:06:29,310
U 11. veku, u zapadnoj Evropi
dominiralo je katoli�anstvo.
68
00:06:32,585 --> 00:06:36,447
Svet u Srednjem veku bio je
duboko zainteresovan za religiju.
69
00:06:37,177 --> 00:06:40,665
Mi koji danas �ivimo u sekularnom
svetu, ne mo�emo da pojmimo
70
00:06:40,846 --> 00:06:44,661
koliko su oni brinuli o tome.
To ne mo�emo da shvatimo.
71
00:06:45,904 --> 00:06:52,904
Ljudi su bombardovani pri�ama
da ih na svakom koraku vreba greh.
72
00:06:53,248 --> 00:06:55,887
Sve �to bi uradili u �ivotu,
bilo je potencijalno gre�no.
73
00:06:56,068 --> 00:06:59,196
Bukvalno kao da je i vazduh
koji su disali bio gre�an.
74
00:07:05,148 --> 00:07:08,655
Crkva je mogla da razre�i ljude
grehova, ali joj je nedostajala
75
00:07:08,820 --> 00:07:12,602
politi�ka mo� kako bi oprala
�itavo dru�tvo od bolesti.
76
00:07:19,099 --> 00:07:23,439
Feudi sa svetovnim vladarima Evrope
gurnuli su papinstvo u stranu.
77
00:07:23,862 --> 00:07:27,898
Sve do 1088. kada je novi papa
preuzeo mesto u Rimu.
78
00:07:28,645 --> 00:07:30,147
Urban Drugi.
79
00:07:34,907 --> 00:07:38,492
Papa Urban je bio lukav �ovek,
koji je razumeo politi�ke,
80
00:07:38,646 --> 00:07:40,748
socijalne i religiozne potrebe
svog vremena.
81
00:07:41,270 --> 00:07:46,280
Znao je da spoji te stvari
i da ih produktivno kanali�e.
82
00:07:48,777 --> 00:07:51,484
Papi Urbanu je bio potreban
veliki plan, kako bi vratio
83
00:07:51,755 --> 00:07:55,126
katoli�ku crkvu na politi�ku mapu.
Kao odgovor na njegove molitve,
84
00:07:55,553 --> 00:08:01,939
stigla je molba sa istoka.
Molba od starog suparnika.
85
00:08:09,984 --> 00:08:14,991
1095. poglavaru katoli�ke crkve,
poslat je o�ajni�ki poziv u pomo�.
86
00:08:18,109 --> 00:08:20,811
Poslat sa carskog dvora u
Carigradu,
87
00:08:21,386 --> 00:08:23,849
do�ao je od strane njegovih
isto�nohri��anskih rivala,
88
00:08:24,111 --> 00:08:26,707
politi�kih gospodara
pravoslavne crkve.
89
00:08:27,289 --> 00:08:30,330
Od strane vizantijskog
imperatora, Aleksija Prvog.
90
00:08:31,698 --> 00:08:35,493
Mo� Vizantijskog carstva je slabila.
Nekada je kontrolisalo
91
00:08:35,669 --> 00:08:38,073
Jerusalim i Svetu zemlju
na Srednjem istoku.
92
00:08:38,551 --> 00:08:41,500
Ali islam je u to doba bio
dominantna sila u regionu.
93
00:08:46,821 --> 00:08:50,167
Turci Seld�uci su bili relativno
skoro preobra�eni u islam.
94
00:08:50,709 --> 00:08:54,640
Do�li su iz stepa centralne Azije,
i pregazili Srednji istok
95
00:08:55,055 --> 00:08:56,386
u potrazi za zemljom.
96
00:08:58,015 --> 00:09:01,592
Njihove vojske su imale desetine
hiljada neustra�ivih ratnika.
97
00:09:03,182 --> 00:09:05,794
Preuzeli su kontrolu nad muslimanskim
teritorijama u Persiji,
98
00:09:06,050 --> 00:09:11,227
Siriji i Palestini. Napokon su
zauzeli i Sveti grad, Jerusalim.
99
00:09:12,020 --> 00:09:15,701
A onda su se okrenuli na sever,
i do�li nadomak
100
00:09:15,882 --> 00:09:19,992
velikog vizantijskog grada,
Carigrada.
101
00:09:21,963 --> 00:09:26,264
Status quo, mo� ravnote�e u
regionu, promenila se.
102
00:09:26,950 --> 00:09:29,820
Vizantija je izgubila velika
podru�ja za skupljanje poreza,
103
00:09:30,002 --> 00:09:32,840
i regrutovanje novih trupa.
Izgubila je i presti�.
104
00:09:36,692 --> 00:09:40,796
1095. imperator Aleksije o�ajni�ki
je �eleo da uzvrati udarac.
105
00:09:41,313 --> 00:09:44,330
Ali to nije mogao da uradi sam.
Obratio se papi,
106
00:09:44,782 --> 00:09:48,857
u duhu hri��anskog bratstva, da mu
ovaj po�alje elitne trupe vitezova
107
00:09:49,353 --> 00:09:51,284
i pomogne mu da
otera Turke.
108
00:09:58,771 --> 00:10:03,915
To je papi Urbanu dalo savr�enu
mogu�nost da pro�iri politi�ku mo�.
109
00:10:11,444 --> 00:10:15,352
Morate razumeti da su pape u to doba
bili mnogo ve�i politi�ari
110
00:10:15,729 --> 00:10:22,218
nego �to su ovi dana�nji. I danas
se papa me�a u politiku,
111
00:10:24,087 --> 00:10:27,843
ali u to doba pape su bile
veliki igra�i.
112
00:10:28,474 --> 00:10:32,938
Bavili su se manipulacijama,
intrigama i politikantstvom.
113
00:10:34,008 --> 00:10:37,807
Bili su crkveni politi�ari.
114
00:10:41,227 --> 00:10:45,137
Papa Urban je planirao da izvu�e
korist iz vizantijske nesre�e.
115
00:10:45,748 --> 00:10:50,374
Pokrenu�e Sveti rat protiv islama,
"krsta�ki pohod", koji �e takodje
116
00:10:50,574 --> 00:10:58,430
da oja�a njegovo papstvo, i da
vrati Rim u centar politike.
117
00:11:00,882 --> 00:11:02,852
Ideja o krsta�kom pohodu
zadovoljava mnogobrojne
118
00:11:03,081 --> 00:11:07,904
interese pape. Dozvoljava mu
da pove�a autoritet nad vitezovima,
119
00:11:08,080 --> 00:11:12,089
na ra�un svetovnih vladara.
Spre�ava nasilne vitezove
120
00:11:12,258 --> 00:11:15,326
da nastave da maltretiraju Crkvu.
121
00:11:15,767 --> 00:11:17,723
Takodje je vra�ala nevernike.
122
00:11:18,001 --> 00:11:21,417
Dozvoljavala je hri��anima
da povrate Sveta mesta.
123
00:11:23,451 --> 00:11:28,044
Novembra 1095. papa je odr�ao
op�injavaju�u slu�bu na otvorenom,
124
00:11:28,256 --> 00:11:31,278
u blizini grada Klermona
u Francuskoj.
125
00:11:32,236 --> 00:11:35,059
Govor je upu�en prin�evima,
vitezovima, sve�tenstvu
126
00:11:35,239 --> 00:11:40,152
i obi�nim ljudima da krenu u rat
pod zastavom katoli�ke crkve.
127
00:11:42,254 --> 00:11:45,193
Urban mora da je bio harizmati�ni
i nadahnuti govornik.
128
00:11:45,790 --> 00:11:49,662
Slu�ati njegov govor, mora da je
li�ilo na masovna okupljanja
129
00:11:49,875 --> 00:11:54,460
na nekom pop koncertu.
Svi elementi su bili prisutni.
130
00:11:54,974 --> 00:11:56,938
Tamo je bilo mnogo hiljada ljudi.
131
00:11:59,136 --> 00:12:02,392
Njegova propoved je bila ve�to
izradjen religiozni govor.
132
00:12:04,078 --> 00:12:07,406
Za�injen preuveli�anim bajkama
o muslimanskim zverstvima
133
00:12:07,571 --> 00:12:11,388
nad hri��anskim hodo�asnicima,
demonizirao je Turke
134
00:12:12,263 --> 00:12:16,408
i predstavio krsta�ki pohod kao
apokalipti�ki rat dve vere.
135
00:12:30,142 --> 00:12:32,483
Njegove re�i su delovale kao da
dolaze od Boga,
136
00:12:33,148 --> 00:12:38,801
i bile prihva�ene od svih kao
zapovest sa Nebesa.
137
00:12:41,790 --> 00:12:47,984
"Kolevka vere, rodna zemlja na�eg
Gospoda, majka iskupljenja,"
138
00:12:48,916 --> 00:12:53,607
"sada je na silu uzeta
od bezbo�nika. "
139
00:12:55,290 --> 00:13:02,118
"Dugo godina unazad, opaka rasa
Saracena je tiranski ugnjetavala"
140
00:13:02,437 --> 00:13:08,798
"mesta po kojima je stupala
noga na�eg Gospoda. "
141
00:13:09,560 --> 00:13:14,957
"Psi su u�li na Sveta mesta,
sve�tenici su ubijani,
142
00:13:15,233 --> 00:13:21,490
device su terane da biraju izmedju
prostitucije i smrti... "
143
00:13:24,520 --> 00:13:28,948
Emotivni naboj trenutka je bio
visok, i kada se govor zavr�io,
144
00:13:29,523 --> 00:13:34,993
Urban je izrekao apel, i ljudi su
po�eli da prilaze i uzimaju trake
145
00:13:35,179 --> 00:13:42,179
u obliku krsta, i stavljaju ih
na grudi i srca, daju�i tako valjda
146
00:13:43,663 --> 00:13:48,080
zavet da �e i�i na Istok
da spa�avaju bra�u.
147
00:13:50,936 --> 00:13:54,246
Inspirisani naredbom na urade
hri�anski posao, desetine hiljada
148
00:13:54,443 --> 00:13:59,698
ljudi, �ena, pa �ak i �itava sela,
zaklinjali su se da �e krenuti
149
00:13:59,883 --> 00:14:04,042
u krsta�ki pohod. Ali,za mnoge,
poput mladog viteza koji je
150
00:14:04,229 --> 00:14:08,255
opisao svoj put u Jerusalim,
postojalo je jo� ne�to
151
00:14:08,581 --> 00:14:12,315
�to ih je privla�ilo.
Obe�anja o velikom bogatstvu.
152
00:14:12,981 --> 00:14:15,759
Na� gospodar papa, rekao je da
svako ko �eli da spase du�u,
153
00:14:16,357 --> 00:14:21,406
ne sme da okleva da krene putem
Gospodnjim, a ako nije imao
154
00:14:21,625 --> 00:14:25,955
dovoljno novca, bi�e mu data
uzvi�ena milost.
155
00:14:27,259 --> 00:14:30,961
Onda je rekao da krenemo putem
Svetog groba, da oslobodimo zemlju
156
00:14:31,349 --> 00:14:33,470
te u�asne rase i da mi
zavladamo njome,
157
00:14:33,899 --> 00:14:36,729
zato �to je to zemlja
kojom teku med i mleko!
158
00:14:38,503 --> 00:14:44,005
Ni�ta tako ne motivi�e
kao religija i ideologija.
159
00:14:44,992 --> 00:14:49,853
Ta�no su znali da u tom delu sveta
ima jako mnogo bogatstva.
160
00:14:50,301 --> 00:14:55,522
To je bio centar trgovine,
karavani su prolazili tuda.
161
00:14:56,168 --> 00:14:58,675
Jednostavno, �eleli su novac.
162
00:15:02,785 --> 00:15:06,575
Primamljivost velikog bogatstva,
i �ansa da se zauzme zemlja
163
00:15:06,815 --> 00:15:11,160
koja podse�a na Raj,
bio je tek po�etak.
164
00:15:13,575 --> 00:15:18,419
Uskoro se �ulo za jo� ve�i
podsticaj. Papa Urban je
165
00:15:18,578 --> 00:15:21,443
u�inio do tada nevidjeni korak.
Ponudio je svima koji
166
00:15:21,591 --> 00:15:25,840
zavetuju svoju du�u krsta�kom
pohodu, direktnu kartu za Raj.
167
00:15:28,346 --> 00:15:31,531
Neka oni koji su nekada ratovali
protiv bra�e, sada krenu
168
00:15:31,839 --> 00:15:38,457
u pravednu borbu protiv varvara.
Svakome ko krene na taj put,
169
00:15:38,809 --> 00:15:44,854
ne iz po�ude prema zemaljskim
dobrima, ve� zbog spasenja du�e
170
00:15:45,300 --> 00:15:52,300
i oslobodjenja Crkve,
svi gresi �e biti opro�teni.
171
00:15:56,596 --> 00:15:58,458
Papa Urban briljantno je odradio
marketing oko krsta�kog pohoda.
172
00:15:58,697 --> 00:16:02,031
Govorio je ono �to su vitezovi
zapadne Evrope hteli da �uju.
173
00:16:02,232 --> 00:16:05,926
Rekao im je: "�ivite nasilno.
Ako se ne iskupite za grehe,
174
00:16:06,186 --> 00:16:09,824
oti�i �ete u Pakao. " Krsta�ki pohod
je nudio nastavak borbi,
175
00:16:10,240 --> 00:16:13,518
ali i duhovnu nagradu.
To je bio dogovor.
176
00:16:13,768 --> 00:16:18,143
Ako odete u pohod, dobi�ete
opro�taj grehova. Ne�ete i�i u Pakao.
177
00:16:22,355 --> 00:16:26,451
Papina propoved je pro�irila
granice hri��anskog u�enja.
178
00:16:28,338 --> 00:16:32,438
U Svetom ratu, krsta�i su imali
bo�iji blagoslov da ne po�tuju
179
00:16:32,859 --> 00:16:38,774
�estu zapoved, "Ne ubij... ",
sve dok je on bio nevernik.
180
00:16:39,370 --> 00:16:44,178
To je nasilje koje je Bog toliko
�eleo, da je nudio duhovnu nagradu
181
00:16:45,205 --> 00:16:48,635
onima koji su u�estvovali u tome.
Kao otvaranje "Pandorine kutije".
182
00:16:48,853 --> 00:16:51,708
Nisam siguran da je bio svestan
koliko je bila opasna ideja
183
00:16:52,113 --> 00:16:57,825
koju je izneo u Klermonu.
Ona je vodila veoma sna�nom
184
00:16:58,042 --> 00:17:03,284
ose�aju mr�nje prema onima
koji su bili van zapadne Evrope,
185
00:17:03,784 --> 00:17:06,814
i okretanje prema svima koji
su mislili druga�ije
186
00:17:06,989 --> 00:17:09,559
nego �to se mislilo
u zapadnom hri��anstvu.
187
00:17:12,818 --> 00:17:15,982
�ak i pre nego �to si krsta�i
napustili Evropu, verski fanatici
188
00:17:16,541 --> 00:17:20,377
inspirisani papinim re�ima,
�udeli su za krvlju.
189
00:17:25,124 --> 00:17:29,708
Za te fundamentaliste, svako ko nije
bio hri��anin, bio je nevernik.
190
00:17:30,144 --> 00:17:32,283
A nevernika je bilo posvuda.
191
00:17:36,946 --> 00:17:40,469
Hodo�asnici su bili okrutni
prema Jevrejima.
192
00:17:42,067 --> 00:17:47,158
Po�inili su u�asan pokolj
tvrde�i da �e koristiti borbi
193
00:17:47,499 --> 00:17:50,286
protiv neprijatelja hri��anstva.
194
00:17:55,489 --> 00:17:58,324
Mnogima su odrubili glave.
195
00:18:01,888 --> 00:18:07,419
Uni�tili su im domove i sinagoge,
a pokradeni novac su podelili
196
00:18:07,401 --> 00:18:09,270
medju sobom.
197
00:18:22,832 --> 00:18:27,790
Hiljade Jevreja je �irom Evrope
masakrirano u ime Boga.
198
00:18:31,304 --> 00:18:33,857
Radjanje prvog krsta�kog rata,
zapo�eto je
199
00:18:34,086 --> 00:18:37,216
ubistvima i masakrima
nedu�nih.
200
00:18:45,013 --> 00:18:49,279
U jesen 1095. skoro godinu dana
posle papine propovedi,
201
00:18:49,961 --> 00:18:54,217
skupile su se armije iz Francuske,
Nema�ke i Italije, da bi krenule
202
00:18:54,409 --> 00:18:58,066
na epski mar� od 5000 km,
u pomo� svojoj hri��anskoj bra�i,
203
00:18:58,625 --> 00:19:01,490
kako bi oslobodili Svetu zemlju
od muslimanske vladavine.
204
00:19:04,221 --> 00:19:08,907
Na �elu najve�e armije nalazio se
Godfrid Bujonski.
205
00:19:10,574 --> 00:19:12,883
Godfrid je bio jedan od glavnih
vodja u prvom krsta�kom ratu.
206
00:19:13,133 --> 00:19:16,275
Bio je veoma pobo�an. Sa sobom je
poveo mnogo monaha,
207
00:19:16,812 --> 00:19:18,636
kako bi mu pomagali
u svakodnevnim molitvama.
208
00:19:19,264 --> 00:19:22,191
Bio je i veliki ratnik. Reputaciju
je stekao pre pohoda,
209
00:19:22,409 --> 00:19:26,788
u pojedina�nim borbama. Bio je
po�tovan i vodje pohoda
210
00:19:27,085 --> 00:19:29,344
su verovale da mogu da
saradjuju s njim.
211
00:19:30,704 --> 00:19:33,753
Uz Godfrida je bio njegov mladji
brat, Boldvin.
212
00:19:35,759 --> 00:19:40,311
Stra�no okrutan. Boldvin je
trebalo da postane sve�tenik,
213
00:19:40,795 --> 00:19:43,661
ali je od toga odustao iz
ljubavi prema �enama i ratu.
214
00:19:45,324 --> 00:19:49,690
Opisivali su ga kao zatrovanog
po�udom i telesnim gresima.
215
00:19:50,425 --> 00:19:53,880
Govorilo se da to skriva, ali
njegov karakter je bio takav.
216
00:19:54,412 --> 00:19:59,584
Bio je i pragmati�an i nije se libio
da odbaci one koji bi ga naljutili.
217
00:20:03,021 --> 00:20:08,169
Prate�i kretanje Godfrida i Boldvina,
vojni istori�ar D�on Frans,
218
00:20:08,467 --> 00:20:11,527
kao vodi� koristi izvore
iz 11. veka.
219
00:20:13,223 --> 00:20:18,137
Ti srednjovekovni izvori otkrivaju
grubu realnost krsta�kog pohoda.
220
00:20:19,926 --> 00:20:25,168
Bilo je veoma skupo nositi krst.
Ljudi su prodavali zemlju.
221
00:20:27,627 --> 00:20:32,235
Poku�avali su da skupe �estogodi�nje
prihode, samo da bi
222
00:20:32,454 --> 00:20:34,658
pre�iveli krsta�ki pohod.
223
00:20:37,727 --> 00:20:39,508
Bogata�i su sa sobom vodili
224
00:20:40,094 --> 00:20:47,094
�itavu pratnju. Sve one koji su
ina�e bili sa njima. Verovatno i �ene
225
00:20:47,931 --> 00:20:52,086
Zaboravlja se koliko je �ena i�lo
za mu�evima, zato �to su i one
226
00:20:52,373 --> 00:20:57,637
bile inspirisane neverovatnom
mogu�no��u iskupljenja.
227
00:20:59,048 --> 00:21:06,048
Na pohodu je bio jedan ceo grad.
Celo dru�tvo se kretalo ka Jarusalimu
228
00:21:09,648 --> 00:21:15,359
Problem sa hranom je bio ogroman.
Prosto je nemogu�e zamisliti
229
00:21:15,524 --> 00:21:19,564
kako su to re�avali. Mo�emo da
pomislimo da su krali,
230
00:21:19,783 --> 00:21:23,822
ali je najverovatnije da su
kupovali od lokalnih seljaka,
231
00:21:24,051 --> 00:21:26,921
koji su im sve prodavali drage
volje, po veoma visokim cenama.
232
00:21:29,867 --> 00:21:34,098
Skoro �est meseci, Godfridovi
krsta�i su prelazili hiljade
233
00:21:34,310 --> 00:21:39,082
kilometara preko reka i planina
isto�ne Evrope.
234
00:21:39,774 --> 00:21:42,795
Sastali su se sa ostatkom hri��anske
vojske sa juga,
235
00:21:43,732 --> 00:21:49,948
ta�no na mestu sastanka: Duhovnom
srcu pravoslavlja, Carigradu.
236
00:21:56,097 --> 00:22:00,887
Carigrad se danas zove
Istambul. To je divan primer
237
00:22:01,255 --> 00:22:04,339
moderne Turske, i u velikoj
ve�ini muslimanski grad.
238
00:22:04,967 --> 00:22:09,106
Ali, pre 900 godina, postavljen na
najisto�nijoj ta�ki Evrope,
239
00:22:09,445 --> 00:22:12,300
bio je poslednji hri��anski grad,
pre nego �to su krsta�i
240
00:22:12,519 --> 00:22:15,826
preko Bosfora, krenuli
u neprijateljsku teritoriju.
241
00:22:18,269 --> 00:22:22,970
1096. dragulj grada bila je
velika pravoslavna katedrala,
242
00:22:23,306 --> 00:22:27,843
Sveta Sofija. Prekrivena zlatnim
mozaicima, bila je
243
00:22:28,018 --> 00:22:31,914
sjajno svedo�anstvo legendarnog
bogatstva Carigrada.
244
00:22:38,638 --> 00:22:40,989
Ali, krsta�i jedva da su
je i videli.
245
00:22:46,048 --> 00:22:49,943
Glavni grad Vizantije bio je
okru�en sa dva koncentri�na zida,
246
00:22:51,115 --> 00:22:54,318
duga�ka preko 16 km,
i visoka 10 metara.
247
00:22:57,917 --> 00:23:02,255
Krsta�i su pre�li ve� mnogo
kilometara, i dosta se napatili
248
00:23:02,473 --> 00:23:05,907
da bi do�li do opasanog grada
svoje hri��anske bra�e
249
00:23:06,346 --> 00:23:08,988
koju su do�li da spasavaju
od nevernika.
250
00:23:14,562 --> 00:23:19,357
Ali za krsta�ku vojsku, kapije
grada ostale su �vrsto zatvorene.
251
00:23:20,284 --> 00:23:22,801
Ovde su ostaci veli�anstvenih
Zlatnih vrata,
252
00:23:22,992 --> 00:23:27,293
jednog od ulaza u Carigrad.
Ovde je bio Trijumfalni luk.
253
00:23:27,702 --> 00:23:32,017
Ovde vidite 3 elementa koja
podse�aju na Trijumfalnu Kapiju.
254
00:23:33,022 --> 00:23:36,274
Na vrhu su se nalazila
4 slona od bronze,
255
00:23:36,685 --> 00:23:40,033
a ovde su bile freske koje su
prikazivale poduhvate
256
00:23:40,187 --> 00:23:43,697
klasi�nih anti�kih junaka.
Kada su krsta�i stigli,
257
00:23:43,904 --> 00:23:48,546
ova vrata su se presijavala i,
naravno, bila su zatvorena.
258
00:23:52,143 --> 00:23:56,401
Vrata su bila zatvorena po
naredjenju imperatora Aleksija.
259
00:23:57,552 --> 00:24:02,208
Bio je besan. Kada je od pape Urbana
tra�io elitni tim pla�enika,
260
00:24:02,604 --> 00:24:07,197
nije mislio na armiju od 6000 ljudi
koji ne mogu da se kontroli�u.
261
00:24:09,158 --> 00:24:13,636
Tra�io je grupu od 300 vitezova,
dobro obu�enih i naoru�anih,
262
00:24:13,757 --> 00:24:16,311
koje je mogao da uputi tamo odakle
je mislio da preti najve�a opasnost.
263
00:24:16,566 --> 00:24:22,828
Dobio je ne�to �to nije mogao ni da
zamisli, ni u najludjim snovima.
264
00:24:23,325 --> 00:24:27,436
Desetine hiljada naoru�enih fanatika,
koji su se na njega obru�ili
265
00:24:27,628 --> 00:24:33,009
kao neka napast. Hroni�ar ih
je opisao kao "najezdu skakavaca".
266
00:24:33,771 --> 00:24:37,326
Dolazili su do tog velikog grada
u talasima.
267
00:24:40,712 --> 00:24:44,189
Rojevi vojnika, koje je posalo
njegov suparnik papa, i koji su
268
00:24:44,343 --> 00:24:49,432
sada bili pred kapijama, mogli su
da napadnu grad.
269
00:24:50,230 --> 00:24:53,800
Nije smeo da ih uvredi.
Ali, Aleksije je video na�in
270
00:24:54,051 --> 00:24:56,952
da dogadjaje okrene
u svoju korist.
271
00:25:00,025 --> 00:25:04,603
Imperator Aleksije je bio zao
i podmukao �ovek.
272
00:25:05,490 --> 00:25:10,242
Izigravao je �korpiju, s kojim
direktan susret nije opasnost,
273
00:25:10,589 --> 00:25:16,293
ali �iji rep sa otrovnom �aokom
treba izbegavati.
274
00:25:24,704 --> 00:25:29,076
Imperator je pozvao glavne vodje
krsta�a u svoju jazbinu,
275
00:25:29,779 --> 00:25:34,753
u sam centar carske palate. Aleksije
je bio ubedjen da mo�e da osvoji
276
00:25:34,972 --> 00:25:37,844
naklonost vojvode Godfrida i
njegovog brata Boldvina.
277
00:25:38,303 --> 00:25:41,281
Ali, sada su uz njih bile
i druge krsta�ke vodje.
278
00:25:42,384 --> 00:25:46,969
Najagresivniji je bio Bohemond,
najstariji sin porodice Normana,
279
00:25:47,421 --> 00:25:50,497
koja je pre nekog vremena
zavladala ju�nom Italijom.
280
00:25:54,729 --> 00:26:00,088
Privla�io je pa�nju svojim izgledom
i stavom. Mo�da je bio
281
00:26:00,381 --> 00:26:03,587
i najbolji ratnik cele ekspedicije.
Govorilo se da ima
282
00:26:03,741 --> 00:26:08,238
�estinu gladnog lava koji juri�a
na stado ovaca.
283
00:26:11,680 --> 00:26:14,230
Bohemondovo iskustvo u borbama
bilo je neprocenjivo.
284
00:26:15,173 --> 00:26:18,551
Ve� se borio protiv Muslimana na
Siciliji, i pobedio ih je.
285
00:26:18,876 --> 00:26:22,481
Ali se ve� godinama
borio i protiv Vizantije.
286
00:26:25,033 --> 00:26:28,164
Bohemond je, kao i ostale vodje
krsta�a, bio bolji ratnik
287
00:26:28,505 --> 00:26:32,903
nego politi�ar. Uskoro �e svi
biti nadmudreni.
288
00:26:33,080 --> 00:26:36,708
Kada je imperator �uo da je stigao
Bohemond, najuva�eniji �ovek,
289
00:26:36,947 --> 00:26:40,162
smesta je naredio da se primi
uz dostojnu ceremoniju.
290
00:26:41,263 --> 00:26:45,943
Kada se smestio, pozvao ga je,
uz vojvodu Godfrida
291
00:26:46,321 --> 00:26:48,559
i njegovog brata Boldvina,
na tajni sastanak.
292
00:26:50,142 --> 00:26:54,083
Planirao kako da na prevaru
zarobi ove hri��anske vitezove.
293
00:27:00,055 --> 00:27:03,426
Aleksije je izgubio veliki deo
svoje imperije od Turaka.
294
00:27:03,948 --> 00:27:07,401
Hteo je da tu zemlju povrati, a ne
da je preda u ruke
295
00:27:07,598 --> 00:27:10,363
zapadnih vitezova
koji su bili odani papi.
296
00:27:11,537 --> 00:27:14,744
Imperator je jo� uvek
imao keca u rukavu.
297
00:27:16,057 --> 00:27:18,858
Kada su do�li u njegovu zemlju,
bila im je potrebna hrana.
298
00:27:19,285 --> 00:27:23,132
Bili su nepripremljena vojska.
Nisu imali lance snabdevanja.
299
00:27:23,655 --> 00:27:26,793
Ni�ta nije planirano unapred.
�iveli su od onoga �to su na�li.
300
00:27:27,250 --> 00:27:32,589
Aleksije je mogao da im pomogne,
ako budu igrali njegovu igru.
301
00:27:33,228 --> 00:27:36,562
Ako to ne budu hteli, on �e
da povu�e snabdeva�e,
302
00:27:36,768 --> 00:27:40,765
i oni �e po�eti ozbiljno da pate.
Mo�da �e to da ih razbesni,
303
00:27:41,165 --> 00:27:43,787
i mo�da �e krenuti da pusto�e
zemlju, ali �e da shvate
304
00:27:44,080 --> 00:27:47,801
da on dr�i svu hranu, i da �e
morati da saradjuju sa Aleksijom.
305
00:27:48,229 --> 00:27:49,635
To je znao on,
ali su znali i oni.
306
00:27:51,881 --> 00:27:57,555
U zamenu za obe�anu hranu, sve tri
vodje su morale da se zakunu
307
00:27:58,662 --> 00:28:01,752
da �e da saradjuju sa Imperatorom.
308
00:28:03,241 --> 00:28:09,879
Tako su Aleksiju prepustili mesto
glavnokomanduju�eg nad celom operacijom.
309
00:28:10,017 --> 00:28:16,317
I zakleli su se da �e svu zemlju
koju otmu od Turaka, vratiti Vizantiji.
310
00:28:22,192 --> 00:28:25,650
Celu krsta�ku armiju su
preko Bosfora
311
00:28:26,060 --> 00:28:29,488
prebacili novi partneri -
Vizantijci.
312
00:28:30,220 --> 00:28:33,497
Uskoro �e po prvi put da budu
na neprijateljskoj teritoriji,
313
00:28:33,886 --> 00:28:37,940
i ovo krhko savezni�tvo �e
da bude stavljeno na probu.
314
00:28:43,872 --> 00:28:46,967
Po�to je Carigrad ostao
iza njih, pred krsta�ima je bio
315
00:28:47,170 --> 00:28:49,864
put od 2000 kilometara preko
neprijateljske teritorije,
316
00:28:50,028 --> 00:28:52,347
da bi stigli do Jerusalima.
317
00:28:54,965 --> 00:29:00,287
Posle nekoliko nedelja, maja 1097.
stigli su do neprijateljskog grada.
318
00:29:02,605 --> 00:29:07,604
Niseja, dana�nji Iznik, nekada je
bio vizantijski grad.
319
00:29:08,302 --> 00:29:13,031
Dvadeset godina ranije su ga
zauzeli Turci, i bio je pretvoren
320
00:29:13,216 --> 00:29:16,680
u tvrdjavu i glavni grad
novog sultana, Arslana.
321
00:29:17,604 --> 00:29:21,213
Krsta�ka vojska je do�la
sa severa, preko brda.
322
00:29:21,485 --> 00:29:28,468
Mar�irali su od Carigrada
i okru�ili su grad,
323
00:29:28,834 --> 00:29:31,746
stavljaju�i ga pod
�eli�nu opsadu.
324
00:29:32,076 --> 00:29:35,863
Napokon je do�ao trenutak sukoba.
Mora da su bili uzbudjeni
325
00:29:36,155 --> 00:29:37,858
kada su do�li do neprijatelja.
326
00:29:38,290 --> 00:29:40,012
Tu �e sve da po�ne.
327
00:29:41,428 --> 00:29:46,609
Ulazak u Niseju ne�e biti lak.
Debeli zid, duga�ak 5 km
328
00:29:46,843 --> 00:29:48,625
okru�ivao je grad sa tri strane.
329
00:29:51,004 --> 00:29:56,802
Napasti ovakav grad nije bilo lako
jer su zidine bile velike.
330
00:29:57,081 --> 00:29:59,938
Odavde se vidi da su
bile visoke oko 10 metara.
331
00:30:00,226 --> 00:30:05,794
Kule su bile udaljene 30 metara.
Zna�i da gde god se pribli�ite zidu,
332
00:30:06,253 --> 00:30:11,143
branioci mogu da vas dobro vide.
Bili ste laka meta.
333
00:30:13,966 --> 00:30:18,582
Krsta�i su opsedali Niseju 6 nedelja.
Borbe su bile �estoke,
334
00:30:19,110 --> 00:30:21,409
ali je moral u hri��anskom logoru
bio visok.
335
00:30:22,096 --> 00:30:24,203
Bili su pred svojom prvom pobedom.
336
00:30:28,884 --> 00:30:33,500
Iako su krsta�i obe�ali da �e
grad da vrate imperatoru Aleksiju,
337
00:30:34,453 --> 00:30:37,654
o�ekivali su da �e njegovo
bogatstvo da zadr�e za sebe.
338
00:30:39,769 --> 00:30:44,346
Ali, njihovi vizantijski "saveznici"
�e da im izmaknu tepih ispod nogu.
339
00:30:49,579 --> 00:30:53,800
Uz zapadno krilo grada, nalazilo
se jezero Askani.
340
00:30:59,166 --> 00:31:03,951
18. juna 1097. ujutru, izaslanici
vizantijskog imperatora,
341
00:31:04,377 --> 00:31:09,243
pokrenuli su tajni plan da grad i
njegovo bogatstvo uzmu za sebe.
342
00:31:11,984 --> 00:31:16,019
Vizantijci su doveli brodove
na jezero kako bi pomogli opsadi.
343
00:31:16,232 --> 00:31:19,260
Ali su ih iskoristili
za sasvim dugu svrhu.
344
00:31:21,683 --> 00:31:27,395
Tajno su kontaktirali Turke iz
grada, koji su radije hteli
345
00:31:27,570 --> 00:31:31,971
da se predaju Vizantincima,
nego da ih iskasape krsta�i,
346
00:31:32,328 --> 00:31:34,478
koji su o�igledno bili �edni
njihove krvi.
347
00:31:36,213 --> 00:31:42,215
A u osvit zore, na grudobranima su
se zavijorile carske zastave.
348
00:31:43,099 --> 00:31:44,756
Grad se predao.
349
00:31:47,945 --> 00:31:54,191
Kada su videli vizantijsku carsku
zastavu, krsta�i su uzavreli.
350
00:31:54,642 --> 00:32:00,073
Prevario ih je njihov takozvani
hri��anski brat, imperator Aleksije.
351
00:32:00,706 --> 00:32:03,897
Kada je Aleksije napravio dogovor
sa Turcima, i uzeo Niseju za sebe,
352
00:32:04,307 --> 00:32:07,155
krsta�i su se osetili izdanim.
Bili su besni.
353
00:32:07,395 --> 00:32:10,203
�ovek kome su verovali, koji je
trebalo da im bude saveznik
354
00:32:10,570 --> 00:32:13,315
i koji je trebalo da im pomogne dok
se budu probijali kroz Tursku
355
00:32:13,492 --> 00:32:15,620
na putu za Svetu zemlju,
radio im je iza ledja.
356
00:32:15,881 --> 00:32:20,541
To je bio veoma lo� znak za budu�u
saradnju Vizantije i krsta�a.
357
00:32:23,225 --> 00:32:28,285
Po�to su izgubili blago Niseje,
krsta�i su krenuli dublje
358
00:32:28,451 --> 00:32:31,851
u neprijateljsku teritoriju,
kre�u�i se ka Jerusalimu.
359
00:32:34,304 --> 00:32:38,773
Ali, nisu bili sami. Sa brda,
turski sultan Arslan
360
00:32:39,173 --> 00:32:41,589
pratio je svaki njihov korak.
361
00:32:50,920 --> 00:32:55,493
Izgubio je svoj grad-tvrdjavu,
i �eleo je osvetu.
362
00:32:58,610 --> 00:33:05,361
Arslan, svestan nanete �tete,
stalno je razmi�ljao o tome
363
00:33:05,546 --> 00:33:10,754
da je zbog hri��ana izgubio
sjajan grad Niseju.
364
00:33:11,893 --> 00:33:14,513
Svim srcem je �eleo da im se
osveti,
365
00:33:15,040 --> 00:33:18,129
i odlu�io je da neprijatelju
postavi zasedu.
366
00:33:20,859 --> 00:33:24,231
Turski vodja �e da poka�e
svu snagu svoje vojske
367
00:33:24,923 --> 00:33:29,464
od nekih 50000 ljudi. Izvidjaju�i
teren ispred krsta�a,
368
00:33:30,315 --> 00:33:33,942
prona�ao je savr�eno mesto
za iznenadni napad.
369
00:33:36,926 --> 00:33:41,165
Epski sukob koji se desio, postao
je deo krsta�kog predanja.
370
00:33:42,071 --> 00:33:44,488
To je bila bitka kod
Dorilaema.
371
00:33:48,720 --> 00:33:53,354
Iako su mnogi poku�avali, do sada
niko nije otkrio pravo mesto bitke.
372
00:33:55,841 --> 00:33:59,359
D�on Frans je godinama tra�io
tragove, i sada misli
373
00:33:59,531 --> 00:34:03,108
da mo�e da odredi
ta�nu lokaciju.
374
00:34:05,641 --> 00:34:10,049
Znamo mnogo u vezi sa bitkom, ali
na�i mesto je sasvim druga stvar.
375
00:34:11,231 --> 00:34:14,643
Znamo da se odigrala na mestu
gde se ukr�taju dve doline,
376
00:34:15,112 --> 00:34:19,117
i da je tamo bila mo�vara.
Ali, ono �to stvarno znamo
377
00:34:19,565 --> 00:34:25,318
jeste da je to mesto moralo da
bude veliko, zato �to su
378
00:34:25,530 --> 00:34:29,696
u jednom trenutku obe armije
ubacile sve raspolo�ive snage
379
00:34:30,042 --> 00:34:32,207
u bitku, a za to je potrebno
mnogo prostora.
380
00:34:34,952 --> 00:34:39,028
Profesor Frans ide istim putem
koji su koristili krsta�i 1097.
381
00:34:40,231 --> 00:34:42,802
U ono doba, put je bio tako uzan
da je njime moglo da prolazi
382
00:34:43,038 --> 00:34:47,131
samo 5 ljudi odjednom. Vojsci od
60000 ljudi bilo je potrebno
383
00:34:47,308 --> 00:34:51,742
3 dana da prodje tuda.
Rezultat toga jeste da je
384
00:34:51,955 --> 00:34:54,689
prethodnica od 20000 ljudi
koju je vodio Bohemond,
385
00:34:55,058 --> 00:34:57,612
ostala odvojena od glavnice snaga.
386
00:35:03,929 --> 00:35:06,283
Ostali sami i ranjivi,
387
00:35:07,093 --> 00:35:11,688
ba� u onoj dolini koju je
Arslan odabrao za zasedu.
388
00:35:14,022 --> 00:35:18,550
Veoma je ravno i �iroko.
I mislim da ovo li�i na mesto
389
00:35:18,821 --> 00:35:20,721
na kojem se susre�u dve doline.
390
00:35:20,918 --> 00:35:24,012
U stvari, stvarni li�i
na mesto gde se susre�u doline!
391
00:35:29,736 --> 00:35:33,266
55 kilometara od Niseje, Frans
otkriva ono za �ta misli
392
00:35:33,645 --> 00:35:39,362
da je mesto Dorilaemske bitke.
Prve velike krsta�ke bitke.
393
00:35:42,336 --> 00:35:48,198
To je to! Zanemarite moderne
tvorevine, ovaj put...
394
00:35:49,104 --> 00:35:52,450
Ovo je zaravan gde se
ukr�taju dve doline.
395
00:35:52,770 --> 00:35:56,238
�ak je i zemlji�te vla�no.
396
00:35:56,983 --> 00:35:59,585
Ovo je mesto na kojem se
odigrala bitka.
397
00:35:59,788 --> 00:36:04,647
Stojimo na bojnom polju odlu�uju�e
bitke iz vremena krsta�a.
398
00:36:11,817 --> 00:36:17,387
U zoru 1. juna 1097. desetine
hiljada Turaka krenulo je
399
00:36:17,647 --> 00:36:20,746
u frontalni napad na snage
Bohemondove prethodnice,
400
00:36:20,938 --> 00:36:22,722
koja je logorovala
uz rub doline.
401
00:36:23,705 --> 00:36:28,065
Na svom omiljenom mestu, profesor
Frans mo�e ta�no da vidi
402
00:36:28,241 --> 00:36:30,249
kako se razvijala
ta epska bitka.
403
00:36:30,591 --> 00:36:35,180
U logoru je vladala zabuna. U ovom
podru�ju su poku�avali
404
00:36:35,355 --> 00:36:39,430
da uspostave odbranu
i da krenu u napad.
405
00:36:39,781 --> 00:36:42,648
Niz ova brda i levo u dolini,
nalazili su se Turci.
406
00:36:53,697 --> 00:36:55,444
Za jednog �oveka koji je
u�estvovao u bici kod Dorilaema,
407
00:36:55,817 --> 00:36:57,760
to je bio dan koji
nikada ne�e zaboraviti.
408
00:36:58,756 --> 00:37:02,201
Bohemond je rekao ljudima:
"Hrabri Hristovi vojnici,
409
00:37:02,516 --> 00:37:06,620
vidite da smo okru�eni i da je
pred nama te�ka bitka.
410
00:37:06,865 --> 00:37:10,531
Neka svi vitezovi istupe i kao
ljudi se suo�e sa neprijateljem. "
411
00:37:13,727 --> 00:37:16,911
Krsta�i su bili zate�eni
tim jutarnjim napadom.
412
00:37:17,437 --> 00:37:19,799
Dok je turska konjica tutnjala
kroz njihov logor,
413
00:37:20,156 --> 00:37:22,541
oni su se o�ajni�ki borili
da ne bi izgubili bitku.
414
00:37:32,637 --> 00:37:35,695
Za krsta�e je ovo bio
potpuno novi neprijatelj,
415
00:37:36,103 --> 00:37:40,021
i novi stil vodjenja borbe.
Ti konjanici su se oslanjali
416
00:37:40,202 --> 00:37:43,450
na brzinu, mo�ne lukove i na
taktiku "udari i be�i".
417
00:37:51,090 --> 00:37:55,842
Seld�uci su bili prvoklasni strelci
i bili su veoma hrabri.
418
00:37:56,140 --> 00:38:02,477
Napadali su brzo, za razliku
od zapadnih vitezova.
419
00:38:03,170 --> 00:38:06,721
Imali su male konje i nisu
nosili mnogo naoru�anja.
420
00:38:07,216 --> 00:38:14,090
Znala�ki su odapinjali strele
dok su jahali velikom brzinom.
421
00:38:17,546 --> 00:38:20,447
Ta briljantna nova taktika
desetkovala je Bohemondovu
422
00:38:20,751 --> 00:38:24,351
prethodnicu od 20000 ljudi.
Ali, strelci na konjima
423
00:38:24,589 --> 00:38:27,200
nisu bili jedino iznenadjenje
koje su Turci spremali...
424
00:38:29,582 --> 00:38:32,806
Turci su nas opkolili
sa svih strana, gadjaju�i nas
425
00:38:32,971 --> 00:38:35,518
strelicama i kopljima
i odapinju�i strele
426
00:38:35,774 --> 00:38:37,645
sa neverovatne razdaljine.
427
00:38:43,516 --> 00:38:46,849
Nije bilo jasno kako su Turci
napadali sa tolike daljine.
428
00:38:47,465 --> 00:38:52,761
Ali, doktor Taef Al Azari je, u
jednom starom tekstu iz tog vremena
429
00:38:53,080 --> 00:38:57,997
otkrio ne�to �to bi moglo
da re�i tu tajnu.
430
00:38:58,576 --> 00:38:59,959
To je bila "naukia".
431
00:39:05,339 --> 00:39:11,263
Naukia je bio bataljon u okviru
turskih strelaca.
432
00:39:11,529 --> 00:39:17,677
Ti vojnici bi legli na ledja i
nogama bi natezali ogromne lukove.
433
00:39:18,023 --> 00:39:21,538
Tako su mogli da odapnu strelu
nekoliko stotina metara.
434
00:39:25,353 --> 00:39:29,034
Ponekad nailazimo na izvore
koji govore da bi samo
435
00:39:29,310 --> 00:39:35,544
zbog broja odapetih strela, na par
trenutaka nestalo sun�eve svetlosti.
436
00:39:44,624 --> 00:39:48,639
Bohemond je ve� izgubio
stotine ljudi, i sada su se Turci
437
00:39:48,830 --> 00:39:51,825
spremali da ih sve pobiju.
O�ajni�ki je naredio
438
00:39:52,070 --> 00:39:54,398
svojim ljudima da dr�e
linije oko logora.
439
00:40:01,107 --> 00:40:04,333
Ali, iz doline je
pristizala pomo�.
440
00:40:05,784 --> 00:40:12,207
Veliki deo armije koje su vodili
znameniti i sjajni vojvoda Godfrid,
441
00:40:12,478 --> 00:40:16,116
njegov brat Boldvin, i ostali
ratnici posve�eni Bogu,
442
00:40:16,387 --> 00:40:21,348
brzo je napredovao, pristi�u�i
u pomo� svojoj bra�i.
443
00:40:25,208 --> 00:40:28,293
Uz Godfridovu i Boldvinovu vojsku
koja je ulazila u dolinu,
444
00:40:28,490 --> 00:40:32,620
snage krsta�a su brzo
porasle na preko 50000 ljudi.
445
00:40:43,614 --> 00:40:48,273
Turci su se na�li
izmedju �eki�a i nakovnja.
446
00:40:49,127 --> 00:40:51,524
Nisu hteli da se suo�e sa takvom
situacijom, pa su pobegli.
447
00:40:52,148 --> 00:40:53,356
Veoma razumna odluka.
448
00:40:57,335 --> 00:41:01,314
Sama veli�ina krsta�ke vojske
porazila je Turke.
449
00:41:05,424 --> 00:41:08,311
Ali, mora se re�i da su se Turci
borili briljantno.
450
00:41:09,094 --> 00:41:14,849
"Ko bi ikada tako hvalio Turke",
rekao je jedan krsta�,
451
00:41:15,674 --> 00:41:20,094
"koji su bili tako dobri vojnici,
koji bi, da su hri��ani,
452
00:41:20,573 --> 00:41:22,757
bili jednaki nama".
453
00:41:27,245 --> 00:41:29,685
Krsta�i su poverovali
da su nepobedivi.
454
00:41:30,446 --> 00:41:33,711
Jedan je pisao svojoj �eni
da bi trebalo da stignu
455
00:41:34,478 --> 00:41:37,377
pred kapije Jerusalima
za 5 nedelja.
456
00:41:39,316 --> 00:41:41,316
Ne bi mogli biti vi�e u krivu.
457
00:41:42,093 --> 00:41:46,183
Ali za ne�to vi�e od mesec dana,
poginu�e jo� na stotine krsta�a,
458
00:41:46,975 --> 00:41:50,215
a oni �e i dalje da budu mnogo
kilometara daleko od Svetog grada.
459
00:41:50,743 --> 00:41:57,143
A tek tada �e da se dese najgori
u�asi prvog krsta�kog rata.
460
00:41:59,517 --> 00:42:04,614
Krsta�i su uspe�no porazili tursku
vojsku Kilid� Arslana kod Dorileja,
461
00:42:05,660 --> 00:42:07,716
ali su se njihove vodje
pla�ile jo� jedne zasede.
462
00:42:11,837 --> 00:42:15,276
Umesto da prate najkra�i put u
Svetu zemlju, odlu�ili su se za
463
00:42:15,655 --> 00:42:21,472
zaobilazniji put koji je celu povorku
vodio preko planina Anti-Taurus.
464
00:42:28,576 --> 00:42:30,886
Nekoliko godina kasnije,
jedan mladi vitez
465
00:42:31,442 --> 00:42:33,543
se prise�ao opasnog putovanja...
466
00:42:34,297 --> 00:42:37,115
Po�eli smo da prelazimo preko
proklete planine koja je bila toliko
467
00:42:37,404 --> 00:42:40,351
visoka i strma da se nijedan
od na�ih vojnika nije usudjivao
468
00:42:40,616 --> 00:42:45,127
da pretekne drugog na putu.
Konji su padali sa litice
469
00:42:45,670 --> 00:42:48,491
i jedna teretna �ivotinja
vukla je drugu nadole.
470
00:43:00,526 --> 00:43:02,552
Primorani da putuju jedan po jedan,
471
00:43:02,593 --> 00:43:04,884
trebalo im je tri
nedelje da predju planine.
472
00:43:09,210 --> 00:43:13,328
A najgore je tek bilo na pomolu.
Ve� iscrpljeni, oni su se spustili
473
00:43:13,720 --> 00:43:18,421
na bezvodnu ravnicu Pisidije,
po vru�ini od 40 celzijusa.
474
00:43:23,390 --> 00:43:26,349
Zemlja je bila napu�tena,
bezvodna i nenaseljena.
475
00:43:27,864 --> 00:43:32,212
Mnogo smo trpeli od gladi i
�edji, a nismo na�li ni�ta za jelo.
476
00:43:36,284 --> 00:43:39,157
Vi�e od petsto mu�karaca
i �ena umrlo je tada,
477
00:43:39,617 --> 00:43:41,647
padaju�i od iscrpljenosti.
478
00:43:41,974 --> 00:43:44,598
Najozbiljnije od svega,
verni pastuvi,
479
00:43:45,099 --> 00:43:49,682
sadruzi u borbi od kojih je zavisila
bezbednost njihovih gospodara,
480
00:43:50,101 --> 00:43:53,844
umesto da prkosno
ja�u i pokazuju zube,
481
00:43:55,538 --> 00:43:58,430
vukli su se kao obi�ne
tovarne �ivotinje.
482
00:44:07,282 --> 00:44:09,478
Posle vi�e meseci te�kog
zaobilaznog putovanja,
483
00:44:10,037 --> 00:44:13,145
jedna ugledna li�nost
je stradala - Godehilda,
484
00:44:13,759 --> 00:44:17,999
�ena jednog od zapovednika
pohoda, Balduina, grofa Bulonja.
485
00:44:20,496 --> 00:44:24,651
Godehilda je bila veoma bogata
�ena. Imala je imanja i sredstva
486
00:44:24,988 --> 00:44:29,238
u koja je Balduin kao
njen suprug imao pristup.
487
00:44:29,820 --> 00:44:32,097
Posle njene smrti, se
vratilo njenoj porodici
488
00:44:32,439 --> 00:44:38,602
i ostalo je njenim srodnicima. Njena
smrt zna�ila je da vi�e nije bilo
489
00:44:38,964 --> 00:44:42,155
mogu�nosti da on bude
bogata� kad se vrati ku�i.
490
00:44:43,355 --> 00:44:46,067
To je promenilo njegove poglede.
Balduin je sada bio u potrazi
491
00:44:46,433 --> 00:44:49,058
za novim zemljama, teritorijom
i svojim bogatstvom.
492
00:44:49,713 --> 00:44:51,429
Svega dan posle njene smrti,
493
00:44:51,470 --> 00:44:54,844
pohlepa i boga�enje
postali su njegova politika.
494
00:44:58,087 --> 00:45:01,278
Hroni�ari ne spominju Balduinovu
tugu, ve� samo da je on uzeo
495
00:45:01,666 --> 00:45:04,944
par stotina vitezova i napustio
glavninu vojske otisnuv�i se
496
00:45:05,246 --> 00:45:09,102
na samostalnu misiju. Ako je
trebalo da nadoknadi �eninu smrt,
497
00:45:09,630 --> 00:45:12,822
najlak�i put je bio
da zauzme grad za sebe.
498
00:45:18,702 --> 00:45:23,155
Stotinu pedeset kilometara na istok
le�ala je savr�ena meta - Edesa.
499
00:45:24,991 --> 00:45:26,556
Edesa je bogati grad.
500
00:45:26,597 --> 00:45:29,465
Ona ima samostalne prihode
kroz izradjevine od metala.
501
00:45:29,715 --> 00:45:32,162
To je veoma plodni kraj,
veoma blizu reke Eufrat.
502
00:45:32,556 --> 00:45:34,644
Takodje se nalazi na trgova�kim
putevima. Dakle, imate za�ine
503
00:45:34,982 --> 00:45:38,130
i skupoceno sukno koje dolazi
sa istoka, prolazi tuda i ide
504
00:45:38,571 --> 00:45:42,133
za Sredozemlje radi dalje trgovine.
To je zaista vrlo dobro mesto
505
00:45:42,424 --> 00:45:44,454
za Balduina da se tu smesti.
506
00:45:54,715 --> 00:45:57,379
Problem za Balduina je bilo
to �to se Edesa nije nalazila
507
00:45:57,789 --> 00:46:00,170
u rukama muslimana. To
je bio hri��anski grad
508
00:46:00,452 --> 00:46:04,814
koji se odbranio od Turaka. Medjutim,
�itelji Edese su bili iznureni
509
00:46:05,163 --> 00:46:07,483
od stalnih muslimanskih napada.
510
00:46:08,821 --> 00:46:12,438
Kada su se pro�irile vesti da
je veliki krsta�ki princ blizu,
511
00:46:13,223 --> 00:46:18,321
ljudi su nagovarali svog upravlja�a
Torosa da pozove Balduina u pomo�.
512
00:46:25,116 --> 00:46:29,523
Upravlja� grada je bio hri��anin,
Jermenin po imenu Toros.
513
00:46:30,809 --> 00:46:32,777
On je bio nemo�ni starac,
514
00:46:32,818 --> 00:46:37,542
bez dece bilo kojeg pola
- beskorisni gospodar.
515
00:46:38,904 --> 00:46:42,568
Nije bio u stanju da za�titi svoje
gradjane od nepravde ili da im
516
00:46:42,916 --> 00:46:46,847
pru�i olak�anje od opasnosti
napada tih prokletih nevernika.
517
00:46:51,488 --> 00:46:53,819
Balduinova pomo�
imala je svoju cenu.
518
00:46:54,722 --> 00:46:56,596
On �e za�tititi Edesu od Turaka,
519
00:46:56,637 --> 00:47:01,758
u zamenu za klju�eve grada. Toros
je naivno obe�ao da �e u�ini Balduina
520
00:47:02,071 --> 00:47:04,898
novim vladarem, ali
tek posle svoje smrti.
521
00:47:05,877 --> 00:47:09,996
Starac je zape�atio svoju
sudbinu kada je usinio Balduina.
522
00:47:11,170 --> 00:47:15,015
Za njega, Torosova smrt
nije mogla do�i previ�e brzo.
523
00:47:19,713 --> 00:47:24,021
Balduin je na�ao zlobne savetnike u
Edesi, izdajnike koji su se urotili
524
00:47:24,359 --> 00:47:28,135
sa njim da bi ubili Torosa i
obe�ali da �e mu predali Edesu.
525
00:47:30,387 --> 00:47:33,469
Toros je isuvi�e kasno
shvatio da �e biti izdan
526
00:47:34,507 --> 00:47:36,537
i pobegao je da bi spasao �ivot.
527
00:47:42,864 --> 00:47:45,584
Uzeo je kanap i spustio ga niz kulu.
528
00:47:51,199 --> 00:47:53,660
Medjutim, negovi uni�titelji
su ga odmah ustrelili
529
00:47:53,964 --> 00:47:59,038
i on je pao nasred ulice. Odsekav�i
mu glavu, proneli su je na koplju
530
00:47:59,754 --> 00:48:02,995
kroz gradske �etvrti da
bi mu se svi podsmevali.
531
00:48:04,621 --> 00:48:07,611
Ovo nije dobar po�etak krsta�ke
ideologije, mora se re�i.
532
00:48:09,265 --> 00:48:13,537
Zaista nije dobar trenutak za
ideju da �e zapadno hri��anstvo do�i
533
00:48:13,813 --> 00:48:18,401
da spase isto�no hri��anstvo
od islamske pretnje.
534
00:48:18,956 --> 00:48:23,173
�injenica je da je Balduin do�ao
sa namerom da stekne teritoriju.
535
00:48:23,560 --> 00:48:29,424
Mislim da je bio spreman da i
fizi�ki i politi�ki ukloni sa vlasti
536
00:48:29,868 --> 00:48:32,653
�oveka koji je bio hri��anin
da bi stekao teritoriju za sebe.
537
00:48:33,064 --> 00:48:37,340
Da u tom svetu nije bilo islama,
ve� da ste imali isto�no hri��anstvo
538
00:48:38,153 --> 00:48:42,522
koje je tu bilo pre uspona islama,
potpuno ista stvar bi se desila,
539
00:48:42,975 --> 00:48:46,483
samo bi morali da nadju
druga�iji ideolo�ki izraz.
540
00:48:47,033 --> 00:48:49,556
Verovatno bi rekli da
oni nisu pravi hri��ani,
541
00:48:49,966 --> 00:48:52,382
ve� da "smo mi pravi hri��ani",
kao �to to verski fanatici
542
00:48:52,833 --> 00:48:59,652
svih boja ka�u. Sa te ta�ke gledi�ta
mnogi hri��ani iz ovih oblasti su
543
00:49:00,039 --> 00:49:05,919
na krsta�e gledali u su�tini kao
na hri��anske fanati�ne varvare
544
00:49:06,573 --> 00:49:09,675
iz divlja�kih severnih zemalja.
545
00:49:12,831 --> 00:49:15,467
Dok je Balduin slavio
svoju novu vlast u Edesi,
546
00:49:15,986 --> 00:49:19,796
dve stotine kilometara na jugozapadu,
velika hri��anska vojska je
547
00:49:20,151 --> 00:49:22,944
stigla pred veliki
utvrdjeni grad Antiohiju.
548
00:49:25,076 --> 00:49:27,457
Jo� od vremena apostola
Svetog Petra ona je bila
549
00:49:27,804 --> 00:49:33,517
napredni hri��anski grad. Medjutim,
Turci su je osvojili 1085. godine
550
00:49:34,230 --> 00:49:37,132
i to je bila nagrada koji je
dolazila odmah iza Jerusalima,
551
00:49:37,838 --> 00:49:40,312
nagrada za koju je vredelo umreti.
552
00:49:46,755 --> 00:49:51,526
Sjaj Antiohije te�ko je videti
danas. Nekada veli�anstveni grad sada
553
00:49:51,958 --> 00:49:55,168
le�i u ru�evinama u brdovitim
krajevima isto�ne Turske.
554
00:49:56,156 --> 00:49:59,930
Ipak, 1097. godine, za nekog viteza
koji je do tada proveo celu godinu
555
00:50:00,222 --> 00:50:04,494
na pohodu, drevna prestonica je
bila prizor za duboko po�tovanje.
556
00:50:07,236 --> 00:50:11,054
Grad je okru�en sa dva zida,
od kojih je jedan veoma visok
557
00:50:11,623 --> 00:50:15,638
i izuzetno �irok. Gradjen
je od velikog kamenja
558
00:50:17,096 --> 00:50:22,615
i na njemu je postavljeno 450 kula.
Grad je opkoljen sa �etiri planine,
559
00:50:24,370 --> 00:50:28,129
a du� gradskih zidina
proti�e duboka reka.
560
00:50:30,686 --> 00:50:33,233
Sve u vezi sa ovim
gradom je predivno.
561
00:50:34,542 --> 00:50:37,565
Mislim da su krsta�i hteli da
zauzmu grad iz �itavog niza razloga.
562
00:50:38,642 --> 00:50:41,107
Prvi i verovatno
najva�niji je strate�ki.
563
00:50:41,773 --> 00:50:44,947
Antiohija je bukvalno kapija
Sirije i kapija Svete zemlje.
564
00:50:45,398 --> 00:50:49,079
Ako bi ostavili grad
iza sebe, put za bekstvo,
565
00:50:49,445 --> 00:50:52,702
zasugurno i put za snabdevanje i
slanje poja�anja, bio bi odse�en.
566
00:50:53,511 --> 00:50:58,390
Duhovno, ona je na mnogo na�ina
gotovo ravna kao cilj Jerusalimu.
567
00:50:59,148 --> 00:51:01,489
Naime, Antiohija je bila
mesto hri��anske tradicije,
568
00:51:01,749 --> 00:51:07,114
mesto gde je Hristov apostol Sveti
Petar osnovao prvu hri��ansku crkvu.
569
00:51:07,549 --> 00:51:09,675
To joj je davalo
stvarnu duhovnu snagu,
570
00:51:09,910 --> 00:51:13,788
duhovno uto�i�te �ime su
krsta�i bili veoma nadahnuti.
571
00:51:16,602 --> 00:51:19,182
Glavninu stanovni�tva
Antiohije �inili su jermenski
572
00:51:19,470 --> 00:51:24,010
i pravoslavni hri��ani. Njihovi
turski vladari davali su im potpunu
573
00:51:24,347 --> 00:51:26,675
slobodu veroispovesti,
ali to nije bilo dovoljno
574
00:51:26,955 --> 00:51:29,131
za krsta�e ispred gradskih zidina.
575
00:51:29,786 --> 00:51:33,212
Oni su hteli da Turke uklone
sa vlasti i vrate grad pod
576
00:51:33,513 --> 00:51:37,428
hri��ansku vladavinu. Medjutim,
zauzeti ga ne�e biti lako.
577
00:51:40,331 --> 00:51:45,344
Antiohija je zaista veoma utvrdjeni
grad. Zidine koje ga okru�uju
578
00:51:45,758 --> 00:51:51,188
i spu�taju se sa planine
u ravnicu veoma su �vrste.
579
00:51:52,161 --> 00:51:57,237
Mo�ete videti da gradjevina ovde
ima sna�nu i debelu unutra�njost
580
00:51:58,685 --> 00:52:04,448
naspram lepe spolja�njosti,
a oja�ana je nizom kula.
581
00:52:05,030 --> 00:52:07,060
Kule su povezane jedna sa drugom.
582
00:52:07,619 --> 00:52:11,426
Ovo je zid kakav ne
mo�ete probiti ovnom.
583
00:52:15,360 --> 00:52:17,390
Nisu samo hri��anski
hroni�ari zabele�ili
584
00:52:17,712 --> 00:52:22,396
pri�u o krvavoj borbi za
Antiohiju. Ibn al Atir je putovao
585
00:52:23,022 --> 00:52:25,648
na sve strane sakupljaju�i pri�e
o velikim islamskim herojima
586
00:52:26,016 --> 00:52:29,242
koji su se odupirali krsta�ima
- Francima, kako ih je on zvao.
587
00:52:32,752 --> 00:52:34,603
Njegova proslavljena istorija govori
588
00:52:34,644 --> 00:52:39,208
o smelom turskom vodji
u Antiohiji, Jagi Sijanu.
589
00:52:42,079 --> 00:52:45,182
Vladar Antiohije Jagi
Sijan pokazao je neizmernu
590
00:52:45,505 --> 00:52:50,765
mudrost, hrabrost,
snagu i prosudjivanje.
591
00:52:52,851 --> 00:52:55,414
Da su svi Franci koji su poginuli
napadaju�i grad pre�iveli,
592
00:52:57,307 --> 00:53:00,835
oni bi pregazili sve zemlje islama.
593
00:53:05,257 --> 00:53:09,317
Ibn al Atir �e se prise�ati kako
je Jagi Sijan, �uvek �uven po svojim
594
00:53:09,627 --> 00:53:13,020
velikim dlakavim u�ima i gustom
sedom bradom, u�inio sve �to je mogao
595
00:53:13,362 --> 00:53:16,033
da zadr�i neprijatelja spolja.
Medjutim, znao je da se neko
596
00:53:16,324 --> 00:53:19,853
od gradskih hri��ana mo�e
nagovoriti da pusti Franke unutra.
597
00:53:26,123 --> 00:53:29,194
Kada je �uo za dolazak
Franaka, nije bio siguran
598
00:53:29,553 --> 00:53:34,689
kako �e hri��ani u gradu reagovati.
Tako, poslao je sve muslimane
599
00:53:35,094 --> 00:53:37,718
van grada da kopaju rovove.
600
00:53:39,179 --> 00:53:44,730
Slede�eg dana poslao je
hri��ane da u�ine to isto.
601
00:53:46,324 --> 00:53:49,346
Kada su bili spremni da
se krajem dana vrate nazad,
602
00:53:50,281 --> 00:53:54,093
odbio je da ih pusti. Rekao je
603
00:53:54,537 --> 00:53:58,233
"Antiohija je va�a, ali �ete
morati da je ostavite meni,
604
00:53:58,645 --> 00:54:01,519
dok ne saznam �ta se de�ava
izmedju nas i Franaka. "
605
00:54:03,800 --> 00:54:07,101
Jagi Sijan je verovao da je
na�inio Antiohiju neosvojivom.
606
00:54:11,064 --> 00:54:13,593
Onda je svoju pa�nju
usmerio na vojsku krsta�a
607
00:54:14,033 --> 00:54:16,340
koja se sakupljala
ispred gradskih zidina.
608
00:54:17,455 --> 00:54:21,173
Svi izvori hvale Jagi Sijana
zbog njegove dobre organizacije
609
00:54:21,566 --> 00:54:26,185
danono�ne odbrane, no�nih smena,
no�ne stra�e, sipanja klju�alog ulja
610
00:54:26,535 --> 00:54:32,637
na krsta�e, li�avanja zaliha
hrane, slanja stra�ara tokom no�i
611
00:54:33,082 --> 00:54:39,407
da napadnu njihov logor, spale im
ne�to �atora i uni�te im zalihe vode.
612
00:54:40,633 --> 00:54:43,259
On se potpuno sam
sukobio sa krsta�ima
613
00:54:43,567 --> 00:54:45,597
i sna�no se borio da odbrani grad.
614
00:54:46,819 --> 00:54:49,458
Njegovi napori zagor�ali
su �ivot opsadjiva�ima.
615
00:54:50,561 --> 00:54:54,485
Posle osam mu�nih meseci, krsta�i
nisu bili ni�ta bli�i ulasku u grad,
616
00:54:54,876 --> 00:54:58,888
a uslovi u logoru su bili o�ajni.
Hrana je uvek bila oskudna,
617
00:54:59,354 --> 00:55:02,158
a jo� su morali da
hrane i izgnane hri��ane.
618
00:55:03,171 --> 00:55:04,601
Kako se opsada nastavljala,
619
00:55:04,642 --> 00:55:07,662
tako krsta�ima prakti�no
nije ostalo ni�ta za jelo.
620
00:55:13,869 --> 00:55:17,737
Hri��anski hroni�ar Viljem Tirski
pri�a kako su krsta�i bili primorani
621
00:55:18,041 --> 00:55:21,113
da cede krv iz svojih
konja i da je piju.
622
00:55:33,300 --> 00:55:38,056
Dan za danom, nesta�ica potrep�tina
se nastavljala, a glad se �irila.
623
00:55:40,383 --> 00:55:43,469
Kao posledica, medju vojnicima u
logoru se pro�irila nekakva bolest,
624
00:55:43,955 --> 00:55:47,672
tako smrtonosna da gotovo da nije
bilo mesta da se sahrane mrtvi.
625
00:55:49,101 --> 00:55:52,968
Sa gubitkom onih koji su stradali
od gladi i bolesti i drugih,
626
00:55:53,294 --> 00:55:58,248
poginulih u borbi,
vojska se toliko smanjila
627
00:55:59,426 --> 00:56:02,851
da se �inilo da je
jedva polovina pre�ivela.
628
00:56:05,498 --> 00:56:08,944
Kada se �inilo da stanje ne mo�e
biti gore, pokazalo se da mo�e.
629
00:56:15,637 --> 00:56:19,238
U jednom srednjovekovnom islamskom
spisu, dr Taif al Azari otkrio je
630
00:56:19,649 --> 00:56:25,078
kako je Jagi Sijan mogao da sakupi
poja�anja ispred nosa samih krsta�a.
631
00:56:30,303 --> 00:56:35,580
Odgovor je ovo - golub! Turci
Seld�uci su bili prvi koji su
632
00:56:35,904 --> 00:56:40,666
izmislili po�tansku slu�bu,
ne�to poput dana�njeg DHL-a.
633
00:56:42,231 --> 00:56:45,177
Oni bi naka�ili poruku
na nogu ptice i pustili je.
634
00:56:45,506 --> 00:56:47,536
Za nekoliko sati poruka
bi stigla gde treba
635
00:56:48,158 --> 00:56:52,089
i pomo� je mogla da dodje iz
bilo kog dela islamskog sveta.
636
00:56:57,478 --> 00:56:59,617
Dva meseca kasnije,
hri��anski izvidja�i javili su
637
00:57:00,002 --> 00:57:05,220
da je velika turska vojska na
putu. Krsta�ima je isticalo vreme.
638
00:57:06,452 --> 00:57:11,120
Morali su da brzo udju u grad.
Boemund je bio taj koji je na�ao put
639
00:57:11,449 --> 00:57:15,177
kroz odbranu grada, izdajnika
u redovima muslimana.
640
00:57:17,876 --> 00:57:22,309
On je bio oru�ar, �ovek koji je
pravio oklope, po imenu Firuz.
641
00:57:24,028 --> 00:57:27,381
Radio je u kuli koja je
stajala nad re�nim koritom
642
00:57:27,866 --> 00:57:30,567
gde voda isti�e iz grada u dolinu.
643
00:57:34,571 --> 00:57:36,625
Dugo je slu�io pod
antiohijskim vladarom
644
00:57:36,923 --> 00:57:41,903
Jagi Sijanom, ali je sklopio
ugovor sa Francima.
645
00:57:43,194 --> 00:57:45,662
Oni su ga potkupili
bogatstvom u novcu i zemlji.
646
00:57:47,527 --> 00:57:52,367
Firuz nije bio zapovednik samo
jedne kule, ve� �ak tri njih.
647
00:57:53,922 --> 00:57:59,333
Boemund je stvarno na�ao zlatnu koku.
Iz kog god razloga on bio spreman
648
00:57:59,633 --> 00:58:05,349
da izda grad, kao �to se
�esto de�ava, izdaja je bila ta
649
00:58:05,792 --> 00:58:09,865
koja je neprijatelja
pustila unutra, a ne juri�.
650
00:58:12,518 --> 00:58:15,574
Sve pripreme su obavljene.
Kako se primicala zora,
651
00:58:15,825 --> 00:58:18,489
vitezovi i vojnici pe�aci po�eli
su da se pribli�avaju kulama
652
00:58:18,776 --> 00:58:20,806
�iji je nastojnik bio Firuz.
653
00:58:20,930 --> 00:58:24,476
Onda nam je na� zapovednik
Boemund rekao "Idite, sna�ni u srcu
654
00:58:24,858 --> 00:58:28,470
i sa verom u va�e drugove, popnite
se na merdevine u Antiohiju,
655
00:58:28,826 --> 00:58:32,594
jer, Bo�jom voljom,
grad �e biti na� za tren"
656
00:58:44,190 --> 00:58:49,044
Tra�im ono �to sam oduvek �eleo da
otkrijem - koja je kula Firuzova?
657
00:58:52,589 --> 00:58:57,488
Sad, ovo su temelji
jedne od glavnih kula,
658
00:58:59,228 --> 00:59:01,818
ta�no na uglu zida gde se on pru�a
659
00:59:02,284 --> 00:59:05,803
ka ju�noj liniji odbrane.
Mislim da ona ne mo�e biti
660
00:59:06,062 --> 00:59:10,758
nigde drugde
i da je ovo Firuzova kula.
661
00:59:12,143 --> 00:59:15,658
Krsta�i su imali mnogo zaklona.
Oni su se uspeli uz brdo iza
662
00:59:15,931 --> 00:59:19,114
i sakupili se nad ovim grebenom.
663
00:59:24,830 --> 00:59:27,886
Firuz se nagnuo nad
zid i zamahao fenjerom.
664
00:59:35,565 --> 00:59:39,360
Uzeli smo merdevine i postavili
ih na gradska utvrdjenja.
665
00:59:41,040 --> 00:59:43,137
Neverovatan broj ljudi
je po�eo da se penje.
666
00:59:47,709 --> 00:59:51,706
A onda naravno nesre�a!
Merdevine su pukle!
667
00:59:56,180 --> 01:00:00,305
Sada je bilo kasno za povratak. Sve
vi�e krsta�a se pelo uz preostale
668
01:00:00,683 --> 01:00:03,413
merdevine u Firuzovu
kulu. Za nekoliko minuta,
669
01:00:03,721 --> 01:00:06,201
oni su pojurili niz utvrdjenja u grad
670
01:00:06,523 --> 01:00:09,677
i otvorili kapije za ostale
ljude koji su �ekali napolju.
671
01:00:16,421 --> 01:00:20,129
Naglo su otvorili kapiju i
ljudi su pokuljali u grad.
672
01:00:46,395 --> 01:00:49,190
Posle osam meseci izgladnelosti
i bolesti krsta�i nisu bili
673
01:00:49,520 --> 01:00:52,695
raspolo�eni za milost. Uz pomo�
nekoliko hri��ana koji su ostali
674
01:00:52,999 --> 01:00:55,384
u Antiohiji, oni su
poklali ostatak garnizona
675
01:00:55,749 --> 01:00:59,203
i poubijali sve muslimane
gde god bi ih na�li.
676
01:01:07,600 --> 01:01:10,136
�uo se vrisak nebrojenog mno�tva
ljudi prave�i zastra�uju�i
677
01:01:10,445 --> 01:01:15,346
zvuk �irom grada. Boemund nije
gubio vreme na to i naredio je da se
678
01:01:15,650 --> 01:01:17,453
njegov slavni barjak pronese
679
01:01:17,494 --> 01:01:19,724
i postavi na vrh zida
nasuprot citadeli.
680
01:01:23,474 --> 01:01:27,094
Svaka ulica je na sve strane bila
puna le�eva tako da niko nije mogao
681
01:01:27,519 --> 01:01:31,285
da izdr�i da bude tu zbog
smrada, niti se moglo hodati
682
01:01:31,753 --> 01:01:36,712
du� uzanih gradskih prolaza,
osim preko tela mrtvih.
683
01:01:41,453 --> 01:01:46,963
Svi su bili pobijeni,
Jevreji, hri��ani, muslimani.
684
01:01:47,719 --> 01:01:52,848
Nisu po�tedeli ni decu, �ene i
starce, svete�i se i dokazuju�i
685
01:01:53,296 --> 01:01:58,690
da su nadmo�ni i da su pravi
i novi gospodari ovog podru�ja.
686
01:02:00,846 --> 01:02:03,899
Jedan stanovnik Antiohije koga
krsta�i nisu mogli da pronadju
687
01:02:04,419 --> 01:02:07,251
bio je njen turski vladar Jagi Sijan.
688
01:02:10,343 --> 01:02:12,373
On je uspeo da pobegne.
689
01:02:14,351 --> 01:02:19,937
Jagi Sijanu je re�eno da su zauzeli
citadelu. Uhvatila ga je panika.
690
01:02:20,848 --> 01:02:24,406
On je otvorio kapije i pobegao
sa pratnjom od 30 pa�eva.
691
01:02:25,952 --> 01:02:29,852
Kada je povratio samokontrolu,
pokajao se �to je pobegao na sigurno,
692
01:02:30,456 --> 01:02:37,150
umesto da je ostao i borio se do
smrti. Stao je da jeca i pla�e.
693
01:02:38,469 --> 01:02:42,778
Kada je bio na samrti, pro�ao
je neki pastir, ubio ga,
694
01:02:43,647 --> 01:02:47,570
odsekao mu glavu i odneo
je Francima u Antiohiju.
695
01:02:50,208 --> 01:02:53,023
Ali, sudbina Jagi Sijana
nije bila na prvom mestu
696
01:02:53,349 --> 01:02:57,053
u Boemundovim mislima.
697
01:03:02,099 --> 01:03:05,889
Jagi Sijanova poruka se probila.
Dan posle njegovog pogubljenja,
698
01:03:06,253 --> 01:03:09,163
turska poja�anja su kona�no stigla.
699
01:03:15,571 --> 01:03:18,973
Hri��anski opsadjiva�i �e
uskoro postati opsednuti.
700
01:03:26,139 --> 01:03:30,013
Juna 1098, posle
osmomese�ne opsade krsta�i su
701
01:03:30,426 --> 01:03:33,132
kona�no zauzeli
drevni grad Antiohiju.
702
01:03:33,838 --> 01:03:37,070
Ironi�no, oni su zamenili
svoje mesto sa neprijateljevim.
703
01:03:37,747 --> 01:03:40,507
Hri��ani su sada bili
oni zatvoreni iza zidina,
704
01:03:41,177 --> 01:03:44,165
a Turci spolja, spremni na opsadu.
705
01:03:58,809 --> 01:04:03,018
To je veoma o�ajni�ka situacija.
Moral je pao, svi se pla�e
706
01:04:03,465 --> 01:04:06,333
i to sa dobrim razlogom.
Izgledaju kao da su ve� mrtvi.
707
01:04:09,271 --> 01:04:14,754
I u toj o�ajni�koj situaciji,
osnovna njihova motivacija
708
01:04:15,600 --> 01:04:18,710
izlazi na videlo. Njihova
vera, vera njihovih vodja
709
01:04:19,245 --> 01:04:22,665
da je Bog nekako na njihovoj strani.
710
01:04:36,430 --> 01:04:39,362
Krsta�i su se molili
za �udo i dobili su ga.
711
01:04:40,084 --> 01:04:44,429
Ra�irile su se vesti da je Bog poslao
poruku jednom krsta�u kroz viziju.
712
01:04:49,921 --> 01:04:56,141
Moramo da odvojimo vizije od
ma�tarija. Prava vizija dolazi
713
01:04:57,211 --> 01:05:01,740
od samog Boga. Ona
je delo Svetog Duha.
714
01:05:06,592 --> 01:05:09,212
Taj krsta� je bio samo
ni�i sve�tenik iz Francuske,
715
01:05:09,754 --> 01:05:12,979
ali je njegova vizija
nadahnula celu vojsku.
716
01:05:20,408 --> 01:05:24,690
On je bio hodo�asnik po imenu Petar
Vartolomej. Jedne no�i, tvrdio je,
717
01:05:25,424 --> 01:05:28,349
apostol Sveti Andrija se
pojavio pred njim i rekao:
718
01:05:28,715 --> 01:05:33,471
"Znaj sine moj da �e�, ako ode�
do crkve Svetog Petra u Antiohiji,
719
01:05:33,859 --> 01:05:38,674
tamo na�i Sveto koplje, isto ono
kojim je na� Gospod Isus Hrist
720
01:05:38,986 --> 01:05:41,208
probijen dok je le�ao na krstu".
721
01:05:41,507 --> 01:05:43,832
Zakleo se da je cela
njegova pri�a istinita.
722
01:05:48,550 --> 01:05:52,153
Mitsko koplje kojim je u pri�ama
iz Jevandjelja bio proboden
723
01:05:52,524 --> 01:05:55,497
Hristov bok, predstavljalo je
vekovima nedoku�ivu relikviju.
724
01:05:55,930 --> 01:05:58,806
Prona�i Sveto koplje sada,
u trenutku duboke krize,
725
01:05:59,204 --> 01:06:03,755
zna�ilo je uspostaviti mo�nu
vezu izmedju krsta�a i Hrista.
726
01:06:05,125 --> 01:06:10,150
Ne mo�e biti pravih Hristovih
ostataka, jer Isus je ustao iz mrtvih
727
01:06:12,201 --> 01:06:16,904
i oti�ao svom Ocu na nebesa, tako
da ostataka nema, to je nemogu�e!
728
01:06:17,749 --> 01:06:23,559
Jedino ono �to ga je dotaklo
ili �to je on dotakao,
729
01:06:24,654 --> 01:06:26,968
poput Krsta ili Svetog koplja.
730
01:06:31,728 --> 01:06:36,385
Veoma je zna�ajno da se on
uhvatio ideje proste relikvije,
731
01:06:37,086 --> 01:06:41,328
ni�eg slo�enog, relikvije koja
je znak od Boga da svi treba da se
732
01:06:41,989 --> 01:06:45,804
usredsrede na ne�to �to
je neosporno, nesumnjivo.
733
01:06:46,158 --> 01:06:49,585
To nije pri�a i to nije samo vizija,
734
01:06:50,134 --> 01:06:53,837
to je �vrsti, metalni
znak Bo�je volje.
735
01:06:58,129 --> 01:07:02,653
Petar Vartolomej je odabrao grupu
od dvanaest "u�enika" i jurnuo u malu
736
01:07:03,037 --> 01:07:07,197
crkvu da skine pod ispod koga je
rekao da je sahranjeno Sveto koplje.
737
01:07:18,660 --> 01:07:22,536
Posle dana i no�i besomu�nog
kopanja, nada je po�ela da bledi.
738
01:07:23,134 --> 01:07:26,113
No, sam Petar je sko�io
u rupu unutar crkve
739
01:07:26,572 --> 01:07:28,965
i izvukao komad zardjalog metala.
740
01:07:45,522 --> 01:07:49,056
Tvrdio je da je na�ao
nedoku�ivo Sveto koplje.
741
01:07:49,792 --> 01:07:52,599
Ovo je tvrdnja koju bi neki
istori�ar odmah ismejao.
742
01:07:57,038 --> 01:07:59,323
Sveti �ovek koji je tvrdio
da je Mesija sahranio
743
01:07:59,854 --> 01:08:04,760
koplje u crkvi bio je
vrlo prepreden monah.
744
01:08:07,713 --> 01:08:10,484
Svima im je rekao "ako ga
nadjete, bi�ete pobednici,
745
01:08:12,099 --> 01:08:14,567
ina�e �ete se suo�iti
sa sigurnom smr�u".
746
01:08:15,984 --> 01:08:22,060
No, pre nego �to je to rekao,
oti�ao je i zakopao koplje u tlo
747
01:08:22,398 --> 01:08:26,946
ispod crkve i onda
zata�kao svoje tragove.
748
01:08:31,025 --> 01:08:35,212
Svete relikvije su veoma
zanimljive jer, kako su krsta�ke
749
01:08:35,617 --> 01:08:39,290
vojske nastupale, tako se
njihov broj vi�estruko pove�avao,
750
01:08:39,834 --> 01:08:44,487
a ljudi koji su hteli da
zarade novac na brzinu i�li su
751
01:08:44,801 --> 01:08:50,378
i nalazili sve vi�e i vi�e relikvija.
�ta su ti predmeti zaista bili,
752
01:08:51,022 --> 01:08:53,656
svako mo�e da zamisli �ta �eli.
753
01:08:53,929 --> 01:08:56,054
Ipak, �injenica da su im oni
bili potrebni, pokazuje da su
754
01:08:56,416 --> 01:09:00,421
ove svete relikvije postale
primitivni oblik propagande.
755
01:09:02,345 --> 01:09:08,261
To �to sada tvrdim je pitanje vere.
Postoje ljudi sa posebnim darom
756
01:09:08,643 --> 01:09:13,876
od Boga koji mogu da raspoznaju
svete predmete, relikvije takodje
757
01:09:14,568 --> 01:09:20,601
i da ka�u koja je autenti�na, a
koja ne, ali to je pitanje vere.
758
01:09:21,086 --> 01:09:25,445
Ljudi u vojsci su povratili
moral i volju za borbom.
759
01:09:25,806 --> 01:09:30,792
To je bio trenutak
bu�nog verskog likovanja.
760
01:09:31,822 --> 01:09:35,827
Raspolo�enje u vojsci se menja,
agresija zamenjuje defetizam.
761
01:09:36,196 --> 01:09:38,318
To je sada vojska spremna za borbu.
762
01:09:43,972 --> 01:09:47,446
Mi koji su bili u gradu poredjali
smo se u �est redova za borbu.
763
01:09:48,115 --> 01:09:53,189
Zatvorili smo na�e redove i za�ti�eni
znakom krsta iza�li kroz kapiju.
764
01:09:56,491 --> 01:09:59,070
Kada su Turci videli na�e
odrede tako dobro postavljene,
765
01:09:59,332 --> 01:10:01,589
kako dolaze jedan
za drugim, rekli su:
766
01:10:01,848 --> 01:10:06,364
"Neka dodju, tako da ih imamo
jo� �vr��e u na�oj mo�i. "
767
01:10:06,852 --> 01:10:09,772
No, kada smo svi bili
napolju i Turci videli
768
01:10:10,141 --> 01:10:14,421
koliko je velika sila
Franaka, veoma su se upla�ili.
769
01:10:18,759 --> 01:10:22,581
Krsta�i su imali jo� samo
200 konja, ali su ipak jahali
770
01:10:22,946 --> 01:10:28,043
frontalno na Turke. Sveto koplje
je dr�ano visoko. Jedan o�evidac
771
01:10:28,418 --> 01:10:33,342
govorio je o jo� jednoj viziji -
vojsci duhova koju je poslao Bog!
772
01:10:35,253 --> 01:10:38,314
Onda se pojavilo nebrojeno
mno�tvo ljudi na belim konjima,
773
01:10:38,991 --> 01:10:42,572
�iji barjaci su bili potpuno
beli. Kada su na�i ljudi to videli,
774
01:10:42,914 --> 01:10:46,486
nisu razumeli �ta se de�ava
ili ko bi mogli biti ti ljudi...
775
01:10:47,092 --> 01:10:49,809
sve dok nisu shvatili. To
je bila blagoslovena pomo�
776
01:10:50,130 --> 01:10:54,440
koju je poslao Hrist. Turci su
u�asnuto be�ali
777
01:10:56,764 --> 01:10:59,097
i sa Bo�ju pomo�i,
mi smo ih pobedili.
778
01:11:12,311 --> 01:11:14,325
Bez obzira da li su
vizije bile stvarne,
779
01:11:14,366 --> 01:11:17,968
izmi�ljene ili samo smi�ljena
prevara da bi se podigao moral.
780
01:11:18,335 --> 01:11:21,198
Antiohija je sada bila
sigurno u hri��anskim rukama,
781
01:11:21,850 --> 01:11:23,880
ali ona nikad ne�e biti
vra�ena pod vladavinu
782
01:11:23,944 --> 01:11:26,739
pravoslavne crkve
ili vizantijskog cara.
783
01:11:32,719 --> 01:11:36,333
Boemund je pogazio obe�anje koje
je dao Aleksiju godinu dana ranije
784
01:11:36,972 --> 01:11:39,651
i krunisao se za kneza Antiohije.
785
01:11:41,896 --> 01:11:43,953
Kada je Boemund odlu�io
da zadr�i Antiohiju,
786
01:11:44,254 --> 01:11:46,386
on je u potpunosti
pogazio obe�anje Aleksiju.
787
01:11:46,915 --> 01:11:50,412
Misao da �e on vratiti zemlje
koje je osvojio vizantijskom caru
788
01:11:50,739 --> 01:11:55,590
bila je sru�ena. On je time razbio
i uni�tio jednu od osnovnih ideja,
789
01:11:55,975 --> 01:11:58,347
jedan od stubova pokreta�a
Prvog krsta�kog rata.
790
01:11:58,669 --> 01:12:02,711
Ideja pape Urbana da zapadna crkva
treba da saradjuje sa Vizantincima
791
01:12:03,067 --> 01:12:06,222
da bi porazila muslimane na Bliskom
istoku vi�e nije bila odr�iva.
792
01:12:08,008 --> 01:12:10,978
Veliki delovi teritorije su
sada bili u krsta�kim rukama.
793
01:12:11,751 --> 01:12:15,849
Balduin je vladao svom zemljom
oko Edese, Boemund teritorijom
794
01:12:16,291 --> 01:12:19,824
oko Antiohije. Obojica su
sada bili veoma bogati ljudi.
795
01:12:22,507 --> 01:12:25,174
Do kraja 1098. dok su
njegove vodje sve vi�e
796
01:12:25,492 --> 01:12:27,994
postale optere�ene
upravljanjem novim kne�evinama,
797
01:12:28,456 --> 01:12:30,979
�inilo se da je krsta�ki
pohod izgubio polet.
798
01:12:32,693 --> 01:12:39,187
Sna�ni sporovi su izbili, od
vodja do raznih nivoa vojske,
799
01:12:39,591 --> 01:12:41,845
gde sada treba usmeriti pohod.
800
01:12:42,407 --> 01:12:44,527
Da li da odmah poku�aju
da krenu na Jerusalim?
801
01:12:44,780 --> 01:12:47,261
Da li da prvo povrate snagu?
Koliko dugo treba da �ekaju?
802
01:12:47,524 --> 01:12:49,554
Kojim putem da krenu?
803
01:12:49,745 --> 01:12:53,216
Bilo je mogu�e da se
vojska bukvalno raspadne,
804
01:12:53,793 --> 01:12:56,798
da krene raznim putevima, da
ljudi po�nu da se vra�aju ku�ama,
805
01:12:57,056 --> 01:13:00,086
da u potpunosti izgubi svoju
silinu. Do�lo je veoma blizu toga.
806
01:13:03,718 --> 01:13:05,677
Dok su se krsta�ke vodje prepirale,
807
01:13:05,718 --> 01:13:09,454
vojnici su tra�ili da vojska
krene na jug ka Jerusalimu.
808
01:13:10,439 --> 01:13:13,652
Po njima, pravi cilj krsta�kog
pohoda bio je zaboravljen.
809
01:13:14,045 --> 01:13:17,023
Njihov bes i gnev
proklju�ali su u malom gradu
810
01:13:17,420 --> 01:13:20,659
na dva dana jahanja od Antiohije,
po imenu Marat al Numan.
811
01:13:29,744 --> 01:13:34,304
Tu se odigralo zave�tanje Prvog
krsta�kog rata. Mislim da je to mesto
812
01:13:34,644 --> 01:13:37,580
koje svaki istori�ar treba da poseti.
813
01:13:37,895 --> 01:13:41,986
Ovde su prvi krsta�i stvarno
ostavili svoj nasilni beleg.
814
01:13:43,443 --> 01:13:48,335
Ovde su hri��ani po�inili jedan
od najgorih zlo�ina Krsta�kog rata.
815
01:13:58,975 --> 01:14:02,278
Ovo je prva poseta dr Taifa
al Azarija Marat al Numanu -
816
01:14:02,953 --> 01:14:06,205
mestu zastra�uju�eg zlo�ina
pripadnika Prvog krsta�kog pohoda.
817
01:14:06,903 --> 01:14:11,035
Sme�tena u severozapadnom delu
Sirije, ova citadela iz 11. veka
818
01:14:11,424 --> 01:14:14,504
je gotovo zaboravljena. Njene
ru�evine su sada tek ne�to vi�e
819
01:14:14,788 --> 01:14:17,890
od igrali�ta za decu
koja mu zakriljuju put.
820
01:14:25,252 --> 01:14:28,647
Mislim da upravo sada
ulazimo u citadelu Marat.
821
01:14:28,980 --> 01:14:34,530
Sa leve strane su ostaci d�amije,
a sa desne ostaci male palate
822
01:14:34,834 --> 01:14:39,138
koja je pripadala vladaru grada.
823
01:14:51,933 --> 01:14:57,003
Ovo je verovatno crkva hri��anskog
stanovni�tva Marat al Numana
824
01:14:57,362 --> 01:15:01,252
koji su �iveli mirno pored
svojih zemljaka muslimana.
825
01:15:01,546 --> 01:15:06,493
Naravno, krsta�i, ubijaju�i
sve �itelje Marata,
826
01:15:06,825 --> 01:15:11,882
bez obzira na njihovu veru ili
religiju, nisu pravili razliku.
827
01:15:14,709 --> 01:15:18,064
Dok su krsta�i u�vr��ivali
upori�te u zemlji oko Antiohije,
828
01:15:18,491 --> 01:15:21,644
jedan mali odred je
do�ao ovde novembra 1098.
829
01:15:26,121 --> 01:15:28,638
Do�li smo u obli�nji grad po
imenu Marat, u kome je �ivelo
830
01:15:29,042 --> 01:15:35,641
mnogo Turaka i Saracena. Boemund
je poslao tuma�a vodjama Saracena
831
01:15:36,118 --> 01:15:39,270
da im prenese da �e im, ako se
oni sa �enama, decom i imovinom,
832
01:15:39,896 --> 01:15:44,518
sklone u platu iznad gradske
kapije, po�tedeti �ivot.
833
01:15:46,759 --> 01:15:51,604
Svi na�i ljudi su u�li kroz kapiju
i svako je ugrabio svoj deo plena
834
01:15:52,532 --> 01:15:55,802
koji je mogao na�i u
ku�ama ili podrumima.
835
01:15:58,077 --> 01:16:02,659
Kako se primicala
zora, svi su pobijeni.
836
01:16:13,735 --> 01:16:16,855
Izvori nam govore o
stradanju svih �itelja.
837
01:16:17,175 --> 01:16:22,938
Neki od njih su bili bukvalno
spaljeni, �ivi spr�eni unutra.
838
01:16:23,529 --> 01:16:25,559
Neki su uspeli da pobegnu,
ali ne mo�ete zaista pobe�i
839
01:16:25,638 --> 01:16:30,566
od klanja krsta�a koji su
hiljadu puta ubijali i odsecali.
840
01:16:31,877 --> 01:16:35,850
Dvadeset hiljada ljudi
je bilo pobijeno u gradu.
841
01:16:38,568 --> 01:16:41,884
Nisu pobijeni samo
muslimani, ve� i hri��ani.
842
01:16:42,434 --> 01:16:46,554
Nisu pobijeni samo vojnici, ve�
su i deca, starci i �ene do�iveli
843
01:16:47,585 --> 01:16:51,082
stra�nu sudbinu. Ovo je bilo
mesto pravog ratnog zlo�ina,
844
01:16:51,838 --> 01:16:54,911
ne�to poput etni�kog �i��enja.
845
01:17:27,388 --> 01:17:31,236
Masakr svih je postao
obele�je krsta�ke vojske.
846
01:17:32,381 --> 01:17:34,314
Medjutim, kao �to su
hri��anski o�evici ispri�ali,
847
01:17:34,355 --> 01:17:36,852
ono �to se desilo kada
je ubijanje prestalo,
848
01:17:37,497 --> 01:17:40,356
u�inilo je poznatom
pri�u o Marat al Numanu.
849
01:17:48,367 --> 01:17:52,751
Franci su ostali u gradu mesec
i �etiri dana. Dok smo bili tamo,
850
01:17:55,046 --> 01:17:59,268
neki od na�ih ljudi nisu mogli
da zadovolje svoje potrebe,
851
01:18:00,437 --> 01:18:06,332
bilo zato �to smo bili tu isuvi�e
dugo, ili zato �to su bili gladni,
852
01:18:06,793 --> 01:18:13,172
jer nije bilo �ta da se oplja�ka
izvan zidina. Rasekli su tela mrtvih,
853
01:18:15,279 --> 01:18:19,866
dok su drugi isekli njihovo meso
na komade i skuvali ga za jelo.
854
01:18:22,702 --> 01:18:26,028
Na�i vojnici su kuvali
odrasle pagane u loncima,
855
01:18:27,344 --> 01:18:32,185
nabijali su decu na ra�anj
da bi pro�drali njihovo meso.
856
01:18:41,615 --> 01:18:46,513
Tako ne�to kao duhovni rat ne
postoji. Kada vodite rat, cilj je da
857
01:18:47,009 --> 01:18:53,262
porazite neprijatelja. U to
spada nasilje, pretnje, propaganda
858
01:18:54,071 --> 01:18:58,754
i da tako ka�emo, zastra�ivanje.
859
01:19:01,006 --> 01:19:05,364
Jedenje ljudskog mesa je izmi�ljeno
860
01:19:05,746 --> 01:19:09,110
da unese strah u srce neprijatelja.
861
01:19:09,684 --> 01:19:16,212
"Tu smo, jaki smo, �vrsti smo i ako
je neophodno, poje��emo vas �ive!"
862
01:19:16,661 --> 01:19:19,863
Do odredjenog stepena je uspelo.
863
01:19:20,194 --> 01:19:22,745
Mislim, do�lo je do
talasa u�asa i straha.
864
01:19:22,998 --> 01:19:25,802
"Oni nas pro�diru! Ako
nas sada jedu mrtve,
865
01:19:26,121 --> 01:19:28,151
sutra �e nas mo�da jesti �ive!"
866
01:19:30,101 --> 01:19:34,799
Za krsta�ke vodje je divlja�tvo
koje se odigralo u Maratu bilo dokaz
867
01:19:35,109 --> 01:19:37,741
da njihova vojska vi�e
ne�e trpeti dalje odlaganje.
868
01:19:38,358 --> 01:19:41,999
Do�lo je vreme da ispune
zavet i osvoje grad
869
01:19:42,417 --> 01:19:45,648
koji ih je nadahnuo da
rizikuju sve u ime Boga.
870
01:19:47,556 --> 01:19:51,242
Nije pravilo razliku to �to je
Jerusalim nedavno pao pod vlast mnogo
871
01:19:51,529 --> 01:19:54,545
pomirljivije muslimanske
sile, egipatskih Fatimida
872
01:19:54,977 --> 01:19:57,007
i to �to su oni pozivali na mir.
873
01:20:00,745 --> 01:20:05,314
Juna 1099. trinaest hiljada
krsta�a, manje od �etvrtine
874
01:20:05,677 --> 01:20:08,166
od ukupnog broja koji
se otisnuo iz Evrope,
875
01:20:08,660 --> 01:20:12,123
stiglo je pred kapije grada
gde je Isus Hrist umro.
876
01:20:17,371 --> 01:20:19,401
Kada su krsta�i stigli
do zidina Jerusalima,
877
01:20:19,529 --> 01:20:22,154
kona�no su do�li na svoj
cilj. Posle tri godine,
878
01:20:22,477 --> 01:20:25,679
predjenih �etiri i po hiljade
kilometara, neverovatnih muka
879
01:20:26,108 --> 01:20:29,274
i strahovitih gubitaka,
stigli su u Sveti grad.
880
01:20:29,758 --> 01:20:31,141
Neki su bili toliko nadvladani
881
01:20:31,182 --> 01:20:34,137
ose�anjima da su
pali ni�ice na zemlju.
882
01:20:35,099 --> 01:20:38,906
Sada ih je naravno �ekao najte�i
zadatak - morali su da prodru unutra.
883
01:20:44,771 --> 01:20:48,080
Posle tri godine krsta�kog pohoda,
hri��anska vojska se spremala
884
01:20:48,378 --> 01:20:50,975
da napadne Jerusalim.
885
01:20:52,440 --> 01:20:54,975
Zidovi su bili visoki vi�e od petnaest
i debeli vi�e od tri metra.
886
01:20:56,812 --> 01:20:59,286
Da bi ih zauzeli, bile su im potrebne
merdevine i opsadne kule.
887
01:21:02,252 --> 01:21:03,868
Medjutim, muslimanski branioci su
888
01:21:04,273 --> 01:21:07,056
poru�ili �itava
okolna podru�ja drve�a.
889
01:21:08,830 --> 01:21:12,179
Hri��ani su poslali izvidja�e
da potra�e drvnu gradju.
890
01:21:13,259 --> 01:21:17,882
Na�li su skrivene u rupi 400
komada ve� spremljenih dasaka.
891
01:21:18,580 --> 01:21:22,526
�inilo se da im Bog
ponovo pru�a ruku pomo�i.
892
01:21:26,633 --> 01:21:28,663
To je bilo dovoljno drveta da
se izgrade dve opsadne kule vi�e
893
01:21:29,149 --> 01:21:31,572
od petnaest metara za
napad na zidine Jerusalima.
894
01:21:33,117 --> 01:21:35,641
Sve je bilo spremno
za poslednji napad.
895
01:21:44,423 --> 01:21:49,599
�etrnaestog jula 1099. krsta�i
su otpo�eli napad sa dve strane.
896
01:21:54,946 --> 01:21:58,443
Dve kule su dogurane,
jedna na severozapadnu,
897
01:21:58,796 --> 01:22:02,910
a druga na ju�nu stranu grada. Onda
su se krsta�i popeli na kule da bi
898
01:22:03,296 --> 01:22:07,746
probali da se probiju na zidine,
sve to pod nemilosrdnom paljbom.
899
01:22:11,532 --> 01:22:14,267
Pogledajte ove zidine
i zamislite projektile,
900
01:22:14,600 --> 01:22:16,751
kamenje i strele kako padaju na vas.
901
01:22:30,517 --> 01:22:33,799
Borba je bila divlja�na i sna�na,
a u jednom trenutku su krsta�i
902
01:22:34,097 --> 01:22:36,815
dali frazi "topovsko
meso" bukvalno zna�enje.
903
01:22:37,305 --> 01:22:38,651
Zarobili su jednog muslimana,
904
01:22:38,692 --> 01:22:41,031
vezali ga za katapult i
ispalili ga preko zidina.
905
01:22:45,938 --> 01:22:48,546
Na ju�noj strani, muslimani
su se obru�ili na prvu kulu sa
906
01:22:48,878 --> 01:22:51,062
klju�alim uljem
i zapaljenim strelama,
907
01:22:51,682 --> 01:22:53,889
sve dok nije po�ela da gori.
908
01:23:03,918 --> 01:23:07,623
Ostala je jo� jedna kula, na
severozapadnoj strani grada
909
01:23:07,950 --> 01:23:11,789
pod zapovedni�tvom cenjenog krsta�kog
komandanta, vojvode Gotfrida.
910
01:23:14,893 --> 01:23:18,379
Gotfrid se odlu�io da promeni plan.
Ovde imam izve�taj jednog o�evica
911
01:23:18,701 --> 01:23:21,074
koji je zapisao Rajmund
iz Agijea i koji ka�e
912
01:23:22,483 --> 01:23:24,608
"Gotfrid se prebacio
na polo�aj izmedju crkve
913
01:23:24,847 --> 01:23:27,540
Svetog Stefana i doline Josafat".
914
01:23:29,906 --> 01:23:31,936
Gotfridov plan je bio nadahnut.
915
01:23:32,191 --> 01:23:34,430
On je na�ao slabu ta�ku u
muslimanskim utvrdjenjima,
916
01:23:35,144 --> 01:23:36,788
ali je ona bila na preko
kilometar i po u krug,
917
01:23:36,829 --> 01:23:38,697
na severoisto�noj strani.
918
01:23:38,738 --> 01:23:42,193
Pod za�titom tame, naredio je
da njegovi ljudi odguraju kulu na
919
01:23:42,435 --> 01:23:45,565
slabije branjeni deo zida
za svega nekoliko sati.
920
01:23:50,242 --> 01:23:53,365
Tu smo. Mesto na kome su
krsta�i prodrli u Jerusalim.
921
01:24:12,013 --> 01:24:13,715
Muslimani su na�inili poslednji
922
01:24:13,756 --> 01:24:16,361
o�ajni�ki poku�aj da
uni�te Gotfridovu kulu.
923
01:24:18,372 --> 01:24:22,886
Upotrebili su gvozdene kuke sa
konopcima da bi uhvatili kulu
924
01:24:23,309 --> 01:24:28,603
i prevrnuli je. Da bi ih odvratili,
krsta�i su imali ogromnu kosu
925
01:24:29,259 --> 01:24:32,818
napravljenu tako da ise�e te
konopce. U jednom trenutku,
926
01:24:33,128 --> 01:24:36,119
pojavila se zakratko vatra gore
na bedemima. Gotfrid je to video
927
01:24:36,414 --> 01:24:39,297
i naredio da spuste improvizovani
most sa kule na utvrdu.
928
01:24:51,904 --> 01:24:54,452
Zidine su bile probijene i
muslimanski branioci su pobegli
929
01:24:54,770 --> 01:24:56,415
da bi spasili �ivote.
930
01:24:56,456 --> 01:25:00,029
Hri��ani su kona�no uspeli da
zauzmu Sveti grad Jerusalim.
931
01:25:26,374 --> 01:25:31,455
Progonili smo Saracene i ubijali
ih uz put, sve do Solomonovog hrama.
932
01:25:32,788 --> 01:25:35,324
Ne zadugo, njegovim
zidovima tekla je krv.
933
01:25:36,652 --> 01:25:38,388
Ubijali smo i mu�karce i �ene,
934
01:25:38,429 --> 01:25:40,459
odsecali im glave
sa isukanim ma�evima.
935
01:25:41,781 --> 01:25:44,318
Pre�iveli Saraceni vukli
su mrtva tela napolje,
936
01:25:44,611 --> 01:25:47,445
ispred gradskih kapija i slagali
ih na humke, visoke kao ku�e.
937
01:25:48,700 --> 01:25:52,619
Do sada nije vidjeno ili
�uto za takav pokolj pagana.
938
01:25:55,854 --> 01:25:58,462
Spaljivali su ih na loma�ama,
visokim poput piramida.
939
01:26:00,182 --> 01:26:05,247
Niko nije znao koliko ih ima...
osim Boga.
940
01:26:08,936 --> 01:26:11,258
Jerusalim je na�!
941
01:26:17,015 --> 01:26:20,859
�injenica je da je uprkos svemu,
naizgled �udesno, krsta�ki pohod
942
01:26:21,386 --> 01:26:24,740
doveo do zauzimanja Jerusalima. On je
postigao ono zbog �ega je zapo�et.
943
01:26:25,053 --> 01:26:29,301
To se �inilo kao jasan nagove�taj
da je Bo�ja ruka bila na delu.
944
01:26:29,754 --> 01:26:32,950
Svi njegovi u�esnici iz cele
zapadne Evrope iznenada su pomislili.
945
01:26:33,331 --> 01:26:36,650
"Istina je! Bog zaista �eli
da se desi krsta�ki pohod!
946
01:26:37,041 --> 01:26:39,071
Bog stoji iza ovog poduhvata!"
947
01:26:45,744 --> 01:26:49,186
Gotovo tri godine po�to je napustio
svoje posede u severnoj Francuskoj,
948
01:26:49,993 --> 01:26:54,130
vojvoda Gotfrid postao je novi
hri��anski vladar Jerusalima.
949
01:26:55,144 --> 01:26:58,366
Skromno, on je odbio da bude
krunisan za kralja u gradu gde je
950
01:26:58,661 --> 01:27:01,221
Isus Hrist nosio trnovu krunu.
951
01:27:02,011 --> 01:27:04,646
Godinu dana kasnije,
umro je u Svetom gradu.
952
01:27:06,607 --> 01:27:09,684
Nasledio ga je njegov mladji
brat Balduin, grof Edese.
953
01:27:10,922 --> 01:27:14,802
On nije delio teolo�ke zebnje
svog brata i na insistiranje
954
01:27:15,316 --> 01:27:18,916
svojih savetnika, uzeo je
titulu jerusalimskog kralja.
955
01:27:20,371 --> 01:27:25,000
Vestu o izuzetnom uspehu prvog
krsta�kog rata pojurile su
956
01:27:25,436 --> 01:27:28,027
nazad u Evropu. Ipak, onaj koji je
nadahnuo 60.000 ljudi da proputuju
957
01:27:28,309 --> 01:27:31,777
�etiri i po hiljade kilometara,
papa Urban, umro je pre nego �to je
958
01:27:32,138 --> 01:27:34,674
saznao da je Jerusalim
ponovo u krsta�kim rukama,
959
01:27:35,202 --> 01:27:37,952
po prvi put za poslednjih 400 godina.
960
01:27:39,729 --> 01:27:41,807
Srednjovekovni
utvrdjeni grad Jerusalim
961
01:27:42,142 --> 01:27:44,172
je na manje od kilometra preko.
962
01:27:44,382 --> 01:27:46,722
Na ovom prostoru
procenjuje se da su krsta�i
963
01:27:47,006 --> 01:27:50,692
pobili 30.000 muslimana i Jevreja.
964
01:27:52,239 --> 01:27:55,369
Vesti o pokolju uzdrmale
su islamski svet.
965
01:27:57,216 --> 01:28:01,675
Krsta�ki pohodi imali su veoma
duboki uticaj na arapsko dru�tvo.
966
01:28:02,351 --> 01:28:07,305
Prvo, na njih se gledalo kao na
varvarski upad i pri�e o tim pohodima
967
01:28:07,866 --> 01:28:14,132
jo� se pri�aju po kafanima i u krugu
porodica kao da su se desili ju�e.
968
01:28:14,650 --> 01:28:19,506
To je ne�to �to je veoma bitno. Kada
god bi Zapad ponovo napao region,
969
01:28:20,507 --> 01:28:22,809
ljudi bi govorili da je
to novi krsta�ki pohod.
970
01:28:23,068 --> 01:28:27,236
Zato je posle u�asnih
dogadjaja 11. septembra,
971
01:28:27,642 --> 01:28:31,166
kada je ameri�ki predsednik, neko
bi pretpostavio nepa�ljivo, rekao da
972
01:28:31,500 --> 01:28:35,067
"mi sada moramo da vodimo
krsta�ki rat da bi to zaustavili",
973
01:28:35,439 --> 01:28:39,124
drhtaj pro�ao kroz kolektivnu
ki�mu islamskog sveta,
974
01:28:39,730 --> 01:28:42,813
jer ljudi su ose�ali
da znaju �ta sledi.
975
01:28:45,532 --> 01:28:47,763
Dok su se krsta�i radovali
zbog pobede i planirali
976
01:28:48,108 --> 01:28:50,646
kako da u�vrste svoje
posede u Svetoj zemlji,
977
01:28:51,510 --> 01:28:53,793
muslimani su se spremali
da uzvrate udarac.
978
01:28:56,571 --> 01:28:59,042
Nije pro�lo mnogo vremena
pre nego �to se gnev islama
979
01:28:59,466 --> 01:29:03,432
ustremio na mladu
jerusalimsku kraljevinu.
980
01:29:06,432 --> 01:29:10,432
Preuzeto sa www.titlovi.com
93550
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Akan
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bemba
Bengali
Bihari
Bosnian
Breton
Bulgarian
Cambodian
Catalan
Cebuano
Cherokee
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Dutch
Esperanto
Estonian
Faroese
Finnish
Galician
Georgian
German
Greek
Guarani
Haitian Creole
Hausa
Hawaiian
Hebrew
Hmong
Hungarian
Icelandic
Irish
Italian
Japanese
Javanese
Kazakh
Kinyarwanda
Kirundi
Kongo
Korean
Krio (Sierra Leone)
Kurdish
Kyrgyz
Laothian
Latin
Latvian
Lithuanian
Luganda
Luo
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mauritian Creole
Moldavian
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Montenegrin
Nepali
Norwegian
Pashto
Persian
Polish
Portuguese (Brazil)
Portuguese (Portugal)
Quechua
Romanian
Romansh
Russian
Samoan
Scots Gaelic
Serbian
Sesotho
Setswana
Seychellois Creole
Shona
Sindhi
Sinhalese
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Swedish
Tajik
Thai
Tigrinya
Tonga
Turkish
Turkmen
Ukrainian
Uzbek
Vietnamese
Welsh
Wolof