Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:02,080 --> 00:00:06,768
VEEL VAN WAT U ZULT ZIEN
EN HOREN IS ZEER EXPLICIET
2
00:00:06,840 --> 00:00:10,322
EN KAN DOOR SOMMIGE KIJKERS
ALS SCHOKKEND WORDEN ERVAREN
3
00:00:10,400 --> 00:00:15,122
NIET GESCHIKT VOOR JONGE KIJKERS
4
00:00:17,240 --> 00:00:20,961
Het OORLOGSDEPARTEMENT
presenteert
5
00:00:22,440 --> 00:00:25,808
In de laatste fase van de overwinning
op Hitlers nazi's...
6
00:00:25,880 --> 00:00:28,326
zwermen Amerikaanse eenheden
over westelijk Duitsland...
7
00:00:28,400 --> 00:00:30,528
waar zij de steden van het Rijk
vernietigen.
8
00:00:35,760 --> 00:00:39,560
De geallieerden vallen de restanten
van de Wehrmacht aan...
9
00:00:39,640 --> 00:00:42,371
en laten het Duitse volk de gruwelen
van de oorlog ervaren...
10
00:00:42,440 --> 00:00:45,205
zoals ze die nooit eerder meemaakten.
11
00:00:50,320 --> 00:00:52,926
Dit was de overwinning
van de geallieerden.
12
00:01:03,760 --> 00:01:05,728
Maar als jij Duits was...
13
00:01:08,560 --> 00:01:10,369
was het jouw nederlaag.
14
00:01:25,760 --> 00:01:28,684
En nu haat men ons.
15
00:01:30,200 --> 00:01:31,964
Men kijkt op ons neer.
16
00:01:33,440 --> 00:01:40,244
We zijn arm, platgetreden,
en worden door iedereen geminacht.
17
00:01:42,600 --> 00:01:48,130
Het Duitse volk wist al enige tijd
dat het de oorlog zou verliezen.
18
00:01:52,720 --> 00:01:55,724
En dat ze zich spoedig
zouden moeten verantwoorden...
19
00:01:56,520 --> 00:01:59,490
voor wat in hun naam was uitgevoerd.
20
00:02:08,520 --> 00:02:11,251
M'n vingers trillen
terwijl ik dit schrijf.
21
00:02:12,320 --> 00:02:15,403
Iedereen keert Adolf de rug toe.
22
00:02:16,880 --> 00:02:18,723
Er was niemand die hem ooit steunde.
23
00:02:20,320 --> 00:02:24,769
Iedereen werd vervolgd en niemand
beschuldigde een ander.
24
00:02:27,200 --> 00:02:28,440
Hoe zit het met mij?
25
00:02:29,840 --> 00:02:31,444
Ik was erbij.
26
00:02:32,080 --> 00:02:34,367
Ik ademde wat in de lucht hing.
27
00:02:35,800 --> 00:02:37,723
Het beïnvloedde ons allemaal.
28
00:02:43,760 --> 00:02:45,046
Dit is niet het verhaal...
29
00:02:45,120 --> 00:02:48,522
van hoe Adolf Hitler in
Duitsland aan de macht kwam.
30
00:02:55,240 --> 00:03:02,806
Dit is het verhaal van hoe en waarom
het Duitse volk het hem gaf.
31
00:03:13,400 --> 00:03:16,006
Anderen beschuldigen is makkelijk.
32
00:03:17,440 --> 00:03:22,241
Het is makkelijk oordelen
als je door weelde bent omgeven...
33
00:03:22,320 --> 00:03:25,130
geroosterde kip en het goede leven.
34
00:03:25,880 --> 00:03:28,486
'Wij hadden het anders gedaan,'
zeggen mensen.
35
00:03:29,040 --> 00:03:34,126
Wij hadden veel eerder de dictatuur
van het naziregime afgeschud.
36
00:03:35,920 --> 00:03:37,968
Klopt dit wel?
37
00:03:40,200 --> 00:03:42,362
U zult beelden zien...
38
00:03:42,440 --> 00:03:45,728
die nooit eerder op de Amerikaanse
televisie werden vertoond.
39
00:03:47,160 --> 00:03:51,324
Sommige beelden mogen in Duitsland
ook nu nog niet vertoond worden.
40
00:03:53,640 --> 00:03:55,483
Dit zijn hun woorden.
41
00:03:56,240 --> 00:03:57,651
Hun films.
42
00:03:58,680 --> 00:04:03,846
Dit is de opkomst van het Derde Rijk.
43
00:04:23,880 --> 00:04:26,281
Er was al eerder een oorlog geweest...
44
00:04:31,520 --> 00:04:33,648
en nog een Duitse nederlaag.
45
00:04:41,040 --> 00:04:46,080
HET VERDRAG VAN 1919
TELDE 440 CLAUSULES
46
00:04:46,160 --> 00:04:50,563
414 HADDEN BETREKKING
OP HET STRAFFEN VAN DUITSLAND
47
00:04:54,320 --> 00:04:59,247
Aan het einde van de oorlog
werden gezinnen herenigd...
48
00:05:00,320 --> 00:05:05,611
en kon men het leven weer oppikken,
maar de vreugde was ver te zoeken...
49
00:05:06,360 --> 00:05:13,801
slechts verslagenheid, angst,
zinloze vuurgevechten, verwarring.
50
00:05:19,200 --> 00:05:22,647
Als je in 1919 Duits was...
51
00:05:23,320 --> 00:05:27,769
was je vrede vernedering en lijden.
52
00:05:35,200 --> 00:05:38,409
Opgelegde democratie
had chaos tot gevolg.
53
00:05:41,920 --> 00:05:43,888
Geld was niets waard.
54
00:05:47,680 --> 00:05:50,331
Knokploegen maakten
op straat de dienst uit.
55
00:05:54,000 --> 00:05:57,368
Berlijn was een moeras
van corruptie geworden.
56
00:05:58,040 --> 00:06:02,090
Alles en iedereen was te koop.
57
00:06:12,200 --> 00:06:15,010
De sfeer schreeuwde
om een revolutie...
58
00:06:18,120 --> 00:06:19,690
apocalyptisch.
59
00:06:20,600 --> 00:06:24,491
Niet alleen geld, maar alle waarden
hebben hun waarde verloren.
60
00:06:26,840 --> 00:06:29,525
Overal doken verlossers op...
61
00:06:29,960 --> 00:06:33,851
die verkondigden door God te zijn
uitverkoren om de wereld te redden.
62
00:06:36,760 --> 00:06:41,527
Mystici, tovenaars
en religieuze fanatici...
63
00:06:41,600 --> 00:06:44,410
trekken volgelingen aan die
maar wat graag gered willen worden.
64
00:06:45,200 --> 00:06:49,091
Elk van hen werd een heiland
of verlosser genoemd.
65
00:06:50,320 --> 00:06:53,961
In het Duits kent het
woord 'verlosser' geen meervoud.
66
00:06:57,680 --> 00:07:00,081
Er kan er slechts een zijn.
67
00:07:02,680 --> 00:07:07,527
In München is een korporaal
die problemen veroorzaakt.
68
00:07:09,240 --> 00:07:12,050
Men zegt dat hij over
hypnotische krachten beschikt.
69
00:07:15,840 --> 00:07:21,688
'EEN MAN DIE HET VADERLAND
ZAL LEIDEN' 1923-1928
70
00:07:27,360 --> 00:07:30,011
Het was 2 september 1923.
71
00:07:35,880 --> 00:07:38,247
Bij deze nationalistische
bijeenkomst...
72
00:07:39,040 --> 00:07:42,567
wordt Adolf Hitler voor
de eerste keer gefilmd.
73
00:07:48,960 --> 00:07:54,000
'DUITSLAND DAG' BIJEENKOMST
2 SEPTEMBER 1923
74
00:07:55,320 --> 00:07:57,561
Hij zou borden
bij de bijeenkomsten ophangen...
75
00:07:57,640 --> 00:08:00,007
met de tekst
'Geen toegang voor Joden'...
76
00:08:02,280 --> 00:08:05,807
maar is uitzonderlijk overtuigend
over Duitse eer...
77
00:08:07,360 --> 00:08:10,489
en de rechten van arbeiders
en een nieuwe samenleving.
78
00:08:12,240 --> 00:08:16,802
Of je hem nu mag of niet,
hij weet wel wat hij wil.
79
00:08:16,880 --> 00:08:22,523
BEAMBTE AMBASSADE VS
BERLIJN
80
00:08:22,600 --> 00:08:25,206
Twee maanden na deze film...
81
00:08:26,520 --> 00:08:31,242
probeerde hij in Duitsland
aan de macht te komen en faalde.
82
00:08:32,400 --> 00:08:35,085
OP 8 NOVEMBER
PROBEERDE HITLER
83
00:08:35,160 --> 00:08:37,891
EEN REVOLUTIE TE ONTKETENEN
VANUIT EEN KROEG IN MÜNCHEN.
84
00:08:37,960 --> 00:08:41,885
16 VAN Z'N AANHANGERS
WERDEN GEDOOD.
85
00:08:45,840 --> 00:08:50,209
Hitler werd van de ene dag
op de andere een beroemdheid.
86
00:08:52,800 --> 00:08:54,689
Voor sommigen magnetisch.
87
00:08:54,760 --> 00:08:57,047
Voor anderen absurd.
88
00:08:58,480 --> 00:09:01,450
De verlosser uit München
haalde de krantenkoppen...
89
00:09:01,520 --> 00:09:05,764
met een lachwekkende poging een
revolutie te ontketenen in een kroeg.
90
00:09:07,800 --> 00:09:11,805
De revolutionairen werden
uiteengejaagd door politiekogels...
91
00:09:11,880 --> 00:09:16,761
toen ze de kroeg verlieten en
daarmee was de zaak afgedaan.
92
00:09:19,400 --> 00:09:21,084
Maar niet heus.
93
00:09:26,360 --> 00:09:29,682
De swastika of vlag
met het hakenkruis...
94
00:09:29,760 --> 00:09:33,924
die Hitlers Nationaalsocialistische
Partij met zich meedroeg...
95
00:09:34,000 --> 00:09:36,890
was bevlekt met het bloed
van de slachtoffers.
96
00:09:39,480 --> 00:09:45,931
Vanaf dat moment noemde Hitler
het 'de vlag der martelaars'...
97
00:09:46,360 --> 00:09:50,968
en gebruikte haar om een groeiende
groep gelovigen te inspireren...
98
00:09:53,840 --> 00:09:55,046
nazi's.
99
00:09:57,440 --> 00:09:59,363
Ik sta te popelen.
100
00:09:59,800 --> 00:10:01,404
LID NAZI PARTIJ
101
00:10:01,480 --> 00:10:04,086
Een man die Adolf Hitler heet...
102
00:10:04,160 --> 00:10:07,642
heeft geprobeerd het Duitse volk
in haar eer te herstellen.
103
00:10:09,680 --> 00:10:14,641
Ik ben er steeds zekerder van
dat er een man is opgestaan...
104
00:10:14,720 --> 00:10:19,009
die het vaderland naar
een goede toekomst zal leiden.
105
00:10:21,600 --> 00:10:27,687
'NU, BOUW JE VOLK OP'
1929
106
00:10:36,440 --> 00:10:39,887
Hier in Bückeberg,
in noord-midden Duitsland...
107
00:10:40,600 --> 00:10:43,763
schiet hobbyist Adolf von Hinüber...
108
00:10:43,840 --> 00:10:47,686
deze film met z'n 9.5mm camera.
109
00:10:56,120 --> 00:10:58,851
Ruim 300 kilometer
verderop in Berlijn...
110
00:10:59,840 --> 00:11:04,402
filmden communisten deze gewelddadige
confrontaties met de politie.
111
00:11:10,200 --> 00:11:14,125
Maar als je een trouwe aanhanger
van Adolf Hitler was...
112
00:11:15,360 --> 00:11:17,442
was je ter plekke geweest.
113
00:11:17,520 --> 00:11:20,444
FILM VAN NAZI PARTIJBIJEENKOMST
AUGUSTUS 1929
114
00:11:20,520 --> 00:11:23,524
Het was 2 augustus 1929.
115
00:11:25,640 --> 00:11:30,123
De Nationaalsocialisten filmden
hun derde partijbijeenkomst...
116
00:11:30,760 --> 00:11:33,161
de eerste hier in Neurenberg.
117
00:11:43,720 --> 00:11:46,883
100.000 nazi's waren aanwezig.
118
00:11:52,280 --> 00:11:54,726
Plots verschijnt Adolf Hitler.
119
00:11:54,800 --> 00:11:57,610
FRANZ BÜCHNER
NAZI PARTIJLID
120
00:11:57,680 --> 00:12:00,331
Hij gaat naar iedere man toe
en schudt z'n hand.
121
00:12:03,240 --> 00:12:07,086
Er zijn dingen die onverklaarbaar
en onbeschrijfelijk zijn.
122
00:12:08,880 --> 00:12:11,087
Ik moet steeds aan hem denken.
123
00:12:12,240 --> 00:12:15,050
Soms ontmoeten wij hem in onze dromen.
124
00:12:30,240 --> 00:12:31,810
Op deze beelden...
125
00:12:31,880 --> 00:12:37,523
wijdt Hitler vlaggen van de nazipartij
door ze met de Blutfahne aan te raken.
126
00:12:40,520 --> 00:12:44,730
De met bloed bevlekte
swastika van z'n mislukte revolutie.
127
00:12:45,920 --> 00:12:49,447
De loyalisten waren verdwaasd.
128
00:12:54,360 --> 00:12:58,524
Mensen noemen hem een
dwaas en een dromer en nog veel meer.
129
00:12:58,600 --> 00:13:01,604
FRANZ BÜCHNER
NAZI PARTIJLID
130
00:13:01,680 --> 00:13:04,331
Maar wat jij zegt is waar,
Adolf Hitler.
131
00:13:07,720 --> 00:13:10,121
Het is essentieel
voor de geschiedenis van ons land...
132
00:13:10,200 --> 00:13:13,488
dat we ruim 65 miljoen mensen
vertrouwd maken...
133
00:13:13,560 --> 00:13:15,847
met de ideeën van
het nationaalsocialisme.
134
00:13:19,880 --> 00:13:22,963
65 miljoen nationaalsocialisten.
135
00:13:24,400 --> 00:13:26,926
Fantastisch doel.
136
00:13:35,200 --> 00:13:39,728
De meeste Duitsers vonden
Hitler toch nog te radicaal...
137
00:13:42,080 --> 00:13:44,686
als ze überhaupt aan hem dachten.
138
00:13:47,080 --> 00:13:53,406
In nog geen drie maanden was
er een beurskrach op Wall Street...
139
00:13:56,480 --> 00:14:00,041
die de Duitse economie
mee naar beneden sleurde.
140
00:14:02,400 --> 00:14:04,801
Binnen een jaar...
141
00:14:04,880 --> 00:14:10,922
zouden de nazi's een van de grootste
politieke partijen in Duitsland zijn.
142
00:14:19,520 --> 00:14:24,651
Terwijl de misère almaar erger werd en
we wanhopig om een verlosser riepen...
143
00:14:26,400 --> 00:14:29,961
kwam hij als een berg tevoorschijn.
144
00:14:30,040 --> 00:14:34,648
OTTO BANGERT
NAZI PARTIJLID
145
00:14:34,720 --> 00:14:38,441
Colonnes marcheren, drums roffelen...
146
00:14:40,720 --> 00:14:46,727
en 100.000 mannen staan
trots om een man bijeengeschaard.
147
00:14:50,440 --> 00:14:54,365
Nu, bouw uw volk op, o meester.
148
00:14:55,440 --> 00:14:58,569
Een nieuw, groots vaderland
wacht op u.
149
00:15:17,760 --> 00:15:19,364
Het was 1932.
150
00:15:20,400 --> 00:15:25,327
Deze beelden werden opgenomen bij
een kermis nabij Leipzig, Duitsland.
151
00:15:26,040 --> 00:15:30,204
Cineast Walter Lenger
bracht z'n 16mm camera mee...
152
00:15:30,280 --> 00:15:32,681
en z'n aanstaande bruid.
153
00:15:38,560 --> 00:15:40,642
De sfeer was vrolijk...
154
00:15:44,160 --> 00:15:46,606
maar buiten de kermis...
155
00:15:50,080 --> 00:15:52,526
werd er om revolutie geroepen.
156
00:15:55,160 --> 00:15:58,562
Als je Duits was en
je verandering wilde...
157
00:15:59,880 --> 00:16:01,723
waren er twee keuzes.
158
00:16:02,920 --> 00:16:06,402
Of je voegde je bij het
groeiende aantal communisten...
159
00:16:08,040 --> 00:16:13,763
of, zoals Walter Lenger,
je voegde je bij de nazipartij.
160
00:16:18,040 --> 00:16:23,809
'STEM OP HITLER'
1932-1933
161
00:16:28,800 --> 00:16:32,247
De Grote Depressie
ging z'n derde jaar in...
162
00:16:36,560 --> 00:16:42,249
en Duitsland had net zo veel
te lijden gehad als andere landen.
163
00:16:44,560 --> 00:16:46,085
Duitse moeder...
164
00:16:47,760 --> 00:16:50,127
de vader van je kinderen
en broodwinner...
165
00:16:50,200 --> 00:16:53,249
staat voor de gesloten fabrieken.
166
00:16:54,120 --> 00:16:56,851
Zonder werk, zonder brood...
167
00:16:57,520 --> 00:17:01,081
zonder hoop op een
verbetering van z'n levenslot.
168
00:17:03,200 --> 00:17:04,884
Duitse moeder...
169
00:17:04,960 --> 00:17:08,567
je wilt een goede toekomst
en vrijheid voor je kinderen.
170
00:17:09,960 --> 00:17:16,570
Daarom zult u op 13 maart
op Adolf Hitler stemmen.
171
00:17:16,640 --> 00:17:20,042
NAZI CAMPAGNEPAMFLET
172
00:17:22,360 --> 00:17:25,523
Walter Lenger legde op film vast...
173
00:17:25,600 --> 00:17:29,491
hoe Hitler z'n enige poging
deed om verkozen te worden...
174
00:17:29,560 --> 00:17:31,449
tot minister-president van Duitsland.
175
00:17:33,440 --> 00:17:40,244
FILMTEST VAN LENGER
176
00:18:01,600 --> 00:18:04,922
OP 13 MAART 1932
177
00:18:05,000 --> 00:18:08,209
HAALT HITLER 11 MILJOEN
STEMMEN BINNEN
178
00:18:08,280 --> 00:18:11,011
IN DE VERKIEZINGSCAMPAGNE.
179
00:18:11,080 --> 00:18:12,684
HIJ VERLOOR.
180
00:18:19,120 --> 00:18:23,523
Vrienden van de partij,
vrienden van de republiek...
181
00:18:26,680 --> 00:18:29,490
de dag des oordeels
heeft iemand afgewezen...
182
00:18:34,920 --> 00:18:41,804
Duitsland heeft hun greep
naar de politieke macht afgewezen.
183
00:18:46,760 --> 00:18:49,650
Als tegenstander van de nazi's...
184
00:18:49,720 --> 00:18:54,521
wist je zeker dat dit het
einde van Adolf Hitler was.
185
00:18:57,800 --> 00:19:00,201
Hitler zelf is eerder een handicap...
186
00:19:00,280 --> 00:19:03,329
voor de rondom hem
bijeengegaarde beweging.
187
00:19:07,080 --> 00:19:09,731
Bovendien, voor gewone Duitsers...
188
00:19:09,800 --> 00:19:12,963
is z'n persoonlijke verschijning
enorm afstotend.
189
00:19:16,840 --> 00:19:18,808
Het epileptische gedrag...
190
00:19:20,240 --> 00:19:23,801
de wilde gesticulaties en
het schuim om de mond...
191
00:19:25,720 --> 00:19:28,849
de bij toerbeurt onpeilbare
en starende ogen.
192
00:19:32,520 --> 00:19:36,320
De velen die Hitler bejubelden...
193
00:19:36,400 --> 00:19:41,167
zouden hem niet om een vuurtje vragen
als ze hem op straat tegenkwamen.
194
00:19:45,640 --> 00:19:50,965
Maar in minder dan een jaar
was Hitler kanselier.
195
00:20:01,040 --> 00:20:04,328
Het was 10 februari 1933.
196
00:20:06,280 --> 00:20:08,009
Je kunt aan het geluid horen...
197
00:20:08,240 --> 00:20:13,485
dat de koortsachtige spanning groeit.
198
00:20:14,880 --> 00:20:19,488
Ook al hadden ze nooit meer
dan 37 procent van de stemmen...
199
00:20:21,080 --> 00:20:25,802
de nazi's waren de grootste
politieke partij in Duitsland.
200
00:20:28,920 --> 00:20:36,486
Dus installeerden de Duitse leiders
Adolf Hitler als kanselier.
201
00:20:41,520 --> 00:20:47,562
Rijkskanselier Adolf Hitler,
de leider van het nieuwe Duitsland...
202
00:20:48,520 --> 00:20:51,808
hier in het Sportpalast.
203
00:20:55,160 --> 00:20:59,449
Zo'n 20 miljoen mensen
in heel Duitsland...
204
00:21:00,360 --> 00:21:03,569
luisterden naar deze radio-uitzending.
205
00:21:06,360 --> 00:21:09,603
Hitlers grootste gehoor ooit.
206
00:21:51,280 --> 00:21:55,922
Duitsers, m'n volk,
partijleden...
207
00:21:58,040 --> 00:22:00,691
rijk en arm,
stad en platteland...
208
00:22:01,160 --> 00:22:03,208
de opgeleiden en de wetenden...
209
00:22:03,720 --> 00:22:05,609
en de onwetenden.
210
00:22:07,320 --> 00:22:10,403
De taak van de politiek...
211
00:22:11,560 --> 00:22:17,044
is niet om een factie
te vertegenwoordigen.
212
00:22:18,240 --> 00:22:21,767
De taak van de politiek is echter...
213
00:22:23,920 --> 00:22:31,122
deze scheiding te dichten
voor het algemeen belang.
214
00:22:42,080 --> 00:22:46,210
Alleen in onze handen...
215
00:22:48,560 --> 00:22:52,406
ligt de toekomst van het Duitse volk.
216
00:22:52,840 --> 00:22:54,205
In deze handen.
217
00:23:17,080 --> 00:23:18,844
Na deze speech...
218
00:23:18,920 --> 00:23:24,165
werd de nazipartij overspoeld
met zo veel aanmeldingen...
219
00:23:24,240 --> 00:23:26,720
dat ze aanmeldingen
moesten uitstellen.
220
00:23:29,320 --> 00:23:34,042
Toch had Hitler Duitsland
nog niet in z'n greep.
221
00:23:36,520 --> 00:23:40,081
Dat veranderde twee weken later.
222
00:23:52,760 --> 00:23:57,322
De ochtend van 28 februari 1933.
223
00:24:06,320 --> 00:24:08,084
Als je in Berlijn woonde...
224
00:24:10,680 --> 00:24:12,682
werd je hiermee wakker.
225
00:24:19,760 --> 00:24:26,325
In de nacht had iemand het Duitse
parlementsgebouw in brand gestoken.
226
00:24:29,920 --> 00:24:34,209
Nu was de revolutie pas echt begonnen.
227
00:24:38,160 --> 00:24:40,322
De middenklasse was afgestoten...
228
00:24:40,400 --> 00:24:43,768
door de ruwheid en het gebrek
aan finesse van de nazi's.
229
00:24:47,560 --> 00:24:54,250
Nu zijn ze bevreesd en overgehaald
door de brand in de Reichstag.
230
00:24:57,520 --> 00:25:03,482
'HUIL MET DE WOLVEN'
MAART 1933
231
00:25:06,880 --> 00:25:08,530
Tot op de dag van vandaag...
232
00:25:08,600 --> 00:25:13,481
is niemand er zeker van wie de brand
aanstak die de Reichstag vernietigde.
233
00:25:14,640 --> 00:25:17,564
Maar Hitler wist wie
hij de schuld zou geven...
234
00:25:19,960 --> 00:25:23,407
z'n rivalen de communisten.
235
00:25:31,400 --> 00:25:36,930
De nazipers zei dat de brand
bedoeld was als een signaal...
236
00:25:37,000 --> 00:25:42,769
voor communisten in Duitland
om in opstand te komen.
237
00:25:44,720 --> 00:25:50,568
Ze wilden knokploegen de dorpen
insturen om te moorden en plunderen.
238
00:25:50,840 --> 00:25:52,001
LOUISE SOLMITZ
SCHOOLDOCENT
239
00:25:52,080 --> 00:25:55,209
Gijzelaars zouden uit de
middenklasse worden genomen...
240
00:25:56,160 --> 00:26:01,121
vrouwen en kinderen van politieagenten
als menselijke schilden gebruikt.
241
00:26:02,720 --> 00:26:08,489
De vernietiging van alle culturele
waarden, net zoals in Rusland.
242
00:26:13,880 --> 00:26:17,202
Hitler had een communistische
dreiging bedacht.
243
00:26:18,680 --> 00:26:22,924
Die gebruikte hij om z'n
oppositie te verpletteren.
244
00:26:23,640 --> 00:26:26,246
BINNEN 24 UUR NA DE BRAND
245
00:26:26,320 --> 00:26:28,641
WERDEN PERSVRIJHEID,
VRIJHEID VAN MENINGSUITING
246
00:26:28,720 --> 00:26:34,011
EN HET RECHT TOT SAMENSCHOLEN
OPGEHEVEN.
247
00:26:41,880 --> 00:26:44,247
De ochtend na de brand...
248
00:26:44,320 --> 00:26:47,290
besprak ik deze zaken
met een paar vrienden.
249
00:26:51,520 --> 00:26:56,686
Zij waren allen erg geïnteresseerd in
de vraag wie de brand had aangestoken.
250
00:26:56,760 --> 00:27:01,561
Velen van hen gaven aan dat ze
het officiële verhaal betwijfelden.
251
00:27:03,320 --> 00:27:05,243
Geen van hen zat ermee...
252
00:27:05,320 --> 00:27:09,120
dat van nu af aan hun telefoons
zouden worden afgeluisterd...
253
00:27:10,680 --> 00:27:15,811
hun brieven geopend
en in hun bureaus ingebroken.
254
00:27:23,040 --> 00:27:25,042
DAGEN NA DE BRAND...
255
00:27:25,120 --> 00:27:27,964
WERDEN ER DUIZENDEN
COMMUNISTEN GEARRESTEERD.
256
00:27:42,080 --> 00:27:47,086
Radicale en gewelddadige veranderingen
voltrokken zich in heel Duitsland.
257
00:27:48,720 --> 00:27:52,008
Hitler had ze alle gerechtvaardigd.
258
00:27:55,000 --> 00:27:59,483
Deze roekeloze interventies door
de regering doen vreemd aan...
259
00:27:59,560 --> 00:28:01,642
ELIZABETH GEBENSLEBEN
INWONER VAN BRUNSWIJK
260
00:28:01,720 --> 00:28:03,643
maar we moeten schoon schip maken.
261
00:28:04,280 --> 00:28:06,726
De communisten moeten verdwijnen.
262
00:28:30,080 --> 00:28:33,163
Dag na dag: vlaggen worden gehesen...
263
00:28:33,240 --> 00:28:34,924
VICTOR KLEMPERER
PROFESSOR IN DE LITERATUUR
264
00:28:35,000 --> 00:28:40,643
gebouwen overgenomen, mensen
doodgeschoten en kranten verboden.
265
00:28:42,720 --> 00:28:46,327
Het is schokkend hoe bruut geweld...
266
00:28:46,400 --> 00:28:50,086
overtredingen van de wet,
barbaarse meningen...
267
00:28:51,200 --> 00:28:54,443
onverbloemd verschijnen
als orders van bovenaf.
268
00:28:56,320 --> 00:29:01,611
Het is zelfs zeer riskant
om dit te schrijven.
269
00:29:11,640 --> 00:29:13,927
Het was 23 maart.
270
00:29:15,480 --> 00:29:17,801
De communisten zaten achter tralies.
271
00:29:18,760 --> 00:29:25,564
Er was niemand over om de meerderheid
in het Duitse parlement te stoppen...
272
00:29:32,160 --> 00:29:37,610
toen gedelegeerden stemden om
Adolf Hitler alle macht te geven.
273
00:29:41,040 --> 00:29:47,764
Hij was toen precies
52 dagen kanselier.
274
00:29:48,920 --> 00:29:54,324
Het kwam erop neer dat
hij nu een dictator was.
275
00:29:59,120 --> 00:30:02,044
We huilen van geluk en vreugde.
276
00:30:02,400 --> 00:30:07,122
NAZI PARTIJLID
277
00:30:07,200 --> 00:30:10,329
Alle verzetshaarden zijn uitgeblust.
278
00:30:13,240 --> 00:30:16,528
Enthousiasme heeft
de hele natie in z'n greep.
279
00:30:20,640 --> 00:30:22,369
We kunnen amper geloven...
280
00:30:22,440 --> 00:30:27,571
dat onze geliefde Führer
aan het roer van het Rijk staat.
281
00:30:38,720 --> 00:30:40,449
Kerkklokken luiden...
282
00:30:42,000 --> 00:30:43,809
kinderen zwaaien met vlaggen.
283
00:30:46,160 --> 00:30:48,128
Dagelijks zijn er parades.
284
00:30:52,200 --> 00:30:54,931
De mensen zijn het juichen
gewend geraakt...
285
00:30:58,880 --> 00:31:01,406
zelfs als er geen reden voor is.
286
00:31:04,480 --> 00:31:09,281
Zij die zich van de nazi's
distantiëren...
287
00:31:09,360 --> 00:31:16,323
worden elke dag doodgefolterd met
stalen zwepen en elektrische boren.
288
00:31:23,920 --> 00:31:27,606
Het is beter om feest te vieren.
Huil met de wolven.
289
00:31:51,200 --> 00:31:54,682
Het is 28 maart 1933.
290
00:31:55,920 --> 00:32:01,131
Adolf Hitler was vijf dagen
dictator van Duitsland.
291
00:32:01,840 --> 00:32:09,611
Tenzij je je openlijk tegen de nazi's
verzette, ging je leven gewoon door.
292
00:32:12,160 --> 00:32:16,688
Voor sommigen ging dat veranderen.
293
00:32:20,800 --> 00:32:24,361
We lunchen met een professor
in de Rechten en z'n vrouw.
294
00:32:27,680 --> 00:32:29,284
Ze zijn beiden Joods.
295
00:32:31,200 --> 00:32:35,000
Het verbazingwekkende is dat
deze slimme, charmante vrouw...
296
00:32:35,840 --> 00:32:39,447
niets tegen de nazi's heeft.
297
00:32:41,280 --> 00:32:47,401
'GEEN KWAAD ZAL WORDEN GEDAAN'
1 APRIL 1933
298
00:32:49,600 --> 00:32:55,607
Integendeel, ze vertelt ons over de
buitengewone kwaliteiten van Hitler.
299
00:32:58,720 --> 00:33:02,520
Over de grootsheid van de tijd
die wij mogen meemaken...
300
00:33:04,640 --> 00:33:10,170
over de nationale wedergeboorte.
Ze is er vast van overtuigd...
301
00:33:10,240 --> 00:33:16,566
dat opgeleide Joden in Duitsland
geen kwaad zal worden gedaan.
302
00:33:21,320 --> 00:33:23,448
Vier dagen na deze lunch...
303
00:33:24,600 --> 00:33:28,650
gebruikte nazipartijlid
Walter Lenger z'n camera...
304
00:33:28,720 --> 00:33:34,602
om een ander historisch moment
van het Derde Rijk vast te leggen.
305
00:33:50,480 --> 00:33:57,443
Vermijd alle Joodse winkels
Koop alleen Duits
306
00:34:02,720 --> 00:34:08,841
De nazi's boycotten alle
Joodse bedrijven in Duitsland.
307
00:34:16,440 --> 00:34:23,449
BRITS NIEUWSBLAD
APRIL 1933
308
00:34:36,360 --> 00:34:40,684
Nog minder dan een op de 100
Duitsers is Joods.
309
00:34:44,080 --> 00:34:47,050
De meesten beschouwden
zich allereerst als Duitsers.
310
00:34:49,920 --> 00:34:55,609
Toch zei Hitler dat de
Joden Duitslands ongeluk waren.
311
00:35:00,080 --> 00:35:04,608
Plots voelt iedereen zich
geroepen of verplicht...
312
00:35:05,280 --> 00:35:07,726
een mening over de Joden te hebben...
313
00:35:11,320 --> 00:35:13,448
en die publiekelijk te uiten.
314
00:35:16,560 --> 00:35:21,691
Men maakt onderscheid tussen
degelijke Joden en de anderen.
315
00:35:26,000 --> 00:35:28,401
Ik sympathiseer met de Joden.
316
00:35:28,480 --> 00:35:30,528
HUISVROUW UIT BERLIJN
317
00:35:30,600 --> 00:35:36,164
Ik ben er wel een voorstander van dat
ze zich tot het christendom bekeren...
318
00:35:37,720 --> 00:35:39,563
als ik zo eerlijk mag zijn.
319
00:35:43,360 --> 00:35:45,203
Waarom blijven ze liegen...
320
00:35:45,960 --> 00:35:49,442
als ze de macht al bezitten om
te doen wat hen belieft?
321
00:35:50,240 --> 00:35:51,969
Dat wil ik weten.
322
00:35:52,040 --> 00:35:53,405
DR. LANDAU
JOOD UIT BERLIJN
323
00:35:53,480 --> 00:35:58,088
Waarom vermoorden ze ons niet
gewoon als ze dat zo graag willen?
324
00:36:18,920 --> 00:36:23,960
De nationale revolutie heeft
de kinderziel niet onberoerd gelaten.
325
00:36:24,040 --> 00:36:27,726
NAZI PARTIJBLAD
326
00:36:27,800 --> 00:36:31,168
Zelfs de jongste kinderen
zingen het nazipartijlied...
327
00:36:31,240 --> 00:36:34,642
met vurig enthousiasme
en ware devotie.
328
00:36:40,160 --> 00:36:46,202
'ZING, VAL AAN EN OVERWIN'
APRIL-DECEMBER 1933
329
00:36:49,840 --> 00:36:57,042
Deze foto's verschenen in april 1933
in een nazipropagandapublicatie.
330
00:36:59,360 --> 00:37:01,886
Deze jongens hebben
een nieuw spel bedacht.
331
00:37:03,400 --> 00:37:08,406
Het hoofdkwartier van de nazipartij
is gemaakt van doeken en stokken.
332
00:37:09,680 --> 00:37:13,765
In de tent is een
afbeelding van Adolf Hitler.
333
00:37:17,240 --> 00:37:20,130
Het wordt spannend als het
hoofdkwartier van de communisten...
334
00:37:20,200 --> 00:37:23,204
gemaakt van oude vuilnisbakken,
wordt bestormd.
335
00:37:30,400 --> 00:37:32,004
Er wordt huiszoeking verricht...
336
00:37:35,840 --> 00:37:40,323
en de communisten worden afgevoerd
naar een concentratiekamp.
337
00:37:45,720 --> 00:37:50,647
's Avonds sluipt Klaas Vaak
stilletjes hun dromen binnen...
338
00:37:52,280 --> 00:37:58,242
drummend en trompet spelend, terwijl
zij zingen, aanvallen en overwinnen.
339
00:38:00,120 --> 00:38:06,605
Zelfs kleine kinderen wisten wat de
nazi's met hun tegenstanders deden.
340
00:38:06,960 --> 00:38:08,291
ORANIENBURG-KAMP
APRIL 1933
341
00:38:08,360 --> 00:38:13,002
Deze beelden werden gefilmd bij
het concentratiekamp Oranienburg...
342
00:38:13,080 --> 00:38:17,244
buiten Berlijn
in het voorjaar van 1933.
343
00:38:19,880 --> 00:38:24,681
Het laat een ordelijk kamp zien waar
gevangenen humaan behandeld worden.
344
00:38:27,120 --> 00:38:28,963
Maar als je er was...
345
00:38:30,200 --> 00:38:34,888
zou je iets heel anders
hebben ervaren.
346
00:38:43,920 --> 00:38:48,403
Niemand weet wanneer het zijn
beurt is om geslagen te worden...
347
00:38:48,480 --> 00:38:51,051
of waarom hij geslagen wordt.
348
00:38:51,680 --> 00:38:58,165
ORANIENBURG GEVANGENE
18 JAAR OUD
349
00:38:58,240 --> 00:39:05,522
Zij die in het kamp geslagen worden
durven vaak geen woord te uiten.
350
00:39:06,680 --> 00:39:12,050
'S Nachts hoor je
hun gekerm en gehuil.
351
00:39:14,720 --> 00:39:19,408
EIND 1933 WAREN
100.000 DUITSERS GEARRESTEERD
352
00:39:24,120 --> 00:39:28,170
TEN MINSTE 600 VAN HEN WERDEN
GEDOOD IN POLITIEHECHTENIS
353
00:39:30,800 --> 00:39:32,848
Een vriend vertelt dit verhaal.
354
00:39:32,920 --> 00:39:36,527
VICTOR KLEMPERER
PROFESSOR IN DE LITERATUUR
355
00:39:36,600 --> 00:39:38,682
Een man z'n tuin werd opgegraven.
356
00:39:40,880 --> 00:39:43,884
Er zou een machinegeweer in liggen.
357
00:39:45,840 --> 00:39:47,888
Maar er werd niks gevonden.
358
00:39:50,920 --> 00:39:54,242
Men sloeg hem totdat hij bekende.
359
00:39:59,680 --> 00:40:02,650
Z'n lijk werd terug naar
het ziekenhuis gebracht.
360
00:40:04,200 --> 00:40:06,931
Z'n lichaam had sporen
van laarzen op zijn maag...
361
00:40:07,840 --> 00:40:10,446
en vuistgrote gaten in z'n rug.
362
00:40:12,440 --> 00:40:14,727
De officiële doodsoorzaak?
363
00:40:17,080 --> 00:40:18,411
Dysenterie.
364
00:40:23,480 --> 00:40:25,403
De boodschap was duidelijk.
365
00:40:27,400 --> 00:40:31,803
Verzet, in welke vorm dan ook,
werd niet getolereerd.
366
00:40:35,920 --> 00:40:39,891
Het Derde Rijk was
aan z'n opmars begonnen.
367
00:40:52,600 --> 00:41:00,600
Het was 1 januari 1934 en de nazi's
luidden het nieuwe jaar in.
368
00:41:06,160 --> 00:41:08,686
Een succesvol jaar ligt achter ons.
369
00:41:09,360 --> 00:41:14,400
Burgers, staat en natie
zijn een geworden.
370
00:41:14,480 --> 00:41:17,768
JOSEF GOEBBELS
MINISTER VAN PROPAGANDA
371
00:41:18,400 --> 00:41:23,201
De sterke wil van de Führer
heerst over ons allen.
372
00:41:25,200 --> 00:41:30,764
Duitsland staat tegenover de wereld
als een standvastige eenheid.
373
00:41:34,800 --> 00:41:38,521
Niet iedereen was welkom
in het nieuwe regime...
374
00:41:40,760 --> 00:41:45,926
alleen de burgers die de nazi's
als raciaal superieur beschouwden.
375
00:41:47,840 --> 00:41:53,165
Dit jaar moesten er
daar meer van komen.
376
00:41:56,080 --> 00:42:02,122
'IK HEB NIETS MISDAAN'
JANUARI 1934
377
00:42:03,480 --> 00:42:10,489
HARTMANNS HOME MOVIES
378
00:42:14,720 --> 00:42:21,524
In 1934 verwelkomden nazipartijlid
Kurt Hartmann en z'n vrouw Lotte...
379
00:42:22,640 --> 00:42:25,086
dit pasgeboren jongetje.
380
00:42:30,360 --> 00:42:32,806
Ulrich Hartmann had geluk...
381
00:42:32,880 --> 00:42:37,408
dat z'n ouders geen ongewenste
genetische eigenschappen hadden...
382
00:42:39,760 --> 00:42:41,524
want dit jaar...
383
00:42:42,640 --> 00:42:50,411
begonnen de nazi's te voorkomen dat
deze mensen zich konden voortplanten.
384
00:43:07,840 --> 00:43:11,003
De nazi's maakten dit
soort propagandafilms...
385
00:43:11,760 --> 00:43:14,525
om meegaandheid met
de nieuwe wet aan te moedigen.
386
00:43:27,400 --> 00:43:29,562
Maar je kon onder dwang
worden gesteriliseerd...
387
00:43:29,640 --> 00:43:33,611
voor alles wat als
een genetisch defect werd beschouwd.
388
00:43:41,560 --> 00:43:46,327
Ik heb een brief ontvangen waarin
staat dat ik onvruchtbaar moet zijn.
389
00:43:46,960 --> 00:43:53,969
'EMMA'
ARBEIDER IN SIGARENFABRIEK
390
00:43:55,520 --> 00:43:57,568
Ik verwerp dit besluit.
391
00:43:59,960 --> 00:44:03,885
Ik kan niet begrijpen waarom
ik moet worden gesteriliseerd...
392
00:44:03,960 --> 00:44:06,327
omdat ik nooit iets heb misdaan.
393
00:44:08,120 --> 00:44:11,408
Iedereen kan een zenuwinzinking
hebben gehad.
394
00:44:13,760 --> 00:44:16,081
Emma werd desondanks gesteriliseerd.
395
00:44:22,520 --> 00:44:23,885
TEN MINSTE 400.000 DUITSERS
WERDEN GESTERILISEERD VANWEGE
396
00:44:23,960 --> 00:44:25,371
BLINDHEID - EPILEPSIE
HOMOSEKSUALITEIT
397
00:44:25,440 --> 00:44:26,726
DEPRESSIE - ALCOHOLISME
398
00:44:26,800 --> 00:44:28,211
DOOFHEID -
SEKSUELE PROMISCUÏTEIT
399
00:44:28,280 --> 00:44:30,408
EN FYSIEKE AFWIJKINGEN
400
00:44:53,280 --> 00:44:57,251
Ik heb gemerkt dat in
deze triomfantelijke nazivieringen...
401
00:44:58,160 --> 00:45:01,607
een door mij nog niet
eerder gezien verschijnsel zit.
402
00:45:01,760 --> 00:45:06,322
AMERIKAANSE TOERIST
403
00:45:06,680 --> 00:45:11,971
Achter de band en de
stormtroepen met hun bruine shirts...
404
00:45:13,520 --> 00:45:18,003
volgt nu een lange staart
van burgers met wapperende vlaggen...
405
00:45:19,160 --> 00:45:21,083
die nooit eerder met hen marcheerden.
406
00:45:24,520 --> 00:45:30,050
'ONVERBIDDELIJKE
GEHOORZAAMHEID' FEBRUARI 1934
407
00:45:37,240 --> 00:45:39,607
Het was 25 februari.
408
00:45:43,160 --> 00:45:46,881
Deze naziloyalisten waren
in München bijeengekomen...
409
00:45:46,960 --> 00:45:51,727
voor wat men de grootste eedaflegging
in de menselijke geschiedenis noemt.
410
00:45:55,200 --> 00:45:58,966
Als je wist wat goed voor je was,
sloot je je bij hen aan.
411
00:46:00,200 --> 00:46:05,843
We kondigen een gezamenlijke
eed van trouw aan.
412
00:46:07,000 --> 00:46:12,131
Ik zweer aan Adolf Hitler...
413
00:46:15,000 --> 00:46:23,000
standvastige loyaliteit en
onverbiddelijke gehoorzaamheid.
414
00:46:45,120 --> 00:46:53,120
In 1934 begon Kurt en Lotte Hartmanns
oudste zoon, Peter, op school.
415
00:46:57,200 --> 00:47:01,649
Zoals andere Duitse jongens
leerde hij op z'n eerste dag...
416
00:47:02,480 --> 00:47:07,611
de verplichte Duitse groet,
'Heil Hitler'.
417
00:47:18,200 --> 00:47:22,410
Als je een volwassene was en
je gebruikte de Hitlergroet niet...
418
00:47:24,080 --> 00:47:27,482
riskeerde je naar een concentratie-
kamp gestuurd te worden.
419
00:47:32,880 --> 00:47:39,525
Nu, althans in het openbaar,
leek het alsof iedereen nazi was.
420
00:47:58,600 --> 00:48:03,731
Iedereen, letterlijk iedereen,
krimpt ineen van angst.
421
00:48:06,480 --> 00:48:14,480
Geen brief, telefoongesprek,
geen woord op straat is nog veilig.
422
00:48:16,600 --> 00:48:21,606
Iedereen is bang dat
de andere persoon een informant is.
423
00:48:34,840 --> 00:48:37,525
De zomer van 1934.
424
00:48:49,560 --> 00:48:52,643
Nazipartijlid Adolf van Hinüber...
425
00:48:52,720 --> 00:48:58,250
filmde deze beelden op het eiland
Borkum in de Noordzee.
426
00:49:03,960 --> 00:49:07,806
Hij en z'n vrienden waren welkom
op deze populaire vakantiebestemming.
427
00:49:15,040 --> 00:49:17,042
Joden niet.
428
00:49:24,240 --> 00:49:31,727
Decennia lang beweerden de inwoners
van Borkum Jodenvrij te zijn.
429
00:49:33,840 --> 00:49:41,840
Dit jaar wilden de nazi's dat doel
in heel Duitsland bereiken.
430
00:49:44,480 --> 00:49:47,484
'EEN VOLK - EEN DUITSLAND
EEN FÜHRER'
431
00:49:47,560 --> 00:49:49,767
SEPTEMBER 1934
432
00:50:06,040 --> 00:50:12,730
Als je een toegewijd nazipartijlid was
eindigde de zomer zoals altijd...
433
00:50:13,000 --> 00:50:17,688
met de jaarlijkse pelgrimage naar
Neurenberg voor de partijbijeenkomst.
434
00:50:23,000 --> 00:50:29,531
Voor de getrouwen was dit het
hoogtepunt van de nazikalender.
435
00:50:46,760 --> 00:50:52,483
Maar de bijeenkomst van 1934 was wel
heel bijzonder...
436
00:50:56,600 --> 00:50:58,807
want in dit jaar...
437
00:50:58,960 --> 00:51:05,889
werd het meest invloedrijke stukje
nazipropganda ooit gefilmd.
438
00:51:08,360 --> 00:51:14,891
TRIOMF VAN DE WIL
439
00:51:21,040 --> 00:51:23,122
Waar ik in Neurenberg
getuige van was...
440
00:51:23,200 --> 00:51:28,764
is een van de meest merkwaardige
gebeurtenissen uit m'n leven.
441
00:51:36,640 --> 00:51:43,205
Ik kan het nergens mee vergelijken
wat ik als kunstenaar ooit meemaakte.
442
00:51:44,960 --> 00:51:46,121
Mijn Führer...
443
00:51:46,880 --> 00:51:53,286
ik heb 52.000 arbeiders
op de werklijst staan.
444
00:51:55,560 --> 00:51:56,686
Heil arbeiders.
445
00:51:57,440 --> 00:51:59,761
Heil mijn Führer.
446
00:52:09,280 --> 00:52:12,329
Om de glorie van het Derde Rijk
vast te leggen...
447
00:52:12,520 --> 00:52:16,411
hielp filmmaker Leni Riefenstahl
het te presenteren.
448
00:52:18,160 --> 00:52:23,246
Deze scène werd minstens 50
keer gerepeteerd en geregisseerd.
449
00:52:23,440 --> 00:52:26,569
Kameraad, waar kom je vandaan?
450
00:52:28,200 --> 00:52:30,123
Friesland.
451
00:52:30,520 --> 00:52:32,284
En jij, kameraad?
452
00:52:33,480 --> 00:52:35,050
Kaiserstuhl.
453
00:52:35,320 --> 00:52:36,367
En jij?
454
00:52:36,760 --> 00:52:37,807
Nabij de Donau.
455
00:52:38,240 --> 00:52:39,287
Bij de Rijn.
456
00:52:39,360 --> 00:52:41,886
Bij de Saar.
457
00:52:43,560 --> 00:52:45,210
Een volk...
458
00:52:45,840 --> 00:52:47,842
Een Führer...
459
00:52:48,200 --> 00:52:49,690
Een rijk...
460
00:52:50,080 --> 00:52:52,401
Een Duitsland.
461
00:52:53,440 --> 00:52:58,924
De 'triomf van de wil' werd
wereldwijd geprezen...
462
00:53:00,080 --> 00:53:07,089
en won prijzen in Duitsland,
Venetië en, uiteindelijk, Parijs.
463
00:53:08,800 --> 00:53:16,800
Binnen een jaar na de prijs was Hitler
Time Magazine's man van het jaar.
464
00:53:18,480 --> 00:53:20,960
VANAF 1935 WERD
'TRIOMF VAN DE WIL'
465
00:53:21,040 --> 00:53:23,520
VERPLICHT GEKEKEN
IN ALLE DUITSE SCHOLEN.
466
00:53:27,520 --> 00:53:32,367
TEGENWOORDIG IS DE FILM
IN DUITSLAND VERBODEN.
467
00:54:01,720 --> 00:54:04,690
Een lerares in Dörnberg
liet de kinderen nazeggen:
468
00:54:04,840 --> 00:54:06,763
DUITS-JOODSE BELANGENGROEP
469
00:54:06,840 --> 00:54:08,285
Joden zijn zondaars.
470
00:54:09,520 --> 00:54:12,046
Ze slachten christelijke kinderen af.
471
00:54:13,120 --> 00:54:14,645
Ze snijden hun kelen open...
472
00:54:16,200 --> 00:54:18,282
dat Joodse ongedierte.
473
00:54:21,880 --> 00:54:24,690
De lerares dreigde
de kinderen te straffen...
474
00:54:25,320 --> 00:54:29,006
als ze de volgende dag het gedicht
niet uit hun hoofd kenden.
475
00:54:34,800 --> 00:54:39,840
'EEN DIER DAT BLOED RUIKT'
SEPTEMBER 1935
476
00:54:41,840 --> 00:54:45,083
Het was 15 september 1935...
477
00:54:45,960 --> 00:54:51,649
en wederom verzamelden de
nazigelovigen zich in Neurenberg.
478
00:54:56,560 --> 00:54:59,564
In een speech die
landelijk werd uitgezonden...
479
00:55:01,040 --> 00:55:06,490
besprak Hitler wat hij
het Jodenvraagstuk noemde.
480
00:55:08,840 --> 00:55:15,325
De wet is een poging
een wettelijke oplossing te vinden.
481
00:55:18,360 --> 00:55:22,331
Als dat faalt, zal het nodig zijn...
482
00:55:22,400 --> 00:55:27,486
het probleem over te dragen aan
de Nationaalsocialistische partij...
483
00:55:28,760 --> 00:55:34,403
voor een definitieve oplossing.
484
00:55:38,920 --> 00:55:40,649
JODEN WAREN GEEN
DUITSE BURGERS MEER.
485
00:55:40,720 --> 00:55:42,643
HUWELIJKEN TUSSEN DUITSERS
EN JODEN WAREN VERBODEN.
486
00:55:42,720 --> 00:55:47,362
GESLACHTSGEMEENSCHAP TUSSEN
JODEN EN DUITSERS EVENEENS.
487
00:55:52,120 --> 00:55:54,361
Nadat deze drie wetten
werden voorgelezen...
488
00:55:58,160 --> 00:56:01,687
vulde een minutenlang applaus de hal.
489
00:56:09,240 --> 00:56:17,240
Het was de roep van
een wild dier dat bloed ruikt.
490
00:56:34,040 --> 00:56:36,566
Welkom in Berlijn,
hoofdstad van het Duitse Rijk.
491
00:56:38,320 --> 00:56:44,089
In de zomer van 1936 kwam
de hele wereld naar Berlijn.
492
00:56:44,160 --> 00:56:45,207
DUITSE TOERISTENFILM
493
00:56:45,280 --> 00:56:48,602
Voor Berlijn is 1936
het Olympische jaar...
494
00:56:48,680 --> 00:56:52,127
en daarom presenteert Berlijn
zich in haar mooiste kledij.
495
00:56:52,840 --> 00:56:56,003
Het hoofdthema zijn de vlaggen
van het nieuwe partijsymbool...
496
00:56:56,080 --> 00:56:59,687
de zwarte hakenkruizen in een
witte cirkel op een rode achtergrond.
497
00:57:00,800 --> 00:57:05,522
In de Duitse hoofdstad werden
de 11e Olympische Spelen gehouden...
498
00:57:06,280 --> 00:57:10,080
en het Derde Rijk maakte
dit soort toeristenfilms...
499
00:57:11,720 --> 00:57:15,122
om buitenlanders aan te trekken.
500
00:57:16,280 --> 00:57:21,605
Hitler wilde dat de wereld de nazi-
renaissance zelf kon aanschouwen.
501
00:57:23,360 --> 00:57:31,360
Daarom werd er twee weken in augustus
een show opgevoerd door de nazi's.
502
00:57:33,200 --> 00:57:36,249
'DE EERSTE OLYMPIADE
VAN ONS NIEUWE TIJDPERK'
503
00:57:36,320 --> 00:57:38,607
AUGUSTUS 1936
504
00:57:43,640 --> 00:57:46,610
Als je een buitenlandse toerist
was bij de Spelen...
505
00:57:47,280 --> 00:57:54,050
hadden de nazi's je kunnen overtuigen
dat Duitsland open en tolerant was.
506
00:58:00,200 --> 00:58:06,367
Voor de eerste keer in drie jaar kon
men weer buitenlandse kranten kopen.
507
00:58:16,720 --> 00:58:21,408
De borden die Joden verboden
parken en banken te betreden...
508
00:58:21,480 --> 00:58:23,050
waren verwijderd.
509
00:58:35,440 --> 00:58:41,971
Als je Duits was, wist je dat
dit niet Nazi-Duitsland was.
510
00:58:47,480 --> 00:58:49,926
Ik vind de Spelen weerzinwekkend.
511
00:58:50,360 --> 00:58:55,366
VICTOR KLEMPERER
PROFESSOR IN DE LITERATUUR
512
00:58:55,640 --> 00:59:01,090
Het wordt de buitenlanders
ingeramd dat hier...
513
00:59:02,480 --> 00:59:08,442
men de wedergeboorte,
de bloei kan meemaken...
514
00:59:09,760 --> 00:59:12,730
en de eenheid en
geestdrift van het Derde Rijk...
515
00:59:14,720 --> 00:59:19,521
dat de gehele wereld liefdevol omarmt.
516
00:59:25,080 --> 00:59:30,211
Ik verklaar de
Spelen van Berlijn...
517
00:59:31,080 --> 00:59:37,247
We vieren de eerste Olympiade
van het nieuwe tijdperk, voor geopend.
518
00:59:56,680 --> 01:00:02,847
Buiten het stadium waren Berlijns
hotel- en restaurantmedewerkers...
519
01:00:03,400 --> 01:00:09,043
opgedragen de buitenlanders
met extreme tolerantie te behandelen.
520
01:00:16,760 --> 01:00:19,411
Veel Amerikaanse atleten merkten op...
521
01:00:19,480 --> 01:00:22,484
dat ze thuis nooit zo goed
werden behandeld.
522
01:00:42,080 --> 01:00:47,120
Buitenlanders die alleen het Duitsland
kennen wat ze hier zagen...
523
01:00:47,240 --> 01:00:49,641
kunnen maar een indruk meenemen.
524
01:00:50,840 --> 01:00:55,482
Dat dit een blijde natie is,
buitengewoon welvarend...
525
01:00:55,560 --> 01:00:58,962
en dat Hitler een van de grootste,
zo niet de grootste...
526
01:00:59,040 --> 01:01:01,441
politieke leider van de wereld is.
527
01:01:04,280 --> 01:01:10,561
Dat Duitsers een vreedzaam volk
zijn, die het beste verdienen.
528
01:01:17,040 --> 01:01:20,203
DUITSLAND WON 89 MEDAILLES -
MEER DAN ALLE ANDERE LANDEN.
529
01:01:20,280 --> 01:01:25,161
DE VERENIGDE STATEN WERDEN
TWEEDE MET IN TOTAAL 56.
530
01:01:28,480 --> 01:01:32,804
Toen de Spelen waren afgelopen,
gingen de toeristen naar huis...
531
01:01:34,120 --> 01:01:37,363
in Berlijn werd alles
weer als vanouds.
532
01:01:39,760 --> 01:01:43,367
Lotte en Kurt Hartmann
gingen terug naar Brunswijk...
533
01:01:43,440 --> 01:01:49,561
waar ze hun home movies van de Spelen
aan hun zoons Ulrich en Peter toonden.
534
01:01:53,960 --> 01:01:59,967
'FÜHRER, WE BEHOREN U TOE'
1936
535
01:02:06,680 --> 01:02:10,162
Peter Hartmann was er trots
op dat hij een Duitse jongen was.
536
01:02:13,280 --> 01:02:16,011
Dus werd hij lid van de Hitlerjeugd.
537
01:02:19,240 --> 01:02:24,371
Vanaf 1936 waren alle kinderen ouder
dan 10 verplicht lid te worden...
538
01:02:26,080 --> 01:02:29,129
of ze dat nu wilden of niet.
539
01:02:36,920 --> 01:02:39,366
De duizenden nieuwe leden...
540
01:02:39,440 --> 01:02:44,924
moesten Hitler worden gepresenteerd
voor z'n 48e verjaardag.
541
01:02:47,480 --> 01:02:49,244
Wij zijn de soldaten
van de toekomst.
542
01:02:49,520 --> 01:02:51,682
Jeugd. Jeugd.
543
01:02:51,880 --> 01:02:53,769
Dragers van toekomstige daden.
544
01:02:54,040 --> 01:03:01,447
Führer, we behoren u toe,
uw kameraden.
545
01:03:03,040 --> 01:03:06,840
Onze vlag toont ons de weg.
546
01:03:07,560 --> 01:03:10,848
Naar de toekomst
van een mooie nieuwe dag.
547
01:03:11,600 --> 01:03:19,600
Loyaal aan Hitler
marcheren wij voort.
548
01:03:23,800 --> 01:03:27,043
Als je een tienjarig jongetje
was in Duitsland...
549
01:03:27,600 --> 01:03:33,687
wilde je na het zien van dit
soort films vast lid worden.
550
01:03:33,760 --> 01:03:36,764
HITLERJEUGD PROPAGANDAFILM
551
01:03:38,280 --> 01:03:39,725
Moeder.
552
01:03:40,880 --> 01:03:45,363
Ze kookten, sportten en zwommen.
553
01:03:45,760 --> 01:03:47,569
En ze zongen.
554
01:03:48,440 --> 01:03:49,965
U had het lied moeten horen.
555
01:03:50,560 --> 01:03:52,642
Hoe ging het?
556
01:03:56,040 --> 01:03:57,371
Ik weet het nog.
557
01:04:17,720 --> 01:04:19,688
Voor onze veldoefeningen...
558
01:04:19,760 --> 01:04:24,527
moest onze ploeg de andere ploeg
vinden door militaire verkenningen.
559
01:04:24,960 --> 01:04:27,850
JOST HERMAND
LID HITLERJEUGD
560
01:04:27,920 --> 01:04:30,048
Als de vijandelijke ploeg
is gevonden...
561
01:04:34,440 --> 01:04:35,771
gaat men op de vuist.
562
01:04:47,960 --> 01:04:54,923
Deze oefening moet ons leren dat
we kameraadschap in de strijd leren.
563
01:05:05,960 --> 01:05:07,644
We maken ons ernstige zorgen.
564
01:05:09,280 --> 01:05:11,647
De jongens willen niet
meer naar ons luisteren.
565
01:05:12,600 --> 01:05:15,490
Toen m'n vrouw erop stond
dat onze oudste gehoorzaamde...
566
01:05:16,160 --> 01:05:18,162
INWONER VAN BERLIJN
567
01:05:18,240 --> 01:05:20,288
trok hij z'n dolk en viel haar aan.
568
01:05:21,200 --> 01:05:24,807
Hij schreeuwde:
Ik behoor allereerst aan de Führer.
569
01:05:25,720 --> 01:05:28,326
De familie komt daarna.
570
01:05:31,360 --> 01:05:35,365
Binnen twee jaar hadden
bijna acht miljoen kinderen...
571
01:05:35,440 --> 01:05:39,001
de gehoorzaamheidseed
van de Hitlerjeugd afgelegd:
572
01:05:39,720 --> 01:05:43,361
Ik zweer me
aan Adolf Hitler te wijden.
573
01:05:44,040 --> 01:05:47,328
Ik ben bereid en klaar
om m'n leven op te geven...
574
01:05:47,840 --> 01:05:49,410
God sta me bij.
575
01:05:51,120 --> 01:05:53,600
Uiteindelijk deden
velen van hen dat ook.
576
01:06:15,360 --> 01:06:21,845
Het was 1937 en amateur filmmaker
Walter Lenger...
577
01:06:21,920 --> 01:06:26,084
vierde z'n bruiloft door
deze korte film te maken.
578
01:06:36,760 --> 01:06:38,762
Lenger en z'n bruid...
579
01:06:38,840 --> 01:06:42,731
waren het soort Duitsers
waar Hitler er meer van wilde.
580
01:06:43,880 --> 01:06:50,001
IJverig, politiek enthousiast,
en bovenal...
581
01:06:54,680 --> 01:06:55,727
Arisch.
582
01:06:57,160 --> 01:07:01,449
Vrouwen als Mrs Lenger
werden door het Rijk aangemoedigd...
583
01:07:01,520 --> 01:07:03,887
zo veel mogelijk kinderen te krijgen.
584
01:07:06,960 --> 01:07:11,966
Want als het Rijk z'n doelen
wilde bereiken...
585
01:07:12,040 --> 01:07:17,410
had het niet alleen betere Duitsers
nodig, maar ook meer Duitsers.
586
01:07:18,800 --> 01:07:24,682
'EEN NIEUWE EN TROTSE GENERATIE'
1937
587
01:07:35,560 --> 01:07:37,608
In de ogen van onze geliefde leider...
588
01:07:40,560 --> 01:07:43,962
is de moeder de
belangrijkste persoon in de natie.
589
01:07:44,440 --> 01:07:46,647
MEISJESAFDELING HITLERJEUGD
590
01:07:46,800 --> 01:07:54,400
Wij zijn Duitslands hoop op
een toekomst en het is onze plicht...
591
01:07:54,480 --> 01:07:58,405
een nieuwe generatie zoons en
dochters te baren en op te voeden.
592
01:08:00,520 --> 01:08:04,127
Deze vrouwelijke afdeling
van de Hitlerjeugd...
593
01:08:04,200 --> 01:08:08,762
werd gefilmd toen ze buiten München
aan het wandelen waren in 1937.
594
01:08:10,920 --> 01:08:14,447
Deelname was verplicht
voor deze meisjes...
595
01:08:14,520 --> 01:08:18,570
die moesten kunnen aantonen
dat ze Arisch waren...
596
01:08:18,640 --> 01:08:21,803
en geen erfelijke ziekte
met zich meedroegen.
597
01:08:27,640 --> 01:08:29,529
Lieve mama en papa...
598
01:08:30,520 --> 01:08:36,368
er zijn 48 meisjes in ons kamp.
Naast ons is een jongenskamp.
599
01:08:36,440 --> 01:08:37,521
16-JARIG MEISJE UIT MÜNCHEN
600
01:08:37,560 --> 01:08:39,608
We zien de jongens vaak...
601
01:08:40,640 --> 01:08:43,644
en repareren hun kleding als we
de avonden met hen doorbrengen.
602
01:08:46,440 --> 01:08:52,129
Iets grappigs: van de 48 meisjes,
zijn er 35 zwanger.
603
01:08:53,400 --> 01:08:57,928
Wat nog grappiger is:
ik ben een van de 35.
604
01:09:02,080 --> 01:09:04,731
Toen ze over haar dochters
zwangerschap hoorde...
605
01:09:04,800 --> 01:09:10,682
snelde een ontzette moeder naar het
kamp om haar dochter te disciplineren.
606
01:09:13,280 --> 01:09:18,286
De 16-jarige antwoordde dat als haar
moeder niet snel naar huis ging...
607
01:09:18,360 --> 01:09:23,127
en haar met rust liet, ze haar
zou aangeven bij de kampleider.
608
01:09:23,200 --> 01:09:26,283
Die haar op haar beurt bij
de Gestapo zou aangeven...
609
01:09:27,440 --> 01:09:32,844
die haar zouden bestraffen voor het
'saboteren van Duits moederschap.'
610
01:09:33,160 --> 01:09:38,007
ERNEST POPE
AMERIKAANS JOURNALIST
611
01:09:54,920 --> 01:09:58,447
IN 1936 KWAMEN 900 MEISJES
TERUG UIT NEURENBERG
612
01:09:58,520 --> 01:10:01,649
ZWANGER.
613
01:10:05,720 --> 01:10:11,727
ONGETROUWDE MOEDERS NOEMDE
MEN 'DE BRUIDEN VAN DE FÜHRER.'
614
01:10:35,000 --> 01:10:36,650
Hier komt een bijdrage uit Wenen.
615
01:10:36,720 --> 01:10:37,721
AMERIKAANSE RADIO-UITZENDING
616
01:10:37,800 --> 01:10:39,131
Kanselier Hitler noemde Oostenrijk...
617
01:10:39,200 --> 01:10:41,680
'de laatste en grootste aanwinst
van het Germaanse Rijk.'
618
01:10:48,440 --> 01:10:50,841
In Wenen wordt vandaag
hysterisch gejuicht.
619
01:10:52,680 --> 01:10:54,648
De menigte was
een van de grootste samenkomsten...
620
01:10:54,720 --> 01:10:57,087
in de Oostenrijkse hoofdstad ooit.
621
01:11:02,960 --> 01:11:06,521
Een onbekende man schoot
op een SA-man uit een raam...
622
01:11:06,600 --> 01:11:08,250
om vervolgens zichzelf
dood te schieten.
623
01:11:10,720 --> 01:11:13,405
Later in een kroeg in de binnenstad
stond een man op...
624
01:11:13,480 --> 01:11:15,600
schreeuwde 'Heil Hitler'
waarna hij zichzelf doodstak.
625
01:11:17,640 --> 01:11:20,689
'DE NIEUWSTE AANWINST
VAN HET DUITSE VOLK'
626
01:11:20,760 --> 01:11:23,240
MAART 1938
627
01:11:25,400 --> 01:11:30,930
HOME MOVIE
WENEN, OOSTENRIJK 1938
628
01:11:32,280 --> 01:11:38,242
Het was 12 maart en
Hitler nam Oostenrijk in.
629
01:11:42,480 --> 01:11:48,362
Het eindverdrag van W.O. I verbood
een unie van Duitsland en Oostenrijk.
630
01:11:52,560 --> 01:11:55,484
Maar de meerderheid in
Oostenrijk was er voor.
631
01:11:58,920 --> 01:12:03,960
In een buitenlandse krant stond:
Als Hitler Oostenrijk verkrachtte...
632
01:12:05,520 --> 01:12:09,411
dan vinden de Oostenrijkers
het fijn om verkracht te worden.
633
01:12:12,680 --> 01:12:14,170
Duitsers...
634
01:12:15,000 --> 01:12:16,525
mannen en vrouwen...
635
01:12:17,840 --> 01:12:22,880
ik proclameer aan dit land
z'n nieuwe missie.
636
01:12:25,600 --> 01:12:29,207
De oudste regio
van het Duitse volk...
637
01:12:32,720 --> 01:12:35,041
zal nu de nieuwste aanwinst
van de Duitse staat zijn...
638
01:12:35,520 --> 01:12:39,127
en daarmee van het Duitse Rijk.
639
01:12:46,960 --> 01:12:54,765
Opeens had het Duitse Rijk
er vijf miljoen nieuwe burgers bij.
640
01:12:57,480 --> 01:13:05,480
Dagen later werden 70.000 inwoners
naar concentratiekampen afgevoerd.
641
01:13:16,400 --> 01:13:20,246
Overal zong men naziliederen
en zag men nazigroeten.
642
01:13:24,080 --> 01:13:27,448
De stad lijkt een zee van
vlaggen met hakenkruizen.
643
01:13:30,160 --> 01:13:34,609
Wanneer hebben ze
al die vlaggen genaaid?
644
01:13:36,480 --> 01:13:40,929
Wanneer kregen onze aardige
buren hun insignes met hakenkruizen?
645
01:13:41,760 --> 01:13:42,807
OOSTENRIJKS MEISJE VAN 12
646
01:13:42,880 --> 01:13:44,370
Wat gebeurde er?
647
01:13:55,840 --> 01:14:00,687
Terwijl ik dit schrijf, vliegt een
grote vlucht bommenwerpers over ons...
648
01:14:02,720 --> 01:14:06,406
alsof deze vliegtuigen het tegen
een wereldmacht opnemen.
649
01:14:11,760 --> 01:14:14,889
Ik haat jou daarboven.
650
01:14:19,760 --> 01:14:22,684
Ik weet niet of ik wat jij
naar beneden gooit overleef.
651
01:14:23,800 --> 01:14:30,160
Maar dit weet ik wel:
Dit is een karikatuur van Duitsland...
652
01:14:33,960 --> 01:14:38,841
bevlekt door een kwaadaardige aap
die van z'n lijn is ontsnapt.
653
01:14:51,840 --> 01:14:59,569
In de zomer van 1938
werd er volop feestgevierd.
654
01:15:04,800 --> 01:15:12,566
In München vierde het Derde Rijk
de nazificatie van de Duitse cultuur.
655
01:15:16,600 --> 01:15:19,763
Ruim 300 kilometer
noordwaarts in Leipzig...
656
01:15:19,840 --> 01:15:24,243
vierden Walter Lenger en
z'n vrouw hun verjaardagen.
657
01:15:25,880 --> 01:15:29,885
Hij werd 40 en zij 30.
658
01:15:34,080 --> 01:15:36,890
In de hoofdstad Berlijn
vierde Joodse...
659
01:15:40,200 --> 01:15:44,524
journaliste Bella Fromm ook feest.
660
01:15:45,800 --> 01:15:53,207
Toen ik het Amerikaanse consulaat
uitkwam met m'n visum in m'n hand...
661
01:15:54,960 --> 01:16:01,605
ging ik op de stenen treden zitten
om te huilen van geluk.
662
01:16:01,720 --> 01:16:04,929
BELLA FROMM
STAATSJOURNALISTE
663
01:16:05,000 --> 01:16:08,083
Ik vertrek zo snel als ik kan.
664
01:16:10,080 --> 01:16:15,723
Ik moet Duitsland verlaten
voordat het te laat is.
665
01:16:17,920 --> 01:16:24,041
'PLANNEN VOOR EEN
WERELDVEROVERING' ZOMER 1938
666
01:16:37,760 --> 01:16:41,367
Het was 9 Juli 1938.
667
01:16:42,560 --> 01:16:44,801
Op bevel van de Führer...
668
01:16:45,680 --> 01:16:53,451
werd er in München een Duits
kunstfestival gehouden van 72 uur.
669
01:16:59,480 --> 01:17:03,530
Als je een van de vele duizenden
bezoekers was geweest...
670
01:17:04,800 --> 01:17:07,565
dan had je het
ideale Duitsland gezien...
671
01:17:09,440 --> 01:17:14,401
in schilderijen, beeldhouwwerk en
schetsen...
672
01:17:15,360 --> 01:17:19,490
uitgekozen door Hitler zelf.
673
01:17:25,800 --> 01:17:29,043
Ik werd rondgeleid
door het Haus der Deutschen Kunst.
674
01:17:29,960 --> 01:17:32,361
Ik kon m'n ogen niet geloven.
675
01:17:32,640 --> 01:17:36,201
ERNEST POPE
AMERIKAANS JOURNALIST
676
01:17:36,280 --> 01:17:38,328
Het thema is erotiek...
677
01:17:41,480 --> 01:17:45,201
om het Duitse volk aan te sporen
veel Duitse kinderen te krijgen.
678
01:17:48,280 --> 01:17:53,286
En de glorie van de Duitse boer
die de krijgers van de natie voedt.
679
01:18:00,520 --> 01:18:05,128
En, uiteraard,
heldenmoed in de strijd.
680
01:18:17,720 --> 01:18:22,931
De driedaagse kunstorgie sloot af
met een 10 kilometer lange optocht...
681
01:18:23,440 --> 01:18:26,922
die 2000 jaar Duitse kunst vierde...
682
01:18:28,560 --> 01:18:30,688
met karren
met oorlogspaarden ervoor...
683
01:18:30,760 --> 01:18:34,048
en duizenden mannen
en vrouwen in kostuum.
684
01:18:37,040 --> 01:18:39,520
Het duurde drie uur achtereen.
685
01:18:46,720 --> 01:18:52,602
Aan het eind het symbool van het Derde
Rijk: de vorstelijke Duitse adelaar.
686
01:19:01,040 --> 01:19:08,551
De climax die de toeschouwers
laat staan zijn marcherende soldaten.
687
01:19:14,080 --> 01:19:21,349
Het is een teken van de Führers
plannen voor wereldheerschappij.
688
01:19:28,320 --> 01:19:35,786
In nog geen 12 weken zal Hitler
buurland Tsjechië binnenvallen.
689
01:19:46,040 --> 01:19:49,681
REIZEN IN DUITSLAND
690
01:19:51,000 --> 01:19:57,610
DUITSE TOERISTENFILM
691
01:19:58,560 --> 01:20:02,645
Duitsland is een van 's werelds
populairste vakantiebestemmingen.
692
01:20:10,120 --> 01:20:12,566
De nieuwe nationale reisbureaus...
693
01:20:12,640 --> 01:20:15,769
ontheffen toeristen van
de gebruikelijke zorgen.
694
01:20:20,480 --> 01:20:24,007
Maar als je een Duitse Jood
was zoals Bella Fromm...
695
01:20:24,080 --> 01:20:27,209
was door Duitsland reizen moeilijk.
696
01:20:33,600 --> 01:20:38,208
Weggaan betekende meestal
ook alles achterlaten wat je bezat.
697
01:20:47,320 --> 01:20:50,290
Ik bespaarde geen geld op m'n reis...
698
01:20:53,840 --> 01:20:56,684
ik zou het toch moeten achterlaten.
699
01:20:59,800 --> 01:21:04,806
Om te vertrekken moest ik de belasting
van volgend jaar vooruitbetalen...
700
01:21:05,720 --> 01:21:12,142
ook al zal ik dan niet in Duitsland
zijn. Maar geen prijs is te hoog.
701
01:21:16,080 --> 01:21:21,450
Dit land moet je verlaten,
ook al doe je het naakt.
702
01:21:22,520 --> 01:21:25,251
JODEN DIE DUITSLAND
VERLIETEN, WAREN GEDWONGEN
703
01:21:25,320 --> 01:21:28,085
90 PROCENT VAN HUN ACTIVA
ACHTER TE LATEN.
704
01:21:32,320 --> 01:21:34,641
MET GECONFISQUEERDE
JOODSE WEELDE WERD...
705
01:21:34,720 --> 01:21:37,485
TEN MINSTE 30 PROCENT
VAN DE OORLOG GEFINANCIERD.
706
01:21:57,280 --> 01:21:59,487
Het was 26 september...
707
01:22:01,160 --> 01:22:06,041
en het jaarlijkse Oktoberfest
in München was in volle gang.
708
01:22:14,640 --> 01:22:16,449
Een paar minuten later...
709
01:22:17,200 --> 01:22:22,411
zou Hitler de festiviteiten
een halt toeroepen.
710
01:22:25,080 --> 01:22:30,450
'VREDE OF OORLOG'
SEPTEMBER 1938
711
01:22:32,680 --> 01:22:35,286
Plotseling staan de achtbanen stil.
712
01:22:36,160 --> 01:22:42,520
ERNEST POPE
AMERIKAANS JOURNALIST
713
01:22:45,320 --> 01:22:49,928
Over de luidsprekers gaat
de Führer tekeer tegen Tsjechië.
714
01:22:54,040 --> 01:22:56,805
Nog nooit heb ik zo'n grote menigte...
715
01:22:56,880 --> 01:23:01,283
plotseling van blijdschap naar
somberheid zien omschakelen.
716
01:23:02,800 --> 01:23:10,446
Ik deed een aanbod en
de beslissing ligt in hun handen.
717
01:23:13,000 --> 01:23:16,447
Vrede of oorlog.
718
01:23:18,280 --> 01:23:21,170
Hitler had van de Tsjechen geëist...
719
01:23:21,480 --> 01:23:25,485
dat ze een groot stuk van
het Duitssprekende territorium...
720
01:23:25,560 --> 01:23:27,130
aan het Derde Rijk afstonden.
721
01:23:33,600 --> 01:23:38,686
Als Tsjechië weigerde,
zwoor Hitler binnen te vallen.
722
01:23:39,880 --> 01:23:45,171
Achter mij,
zoals de wereld zal zien...
723
01:23:46,680 --> 01:23:53,643
marcheert een heel ander volk
dan dat uit 1918.
724
01:24:02,800 --> 01:24:07,488
24 uur later,
de avond van 27 september.
725
01:24:08,520 --> 01:24:10,841
AMATEUR SOLDATENFILM
1938
726
01:24:10,960 --> 01:24:16,729
In Berlijn bereidden Duitse
soldaten zich voor op een invasie.
727
01:24:22,440 --> 01:24:28,482
Over een paar uur zouden ze
de grens met Tsjechië oversteken.
728
01:24:35,160 --> 01:24:39,643
Hebben de mensen enig idee
wat hen wordt opgedrongen?
729
01:24:40,080 --> 01:24:45,883
RUTH ANDREAS-FRIEDRICH
SCHRIJFSTER IN BERLIJN
730
01:24:45,960 --> 01:24:48,531
Nee, ik wil er geen deel aan hebben.
731
01:24:51,960 --> 01:24:53,644
We willen vrede.
732
01:24:55,080 --> 01:24:57,651
En morgen zal er oorlog zijn.
733
01:25:21,120 --> 01:25:23,726
Veilig op deze fantastische boot.
734
01:25:24,840 --> 01:25:27,605
Ik kan het haast niet geloven.
735
01:25:27,880 --> 01:25:30,326
BELLA FROMM
STAATSJOURNALIST
736
01:25:30,400 --> 01:25:35,361
Als ik me realiseer
hoeveel geluk ik heb gehad...
737
01:25:36,040 --> 01:25:41,331
voel ik me haast schuldig als ik denk
aan de ongelukkigen die wachten...
738
01:25:42,200 --> 01:25:46,205
die wanhopig hopen op
een kans om het land te verlaten.
739
01:25:51,280 --> 01:25:54,489
Op de dag dat Bella Fromm
naar Amerika voer...
740
01:25:55,080 --> 01:26:01,042
werd dit meisje geboren in de stad
Halberstadt, net buiten Berlijn.
741
01:26:06,160 --> 01:26:11,564
Wibke Klamroths ouders
zijn fanatieke nazi's.
742
01:26:14,080 --> 01:26:18,563
Maar het is pas september 1938.
743
01:26:21,240 --> 01:26:26,724
Het Derde Rijk zou nog
zeven jaar voortduren.
744
01:26:28,280 --> 01:26:30,442
En in die zeven jaar...
745
01:26:31,880 --> 01:26:38,001
zou Hitler deze familie verraden...
746
01:26:39,840 --> 01:26:45,768
verarmen en uiteindelijk vernietigen.
747
01:26:52,440 --> 01:26:55,842
Samen met de rest van Duitsland.62648
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bengali
Bosnian
Catalan
Cebuano
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Dutch
English
Esperanto
Estonian
Finnish
French
Frisian
Galician
Georgian
German
Greek
Gujarati
Haitian Creole
Hawaiian
Hungarian
Icelandic
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Khmer
Korean
Kurdish (Kurmanji)
Kyrgyz
Lao
Latvian
Lithuanian
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Nepali
Norwegian
Pashto
Polish
Portuguese
Romanian
Russian
Samoan
Serbian
Sesotho
Shona
Sinhala
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Swahili
Swedish
Tajik
Thai
Turkish
Ukrainian
Urdu
Uzbek
Vietnamese
