Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:04,800 --> 00:00:10,842
Er is maar één wezen dat zich
in elke habitat op aarde staande houdt.
2
00:00:12,440 --> 00:00:15,762
Dat wezen, dat zijn wij.
3
00:00:16,920 --> 00:00:20,845
Over de hele wereld gebruiken we
ons vernuft om te overleven...
4
00:00:20,960 --> 00:00:25,921
op woeste plekken,
ver van de drukte van de stad.
5
00:00:26,040 --> 00:00:29,283
Oog in oog met de ongetemde natuur.
6
00:00:30,440 --> 00:00:34,161
Dit is de planeet van de mens.
7
00:00:36,000 --> 00:00:42,074
6000+ live TV kanalen direct op uw TV?
Ga snel naar http://www.TVtodo.online
8
00:00:45,360 --> 00:00:50,730
Gebergtes behoren tot meest
ongenaakbare milieus op aarde.
9
00:00:53,600 --> 00:00:58,561
Het weer kan hier binnen enkele uren
omslaan van tropisch naar polair.
10
00:01:02,760 --> 00:01:06,048
En hoe hoger je klimt,
hoe zwaarder het wordt.
11
00:01:07,040 --> 00:01:11,568
Tot zelfs de zuurstofje wordt ontnomen.
12
00:01:15,320 --> 00:01:18,449
Maar er leven miljoenen mensen
in de bergen.
13
00:01:23,400 --> 00:01:26,768
Ze zoeken er een veilig heenkomen
voor conflicten...
14
00:01:26,880 --> 00:01:30,930
of ze benutten er hulpbronnen
die verder nergens te vinden zijn.
15
00:01:34,160 --> 00:01:40,441
Om er te overleven, hebben ze zich op
vernuftige manieren moeten aanpassen.
16
00:01:42,160 --> 00:01:45,403
Dit zijn hun verhalen.
17
00:02:09,800 --> 00:02:15,887
BERGEN
Leven in ijle lucht
18
00:02:25,400 --> 00:02:32,409
De Altai in Mongolië is een van
de meest verlaten gebergtes op aarde.
19
00:02:34,240 --> 00:02:38,689
Voor de mensen
die in dit schrale landschap leven...
20
00:02:38,800 --> 00:02:41,883
is het vrijwel onmogelijk om te jagen.
21
00:02:43,360 --> 00:02:46,204
Tenzij je hulp hebt.
22
00:02:50,880 --> 00:02:55,283
Sailau Jadik en zijn zoon Berik
zijn Kazachstanen.
23
00:02:55,400 --> 00:02:59,962
Vandaag zijn ze op zoek
naar de ultieme jachtgenoot.
24
00:03:01,320 --> 00:03:03,971
Een steenarend.
25
00:03:06,400 --> 00:03:10,610
Met een arend kun je op alles jagen.
26
00:03:12,080 --> 00:03:15,527
Er bestaat geen betere jager op aarde.
27
00:03:18,920 --> 00:03:23,164
Deze jonge vogels staan op het punt
om het nest te verlaten.
28
00:03:26,600 --> 00:03:29,729
Als de 16-jarige Berik
er een weet te vangen...
29
00:03:29,840 --> 00:03:34,641
is dat een eerste stap om een
Kazach-jager als zijn vader te worden.
30
00:03:38,160 --> 00:03:40,208
Het is een grote eerste stap.
31
00:03:42,280 --> 00:03:44,203
Pas goed op.
32
00:04:10,440 --> 00:04:12,966
Trap niet op de kuikens.
33
00:04:16,120 --> 00:04:20,967
Sinds de Kazachstanen bijna 200 jaar
geleden naar deze bergen zijn gevlucht...
34
00:04:21,080 --> 00:04:23,845
roven ze jonge arenden uit hun nesten.
35
00:04:31,080 --> 00:04:35,005
Arenden hebben vele malen
scherpere ogen dan mensen...
36
00:04:35,120 --> 00:04:38,920
en kunnen een prooi
op twee kilometer afstand opsporen.
37
00:04:40,080 --> 00:04:43,084
Als Berik deze arend
voor hem leert jagen...
38
00:04:43,200 --> 00:04:48,525
behoort hij tot de paar honderd
Kazachstanen die dat nog kunnen.
39
00:04:51,920 --> 00:04:56,482
Goed gedaan, Berik.
Een prachtige vogel van de Altai.
40
00:05:02,720 --> 00:05:06,566
Berik noemt zijn nieuwe arend Balapan.
41
00:05:08,480 --> 00:05:13,691
Als hij het goed aanpakt,
wordt Balapan zijn jachtpartner.
42
00:05:15,760 --> 00:05:19,970
Maar het opleiden van de vogel
gaat vijf maanden kosten.
43
00:05:33,360 --> 00:05:38,400
Er zijn vijf maanden verstreken.
Berik en de nu volwassen Balapan...
44
00:05:38,520 --> 00:05:41,171
gaan voor het eerst samen op jacht.
45
00:05:44,400 --> 00:05:48,883
Ze jagen op een Mongoolse vos,
een dier dat zo moeilijk te vangen is...
46
00:05:49,000 --> 00:05:53,688
dat alleen een arend een kans maakt
om er een te pakken.
47
00:05:59,040 --> 00:06:04,524
Maar eer Balapan een vos kan vangen,
moet Berik naar een hoog punt rijden.
48
00:06:08,080 --> 00:06:12,961
Vanaf dit uitzichtpunt kan ze
de geringste beweging zien.
49
00:06:13,920 --> 00:06:18,448
Kijk, ik denk
dat de vos zich daar schuilhoudt.
50
00:06:21,600 --> 00:06:24,410
Hij zit tussen die rotsen.
51
00:06:25,360 --> 00:06:29,365
Houd je arend klaar als ik het teken geef.
52
00:06:29,480 --> 00:06:33,166
Laat haar gaan zodra ze de vos ziet.
53
00:06:42,400 --> 00:06:47,611
Berik hoopt dat van hieraf
Balapans jachtinstinct het overneemt.
54
00:06:54,640 --> 00:06:56,404
Houd haar klaar.
55
00:07:36,120 --> 00:07:38,646
Balapan heeft gefaald.
56
00:07:41,760 --> 00:07:43,967
Dat is verontrustend voor Berik.
57
00:07:44,080 --> 00:07:47,482
Heeft ze wel het vereiste killer-instinct?
58
00:08:00,000 --> 00:08:04,369
Van oudsher doen Kazachstaanse
jagers zeven jaar met een vogel...
59
00:08:04,480 --> 00:08:06,960
en laten hem dan vrij.
60
00:08:07,080 --> 00:08:09,924
Maar Berik heeft zo zijn twijfels.
61
00:08:11,800 --> 00:08:18,843
Maak je geen zorgen. Ze had
nog nooit een vos zien springen.
62
00:08:20,960 --> 00:08:26,569
Morgen zal ze echt niet missen.
63
00:08:37,640 --> 00:08:41,804
Als de dag aanbreekt, keren
vader en zoon terug naar de bergen.
64
00:08:45,520 --> 00:08:48,046
Als Balapan geen vos weet te vangen...
65
00:08:48,160 --> 00:08:52,484
moet Berik haar laten gaan en een
andere arend vinden om af te richten.
66
00:09:57,480 --> 00:10:02,520
Balapan heeft de vos gevangen,
precies zoals haar is geleerd.
67
00:10:02,640 --> 00:10:05,962
Ze is nu verwikkeld
in een strijd op leven en dood.
68
00:10:36,480 --> 00:10:40,371
Sailau doodt de vos zo snel mogelijk.
69
00:10:43,960 --> 00:10:48,568
Naar Kazachstaanse traditie
krijgt Balapan de longen van de vos.
70
00:10:52,280 --> 00:10:56,330
Van de dikke pels van de vos
wordt winterkleding gemaakt.
71
00:11:01,360 --> 00:11:05,843
Berik heeft bewezen dat hij
een succesvolle Kazach-jager is.
72
00:11:08,360 --> 00:11:15,847
Gefeliciteerd, zoon.
Je hebt je vader blij gemaakt.
73
00:11:15,960 --> 00:11:19,965
Je bent nu een man van je volk.
74
00:11:26,200 --> 00:11:31,525
AI zolang ze in de Altai wonen,
vertrouwen Kazachstanen op arenden.
75
00:11:35,120 --> 00:11:40,604
Maar niet alle bergbewoners
krijgen hulp van wilde dieren.
76
00:11:42,280 --> 00:11:45,523
Langs de rand van de Afrikaanse
Great Riftvallei...
77
00:11:45,640 --> 00:11:50,885
heeft geologische activiteit het
Simiengebergte in Ethiopië gecreëerd.
78
00:11:53,240 --> 00:11:56,483
Hier vormen reusachtige kliffen
een natuurlijk fort...
79
00:11:56,600 --> 00:12:01,686
waar mensen al eeuwenlang schuilen
voor conflicten in de diepte.
80
00:12:06,200 --> 00:12:10,967
Getabit is een van de honderd dorpen
in een landschap dat zo verticaal is...
81
00:12:11,080 --> 00:12:17,565
dat de inwoners alleen gewassen
kunnen verbouwen op smalle rotsrichels.
82
00:12:25,200 --> 00:12:30,001
Maar de afgronden van 250 meter diep
zijn lang niet hun grootste probleem.
83
00:12:30,840 --> 00:12:33,810
Vandaag halen ze
de jaarlijkse oogst binnen...
84
00:12:33,920 --> 00:12:38,403
maar hun graan wordt aangevallen
door een roofzuchtige vijand.
85
00:12:45,560 --> 00:12:50,600
Dit zijn gelada's en ze zijn dol op
het stelen van het graan van de boeren.
86
00:12:52,520 --> 00:12:57,651
Troepen van wel 600 exemplaren
bevolken de kliffen rond Getabit.
87
00:12:59,320 --> 00:13:03,644
De mannetjes hebben hoektanden
die groter zijn dan die van een leeuw.
88
00:13:05,480 --> 00:13:07,801
Het zijn doortrapte dieven.
89
00:13:08,760 --> 00:13:14,290
Om hun gewassen te beschermen,
vertrouwen de boeren op hun kinderen.
90
00:13:14,400 --> 00:13:17,370
Zoals de 12-jarige Dereje.
91
00:13:17,840 --> 00:13:21,686
De gelada's zijn heel sterk.
92
00:13:21,800 --> 00:13:25,168
Ze hebben al heel wat schapen gedood.
93
00:13:27,440 --> 00:13:30,091
Ze hebben al veel mensen verwond.
94
00:13:32,640 --> 00:13:34,404
Ga weg.
95
00:13:36,920 --> 00:13:40,163
Ik voel een grote woede tegen ze.
96
00:13:44,040 --> 00:13:50,161
Omdat het gebied naast een nationaal
park ligt, zijn de gelada's beschermd.
97
00:13:54,280 --> 00:13:59,730
Op het doden van een gelada
staat zeven jaar cel.
98
00:14:00,920 --> 00:14:04,766
Je kunt ze dus alleen maar verjagen.
99
00:14:08,280 --> 00:14:12,285
Als de avond valt,
staken de gelada's hun plundertocht.
100
00:14:17,760 --> 00:14:20,809
Maar Dereje's gewassen zijn oogstrijp...
101
00:14:20,920 --> 00:14:25,562
en hij weet dat de apen morgen
nog agressiever zullen aanvallen.
102
00:14:26,720 --> 00:14:31,282
Met zijn twee zussen en zijn broer
bivakkeert hij bij de velden.
103
00:14:35,800 --> 00:14:39,441
Ze hebben vandaag
een groot deel van de oogst opgegeten.
104
00:14:40,760 --> 00:14:43,445
Wat doen we
als ze met een grote groep komen...
105
00:14:43,560 --> 00:14:45,927
en de grote komt op mij af?
106
00:14:46,040 --> 00:14:50,170
Dan moet je blijven staan
en hem wegjagen.
107
00:14:54,920 --> 00:14:59,687
's Nachts daalt de temperatuur
tot onder het vriespunt.
108
00:15:01,040 --> 00:15:04,123
De gelada's hebben een dikke pels
tegen de kou...
109
00:15:04,240 --> 00:15:07,801
maar de mensen moeten
tegen elkaar aan kruipen.
110
00:15:12,680 --> 00:15:15,729
Bij zonsopgang vallen de gelada's aan.
111
00:15:21,560 --> 00:15:24,564
De eerste aanvallers
zijn grote mannetjes...
112
00:15:24,680 --> 00:15:27,729
die het op Dereje's hooibergen
hebben voorzien.
113
00:15:28,960 --> 00:15:31,930
Hij verjaagt ze,
maar de gelada's zijn sluw.
114
00:15:32,040 --> 00:15:34,964
Deze mannetjes
leidden alleen de aandacht af.
115
00:15:40,400 --> 00:15:45,691
Aan de andere kant van het veld
gaat de hoofdmacht in de aanval.
116
00:15:48,400 --> 00:15:52,883
Een grote troep als deze
plukt een veld in een paar minuten kaal.
117
00:15:53,680 --> 00:15:56,809
Kijk uit, de gelada's zijn op rooftocht.
118
00:15:57,760 --> 00:16:01,651
Ze zijn net het veld in getrokken.
119
00:16:07,480 --> 00:16:11,166
Vanaf welke kant komen ze?
120
00:16:11,280 --> 00:16:15,080
Ze vreten het veld
aan de andere kant leeg.
121
00:16:20,000 --> 00:16:21,684
Als Dereje niet opschiet...
122
00:16:21,800 --> 00:16:26,727
blijft er niets over van de wintervoorraad
voor hem en zijn familie.
123
00:16:55,800 --> 00:16:57,689
Het is Dereje gelukt.
124
00:16:57,800 --> 00:17:00,246
Hij heeft de gelada's verjaagd.
125
00:17:02,600 --> 00:17:05,524
Eindelijk wordt zijn oogst binnengehaald.
126
00:17:14,440 --> 00:17:18,206
Ik ben blij dat mijn velden veilig zijn.
127
00:17:21,040 --> 00:17:27,047
Ik ben blij dat ik vannacht
weer thuis kan slapen.
128
00:17:29,280 --> 00:17:30,930
Dereje woont in de Simiens...
129
00:17:31,040 --> 00:17:35,409
omdat zijn voorouders hier eeuwen
geleden een veilig heenkomen zochten.
130
00:17:36,120 --> 00:17:39,920
Maar op sommige plekken
gaan mensen in de bergen wonen...
131
00:17:40,040 --> 00:17:45,251
omdat er iets te vinden is
dat ze dolgraag willen hebben.
132
00:17:51,800 --> 00:17:56,966
Bergen worden geboren wanneer
continentale schollen op elkaar botsen.
133
00:17:58,320 --> 00:18:03,645
Bij zo'n aardverschuiving komen vaak
kostbare mineralen aan de oppervlakte.
134
00:18:04,840 --> 00:18:08,401
Nergens is dat duidelijker
dan hier in Indonesië...
135
00:18:08,520 --> 00:18:13,242
dat meer actieve vulkanen telt
dan enig ander land op aarde.
136
00:18:23,200 --> 00:18:26,010
Hier wagen mensen hun leven
voor een mineraal...
137
00:18:26,120 --> 00:18:30,648
dat onmisbaar is voor verschillende
belangrijke bedrijfstakken.
138
00:18:31,520 --> 00:18:33,409
Zwavel.
139
00:18:35,160 --> 00:18:39,165
Hartomo en Sulaiman
werken in de zwavelmijnen.
140
00:18:40,520 --> 00:18:44,366
Vandaag wagen ze zich
waar maar weinigen durven te komen.
141
00:18:46,480 --> 00:18:49,802
In het hart van een actieve vulkaan.
142
00:18:51,400 --> 00:18:55,007
Er zijn veel grote bergen...
143
00:18:55,120 --> 00:18:59,489
maar er is er maar één
die ons de zwavel geeft die we willen.
144
00:19:09,560 --> 00:19:15,249
Dit is de Ljenkrater,
een van de giftigste plekken op aarde.
145
00:19:17,160 --> 00:19:22,849
In het midden ligt een meer
dat gevuld is met 2,5 miljoen ton zuur.
146
00:19:30,720 --> 00:19:34,406
Uit het holst van de berg
wolken giftige gassen op...
147
00:19:34,520 --> 00:19:39,651
die de afgelopen veertig jaar
74 mijnwerkers fataal zijn geworden.
148
00:19:50,040 --> 00:19:55,285
De berggassen zijn erg gevaarlijk.
149
00:19:59,160 --> 00:20:03,131
Ze kunnen je je leven kosten.
150
00:20:06,600 --> 00:20:13,006
Onze families maken zich zorgen
als we hierheen gaan.
151
00:20:16,640 --> 00:20:19,883
Het waterstofsulfide
dat de mannen inademen...
152
00:20:20,000 --> 00:20:23,083
is veertig maal zoveel als veilig is.
153
00:20:31,280 --> 00:20:34,602
Uiteindelijk vernietigt het hun longen.
154
00:20:42,920 --> 00:20:46,561
Het gas brandt in je ogen...
155
00:20:46,680 --> 00:20:49,160
en het doet pijn in je keel...
156
00:20:49,280 --> 00:20:52,329
en je borst.
157
00:21:10,480 --> 00:21:12,608
Als ze genoeg zwavel hebben...
158
00:21:12,720 --> 00:21:16,167
moeten Hartomo en Sulaiman
het 200 meter omhoog brengen...
159
00:21:16,280 --> 00:21:18,328
naar de kraterrand.
160
00:21:25,200 --> 00:21:32,322
Elke man torst 90 kilo, bijna
anderhalf maal hun lichaamsgewicht.
161
00:21:36,520 --> 00:21:40,684
Het werk eist een zware tol
van de lichamen van de mijnwerkers.
162
00:21:44,840 --> 00:21:50,210
Ze zeggen dat het werk hier
je leven kan bekorten.
163
00:21:53,480 --> 00:21:58,771
Ik doe het om mijn vrouw en kinderen
te onderhouden.
164
00:21:58,880 --> 00:22:03,841
Geen ander werk betaalt zo goed als dit.
165
00:22:14,920 --> 00:22:19,687
Sulaiman en Hartomo
verdienen vijf dollar per lading.
166
00:22:21,560 --> 00:22:25,690
Mijnwerkers hebben altijd
een zwaar leven geleid.
167
00:22:27,400 --> 00:22:30,085
Maar niet alleen mijnwerkers
hebben het zwaar.
168
00:22:30,200 --> 00:22:34,489
Voor sommige bergbewoners is het
vinden van voedsel een hele opgave.
169
00:22:37,520 --> 00:22:41,889
In de zuidelijke Grote Oceaan ligt het
op een na grootste eiland ter wereld:
170
00:22:42,000 --> 00:22:43,650
Nieuw-Guinea.
171
00:22:46,760 --> 00:22:52,005
Dit is een van de biologisch
rijkste berglandschappen op aarde.
172
00:22:53,360 --> 00:22:57,160
Er is water in overvloed,
en duizenden beschutte valleien.
173
00:22:57,280 --> 00:23:00,170
Deze bergen bruisen van leven.
174
00:23:03,120 --> 00:23:07,887
Toch is het jagen op voedsel
en vooral vlees verrassend lastig.
175
00:23:16,880 --> 00:23:22,364
Marcus, Andrew en George zijn jagers
van de Yangoru Boikenstam.
176
00:23:22,480 --> 00:23:27,441
Zij en hun families hebben al twee
weken geen vers vlees meer gegeten.
177
00:23:29,280 --> 00:23:32,489
Maar daar gaan ze vandaag
iets aan doen.
178
00:23:36,440 --> 00:23:41,048
Ze hopen reuzenvleermuizen,
vliegende honden, te vangen.
179
00:23:46,160 --> 00:23:50,609
Als we een vleermuis vangen,
kunnen onze gezinnen eten.
180
00:23:55,960 --> 00:24:01,444
Mijn kinderen vragen me altijd:
Papa, heb je vleermuisvlees bij je?
181
00:24:01,560 --> 00:24:07,169
Maar voor een reuzenvleermuis
heb je een reuzenvleermuizenval nodig.
182
00:24:09,680 --> 00:24:12,445
Deze mannen pakken het radicaal aan.
183
00:24:12,560 --> 00:24:16,849
Ze veranderen het aanzien
van het hele landschap.
184
00:24:22,240 --> 00:24:27,770
Op deze bergkam leggen de mannen
een doorgang van 25 meter breed aan.
185
00:24:27,880 --> 00:24:32,568
Een korte route over de bergen
naar de fruitbomen in het dal.
186
00:24:32,680 --> 00:24:37,641
En een perfecte plek
voor een vleermuizen-hinderlaag.
187
00:24:40,520 --> 00:24:46,368
Mijn voorouders hebben ons geleerd
hoe we dat moeten doen.
188
00:24:47,880 --> 00:24:55,810
Ze hebben ons geleerd
om doorgangen en netten te maken.
189
00:25:02,960 --> 00:25:07,443
Als spinnen weven de mannen
een gigantisch web.
190
00:25:10,800 --> 00:25:16,523
In het donker merken de vleermuizen
het 45 meter hoge net niet op.
191
00:25:21,080 --> 00:25:24,721
Er moeten nu nog
twee dingen gebeuren.
192
00:25:26,760 --> 00:25:29,764
Het vleermuisalarm installeren...
193
00:25:30,800 --> 00:25:34,600
en bidden dat de vleermuizen
in de val vliegen.
194
00:25:50,480 --> 00:25:53,882
Voor het vangen van vleermuizen
is geduld vereist.
195
00:25:57,360 --> 00:26:03,049
Marcus heeft wel eens weken in de
bergen gebivakkeerd zonder resultaat.
196
00:26:05,440 --> 00:26:10,367
Maar als hij er zelfs maar een paar
vangt, is het de moeite waard.
197
00:26:12,000 --> 00:26:17,530
Van een vleermuis en wat rijst
kunnen twaalf mensen eten.
198
00:26:32,840 --> 00:26:34,410
Vleermuis, vleermuis.
199
00:26:35,360 --> 00:26:38,887
Hij hangt in het net. Schiet op.
200
00:26:43,760 --> 00:26:46,331
Maak hem dood voor hij ontsnapt.
201
00:26:49,200 --> 00:26:52,807
Van dit grote mannetje
kunnen meerdere mensen eten.
202
00:26:57,720 --> 00:26:59,165
Het is een goed begin...
203
00:26:59,280 --> 00:27:04,286
maar met zoveel monden te voeden,
hebben ze er meer nodig.
204
00:27:09,560 --> 00:27:14,282
In de uren die volgen, raken er nog meer
vleermuizen in hun val verstrikt.
205
00:27:19,880 --> 00:27:25,808
In de loop van de nacht vangen
de mannen in totaal vijftien vleermuizen.
206
00:27:26,680 --> 00:27:29,923
Ze maken er twee klaar
en bewaren de rest.
207
00:27:32,600 --> 00:27:37,811
Ze hebben voor hun families genoeg
eiwitten voor twee weken verzameld.
208
00:27:41,960 --> 00:27:44,611
Ik word blij van dat vlees.
209
00:27:44,720 --> 00:27:49,442
Elk deel van de vleermuis is eetbaar,
tot en met de leerachtige vleugels.
210
00:27:53,040 --> 00:27:56,726
Voorouders, we danken jullie.
211
00:27:58,760 --> 00:28:03,482
Andrew, Marcus en George
kennen elk stukje van hun habitat...
212
00:28:03,600 --> 00:28:07,127
waardoor ze hun families
in leven kunnen houden.
213
00:28:12,200 --> 00:28:14,521
Maar in koudere klimaten...
214
00:28:14,640 --> 00:28:20,329
kan een grondige kennis van je berg het
verschil uitmaken tussen leven en dood.
215
00:28:24,400 --> 00:28:28,689
In de Zwitserse Alpen kan in één jaar
tien meter sneeuw vallen.
216
00:28:36,560 --> 00:28:41,441
Dat geeft miljoenen skiërs
een prachtige reden om hier te komen.
217
00:28:48,000 --> 00:28:53,166
Maar zware sneeuwval kan ook een
dodelijk gevaar met zich meebrengen.
218
00:28:54,760 --> 00:28:57,047
Lawines.
219
00:29:12,040 --> 00:29:15,362
Een grote lawine gaat sneller
dan de snelste trein...
220
00:29:15,480 --> 00:29:18,529
en vaagt alles weg dat op zijn pad ligt.
221
00:29:20,840 --> 00:29:24,367
Per winter kunnen wel 30.000 lawines...
222
00:29:24,480 --> 00:29:27,245
alleen al
in de Zwitserse Alpen voorkomen.
223
00:29:46,480 --> 00:29:50,610
Skisurveillant Martin Mathys
is een lawinewachter.
224
00:29:50,720 --> 00:29:53,166
Vandaag heeft hij een fors probleem.
225
00:29:54,720 --> 00:29:59,965
In zijn woonplaats Grindelwald
is heel veel sneeuw gevallen.
226
00:30:00,080 --> 00:30:03,004
Er bestaat een zeer groot risico
op lawines.
227
00:30:03,400 --> 00:30:09,646
Lawines kunnen auto's
en treinen vernietigen.
228
00:30:12,120 --> 00:30:16,489
Ze kunnen wegen...
229
00:30:16,600 --> 00:30:18,489
en hele dorpen begraven.
230
00:30:21,560 --> 00:30:25,884
Ik moet lawines ontketenen...
231
00:30:26,000 --> 00:30:30,324
voordat skiërs ze op gang brengen.
232
00:30:35,960 --> 00:30:41,922
Boven Grindelwald uit
torent de beruchte Schwarzhorn.
233
00:30:43,440 --> 00:30:47,604
De met sneeuw bedekte berg
kan elk moment een ramp veroorzaken.
234
00:30:49,080 --> 00:30:54,610
Martin moet een lawine ontketenen
voor er nog meer sneeuw valt.
235
00:30:59,960 --> 00:31:06,047
Als het lawinegevaar groter wordt,
gebruiken we helikopters.
236
00:31:06,160 --> 00:31:10,324
Dat is de enige veilige manier
om er vlakbij te komen.
237
00:31:11,200 --> 00:31:15,683
Om een beheerste lawine op gang
te brengen, heb je veel dynamiet nodig.
238
00:31:17,440 --> 00:31:20,728
Martin neemt vijftig kilo mee.
239
00:31:20,840 --> 00:31:24,003
Genoeg om een paar huizenblokken
mee op te blazen.
240
00:31:26,040 --> 00:31:32,161
Als er zoveel sneeuw ligt,
is mijn baan behoorlijk spannend.
241
00:31:40,240 --> 00:31:43,483
Mijn adrenaline gaat tekeer...
242
00:31:43,600 --> 00:31:46,171
maar bang ben ik niet.
243
00:32:01,240 --> 00:32:05,290
Bij de top van de Schwarzhorn
werpt Martin een lading af.
244
00:32:27,120 --> 00:32:32,206
Hij veroorzaakt een minilawine.
Er schuift ruim tien ton sneeuw omlaag.
245
00:32:32,320 --> 00:32:36,120
Maar dat is niet genoeg.
Hij moet een nieuwe poging wagen.
246
00:33:08,160 --> 00:33:10,686
Ditmaal is het Martin gelukt.
247
00:33:10,800 --> 00:33:16,011
Dit is de lawine die hij nodig heeft
om de berg veilig te maken.
248
00:33:17,560 --> 00:33:19,767
De natuur is machtig...
249
00:33:19,880 --> 00:33:25,808
en hier in Grindelwald
moeten we met lawines leven.
250
00:33:26,000 --> 00:33:31,291
Maar we zijn op lawines voorbereid.
251
00:33:33,200 --> 00:33:37,888
Hoog boven in de Alpen weten de
bergbewoners lawines te beheersen...
252
00:33:38,000 --> 00:33:41,163
met moderne techniek.
253
00:33:41,280 --> 00:33:46,525
Maar er zijn bergen waar de
natuurkrachten niet te temmen zijn.
254
00:33:52,600 --> 00:33:56,207
De Himalaya is het hoogste gebergte
op aarde.
255
00:33:58,240 --> 00:34:03,087
Alle honderd hoogste bergen ter wereld
staan hier.
256
00:34:09,400 --> 00:34:14,725
Tussen deze pieken
leven 70 miljoen mensen...
257
00:34:14,840 --> 00:34:19,004
vaak op hoogtes die niet gezond zijn
voor het menselijk lichaam.
258
00:34:25,720 --> 00:34:28,291
In de streek rond Doramba in Nepal...
259
00:34:28,400 --> 00:34:32,246
staan de bewoners bloot
aan een verraderlijk gevaar.
260
00:34:34,440 --> 00:34:39,446
Gevaarlijke doses schadelijke UV-
straling dringen door de ijle berglucht...
261
00:34:39,560 --> 00:34:41,801
en beschadigen de ogen van mensen.
262
00:34:47,440 --> 00:34:49,568
Hier in het dorp Balau...
263
00:34:49,680 --> 00:34:53,890
heeft de 65-jarige Teteeni
een zware tol betaald.
264
00:34:55,120 --> 00:34:57,043
Ze is blind.
265
00:34:58,840 --> 00:35:04,722
Drie jaar geleden begon ik
mijn gezichtsvermogen te verliezen.
266
00:35:07,640 --> 00:35:10,530
Daarna ben ik volledig blind geworden.
267
00:35:15,320 --> 00:35:18,847
Maar het heeft geen zin
om daarover te jammeren.
268
00:35:23,360 --> 00:35:28,446
Teteeni wil haar leven niet laten
vergallen door haar blindheid...
269
00:35:28,560 --> 00:35:31,086
maar eenvoudige taken
zoals water halen...
270
00:35:31,200 --> 00:35:35,444
kosten nu meer tijd
en kunnen gevaarlijk zijn.
271
00:35:42,200 --> 00:35:46,171
Ze lijdt aan staar,
een vertroebeling van haar ooglenzen...
272
00:35:46,280 --> 00:35:49,523
die verergerd is door de felle bergzon.
273
00:35:53,200 --> 00:35:56,921
Maar op deze afgelegen plek
in de Himalaya...
274
00:35:57,040 --> 00:36:00,761
heeft Teteeni geen toegang
tot medische zorg.
275
00:36:05,160 --> 00:36:09,643
Gelukkig lijken haar gebeden
nu verhoord te worden.
276
00:36:12,320 --> 00:36:17,531
Dokter Sanduk Ruit uit Katmandu
heeft een oogoperatie ontwikkeld...
277
00:36:17,640 --> 00:36:21,361
waarmee hij naar de uithoeken
van de Himalaya reist.
278
00:36:26,040 --> 00:36:30,125
Zijn mobiele kliniek
verschaft duizenden mensen hoop.
279
00:36:37,000 --> 00:36:41,005
Vandaag gaat Teteeni op weg
om zich bij hen te voegen.
280
00:36:47,240 --> 00:36:52,451
Ze heeft het enige transport geregeld
dat ze in deze bergen kan krijgen.
281
00:36:52,560 --> 00:36:58,442
Een vriend heeft aangeboden, haar 10
km naar de kliniek in Doramba te dragen.
282
00:37:06,160 --> 00:37:09,004
Dr. Ruit heeft veel succes
met zijn operaties...
283
00:37:09,120 --> 00:37:14,684
maar de kans is groot dat Teteeni's ogen
te ver heen zijn om nog te redden.
284
00:37:16,320 --> 00:37:18,561
Hij belooft haar niets.
285
00:37:37,960 --> 00:37:42,488
Het schooltje van Doramba is nu
een geïmproviseerde operatiekamer.
286
00:37:46,800 --> 00:37:52,409
Het kost dr. Ruit maar een halfuur om
de vertroebelde lenzen te verwijderen.
287
00:37:53,840 --> 00:37:58,971
Die vervangt hij dan
door kunstlenzen die hij zelf maakt.
288
00:38:01,480 --> 00:38:06,725
In het Westen kan zo'n operatie
7000 euro kosten.
289
00:38:08,400 --> 00:38:14,282
Maar dr. Ruit hoeft dankzij donaties
zijn patiënten geen rupee te berekenen.
290
00:38:17,320 --> 00:38:22,121
De operatie is achter de rug
en voor Teteeni begint nu het wachten.
291
00:38:36,720 --> 00:38:39,769
Slechts 24 uur na haar operatie...
292
00:38:39,880 --> 00:38:44,727
wacht Teteeni met honderden anderen
op het verwijderen van het verband.
293
00:38:44,840 --> 00:38:48,242
Hopelijk zal ze weer kunnen zien.
294
00:38:52,160 --> 00:38:54,162
Eens even zien.
295
00:38:55,720 --> 00:38:59,486
Voor Teteeni is het moment
van de waarheid aangebroken.
296
00:39:02,040 --> 00:39:06,011
Kijk me eens aan. Kijk hier eens naar.
297
00:39:06,120 --> 00:39:07,645
Ziet u dat?
- Jawel.
298
00:39:07,760 --> 00:39:10,525
Wat ziet u?
- Ik zie uw mond en neus.
299
00:39:12,800 --> 00:39:15,883
Hoeveel vingers ziet u?
- Vijf, meneer.
300
00:39:16,000 --> 00:39:18,002
En nu?
- Twee.
301
00:39:18,120 --> 00:39:22,011
Raak mijn neus eens aan met uw vinger.
302
00:39:23,120 --> 00:39:24,360
Hier.
303
00:39:24,480 --> 00:39:27,563
En aai nu mijn wang eens?
304
00:39:27,680 --> 00:39:30,923
Doe het maar rustig.
305
00:39:32,760 --> 00:39:35,650
Hoe is dat?
- Goed.
306
00:39:41,760 --> 00:39:46,527
Voor het eerst in drie jaar
kan Teteeni zien.
307
00:39:49,280 --> 00:39:52,443
Moge de hemel dr. Ruit belonen.
308
00:39:55,240 --> 00:39:58,961
Zo-even was ik nog blind...
309
00:39:59,080 --> 00:40:04,166
en nu kan ik weer zien.
310
00:40:11,240 --> 00:40:14,961
Mijn problemen zijn voorbij.
311
00:40:17,720 --> 00:40:21,611
Mijn hart is gevuld met licht.
312
00:40:27,800 --> 00:40:31,964
In het voetgebergte van de Himalaya
helpt moderne geneeskunde...
313
00:40:32,080 --> 00:40:35,448
de bewoners langer te leven.
314
00:40:41,040 --> 00:40:44,044
Maar naarmate je hoger klimt
in deze bergen...
315
00:40:44,160 --> 00:40:49,200
wordt de omgang met de dood
een probleem.
316
00:40:57,440 --> 00:40:59,761
Gelegen op ruim 4000 meter hoogte...
317
00:40:59,880 --> 00:41:03,930
is Dho Tarap een van de hoogste
nederzettingen op aarde.
318
00:41:09,160 --> 00:41:13,882
Hier leven boeddhisten
in vrijwel volledige afzondering.
319
00:41:18,560 --> 00:41:21,484
Als iemand op deze hoogte sterft...
320
00:41:21,600 --> 00:41:25,924
valt het niet mee
om het lichaam af te voeren.
321
00:41:29,480 --> 00:41:32,450
Afgelopen nacht
is een dorpeling gestorven.
322
00:41:36,120 --> 00:41:39,886
De zeventigjarige Nombe-la
is overleden...
323
00:41:40,000 --> 00:41:44,688
en zijn familie maakt zijn lijk klaar
voor een boeddhistische uitvaart.
324
00:41:50,600 --> 00:41:55,003
De uitvaart wordt geleid
door de heilige lama Namgyal.
325
00:41:59,080 --> 00:42:02,880
Nombe-la was een zeer goed mens.
326
00:42:07,920 --> 00:42:13,643
Hij heeft hard gewerkt
en mooie kinderen grootgebracht.
327
00:42:19,360 --> 00:42:22,921
Lama Namgyal moet de begrafenis
snel uitvoeren...
328
00:42:23,040 --> 00:42:28,410
omdat het lijk van Nombe-la roofdieren
aantrekt en ziekten kan verspreiden.
329
00:42:30,720 --> 00:42:35,851
Maar als je op het dak van de wereld
leeft, heb je weinig keuzemogelijkheden.
330
00:42:37,560 --> 00:42:41,326
Boeddhisten begraven hun doden niet.
331
00:42:44,320 --> 00:42:47,085
En op deze hoogte
groeien geen bomen...
332
00:42:47,200 --> 00:42:49,931
dus is er geen hout voor een crematie.
333
00:42:54,640 --> 00:43:00,124
De oplossing is een ritueel
dat ouder is dan het boeddhisme zelf.
334
00:43:03,720 --> 00:43:06,451
Een luchtbegrafenis.
335
00:43:06,560 --> 00:43:12,169
Een luchtbegrafenis is hier
een bijzondere traditie.
336
00:43:15,640 --> 00:43:21,602
Voor de luchtbegrafenis roept lama
Namgyal de hulp van een specialist in.
337
00:43:27,680 --> 00:43:30,809
Bharmay Furba
is de uitvaartondernemer.
338
00:43:33,880 --> 00:43:40,240
Als niet-boeddhist is hij de enige
die deze moeilijke taak mag uitvoeren.
339
00:43:41,120 --> 00:43:45,523
De lama's mogen niet doen wat ik doe.
340
00:43:48,680 --> 00:43:53,607
Ik heb veel
luchtbegrafenissen uitgevoerd.
341
00:43:57,880 --> 00:44:01,680
Maar ik heb er nog steeds
wat whisky bij nodig.
342
00:44:15,840 --> 00:44:21,290
De uitvaartprocessie trekt anderhalf uur
de bergen in naar een rotsrichel...
343
00:44:21,400 --> 00:44:25,689
waar al ruim duizend jaar
luchtbegrafenissen worden uitgevoerd.
344
00:44:30,680 --> 00:44:35,925
Hier zullen ze de meest efficiënte
aaseters van de bergen ontmoeten.
345
00:44:39,000 --> 00:44:40,809
Gieren.
346
00:44:48,840 --> 00:44:54,847
AI duizenden jaren laten boeddhisten
hier de vale gier en de lammergier...
347
00:44:54,960 --> 00:44:58,328
hun doden opruimen.
348
00:45:01,960 --> 00:45:07,126
Deze vogels eten een lijk snel op,
voor het ziekten kan verspreiden.
349
00:45:10,440 --> 00:45:12,920
Voor boeddhisten
is dit een gewijde daad.
350
00:45:13,040 --> 00:45:17,090
Een offer dat het leven
van een ander wezen zal verlengen.
351
00:45:22,720 --> 00:45:26,930
Voor hen is het lijk van Nombe-la
een leeg omhulsel.
352
00:45:29,160 --> 00:45:32,482
Zijn ziel is al overgegaan
naar een andere wereld.
353
00:45:44,560 --> 00:45:48,963
Nombe-la's zonen bewijzen hun vader
de laatste eer.
354
00:45:52,360 --> 00:45:57,002
Maar ze willen niet aanwezig zijn
bij wat nu volgt.
355
00:45:57,120 --> 00:46:02,047
Want om de gieren in staat te stellen,
Nombe-la snel te verslinden...
356
00:46:02,160 --> 00:46:05,607
moet Bharmay het
ze gemakkelijk maken.
357
00:47:28,880 --> 00:47:34,410
Nombe-la's lijk is nu verdwenen
en kan geen ziektes meer verspreiden.
358
00:47:55,280 --> 00:48:00,366
In de bergen zijn alle levende wezens...
359
00:48:00,480 --> 00:48:02,687
afhankelijk van elkaar.
360
00:48:04,520 --> 00:48:08,809
Nombe-la's vlees en bloed
komen nu de gieren ten goede.
361
00:48:14,960 --> 00:48:18,806
Dat is goed karma.
362
00:48:27,280 --> 00:48:32,047
Om in de bergen te overleven,
moet je ze begrijpen.
363
00:48:39,440 --> 00:48:42,808
Bergstreken kunnen ongenaakbaar zijn...
364
00:48:43,840 --> 00:48:46,650
maar als je vernuft gebruikt...
365
00:48:46,760 --> 00:48:51,561
en vastberaden,
vindingrijk en moedig bent...
366
00:48:51,680 --> 00:48:55,685
is het mogelijk om hier te leven,
op het dak van de wereld.
366
00:48:56,305 --> 00:49:02,199
Steun ons en word VIP-member om alle advertenties
van www.OpenSubtitles.org te verwijderen
32473
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bengali
Bosnian
Bulgarian
Catalan
Cebuano
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Dutch
Esperanto
Estonian
Finnish
French
Frisian
Galician
Georgian
German
Greek
Gujarati
Haitian Creole
Hawaiian
Hungarian
Icelandic
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Khmer
Korean
Kurdish (Kurmanji)
Kyrgyz
Lao
Latvian
Lithuanian
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Nepali
Norwegian
Pashto
Polish
Romanian
Russian
Samoan
Serbian
Sesotho
Shona
Sinhala
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Swahili
Swedish
Tajik
Thai
Turkish
Ukrainian
Urdu
Uzbek
Vietnamese
