Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:20,061 --> 00:00:24,649
Doordat ik opgroeide met ouders
die allebei hadden gediend in WO II...
2
00:00:25,358 --> 00:00:28,358
was oorlog voor mij
zoals de John Wayne-films.
3
00:00:28,903 --> 00:00:32,949
We houden deze stad in handen
tot de verbinding komt, wanneer dan ook.
4
00:00:33,074 --> 00:00:36,286
Vandaag, morgen, tot de hel bevriest.
5
00:00:38,288 --> 00:00:41,458
Het was je plicht, het was een voorrecht...
6
00:00:41,583 --> 00:00:44,377
en we vochten altijd
aan de kant van het goede.
7
00:00:44,502 --> 00:00:46,254
Amerika was altijd de held.
8
00:00:47,464 --> 00:00:50,050
Maar de harde realiteit
van wat oorlog was...
9
00:00:50,175 --> 00:00:54,512
was heel anders dan wat ik zag
in m'n moeders plakboeken uit het leger...
10
00:00:54,637 --> 00:00:59,075
waar m'n moeder de footballkoningin
van de leger-marinewedstrijd was.
11
00:01:00,518 --> 00:01:02,187
Oorlog is iets heel engs.
12
00:01:02,854 --> 00:01:06,274
Vooral nadat we
ons eindexamen hadden gehad.
13
00:01:09,736 --> 00:01:15,200
Ik kon de ene na de andere naam noemen
van vrienden van m'n broer die gingen.
14
00:01:17,118 --> 00:01:22,040
En hun brieven aan m'n broer
en aan mij waren heel anders.
15
00:01:23,625 --> 00:01:26,753
In de brieven aan mij
stond hoeveel dagen resteerden.
16
00:01:26,878 --> 00:01:29,503
Ze telden de dagen
tot ze naar huis kwamen.
17
00:01:30,673 --> 00:01:34,928
Voor m'n broer beschreven ze
de realiteit van wat ze deden.
18
00:01:35,428 --> 00:01:37,178
Een afschuwelijke realiteit.
19
00:01:41,643 --> 00:01:45,397
En de realiteit
van wat die oorlog vertegenwoordigde...
20
00:01:45,522 --> 00:01:49,150
en tot wat voor gesprekken
de oorlog leidde...
21
00:01:49,275 --> 00:01:50,838
begon door te dringen.
22
00:01:51,402 --> 00:01:54,406
Dingen klopten gewoon niet in Amerika.
23
00:01:54,531 --> 00:01:55,931
FUCK DE DIENSTPLICHT
24
00:01:56,491 --> 00:02:00,078
Alles wat ik bewonderde aan ons land...
25
00:02:00,203 --> 00:02:03,206
alles wat ik associeerde
met de Amerikaanse droom...
26
00:02:03,331 --> 00:02:08,128
alles wat ik associeerde met Amerika,
goed of fout, verdween gewoon.
27
00:02:10,338 --> 00:02:12,924
Dat maakte het veel makkelijker...
28
00:02:13,049 --> 00:02:16,049
om stelling te nemen
tegen m'n eigen overheid.
29
00:02:18,847 --> 00:02:20,932
Je moest toen een keuze maken.
30
00:02:21,057 --> 00:02:23,432
Was je bereid om je leven te riskeren?
31
00:02:24,853 --> 00:02:27,147
En voor velen van ons was dat zo.
32
00:02:27,272 --> 00:02:28,835
Het was het risico waard.
33
00:03:22,035 --> 00:03:24,537
De Verenigde Staten deden geweldig werk...
34
00:03:24,662 --> 00:03:28,662
in het bijhouden van hoeveel bommen
dat ze op Vietnam gooiden.
35
00:03:28,958 --> 00:03:33,463
Zo weten we dat ze meer bommen
op Vietnam, Laos en Cambodja gooiden...
36
00:03:33,588 --> 00:03:36,591
dan op Europa
in de hele Tweede Wereldoorlog.
37
00:03:39,093 --> 00:03:45,683
Er werd ongeveer zeven miljoen ton bommen
op de landen van Indochina gedropt.
38
00:03:45,808 --> 00:03:51,272
Dit waren 500.000 à 600.000 ton bommen
die op Cambodja werden gegooid...
39
00:03:51,773 --> 00:03:53,775
twee miljoen op Laos...
40
00:03:54,567 --> 00:03:59,364
één miljoen op Noord-Vietnam
en meer dan vier miljoen op Zuid-Vietnam.
41
00:04:05,370 --> 00:04:08,665
Ik zal niet nastreven of accepteren...
42
00:04:08,790 --> 00:04:13,103
dat mijn partij me nomineert
voor nog een termijn als uw president.
43
00:04:13,419 --> 00:04:17,590
Nadat Lyndon Johnson aankondigde
dat hij geen nieuwe termijn wilde...
44
00:04:17,715 --> 00:04:21,302
kondigde hij aan
te stoppen met Noord-Vietnam bombarderen...
45
00:04:21,427 --> 00:04:28,309
als de Noord-Vietnamezen akkoord gingen
met directe productieve vredesgesprekken.
46
00:04:30,270 --> 00:04:33,189
In mei kwamen
de onderhandelaars naar Parijs.
47
00:04:34,899 --> 00:04:41,614
En in oktober kreeg Johnson ze eindelijk
zover dat ze z'n voorwaarden accepteerden.
48
00:04:42,198 --> 00:04:44,450
Op de middag van 27 oktober...
49
00:04:45,285 --> 00:04:46,578
kwam er bericht uit Parijs...
50
00:04:46,703 --> 00:04:50,165
dat Hanoi de voorwaarden
voor een bombardementenstop accepteert.
51
00:04:50,290 --> 00:04:54,252
Johnson stemde dus in
met het stoppen van de bombardementen.
52
00:04:54,961 --> 00:04:57,088
Goedenavond, mede-Amerikanen.
53
00:04:57,588 --> 00:05:00,800
Ik heb nu het bevel gegeven...
54
00:05:02,010 --> 00:05:08,516
dat alle vormen van bombardementen
in Noord-Vietnam moeten stoppen...
55
00:05:09,684 --> 00:05:14,397
vanaf 8.00 uur Washington-tijd
op vrijdagochtend.
56
00:05:15,481 --> 00:05:18,818
Degenen onder ons die in Vietnam dienden...
57
00:05:19,902 --> 00:05:22,697
We waren uiteraard hoopvol.
58
00:05:23,865 --> 00:05:28,369
Elke dag werden
jonge mannen gedood en verwond.
59
00:05:29,787 --> 00:05:31,748
We wilden hier gewoon weg.
60
00:05:35,585 --> 00:05:39,005
We vochten niet voor de winst,
maar om naar huis te gaan.
61
00:05:39,130 --> 00:05:41,174
HOOFDSTUK VIER
WHY ARE WE EVEN HERE?
62
00:05:41,300 --> 00:05:42,415
Vrede.
63
00:05:42,541 --> 00:05:44,010
Wanneer willen we het?
- Nu.
64
00:05:44,135 --> 00:05:45,637
Wat willen we?
- Vrede.
65
00:05:45,762 --> 00:05:47,575
Wanneer willen we het?
- Nu.
66
00:05:48,097 --> 00:05:52,936
De Amerikanen waren enthousiast
over de stop en de vredesbesprekingen.
67
00:05:53,061 --> 00:05:58,358
Nu. Vrede, nu.
68
00:05:58,483 --> 00:06:01,277
Dit was kort voor de verkiezing van 1968.
69
00:06:02,487 --> 00:06:07,033
VICEPRESIDENT,
PRESIDENTSKANDIDAAT DEMOCRATEN
70
00:06:07,158 --> 00:06:10,995
De president van de Verenigde Staten
en z'n ambassadeurs...
71
00:06:11,746 --> 00:06:13,498
doen een vastberaden...
72
00:06:15,708 --> 00:06:19,771
grote, enorme poging
om een eervolle vrede te vinden in Parijs.
73
00:06:23,925 --> 00:06:26,344
De belangrijkste kandidaten waren...
74
00:06:26,469 --> 00:06:31,099
Hubert Humphrey, Johnsons vicepresident,
als de Democratische kandidaat...
75
00:06:31,224 --> 00:06:33,685
en Richard Nixon voor de Republikeinen.
76
00:06:33,810 --> 00:06:35,353
REPUBLIKEINSE KANDIDAAT
77
00:06:35,478 --> 00:06:38,439
Richard Nixon was
in 1960 ook presidentskandidaat...
78
00:06:38,564 --> 00:06:41,109
en was verslagen door John Kennedy.
79
00:06:41,234 --> 00:06:44,612
Maar hij had zich
langzaam en nauwgezet terug gevochten...
80
00:06:44,737 --> 00:06:47,323
naar een prominente positie
in de Republikeinse Partij.
81
00:06:47,448 --> 00:06:48,908
Indiana ligt centraal.
82
00:06:49,033 --> 00:06:53,788
Wie er wint, heeft veel kans om de rest
van het centrum te winnen en dus het land.
83
00:06:53,913 --> 00:06:56,499
Maar het belangrijkste wat Nixon verkocht,
84
00:06:56,624 --> 00:07:00,545
en hij verkocht het erg goed,
was dat hij de oorlog zou beëindigen.
85
00:07:00,670 --> 00:07:04,507
Ik vind het tijd dat het Amerikaanse volk
zich tot nieuw leiderschap wendt...
86
00:07:04,632 --> 00:07:08,445
dat niet gebonden is
aan beleid en fouten uit het verleden.
87
00:07:10,138 --> 00:07:15,101
Ik beloof aan u dat we een eervol einde
aan de oorlog in Vietnam zullen maken.
88
00:07:17,186 --> 00:07:19,022
Maar hij liet niets los...
89
00:07:19,147 --> 00:07:25,111
over een strategie voor het beëindigen
van de oorlog in z'n campagne van '68.
90
00:07:26,154 --> 00:07:28,990
Als een presidentskandidaat
die kan winnen zegt:
91
00:07:29,115 --> 00:07:32,035
'Als de gesprekken mislukken,
doe ik zus of zo'...
92
00:07:32,160 --> 00:07:34,954
zeggen de mensen
aan de overkant van de tafel:
93
00:07:35,079 --> 00:07:38,166
'We wachten op hem, ' in plaats van
dat ze met Johnson onderhandelen.
94
00:07:38,291 --> 00:07:41,210
Maar vrede is te belangrijk
voor normale politiek.
95
00:07:41,335 --> 00:07:44,130
Dus ik zeg, laat de president van de VS...
96
00:07:52,388 --> 00:07:53,973
Begin oktober...
97
00:07:54,474 --> 00:07:58,186
stond Nixon 15 punten voor
op Hubert Humphrey.
98
00:07:58,311 --> 00:08:00,624
Hij was verpletterend aan het winnen.
99
00:08:01,147 --> 00:08:03,983
Maar hoe meer nieuws er uit Parijs kwam...
100
00:08:04,108 --> 00:08:06,736
dat de vredesbesprekingen
zouden beginnen...
101
00:08:06,861 --> 00:08:10,073
hoe meer mensen gingen hopen
op het vooruitzicht...
102
00:08:10,198 --> 00:08:13,261
dat er een soort einde
aan de oorlog zou komen.
103
00:08:14,785 --> 00:08:16,746
Toen kwam Johnson erachter...
104
00:08:16,871 --> 00:08:20,375
dat Richard Nixon misschien
stiekem probeerde...
105
00:08:20,500 --> 00:08:24,375
om de onderhandelingen
over de bommenstop te doen mislukken.
106
00:08:25,931 --> 00:08:26,963
Juist.
107
00:08:27,089 --> 00:08:31,177
STEM VAN LYNDON B. JOHNSON
108
00:08:31,302 --> 00:08:34,680
We hebben ontdekt dat onze vriend...
109
00:08:34,805 --> 00:08:38,601
de Republikeinse kandidaat,
onze Californische vriend...
110
00:08:39,769 --> 00:08:44,941
in de periferie heeft gespeeld
met zowel onze vijanden als vrienden...
111
00:08:45,066 --> 00:08:47,191
onze bondgenoten en de anderen.
112
00:08:47,777 --> 00:08:50,696
Een van z'n medewerkers
vertelde een zakenman...
113
00:08:50,821 --> 00:08:53,991
dat ze Hanoi gingen zeggen:
'Ik kan een betere deal sluiten dan hij...
114
00:08:54,116 --> 00:08:56,411
omdat ik fris en nieuw ben...
115
00:08:56,536 --> 00:09:01,499
en ik niet zoveel hoef te eisen
als hij gezien de eerdere posities.'
116
00:09:10,049 --> 00:09:13,302
VERENIGDE STATEN VAN AMERIKA
117
00:09:16,514 --> 00:09:18,182
Johnson was verbluft.
118
00:09:19,183 --> 00:09:23,183
Hij dacht dat Nixon de vredesbesprekingen
probeerde te saboteren.
119
00:09:23,563 --> 00:09:27,063
Hij begon de bronnen
van z'n inlichtingen te controleren.
120
00:09:27,650 --> 00:09:29,110
PRESIDENT ZUID-VIETNAM
121
00:09:29,235 --> 00:09:33,322
De CIA luisterde het kantoor
van de president van Zuid-Vietnam af.
122
00:09:33,447 --> 00:09:34,847
Nguyễn Văn Thiệu.
123
00:09:36,117 --> 00:09:39,036
En Johnson gaf de FBI de opdracht...
124
00:09:39,161 --> 00:09:43,349
om de Zuid-Vietnamese ambassade
onder surveillance te plaatsen...
125
00:09:43,666 --> 00:09:47,253
om hem de namen te geven
van iedereen die aankwam en vertrok...
126
00:09:47,378 --> 00:09:51,799
en om een dame te volgen
die Anna Chennault heette...
127
00:09:51,924 --> 00:09:55,678
die toen een uniek figuur
in de Republikeinse politiek was.
128
00:09:55,803 --> 00:09:58,181
GENERAAL-MAJOOR CLAIRE LEE CHENNAULT
129
00:09:58,306 --> 00:09:59,348
Ze was de weduwe...
130
00:09:59,473 --> 00:10:03,477
van een beroemde vlieger uit WO II
die president Thiệu kende.
131
00:10:05,271 --> 00:10:09,734
De mensen maken zich grote zorgen.
En hun voornaamste vraag is deze.
132
00:10:09,859 --> 00:10:12,194
Wie gaat deze oorlog winnen?
133
00:10:13,904 --> 00:10:18,075
Ze was een van slechts enkele
Aziatisch-Amerikaanse afgevaardigden...
134
00:10:18,200 --> 00:10:21,037
op de Republikeinse conventie dat jaar.
135
00:10:21,996 --> 00:10:25,871
En ze was Richard Nixons
voornaamste vrouwelijke fondsenwerver.
136
00:10:29,754 --> 00:10:36,052
Mevrouw Chennault neemt zo nu en dan
contact op met hun ambassadeur.
137
00:10:36,177 --> 00:10:38,179
Ze lijkt de tussenpersoon.
138
00:10:39,013 --> 00:10:42,350
Chennault vertelde
de Zuid-Vietnamese regering...
139
00:10:42,475 --> 00:10:45,645
dat ze weg moesten blijven
van de vredesbesprekingen.
140
00:10:45,770 --> 00:10:51,108
Dat Nixon ze een betere deal kon geven
als hij tot president was gekozen.
141
00:10:52,777 --> 00:10:57,615
Het kwam erop neer dat hij,
als ze het nog wat langer afhouden...
142
00:10:57,740 --> 00:11:02,870
veel welwillender is en dat ze
betere zaken met hem kunnen doen...
143
00:11:02,995 --> 00:11:05,289
dan met hun huidige president.
144
00:11:07,541 --> 00:11:10,252
Ik betwijfel of Nixon dit heeft gedaan.
145
00:11:11,253 --> 00:11:15,633
Maar er is geen twijfel dat de mensen
die voor hem zijn het doen.
146
00:11:18,719 --> 00:11:21,055
ADVISEUR ZUID-VIETNAMESE PRESIDENT
147
00:11:21,180 --> 00:11:25,810
Mevrouw Chennault heeft president Thiệu
nooit gezien. We namen het niet serieus.
148
00:11:25,935 --> 00:11:29,271
Omdat we
via de Amerikaanse ambassade werkten, oké?
149
00:11:31,482 --> 00:11:33,232
Dat is het officiële kanaal.
150
00:11:33,984 --> 00:11:40,574
De Vietnamezen wisten dat hun toekomst
werd bepaald in Washington.
151
00:11:43,994 --> 00:11:47,665
Thiệu dacht altijd
dat de Amerikanen hem zouden naaien.
152
00:11:47,790 --> 00:11:50,167
Dat ze hem aan Hanoi zouden verraden.
153
00:11:53,170 --> 00:11:56,382
Eerlijk gezegd was dit de reden
dat de Zuid-Vietnamezen...
154
00:11:56,507 --> 00:12:00,445
geen delegatie naar de
vredesbesprekingen in Parijs stuurden.
155
00:12:01,220 --> 00:12:06,475
We zeiden tegen de VS:
'Wat is de strategie tussen bondgenoten?
156
00:12:06,600 --> 00:12:10,062
We kunnen er niet heen gaan
als jullie het gewoon overnemen...
157
00:12:10,187 --> 00:12:14,062
denkend dat jullie weten
wat het beste is voor Zuid-Vietnam.
158
00:12:14,734 --> 00:12:16,297
We moeten het eens zijn.'
159
00:12:18,028 --> 00:12:19,841
We kregen geen goed antwoord.
160
00:12:21,323 --> 00:12:25,536
En op de zaterdag voor de verkiezingen...
161
00:12:26,245 --> 00:12:29,415
2 november,
kondigde Nguyễn Văn Thiệu aan...
162
00:12:29,540 --> 00:12:34,462
dat hij geen delegatie zou sturen
naar de vredesbesprekingen in Parijs.
163
00:12:38,174 --> 00:12:43,137
Tot op dat moment was Nixons voorsprong
op Humphrey kleiner aan het worden.
164
00:12:43,262 --> 00:12:44,305
HUMPHREY NADERT
165
00:12:44,430 --> 00:12:48,142
Tegen de tijd van het weekend
voor de verkiezing...
166
00:12:48,267 --> 00:12:51,580
hadden Humphrey en Nixon
maar twee punten verschil.
167
00:12:53,022 --> 00:12:54,940
2 NOVEMBER 1968.
168
00:12:55,065 --> 00:13:00,253
Maar nadat Nguyễn Văn Thiệu had verkondigd
dat hij de vredesbesprekingen boycotte...
169
00:13:01,864 --> 00:13:04,864
was het voorbij
met Hubert Humphreys momentum.
170
00:13:05,568 --> 00:13:06,577
STEMBUREAU
171
00:13:06,702 --> 00:13:08,913
6 NOVEMBER 1968.
172
00:13:09,038 --> 00:13:12,458
Het verkiezingsnieuws van CBS
met Walter Cronkite.
173
00:13:12,583 --> 00:13:16,796
Het lijkt erop dat Richard Nixon
in een verbluffende politieke comeback...
174
00:13:16,921 --> 00:13:21,717
die hem bijna was ontzegd in de laatste
dagen of zelfs uren van de campagne...
175
00:13:21,842 --> 00:13:25,012
is verkozen
tot 37e president van de Verenigde Staten.
176
00:13:25,137 --> 00:13:28,015
Het verschil in stemmen
was nog nooit zo klein.
177
00:13:29,767 --> 00:13:34,772
Nixon won de op een na spannendste
verkiezingen van de eeuw tot dat moment...
178
00:13:35,898 --> 00:13:38,401
en veranderde
de Amerikaanse geschiedenis.
179
00:13:38,526 --> 00:13:40,986
Na een nipt verlies acht jaar geleden...
180
00:13:41,111 --> 00:13:44,240
en een nipte overwinning dit jaar,
kan ik dit zeggen.
181
00:13:44,365 --> 00:13:45,866
Winnen is veel leuker.
182
00:13:52,586 --> 00:13:53,749
Dames en heren...
183
00:13:53,874 --> 00:13:57,874
Nixon zei dat hij een plan had
om de oorlog eervol te beëindigen.
184
00:13:59,797 --> 00:14:02,007
Maar zo gauw hij was aangetreden...
185
00:14:02,132 --> 00:14:06,011
zochten hij en mensen om hem heen,
inclusief dr. Henry Kissinger...
186
00:14:06,136 --> 00:14:09,849
manieren om de
oorlog te laten escaleren...
187
00:14:09,974 --> 00:14:12,912
met de overtuiging
dat ze hem konden 'winnen'.
188
00:14:16,272 --> 00:14:20,317
Henry Kissinger, die Nixons
nationale veiligheidsadviseur was...
189
00:14:20,442 --> 00:14:25,005
was een zeer belangrijk figuur
in de laatste fase van Amerika's oorlog.
190
00:14:25,906 --> 00:14:31,036
Kissinger had een PhD aan Harvard
en een aanstelling aan Harvard...
191
00:14:31,161 --> 00:14:34,540
en was een gerenommeerde denker
over buitenlandbeleid.
192
00:14:34,665 --> 00:14:37,585
U vindt dat onze strategie
moet worden herzien...
193
00:14:37,710 --> 00:14:42,172
om van oorlog wederom
een bruikbaar beleidsinstrument te maken.
194
00:14:42,965 --> 00:14:47,470
De Amerikaanse strategie
moet onderkennen dat er oorlog kan komen...
195
00:14:47,595 --> 00:14:50,097
en dat als Sovjet-agressie
ons confronteert met oorlog...
196
00:14:50,222 --> 00:14:54,143
en we niet bereid zijn ons te verzetten,
het het einde van onze vrijheid betekent.
197
00:14:54,268 --> 00:14:58,355
Nixon en Kissinger
waren ongeneeslijk heimelijk.
198
00:14:59,398 --> 00:15:02,359
Beiden waren onverbeterlijke manipulators.
199
00:15:03,694 --> 00:15:10,326
Nixon gebruikte Kissinger om z'n slechtste
impulsen intellectuele zwaarte te geven.
200
00:15:11,577 --> 00:15:16,582
En Kissinger gebruikte Nixon
om onvoorstelbare macht te vergaren.
201
00:15:18,792 --> 00:15:22,338
We wensen u persoonlijk het beste.
Meer dan dat...
202
00:15:22,463 --> 00:15:25,090
het volk van de VS wenst
uw volk het beste.
203
00:15:25,215 --> 00:15:28,135
We kijken uit naar de dag
waarop ze in vrede kunnen samenleven.
204
00:15:28,260 --> 00:15:30,095
Bedankt, meneer Nixon.
205
00:15:34,141 --> 00:15:37,311
Toen Nixon aan de macht was,
wist hij dat hij ooit...
206
00:15:37,436 --> 00:15:41,311
moest beginnen met het terugtrekken
van Amerikaanse troepen.
207
00:15:41,565 --> 00:15:46,695
Hij wilde dat doen op een manier die
Zuid-Vietnam niet aan z'n lot overliet.
208
00:15:48,864 --> 00:15:53,369
LEGER VAN DE REPUBLIEK VIETNAM (ARVN)
ZUID-VIETNAMEES LEGER
209
00:15:53,869 --> 00:15:57,706
We wisten dat de VS uiteindelijk
hun troepen zouden terugtrekken.
210
00:15:57,831 --> 00:16:04,505
We beseften dat wij nu de taak
van het vechten op ons moesten nemen.
211
00:16:04,630 --> 00:16:06,030
Er was hulp bij nodig.
212
00:16:14,598 --> 00:16:19,103
Nixon vroeg aan alle
relevante instanties...
213
00:16:19,228 --> 00:16:23,482
hoelang het trainen en uitrusten
van het Zuid-Vietnamese leger zou duren.
214
00:16:23,607 --> 00:16:28,570
Zodat het Zuid-Vietnam kon verdedigen
zonder Amerikaanse gevechtstroepen.
215
00:16:29,571 --> 00:16:33,951
Het ministerie van BZ, het Pentagon,
de CIA, de Amerikaanse ambassade...
216
00:16:34,076 --> 00:16:35,476
waren het eens...
217
00:16:36,328 --> 00:16:41,292
dat Zuid-Vietnam nooit in staat zou zijn
om weerstand te bieden aan de Vietcong...
218
00:16:41,417 --> 00:16:43,605
en het Noord-Vietnamese leger...
219
00:16:43,836 --> 00:16:48,590
zonder Amerikaanse gevechtstroepen
en Amerikaanse militaire steun.
220
00:16:50,467 --> 00:16:54,430
Dus besloot Nixon
om het Amerikaanse volk te misleiden.
221
00:16:55,222 --> 00:16:59,101
Hij zei dat z'n vietnamiseringsprogramma...
222
00:16:59,226 --> 00:17:03,814
de Zuid-Vietnamezen zou trainen
en uitrusten om op eigen benen te staan...
223
00:17:03,939 --> 00:17:08,235
en dat de Amerikanen
er alleen lang genoeg zouden blijven...
224
00:17:08,360 --> 00:17:12,298
om Zuid-Vietnam in staat te maken
om op eigen benen te staan.
225
00:17:12,698 --> 00:17:17,953
Door de vorige regering is de oorlog
in Vietnam geamerikaniseerd.
226
00:17:18,662 --> 00:17:24,418
Deze regering gaat voor de vietnamisering
van de zoektocht naar vrede.
227
00:17:26,420 --> 00:17:29,673
Het beleid van de vorige regering
maakte ons niet alleen...
228
00:17:29,798 --> 00:17:32,509
de voornaamste verantwoordelijke
in de oorlog...
229
00:17:32,634 --> 00:17:35,095
maar benadrukte
bovendien niet voldoende...
230
00:17:35,220 --> 00:17:38,223
het doel
van de Zuid-Vietnamezen versterken...
231
00:17:38,348 --> 00:17:41,661
zodat ze zichzelf konden verdedigen
als wij gingen.
232
00:17:42,936 --> 00:17:46,523
Dit was dus in feite fraude.
233
00:17:48,025 --> 00:17:53,030
Nixon had reden om te denken
dat vietnamisering nooit zou werken.
234
00:17:53,530 --> 00:17:56,575
PLANNEN TERUGTREKKING TROEPEN AANGEKONDIGD
235
00:17:56,700 --> 00:17:58,953
Maar hij kon zo
de terugtrekking aankondigen...
236
00:17:59,078 --> 00:18:03,016
zodat het leek alsof Amerikanen
niet meer hoefden te vechten.
237
00:18:05,876 --> 00:18:08,504
De Amerikanen verkondigden het
als 'de vietnamisering'.
238
00:18:08,629 --> 00:18:11,340
Een pakkend woord om alles te verklaren.
239
00:18:11,465 --> 00:18:14,760
Ik vind het vrij aanstootgevend
voor de Zuid-Vietnamezen.
240
00:18:14,885 --> 00:18:16,948
THIỆU TEGEN TERM 'VIETNAMISERING'
241
00:18:17,888 --> 00:18:21,767
De Amerikaanse pers beschreef
'vietnamisering' niet accuraat.
242
00:18:21,892 --> 00:18:24,269
De oorlog begon met ons...
243
00:18:24,394 --> 00:18:31,360
en we schaalden geleidelijk op
en groeiden door, ook in gevechten...
244
00:18:31,860 --> 00:18:36,298
en dat bouwde een kracht op,
zodat we meer op onszelf gingen rekenen.
245
00:18:37,866 --> 00:18:40,035
President Thiệu kende de voordelen...
246
00:18:40,160 --> 00:18:43,163
van Amerikaanse troepen
in de strijd hebben...
247
00:18:43,288 --> 00:18:45,541
maar hij kende de nadelen ook.
248
00:18:46,792 --> 00:18:49,753
Hij wist van het probleem
van legitimiteit...
249
00:18:50,504 --> 00:18:54,758
in de ogen van de wereld
en de ogen van hun eigen volk.
250
00:18:54,883 --> 00:18:58,178
Ze werden gezien
zoals de communisten ze afschilderden...
251
00:18:58,303 --> 00:19:00,616
als marionetten van de Amerikanen.
252
00:19:01,598 --> 00:19:05,436
Omdat Amerikanen binnenkomen
als in een cowboyfilm.
253
00:19:05,561 --> 00:19:08,811
'Hier is de cavalarie.
We gaan het werk voor je doen.
254
00:19:09,398 --> 00:19:13,336
We bombarderen alles gewoon
helemaal plat en dan zijn we klaar.'
255
00:19:14,111 --> 00:19:19,241
Maar ze begrepen het land, de houding
en zelfs de aard van de vijand niet.
256
00:19:20,659 --> 00:19:22,870
De Vietnamese generaals begrepen dat...
257
00:19:22,995 --> 00:19:26,870
maar ze ontdekten
dat Amerikanen echt niet wilden luisteren.
258
00:19:28,458 --> 00:19:29,710
ZUID-VIETNAMESE JOURNALIST
259
00:19:29,835 --> 00:19:34,465
Sommige jonge militaire leiders hadden
het gevoel dat we nu onafhankelijk waren...
260
00:19:34,590 --> 00:19:36,216
en onszelf konden bewijzen.
261
00:19:36,341 --> 00:19:39,716
We stonden niet langer
in de schaduw van de Amerikanen.
262
00:19:47,686 --> 00:19:50,439
De Vietcong hebben
m'n familie gebombardeerd.
263
00:19:54,985 --> 00:19:56,153
ZUID-VIETNAMESE LUCHTMACHT
264
00:19:56,278 --> 00:20:00,949
Ik was kwaad en zwoer te vechten
tegen de mensen die m'n familie schaadden.
265
00:20:02,451 --> 00:20:05,370
Ik werd opgeleid tot helikopterpiloot.
266
00:20:06,079 --> 00:20:12,461
M'n missie was het plaatsen
en weghalen van commando's.
267
00:20:13,420 --> 00:20:15,923
Het was een gevaarlijke missie.
268
00:20:16,423 --> 00:20:20,177
We werden beschoten.
We vingen elke dag het grondvuur op.
269
00:20:21,386 --> 00:20:25,386
Ze noemden ons dus de Kingbees,
omdat we nergens bang voor waren.
270
00:20:25,933 --> 00:20:29,520
Maar veel mensen kenden de waarheid niet...
271
00:20:29,645 --> 00:20:33,690
omdat ze onze troepen
nooit volgden in de strijd.
272
00:20:42,115 --> 00:20:46,245
Ze zeiden: 'Het Zuid-Vietnamese leger,
dat zijn zulke lafaards.
273
00:20:46,370 --> 00:20:48,413
Ze wilden zelf niet vechten.'
274
00:20:49,414 --> 00:20:52,668
Maar de voornaamste troepen
vochten erg fel.
275
00:20:54,294 --> 00:20:58,882
Ik had me aangeboden als adviseur
voor een gevechtseenheid van Vietnamezen...
276
00:20:59,007 --> 00:21:01,195
omdat ik geloofde in het idee...
277
00:21:02,010 --> 00:21:04,760
van hen helpen
die zichzelf wilden helpen.
278
00:21:06,014 --> 00:21:10,894
In mijn optiek waren ze de luchtsteun,
artilleriesteun en logistieke steun waard.
279
00:21:11,019 --> 00:21:13,021
Ze hadden alleen onze soldaten niet nodig.
280
00:21:13,146 --> 00:21:18,402
Er waren genoeg jonge Vietnamezen
die het net zo goed konden als wij.
281
00:21:21,905 --> 00:21:26,827
Ze behaalden veel overwinningen
in gevecht na gevecht...
282
00:21:26,952 --> 00:21:30,015
tegen de Vietnamese communisten
in het noorden.
283
00:21:31,081 --> 00:21:33,709
Zij waren de echte toekomst van het land.
284
00:21:33,834 --> 00:21:35,234
Zij waren de toekomst.
285
00:21:36,128 --> 00:21:39,339
Maar ik zag het gevaar dat voor ons lag.
286
00:21:41,300 --> 00:21:42,801
Veel mensen waren bezorgd...
287
00:21:42,926 --> 00:21:47,931
over de mogelijkheid
dat de Amerikanen zouden stoppen...
288
00:21:48,056 --> 00:21:50,767
met hun hulp aan Zuid-Vietnam...
289
00:21:50,892 --> 00:21:54,897
omdat de communisten hulp kregen...
290
00:21:55,022 --> 00:21:58,817
van de Sovjet-Unie,
China en het Sovjetblok.
291
00:21:58,942 --> 00:22:00,360
LEIDER VAN CHINA
292
00:22:00,485 --> 00:22:02,988
Dus als de Amerikanen vertrokken...
293
00:22:03,113 --> 00:22:08,076
moest Zuid-Vietnam op eigen houtje
tegen het hele Sovjetblok vechten.
294
00:22:09,369 --> 00:22:10,495
Ze hadden wapens nodig...
295
00:22:10,620 --> 00:22:14,625
zodat ze een balans konden hebben
met de communisten in het noorden.
296
00:22:14,750 --> 00:22:18,625
Maar we beseften de druk
die er in de Amerikaanse politiek was.
297
00:22:19,880 --> 00:22:23,693
Er was een groot gevaar
dat we er alleen voor kwamen te staan.
298
00:22:36,313 --> 00:22:39,650
De VS weg uit Vietnam,
want ze worden vermoord.
299
00:22:39,775 --> 00:22:46,531
De VS weg uit Vietnam,
want ze worden vermoord.
300
00:23:00,003 --> 00:23:05,133
Dit was een extreem gespannen en giftige
tijd voor de Amerikaanse publieke opinie.
301
00:23:05,759 --> 00:23:09,346
Toen Nixon begon,
waren er 550.000 troepen...
302
00:23:09,471 --> 00:23:11,014
steeds meer doden...
303
00:23:11,848 --> 00:23:16,598
en enorme demonstraties tegen de oorlog,
wat Nixon onder grote druk zette.
304
00:23:18,355 --> 00:23:22,317
Duizenden kwamen samen in Chicago,
New York, Boston, San Francisco...
305
00:23:22,442 --> 00:23:25,255
Ann Arbor, New Haven
en veel andere steden.
306
00:23:25,695 --> 00:23:28,115
Er waren duizenden, toen tienduizenden...
307
00:23:28,240 --> 00:23:32,365
en toen honderdduizenden mensen
die marcheerden tegen de oorlog.
308
00:23:32,494 --> 00:23:35,664
Ik was erbij. Ik was 13.
Ik ging met m'n vader.
309
00:23:35,789 --> 00:23:39,668
Maar jullie jonge mensen zijn vandaag
naar de hoofdstad gekomen...
310
00:23:39,793 --> 00:23:43,755
met het beste wapen dat ooit
is gebruikt in de wereldgeschiedenis.
311
00:23:43,880 --> 00:23:45,966
Een pure morele toewijding...
312
00:23:46,091 --> 00:23:50,595
Vermaak, politiek en retoriek
gingen aan een stuk door.
313
00:23:52,722 --> 00:23:55,267
In die tijd was muziek heel machtig.
314
00:23:57,227 --> 00:24:00,415
Veel muzikanten gingen
naar antioorlogbijeenkomsten.
315
00:24:00,772 --> 00:24:04,735
John Lennon schreef een lied met Yoko Ono
dat 'Give Peace a Chance' heette.
316
00:24:04,860 --> 00:24:06,820
Hij zong het
bij een antioorlogdemonstratie.
317
00:24:06,945 --> 00:24:08,530
Allemaal nu. Kom op.
318
00:24:08,655 --> 00:24:12,451
We zeggen alleen maar
319
00:24:14,035 --> 00:24:17,164
geef vrede een kans.
320
00:24:17,289 --> 00:24:19,791
Het feit dat een lid
van de populairste zanggroep...
321
00:24:19,916 --> 00:24:23,545
ter wereld in die tijd, The Beatles,
achter de beweging stond...
322
00:24:23,670 --> 00:24:26,631
leek ons een soort legitimiteit te geven
als antioorlogmensen...
323
00:24:26,756 --> 00:24:29,343
wat we voor onmogelijk hadden gehouden.
324
00:24:29,468 --> 00:24:33,430
Country Joe and The Fish schreven
een populair lied, 'Fixin'-to-Die Rag'.
325
00:24:33,555 --> 00:24:35,349
Waar vechten we voor?
326
00:24:35,474 --> 00:24:37,601
Weet ik veel
het kan me niets schelen
327
00:24:37,726 --> 00:24:39,353
de volgende halte is Vietnam.
328
00:24:39,478 --> 00:24:41,605
Hij zong dat lied op Woodstock...
329
00:24:41,730 --> 00:24:45,525
in de herfst van 1969.
Er waren 200.000 aanwezigen.
330
00:24:46,860 --> 00:24:48,904
We luisterden naar protestliederen...
331
00:24:49,029 --> 00:24:51,904
van mensen
als Crosby, Stills, Nash & Young.
332
00:24:53,116 --> 00:24:54,618
Ik kom uit Engeland, natuurlijk.
333
00:24:54,743 --> 00:24:58,413
Ik kwam pas naar Amerika in december 1968.
334
00:24:58,538 --> 00:25:01,708
Veel mensen,
vooral de jonge mensen in de VS...
335
00:25:01,833 --> 00:25:04,169
waren erg tegen de Vietnamoorlog.
336
00:25:04,836 --> 00:25:07,461
Het was een puinhoop en iedereen wist het.
337
00:25:09,174 --> 00:25:12,552
Muziek brengt mensen vrede,
maakt mensen woedend...
338
00:25:12,677 --> 00:25:14,387
laat ze meer liefhebben.
339
00:25:15,597 --> 00:25:19,226
We moeten mensen helpen beseffen
wat er echt aan de hand is.
340
00:25:19,351 --> 00:25:21,228
Daar gaat protest over.
341
00:25:31,071 --> 00:25:36,076
In die tijd waren antioorlogdemonstranten
moe van petities indienen...
342
00:25:36,201 --> 00:25:39,120
en marcheren en
zwaaien met vredestekens.
343
00:25:40,914 --> 00:25:45,414
De oorlog bleef doorgaan, dus er was
een gevoel van ongeloof, frustratie.
344
00:25:45,919 --> 00:25:50,215
Er was niets wat we vreedzaam konden doen,
om de oorlog te stoppen.
345
00:25:50,587 --> 00:25:52,756
We moesten onze tactieken escaleren.
346
00:25:52,882 --> 00:25:55,401
'We moeten de oorlog hier brengen.'
Een Weathermen-slogan.
347
00:25:55,527 --> 00:25:56,581
Precies.
348
00:25:56,707 --> 00:26:01,101
De Weathermen lieten zich inspireren
door de tekst van een Bob Dylan-lied.
349
00:26:01,226 --> 00:26:04,271
'Je hoeft geen weerman te zijn
om te weten hoe de wind waait.'
350
00:26:04,396 --> 00:26:07,209
Zij vonden
dat ze thuis oorlog moesten voeren.
351
00:26:11,361 --> 00:26:13,447
Kort na de explosie van gisteren...
352
00:26:13,572 --> 00:26:16,908
ontving de Associated Press
in New York een brief...
353
00:26:17,033 --> 00:26:21,079
waarin het bombardement werd opgeëist
en die was ondertekend met 'Weathermen'.
354
00:26:21,204 --> 00:26:25,917
Weathermen waren mensen die zeiden:
'We moeten de Black Panthers nastreven.'
355
00:26:28,086 --> 00:26:30,964
Zij waren voor zwart nationalisme...
356
00:26:31,089 --> 00:26:34,176
en bouwden aan de vrijheid
van zwarte mensen in Amerika...
357
00:26:34,301 --> 00:26:37,971
en steunden de Noord-Vietnamezen
die de wapens oppakten.
358
00:26:38,096 --> 00:26:43,018
Ze zien onze strijd
als het bakenlicht voor vrede...
359
00:26:43,143 --> 00:26:45,937
binnen de grenzen
van fascistisch Amerika.
360
00:26:46,062 --> 00:26:48,231
En aan onze kant zien wij hun strijd...
361
00:26:48,356 --> 00:26:51,943
als het bakenlicht voor vrede
op een internationaal niveau...
362
00:26:52,068 --> 00:26:55,318
om een einde te maken
aan Amerikaans imperialisme.
363
00:26:55,530 --> 00:26:57,824
Ik wilde geen soldaat voor de VS zijn...
364
00:26:57,949 --> 00:27:02,512
maar was bereid om een soldaat
voor de revolutie te zijn, als het ware.
365
00:27:02,704 --> 00:27:05,499
We besloten dat we moesten overwegen
om onszelf te bewapenen...
366
00:27:05,624 --> 00:27:10,687
om te proberen te voorkomen dat de VS
de Vietnamoorlog thuis konden doorzetten.
367
00:27:10,837 --> 00:27:14,400
Trainings- en rekruteringsgebouwen
opblazen, bijvoorbeeld.
368
00:27:14,674 --> 00:27:19,387
Om 00.26 uur was er een explosie op
de tweede verdieping van het ministerie.
369
00:27:19,512 --> 00:27:20,931
Niemand raakte gewond.
370
00:27:21,056 --> 00:27:24,267
De aanwezige politie beschreef
de bom als een grote.
371
00:27:24,392 --> 00:27:28,563
Sommige mensen wilden vuurwapens kopen
en in de straten met de politie vechten.
372
00:27:28,688 --> 00:27:31,775
Totale weerstand
tegen hersenspoelende maniakken...
373
00:27:31,900 --> 00:27:34,444
een cultuur van energieke zusters
die het doen...
374
00:27:34,569 --> 00:27:36,947
van hippie lsd-glimlachen en communes...
375
00:27:37,072 --> 00:27:40,260
en vrijheid om zo tof te zijn
als we kunnen zijn.
376
00:27:41,284 --> 00:27:44,246
Weathermen begon in de zomer van 1969.
377
00:27:44,371 --> 00:27:47,559
Slechts negen maanden later
gingen ze ondergronds...
378
00:27:48,541 --> 00:27:54,548
omdat een paar Weathermen een bom maakten
in een herenhuis in Greenwich Village...
379
00:27:54,673 --> 00:27:58,423
die in hun gezicht ontplofte
en een aantal van hen doodde.
380
00:28:00,053 --> 00:28:02,347
Ik bleef maar zes weken bij Weathermen.
381
00:28:02,472 --> 00:28:06,910
Ik bleef hun politieke ideeën steunen,
maar ik was bang om dood te gaan.
382
00:28:09,938 --> 00:28:15,068
Op dat punt lieten peilingen zien dat,
hoewel de meeste mensen antioorlog waren...
383
00:28:15,819 --> 00:28:18,613
nog meer mensen
tegen de antioorlogdemonstranten waren.
384
00:28:18,738 --> 00:28:22,075
Rooien, vlucht als ratten.
Ga dan, rooien. Vlucht.
385
00:28:22,200 --> 00:28:26,580
Heb je ooit een dag gewerkt in je leven?
Nee, dat dacht ik al. Dat hoefde niet.
386
00:28:26,705 --> 00:28:30,250
Als je werkte, had je geen tijd gehad
om zoveel haar te laten groeien.
387
00:28:30,375 --> 00:28:32,544
Ho, Ho, Ho Chi Minh.
388
00:28:33,169 --> 00:28:35,839
Veel mensen hadden bezwaar
tegen de wanorde...
389
00:28:35,964 --> 00:28:37,716
Breng ze naar huis, nu.
390
00:28:37,841 --> 00:28:42,178
Het vandalisme en wat criminele
burgerlijke ongehoorzaamheid.
391
00:28:44,597 --> 00:28:48,226
Nixon wist gewoon dat het aanvallen
van de antioorlogdemonstranten...
392
00:28:48,351 --> 00:28:52,397
hem aantrekkelijk zou maken
voor de meerderheid van de Amerikanen.
393
00:28:52,522 --> 00:28:55,066
PEILING CBS GUNSTIG VOOR NIXON
394
00:28:56,067 --> 00:28:58,653
Lyndon Johnson en Richard Nixon na hem...
395
00:28:58,778 --> 00:29:02,616
waren er allebei van overtuigd
dat de antioorlogbeweging hier...
396
00:29:02,741 --> 00:29:05,744
werd geleid en gefinancierd
door Moskou en Beijing.
397
00:29:05,869 --> 00:29:08,663
LEIDER VAN SOVJET-UNIE
LEIDER VAN CHINA
398
00:29:10,123 --> 00:29:15,045
Johnson, en daarna Nixon, gaf opdracht aan
de Amerikaanse inlichtingengemeenschap...
399
00:29:15,170 --> 00:29:17,756
om de communistische samenzwering
te vinden...
400
00:29:17,881 --> 00:29:20,069
die de antioorlogbeweging dreef.
401
00:29:20,216 --> 00:29:23,553
Ze luisterden telefoons af,
bespioneerden Amerikanen...
402
00:29:23,678 --> 00:29:25,639
luisterden af zonder bevel.
403
00:29:25,764 --> 00:29:30,059
Black bag-klussen, diefstallen,
inbraken, afluisterpraktijken.
404
00:29:30,894 --> 00:29:34,519
Een deel ervan aangestuurd
door J. Edgar Hoover bij de FBI.
405
00:29:36,900 --> 00:29:39,361
FBI-agenten kwamen
naar m'n studentenkamer.
406
00:29:39,486 --> 00:29:41,988
Ze vroegen
naar m'n antioorlogactiviteiten.
407
00:29:42,113 --> 00:29:43,740
Dit is een FBI-dossier.
408
00:29:43,865 --> 00:29:47,661
Dit heb ik in 1978 gekregen
door de Freedom of Information Act.
409
00:29:47,786 --> 00:29:52,415
Wat je hier ziet, is dat undercoveragenten
de antioorlogbeweging infiltreerden...
410
00:29:52,540 --> 00:29:56,878
om vooraf te weten te komen wat we
deden. Ze waren bij onze bijeenkomsten...
411
00:29:57,003 --> 00:30:01,216
zelfs van maar negen of tien mensen.
FBI-agenten, dus.
412
00:30:03,718 --> 00:30:07,722
Dit ging jaren zo door onder LBJ en Nixon.
413
00:30:07,847 --> 00:30:10,600
Vonden ze de internationale
communistische samenzwering...
414
00:30:10,725 --> 00:30:12,725
achter de antioorlogbeweging?
415
00:30:14,646 --> 00:30:15,702
Nee.
416
00:30:16,105 --> 00:30:17,505
Want die bestond niet.
417
00:30:18,650 --> 00:30:21,236
Ze waren bereid
om de grondwet te schenden...
418
00:30:21,361 --> 00:30:25,698
en de burgerrechten
van honderdduizenden Amerikanen.
419
00:30:26,616 --> 00:30:28,576
We nemen nu misschien voor lief...
420
00:30:28,701 --> 00:30:33,581
dat massasurveillance
van onze dagelijkse activiteiten...
421
00:30:33,706 --> 00:30:35,792
de standaardprocedure is.
422
00:30:37,210 --> 00:30:40,171
Het recht op privacy, de gerechtigheid...
423
00:30:40,296 --> 00:30:44,509
Onze individuele daden werden vroeger
als privéaangelegenheid gezien.
424
00:30:44,634 --> 00:30:48,346
Dat begon allemaal te corroderen
tijdens de Vietnamoorlog.
425
00:30:48,471 --> 00:30:50,473
MACHT VOOR HET VOLK
426
00:30:51,307 --> 00:30:53,226
De oorlog was impopulair.
427
00:30:53,351 --> 00:30:57,021
De aanslag op het budget was impopulair.
Maar ik denk...
428
00:30:57,814 --> 00:31:01,109
dat boven alles
de dienstplicht impopulair was.
429
00:31:01,609 --> 00:31:03,444
En Nixon begreep dat.
430
00:31:06,823 --> 00:31:11,119
Tegen 1969 had Nixon besloten
het systeem te veranderen in een loterij...
431
00:31:11,244 --> 00:31:15,456
om zorgen weg te nemen
dat het proces oneerlijk was.
432
00:31:17,709 --> 00:31:19,919
En opeens...
433
00:31:20,044 --> 00:31:24,294
was het een worp met de dobbelsteen
op basis van je geboortedatum.
434
00:31:24,549 --> 00:31:26,759
24 april.
435
00:31:29,262 --> 00:31:32,348
Er zaten wat plastic balletjes
in een trommel.
436
00:31:32,473 --> 00:31:36,728
En de eerste datum die eruit kwam,
wat de geboortedatum ook was...
437
00:31:36,853 --> 00:31:41,399
Je hoorde bij de eersten
die voor die lichting werden opgeroepen.
438
00:31:42,567 --> 00:31:48,406
16 februari, 8 maart,
5 februari, 4 januari, 10 februari.
439
00:31:48,531 --> 00:31:51,367
30 maart, 10 april, 9 april.
440
00:31:52,285 --> 00:31:54,329
Ik was bij m'n broer en z'n vrienden.
441
00:31:54,454 --> 00:31:58,666
Al hun datums opgeroepen zien worden,
was gewoon griezelig.
442
00:31:59,375 --> 00:32:04,464
Het zien van de echte visuele weergave
van 'raad eens wie de volgende is.'
443
00:32:04,589 --> 00:32:06,966
30 december.
444
00:32:08,259 --> 00:32:12,931
30 december, 003.
445
00:32:14,140 --> 00:32:18,478
Meer mensen verbrandden hun oproepkaart
en meer mensen gingen het land uit.
446
00:32:18,603 --> 00:32:23,983
En meer mensen waren bereid
de cel in te gaan door dienstweigering.
447
00:32:37,413 --> 00:32:41,000
We begonnen de dienstplichtigen
en de vervangers te krijgen.
448
00:32:41,125 --> 00:32:44,712
En die jonge mannen
begonnen te protesteren.
449
00:32:46,547 --> 00:32:48,508
Het was een ander type soldaat.
450
00:32:48,633 --> 00:32:52,554
Niet allemaal, maar veel van hen
konden niet wachten om te stoppen...
451
00:32:52,679 --> 00:32:55,617
en waren elke dag geagiteerd
dat ze er waren.
452
00:32:57,475 --> 00:32:58,875
MAART 1970
453
00:33:00,103 --> 00:33:04,107
Toen ik in 1970 aankwam in Vietnam...
454
00:33:04,816 --> 00:33:10,113
betekende de terugtrekking van troepen
dat er nog enkele honderdduizenden waren.
455
00:33:10,613 --> 00:33:14,926
Het was geen oorlog in de zin
dat je de grote held kon gaan uithangen.
456
00:33:15,451 --> 00:33:16,851
Het was ploeteren.
457
00:33:21,749 --> 00:33:26,187
Het was dus een moeilijke tijd
in het moreel van de Amerikaanse soldaat.
458
00:33:34,053 --> 00:33:37,849
Het was zelfs voor de laagste soldaat
duidelijk dat we weggingen.
459
00:33:37,974 --> 00:33:40,935
'We gaan.
Waarom zou ik de laatste dode zijn?'
460
00:33:42,603 --> 00:33:46,041
Je begon je af te vragen:
waarom zijn we überhaupt hier?
461
00:33:46,899 --> 00:33:52,530
Je ontwikkelt een heel andere houding
als je eenmaal een tijd uitgezonden bent.
462
00:33:52,655 --> 00:33:57,618
Als je hoorde dat iemand gewond of dood
was, zeiden ze: 'Liever hij dan ik.'
463
00:33:58,578 --> 00:34:01,914
En ik dacht: verdomme, dat is nogal kil.
464
00:34:02,665 --> 00:34:04,918
Hoe kil het ook klinkt...
465
00:34:05,043 --> 00:34:11,424
Je krijgt een begrip en mentaliteit van:
'Ik doe alles om levend weg te komen.'
466
00:34:14,385 --> 00:34:18,431
De discipline,
het blindelings opvolgen van bevelen...
467
00:34:18,556 --> 00:34:19,849
Alles was veranderd.
468
00:34:19,974 --> 00:34:22,518
Het is de Woodstock-generatie in Vietnam.
469
00:34:22,643 --> 00:34:24,956
Doden voor de vrede slaat nergens op.
470
00:34:29,567 --> 00:34:34,572
Op een dag hoorde ik een paar leden
van de sectie die we volgden...
471
00:34:34,697 --> 00:34:38,117
met elkaar praten
en ik begon het gewoon te filmen.
472
00:34:38,242 --> 00:34:39,642
Moordenaar, juist...
473
00:34:40,870 --> 00:34:43,039
De eerste keer ooit over een weg.
474
00:34:43,164 --> 00:34:46,125
Ik ga er niet op.
- Ik sprak ze. Ze zeiden dat we het doen.
475
00:34:46,250 --> 00:34:49,087
We kunnen dat pad volgen.
M'n sectie gaat niet...
476
00:34:49,212 --> 00:34:50,612
Nee.
- Dat is het.
477
00:34:51,089 --> 00:34:54,676
De mannen hadden van kapitein Jackson,
hun eerdere commandant...
478
00:34:54,801 --> 00:34:58,388
geleerd om nooit een pad te volgen,
laat staan een weg.
479
00:34:58,513 --> 00:35:02,934
Ze gingen het bevel
van de nieuwe kapitein niet gehoorzamen...
480
00:35:03,059 --> 00:35:07,313
namelijk over een weg lopen.
Ze zeiden gewoon: 'Nee, dat doen we niet.'
481
00:35:07,438 --> 00:35:09,607
We gaan over de weg verder, punt uit.
482
00:35:09,732 --> 00:35:12,193
Of we gaan en zij blijven achter...
483
00:35:12,318 --> 00:35:14,779
of ik ga voor en ze
volgen als ze willen.
484
00:35:14,904 --> 00:35:17,407
Zo simpel is het. Er is werk te doen.
485
00:35:17,532 --> 00:35:20,952
Het is lang niet zo gevaarlijk
als sommige dingen hier in de wildernis.
486
00:35:21,077 --> 00:35:22,515
Je ziet tenminste iets.
487
00:35:24,288 --> 00:35:28,751
We gebruiken geen paden.
We proberen dingen met logica te doen.
488
00:35:28,876 --> 00:35:33,172
Als je spleetogen wilt vinden,
kun je de vijand zeker vinden.
489
00:35:33,297 --> 00:35:37,969
Je kunt zo een pad volgen en dan
vind je hem, maar wel op zijn voorwaarden.
490
00:35:38,094 --> 00:35:39,762
We weigeren het te doen.
491
00:35:40,680 --> 00:35:44,368
Want... Je gaat misschien de cel in,
maar je bent niet dood.
492
00:35:44,684 --> 00:35:48,229
Sommigen noemden het de oorlog
tussen de beroeps en de groentjes...
493
00:35:48,354 --> 00:35:51,104
meestal verbaal,
maar soms gewelddadig...
494
00:35:51,566 --> 00:35:55,028
tussen de oudere mannen
met militair werk als carrière...
495
00:35:55,153 --> 00:35:59,824
en de jonge dienstplichtigen
die een jaar in Vietnam moeten dienen.
496
00:36:01,075 --> 00:36:03,828
De jongens met wie je diende,
waren als familie.
497
00:36:03,953 --> 00:36:06,080
En je paste op die familie.
498
00:36:06,873 --> 00:36:12,378
Dus iedereen die van buitenaf kwam
en jullie veiligheid in gevaar bracht...
499
00:36:13,212 --> 00:36:18,342
Al was het een eerste sergeant.
Iemand moest je er een lesje over leren.
500
00:36:19,051 --> 00:36:24,098
En als je hem daarvoor moet fraggen...
Nou, het vereist wat het vereist.
501
00:36:30,146 --> 00:36:33,983
'Fraggen' is in wezen
het aanvallen van je officier.
502
00:36:35,026 --> 00:36:38,863
Ze doden, eigenlijk.
Of ze zeker ernstig verwonden.
503
00:36:41,699 --> 00:36:46,746
'Granaat, hand, fragmentatie, M26A1,'
staat er.
504
00:36:47,288 --> 00:36:49,913
De soldaten noemen hem simpelweg 'de frag'.
505
00:36:51,292 --> 00:36:55,421
De kern van explosieven stuurt duizenden
metaalfragmenten in alle richtingen.
506
00:36:55,546 --> 00:36:57,590
Heel effectief tegen de vijand.
507
00:36:57,715 --> 00:37:03,679
Maar de laatste maanden hebben soldaten ze
maar al te vaak tegen officiers gebruikt.
508
00:37:04,931 --> 00:37:10,186
Er werd zelfs geld ingezameld.
509
00:37:10,311 --> 00:37:13,731
Sommige mensen
legden 50 dollar, 30 dollar in...
510
00:37:13,856 --> 00:37:16,526
en als je genoeg mensen had...
511
00:37:16,651 --> 00:37:20,776
was dat genoeg drijfveer voor iemand
om de pen eruit te trekken.
512
00:37:22,615 --> 00:37:25,952
Het is een paar keer gebeurd
terwijl ik daar was.
513
00:37:26,994 --> 00:37:30,748
Er was een hooggeplaatste dienstplichtige.
514
00:37:31,540 --> 00:37:33,540
Een pelotonsadjutant, geloof ik.
515
00:37:34,377 --> 00:37:39,382
Iemand legde een landmijn onder z'n tent
en drie jongens deelden het geld.
516
00:37:39,507 --> 00:37:44,971
Niemand weet wie van de drie het deed,
maar hij bestond niet meer na die nacht.
517
00:37:46,138 --> 00:37:48,975
Je zou het gerechtigheid kunnen noemen.
518
00:37:49,100 --> 00:37:52,061
Zoveel mensen gingen dood
door die jongens.
519
00:37:55,481 --> 00:37:59,277
Ik geloof in niets van wat we hier doen.
Niets eraan bevalt me.
520
00:37:59,402 --> 00:38:04,198
De beroeps zadelen me met zooi op
en ik wil hun spelletjes niet spelen.
521
00:38:08,244 --> 00:38:14,083
Volgens de meeste schattingen waren
er meer dan 90 gevallen van fraggen...
522
00:38:14,208 --> 00:38:16,208
bij de Amerikaanse mariniers.
523
00:38:17,044 --> 00:38:20,965
Er waren 600 tot 800 incidenten
in het leger, mogelijk meer.
524
00:38:23,092 --> 00:38:25,217
Hoe zit het met drugs in het veld?
525
00:38:25,886 --> 00:38:27,286
Drugs in het veld?
526
00:38:30,016 --> 00:38:32,641
Kan ik dit zeggen zonder gepakt te worden?
527
00:38:33,311 --> 00:38:34,854
Orang-oetan. Laat je haar knippen.
528
00:38:34,979 --> 00:38:40,318
Veel Amerikaanse militairen gebruikten
drugs als vorm van zelfmedicatie...
529
00:38:40,943 --> 00:38:43,068
als manier om dit te doorstaan.
530
00:38:43,612 --> 00:38:47,550
Ik begon marihuana te roken.
Letterlijk elke dag, de hele dag...
531
00:38:48,826 --> 00:38:49,952
AMERIKAANS LEGER
532
00:38:50,077 --> 00:38:53,831
Om de pijn en de angst
te helpen maskeren en verbergen.
533
00:38:54,790 --> 00:38:56,751
Paul, laat me je pijp lenen.
534
00:39:01,297 --> 00:39:05,797
Ik hoorde dat dit CID is en dat we
gepakt worden, maar het boeit me niet.
535
00:39:07,470 --> 00:39:08,870
Shotgun.
536
00:39:17,188 --> 00:39:19,023
Dat is best goed spul, hè?
537
00:39:21,817 --> 00:39:26,656
Opium was legaal in Laos of Cambodja...
538
00:39:26,781 --> 00:39:29,158
en gedoogd in Vietnam.
539
00:39:30,451 --> 00:39:35,414
Opium verdrijft alle pijn,
psychologisch en fysiek.
540
00:39:35,539 --> 00:39:39,210
Je bent gewoon
in een half dromende toestand.
541
00:39:40,419 --> 00:39:46,550
Dus veel van ons, ikzelf inclusief,
kregen een ernstige opiumverslaving.
542
00:39:49,095 --> 00:39:51,639
En toen werd heroïne populair...
543
00:39:52,473 --> 00:39:55,226
en in Vietnam kon je voor vijf dollar...
544
00:39:55,351 --> 00:40:01,607
een jampot vol
met 99 procent pure heroïne kopen.
545
00:40:03,818 --> 00:40:07,780
Ik had geen enkele ervaring met drugs
voor het leger.
546
00:40:07,905 --> 00:40:10,366
Geen wiet, niets. Ik rookte niet eens.
547
00:40:10,491 --> 00:40:13,744
Toen ik gewond raakte,
gaven ze me morfine, hè?
548
00:40:13,869 --> 00:40:15,996
Toen ze de morfine stopten...
549
00:40:16,705 --> 00:40:18,580
leerde ik heroïne kennen...
550
00:40:19,041 --> 00:40:21,166
en dat heeft m'n leven verpest.
551
00:40:23,671 --> 00:40:27,758
De soldaten worden geplaagd door laag
moreel, drugsmisbruik en dronkenschap.
552
00:40:27,883 --> 00:40:29,927
Een onderzoek van het Congres onthult...
553
00:40:30,052 --> 00:40:34,557
dat 10 tot 15 procent van de Amerikaanse
troepen in Vietnam heroïne gebruikt.
554
00:40:34,682 --> 00:40:38,311
Uit andere rapporten blijkt
dat 50 procent marihuana gebruikt.
555
00:40:38,436 --> 00:40:42,374
Dit fenomeen was zorgwekkend
voor hogere militaire bevelhebbers.
556
00:40:43,107 --> 00:40:47,820
Drugstests werden
een vast onderdeel van de legerervaring.
557
00:40:49,947 --> 00:40:51,407
Dat bestaat nog steeds.
558
00:40:55,119 --> 00:40:58,748
In Vietnam lieten ze
artsen en psychologen komen...
559
00:40:58,873 --> 00:41:01,584
om te proberen begrijpen
wat het probleem was.
560
00:41:01,709 --> 00:41:03,169
MENTALE HYGIËNE
561
00:41:03,294 --> 00:41:08,232
Ik was er heel '70 voor het evalueren
van de mentale gezondheid van de soldaten.
562
00:41:09,091 --> 00:41:13,471
Er waren 15 mentale gezondheidsmensen,
psychiaters, sociaal werkers in het land...
563
00:41:13,596 --> 00:41:15,639
voor al die veteranen.
564
00:41:16,765 --> 00:41:18,851
Er was zoveel chaos.
565
00:41:19,810 --> 00:41:23,814
Zoveel van de ziekenhuisopnames, als ik
naar de verschillende eenheden vloog...
566
00:41:23,939 --> 00:41:29,403
waren overdosissen heroïne, speed, hasj.
567
00:41:30,863 --> 00:41:34,301
De kans dat je ongedeerd thuiskwam,
werd steeds kleiner.
568
00:41:35,284 --> 00:41:37,077
Dus wat kon ik doen?
569
00:41:41,832 --> 00:41:45,957
Toen begon je je af te vragen:
wat is er met de vredesbesprekingen?
570
00:41:51,550 --> 00:41:56,055
Ik, en sommige anderen met wie ik er was,
begrepen het niet.
571
00:41:56,180 --> 00:41:58,808
'Als er vredesbesprekingen zijn,
waarom vechten we dan nog?
572
00:41:58,933 --> 00:42:01,185
Moet er geen wapenstilstand zijn?'
573
00:42:01,310 --> 00:42:05,648
AMERIKAANSE DELEGATIE
574
00:42:07,441 --> 00:42:09,568
ZUID-VIETNAMESE DELEGATIE
575
00:42:09,693 --> 00:42:13,864
De onderhandelingen over het beëindigen
van de Vietnamoorlog waren begonnen...
576
00:42:13,989 --> 00:42:18,052
maar het werd gewoon weer
een strijdtoneel in de Vietnamoorlog.
577
00:42:19,161 --> 00:42:22,206
Het ging veel over:
'Hoe houden we de gesprekken?
578
00:42:22,331 --> 00:42:24,583
Wie is erbij? Waar praten we over?'
579
00:42:24,708 --> 00:42:29,880
En de communisten begonnen
de gesprekken echt te rekken.
580
00:42:30,005 --> 00:42:33,050
De vredesbesprekingen
zijn begonnen in Parijs...
581
00:42:33,175 --> 00:42:36,512
maar pas na tien weken ruziën
over de vorm van de tafel...
582
00:42:36,637 --> 00:42:41,016
en wie waar aan tafel zou zitten.
Het antwoord was de tafel rond maken.
583
00:42:41,141 --> 00:42:44,603
Iedereen was gelijk.
De Verenigde Staten, Zuid-Vietnam...
584
00:42:44,728 --> 00:42:46,981
Noord-Vietnam en de Vietcong.
585
00:42:47,481 --> 00:42:51,856
Ze waren maanden aan het bakkeleien
over waar men aan tafel zou zitten.
586
00:42:52,861 --> 00:42:55,197
En onze houding was: 'Dat is lulkoek.
587
00:42:55,322 --> 00:42:58,325
Ik ga erheen en laat je zitten
waar ik maar wil.
588
00:42:59,410 --> 00:43:02,723
Wij gaan hier dood
en jullie ruziën over waar je zit?'
589
00:43:04,373 --> 00:43:08,711
Nixon besefte dat de vredesbesprekingen
ten dode opgeschreven waren.
590
00:43:10,212 --> 00:43:14,875
Hij begreep dat de aandacht voor
de gesprekken tussen de vier partijen...
591
00:43:15,001 --> 00:43:16,010
te groot was.
592
00:43:16,135 --> 00:43:19,763
Dat er niets kon worden besloten
terwijl alle kanten een pose aannamen.
593
00:43:19,888 --> 00:43:23,225
Dat er ook geheime,
bilaterale gesprekken nodig waren.
594
00:43:25,269 --> 00:43:29,148
De geheime gesprekken waren alleen
tussen de VS en Noord-Vietnam.
595
00:43:29,273 --> 00:43:32,461
De Zuid-Vietnamese partijen
werden buitenspel gezet.
596
00:43:37,323 --> 00:43:38,886
We werden niet ingelicht.
597
00:43:39,408 --> 00:43:42,953
Plotseling gingen jullie
op eigen houtje onderhandelen...
598
00:43:43,078 --> 00:43:47,078
over wat jullie Amerikanen
het beste voor Zuid-Vietnam vonden.
599
00:43:49,668 --> 00:43:51,856
Het was verraad tussen bondgenoten.
600
00:43:54,214 --> 00:43:57,426
Nixon en Duẩn konden
alleen vertrouwelingen sturen...
601
00:43:57,551 --> 00:44:01,801
om te onderhandelen over het einde
van de Amerikaanse interventie.
602
00:44:02,556 --> 00:44:04,808
Kissinger was Nixons man.
603
00:44:05,517 --> 00:44:07,645
Lê Duẩn stuurde Lê Đức Thọ.
604
00:44:07,770 --> 00:44:11,398
Hij was de rechterhand van Lê Duẩn,
al sinds de jaren 1950.
605
00:44:15,569 --> 00:44:17,821
Er was een wonder nodig
om dit geheim te houden.
606
00:44:17,946 --> 00:44:21,116
Je had alleen Kissinger, ikzelf
en een of twee anderen.
607
00:44:21,241 --> 00:44:22,701
LID GEHEIME DELEGATIE
608
00:44:25,037 --> 00:44:29,333
Wat we over deze gesprekken weten,
is dat ze zeer ruzieachtig waren...
609
00:44:29,458 --> 00:44:32,086
omdat geen van beiden
echt wilde toegeven.
610
00:44:32,211 --> 00:44:34,213
ZOON VAN LÊ DUẨN
611
00:44:34,338 --> 00:44:35,881
M'n vader zei alleen:
612
00:44:37,091 --> 00:44:38,926
'Je hebt maar één missie.
613
00:44:40,511 --> 00:44:41,911
Maar één missie.
614
00:44:42,346 --> 00:44:46,909
Als dit erop zit, moeten de VS zich
terugtrekken en blijven onze soldaten.
615
00:44:50,354 --> 00:44:52,314
De Noord-Vietnamezen stonden erop...
616
00:44:52,439 --> 00:44:54,567
dat wij ons moesten terugtrekken
en bovendien...
617
00:44:54,692 --> 00:44:56,986
de overheid in Saigon
omver moesten werpen...
618
00:44:57,111 --> 00:44:59,988
en een coalitieregering
moesten installeren.
619
00:45:01,073 --> 00:45:02,991
Daar waren we niet toe bereid.
620
00:45:06,286 --> 00:45:08,956
We wilden een overeenkomst
die op z'n minst...
621
00:45:09,081 --> 00:45:12,167
een kans aan de Saigon-overheid gaf
om te overleven.
622
00:45:12,292 --> 00:45:15,337
We gingen de wereld zeker niet zeggen
dat wij als bondgenoot...
623
00:45:15,462 --> 00:45:17,464
ons niet alleen
eenzijdig terugtrokken...
624
00:45:17,589 --> 00:45:21,089
maar ook onze vrienden omverwierpen
terwijl we gingen.
625
00:45:22,594 --> 00:45:28,183
De Noord-Vietnamezen zeiden dat wij
onze troepen geleidelijk terugtrokken.
626
00:45:28,308 --> 00:45:33,246
Het gebeurde sowieso, dus waarom zouden ze
onderhandelen en niet gewoon wachten?
627
00:45:34,982 --> 00:45:37,276
Maar Kissinger had een theorie...
628
00:45:37,401 --> 00:45:40,964
dat je mensen soms
moest laten denken je zou doorslaan.
629
00:45:43,824 --> 00:45:46,201
Je bent een grootmacht,
met al dat materieel...
630
00:45:46,326 --> 00:45:52,416
en wie weet irriteer je ons genoeg
dat we volkomen extreem gaan reageren.
631
00:45:53,250 --> 00:45:58,063
De dolleman-theorie. Hij geloofde erin.
En blijkbaar geloofde Nixon er ook in.
632
00:45:59,006 --> 00:46:04,052
CAMBODJA
633
00:46:06,764 --> 00:46:11,827
Een van de eerste dingen die Nixon deed,
was beginnen met Cambodja te bombarderen.
634
00:46:14,062 --> 00:46:17,983
Hoewel zowel Cambodja als Laos
bij de Vietnamoorlog betrokken waren...
635
00:46:18,108 --> 00:46:20,483
vanaf het begin, eind jaren 1950...
636
00:46:21,320 --> 00:46:24,031
was dit echt het begin
van het dodelijkste hoofdstuk...
637
00:46:24,156 --> 00:46:26,406
van de Cambodjaanse geschiedenis.
638
00:46:30,329 --> 00:46:33,704
Ik kan niet zeggen
hoe onvoorbereid ze waren op oorlog.
639
00:46:36,251 --> 00:46:40,756
Cambodja had neutraal
weten te blijven tot 1970.
640
00:46:41,715 --> 00:46:47,471
Het werd geleid door een erg populaire,
charismatische en slimme, sluwe leider...
641
00:46:47,596 --> 00:46:49,640
die prins Norodom Sihanouk heette.
642
00:46:49,765 --> 00:46:54,228
Hij besefte dat betrokkenheid
bij die oorlog Cambodja zou ruïneren.
643
00:46:54,978 --> 00:46:57,606
Hij liet de communisten dus
de oostgrens gebruiken...
644
00:46:57,731 --> 00:47:00,106
voor de beroemde Ho Chi Minh-route.
645
00:47:01,944 --> 00:47:06,657
Hij keek ook weg wanneer Zuid-Vietnam
de communisten tot in Cambodja volgde.
646
00:47:10,494 --> 00:47:15,249
De communisten hadden dat benut
en wapenopslagen in Cambodja aangelegd.
647
00:47:15,374 --> 00:47:19,503
Ze hadden er ziekenhuizen,
revalidatie, opleidingscentra.
648
00:47:20,128 --> 00:47:21,964
We hadden het moeilijk...
649
00:47:22,506 --> 00:47:26,802
vooral na de reeks gevechten
rondom het Tet-offensief.
650
00:47:28,011 --> 00:47:33,183
Er waren groepen die we in de jungle
van Cambodja moesten zien in die jaren.
651
00:47:36,270 --> 00:47:40,895
Ze kwamen over de grens, doodden
Zuid-Vietnamese en Amerikaanse soldaten...
652
00:47:41,275 --> 00:47:44,862
en gingen dan terug
naar die veilige bases in Cambodja.
653
00:47:46,864 --> 00:47:49,283
Nixon en z'n militaire adviseurs vonden...
654
00:47:49,408 --> 00:47:52,703
dat dit ons duidelijk
enorm veel schade toebracht.
655
00:47:54,997 --> 00:47:59,501
De geheime bomaanslagen op Cambodja
gingen maand na maand door.
656
00:48:00,168 --> 00:48:05,090
Uiteindelijk werd er meer dan 100.000 ton
bommen op Cambodja gegooid.
657
00:48:21,398 --> 00:48:25,086
Er is te beargumenteren
dat de bombardementen nodig waren...
658
00:48:25,694 --> 00:48:28,697
maar om wat voor reden
zou je ze geheim houden?
659
00:48:28,822 --> 00:48:33,197
Omdat ze niet wilden dat men
in Amerika wist dat de oorlog groter werd.
660
00:48:35,037 --> 00:48:40,083
Nixon hield deze bomaanslagen geheim
voor het volk en het Congres.
661
00:48:42,461 --> 00:48:46,465
Het idee was dat de bomaanslagen...
662
00:48:46,590 --> 00:48:51,678
het smokkelen van soldaten en voorraden
naar Zuid-Vietnam zouden verstoren.
663
00:48:53,430 --> 00:48:56,558
Wat hij onopzettelijk deed...
664
00:48:56,683 --> 00:49:01,438
was de Noord-Vietnamezen
verder Cambodja in drijven...
665
00:49:01,563 --> 00:49:04,817
waar ze begonnen te botsen
met de Cambodjanen...
666
00:49:04,942 --> 00:49:07,194
de regering destabiliseerden...
667
00:49:07,945 --> 00:49:12,741
en per ongeluk een militaire coup
in Cambodja bespoedigden...
668
00:49:12,866 --> 00:49:16,912
waarin hun neutrale leider,
prins Sihanouk, werd verwijderd...
669
00:49:17,704 --> 00:49:20,642
en vervangen
door een pro-Amerikaanse leider.
670
00:49:21,166 --> 00:49:24,086
In het voorjaar van 1970...
671
00:49:24,211 --> 00:49:28,465
gaven Nixon en Kissinger toestemming
voor het sturen van Zuid-Vietnamese...
672
00:49:28,590 --> 00:49:34,346
en ook Amerikaanse troepen naar Cambodja
om de Vietcong-bases aan te vallen.
673
00:49:37,391 --> 00:49:43,063
Vanavond vallen Zuid-Vietnamese en
Amerikaanse eenheden het hoofdkwartier...
674
00:49:43,188 --> 00:49:47,438
van de hele communistische
militaire operatie in Zuid-Vietnam aan.
675
00:50:13,260 --> 00:50:16,760
Het valt ons allemaal zwaar.
Ik weet dat we dit moe zijn.
676
00:50:17,222 --> 00:50:18,932
Moe. Maar...
677
00:50:19,057 --> 00:50:22,352
Wil je terug naar Vietnam?
- Nooit gedacht dat ik dat zou zeggen.
678
00:50:22,477 --> 00:50:26,064
Ik wil liever naar Vietnam
dan in Cambodja blijven.
679
00:50:35,949 --> 00:50:41,455
Dit was de allerminst populaire escalatie
van de oorlog.
680
00:50:46,877 --> 00:50:52,049
Het bracht de grootste demonstraties
tegen Nixon op de been.
681
00:50:55,635 --> 00:51:01,224
Weg, nu.
682
00:51:01,349 --> 00:51:04,519
De universiteitscampussen
werden gewoon... razend.
683
00:51:04,644 --> 00:51:07,606
ANTIOORLOGACTIVITEITEN OP CAMPUSSEN
STAKING - PROTEST - SLUITING
684
00:51:07,731 --> 00:51:14,446
Vertrek, nu.
685
00:51:14,988 --> 00:51:19,659
Nixon kondigde de invasie van Cambodja
op de 30e aan, een donderdagavond.
686
00:51:20,202 --> 00:51:23,038
Op vrijdagavond
marcheerden de studenten al...
687
00:51:23,163 --> 00:51:26,500
in het centrum van Kent,
langs de kroegen.
688
00:51:27,584 --> 00:51:31,546
Er was een actie tegen het ROTC-gebouw
op zaterdagavond.
689
00:51:32,172 --> 00:51:36,635
Het was een oude kazerne op de campus
die al gesloopt zou worden.
690
00:51:36,760 --> 00:51:38,595
Die ging in vlammen op.
691
00:51:41,640 --> 00:51:44,515
Dat was het moment
dat de Nationale Garde kwam.
692
00:51:44,976 --> 00:51:48,105
4 MEI 1970
693
00:51:48,230 --> 00:51:51,984
Op maandag zouden we meedoen
aan een nationale studentenstaking...
694
00:51:52,109 --> 00:51:53,902
Staak.
695
00:51:54,027 --> 00:51:55,902
Om de oorlog te beëindigen.
696
00:51:56,363 --> 00:51:58,573
DURF TE STRIJDEN EN WINNEN
STAAK 4 MEI
697
00:51:58,698 --> 00:52:00,200
LANDELIJKE STAKING
698
00:52:02,786 --> 00:52:07,833
Hun commandant kwam in een Jeep aan
en begon de Riot Act voor te lezen.
699
00:52:07,958 --> 00:52:09,958
Verlaat dit gebied onmiddellijk.
700
00:52:11,211 --> 00:52:15,757
Studenten begonnen ze te hekelen.
'Dit is onze campus. Dit is ons thuis.
701
00:52:15,882 --> 00:52:19,445
Jullie zijn de indringers.
Gaan jullie maar. Wij blijven.'
702
00:52:20,971 --> 00:52:24,808
De Nationale Garde
opende het vuur met traangas.
703
00:52:28,895 --> 00:52:32,399
De militantere studenten,
inclusief m'n broer en ik...
704
00:52:32,524 --> 00:52:35,318
waren op de parkeerplaats
van Prentice Hall...
705
00:52:35,443 --> 00:52:38,196
op het moment
dat wat studenten stenen pakten...
706
00:52:38,321 --> 00:52:41,199
en ze richting de Garde
begonnen te gooien.
707
00:52:41,741 --> 00:52:44,429
Daarna gooiden ze
de traangasgranaten terug.
708
00:52:45,328 --> 00:52:49,291
Uiteindelijk ging één troep
op hun knieën zitten...
709
00:52:49,416 --> 00:52:54,963
Troop G van de Ohio National Guard,
en begon op ons te richten.
710
00:52:57,174 --> 00:53:01,924
Het was de eerste keer dat we ze door
het vizier van hun geweer zagen kijken.
711
00:53:02,971 --> 00:53:05,640
M'n eerste instinct was
op afstand blijven.
712
00:53:08,059 --> 00:53:12,314
Maar m'n broer deed het tegenovergestelde.
Hij droeg een zwarte vlag.
713
00:53:13,607 --> 00:53:16,568
Hij begon in de richting
van de Garde te lopen.
714
00:53:18,778 --> 00:53:23,075
Toen ik de geweren allemaal
zag draaien en naar hem zag wijzen...
715
00:53:23,200 --> 00:53:25,825
kwam ik achter m'n broer aan en zei ik:
716
00:53:26,411 --> 00:53:28,580
'Alan, ze richten op jou.
717
00:53:30,832 --> 00:53:32,959
Kom alsjeblieft met me mee terug.'
718
00:53:35,545 --> 00:53:38,340
En net toen ik dat tegen m'n broer zei...
719
00:53:39,132 --> 00:53:44,387
stond Troop G op en vormden ze
een soort cirkel, een kluitje...
720
00:53:45,597 --> 00:53:47,910
en voor ik wist wat er gebeurde...
721
00:53:48,225 --> 00:53:51,038
draaiden ze zich om
en openden ze het vuur.
722
00:54:01,821 --> 00:54:04,324
De kamergenoot van m'n broer
trok me achter een auto.
723
00:54:04,449 --> 00:54:07,074
Toen besefte ik dat ze met scherp schoten.
724
00:54:07,869 --> 00:54:11,869
We hoorden kogels langs ons hoofd vliegen
en in de grond smakken.
725
00:54:12,958 --> 00:54:14,358
En...
726
00:54:16,127 --> 00:54:19,005
ze bleven 13 seconden
doorgaan met schieten.
727
00:54:21,383 --> 00:54:24,761
Vlak achter me was Bill Schroeder,
een ROTC-student.
728
00:54:24,886 --> 00:54:28,265
Hij deed niet mee aan de protesten,
maar hij liep mee.
729
00:54:29,015 --> 00:54:31,703
Hij had bloed
over z'n hele schouder en nek.
730
00:54:33,728 --> 00:54:39,067
Links van me zag ik een groep studenten
een meisje naar de binnenplaats dragen.
731
00:54:42,570 --> 00:54:45,070
Ik zag een jongen op z'n gezicht liggen.
732
00:54:46,366 --> 00:54:49,869
Hij lag in een plas bloed
die over het trottoir stroomde.
733
00:54:51,037 --> 00:54:55,917
Een vriend van me kwam naar me toe en zei:
'Alan en Tom zijn allebei geraakt.'
734
00:54:56,042 --> 00:54:58,086
M'n broer en z'n kamergenoot.
735
00:55:04,259 --> 00:55:08,471
Ik ontdekte uren later
dat hij de wond had overleefd, en Tom ook.
736
00:55:11,266 --> 00:55:14,079
Vier studenten werden gedood
en negen verwond.
737
00:55:19,774 --> 00:55:22,712
Kun je je voorstellen
dat je naar school gaat...
738
00:55:23,069 --> 00:55:28,116
meedoet aan een protest
met vele anderen en dood eindigt?
739
00:55:29,367 --> 00:55:30,619
Vreselijk.
740
00:55:30,744 --> 00:55:35,432
Die vier studenten gingen op een dag
naar school en kwamen nooit meer thuis.
741
00:55:37,459 --> 00:55:40,503
Weet je,
we waren vier kinderen, net als zij.
742
00:55:42,547 --> 00:55:46,801
Crosby belde me. Hij zei: 'Nou,
ik heb Neil die foto laten zien.
743
00:55:46,926 --> 00:55:49,596
Ik zag hem met z'n akoestische gitaar
het bos in gaan.
744
00:55:49,721 --> 00:55:53,058
Een uur later was hij terug
met een lied dat "Ohio" heet.
745
00:55:53,183 --> 00:55:55,310
Dat moeten we gaan opnemen, nu.'
746
00:55:56,144 --> 00:55:59,314
speelgoedsoldaatjes en Nixon komen
747
00:55:59,439 --> 00:56:01,900
we zijn eindelijk alleen
748
00:56:02,484 --> 00:56:05,362
deze zomer hoor ik de drum
749
00:56:05,487 --> 00:56:08,323
vier dood in Ohio...
750
00:56:09,366 --> 00:56:10,766
We waren kwaad.
751
00:56:11,326 --> 00:56:14,621
Veel mensen waren erg kwaad
over wat er gebeurde.
752
00:56:15,121 --> 00:56:18,250
Hadden allang weg moeten zijn.
753
00:56:18,375 --> 00:56:21,086
De VS weg uit Vietnam,
want ze worden vermoord.
754
00:56:21,211 --> 00:56:25,465
Het walgelijke is dat veel mensen zeiden
dat de studenten het verdienden.
755
00:56:25,590 --> 00:56:29,636
Ik accepteerde de verantwoordelijkheid
dat ik elke opstand zou onderdrukken...
756
00:56:29,761 --> 00:56:32,764
of elke situatie
waarin ze me nodig hadden.
757
00:56:32,889 --> 00:56:37,519
En toen die kinderen naar buiten kwamen
en bij die situatie betrokken waren...
758
00:56:37,644 --> 00:56:40,480
accepteerden ze ook
hun verantwoordelijkheid...
759
00:56:40,605 --> 00:56:43,525
dat ze mogelijk
zouden worden neergeschoten.
760
00:56:44,109 --> 00:56:45,797
Van de Verenigde Staten.
761
00:56:47,070 --> 00:56:51,908
Maar dat hoorde bij de houding
die Nixon tot gemeengoed maakte.
762
00:56:52,492 --> 00:56:54,119
Als ze geweld gebruiken...
763
00:56:54,702 --> 00:56:56,288
als ze meubels kapotmaken...
764
00:56:56,413 --> 00:57:00,083
als ze hun medestudenten
en de faculteit terroriseren...
765
00:57:01,042 --> 00:57:05,130
is 'schooier' nog een te aardig woord
voor dat soort persoon.
766
00:57:05,255 --> 00:57:08,675
Dit leek echt een teken dat de overheid...
767
00:57:08,800 --> 00:57:13,050
tot alles bereid was om de groei
van de vredesbeweging te stoppen.
768
00:57:15,098 --> 00:57:19,894
Nixon leek te hebben beseft
dat dit de demonstranten bang maakte...
769
00:57:20,019 --> 00:57:22,814
want hij zei
tegen een van z'n assistenten:
770
00:57:22,939 --> 00:57:26,151
'Het dempt de protesten echt
als je er een paar doodt.'
771
00:57:26,276 --> 00:57:28,903
STEM VAN RICHARD NIXON
772
00:57:29,028 --> 00:57:33,199
Weet je Kent State nog?
Had dat geen fantastisch effect?
773
00:57:33,324 --> 00:57:37,287
Zeker. Het zette ze aan het twijfelen.
774
00:57:38,746 --> 00:57:42,375
Het recht en de plicht om van mening
te verschillen is noodzakelijk...
775
00:57:42,500 --> 00:57:45,250
voor een gezond
functionerende democratie.
776
00:57:47,172 --> 00:57:52,552
Dat hielp de Vietnamoorlog te legitimeren
op een manier die eerder niet zo was.
777
00:57:55,638 --> 00:57:58,826
Ik was kwaad
over wat er aan Kent State was gebeurd.
778
00:58:00,143 --> 00:58:02,706
Ze oefenden een grondwettelijk recht uit.
779
00:58:04,063 --> 00:58:07,859
Maar veteranen
hadden die rechten niet alleen geërfd...
780
00:58:07,984 --> 00:58:10,779
maar gevochten en gebloed
voor die rechten.
781
00:58:10,904 --> 00:58:14,157
Als ik de halve wereld over ga
om de grondwet te verdedigen...
782
00:58:14,282 --> 00:58:16,907
reken maar dat ik hem dan hier verdedig.
783
00:58:18,369 --> 00:58:22,374
Toen ik terugkwam uit Vietnam
ging ik naar de universiteit van Florida.
784
00:58:22,499 --> 00:58:26,999
Ik had professoren die zeiden:
'Weet je, we zijn de agressor in Vietnam.'
785
00:58:28,087 --> 00:58:30,025
Ze gaven me dingen om te lezen.
786
00:58:31,841 --> 00:58:34,844
Dus nu las ik informatie
die ik eerder niet had.
787
00:58:34,969 --> 00:58:38,973
En die informatie
liet me inderdaad geloven:
788
00:58:39,098 --> 00:58:44,020
wauw, wij zijn de agressor.
Wij zijn de slechterik. Niet de held.
789
00:58:44,145 --> 00:58:46,523
Daardoor verloor ik m'n respect...
790
00:58:46,648 --> 00:58:50,819
voor m'n docenten op de middelbare
die zeiden dat de oorlog juist was...
791
00:58:50,944 --> 00:58:52,779
m'n ouders die dat zeiden...
792
00:58:52,904 --> 00:58:56,783
en de rekruteerders
en m'n overheid die dat zeiden.
793
00:58:58,868 --> 00:59:03,556
Al die instellingen die ik vertrouwde,
hadden me op een dwaalspoor gebracht.
794
00:59:05,416 --> 00:59:07,669
Er was het begin van een besef...
795
00:59:07,794 --> 00:59:11,419
dat de overheid
niet aan de kant van de veteranen stond.
796
00:59:12,465 --> 00:59:16,177
Ik begon te horen over veteranen
en veteranen tegen te komen...
797
00:59:16,302 --> 00:59:19,389
die nu terugkwamen. Ze waren erg bitter.
798
00:59:21,432 --> 00:59:22,809
Het maakte me erg boos...
799
00:59:22,934 --> 00:59:27,605
omdat mijn idee van hoe oorlog
hoort te zijn is zoals WO II-films.
800
00:59:27,730 --> 00:59:30,775
Je komt thuis
en er zijn marsen en je bent een held...
801
00:59:30,900 --> 00:59:34,737
en de mensen gooien bloemen
en zijn heel blij om je te zien.
802
00:59:34,862 --> 00:59:36,425
We kregen daar niets van.
803
00:59:37,448 --> 00:59:41,573
Voor mij is dat een van de grootste
tragediën van de Vietnamoorlog.
804
00:59:41,953 --> 00:59:44,455
De behandeling van de troepen.
805
00:59:45,582 --> 00:59:49,252
Veel van de jongens vertelden me
dat mensen ze uitscholden.
806
00:59:52,171 --> 00:59:53,840
VRAAG: EN BABY'S?
ANTWOORD: EN BABY'S.
807
00:59:53,965 --> 00:59:58,386
'Jullie doden baby's'
en 'Jullie zijn moordenaars'.
808
00:59:58,511 --> 01:00:01,431
DEMONSTRANTEN RIEPEN
'BABYDODER' EN 'MOORDENAAR'
809
01:00:01,556 --> 01:00:03,681
Ik ben bespuugd toen ik terugkwam.
810
01:00:04,809 --> 01:00:07,645
En mensen hebben
het recht om te protesteren.
811
01:00:08,980 --> 01:00:13,818
Maar ik vond niet dat ze tegen mij,
tegen ons moesten protesteren.
812
01:00:15,111 --> 01:00:18,781
Ze stuurden ons van hun belastinggeld,
gaven ons de wapens...
813
01:00:18,906 --> 01:00:22,577
en schepten genoegen
in alle levens die we namen, enzovoort.
814
01:00:22,702 --> 01:00:24,102
En we kwamen thuis...
815
01:00:25,496 --> 01:00:28,500
en ze spuugden
letterlijk en figuurlijk op ons.
816
01:00:28,625 --> 01:00:30,877
De elleboog moet rechter dan nu...
817
01:00:31,002 --> 01:00:32,877
Ik had veel medelijden met ze.
818
01:00:36,549 --> 01:00:40,011
Om eerlijk te zijn,
heb ik altijd waardering gehad...
819
01:00:40,970 --> 01:00:45,783
voor de Amerikanen die naar Vietnam
kwamen om voor Zuid-Vietnam te vechten.
820
01:00:47,644 --> 01:00:50,688
Hoewel we
uit twee verschillende landen komen...
821
01:00:50,813 --> 01:00:53,399
kunnen we met elkaar meevoelen.
822
01:00:57,362 --> 01:01:01,407
Jullie broeders hebben de
waardigheid van soldaat zijn herwonnen...
823
01:01:01,532 --> 01:01:04,452
niet alleen als soldaten
die jullie eigen land beschermen...
824
01:01:04,577 --> 01:01:09,165
maar ook als soldaten
die een ander land beschermen.
825
01:01:09,290 --> 01:01:14,379
Jullie geest is erg nobel en respectabel,
ongeacht de omstandigheden.
826
01:01:17,006 --> 01:01:19,092
Toen ik uit Vietnam kwam...
827
01:01:19,217 --> 01:01:24,055
stopte het vliegtuig op de landingsbaan
en kwam ik van de trap af.
828
01:01:25,556 --> 01:01:29,644
Toen kwamen m'n moeder en m'n vader
en al m'n broers en zussen...
829
01:01:31,521 --> 01:01:33,523
naar me toe gerend...
830
01:01:35,149 --> 01:01:36,649
op de landingsbaan...
831
01:01:37,735 --> 01:01:40,235
en begonnen me te omhelzen en kussen.
832
01:01:42,448 --> 01:01:46,448
Ik was zo blij om ze te zien
en zij waren zo blij om mij te zien.
833
01:01:48,871 --> 01:01:51,541
Maar ik was niet meer dezelfde persoon.
834
01:01:58,214 --> 01:02:02,802
In m'n eerste paar nachten hier
probeerde ik m'n broer te doden, zei hij.
835
01:02:04,762 --> 01:02:06,262
Ik herinner me dat niet.
836
01:02:06,848 --> 01:02:09,786
Hij zei dat hij wakker werd
omdat ik hem wurgde.
837
01:02:14,313 --> 01:02:18,234
Hoe kun je een jaar worden blootgesteld
aan alles waaraan je wordt blootgesteld...
838
01:02:18,359 --> 01:02:20,672
en dan terugkomen en normaal zijn?
839
01:02:26,534 --> 01:02:30,079
Ik zat weer bij m'n moeder thuis.
Ik was weer thuis.
840
01:02:32,790 --> 01:02:35,877
Ik vocht in m'n slaap.
Ik schreeuwde in m'n slaap.
841
01:02:37,128 --> 01:02:38,816
Ze hoorde m'n nachtmerries.
842
01:02:40,423 --> 01:02:44,111
Het had alles te maken
met waar ik net van was teruggekomen.
843
01:02:46,053 --> 01:02:47,741
Dus zij schreeuwde het uit.
844
01:02:48,765 --> 01:02:51,184
Ze leed met mij.
845
01:02:51,309 --> 01:02:54,937
AMERIKAANS LEGER
846
01:02:55,062 --> 01:02:59,359
En dat is de waarheid
voor elke oorlogsveteraan...
847
01:02:59,484 --> 01:03:02,113
die er niet over wil praten,
niet over praat.
848
01:03:02,239 --> 01:03:03,363
ZELFDODING VAN PLAN
849
01:03:03,488 --> 01:03:08,284
En het onmenselijke van dit alles:
wie zou ernaar willen luisteren?
850
01:03:10,077 --> 01:03:14,499
Heel vaak leidden
die problemen tot zelfdoding...
851
01:03:15,541 --> 01:03:20,046
omdat ze het gevoel hadden
dat ze zichzelf hadden teleurgesteld...
852
01:03:20,171 --> 01:03:23,299
en hun families en hun gemeenschappen.
853
01:03:25,384 --> 01:03:27,053
SYNDROOM IS ONZICHTBARE WOND
854
01:03:27,178 --> 01:03:30,139
Toen ik terugkwam in '71,
toen ik Vietnam verliet...
855
01:03:30,264 --> 01:03:31,933
lieten ze me een eenheid opzetten.
856
01:03:32,058 --> 01:03:35,058
De hersocialisatie-eenheid
voor Vietnamveteranen.
857
01:03:35,603 --> 01:03:37,855
Ik kwam naar Californië.
858
01:03:37,980 --> 01:03:41,793
Er waren toen duizenden
luchtmachtveteranen uit Vietnam in LA.
859
01:03:42,860 --> 01:03:49,242
Ik ging de hele stad af en ze beschreven
allemaal iets wat we nu PTSS noemen...
860
01:03:49,367 --> 01:03:51,744
Posttraumatische-stressstoornis.
861
01:03:52,620 --> 01:03:56,120
De symptomen waren duidelijk.
Het is traumatische stress.
862
01:03:56,666 --> 01:04:00,586
Het is vertraagd en als het toeslaat,
zie je geweld door de woede.
863
01:04:00,711 --> 01:04:03,381
Je ziet isolatie. Je ziet scheidingen.
864
01:04:03,506 --> 01:04:06,467
Je ziet alcoholisme.
Je ziet drugsverslaving.
865
01:04:08,177 --> 01:04:10,388
STOORNIS PAS DEZE MAAND ERKEND
866
01:04:10,513 --> 01:04:13,388
We moesten vechten
om die definitie te krijgen.
867
01:04:14,517 --> 01:04:18,187
Ik kreeg de diagnose PTSS
in de gevangenis.
868
01:04:18,312 --> 01:04:21,691
Dat kwam door de mensen
die zich zorgen maakten...
869
01:04:21,816 --> 01:04:24,360
over het aantal Vietnamveteranen...
870
01:04:24,485 --> 01:04:27,697
dat in de gevangenis,
aan de drugs en dakloos eindigde.
871
01:04:27,822 --> 01:04:29,490
IK KRIJG GEEN OVERHEIDSHULP
872
01:04:29,615 --> 01:04:31,015
Ik beroofde banken.
873
01:04:32,034 --> 01:04:34,996
Maar m'n afkicktraject begon
in de gevangenis.
874
01:04:36,706 --> 01:04:40,956
Ik heb me kunnen verontschuldigen
aan m'n familie en m'n gemeenschap.
875
01:04:42,169 --> 01:04:46,340
En ik neem
de verantwoordelijkheid voor m'n gedrag.
876
01:04:48,968 --> 01:04:52,906
Je kunt alleen maar veranderen
als je de feiten onder ogen ziet.
877
01:04:53,931 --> 01:04:56,244
Je moet de waarheid kunnen vertellen.
878
01:04:56,893 --> 01:05:00,855
Als je de waarheid kunt onderkennen,
kun je dingen veranderen.
879
01:05:02,565 --> 01:05:07,069
Toen ik een tijdje thuis was,
besloten de veteranen met wie ik omging:
880
01:05:07,194 --> 01:05:10,490
'We moeten dit zo organiseren
dat men ons kan begrijpen.'
881
01:05:10,615 --> 01:05:12,450
Vader van al het leven...
882
01:05:12,575 --> 01:05:16,329
Vietnam Veterans Against the War
bestond uit Vietnamveteranen...
883
01:05:16,454 --> 01:05:19,415
die uit Vietnam terugkwamen
tijdens de oorlog...
884
01:05:19,540 --> 01:05:21,290
en ertegen protesteerden.
885
01:05:26,213 --> 01:05:28,382
Het kostte jaren
om het publiek over te halen...
886
01:05:28,507 --> 01:05:31,385
om te luisteren
naar mensen die er waren geweest.
887
01:05:31,510 --> 01:05:36,390
Toen begonnen in 1971
de zogeheten Winter Soldier-hoorzittingen.
888
01:05:37,141 --> 01:05:41,938
Dat onderzoek was om bloot te leggen
wat er gaande was in Vietnam.
889
01:05:42,063 --> 01:05:43,564
Wat er echt gaande was.
890
01:05:45,858 --> 01:05:50,446
Ik werd gebeld en uitgenodigd
om in Detroit te komen getuigen...
891
01:05:50,571 --> 01:05:53,071
bij het Winter Soldier Investigation.
892
01:05:53,991 --> 01:05:58,704
Ze zeiden: 'Als er Vietnamveteranen
bereid zijn om de waarheid te vertellen...
893
01:05:58,829 --> 01:06:01,079
over wat ze daar deden, meld je.'
894
01:06:01,999 --> 01:06:03,399
Dus ik meldde me.
895
01:06:04,251 --> 01:06:07,839
Alles wat we konden zeggen of doen
om de oorlog te beëindigen...
896
01:06:07,964 --> 01:06:09,382
was een goed iets.
897
01:06:10,299 --> 01:06:13,886
We willen de gruweldaden bespreken,
maar ook...
898
01:06:14,011 --> 01:06:16,389
de vraag wat we daar überhaupt deden.
899
01:06:16,514 --> 01:06:20,393
Hoe komt het dat die gruweldaden
worden gepleegd? Niet vanzelf.
900
01:06:20,977 --> 01:06:26,857
Ik zag een geval waarin er twee gevangenen
waren. Eén was aan de grond gespietst.
901
01:06:27,608 --> 01:06:31,696
Hij werd levend opengesneden en een deel
van z'n ingewanden werd weggesneden.
902
01:06:31,821 --> 01:06:33,823
Ze zeiden de andere gevangene...
903
01:06:33,948 --> 01:06:36,826
dat ze hem zouden doden
als hij ze niet zei wat ze wilden weten.
904
01:06:36,951 --> 01:06:41,539
Ik weet niet wat hij antwoordde, het was
Vietnamees, maar ze doodden hem toch.
905
01:06:41,664 --> 01:06:45,584
Ik kwam in november '67 thuis uit Vietnam.
906
01:06:46,335 --> 01:06:48,421
Ik werd tegen de oorlog in '71.
907
01:06:49,714 --> 01:06:52,258
Ik schaam me dat het zo lang duurde.
908
01:06:52,383 --> 01:06:54,635
Je moet met jezelf kunnen leven.
909
01:06:54,760 --> 01:06:59,015
Ik kon niet leven met mezelf
als ik een leugen steunde. Hoe kon ik?
910
01:07:01,142 --> 01:07:02,955
Toen ik z'n verhaal hoorde...
911
01:07:03,811 --> 01:07:06,605
over huizen verbranden
met mensen erin...
912
01:07:07,356 --> 01:07:10,318
hun oren afsnijden
en ze aan z'n riem dragen...
913
01:07:10,443 --> 01:07:12,069
mensen onthoofden...
914
01:07:12,862 --> 01:07:14,925
Het was een afschuwelijk verhaal.
915
01:07:16,741 --> 01:07:20,244
En een waarvan ik vond
dat erover gesproken moest worden...
916
01:07:20,369 --> 01:07:22,494
en toen schreef ik 'Oh. Camil'.
917
01:07:24,457 --> 01:07:26,667
Oh, Camil
918
01:07:27,251 --> 01:07:29,962
zeg eens, wat zei je moeder
919
01:07:31,505 --> 01:07:35,676
toen je die mensen liet liggen
in de velden
920
01:07:35,801 --> 01:07:37,845
rottend met het hooi.
921
01:07:39,096 --> 01:07:42,725
M'n moeder haatte het
omdat er de regel in zit:
922
01:07:42,850 --> 01:07:44,101
'Wat zei je moeder...
923
01:07:44,226 --> 01:07:48,539
toen je die mensen in de velden
liet sterven met het hooi?' Zoiets.
924
01:07:48,898 --> 01:07:52,944
Ik kon het niet geloven,
dat een beroemdheid een lied over me zong.
925
01:07:53,069 --> 01:07:55,944
Ik ben een nobody
en hij zong een lied over me.
926
01:07:57,823 --> 01:08:02,536
Het was Scott Camil, een vaak
onderscheiden Amerikaanse soldaat...
927
01:08:02,661 --> 01:08:06,791
die eindelijk besefte
dat z'n hart hem zei dat het verkeerd was.
928
01:08:07,500 --> 01:08:10,086
Wat een ongelooflijke moed
om die verandering te maken.
929
01:08:10,211 --> 01:08:15,549
En om in staat zijn om te beseffen:
wat ik deed, hoe gruwelijk het ook was...
930
01:08:16,383 --> 01:08:21,347
kan enigszins worden rechtgezet
als ik er met al m'n kracht tegen vecht.
931
01:08:24,225 --> 01:08:27,853
Als je demonstraties hebt,
de straten blokkeert en ophef maakt...
932
01:08:27,978 --> 01:08:32,608
kun je je boodschap verspreiden.
Dus hielden we een mars in Washington.
933
01:08:33,192 --> 01:08:34,777
Wat willen we?
- Vrede.
934
01:08:34,902 --> 01:08:36,570
Wanneer willen we het?
- Nu.
935
01:08:36,695 --> 01:08:38,155
Wat willen we?
- Vrede.
936
01:08:38,280 --> 01:08:39,680
Wanneer?
937
01:08:48,833 --> 01:08:51,961
We proberen te laten doordringen
dat Vietnamveteranen...
938
01:08:52,086 --> 01:08:55,256
uit die oorlog ervan walgen,
er ziek van zijn...
939
01:08:55,381 --> 01:08:58,718
en willen dat hij nu stopt,
voor er nog iemand sterft...
940
01:08:58,843 --> 01:09:02,304
voor er nog meer Vietnamezen sterven
en nog meer soldaten.
941
01:09:02,429 --> 01:09:03,973
Amerikaanse marine...
942
01:09:04,098 --> 01:09:08,019
Vietnamveteranen marcheerden
in hun hoofdstad, hekelden de oorlog...
943
01:09:08,144 --> 01:09:10,144
en gooiden hun medailles weg.
944
01:09:10,688 --> 01:09:12,648
Tim Bagwell uit Sacramento.
945
01:09:12,773 --> 01:09:15,898
Nog in actieve dienst en ik zeg:
'Ga verdomme weg.'
946
01:09:16,944 --> 01:09:18,344
Eén Purple Heart.
947
01:09:20,573 --> 01:09:23,448
Dit is voor de broeders en zusters
in het kamp.
948
01:09:27,621 --> 01:09:30,166
We hadden elkaar en steunden elkaar...
949
01:09:30,291 --> 01:09:33,210
maar ons land steunde ons niet.
950
01:09:35,129 --> 01:09:38,799
Dit weekend hebben delen
van een geheim Pentagon-document...
951
01:09:38,924 --> 01:09:43,220
dat aan het licht is gekomen
de woede van Washington gewekt.
952
01:09:43,345 --> 01:09:47,016
The New York Times publiceerde delen
van een omvangrijk rapport...
953
01:09:47,141 --> 01:09:48,559
van het Pentagon...
954
01:09:48,684 --> 01:09:53,247
over de oorzaken en het gedrag
van Amerikaanse verwikkeling in Vietnam.
955
01:09:59,236 --> 01:10:03,282
Al in 1967 gaf minister van Defensie
Robert McNamara opdracht tot...
956
01:10:03,407 --> 01:10:06,220
de Pentagon Papers,
zoals wij ze kennen...
957
01:10:06,827 --> 01:10:08,913
STRENG GEHEIM
RELATIES VS - VIETNAM
958
01:10:09,038 --> 01:10:11,123
wat een enorm onderzoek was...
959
01:10:11,248 --> 01:10:16,420
een encyclopedie van de geschiedenis
van de Amerikaanse inmenging in Vietnam.
960
01:10:17,755 --> 01:10:21,884
De conclusie was dat de VS de oorlog
in Vietnam niet zouden winnen.
961
01:10:22,009 --> 01:10:24,053
MATERIAAL UIT PENTAGON-ONDERZOEK
962
01:10:24,178 --> 01:10:27,932
En toen begon in 1971
een deel van die informatie uit te lekken.
963
01:10:28,057 --> 01:10:31,811
Die documenten hadden allang
gepubliceerd moeten zijn...
964
01:10:31,936 --> 01:10:35,481
en voor mij zegt het
dat iets wat ver van de waarheid is...
965
01:10:35,606 --> 01:10:38,400
is gedeeld met het volk
het afgelopen decennium.
966
01:10:38,525 --> 01:10:42,321
Voor journalisten
was het het soort solide informatie...
967
01:10:42,863 --> 01:10:46,301
waar op reguliere basis
vrijwel niet aan te komen is.
968
01:10:47,409 --> 01:10:49,870
De Pentagon Papers toonden aan...
969
01:10:49,995 --> 01:10:54,041
dat de mensen aan de macht voortdurend
hadden gelogen tegen het volk...
970
01:10:54,166 --> 01:10:56,877
over hoe de situatie in Vietnam was.
971
01:10:57,002 --> 01:11:00,506
Ik vind dat iedereen moet weten
wat er gaande is en het bevalt me niet...
972
01:11:00,631 --> 01:11:06,220
dat onze overheid allemaal...
geheimen heeft, verborgen voor het volk.
973
01:11:06,345 --> 01:11:10,100
De mensen in de overheid
zouden ons moeten vertegenwoordigen.
974
01:11:10,226 --> 01:11:11,380
PATROON VOOR BEDROG
975
01:11:11,506 --> 01:11:13,727
We leerden hoe groot de kloof was...
976
01:11:13,852 --> 01:11:17,439
tussen wat presidenten zeiden
en wat ze geloofden.
977
01:11:18,983 --> 01:11:21,569
Dat elke Amerikaans president
vanaf Truman...
978
01:11:21,694 --> 01:11:23,882
loog tegen het Amerikaanse volk.
979
01:11:24,571 --> 01:11:26,490
STEM VAN RICHARD NIXON
980
01:11:26,615 --> 01:11:29,451
Maar wat ik
gewoon gewetenloos vind, Henry...
981
01:11:29,576 --> 01:11:32,548
Dit is verraad
door de klootzakken die het publiceren.
982
01:11:32,674 --> 01:11:33,742
Precies.
983
01:11:33,868 --> 01:11:36,667
Omvat het geen geheime informatie
en dergelijke?
984
01:11:36,792 --> 01:11:38,919
Wat voor mensen doen zoiets?
985
01:11:39,837 --> 01:11:46,844
In 1971 werd Nixon de eerste president
die volledige opnames had...
986
01:11:47,553 --> 01:11:50,303
van al z'n gesprekken
in het Oval Office.
987
01:11:52,182 --> 01:11:56,687
H.R. Haldeman besloot dat Nixon
een stemgeactiveerd systeem nodig had...
988
01:11:57,313 --> 01:12:02,026
omdat Nixon nooit kon onthouden
om het aan en weer uit te zetten.
989
01:12:02,151 --> 01:12:07,781
Dit is een groot geschenk voor historici,
omdat Nixon het liet plaatsen en vergat.
990
01:12:09,450 --> 01:12:11,827
STEM VAN JOHN MITCHELL
991
01:12:11,952 --> 01:12:15,206
De hoofdverdachte,
volgens uw vriend Rostow...
992
01:12:15,331 --> 01:12:17,166
is een heer die Ellsberg heet...
993
01:12:17,291 --> 01:12:21,420
die links is
en nu voor de RAND Corporation werkt...
994
01:12:21,545 --> 01:12:23,420
en de documenten ook heeft.
995
01:12:24,089 --> 01:12:25,883
Dagvaard ze. Jezus, pak ze.
996
01:12:26,008 --> 01:12:27,509
ELLSBERG IN VIETNAM
997
01:12:27,634 --> 01:12:31,930
Daniel Ellsberg was een van de auteurs
van de Pentagon Papers.
998
01:12:35,934 --> 01:12:38,020
In Boston heeft dr. Daniel Ellsberg...
999
01:12:38,145 --> 01:12:42,191
de man die is genoemd
als de bron van The New York Times...
1000
01:12:42,316 --> 01:12:45,254
zich aangegeven
bij de federale autoriteiten.
1001
01:12:47,780 --> 01:12:52,409
Hoe vergelijk je het gevaar voor mij,
of het 10 jaar is, 20 of 115 jaar...
1002
01:12:52,534 --> 01:12:54,597
dergelijke idiote aantallen...
1003
01:12:55,079 --> 01:13:00,709
met de straf die al is ondergaan
door 50.000 Amerikaanse families hier...
1004
01:13:01,335 --> 01:13:04,129
en honderdduizenden Vietnamese families?
1005
01:13:06,548 --> 01:13:09,593
Het testte ook de vrijheid
en onafhankelijkheid van journalisten...
1006
01:13:09,718 --> 01:13:12,930
omdat de regering-Nixon
een enorme inspanning deed...
1007
01:13:13,055 --> 01:13:16,243
om te voorkomen
dat de Pentagon Papers uitkwamen.
1008
01:13:16,683 --> 01:13:19,311
Hoe typeert u dit proces van de overheid?
1009
01:13:19,853 --> 01:13:21,980
Het was een proces voor censuur.
1010
01:13:26,318 --> 01:13:28,112
En in het beroemde oordeel...
1011
01:13:28,237 --> 01:13:33,659
bepaalde het Hooggerechtshof dat het
mocht worden gepubliceerd in kranten.
1012
01:13:33,784 --> 01:13:37,162
HOOGGERECHTSHOF STEUNT MET 6-3
KRANTEN OVER PUBLICATIE
1013
01:13:37,287 --> 01:13:39,706
TIMES HERVAT SERIE NA 15 DAGEN
1014
01:13:42,960 --> 01:13:46,964
We vechten tegen een vijand,
een complot. Zij grijpen elk middel aan.
1015
01:13:47,089 --> 01:13:49,716
Wij gaan elk middel aangrijpen. Duidelijk?
1016
01:13:51,927 --> 01:13:53,512
Nixon was paranoïde.
1017
01:13:54,179 --> 01:13:57,242
Zelfs paranoïci hebben vijanden.
Hij had ze zeker.
1018
01:13:57,808 --> 01:14:00,058
Hij maakte lijsten van z'n vijanden.
1019
01:14:00,978 --> 01:14:05,482
Nixon begon z'n eigen handeltje,
de White House Plumbers...
1020
01:14:06,442 --> 01:14:09,987
om politieke oorlog te voeren
tegen het Amerikaanse volk...
1021
01:14:10,112 --> 01:14:14,324
door spionage, sabotage,
afluisteren en inbraken.
1022
01:14:16,368 --> 01:14:18,537
De Plumbers braken in op het kantoor...
1023
01:14:18,662 --> 01:14:22,916
van de psychiater
van Daniel Ellsberg in Californië...
1024
01:14:27,129 --> 01:14:31,467
om de psychiatrische dossiers
van Daniel Ellsberg te stelen...
1025
01:14:31,592 --> 01:14:35,217
die dan zouden worden gebruikt
om Ellsberg te chanteren.
1026
01:14:36,638 --> 01:14:40,559
Gelukkig voor Ellsberg
vonden de Plumbers niets.
1027
01:14:40,684 --> 01:14:44,563
ALLE AANKLACHTEN TEGEN ELLSBERG AFGEWEZEN
1028
01:14:44,688 --> 01:14:48,442
Dat Ellsberg de Pentagon Papers vrijgaf
aan het publiek...
1029
01:14:48,567 --> 01:14:51,067
was een zeer belangrijke gebeurtenis.
1030
01:14:55,449 --> 01:14:58,327
Ik denk dat we nu nog
met de gevolgen leven.
1031
01:14:59,536 --> 01:15:02,161
We geloven niets van wat de overheid zegt.
1032
01:15:05,292 --> 01:15:09,546
Als Amerikaanse leiders toegeven
dat de oorlog niet te winnen was...
1033
01:15:09,671 --> 01:15:14,234
is het een bittere pil om te slikken
dat ze het wisten. Al die tijd al.
1034
01:15:23,352 --> 01:15:26,540
We beseften
dat onze helden gewoon leugenaars waren.
1035
01:15:27,981 --> 01:15:30,943
Ik denk dat we beseften
dat we ons morele kompas hadden verloren...
1036
01:15:31,068 --> 01:15:33,256
en we zijn er niet van hersteld.
1037
01:15:35,864 --> 01:15:39,364
De Pentagon Papers hielpen
het tij te keren in de oorlog.
1038
01:15:43,413 --> 01:15:46,166
Ze leidden ook rechtstreeks tot Watergate.
1039
01:15:48,585 --> 01:15:51,630
Nixon stuurde de Plumbers
achter Ellsberg aan...
1040
01:15:51,755 --> 01:15:55,676
en daarna waren ze betrokken
bij de inbraak in het Watergate.
1041
01:15:55,801 --> 01:16:00,889
In het gebouw achter me werden vijf mannen
met elektronische hulpmiddelen...
1042
01:16:01,014 --> 01:16:04,952
betrapt in de kantoren
van het Democratisch Nationaal Comité.
1043
01:16:06,019 --> 01:16:08,769
Nog geen jaar later
was de Watergate-inbraak.
1044
01:16:08,939 --> 01:16:11,024
Er gebeurde
in de tussentijd veel vreselijks...
1045
01:16:11,149 --> 01:16:13,485
maar toen begon de klok te tikken.
1046
01:16:13,986 --> 01:16:17,614
De helikopter,
vlak voor de Nixons verschenen...
1047
01:16:17,739 --> 01:16:21,201
De weg naar Watergate
begon dus in Vietnam.
1048
01:16:22,494 --> 01:16:24,682
Het is het imperium dat afbrokkelt.
93773
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Akan
Albanian
Amharic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bemba
Bengali
Bihari
Bosnian
Breton
Bulgarian
Cambodian
Catalan
Cebuano
Cherokee
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Dutch
Esperanto
Estonian
Faroese
Finnish
Galician
Georgian
German
Greek
Guarani
Haitian Creole
Hausa
Hawaiian
Hebrew
Hmong
Hungarian
Icelandic
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Kinyarwanda
Kirundi
Kongo
Korean
Krio (Sierra Leone)
Kurdish
Kyrgyz
Laothian
Latin
Latvian
Lithuanian
Luganda
Luo
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mauritian Creole
Moldavian
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Montenegrin
Nepali
Norwegian
Pashto
Persian
Polish
Portuguese (Portugal)
Quechua
Romanian
Romansh
Russian
Samoan
Scots Gaelic
Serbian
Sesotho
Setswana
Seychellois Creole
Shona
Sindhi
Sinhalese
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Swedish
Tajik
Thai
Tigrinya
Tonga
Turkish
Turkmen
Ukrainian
Uzbek
Welsh
Wolof