Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:12,400 --> 00:00:14,160
Het maken van "Planet Earth III"
2
00:00:14,160 --> 00:00:16,560
heeft ruim 5 jaar geduurd.
3
00:00:18,840 --> 00:00:25,160
In die tijd reisde het team naar
alle uithoeken van de planeet...
4
00:00:25,160 --> 00:00:27,840
om verbazingwekkende
dierendrama's vast te leggen.
5
00:00:39,000 --> 00:00:42,120
Gedurende bijna 2.000 dagen...
6
00:00:44,320 --> 00:00:50,820
...filmden ze van de poolcirkel,
door afgelegen woestijnen,
7
00:00:50,960 --> 00:00:55,200
tot de diepten van de oceanen...
8
00:00:55,200 --> 00:00:57,760
zaten wekenlang zonder daglicht...
9
00:00:57,760 --> 00:01:00,880
We staan op het punt om de
komende 18 dagen naar binnen te gaan,
10
00:01:00,880 --> 00:01:03,360
en vanaf hier is het licht aan.
11
00:01:03,360 --> 00:01:05,840
Ze verdroegen verzengende branden...
12
00:01:05,840 --> 00:01:08,840
Dat is zo heet.
13
00:01:08,840 --> 00:01:10,680
...en vriestemperaturen.
14
00:01:10,680 --> 00:01:13,360
Het waait een beetje, de
omstandigheden zijn niet geweldig.
15
00:01:13,360 --> 00:01:16,640
We moesten dus weer naar binnen.
16
00:01:16,640 --> 00:01:20,200
Ze gebruikten de nieuwste technologie.
17
00:01:20,200 --> 00:01:23,840
Het is magie, absoluut magie.
18
00:01:23,840 --> 00:01:28,560
Ze hebben nieuwe perspectieven vastgelegd...
19
00:01:28,560 --> 00:01:32,520
en filmden nooit eerder gezien gedrag.
20
00:01:32,520 --> 00:01:35,160
Ja. Je hebt de twee
welpen die op de klif spelen.
21
00:01:35,160 --> 00:01:37,160
Is dat leven?
22
00:01:37,160 --> 00:01:40,680
Oh, mijn God.
23
00:01:40,680 --> 00:01:43,920
Samenwerkend met lokale experts...
24
00:01:47,520 --> 00:01:50,760
...kwam de ploeg dichterbij
dan ze ooit hadden verwacht.
25
00:01:50,760 --> 00:01:54,680
Dit is achter de schermen.
26
00:01:54,680 --> 00:01:57,560
Hij spuugt gewoon naar mij.
27
00:01:57,560 --> 00:02:00,640
En ze ervaarden uit de eerste
hand wat een veranderende planeet
28
00:02:00,640 --> 00:02:02,640
betekent voor wilde dieren.
29
00:02:02,640 --> 00:02:05,720
Deze situatie is niet natuurlijk.
30
00:02:05,720 --> 00:02:09,160
Het is iets dat door
mensen wordt veroorzaakt.
31
00:02:09,160 --> 00:02:13,680
Nu moeten we door een nieuwe
lens naar planeet Aarde kijken.
32
00:02:22,040 --> 00:02:26,240
Dit zijn de verhalen van de teams op locatie.
33
00:02:50,100 --> 00:02:56,600
Het maken van
PLANET EARTH III
34
00:02:59,280 --> 00:03:01,480
Om de aflevering "Extremen" te filmen,
35
00:03:01,480 --> 00:03:04,080
reisde het team naar enkele van de meest
36
00:03:04,080 --> 00:03:06,440
ontoegankelijke plaatsen op aarde,
37
00:03:06,440 --> 00:03:09,640
inclusief 's werelds grootste grot...
38
00:03:09,640 --> 00:03:13,520
Hang Son Doong in Vietnam.
39
00:03:13,520 --> 00:03:17,120
Er geraken was al een uitdaging op zich.
40
00:03:17,120 --> 00:03:19,280
We hebben de riviervallei verlaten.
41
00:03:19,280 --> 00:03:21,440
We lopen nu bergopwaarts naar de ingang.
42
00:03:21,440 --> 00:03:24,920
Het is gewoon een dik, dicht bos.
43
00:03:24,920 --> 00:03:28,280
Na twee slopende dagen te hebben gewandeld,
44
00:03:28,280 --> 00:03:31,280
komt het team eindelijk aan.
45
00:03:31,280 --> 00:03:34,440
Hier beneden is de ingang van Hang Son Doong,
46
00:03:34,440 --> 00:03:38,320
deze kleine opening in deze enorme jungle.
47
00:03:38,320 --> 00:03:41,280
Het is wonderlijk dat iemand
deze plek ooit heeft gevonden.
48
00:03:44,060 --> 00:03:47,520
We staan op het punt om voor de
komende 18 dagen naar binnen te gaan,
49
00:03:47,520 --> 00:03:49,280
en vanaf hier zijn de lichten aan.
50
00:03:51,000 --> 00:03:54,600
Lokale experts begeleiden
het team door de duisternis.
51
00:03:56,040 --> 00:03:57,760
Oké, ik kan gaan?
52
00:04:07,880 --> 00:04:09,400
Ik ben in orde. Ik ben oké.
53
00:04:09,400 --> 00:04:12,640
Het is gewoon erg glad.
54
00:04:12,640 --> 00:04:15,880
Een complex systeem van
touwen leidt hen naar beneden,
55
00:04:15,880 --> 00:04:18,400
een afdaling van 100 meter.
56
00:04:24,080 --> 00:04:26,680
Oké, bedankt.
57
00:04:30,560 --> 00:04:35,440
Na 4 uur over rotsen klauteren...
58
00:04:35,440 --> 00:04:38,800
bereiken ze eindelijk wat hun kamp zal zijn.
59
00:04:45,560 --> 00:04:47,920
Dit zijn alle tenten achter mij.
60
00:04:47,920 --> 00:04:52,720
Je kunt zien dat ze behoorlijk knus zijn.
61
00:04:52,720 --> 00:04:56,120
Hier ontbijten wij elke dag,
62
00:04:56,120 --> 00:04:59,440
bereid door geweldige koks.
63
00:04:59,440 --> 00:05:01,700
Dit is ons laadstation,
64
00:05:01,700 --> 00:05:04,820
batterijen voor camera-apparatuur,
batterijen voor onze lampen,
65
00:05:04,820 --> 00:05:07,240
onze hoofdlampen, wat zo belangrijk is.
66
00:05:07,240 --> 00:05:10,400
Dit is ons waterstation.
67
00:05:10,400 --> 00:05:13,360
Alles wat we hebben is
door iemand binnengebracht.
68
00:05:13,360 --> 00:05:16,360
Je kunt je dus niet douchen of wassen.
69
00:05:16,360 --> 00:05:18,800
En het is niet alleen water.
70
00:05:18,800 --> 00:05:23,360
Er moesten tonnen uitrusting
de grot in worden gedragen...
71
00:05:23,360 --> 00:05:25,520
elke centimeter van de weg.
72
00:05:28,720 --> 00:05:32,400
Nu, diep onder de grond,
onthullen de krachtige lichten
73
00:05:32,400 --> 00:05:35,800
hoe groot deze grot is.
74
00:05:35,800 --> 00:05:37,240
Dat is geweldig.
75
00:05:37,240 --> 00:05:38,800
Kijk eens. Het is...
76
00:05:38,800 --> 00:05:40,680
Het is enorm.
77
00:05:43,400 --> 00:05:45,280
Als je elk van de lichten aanzet,
78
00:05:45,280 --> 00:05:48,240
wordt een ander deel van
deze enorme ruimte onthuld.
79
00:05:51,040 --> 00:05:53,480
Het is magie, absoluut magie.
80
00:05:57,400 --> 00:06:00,200
Om proberen de ware schaal vast te leggen,
81
00:06:00,200 --> 00:06:05,560
tracht het team een filmtechniek te gebruiken
die nog nooit eerder werd geprobeerd.
82
00:06:05,560 --> 00:06:08,640
We proberen een dansje
te doen met de drones,
83
00:06:08,640 --> 00:06:10,600
waarbij we één drone hebben,
84
00:06:10,600 --> 00:06:13,120
iets onder de andere,
85
00:06:13,120 --> 00:06:16,360
de ene filmt de andere en
verlicht een deel in de grot.
86
00:06:16,360 --> 00:06:19,200
Het is echt krappe ruimte.
87
00:06:19,200 --> 00:06:21,920
Je kunt niets zien.
88
00:06:21,920 --> 00:06:23,360
Wat kan er fout gaan?
89
00:06:27,080 --> 00:06:30,240
Oké, ga wat trager.
90
00:06:30,240 --> 00:06:33,560
Iedereen wordt er een
beetje zenuwachtig van.
91
00:06:33,560 --> 00:06:36,320
Ga niet nog hoger, Luke.
92
00:06:38,720 --> 00:06:40,680
Oké, dat is een mooie hoogte.
93
00:06:44,520 --> 00:06:49,320
Met één drone die verlicht
en één drone die filmt...
94
00:06:49,320 --> 00:06:51,120
onthullen ze het wonder
95
00:06:51,120 --> 00:06:54,360
van enkele van de grootste
stalagmieten ter wereld.
96
00:07:06,280 --> 00:07:08,400
Zonder daglicht om hen te begeleiden,
97
00:07:08,400 --> 00:07:14,900
werkt het team de klok rond om de meest
unieke kenmerken van de grot vast te leggen.
98
00:07:14,960 --> 00:07:17,520
Het meest bijzondere van alles...
99
00:07:17,520 --> 00:07:21,280
een gebeurtenis dat slechts
enkele weken per jaar plaatsvindt.
100
00:07:23,480 --> 00:07:29,280
Om daar te komen, moeten ze tussen
rotsblokken en krappe doorgangen navigeren.
101
00:07:38,160 --> 00:07:40,880
Hier is ongeveer een
half miljoen jaar geleden,
102
00:07:40,880 --> 00:07:42,720
het dak van de grot ingestort,
103
00:07:42,720 --> 00:07:45,680
en opende zo een venster
naar de buitenwereld.
104
00:07:49,800 --> 00:07:53,000
Het team wacht op precies
de juiste omstandigheden.
105
00:07:54,520 --> 00:07:56,680
We hebben hier uren gezeten.
106
00:07:56,680 --> 00:07:59,200
En tenslotte, aan de
rechterkant van de muur,
107
00:07:59,200 --> 00:08:01,520
kunnen we de eerste tekenen van licht zien.
108
00:08:06,760 --> 00:08:11,000
Na weken van duisternis,
ruim 180 meter onder de grond,
109
00:08:11,000 --> 00:08:14,560
zien ze zonlicht de bodem
van de grot verlichten.
110
00:08:20,720 --> 00:08:25,880
De manier waarop het
deze enorme grot verlicht.
111
00:08:25,880 --> 00:08:29,400
Maar als wij het proberen te doen
met circa vier of vijf lampen,
112
00:08:29,400 --> 00:08:32,920
en nauwelijks zelfs maar het
kleinste gedeelte verlichten,
113
00:08:32,920 --> 00:08:35,200
als de zon binnenkomt, is het gewoon... knal.
114
00:08:38,080 --> 00:08:39,760
Ik denk dat iedereen kippenvel heeft.
115
00:08:44,520 --> 00:08:47,880
Ik denk dat ik de zon nog
nooit zo heb gewaardeerd
116
00:08:47,880 --> 00:08:50,880
in mijn leven.
117
00:08:50,880 --> 00:08:52,760
En het is ongelooflijk.
118
00:08:55,520 --> 00:08:58,320
Kijk naar de verlichte watervallen.
119
00:08:58,320 --> 00:09:00,960
Ze komen zo langzaam naar beneden.
120
00:09:00,960 --> 00:09:04,000
Het is letterlijk een van de
beste dingen die ik ooit zag.
121
00:09:07,480 --> 00:09:09,000
Voor de ploeg,
122
00:09:09,000 --> 00:09:11,240
markeert de zonnestraal een diepgaand einde
123
00:09:11,240 --> 00:09:13,200
aan hun tijd in de grot.
124
00:09:17,240 --> 00:09:20,240
We zijn buiten. Het is zo groen.
125
00:09:20,240 --> 00:09:22,480
Het is zo helder.
126
00:09:22,480 --> 00:09:26,600
Terug boven de grond zijn,
voelt aan waar we thuishoren.
127
00:09:26,600 --> 00:09:31,640
De bemanning vertrok met
hernieuwd respect voor de onderwereld.
128
00:09:31,640 --> 00:09:34,560
Dit was slechts een van de
vele ongewone uitdagingen
129
00:09:34,560 --> 00:09:37,680
waarmee het team te maken
kreeg tijdens het maken van de serie.
130
00:09:41,600 --> 00:09:44,920
Ga met ons mee op een buitengewone reis...
131
00:09:48,760 --> 00:09:51,640
...naar een wereld die
nog nooit eerder is onthuld.
132
00:09:59,480 --> 00:10:02,320
Wie weet wat er daar nog te ontdekken valt.
133
00:10:16,080 --> 00:10:18,560
Voor de Canarische Eilanden,
134
00:10:18,560 --> 00:10:21,000
was het team de open
oceaan aan het doorzoeken
135
00:10:21,000 --> 00:10:24,680
naar een van de kleinere
en minder bekende bewoners.
136
00:10:28,640 --> 00:10:32,640
Columbus-krabben werden
ooit gevonden op natuurlijk afval,
137
00:10:32,640 --> 00:10:35,080
zoals drijfhout.
138
00:10:35,080 --> 00:10:37,640
Verrassend genoeg
bouwen deze kleine krabben,
139
00:10:37,640 --> 00:10:41,600
nu vaak hun thuis op
onnatuurlijke materialen,
140
00:10:41,600 --> 00:10:44,120
zoals dit weggegooide visnet.
141
00:10:48,240 --> 00:10:53,040
Maar voor grotere oceaandieren
kunnen deze netten dodelijk zijn.
142
00:10:55,360 --> 00:10:59,000
Vooral karetschildpadden zijn kwetsbaar.
143
00:11:02,680 --> 00:11:05,600
Vaak zijn ze erg gewond,
144
00:11:05,600 --> 00:11:08,160
en vaak overleven ze het niet eens.
145
00:11:10,080 --> 00:11:11,760
Het is een trieste situatie.
146
00:11:13,720 --> 00:11:15,960
In de regel observeren natuurfilmers
147
00:11:15,960 --> 00:11:19,720
natuurlijk gedrag en
bemoeien zich er niet mee.
148
00:11:23,440 --> 00:11:25,400
Maar dit is verre van natuurlijk.
149
00:11:26,720 --> 00:11:29,240
Het team vindt dat ze
actie moeten ondernemen.
150
00:11:42,520 --> 00:11:44,920
Blijkbaar is de schildpad redelijk in orde.
151
00:11:44,920 --> 00:11:49,440
We snijden gewoon het plastic
stuk en laten haar dan los.
152
00:12:06,380 --> 00:12:10,420
Het is een bitterzoet moment, aangezien
dit een van de acht schildpadden is
153
00:12:10,420 --> 00:12:14,020
die ze hebben gered tijdens het filmen hier.
154
00:12:14,020 --> 00:12:17,100
Deze situatie is niet natuurlijk.
155
00:12:17,100 --> 00:12:20,140
Het is iets dat door
mensen wordt veroorzaakt.
156
00:12:22,740 --> 00:12:25,940
Helaas wordt de ploeg nu met
dit soort dilemma’s geconfronteerd
157
00:12:25,940 --> 00:12:29,020
op veel van hun filmexpedities.
158
00:12:31,540 --> 00:12:35,420
Inclusief toen ze naar de
Pacifische kust van Chili reisden
159
00:12:35,420 --> 00:12:38,420
om te laten zien hoe
zeeleeuwen strijden om voedsel
160
00:12:38,420 --> 00:12:40,900
met een van de grootste
visserijtakken ter wereld.
161
00:12:45,860 --> 00:12:48,780
Expeditieleider Fernando Olivares
162
00:12:48,780 --> 00:12:50,900
neemt het team mee naar de vloot.
163
00:12:57,100 --> 00:13:01,020
Duiken in de buurt van
visnetten is uiterst gevaarlijk,
164
00:13:01,020 --> 00:13:03,082
de ploeg moet er dus voor zorgen dat ze
165
00:13:03,106 --> 00:13:05,420
de volledige medewerking
krijgen van de vissers.
166
00:13:31,460 --> 00:13:33,520
Vrij gevaarlijke plek om te duiken.
167
00:13:33,520 --> 00:13:36,380
Gewoon een kwestie van proberen
de duikers in de gaten te houden.
168
00:13:36,380 --> 00:13:39,260
Maar de zeeleeuwen gaan ook
graag naar beneden en blazen bellen.
169
00:13:39,260 --> 00:13:41,060
Dus je denkt dat je de duikers volgt,
170
00:13:41,060 --> 00:13:43,140
en dan komt er een zeeleeuw tevoorschijn.
171
00:13:49,100 --> 00:13:51,380
Met uiterste zorg,
172
00:13:51,380 --> 00:13:53,100
krijgen de duikers een close-up beeld
173
00:13:53,100 --> 00:13:55,780
van de enorme omvang van de operatie.
174
00:14:02,060 --> 00:14:05,340
In dit ene net moet
ongeveer 15 ton vis zitten.
175
00:14:05,340 --> 00:14:08,340
En er liggen acht of negen
boten in deze ene kleine baai.
176
00:14:08,340 --> 00:14:10,200
En dit zijn nog maar de kleine boten.
177
00:14:10,200 --> 00:14:12,300
Daarbuiten liggen enorme fabrieksschepen
178
00:14:12,300 --> 00:14:13,860
die nog grotere vangsten doen.
179
00:14:15,620 --> 00:14:17,940
Voor hoeveel vis ben je hier? Enkel hier?
180
00:14:17,940 --> 00:14:20,420
Van een miljoen ton per jaar,
181
00:14:20,420 --> 00:14:21,980
min of meer.
182
00:14:29,780 --> 00:14:32,620
De vangsten zijn zo groot.
183
00:14:32,620 --> 00:14:35,580
De zeeleeuwen hebben hun
natuurlijke gedrag veranderd
184
00:14:35,580 --> 00:14:39,220
door ansjovis rechtstreeks
uit de netten in te zamelen.
185
00:14:42,580 --> 00:14:45,420
Maar het is een riskante strategie.
186
00:14:46,420 --> 00:14:51,780
De ploeg was meerdere keren getuige van
zeeleeuwen die in netten gevangen zaten.
187
00:14:51,780 --> 00:14:52,860
Het is intens, maat.
188
00:14:52,860 --> 00:14:54,820
Er zitten er zoveel in.
189
00:15:00,360 --> 00:15:03,300
Er zit een pup vast in het net,
die naar z'n moeder roept,
190
00:15:03,300 --> 00:15:06,440
en z'n moeder bevindt zich vlak
aan de buitenkant van het net,
191
00:15:06,440 --> 00:15:07,800
en roept terug.
192
00:15:13,540 --> 00:15:15,580
Dat is echt moeilijk om naar te kijken.
193
00:15:21,020 --> 00:15:23,340
De pup is nu echt in paniek.
194
00:15:25,740 --> 00:15:29,900
Soms kunnen vissers
gevangen zeeleeuwen vrijlaten.
195
00:15:31,700 --> 00:15:33,900
Maar deze keer niet.
196
00:15:35,820 --> 00:15:38,580
De pup verkeert in ernstig gevaar.
197
00:15:40,540 --> 00:15:42,180
Alweer...
198
00:15:42,180 --> 00:15:44,220
besluit de ploeg in te grijpen.
199
00:16:12,820 --> 00:16:14,380
Wauw.
200
00:16:19,020 --> 00:16:20,940
Leuk. Echt leuk.
201
00:16:25,020 --> 00:16:27,740
Het is een opluchting deze keer.
202
00:16:27,740 --> 00:16:31,420
Maar het benadrukt de nieuwe realiteit
bij het filmen van dieren in het wild
203
00:16:31,420 --> 00:16:33,500
in de veranderende oceanen van vandaag.
204
00:16:45,660 --> 00:16:48,540
Door de jaren heen heb ik
het geluk gehad om enkele
205
00:16:48,540 --> 00:16:53,500
van de grootste bolwerken van
de natuur op aarde te filmen...
206
00:16:53,500 --> 00:16:56,540
plaatsen die weinig mensen bezoeken.
207
00:16:58,420 --> 00:17:02,020
Voor zover ik weet, was ik een
van de eerste mensen die filmde
208
00:17:02,020 --> 00:17:03,180
op Raine-eiland
209
00:17:03,180 --> 00:17:05,220
toen in 1957.
210
00:17:07,140 --> 00:17:09,580
Na veertien dagen naar het
noorden te hebben gereisd,
211
00:17:09,580 --> 00:17:13,100
zagen we eindelijk Raine Island...
212
00:17:13,100 --> 00:17:15,500
Vanaf de zee zag het er niet meer uit
213
00:17:15,500 --> 00:17:19,100
dan een lage zandbank
bedekt met struikgewas...
214
00:17:19,100 --> 00:17:22,300
maar toen we naar de wal
roeiden, werden we doof
215
00:17:22,300 --> 00:17:25,220
door de kreten van duizenden zeevogels,
216
00:17:25,220 --> 00:17:28,100
die als een zwarte wolk
boven het eiland hingen.
217
00:17:31,380 --> 00:17:36,580
Ik was 31 en hier ontmoette ik
voor het eerst een groene schildpad.
218
00:17:37,940 --> 00:17:40,580
De schildpadden komen 's
nachts aan land om te leggen,
219
00:17:40,580 --> 00:17:44,660
en na de nacht doorgebracht te hebben,
legden ze misschien wel meer dan 100 eieren.
220
00:17:44,660 --> 00:17:48,660
Ze is erg moe en wil heel
graag terug naar de zee.
221
00:17:52,020 --> 00:17:54,980
Bijna 70 jaar na mijn bezoek,
222
00:17:54,980 --> 00:18:01,180
arriveert het kustteam op hetzelfde
afgelegen Australische eiland...
223
00:18:01,180 --> 00:18:03,340
waar ze werden verwelkomd door mensen
224
00:18:03,340 --> 00:18:06,540
wiens connectie veel verder
teruggaat dan de mijne.
225
00:18:07,900 --> 00:18:09,620
Welkom op Raine!
226
00:18:09,620 --> 00:18:11,580
De Wuthathi- en Meriam-mensen
227
00:18:11,580 --> 00:18:16,260
komen al gedurende enkele
duizenden jaren naar hier.
228
00:18:16,260 --> 00:18:18,540
Raine Island is een
prachtige en bijzondere plek.
229
00:18:18,540 --> 00:18:21,700
Er is bijvoorbeeld nergens
anders op de planeet een plek
230
00:18:21,700 --> 00:18:23,740
waar je zoveel schildpadden kunt zien.
231
00:18:23,740 --> 00:18:25,540
Het is een wonder om te zien.
232
00:18:27,660 --> 00:18:29,780
Sinds ik daar was, werd ontdekt
233
00:18:29,780 --> 00:18:32,860
dat Raine Island meer broedende
groene schildpadden aantrekt
234
00:18:32,860 --> 00:18:35,460
dan waar ook ter wereld.
235
00:18:35,460 --> 00:18:39,060
Elk jaar arriveren ze met tienduizenden.
236
00:18:40,020 --> 00:18:43,620
Het team stuurde een drone
uit om het zelf te bekijken.
237
00:18:45,020 --> 00:18:47,060
Zo veel, nietwaar, zodra je boven bent,
238
00:18:47,060 --> 00:18:49,260
zeg je: "Oh, er zijn er veel."
239
00:18:49,260 --> 00:18:53,940
En de ploeg ontmoet al snel
ook enkele andere bewoners.
240
00:18:53,940 --> 00:18:55,420
Dit is achter de schermen.
241
00:19:00,540 --> 00:19:02,420
Ach. Tot ziens, maat.
242
00:19:05,700 --> 00:19:07,040
Het team is hier om
243
00:19:07,040 --> 00:19:09,820
de gevaarlijke tocht vast te
leggen van de moederschildpad
244
00:19:09,820 --> 00:19:11,220
terug naar de zee.
245
00:19:13,260 --> 00:19:15,220
Oh, God.
246
00:19:17,060 --> 00:19:19,540
Vastzittende schildpadden
kunnen zichzelf vaak voeden
247
00:19:19,540 --> 00:19:22,140
met behulp van het opkomende tij.
248
00:19:22,140 --> 00:19:24,620
Ja, bijna, nog iets meer naar rechts.
249
00:19:24,620 --> 00:19:26,340
Daar. Daar. Ja, daar.
250
00:19:26,340 --> 00:19:27,700
Maar in dit geval
251
00:19:27,700 --> 00:19:28,980
neemt Keron de beslissing
252
00:19:28,980 --> 00:19:31,180
om in te grijpen.
253
00:19:31,180 --> 00:19:34,200
Klaar? 1... 2... 3.
254
00:19:34,200 --> 00:19:37,060
Ja. Elke keer dat we hier
zijn, lopen we over het strand.
255
00:19:37,060 --> 00:19:40,740
Alle schildpadden, die geen kans
maken om terug te keren naar de oceaan,
256
00:19:40,740 --> 00:19:43,020
als we ze kunnen redden, redden we ze.
257
00:19:43,020 --> 00:19:46,380
Omdat elke schildpad kostbaar is.
258
00:19:46,380 --> 00:19:49,340
Met de hulp van dit toegewijde team,
259
00:19:49,340 --> 00:19:53,320
lijken de schildpadden van Raine Island
misschien een goede toekomst te hebben.
260
00:19:55,220 --> 00:19:59,220
Maar onderzoek brengt een
verborgen dreiging aan het licht:
261
00:19:59,220 --> 00:20:02,500
de directe gevolgen van klimaatverandering.
262
00:20:05,580 --> 00:20:09,300
Wil je deze tegen het platte
gedeelte van de datalogger houden?
263
00:20:09,300 --> 00:20:11,500
Het geslacht van een zich
ontwikkelende schildpad
264
00:20:11,500 --> 00:20:15,500
wordt bepaald door de
temperatuur van zijn nest.
265
00:20:15,500 --> 00:20:19,260
Hogere temperaturen
produceren vrouwelijke jongen.
266
00:20:21,180 --> 00:20:23,340
De temperatuur van het zand op Raine Island
267
00:20:23,340 --> 00:20:26,700
zit nu op een recordhoogte.
268
00:20:26,700 --> 00:20:32,900
Dus 99% van de schildpadden
die hier uitkomen zijn vrouwelijk.
269
00:20:32,900 --> 00:20:36,260
Nog verontrustender is dat we nu
weten dat dit het geval is geweest
270
00:20:36,260 --> 00:20:38,940
in tenminste de afgelopen twintig jaar.
271
00:20:40,980 --> 00:20:44,060
Jij doet de wiskunde. Allemaal vrouwtjes.
272
00:20:44,060 --> 00:20:47,140
Geen mannetjes. Wat gaat er gebeuren?
273
00:20:47,140 --> 00:20:48,940
Er zal een populatie-krimp plaatsvinden,
274
00:20:48,940 --> 00:20:51,220
en er zullen geen schildpadden meer zijn.
275
00:20:53,420 --> 00:20:59,300
Niet enkel de temperatuur stijgt,
ook de zeespiegel stijgt.
276
00:20:59,300 --> 00:21:02,020
Steeds meer vloed en regen
277
00:21:02,020 --> 00:21:05,300
laten veel van de nesten
van onderaf overstromen...
278
00:21:07,740 --> 00:21:10,320
...en verdrinken de zich
ontwikkelende schildpadden
279
00:21:10,320 --> 00:21:12,020
voordat ze uitkomen.
280
00:21:12,020 --> 00:21:13,340
Het is echt verontrustend.
281
00:21:13,340 --> 00:21:15,180
Je gaat graven om te controleren,
282
00:21:15,180 --> 00:21:17,140
om succes te zien,
283
00:21:17,140 --> 00:21:19,420
en je gaat naar het nest,
284
00:21:19,420 --> 00:21:21,820
en je haalt enkel maar
dode eieren naar boven.
285
00:21:21,820 --> 00:21:23,740
Om te proberen dit te voorkomen,
286
00:21:23,740 --> 00:21:27,420
hebben ze een robuuste oplossing bedacht.
287
00:21:27,420 --> 00:21:30,260
Deze machines werden op honderden kilometers
288
00:21:30,260 --> 00:21:34,140
van het Australische vasteland verscheept
om het strand opnieuw vorm te geven.
289
00:21:36,300 --> 00:21:38,260
Ze hebben al zand verschoven
290
00:21:38,260 --> 00:21:42,180
dat 16 zwembaden van
olympisch formaat zou vullen
291
00:21:42,180 --> 00:21:47,460
en verdubbelde het aantal
veilige broedplaatsen.
292
00:21:47,460 --> 00:21:51,020
De hoop is dat dit ervoor zorgt
dat er ruim 5 miljoen
293
00:21:51,020 --> 00:21:54,540
meer eieren zullen uitkomen
in de komende tien jaar.
294
00:21:57,300 --> 00:22:00,500
Maar vanaf dat moment ziet
de toekomst van Raine Island
295
00:22:00,500 --> 00:22:03,860
er erg onzeker uit.
296
00:22:03,860 --> 00:22:05,980
In dit stadium denken we dat we
297
00:22:05,980 --> 00:22:08,640
tot ongeveer 2050 hebben,
totdat we de enorme gevolgen
298
00:22:08,640 --> 00:22:11,180
van de stijging van de
zeespiegel beginnen te zien.
299
00:22:11,180 --> 00:22:13,580
Het is gek om te denken dat, weet je,
300
00:22:13,580 --> 00:22:15,660
dat het werk dat we hier doen,
301
00:22:15,660 --> 00:22:17,940
misschien niemand over dertig jaar nog doet,
302
00:22:17,940 --> 00:22:20,320
omdat er geen eiland
meer is om het op te doen.
303
00:22:22,900 --> 00:22:24,980
Wat voor wereld gaat het worden
304
00:22:24,980 --> 00:22:28,260
voor mijn kinderen en hun kinderen?
305
00:22:28,260 --> 00:22:31,340
Zal er iets zijn voor...
306
00:22:31,340 --> 00:22:32,420
voor hen,
307
00:22:32,420 --> 00:22:34,660
of is het...
308
00:22:34,660 --> 00:22:36,220
allemaal tevergeefs?
309
00:22:41,100 --> 00:22:43,820
We zullen hier altijd blijven
vechten voor Raine Island,
310
00:22:43,820 --> 00:22:46,340
de schildpadden, maar
we kunnen het niet alleen.
311
00:22:46,340 --> 00:22:49,300
De overheid en het grote
bedrijfsleven moet wakker worden
312
00:22:49,300 --> 00:22:51,660
en kijken wat ze met de planeet doen
313
00:22:51,660 --> 00:22:53,340
en serieus worden.
314
00:22:59,300 --> 00:23:02,100
Dit kleine kereltje is
net uit een ei gekomen,
315
00:23:02,100 --> 00:23:04,380
dat een maand of zo eerder werd gelegd,
316
00:23:04,380 --> 00:23:07,540
en ook hij wil heel graag naar de zee.
317
00:23:12,300 --> 00:23:15,700
Ik wist toen nog niet wat de gevaren
die kleine schildpad
318
00:23:15,700 --> 00:23:17,260
zou moeten confronteren...
319
00:23:17,260 --> 00:23:19,260
Of de buitengewone lengtes
320
00:23:19,260 --> 00:23:23,300
waar mensen naartoe zouden gaan
om het land en zijn eiland te beschermen.
321
00:23:26,540 --> 00:23:29,740
In de 66 jaar sinds mijn bezoek,
322
00:23:29,740 --> 00:23:31,380
is Raine Island
323
00:23:31,380 --> 00:23:35,380
de belangrijkste broedplaats voor
groene schildpadden ter wereld gebleven.
324
00:23:37,140 --> 00:23:40,940
De vraag is: kan het nog
een leven lang meegaan?
325
00:23:45,980 --> 00:23:48,380
In bijna elke habitat die we bezochten,
326
00:23:48,380 --> 00:23:51,620
worden wilde dieren met
nieuwe problemen geconfronteerd.
327
00:23:51,620 --> 00:23:53,660
Maar zoals de ploeg ontdekte,
328
00:23:53,660 --> 00:23:55,860
zijn er mensen over de hele wereld
329
00:23:55,860 --> 00:23:58,820
gewijd aan de bescherming van dieren.
330
00:23:58,820 --> 00:24:01,180
In de Cerrado van Brazilië,
331
00:24:01,180 --> 00:24:03,300
het "Woestijn & Grasland"-team
332
00:24:03,300 --> 00:24:06,740
bundelden hun krachten met
baanbrekende onderzoekers
333
00:24:06,740 --> 00:24:09,320
om manenwolven te bestuderen.
334
00:24:09,320 --> 00:24:12,660
Als je een richting krijgt, Bella,
laat het me dan alsjeblieft weten.
335
00:24:12,660 --> 00:24:14,760
Ja, ze zit op drie uur van de auto.
336
00:24:14,860 --> 00:24:16,700
Zonder hun hulp zijn de wolven bijna
337
00:24:16,700 --> 00:24:18,100
onmogelijk te volgen,
338
00:24:18,100 --> 00:24:20,300
laat staan filmen, in het dichte gras
339
00:24:20,300 --> 00:24:22,140
van de Cerrado.
340
00:24:22,140 --> 00:24:23,940
Het is zo moeilijk om ze te vinden.
341
00:24:23,940 --> 00:24:25,740
Het zijn een soort van solitaire dieren
342
00:24:25,740 --> 00:24:26,860
in een enorm grasland
343
00:24:26,860 --> 00:24:28,300
met metershoog gras,
344
00:24:28,300 --> 00:24:30,280
dat dezelfde hoogte heeft als de wolf.
345
00:24:31,300 --> 00:24:34,640
En het is alsof je momenteel naar
een naald in een hooiberg zoekt.
346
00:24:36,220 --> 00:24:40,100
De onderzoekers hebben twee
wolvinnen met een radiohalsband.
347
00:24:40,100 --> 00:24:42,820
Beiden hebben puppy's.
348
00:24:42,820 --> 00:24:44,980
Ze hopen er één naar een hol te kunnen volgen
349
00:24:44,980 --> 00:24:48,340
en binnen externe camera's te installeren.
350
00:24:48,340 --> 00:24:52,220
De beelden zouden de onderzoekers
cruciale informatie opleveren
351
00:24:52,220 --> 00:24:55,740
en helpen deze bedreigde
diersoort te beschermen.
352
00:24:55,740 --> 00:24:58,980
Ze is hier ergens.
353
00:24:58,980 --> 00:25:01,340
Manenwolven, ze zijn zo speciaal.
354
00:25:01,340 --> 00:25:05,460
Het is erg belangrijk om meer
van deze soort te begrijpen.
355
00:25:05,460 --> 00:25:10,220
Als we meer kennis krijgen, wordt
het makkelijker om ze te beschermen.
356
00:25:10,220 --> 00:25:12,180
Maar het signaal van een van de vrouwtjes
357
00:25:12,180 --> 00:25:15,140
brengt hen in een zorgwekkende richting.
358
00:25:15,140 --> 00:25:19,820
Dit leidde ons rechtstreeks naar deze
enorme landbouwgrond op epische schaal,
359
00:25:19,820 --> 00:25:23,340
zoals ik, eerlijk gezegd,
nog nooit eerder heb gezien.
360
00:25:23,340 --> 00:25:25,940
50% van het leefgebied van manenwolven
361
00:25:25,940 --> 00:25:28,140
is verloren gegaan aan landbouwgrond.
362
00:25:32,300 --> 00:25:35,820
En uit de radiohalsbanden blijkt
dat ze nu geregeld afdwalen
363
00:25:35,820 --> 00:25:38,660
in dit onbekende landschap.
364
00:25:41,860 --> 00:25:44,980
Tragisch genoeg ontdekken
de onderzoekers het lichaam
365
00:25:44,980 --> 00:25:49,420
van een moederwolf met
halsband op landbouwgrond.
366
00:25:49,420 --> 00:25:51,020
De oorzaak van haar dood...
367
00:25:51,020 --> 00:25:54,140
onbekend.
368
00:25:54,140 --> 00:25:58,820
Haar puppy's zullen het
niet lang alleen overleven.
369
00:25:58,820 --> 00:26:01,940
Zonder uitstel gaan de
onderzoekers naar hen op zoek.
370
00:26:13,820 --> 00:26:16,580
Ze redden vijf pups van één maand oud
371
00:26:16,580 --> 00:26:18,420
verborgen in het lange gras.
372
00:26:26,060 --> 00:26:27,500
Om hun toestand te beoordelen,
373
00:26:27,500 --> 00:26:30,860
worden de pups naar een
noodopvangcentrum gebracht.
374
00:26:45,060 --> 00:26:47,540
Zij zullen dag en nacht verzorgd worden
375
00:26:47,540 --> 00:26:51,140
totdat ze sterk genoeg zijn om
weer in het wild te worden vrijgelaten.
376
00:26:58,060 --> 00:27:01,220
De dood van hun moeder is
voor iedereen een enorme klap.
377
00:27:03,300 --> 00:27:06,500
Voor de ploeg ligt de enige
kans om in een hol te filmen,
378
00:27:06,500 --> 00:27:09,380
nu bij een overgebleven
vrouwtje met halsband,
379
00:27:09,380 --> 00:27:11,100
bekend als Nhorinha.
380
00:27:17,300 --> 00:27:19,980
Ze staat hier meer aan de rechterkant.
381
00:27:19,980 --> 00:27:23,100
Is zij dat daar?
- Nee.
382
00:27:23,100 --> 00:27:25,180
Ja. Zoals ik al zei, ze is er.
383
00:27:25,180 --> 00:27:28,120
Ze is hier. Oh, ja. Ik heb haar.
Ik heb haar. Ik heb haar.
384
00:27:28,120 --> 00:27:29,480
Dus ze zit op...
385
00:27:29,480 --> 00:27:31,900
Ze komt nu richting 2 uur.
386
00:27:31,900 --> 00:27:34,020
50 meter afstand van de auto.
387
00:27:34,020 --> 00:27:36,900
Oké.
388
00:27:36,900 --> 00:27:38,660
Uiteindelijk legden het team
389
00:27:38,660 --> 00:27:40,660
de eerste afbeeldingen van Nhorinha
390
00:27:40,660 --> 00:27:42,140
vast op camera.
391
00:27:45,260 --> 00:27:48,340
Met behulp van een drone
volgen ze haar naar haar hol.
392
00:27:55,740 --> 00:27:59,220
De drone onthult de eerste
glimp van Nhorinha's puppy's.
393
00:28:00,700 --> 00:28:03,540
Oh, mijn God.
394
00:28:06,420 --> 00:28:08,100
En ze verplaatst hen...
395
00:28:11,140 --> 00:28:13,860
...iets wat nog nooit eerder is gezien.
396
00:28:17,260 --> 00:28:20,180
Dit is heel bijzonder. Mijn hart stopte.
397
00:28:20,180 --> 00:28:24,820
En ik kan niet geloven
wat ik hier echt zie.
398
00:28:24,820 --> 00:28:26,580
We weten nu waar het hol is.
399
00:28:36,340 --> 00:28:37,780
De volgende ochtend,
400
00:28:37,780 --> 00:28:39,540
keren ze terug naar de hol-site.
401
00:28:41,700 --> 00:28:45,280
Ze willen hun camera's ophangen,
maar kunnen enkel maar dichterbij komen
402
00:28:45,280 --> 00:28:48,660
als ze weten dat Nhorinha
niet in het hol is.
403
00:28:48,660 --> 00:28:52,900
Het is nog minstens een
kilometer hier vandaan.
404
00:28:52,900 --> 00:28:56,220
Het is dus heel goed nieuws voor ons.
Laten we proberen het te benaderen.
405
00:29:02,900 --> 00:29:06,060
We gaan naar binnen gaan.
406
00:29:06,060 --> 00:29:08,820
Het hol is niet meteen duidelijk,
407
00:29:08,820 --> 00:29:11,980
maar het gras is hier platgedrukt,
408
00:29:11,980 --> 00:29:16,380
dus plaatsen ze hun camera's
en hopen er het beste van.
409
00:29:16,380 --> 00:29:19,180
We zijn ongeveer 80
meter van het hol verwijderd.
410
00:29:19,180 --> 00:29:22,660
Dit is zo dichtbij als veilig mogelijk is.
411
00:29:24,820 --> 00:29:27,820
We zijn live en de camera heeft niet bewogen.
412
00:29:30,860 --> 00:29:34,420
Luke houdt de camera's in de gaten,
413
00:29:34,420 --> 00:29:38,380
terwijl het team de bewegingen
van Nhorinha blijft volgen.
414
00:29:40,140 --> 00:29:42,820
Het duurt niet lang voordat
ze het opsporen moet stoppen.
415
00:29:44,060 --> 00:29:46,660
Ik zag net deze enorme rookpluim in de verte,
416
00:29:46,660 --> 00:29:48,420
je weet wel, direct achter het hol,
417
00:29:48,420 --> 00:29:53,020
waar onze moedermanenwolf
met haar puppy's is geweest.
418
00:29:53,020 --> 00:29:56,520
Ik ben nogal ongerust. Ik weet
zeker dat de onderzoekers dat ook zijn.
419
00:29:59,180 --> 00:30:03,500
En het is heel goed mogelijk dat
de brand is aangestoken door boeren
420
00:30:03,500 --> 00:30:06,100
om land vrij te maken om
gewassen te verbouwen
421
00:30:06,100 --> 00:30:08,340
die zullen worden gebruikt
om kippen en vee
422
00:30:08,340 --> 00:30:10,620
te voeren over de hele wereld.
423
00:30:12,800 --> 00:30:14,860
De hitte van het vuur
als we aan het werk zijn
424
00:30:14,860 --> 00:30:16,340
is zo intens van zo dichtbij.
425
00:30:16,340 --> 00:30:18,460
Ik voel het branden op de huid van m'n arm.
426
00:30:18,460 --> 00:30:20,380
De brand gaat zo snel,
427
00:30:20,380 --> 00:30:22,860
het is onmogelijk dat je
aan zoiets kunt ontsnappen.
428
00:30:24,140 --> 00:30:25,580
Elke cel in je lichaam
429
00:30:25,580 --> 00:30:27,700
wil daar gewoon weg.
430
00:30:27,700 --> 00:30:30,320
Maar eigenlijk is deze hele
plek, deze hele Cerrado,
431
00:30:30,320 --> 00:30:32,660
omgeven door landbouwgrond en wegen.
432
00:30:32,660 --> 00:30:34,940
Dus eigenlijk, als je er goed over nadenkt,
433
00:30:34,940 --> 00:30:36,760
kunnen de wilde dieren nergens heen.
434
00:30:42,720 --> 00:30:44,960
Verder naar het noorden, in Brazilië,
435
00:30:44,960 --> 00:30:47,680
werkte het menselijke team
samen met de plaatselijke brandweer
436
00:30:47,680 --> 00:30:49,120
om uit de eerste hand te zien,
437
00:30:49,120 --> 00:30:51,120
welke impact die branden hebben
438
00:30:51,120 --> 00:30:54,120
op 's werelds grootste regenwoud...
439
00:30:54,120 --> 00:30:56,320
de Amazone.
440
00:30:56,320 --> 00:30:59,560
De brandweer rukt uit op
een stukje primair regenwoud
441
00:30:59,560 --> 00:31:01,280
dat in brand staat.
442
00:31:01,280 --> 00:31:03,440
Het brandt nu al 2 dagen.
443
00:31:03,440 --> 00:31:06,560
Het is moeilijk om te
weten wat we gaan zien.
444
00:31:06,560 --> 00:31:08,560
Net als in de Cerrado,
445
00:31:08,560 --> 00:31:14,120
worden er vaak illegale branden aangestoken
om ruimte vrij te maken voor landbouw...
446
00:31:14,120 --> 00:31:16,400
voornamelijk voor vee.
447
00:31:17,000 --> 00:31:18,200
Het is echt intens.
448
00:31:18,224 --> 00:31:20,724
Kijk naar het vuur ginds.
Zoiets zag ik nog nooit.
449
00:31:22,000 --> 00:31:23,550
Kom, gebruik de waterpomp!
450
00:31:25,000 --> 00:31:26,600
Doe het van op een afstand!
451
00:31:27,000 --> 00:31:28,500
Stop het vuur op de hoek!
452
00:31:31,240 --> 00:31:34,640
Branden bestrijden is gevaarlijk werk.
453
00:31:34,640 --> 00:31:37,720
Maar de brandweerlieden worden
er elke dag mee geconfronteerd.
454
00:31:39,760 --> 00:31:42,480
Voor de natuur-filmploeg...
455
00:31:42,480 --> 00:31:46,360
is dit een totaal nieuwe ervaring.
456
00:31:46,360 --> 00:31:49,000
En deze branden kunnen onvoorspelbaar zijn.
457
00:31:50,440 --> 00:31:52,800
Neil, blijf daar niet te lang.
458
00:31:55,800 --> 00:31:59,300
We moeten voorzichtig zijn en
zorgen dat de brand niet tot bij ons komt.
459
00:31:59,305 --> 00:32:01,605
Met de huidige
windrichting is het gevaarlijk.
460
00:32:05,100 --> 00:32:06,900
Ik denk dat we ervandoor moeten.
461
00:32:10,000 --> 00:32:11,500
Ik zal de timelaps pakken.
462
00:32:18,000 --> 00:32:19,400
Deze kant op!
463
00:32:22,100 --> 00:32:23,800
Het is behoorlijk bangelijk.
464
00:32:28,960 --> 00:32:31,200
Terwijl het grondteam zich terugtrekt,
465
00:32:31,200 --> 00:32:35,000
is de veiligste manier om
verder te filmen met de drone.
466
00:32:58,280 --> 00:33:01,480
Het team hergroepeert...
467
00:33:01,480 --> 00:33:03,160
en besluit weg te gaan
468
00:33:03,160 --> 00:33:06,760
van het hart van het
vuur tot aan de randen...
469
00:33:06,760 --> 00:33:10,280
op zoek naar dieren die in de
vlammen terecht zijn gekomen.
470
00:33:12,360 --> 00:33:14,280
Er zijn berichten over een aap in de bomen.
471
00:33:14,280 --> 00:33:16,760
Dus...
472
00:33:19,760 --> 00:33:22,040
Het probleem is dat er hier overal brand is
473
00:33:22,040 --> 00:33:23,240
evenals langs deze kant.
474
00:33:23,240 --> 00:33:26,400
Het is dus moeilijk om te
weten wat al dit wild gaat doen
475
00:33:26,400 --> 00:33:28,200
als hun thuis zo wordt afgebrand.
476
00:33:30,840 --> 00:33:34,760
Ik weet niet hoe het is
voor deze regenwouddieren
477
00:33:34,760 --> 00:33:36,120
om een brand te ervaren.
478
00:33:36,120 --> 00:33:39,240
Het is al vreselijk voor mij, dus...
479
00:33:39,240 --> 00:33:41,840
ik weet niet wat het voor hen is.
480
00:33:45,600 --> 00:33:48,440
De vuren branden tot diep in de nacht.
481
00:34:00,840 --> 00:34:02,920
De volgende dag,
482
00:34:02,920 --> 00:34:05,480
begeleidt de ploeg de brandweerlieden
483
00:34:05,480 --> 00:34:07,240
bij het zoeken naar dieren
484
00:34:07,240 --> 00:34:09,200
in de nasleep.
485
00:34:10,320 --> 00:34:13,680
Opmerkelijk hebben sommigen het overleefd.
486
00:34:20,160 --> 00:34:22,220
Het doet mij enorm pijn
487
00:34:25,100 --> 00:34:26,900
omdat de natuur leeft, net als wij.
488
00:34:31,100 --> 00:34:33,300
Alles wat wij hebben, heeft de natuur ook.
489
00:34:33,324 --> 00:34:36,124
Daarom is het zo triest het bos zo te zien.
490
00:34:46,100 --> 00:34:51,000
Het verdient beter, het zou zo
niet moeten worden behandeld.
491
00:34:52,000 --> 00:34:58,000
Het moet sterk zijn, om ons kracht te geven.
492
00:35:00,100 --> 00:35:03,000
Want als het zwakker wordt,
worden wij ook zwakker,
493
00:35:03,024 --> 00:35:05,924
en als het valt, vallen we allemaal.
494
00:35:16,400 --> 00:35:18,120
Terug in de Cerrado,
495
00:35:18,120 --> 00:35:20,320
zijn de branden gedoofd.
496
00:35:21,760 --> 00:35:24,760
Hallo. Hoe is het met je?
497
00:35:24,760 --> 00:35:26,760
En de ploegen hebben goed nieuws
498
00:35:26,760 --> 00:35:29,360
om te delen met Barbara en het team.
499
00:35:29,360 --> 00:35:32,120
Oh, kijk. Daar is er één.
500
00:35:32,120 --> 00:35:33,680
Nu?
- Doe het.
501
00:35:33,680 --> 00:35:35,240
Dat is... Is dat live?
- Zie je het?
502
00:35:35,240 --> 00:35:36,520
Ja. Ja. Dat is live.
503
00:35:36,520 --> 00:35:39,840
Oh! Oh, mijn God.
504
00:35:43,160 --> 00:35:46,040
Ik heb in m'n hele leven nog
nooit zoiets schattigs gezien.
505
00:35:46,040 --> 00:35:48,240
Ik ook niet. Ik ook niet.
506
00:35:48,240 --> 00:35:49,440
Jongens, moet je dit zien.
507
00:35:49,440 --> 00:35:50,880
Kijk, hij kijkt naar de camera.
508
00:35:54,160 --> 00:35:55,720
Ongelooflijk.
509
00:35:58,400 --> 00:35:59,600
Dat is het eerste opname
510
00:35:59,600 --> 00:36:01,200
ter wereld,
511
00:36:01,200 --> 00:36:04,200
zo intiem in het hol.
512
00:36:04,200 --> 00:36:06,240
Niemand heeft dit ooit gezien.
513
00:36:06,240 --> 00:36:09,600
Wat een nieuwe informatie
over zo'ne belangrijke soort.
514
00:36:11,560 --> 00:36:16,320
Ik heb er geen woorden
voor, het is te veel voor mij.
515
00:36:19,800 --> 00:36:24,720
De camera's blijven
unieke beelden verzamelen,
516
00:36:24,720 --> 00:36:27,840
die inzicht geven in de zo
belangrijke eerste weken
517
00:36:27,840 --> 00:36:29,920
van het leven van een manenwolf.
518
00:36:32,840 --> 00:36:36,440
En, cruciaal, hoeveel ruimte
moet worden beschermd
519
00:36:36,440 --> 00:36:38,280
om toekomstige generaties te redden.
520
00:36:40,280 --> 00:36:42,960
Ik hoop echt dat iedereen in de wereld
521
00:36:42,960 --> 00:36:46,880
van bij hun thuis konden zien hoe bijzonder
522
00:36:46,880 --> 00:36:52,480
en hoe mooien wondelijk, deze dieren zijn.
523
00:36:52,480 --> 00:36:56,920
Ik voel me behoorlijk
bezorgd, maar niet hopeloos.
524
00:36:56,920 --> 00:37:01,440
Ik zal elke dag en elk jaar
vechten om hen te helpen.
525
00:37:01,440 --> 00:37:03,480
Ik ben geboren in Cerrado.
526
00:37:03,480 --> 00:37:06,920
Ik ben opgegroeid in Cerrado en Cerrado,
527
00:37:06,920 --> 00:37:09,280
het is mijn thuis, ik moet het beschermen.
528
00:37:17,520 --> 00:37:19,840
In Pakistan sloot het zoetwaterteam
529
00:37:19,840 --> 00:37:22,440
zich ook aan bij een baanbrekend project...
530
00:37:24,000 --> 00:37:26,960
...om een nog weinig begrepen dier te filmen.
531
00:37:33,120 --> 00:37:38,000
Uzma Khan is 's werelds grootste expert op
het gebied van dolfijnen uit de Indusrivier.
532
00:37:39,920 --> 00:37:41,520
Ik ben gewoon verbaasd.
533
00:37:41,520 --> 00:37:43,760
Het is een prachtig wezen, weet je.
534
00:37:43,760 --> 00:37:46,400
Het is als liefde op het
eerste gezicht. Het is zo uniek.
535
00:37:48,280 --> 00:37:49,640
Uzma bestudeerde
536
00:37:49,640 --> 00:37:51,880
de laatst overgebleven populatie
537
00:37:51,880 --> 00:37:55,640
al meer dan 20 jaar.
538
00:37:55,640 --> 00:37:59,800
Indusrivierdolfijnen kunnen
enkel in zoet water leven.
539
00:37:59,800 --> 00:38:02,520
Ze worden alleen gevonden
in Pakistan en nergens anders,
540
00:38:02,520 --> 00:38:07,600
en we hebben er nog maar
ongeveer 2.000 over in de Indusrivier.
541
00:38:07,600 --> 00:38:11,040
Dus weet je dat elk individu speciaal is.
542
00:38:13,040 --> 00:38:17,720
De dolfijnen volgen in het
troebele water is uiterst uitdagend.
543
00:38:19,240 --> 00:38:22,400
Ze komen maar een fractie
van een seconde boven water,
544
00:38:22,400 --> 00:38:26,240
en dat maakt het ook
moeilijk om ze te beschermen.
545
00:38:26,240 --> 00:38:29,160
Hun grootste bedreiging is
dat ze vast komen te zitten
546
00:38:29,160 --> 00:38:32,880
in de irrigatiekanalen.
547
00:38:32,880 --> 00:38:36,000
Maar Uzma heeft misschien een oplossing...
548
00:38:36,000 --> 00:38:40,160
en werkt samen met een reddingseenheid...
549
00:38:40,160 --> 00:38:43,320
om iets te proberen dat
nog nooit eerder is gedaan.
550
00:38:45,440 --> 00:38:48,400
Dit is de eerste keer dat
we satelliettags plaatsen
551
00:38:48,400 --> 00:38:50,920
op rivierdolfijnen in Azië.
552
00:38:50,920 --> 00:38:53,920
Omdat dit niet op deze soort is getest,
553
00:38:53,920 --> 00:38:57,320
is er een beetje angst, maar als ze werken,
554
00:38:57,320 --> 00:38:59,880
dan zal het een doorbraak
zijn voor natuurbehoud.
555
00:39:05,000 --> 00:39:08,680
Uzma hoopt dat het haar zal helpen
cruciale gegevens te verzamelen
556
00:39:08,680 --> 00:39:12,400
over hoe de dolfijnen zich door
de dammen en kanalen bewegen.
557
00:39:13,800 --> 00:39:18,040
Maar om te kunnen taggen, heeft ze
eerst een succesvolle redding nodig.
558
00:39:27,720 --> 00:39:31,720
Normaal gezien maak ik me grote zorgen
als er een reddingsactie plaatsvindt.
559
00:39:41,960 --> 00:39:43,760
Weet je, de duikers zijn zeer ervaren.
560
00:39:43,760 --> 00:39:47,040
Maar een deel van mij is altijd erg bezorgd.
561
00:39:49,320 --> 00:39:51,800
Het is echt nogal riskant
wat ze hier ondernemen.
562
00:39:51,800 --> 00:39:53,880
De kans is groot dat de dolfijn sterft.
563
00:39:53,880 --> 00:39:56,000
Maar natuurlijk wegen
ze dat af tegen het feit
564
00:39:56,000 --> 00:39:59,560
dat ze zeker zullen
sterven als ze hier blijven.
565
00:39:59,560 --> 00:40:01,700
Het is dus een risico dat ze moeten nemen.
566
00:40:18,000 --> 00:40:19,040
Hebben ze de dolfijn?
567
00:40:19,040 --> 00:40:20,040
Ja, ik denk het.
568
00:40:20,040 --> 00:40:21,360
Ze hebben ze.
569
00:40:24,120 --> 00:40:26,880
Nu is snelheid het sleutelwoord.
570
00:40:36,040 --> 00:40:37,600
We hobbelen nu over het veld
571
00:40:37,600 --> 00:40:39,240
op weg naar de plek van vrijlating,
572
00:40:39,240 --> 00:40:40,960
en ik denk dat Uzma ons voorging.
573
00:40:40,960 --> 00:40:42,520
Dus ik heb echt goede hoop dat ze
574
00:40:42,520 --> 00:40:44,620
haar kans krijgt om de dolfijn te taggen.
575
00:40:48,440 --> 00:40:52,600
Maar reddingsmissies
lopen niet altijd volgens plan.
576
00:41:03,000 --> 00:41:04,680
Een lekke band.
577
00:41:12,280 --> 00:41:16,120
De dolfijn wordt snel verplaatst
naar de truck van de filmploeg.
578
00:41:37,200 --> 00:41:39,680
Maar zonder dak als schuilplaats,
579
00:41:39,680 --> 00:41:44,280
loopt de dolfijn een
groter risico op uitdroging.
580
00:41:44,280 --> 00:41:48,400
Het is een schattig klein diertje
en we willen niet dat het doodgaat.
581
00:41:48,400 --> 00:41:53,160
Het team leidt de route om naar de
dichtstbijzijnde locatie voor vrijlating.
582
00:41:53,160 --> 00:41:56,320
Er kan geen uitstel meer zijn.
583
00:41:56,320 --> 00:41:58,480
Uzma annuleert het taggen.
584
00:42:19,080 --> 00:42:20,880
Een paar dagen later...
585
00:42:20,880 --> 00:42:23,680
Uzma krijgt eindelijk haar kans.
586
00:42:29,360 --> 00:42:32,440
Het is een hele spannende dag voor ons.
587
00:42:32,440 --> 00:42:34,800
Dat is goed.
588
00:42:34,800 --> 00:42:39,720
Het moment waar we al
ruim 10 jaar op wachten.
589
00:42:39,720 --> 00:42:43,280
Blijf gewoon kalm.
590
00:42:46,240 --> 00:42:48,360
Oké. Het is goed om te gaan.
591
00:42:52,520 --> 00:42:56,320
Gefeliciteerd, Mubarak. Goed gedaan.
592
00:43:01,000 --> 00:43:04,880
Ik ben heel blij, heel blij.
593
00:43:04,880 --> 00:43:06,840
Ik denk dat het een geweldige prestatie is.
594
00:43:09,280 --> 00:43:11,920
Het is het gelukkigste moment van mijn leven.
595
00:43:18,080 --> 00:43:20,480
Binnen een paar weken,
596
00:43:20,480 --> 00:43:24,320
beginnen de tags enkele
nieuwe inzichten te onthullen.
597
00:43:26,600 --> 00:43:30,360
Ze bewegen behoorlijk veel,
iets wat we nooit hadden verwacht.
598
00:43:30,360 --> 00:43:35,280
Eén van de dolfijnen ging dus
daadwerkelijk circa 46 km stroomopwaarts
599
00:43:35,280 --> 00:43:36,840
vanaf de vrijlatingsplek.
600
00:43:36,840 --> 00:43:38,760
En het andere is dat we dachten
601
00:43:38,760 --> 00:43:41,160
dat ze in de hoofdstroom
van de rivier bleven,
602
00:43:41,160 --> 00:43:43,280
maar ze gebruiken zijkanalen.
603
00:43:43,280 --> 00:43:46,760
Het is buitengewoon interessant.
604
00:43:46,760 --> 00:43:49,280
Het volgen van de beweging
van de getagde dolfijnen
605
00:43:49,280 --> 00:43:51,560
zal Uzma helpen om het beter te begrijpen
606
00:43:51,560 --> 00:43:56,080
wanneer en waar ze vast komen te zitten...
607
00:43:56,080 --> 00:44:00,760
en helpt de toekomst van dit
zeer bedreigde dier veilig te stellen.
608
00:44:06,560 --> 00:44:10,800
Terwijl de menselijke wereld zich
uitbreidt en natuurlijke habitats verandert,
609
00:44:10,800 --> 00:44:14,280
kunnen veel dieren zich eenvoudigweg
niet snel genoeg aanpassen.
610
00:44:17,200 --> 00:44:19,600
Maar er zijn dieren die
een manier leren vinden
611
00:44:19,600 --> 00:44:21,960
in deze nieuwe en onbekende wereld...
612
00:44:24,840 --> 00:44:28,520
...zoals het bosteam in
Oeganda documenteerde.
613
00:44:32,120 --> 00:44:34,280
Hier hebben de afgelopen tien jaar
614
00:44:34,280 --> 00:44:38,320
chimpansees meer dan 80% van
hun leefgebied in het bos verloren.
615
00:44:41,960 --> 00:44:45,520
Deze chimpansees leven
niet in een beschermd gebied.
616
00:44:49,160 --> 00:44:53,200
Dus om hier te overleven, moesten
ze leren naast elkaar te leven
617
00:44:53,200 --> 00:44:55,480
met de ongeveer 200 menselijke families...
618
00:44:55,480 --> 00:44:57,200
...die hier boeren.
619
00:45:00,160 --> 00:45:03,600
Om het verhaal van deze opmerkelijke
groep chimpansees te vertellen:
620
00:45:03,600 --> 00:45:05,280
werkt het "Planeet Aarde"-team
621
00:45:05,280 --> 00:45:07,200
samen met deze bewoners.
622
00:45:08,800 --> 00:45:10,080
Wie was dat, Tom?
623
00:45:10,080 --> 00:45:11,800
Dat was Araali.
624
00:45:13,840 --> 00:45:15,480
Tom maakt deel uit van
625
00:45:15,480 --> 00:45:19,040
het "Bulindi Chimpansee
en Gemeenschapsproject".
626
00:45:21,120 --> 00:45:23,120
Hij bestudeert de chimpansees elke dag
627
00:45:23,120 --> 00:45:27,080
de afgelopen 15 jaar...
628
00:45:27,080 --> 00:45:30,800
en heeft de verandering
uit de eerste hand gezien.
629
00:45:30,800 --> 00:45:33,400
Er zijn heel veel dingen veranderd.
630
00:45:33,400 --> 00:45:37,240
Als chimpansees mensen
zagen, renden ze weg,
631
00:45:37,240 --> 00:45:41,480
heel snel, maar nu blijven ze gewoon staan,
632
00:45:41,480 --> 00:45:45,320
want overal waar ze gaan,
vinden ze een persoon.
633
00:45:48,440 --> 00:45:52,720
Chimpansees zijn normaal
gezien lastig te filmen in het wild.
634
00:45:52,720 --> 00:45:56,360
Maar in deze mensenwereld
is de ploeg verrast
635
00:45:56,360 --> 00:45:58,960
door het gemak om ze te benaderen.
636
00:46:02,200 --> 00:46:03,800
Hier komt er nog eentje langs.
637
00:46:08,280 --> 00:46:11,840
Maar terug in het bos
is het een ander verhaal.
638
00:46:15,680 --> 00:46:19,160
Hier lijken de chimpansees op
hun hoede voor de nieuwkomers.
639
00:46:26,280 --> 00:46:28,920
Er is daar een sloot.
640
00:46:34,040 --> 00:46:36,520
Al wat de ploeg te zien krijgt...
641
00:46:39,120 --> 00:46:41,040
...zijn veel achterwerken.
642
00:46:43,080 --> 00:46:44,800
Deze namiddag,
643
00:46:44,800 --> 00:46:47,760
hebben de chimpansees ons
meegenomen op een wilde jacht.
644
00:46:47,760 --> 00:46:51,000
Ze zijn de rivier overgestoken,
en daarna weer terug.
645
00:46:51,000 --> 00:46:53,440
Ze gingen ons voorbij
terwijl we in het bos waren,
646
00:46:53,440 --> 00:46:55,600
en nu zijn ze weer verdwenen.
647
00:46:58,280 --> 00:47:00,800
Hier, in het boshuis van de chimpansees,
648
00:47:00,800 --> 00:47:04,160
zal het tijd kosten om het
vertrouwen van de groep te winnen.
649
00:47:07,000 --> 00:47:08,760
Ik denk dat we Mozes hebben gevonden.
650
00:47:11,040 --> 00:47:12,600
Dit is Jack.
651
00:47:14,480 --> 00:47:16,160
Na 2 weken,
652
00:47:16,160 --> 00:47:19,960
gaat het op het terrein steeds beter.
653
00:47:19,960 --> 00:47:24,200
Maar wat zullen de chimpansees
denken van de ploeg in de bomen?
654
00:47:27,220 --> 00:47:29,000
Voor hen is dit een nieuwe ervaring.
655
00:47:29,000 --> 00:47:33,200
Ik betwijfel of ze ooit eerder
een mens in een boom zagen.
656
00:47:33,200 --> 00:47:35,560
Dus hopelijk accepteren ze mij.
657
00:48:00,400 --> 00:48:03,600
Na uren wachten...
658
00:48:03,600 --> 00:48:04,920
succes.
659
00:48:08,460 --> 00:48:10,480
Alle chimpansees die op de grond waren,
660
00:48:10,480 --> 00:48:12,960
naar mij opkijkend, zitten
nu gelukkig in de boom,
661
00:48:12,960 --> 00:48:16,280
wat een heel goed teken is
dat ze mij hebben geaccepteerd.
662
00:48:18,200 --> 00:48:21,040
Het is de eerste keer dat
ik hen op hun niveau kan zien
663
00:48:21,040 --> 00:48:22,600
terwijl ze aan het eten zijn.
664
00:48:43,720 --> 00:48:45,240
Voor de ploeg,
665
00:48:45,240 --> 00:48:46,400
heeft het lang geduurd
666
00:48:46,400 --> 00:48:48,920
om de acceptatie van de
chimpansees te verkrijgen.
667
00:48:50,480 --> 00:48:52,720
Maar in feite hebben de
chimpansees hier aangetoond
668
00:48:52,720 --> 00:48:54,960
dat ze snel kunnen reageren
669
00:48:54,960 --> 00:48:56,560
op de aanwezigheid van mensen.
670
00:48:58,760 --> 00:49:02,720
Chimpansees zijn zeer intelligent.
671
00:49:02,720 --> 00:49:05,620
Als je het bos kapt, nou,
672
00:49:05,620 --> 00:49:08,400
dan zullen de chimpansees
menselijke gewassen gaan eten.
673
00:49:08,400 --> 00:49:11,520
Als je hun gebied verdeelt met wegen,
674
00:49:11,520 --> 00:49:14,520
en... weet je, zullen de
chimpansees uiteindelijk
675
00:49:14,520 --> 00:49:16,480
gewoon leren de weg over te steken.
676
00:49:19,120 --> 00:49:23,120
De dieren kunnen zich aanpassen aan
een steeds menselijker wordende omgeving.
677
00:49:23,120 --> 00:49:25,800
De vraag is of mensen zich kunnen aanpassen
678
00:49:25,800 --> 00:49:27,580
aan een dier zoals een chimpansee?
679
00:49:37,720 --> 00:49:40,600
Chimpansees kunnen gevaarlijk zijn.
680
00:49:43,040 --> 00:49:47,120
Naast hen wonen is een gemengde ervaring.
681
00:50:02,520 --> 00:50:03,840
De lokale gemeenschap
682
00:50:03,840 --> 00:50:06,320
en het Project hebben samengewerkt
683
00:50:06,320 --> 00:50:09,320
om te proberen de impact van
deze problemen te verminderen.
684
00:50:15,200 --> 00:50:17,760
In de afgelopen 8 jaar hebben
685
00:50:17,760 --> 00:50:19,680
Lilian en haar familie
686
00:50:19,680 --> 00:50:22,560
inheemse zaailingen op haar land geplant
687
00:50:22,560 --> 00:50:25,920
en liet haar stukje bos opnieuw groeien.
688
00:50:25,920 --> 00:50:29,720
Als we het afkappen, komen
ze in onze huizen slapen.
689
00:50:29,720 --> 00:50:32,360
Dus moeten we die plek aan hen laten.
690
00:50:32,360 --> 00:50:35,160
En...
691
00:50:35,160 --> 00:50:37,040
Als je ze achterlaat,
692
00:50:37,040 --> 00:50:38,880
en je stoort hen niet,
693
00:50:38,880 --> 00:50:40,800
zijn het vreedzame dieren.
694
00:50:45,760 --> 00:50:47,160
Met andere bewoners
695
00:50:47,160 --> 00:50:49,360
die het voorbeeld volgen,
696
00:50:49,360 --> 00:50:54,160
vertoont een groter deel van het
bos positieve tekenen van terugkeer.
697
00:50:57,640 --> 00:51:00,240
Er is nog een lange weg te gaan,
698
00:51:00,240 --> 00:51:02,120
en de toekomst voor deze chimpansees
699
00:51:02,120 --> 00:51:04,560
blijft onzeker.
700
00:51:07,000 --> 00:51:08,680
Maar er is hoop
701
00:51:08,680 --> 00:51:11,280
voor een vreedzamer samenleven.
702
00:51:24,480 --> 00:51:27,920
In de hele serie, en over de hele wereld,
703
00:51:27,920 --> 00:51:30,100
was het team van "Planet Earth" getuige van
704
00:51:30,100 --> 00:51:33,300
de ongekende uitdagingen waarmee
de natuur wordt geconfronteerd.
705
00:51:36,960 --> 00:51:41,360
Maar ze zagen ook
verbazingwekkende wilde plekken
706
00:51:41,360 --> 00:51:43,880
vol spectaculaire wonderen.
707
00:51:46,360 --> 00:51:49,520
Ik ontdekte dat er mensen zijn die samenkomen
708
00:51:49,520 --> 00:51:51,480
om oplossingen te vinden
709
00:51:51,480 --> 00:51:53,240
om de natuurwereld te beschermen
710
00:51:53,250 --> 00:51:57,330
en zelfs te herstellen voor de toekomst.56554
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bengali
Bosnian
Bulgarian
Catalan
Cebuano
Chichewa
Chinese (Simplified)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Dutch
Esperanto
Estonian
French
Frisian
Galician
Georgian
German
Greek
Gujarati
Haitian Creole
Hawaiian
Hungarian
Icelandic
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Khmer
Korean
Kurdish (Kurmanji)
Kyrgyz
Lao
Latvian
Lithuanian
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Nepali
Norwegian
Pashto
Polish
Portuguese
Romanian
Russian
Samoan
Serbian
Sesotho
Shona
Sinhala
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Swahili
Swedish
Tajik
Thai
Turkish
Ukrainian
Urdu
Uzbek
Vietnamese
