Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:03,160 --> 00:00:05,128
Het is 1942.
2
00:00:05,240 --> 00:00:11,600
In het Kremlin ontmoet Josef Stalin
eindelijk z'n bondgenoot Churchill.
3
00:00:11,720 --> 00:00:15,327
Wat hebt u met de rijke boeren,
de koelaks, gedaan?
4
00:00:15,440 --> 00:00:17,602
Hun denkwijze kwam niet altijd overeen.
5
00:00:17,720 --> 00:00:21,645
Die hebben we vermoord.
6
00:00:27,000 --> 00:00:30,766
Aan de hand van voorheen
geheim archiefmateriaal...
7
00:00:30,880 --> 00:00:33,724
is dit het verhaal
van de botsing van waarden.
8
00:00:33,840 --> 00:00:38,323
Hoeveel duizenden burgers
heeft de Sovjet-Unie afgeslacht?
9
00:00:38,440 --> 00:00:41,569
Er valt momenteel niets aan te doen.
10
00:00:41,680 --> 00:00:44,843
Terwijl Stalin
steeds achterdochtiger wordt.
11
00:00:44,960 --> 00:00:49,204
Hij zet mensen die zich verbroederen
met het Westen, in de cel.
12
00:00:50,040 --> 00:00:53,408
Hoe kon ik nu schuldig zijn? En waaraan?
13
00:00:54,400 --> 00:00:59,088
Aan het liefhebben van iemand?
Wie heb ik daarmee kwaad gedaan?
14
00:00:59,840 --> 00:01:02,969
Het Westen wist dat Stalin een tiran was.
15
00:01:03,080 --> 00:01:07,722
De president erkent
dat de wereld nog niet volmaakt is.
16
00:01:07,840 --> 00:01:12,767
Maar hoe konden ze met die tiran
samenwerken om de oorlog te winnen?
17
00:01:13,840 --> 00:01:18,607
Jammer dat u en president Roosevelt
elkaar nooit hebben ontmoet.
18
00:01:18,720 --> 00:01:23,123
Dit is de Tweede Wereldoorlog
achter gesloten deuren.
19
00:01:26,840 --> 00:01:32,165
DE TWEEDE WERELDOORLOG
20
00:01:32,280 --> 00:01:36,001
ACHTER GESLOTEN DEUREN
21
00:01:36,120 --> 00:01:41,968
STALIN, DE NAZI'S EN HET WESTEN
22
00:01:58,520 --> 00:02:01,046
Op 28 juni 1942...
23
00:02:01,160 --> 00:02:05,848
begonnen de Duitsers 'n zwaar offensief
over de Russische steppen...
24
00:02:06,920 --> 00:02:09,924
met als codenaam Fall Blau.
25
00:02:19,920 --> 00:02:26,883
Binnen vier weken waren ze 800 km
verder opgerukt over Sovjetgrondgebied.
26
00:02:42,600 --> 00:02:47,606
Wij moesten immers het initiatief nemen.
Wij bepaalden wat er gebeurde...
27
00:02:47,720 --> 00:02:52,044
terwijl de Russen probeerden
uit hun lastige situatie te geraken.
28
00:02:52,160 --> 00:02:59,123
Wij waren bezield door het geloof
dat alles wat wij deden, zou lukken.
29
00:03:03,200 --> 00:03:05,646
Het Duitse leger was opgesplitst:
30
00:03:05,760 --> 00:03:09,890
Armeegruppe B
trok naar Stalingrad aan de Wolga.
31
00:03:10,000 --> 00:03:15,564
Armeegruppe A trok naar de olievelden
van de Kaukasus in het zuidoosten.
32
00:03:21,480 --> 00:03:26,520
Voor Hitler was deze olie een van
de grootste oorlogsbuiten in het Oosten.
33
00:03:29,720 --> 00:03:34,203
Daarom moest Nikolai Baibakov
voor spoedoverleg naar Stalin...
34
00:03:34,320 --> 00:03:38,530
kort nadat de Duitsers
hun offensief hadden ingezet.
35
00:03:45,600 --> 00:03:49,446
Ik had daarvoor al vijf keer
overleg met Stalin gehad.
36
00:03:52,000 --> 00:03:55,447
Stalin maakte diepe indruk op me.
37
00:04:03,080 --> 00:04:08,405
Ik weet niet of ik bang was of niet,
maar ik voelde diep respect voor hem.
38
00:04:15,000 --> 00:04:19,528
Nikolai Baibakov was
een van de grootste oliedeskundigen...
39
00:04:19,640 --> 00:04:22,928
en Stalin
had een speciale opdracht voor hem.
40
00:04:26,360 --> 00:04:33,005
We moeten er alles aan doen om de olie
niet in Duitse handen te laten vallen.
41
00:04:34,240 --> 00:04:41,203
Bedenk wel dat we, als je ook maar een
ton olie voor de Duitsers achterlaat...
42
00:04:42,120 --> 00:04:44,248
jou zullen executeren.
43
00:04:46,920 --> 00:04:52,086
Maar als je de installaties
te vroeg vernielt...
44
00:04:52,760 --> 00:04:55,570
en de Duitsers ze niet
in handen krijgen...
45
00:04:55,680 --> 00:04:58,206
zullen we je ook executeren.
46
00:05:05,120 --> 00:05:09,364
Misschien zou ik in zijn plaats
hetzelfde hebben gezegd.
47
00:05:12,160 --> 00:05:14,970
De Kaukasus vormde een sleutelkwestie.
48
00:05:18,600 --> 00:05:21,285
Het doel heiligt de middelen.
49
00:05:32,440 --> 00:05:35,842
Terwijl ze oprukten
naar de Kaukasus en Stalingrad...
50
00:05:35,960 --> 00:05:39,681
namen ze
ruim een half miljoen Sovjets gevangen.
51
00:06:01,640 --> 00:06:05,725
Hitler was zo zeker,
dat hij z'n hoofdkwartier hier vestigde:
52
00:06:05,840 --> 00:06:09,481
In Vinnitsa,
in door de nazi's bezet Oekraïne.
53
00:06:12,440 --> 00:06:18,402
Voor Hitler was dit 'n vernietigingsoorlog
tegen Untermenschen.
54
00:06:19,320 --> 00:06:25,043
Hij sprak openlijk over z'n racistische
plannen voor een nazirijk in het oosten.
55
00:06:25,720 --> 00:06:30,044
We moeten de inheemsen
verkeersborden leren lezen.
56
00:06:30,160 --> 00:06:33,642
Dan kunnen ze opzij gaan
voor onze tanks.
57
00:06:37,120 --> 00:06:39,805
Maar op 12 augustus 1942...
58
00:06:40,440 --> 00:06:44,001
dacht de Sovjetleiding
dat er hulp in aantocht was.
59
00:06:51,000 --> 00:06:53,480
Churchill was de eerste Britse premier...
60
00:06:53,600 --> 00:06:56,365
die Moskou
na de Russische Revolutie bezocht.
61
00:07:00,240 --> 00:07:06,691
Het was maar goed dat hij niet wist
wat Stalin in 1939 over de Britten zei...
62
00:07:06,800 --> 00:07:10,088
toen de Sovjets bevriend waren
met de Duitsers.
63
00:07:10,200 --> 00:07:12,567
HET KREMLIN, 1939
64
00:07:12,680 --> 00:07:15,604
Ik mag noch vertrouw de Engelsen.
65
00:07:15,720 --> 00:07:22,490
Het zijn vaardige
en koppige tegenstanders.
66
00:07:22,600 --> 00:07:26,810
Maar het Britse leger is zwak.
67
00:07:27,640 --> 00:07:32,487
Als Engeland nog steeds
over de wereld heerst, dan komt dit...
68
00:07:32,600 --> 00:07:37,766
doordat andere landen zo dom zijn
zich te laten afbluffen.
69
00:07:37,880 --> 00:07:42,602
Wij gaan door, hand in hand,
als kameraden en broeders...
70
00:07:42,720 --> 00:07:46,770
totdat elk spoor van het naziregime...
71
00:07:46,880 --> 00:07:50,885
de grond in is gestampt.
72
00:07:51,000 --> 00:07:55,881
De Britse delegatie wist dat het overleg
met Stalin lastig zou worden.
73
00:07:56,720 --> 00:08:01,487
Een van Churchills generaals zei later
dat ze het hol van de leeuw in gingen...
74
00:08:01,600 --> 00:08:04,126
maar dat ze hem niet zouden voeren.
75
00:08:06,280 --> 00:08:12,322
De Sovjets hadden een directe invasie
in Frankrijk geëist: een tweede front...
76
00:08:12,440 --> 00:08:15,046
om druk weg te nemen bij het Rode Leger.
77
00:08:18,080 --> 00:08:20,924
Maar Churchill bracht slecht nieuws.
78
00:08:22,320 --> 00:08:29,408
Ik wil graag openhartig praten en ik
vraag er totale oprechtheid voor terug.
79
00:08:29,520 --> 00:08:34,162
De Britse en VS-regering
achten zichzelf niet in staat...
80
00:08:34,280 --> 00:08:39,525
om in september een grote
militaire operatie te ondernemen.
81
00:08:42,000 --> 00:08:46,767
Volgens de Britse notulen keek Stalin
op dat moment zeer ontstemd.
82
00:08:49,040 --> 00:08:53,841
Churchill wilde hem opbeuren
met andere Britse hulpplannen.
83
00:08:56,080 --> 00:09:01,325
Wij hopen twintig Duitse steden
te verwoesten...
84
00:09:01,440 --> 00:09:08,164
zoals we met Keulen, Lübeck, Düsseldorf
enzovoorts hebben gedaan.
85
00:09:08,880 --> 00:09:13,727
Steeds meer vliegtuigen
en steeds zwaardere bommen.
86
00:09:13,840 --> 00:09:18,129
Als het moet, zullen wij
naarmate de oorlog voortduurt...
87
00:09:18,240 --> 00:09:24,600
bijna ieder huis
in elke Duitse stad verwoesten.
88
00:09:28,400 --> 00:09:33,930
Later wilde Churchill afstand nemen van
het bewust bestoken van burgerdoelen.
89
00:09:34,040 --> 00:09:38,170
Maar bij Stalin was hij enthousiast
over de campagne en zei:
90
00:09:38,280 --> 00:09:42,524
'We verlangen geen genade
en we tonen geen genade.'
91
00:09:52,640 --> 00:09:59,444
Churchills opmerkingen over de
bombardementen bevorderden de sfeer.
92
00:10:01,280 --> 00:10:06,684
Churchills nieuws dat er toch een soort
tweede front kwam, droeg daar aan bij.
93
00:10:08,040 --> 00:10:10,930
Dit kwam alleen op een andere locatie.
94
00:10:11,040 --> 00:10:18,288
Wij zullen de noordkust van Frans-Afrika
in z'n geheel veroveren.
95
00:10:19,240 --> 00:10:25,725
Daar hebben we 250.000 soldaten
voor apart gezet.
96
00:10:29,760 --> 00:10:34,209
Moge god die onderneming
tot een succes maken.
97
00:10:34,320 --> 00:10:37,529
Maar de volgende dag
verslechterde de sfeer.
98
00:10:38,880 --> 00:10:46,606
Stalin schreef dat de Britten hun belofte
voor een tweede front in 1942 braken...
99
00:10:46,720 --> 00:10:51,567
en dat ze de plannen
van de Sovjetleiding schaadden.
100
00:10:53,840 --> 00:10:59,244
De stemming was grimmig.
Dit bleek echter niet uit de journaals.
101
00:10:59,360 --> 00:11:04,810
Het lijdt geen twijfel dat de voorzitter
van de Volksraad, Josef Stalin...
102
00:11:04,920 --> 00:11:08,925
en premier Churchill
het prima met elkaar konden vinden.
103
00:11:09,040 --> 00:11:14,001
Dat kon ook niet anders,
tussen twee van zulke ervaren mannen.
104
00:11:15,400 --> 00:11:19,166
Buiten beeld was er alweer een twistpunt.
105
00:11:19,280 --> 00:11:25,322
De poolkonvooien hadden zware verliezen
geleden en waren opgeschort.
106
00:11:26,360 --> 00:11:32,003
Daar was Stalin op het laatste diner
met Churchill nog steeds nijdig om.
107
00:11:32,120 --> 00:11:38,685
Heeft de Britse marine
geen gevoel van trots?
108
00:11:40,600 --> 00:11:44,207
Neemt u van mij aan
dat wat gedaan is, juist was.
109
00:11:44,320 --> 00:11:48,530
Ik weet heel veel
van de marine en de strijd op zee.
110
00:11:50,160 --> 00:11:53,448
Betekent dat dat ik niets weet?
111
00:11:56,200 --> 00:11:59,443
Rusland is een landdier.
112
00:11:59,560 --> 00:12:03,042
De Britten zijn zeedieren.
113
00:12:08,720 --> 00:12:12,486
Churchill wilde nog steeds
een band met Stalin aangaan...
114
00:12:12,600 --> 00:12:16,082
ook al hadden zij vrijwel niets gemeen.
115
00:12:17,480 --> 00:12:23,328
Is de druk van de oorlog
voor u persoonlijk net zo zwaar...
116
00:12:23,440 --> 00:12:26,887
als het doorvoeren
van het sovchozbeleid?
117
00:12:32,160 --> 00:12:35,164
Dat was juist zeer moeilijk.
118
00:12:37,480 --> 00:12:40,848
Wat hebt u met de rijke boeren,
de koelaks, gedaan?
119
00:12:43,320 --> 00:12:47,609
Die hebben we vermoord.
120
00:12:47,720 --> 00:12:51,088
Mr Stalin zegt
dat ze die hebben omgebracht.
121
00:12:53,240 --> 00:12:58,451
Over Stalins bekentenis dat de Sovjets
massamoorden hadden gepleegd...
122
00:12:58,560 --> 00:13:01,166
gaf Churchill geen oordeel.
123
00:13:02,080 --> 00:13:06,210
Hij legde later uit dat het,
met de wereldoorlog die woedde...
124
00:13:06,320 --> 00:13:09,767
zelfingenomen leek
om hardop te moraliseren.
125
00:13:11,640 --> 00:13:17,568
Maar men kon op den duur niet langer
om de morele vragen rond Stalin heen.
126
00:13:18,960 --> 00:13:21,804
GEVANGENENKAMP KOZELSK
SOVJET-UNIE 1939
127
00:13:21,920 --> 00:13:27,211
In 1939 hadden de Sovjets
duizenden Poolse officiers vastgezet.
128
00:13:31,920 --> 00:13:37,006
Nu, bijna drie jaar later, leken zij
van de aardbodem te zijn verdwenen.
129
00:13:43,840 --> 00:13:49,802
Dit mysterie hield de vele Poolse soldaten
in het Britse leger bezig.
130
00:13:53,800 --> 00:13:58,567
Generaal Anders van het Poolse
2e Korps voegde zich bij Churchill...
131
00:13:58,680 --> 00:14:02,810
bij diens tussenstop in Cairo
na het onderhoud met Stalin.
132
00:14:13,880 --> 00:14:17,805
Ik wil graag uw aandacht voor het feit...
133
00:14:17,920 --> 00:14:22,608
dat een groot aantal
van onze beroepsofficiers...
134
00:14:22,720 --> 00:14:27,521
die in de Sovjet-Unie vastzaten,
is verdwenen.
135
00:14:27,640 --> 00:14:30,484
Ik verneem geen enkel nieuws van hen.
136
00:14:31,880 --> 00:14:38,923
Het kan zijn dat de Russen er op
tegen zijn die officiers vrij te laten...
137
00:14:39,680 --> 00:14:45,961
uit angst voor de verhalen die zij kunnen
verspreiden over hoe ze zijn behandeld.
138
00:14:48,480 --> 00:14:54,886
Er komt in Sovjet-Rusland geen gevoel
voor gerechtigheid of eergevoel voor.
139
00:14:55,640 --> 00:14:58,405
Er is daar niemand...
140
00:14:58,520 --> 00:15:00,727
die je op z'n woord kunt geloven.
141
00:15:01,640 --> 00:15:07,249
Het zou gevaarlijk zijn om zoiets
in het openbaar te zeggen, generaal.
142
00:15:07,360 --> 00:15:11,001
We moeten de Russen niet
tegen ons in het harnas jagen.
143
00:15:11,720 --> 00:15:15,930
Churchill wilde zowel Polen
als de Sovjet-Unie tevreden houden.
144
00:15:17,440 --> 00:15:20,410
Hij had Stalin nodig
om de nazi's te verslaan.
145
00:15:20,520 --> 00:15:26,004
Maar Engeland voerde oorlog om de
Poolse onafhankelijkheid te beschermen.
146
00:15:26,120 --> 00:15:32,207
Laat ik zeggen dat ik hoop en geloof...
147
00:15:32,320 --> 00:15:38,089
dat Polen als sterk en gelukkig land
uit deze oorlog zal komen.
148
00:15:56,000 --> 00:16:01,450
Intussen naderden de soldaten
van Armeegruppe B hun doel.
149
00:16:07,120 --> 00:16:10,408
We maakten een euforische fase door.
150
00:16:12,040 --> 00:16:17,171
Opeens doemde er een brede,
zilveren strook voor ons op: de Wolga.
151
00:16:17,280 --> 00:16:21,763
We wisten allemaal
dat dit onze bestemming was.
152
00:16:21,880 --> 00:16:27,091
Dit was mogelijk het ultieme doel
van de oorlog: de Wolga bereiken.
153
00:16:28,320 --> 00:16:34,248
Voorbij de Wolga zagen we de
uitgestrekte bossen tot aan de horizon...
154
00:16:34,360 --> 00:16:36,408
gehuld in mysterie.
155
00:16:43,560 --> 00:16:46,245
Het was een imposante aanblik.
156
00:16:46,360 --> 00:16:51,810
We stonden aan de grens van Azië
en zeiden: We staan bij de Wolga.
157
00:16:55,400 --> 00:16:59,644
Op dat moment hadden wij
alle vertrouwen in de zege.
158
00:16:59,760 --> 00:17:01,250
Stalingrad.
159
00:17:10,240 --> 00:17:15,690
Stalingrad, aan de westoever van
de Wolga, stond de Duitsers in de weg.
160
00:17:18,200 --> 00:17:23,445
Daarom begonnen ze de stad eind
augustus 1942 tot puin te bombarderen.
161
00:17:26,120 --> 00:17:32,082
Het begon om 10.00 uur. We zagen
een groot aantal kisten overvliegen.
162
00:17:32,920 --> 00:17:36,606
Die wierpen bommen af
op het stadscentrum.
163
00:17:39,000 --> 00:17:43,324
Alles stond in lichterlaaie.
Er was kabaal en gegil.
164
00:17:45,960 --> 00:17:49,601
Sommigen keerden terug
naar hun verwoeste huizen.
165
00:17:54,360 --> 00:17:58,001
Stalin gaf het bevel
Stalingrad niet op te geven.
166
00:18:03,000 --> 00:18:08,769
We voelden voortdurend angst.
We wilden de oorlog overleven.
167
00:18:09,440 --> 00:18:15,447
We waren altijd op zoek naar voedsel.
We hadden voortdurend honger.
168
00:18:20,120 --> 00:18:23,329
Terwijl het Rode Leger
om Stalingrad vocht...
169
00:18:23,440 --> 00:18:28,002
vond de Sovjetleiding
dat het Westen niet genoeg hulp bood.
170
00:18:28,800 --> 00:18:35,081
Ze was nu zo verbitterd dat de pers haar
bondgenoten op de hak mocht nemen.
171
00:18:37,400 --> 00:18:43,169
Dagbladcartoonist Boris Yefimov
legde de stemming van het land vast.
172
00:18:43,280 --> 00:18:46,966
Het vermoeden bestond
dat het Westen passief toekeek...
173
00:18:47,080 --> 00:18:51,404
hoe de Sovjet-Unie en de nazi's
elkaar lieten doodbloeden.
174
00:18:54,800 --> 00:19:02,446
Ik vond net als de meeste mensen
dat Churchill niet te vertrouwen was.
175
00:19:08,160 --> 00:19:13,963
In deze spotprent schetst Yefimov
de Britten als lui en bijna laf.
176
00:19:14,080 --> 00:19:16,128
Te zien zijn zeven dikke generaals...
177
00:19:16,240 --> 00:19:21,883
met namen als Generaal Kalmaan
en Generaal Steldatweverliezen.
178
00:19:22,000 --> 00:19:27,484
Tegenover hen zit Churchill
met twee flessen whisky.
179
00:19:33,760 --> 00:19:36,889
Dat was z'n persoonlijke kenmerk.
180
00:19:38,840 --> 00:19:43,880
Iedereen wist dat Churchill de dag begon
met flink wat whisky.
181
00:19:51,160 --> 00:19:55,688
De spotprent zou niet zijn geplaatst
zonder Stalins fiat.
182
00:20:01,320 --> 00:20:05,848
Maar in het Westen werd Stalin
steeds meer afgebeeld als held.
183
00:20:06,480 --> 00:20:12,487
In de VS stond hij op de kaft van TimeMagazine als Man van het Jaar 1942.
184
00:20:14,240 --> 00:20:19,849
Erin stond vermeld dat Stalins methoden
hard waren, maar ze loonden wel.
185
00:20:19,960 --> 00:20:25,444
En Life Magazine omschreef
Stalins geheime politie, de NKVD...
186
00:20:25,560 --> 00:20:29,485
als een nationale politie
die vergelijkbaar was met de FBI.
187
00:20:29,600 --> 00:20:34,049
Te veel mensen
bekeken Stalin door een roze bril.
188
00:20:34,160 --> 00:20:40,964
Het Amerikaanse publiek had geen weet
van de Sovjetzuiveringen...
189
00:20:41,080 --> 00:20:45,961
of van de honderdduizenden mensen
die elders werden gevestigd.
190
00:20:46,080 --> 00:20:52,531
De regering en de president moesten wel
beseffen wat de Sovjet-Unie inhield.
191
00:20:52,640 --> 00:20:57,407
Het grote publiek
hoefde dat niet te weten.
192
00:20:59,040 --> 00:21:00,644
Waarom niet?
193
00:21:10,480 --> 00:21:13,131
Omdat we de oorlog moesten winnen.
194
00:21:14,160 --> 00:21:15,730
Daar ging het om.
195
00:21:20,320 --> 00:21:24,723
Maar in de oorlog woonden
hier in Molotovsk Amerikanen...
196
00:21:24,840 --> 00:21:27,844
die de waarheid
rond Stalins regime kenden.
197
00:21:28,800 --> 00:21:35,126
Het waren zeelui die wachtten om
konvooien te vormen voor de terugreis.
198
00:21:37,560 --> 00:21:41,963
Ze zagen hoeveel werk er werd verricht
door politieke gevangenen.
199
00:21:42,800 --> 00:21:46,930
Men deed geen moeite om te verhullen
hoe zij werden behandeld.
200
00:21:49,080 --> 00:21:55,167
Op een dag zagen Amerikaanse zeelui
hier een colonne gevangenen passeren.
201
00:21:55,280 --> 00:21:59,330
Er werd een sigaret op de grond gegooid.
202
00:21:59,440 --> 00:22:05,402
Een van de opgestelde politieke
gevangenen wilde hem oprapen.
203
00:22:05,520 --> 00:22:09,047
Hij werd doodgeschoten door de wacht.
204
00:22:09,160 --> 00:22:13,051
Ze lieten hem zo liggen.
Dat greep me nog het meest aan.
205
00:22:13,160 --> 00:22:18,007
Hij lag daar dood aan de kant,
naast het trottoir.
206
00:22:18,120 --> 00:22:24,162
Toen begrepen we dat Stalin
een onmens was, net als Hitler.
207
00:22:24,280 --> 00:22:26,647
Ze spraken alleen een andere taal.
208
00:22:33,480 --> 00:22:40,568
Stalin begon te laten zien dat hij
de Sovjet-Unie naar de zege kon leiden.
209
00:22:46,400 --> 00:22:52,248
Voorheen negeerde hij z'n generaals,
vaak met rampzalige gevolgen.
210
00:22:52,360 --> 00:22:54,886
Maar daar kwam nu verandering in.
211
00:23:01,400 --> 00:23:07,043
Goed. Ik ga akkoord met jullie plannen.
212
00:23:10,280 --> 00:23:12,328
Op 19 november 1942...
213
00:23:12,440 --> 00:23:16,240
namen een miljoen soldaten deel
aan Operatie Uranus:
214
00:23:16,360 --> 00:23:20,251
Een poging om de Duitsers
bij Stalingrad af te snijden.
215
00:23:30,960 --> 00:23:32,849
Het werd een zegetocht.
216
00:23:44,720 --> 00:23:48,088
De Duitsers dreigden te verliezen
bij Stalingrad...
217
00:23:48,200 --> 00:23:53,001
en ze moesten tevens hun opmars
richting de Kaukasus staken.
218
00:23:58,240 --> 00:24:02,131
In Stalingrad stuitte het Rode Leger...
219
00:24:02,240 --> 00:24:06,245
op de paar burgers
die in de puinhopen hadden overleefd.
220
00:24:07,440 --> 00:24:10,762
Een soldaat deed onze kamerdeur open.
221
00:24:12,240 --> 00:24:16,211
M'n broer riep:
Dood ons niet, wij zijn Russen.
222
00:24:16,320 --> 00:24:20,882
De soldaat zei tegen de anderen:
De kinderen zitten hier.
223
00:24:22,120 --> 00:24:25,124
Toen ze ons zagen,
begonnen ze te huilen.
224
00:24:30,640 --> 00:24:33,484
Vakentina Krutova en haar broer
hadden geluk.
225
00:24:34,120 --> 00:24:37,249
Het dodental in Stalingrad was enorm.
226
00:24:38,440 --> 00:24:43,970
Ook nu nog komen er met de lentedooi
botten uit de grond omhoog.
227
00:24:44,800 --> 00:24:48,805
Er sneuvelden hier
een half miljoen Sovjetsoldaten:
228
00:24:49,600 --> 00:24:53,446
Meer dan alle in de oorlog
omgekomen Britten bij elkaar.
229
00:24:55,600 --> 00:25:00,367
Stalin zag het langverwachte tweede front
maar niet komen.
230
00:25:00,480 --> 00:25:03,802
Hoewel de hulp via konvooien
nu toenam...
231
00:25:03,920 --> 00:25:09,324
meende hij dat de zware offers die zijn
land bracht, de bondgenoten koud liet.
232
00:25:11,960 --> 00:25:16,170
De sfeer was zo slecht
dat de Britse ambassadeur erop wees...
233
00:25:16,280 --> 00:25:21,764
dat Stalin nog vrede zou sluiten met
de nazi's als hij niet meer hulp kreeg.
234
00:25:24,800 --> 00:25:28,850
En nu zou z'n relatie met het Westen
verder worden beproefd...
235
00:25:28,960 --> 00:25:32,407
en wel tot het uiterste.
236
00:25:39,400 --> 00:25:44,884
Op 13 april 1943 maakten de Duitsers
melding van een ontdekking...
237
00:25:45,000 --> 00:25:49,369
in het bos van Katyn,
bij Smolensk in Centraal-Rusland.
238
00:25:50,480 --> 00:25:55,964
De laarzen van opeengestapelde
dode soldaten worden zichtbaar.
239
00:25:56,080 --> 00:25:59,766
Dan volgen er verminkte lijken en hoofden.
240
00:26:02,000 --> 00:26:04,162
Vermoorde officiers.
241
00:26:04,280 --> 00:26:07,887
Zij zijn al jaren spoorloos
voor de Poolse bevolking.
242
00:26:09,720 --> 00:26:14,521
Ze hadden de massagraven van
duizenden Poolse officiers gevonden...
243
00:26:14,640 --> 00:26:17,689
en ze pronkten met het bewijs.
244
00:26:22,680 --> 00:26:29,643
Het stonk vreselijk. Toen wij kwamen,
haalden de Duitsers 'n meter grond weg.
245
00:26:36,600 --> 00:26:41,845
En toen lagen daar jassen,
lichamen en jassen, op een rij.
246
00:26:45,000 --> 00:26:50,882
Ze fouilleerden de lichamen
en haalden veldflessen en horloges weg.
247
00:26:54,280 --> 00:26:57,648
De Duitsers richtten verderop
een museum op.
248
00:27:00,600 --> 00:27:05,925
De Duitsers wilden dat wij als getuigen
voor de geschiedenis optraden.
249
00:27:10,600 --> 00:27:15,162
Dit waren de resten van 4000
van de 20.000 Poolse officiers...
250
00:27:15,280 --> 00:27:18,443
en anderen die een gevaar vormden
voor het regime...
251
00:27:18,560 --> 00:27:21,848
die al sinds april 1940 werden vermist.
252
00:27:33,440 --> 00:27:36,967
In maart 1940
hadden Stalin en andere leiders...
253
00:27:37,080 --> 00:27:40,084
het document voor de moorden
getekend...
254
00:27:40,200 --> 00:27:45,411
alhoewel de Sovjets tot 1990 ontkenden
dat zij dat vergrijp hadden gepleegd.
255
00:27:48,880 --> 00:27:56,002
Stalin wilde dat ook andere
voorname Polen werden vermoord.
256
00:27:57,000 --> 00:28:02,166
Zoals Mihail Gryniv, een vooraanstaande
advocaat van Oekraïense afkomst.
257
00:28:05,880 --> 00:28:11,683
Hij was bijzonder vriendelijk.
Dat zeg ik niet omdat hij m'n vader was.
258
00:28:11,800 --> 00:28:14,326
Zo was hij nu eenmaal.
259
00:28:16,720 --> 00:28:19,326
Ik had erg met hem te doen.
260
00:28:25,440 --> 00:28:32,130
Met z'n westerse rechtenstudie had hij
zo'n vergrijp nooit kunnen bedenken.
261
00:28:43,640 --> 00:28:47,884
Natuurlijk waren de daders
wreed en meedogenloos.
262
00:28:48,000 --> 00:28:51,004
Maar zij waren niet de hoofddaders.
263
00:28:53,520 --> 00:28:57,525
Die zaten
in het Centrale Comité van de Partij.
264
00:28:57,640 --> 00:29:03,409
Zij pleegden het misdrijf der misdrijven,
zoals de Polen het noemden.
265
00:29:04,280 --> 00:29:07,489
Zij wilden het in de doofpot stoppen.
266
00:29:16,520 --> 00:29:21,560
In 1943 schreef een diplomaat
op BuZa in Londen een rapport...
267
00:29:21,680 --> 00:29:27,369
waarin hij aanvoerde dat de Sovjet-Unie
verantwoordelijk was voor de moorden.
268
00:29:27,480 --> 00:29:31,007
Dit leidde tot een reeks
verontrustende memo's...
269
00:29:31,120 --> 00:29:34,727
van hoge functionarissen
op het ministerie.
270
00:29:43,120 --> 00:29:45,248
Zo, heren.
271
00:29:45,360 --> 00:29:53,245
Het is wel gênant dat onze bondgenoten
van zoiets kunnen worden beschuldigd.
272
00:29:53,360 --> 00:29:56,842
Wij willen afrekenen
met oorlogsmisdadigers.
273
00:29:59,000 --> 00:30:05,690
Ik geef toe dat ik laf m'n hoofd heb
afgewend van het tafereel bij Katyn...
274
00:30:05,800 --> 00:30:08,724
uit angst voor wat ik er zou aantreffen.
275
00:30:09,600 --> 00:30:15,164
Niemand heeft te berde gebracht
dat dit op moreel vlak niets nieuws is.
276
00:30:15,280 --> 00:30:19,763
Hoeveel duizenden burgers
heeft de Sovjet-Unie afgeslacht?
277
00:30:19,880 --> 00:30:23,202
Er valt momenteel niets aan te doen.
278
00:30:31,800 --> 00:30:36,886
De Britse noch de VS-regering wilde
te veel horen over de oorlogsmisdaden...
279
00:30:37,000 --> 00:30:40,243
in het bos van Katyn bij Smolensk.
280
00:30:40,360 --> 00:30:44,001
En als Stalin
het bevel tot de moorden had gegeven...
281
00:30:44,120 --> 00:30:47,522
dan hadden ze liever niet
dat iedereen dit wist.
282
00:30:50,200 --> 00:30:54,171
Churchill schreef in april 1943
in een vertrouwelijke brief...
283
00:30:54,280 --> 00:30:59,889
dat het geen zin had te spitten rond
de drie jaar oude graven van Smolensk.
284
00:31:04,280 --> 00:31:10,162
Maar Stalins verlangen om prominente
Polen te doden, wierp een lange schaduw.
285
00:31:13,640 --> 00:31:17,326
Boguslava Gryniv heeft de resten
van haar vader nooit gevonden.
286
00:31:17,440 --> 00:31:20,887
Ze heeft enkel zijn
in haar moeders graf gegraveerde naam.
287
00:31:21,000 --> 00:31:26,928
Die werd aangebracht na de val van het
communisme, toen hij bleek vermoord...
288
00:31:27,040 --> 00:31:29,611
in de lente van 1940.
289
00:31:33,920 --> 00:31:39,484
Ik heb hem m'n hele leven gemist.
Ik heb m'n vader echt gemist.
290
00:31:45,400 --> 00:31:49,689
Dat wil ik vanaf deze plaats even kwijt,
nu ik 82 ben.
291
00:31:49,800 --> 00:31:54,886
De oorlog en m'n deportatie
zie ik niet als de tragiek van m'n leven.
292
00:31:58,480 --> 00:32:02,530
De tragiek van m'n leven
is de moord op m'n vader.
293
00:32:06,240 --> 00:32:08,766
De moord op een eerlijk en nobel man...
294
00:32:08,880 --> 00:32:13,329
wie niets ten laste werd gelegd
maar die geen gerechtigheid genoot.
295
00:32:19,080 --> 00:32:24,769
Stalin gaf de Duitsers de schuld en omdat
de Polen het niet met hem eens waren...
296
00:32:24,880 --> 00:32:29,442
verbrak hij de banden
met de Poolse regering in ballingschap.
297
00:32:33,880 --> 00:32:40,001
Pravda kopte op 19 april 1943 met
'Hitlers Poolse collaborateurs'.
298
00:32:40,120 --> 00:32:45,889
In het stuk werd de Poolse regering
beschuldigd van verraad.
299
00:33:00,920 --> 00:33:04,163
Intussen hield Churchill z'n belofte.
300
00:33:05,600 --> 00:33:10,322
De Britten en Amerikanen hadden een
tweede front in Noord-Afrika geopend.
301
00:33:10,440 --> 00:33:15,162
De Yankees zijn er klaar voor.
Ze zitten achter elke boom en struik...
302
00:33:15,280 --> 00:33:18,648
klaar om aan te vallen of terug te slaan.
303
00:33:25,000 --> 00:33:29,528
Maar de tegenstand
was hier taaier dan verwacht.
304
00:33:29,640 --> 00:33:34,328
Dit bracht plannen voor een invasie
in Frankrijk in 1943 in gevaar.
305
00:33:35,560 --> 00:33:38,848
Dat was het echte tweede front
dat Stalin wilde.
306
00:33:42,960 --> 00:33:48,490
En zo reisde Churchill in mei 1943
naar president Roosevelt voor overleg.
307
00:33:48,600 --> 00:33:53,401
De Russen spannen zich buitengewoon
in. We staan bij hen in het krijt.
308
00:33:53,520 --> 00:33:57,969
Dat willen wij graag kwijtgescholden zien.
309
00:33:58,080 --> 00:34:00,481
Maar zoals ik al heb gezegd:
310
00:34:00,600 --> 00:34:07,529
De beste manier om in 1943 de druk
aan het Russische front weg te nemen...
311
00:34:07,640 --> 00:34:12,680
is door Italië uit de oorlog te stoten.
312
00:34:12,800 --> 00:34:15,201
Dit zou de Duitsers ertoe dwingen...
313
00:34:15,320 --> 00:34:21,123
een groot aantal troepen
naar de Balkan te sturen.
314
00:34:22,200 --> 00:34:26,364
Voor wat betreft het wegnemen
van de druk bij Rusland:
315
00:34:26,480 --> 00:34:33,011
De VN moet de strategie aanhouden
die de Duitsers tot vechten dwingt.
316
00:34:33,120 --> 00:34:34,610
Om die reden trek ik...
317
00:34:34,720 --> 00:34:39,169
Engeland en de VS waren het niet eens
over de te nemen stappen.
318
00:34:39,280 --> 00:34:45,287
Churchill wilde Italië binnenvallen, maar
de Amerikanen hadden andere ideeën.
319
00:34:45,400 --> 00:34:50,042
De effectiefste manier
om de Duitsers tot vechten te dwingen...
320
00:34:50,160 --> 00:34:54,848
is door een operatie over het Kanaal
uit te voeren.
321
00:34:54,960 --> 00:34:59,170
Roosevelts relatie met Churchill
was een stuk minder knus...
322
00:34:59,280 --> 00:35:02,090
dan de propaganda afschilderde.
323
00:35:03,320 --> 00:35:07,484
Churchill dacht soms
dat hij Roosevelt manipuleerde...
324
00:35:07,600 --> 00:35:12,242
en Roosevelt dacht voortdurend
dat hij Churchill manipuleerde.
325
00:35:12,360 --> 00:35:17,127
Roosevelt was niet zo'n open boek
als Churchill.
326
00:35:18,920 --> 00:35:26,008
Roosevelt probeerde tegelijkertijd
ook Stalin te manipuleren.
327
00:35:28,880 --> 00:35:35,081
Vlak voor z'n overleg met Churchill
richtte hij een brief aan de Sovjetleider.
328
00:35:38,840 --> 00:35:42,811
Hij had de inhoud ervan
geheimgehouden voor de Britten.
329
00:35:44,080 --> 00:35:46,287
Beste Mr Stalin.
330
00:35:47,240 --> 00:35:54,328
Ik stuur u deze persoonlijke brief
via m'n oude vriend Joseph E. Davies.
331
00:35:55,000 --> 00:35:58,402
Het betreft slechts een onderwerp...
332
00:35:58,520 --> 00:36:01,649
Hij had z'n bode zorgvuldig gekozen.
333
00:36:01,760 --> 00:36:07,642
De rijke advocaat Davies was in de jaren
'30 VS-ambassadeur in Moskou geweest.
334
00:36:10,440 --> 00:36:15,367
Nu betrad hij met de huidige
VS-ambassadeur Stalins kantoor...
335
00:36:15,480 --> 00:36:20,725
terwijl Churchill de Amerikaanse president
in Washington bezocht.
336
00:36:25,800 --> 00:36:29,521
Davies droeg Stalin en de Sovjet-Unie
een warm hart toe.
337
00:36:29,640 --> 00:36:32,883
Ik stel u graag voor aan Mr Davies.
338
00:36:33,000 --> 00:36:36,288
Hij had een positief boek
over Moskou geschreven...
339
00:36:36,400 --> 00:36:40,007
en dit was onlangs verfilmd.
340
00:36:40,120 --> 00:36:43,249
MISSIE NAAR MOSKOU
341
00:36:46,680 --> 00:36:51,208
Missie naar Moskou is mijn verslag
aan het Amerikaanse volk...
342
00:36:51,320 --> 00:36:54,802
als VS-ambassadeur in de Sovjet-Unie.
343
00:36:54,920 --> 00:36:57,810
Ik heb het geschreven
zoals ik het heb beleefd.
344
00:36:57,920 --> 00:37:04,530
Missie naar Moskou: het verhaal achter
de schermen van elke crisis van nu.
345
00:37:04,640 --> 00:37:07,007
Met Walter Huston
als ambassadeur Davies.
346
00:37:07,120 --> 00:37:09,202
Anne Harding als Mrs Davies.
347
00:37:09,320 --> 00:37:15,202
Met een geweldige cast die Stalin,
Churchill en andere wereldfiguren speelt.
348
00:37:15,320 --> 00:37:22,522
Zij spelen de wereldbrand na die het
verloop van de geschiedenis veranderde.
349
00:37:32,480 --> 00:37:35,290
FEITEN - GEEN FICTIE
350
00:37:35,400 --> 00:37:38,290
WERELDSCHOKKENDE
ONTHULLINGEN
351
00:37:54,400 --> 00:37:58,450
Het is essentieel voor de oorlog
en de vrede die komt...
352
00:37:58,560 --> 00:38:02,610
dat onze regeringen,
ondanks onze ideologische verschillen...
353
00:38:02,720 --> 00:38:04,449
kunnen samenwerken.
354
00:38:09,760 --> 00:38:16,530
Engeland zal er na deze oorlog
lange tijd financieel doorheen zitten.
355
00:38:16,640 --> 00:38:23,444
De naoorlogse vrede zal dus afhangen
van de eenheid van onze landen.
356
00:38:25,720 --> 00:38:30,362
Jammer dat u en president Roosevelt
elkaar nooit hebben ontmoet.
357
00:38:31,560 --> 00:38:36,282
De president hecht veel belang
aan zo'n onderhoud.
358
00:38:36,400 --> 00:38:43,204
Daarom stuurt hij mij als speciale gezant
om u dit persoonlijk te overhandigen.
359
00:38:59,280 --> 00:39:03,490
Het was een uitnodiging
voor een privé-ontmoeting met Roosevelt.
360
00:39:03,600 --> 00:39:08,731
De lijst met voorgestelde
mogelijke locaties maakte duidelijk...
361
00:39:08,840 --> 00:39:13,607
dat de VS-president
Churchill erbuiten wilde houden.
362
00:39:13,720 --> 00:39:17,088
IJsland vind ik niets want dat betekent...
363
00:39:17,200 --> 00:39:20,966
dat u en ik
een lastige vlucht moeten maken.
364
00:39:21,080 --> 00:39:25,244
Bovendien wordt het dan
eerlijk gezegd lastig...
365
00:39:25,360 --> 00:39:28,921
om dan niet ook
premier Churchill uit te nodigen.
366
00:39:34,200 --> 00:39:41,721
Roosevelt schreef dat zijn voorkeur
uitging naar Siberië of Alaska.
367
00:39:48,240 --> 00:39:53,167
Roosevelt wilde Stalin graag ontmoeten
zonder Churchill erbij.
368
00:39:54,040 --> 00:40:00,400
Dan zou het voor hem eenvoudiger zijn
om de Sovjetleider te manipuleren.
369
00:40:02,040 --> 00:40:08,286
Ik geloof dat uw president gelijk heeft.
370
00:40:12,920 --> 00:40:15,810
Hij is een groot man.
371
00:40:15,920 --> 00:40:23,441
Zeg maar tegen uw president
dat ik hem graag wil ontmoeten.
372
00:40:32,920 --> 00:40:36,402
De film Missie naar Moskou
was een aanfluiting.
373
00:40:37,320 --> 00:40:42,008
Er was niets te zien van de angst
en de achterdocht die er heersten.
374
00:40:42,120 --> 00:40:46,967
Een verkeerd woord of een verkeerd
contact kon eindigen in een ramp.
375
00:40:49,080 --> 00:40:52,163
Als je Russen probeerde te ontmoeten...
376
00:40:52,280 --> 00:40:56,330
zag je dat ze bang waren
om buitenlanders te ontmoeten.
377
00:40:56,440 --> 00:41:00,161
Er hing een schaduw boven hen.
Dat voelde je constant.
378
00:41:00,280 --> 00:41:03,250
Ik had enorm met hen te doen.
379
00:41:03,360 --> 00:41:10,164
Hugh Lunghi vermoedde dat de Sovjets
de Britten in Moskou bespioneerden.
380
00:41:10,800 --> 00:41:14,088
Vlak na de oorlog
kwam hij achter de waarheid.
381
00:41:14,200 --> 00:41:20,606
Op een dag besloot ik een bepaald deel
van de kamers te verkennen.
382
00:41:20,720 --> 00:41:25,601
Elke kamer werd afgeluisterd.
Ook onze codeerruimte.
383
00:41:25,720 --> 00:41:32,888
Er zaten microfoontjes
onder de roosters of in de plinten.
384
00:41:33,000 --> 00:41:36,527
Wij maakten rare geluiden
in de microfoontjes...
385
00:41:36,640 --> 00:41:40,406
en we sloegen grove taal uit.
386
00:41:41,600 --> 00:41:44,570
Vervolgens trokken we ze eruit.
387
00:41:45,400 --> 00:41:50,406
De microfoontjes
zaten gewikkeld in kranten...
388
00:41:50,520 --> 00:41:57,961
die teruggingen tot 1937, 1938.
Ze hadden er dus al die tijd al gezeten.
389
00:42:02,320 --> 00:42:05,847
De Sovjets
wantrouwden elke buitenlander.
390
00:42:05,960 --> 00:42:08,964
Dit gaf hen een enorm probleem
op een plek als deze:
391
00:42:09,080 --> 00:42:13,051
Archangelsk
in het hoge noorden van de Sovjet-Unie.
392
00:42:13,800 --> 00:42:18,806
Hier kon men de bevolking amper
weghouden van geallieerde zeelui...
393
00:42:18,920 --> 00:42:22,447
die een vleugje bekoring meebrachten.
394
00:42:25,760 --> 00:42:31,005
Als zij aan wal gingen, bezochten ze hier
een club voor buitenlanders:
395
00:42:31,880 --> 00:42:34,042
De International.
396
00:42:34,920 --> 00:42:37,890
Bewoners
kwamen enkel op uitnodiging binnen.
397
00:42:38,000 --> 00:42:43,166
Het was niet vreemd dat er vooral knappe
jonge vrouwen werden uitgenodigd.
398
00:42:45,480 --> 00:42:51,408
Eens per week werd er gedanst.
Ik danste van 20.00 uur tot 04.00 uur.
399
00:42:52,920 --> 00:42:55,844
Om 05.00 uur kwam ik thuis.
400
00:42:59,360 --> 00:43:04,002
Ik was jong en mooi
en ik had een prachtig gebit.
401
00:43:07,480 --> 00:43:10,086
Ik had fraaie lippen, grote ogen...
402
00:43:11,600 --> 00:43:18,006
en een blozende teint die zelfs
op een foto niet goed tot z'n recht komt.
403
00:43:20,840 --> 00:43:24,731
Dit mooie uiterlijk
maakte mij onweerstaanbaar.
404
00:43:29,440 --> 00:43:34,048
Er werden films vertoond.
Ik heb er prachtige films gezien.
405
00:43:34,800 --> 00:43:38,885
...NOOIT EERDER IN EEN FILM
VERTOONDE SCHOONHEID
406
00:43:39,000 --> 00:43:43,085
AVONTUUR ZOALS DE WERELD
NOG NOOIT HEEFT GEKEND
407
00:43:43,200 --> 00:43:46,044
Maria Montez
en de schoonheden van de harem...
408
00:43:46,160 --> 00:43:50,165
in een verhaal, rijk en exotisch
als het Oosten zelf.
409
00:43:53,200 --> 00:43:59,162
Iedereen zei dat ik zo mooi was
dat ik in Hollywood beroemd zou zijn.
410
00:44:00,160 --> 00:44:02,447
Je gaat met mij mee.
411
00:44:02,560 --> 00:44:08,966
Ik wilde alleen maar actrice worden.
Een ander leven kwam niet in me op.
412
00:44:10,640 --> 00:44:13,644
Ik was piepjong en onbezonnen.
413
00:44:17,520 --> 00:44:21,445
Valentina vond alles mooi
aan de Amerikaanse cultuur...
414
00:44:21,560 --> 00:44:23,961
van de films tot het voedsel.
415
00:44:31,360 --> 00:44:38,005
Als ze met je meegingen, brachten ze
soep, blikvlees of worst mee. Van alles.
416
00:44:39,160 --> 00:44:44,724
Zelfs koekjes. Die herinner ik me nog.
Dat vergeet ik nooit meer.
417
00:44:46,840 --> 00:44:50,128
In die koekjes zat pindakaas.
418
00:44:53,080 --> 00:44:55,242
Ze waren toch zo verrukkelijk.
419
00:45:01,040 --> 00:45:03,930
Bedwelmd
door alles wat Amerikaans was...
420
00:45:04,040 --> 00:45:07,761
werd Valentina verliefd
op een zeeman uit Brooklyn.
421
00:45:11,040 --> 00:45:16,922
Hij zei: 'We zijn getrouwd. Jij bent
m'n vrouw, ik jouw man.' En dat was het.
422
00:45:20,440 --> 00:45:24,161
Later stuurde hij me brieven
vanuit Brooklyn.
423
00:45:24,280 --> 00:45:28,649
Hij wist niet dat ik zwanger was.
Dat heb ik hem niet verteld.
424
00:45:29,520 --> 00:45:36,051
Valentina's relatie was een voorbeeld
van wat Stalin niet wilde hebben.
425
00:45:36,160 --> 00:45:38,845
Het Westen
was dan wel een bondgenoot...
426
00:45:38,960 --> 00:45:45,161
maar in de eerste helft van 1943 kende
Stalins wantrouwen bijna geen grenzen.
427
00:45:47,320 --> 00:45:53,043
De officiële banden waren bevroren.
428
00:45:53,160 --> 00:45:56,004
Het was vreselijk, de sfeer was vijandig.
429
00:45:56,120 --> 00:46:01,809
Ook de media bejegenden ons vijandig.
430
00:46:01,920 --> 00:46:05,322
Men dacht klaarblijkelijk
dat men niet werd geholpen...
431
00:46:05,440 --> 00:46:10,685
want 1943 vormde het keerpunt,
het beslissende moment.
432
00:46:11,720 --> 00:46:14,849
Terug in Washington, in mei 1943.
433
00:46:14,960 --> 00:46:19,682
Roosevelt en Churchill namen een besluit
dat Stalin nog bozer zou maken:
434
00:46:19,800 --> 00:46:24,408
Er zou pas een invasie in Frankrijk
en een tweede front komen...
435
00:46:24,520 --> 00:46:27,524
in het volgende jaar: 1944.
436
00:46:28,160 --> 00:46:33,929
De vraag was nu hoe ze Stalin
het slechte nieuws moesten vertellen.
437
00:46:34,040 --> 00:46:38,489
Op een avond, toen ik nachtdienst had
in de kaartenkamer...
438
00:46:38,600 --> 00:46:43,128
werd er op de deur geklopt.
Er kwam een heel gezelschap binnen:
439
00:46:43,240 --> 00:46:48,246
De premier, de president
en de Britse en Amerikaanse stafchefs.
440
00:46:48,360 --> 00:46:55,403
Ze moesten Stalins meest recente vraag
beantwoorden: Wat gaan jullie nu doen?
441
00:46:55,520 --> 00:47:03,120
Sir John Dill, de Britse chef de mission,
stelde een ontwijkend antwoord op.
442
00:47:03,240 --> 00:47:08,690
Dit gaf hij door. Generaal Marshall
en admiraal Leahy stoeiden er wat mee.
443
00:47:08,800 --> 00:47:12,771
We wisten dat Stalin
er niet blij mee zou zijn.
444
00:47:12,880 --> 00:47:16,930
Het telegram aan Stalin
werd op 2 juni verstuurd.
445
00:47:17,040 --> 00:47:21,364
Maar de nieuwe datum voor de invasie
in Frankrijk: lente 1944...
446
00:47:21,480 --> 00:47:24,927
werd pas aan het eind vermeld.
447
00:47:35,720 --> 00:47:40,009
Zoals iedereen had voorspeld,
was Stalin verbijsterd.
448
00:47:47,520 --> 00:47:49,887
Het was voor hem nog meer bewijs...
449
00:47:50,000 --> 00:47:54,847
dat de Sovjets het zowat in hun eentje
tegen de Duitsers moesten opnemen.
450
00:48:02,440 --> 00:48:08,129
Hij werd hierin gesterkt door de
wetenschap dat de Duitsers bij Koersk...
451
00:48:08,240 --> 00:48:12,484
opnieuw een grootscheeps tankoffensief
voorbereidden.
452
00:48:19,040 --> 00:48:23,648
De Duitsers wilden bijna 3000 tanks
en rijdend geschut inzetten...
453
00:48:23,760 --> 00:48:26,843
waaronder
een aantal nieuwe Panthertanks...
454
00:48:26,960 --> 00:48:29,770
en ook nog eens 400.000 soldaten.
455
00:48:36,400 --> 00:48:40,769
De Sovjets hadden nog nooit
een Duits zomeroffensief gesmoord.
456
00:48:43,760 --> 00:48:48,322
In 1941 en in 1942 was de Duitse
gemotoriseerde strijdwijze...
457
00:48:48,440 --> 00:48:51,808
beslissend geweest
toen de sneeuw was gesmolten.
458
00:48:56,280 --> 00:49:03,448
Nu werd de vraag of ze bij Koersk konden
worden gestuit, beslissend voor de oorlog.
459
00:49:08,640 --> 00:49:12,611
In Londen stond de alliantie
onder nog meer spanning.
460
00:49:15,920 --> 00:49:20,721
Churchill kende nu de waarheid
over Davies' reis naar Moskou.
461
00:49:28,920 --> 00:49:35,451
Hij was diep gekwetst dat Roosevelt
hem buiten het overleg wilde houden.
462
00:49:45,800 --> 00:49:51,045
Excuses dat ik mezelf uit met
de oprechtheid die onze vriendschap...
463
00:49:51,160 --> 00:49:54,528
en de ernst van de zaak
rechtvaardigen.
464
00:49:54,640 --> 00:49:58,326
De vijand zal in z'n propaganda
beslist gebruikmaken...
465
00:49:58,440 --> 00:50:05,164
van een ontmoeting tussen de leiders
van Sovjet-Rusland en de VS...
466
00:50:05,280 --> 00:50:09,001
maar zonder
het Britse Gemenebest en Rijk.
467
00:50:09,120 --> 00:50:12,124
Dat zou ernstig en hinderlijk zijn.
468
00:50:12,240 --> 00:50:16,609
Het zou veel mensen
verbijsteren en verontrusten.
469
00:50:17,280 --> 00:50:21,410
Op 28 juni 1943
gaf Roosevelt antwoord aan Churchill.
470
00:50:22,280 --> 00:50:24,886
Hij vertelde een schaamteloze leugen.
471
00:50:25,000 --> 00:50:29,483
Ik heb Stalin geen
privé-ontmoeting voorgesteld.
472
00:50:30,120 --> 00:50:36,241
Maar hij vertelde Davies dat hij uitging
van een privé-ontmoeting...
473
00:50:36,360 --> 00:50:40,888
en hij ging ermee akkoord
dat er geen staven zouden meekomen.
474
00:50:41,000 --> 00:50:43,048
Dit was niet waar.
475
00:50:43,160 --> 00:50:48,690
Niet Stalin had geopperd Churchill
thuis te laten, maar de Amerikanen.
476
00:50:48,800 --> 00:50:53,567
Jammer dat u en president Roosevelt
elkaar nooit hebben ontmoet.
477
00:50:54,880 --> 00:50:57,565
Al die misleiding leverde niets op.
478
00:50:57,680 --> 00:51:04,928
Stalin weigerde Roosevelt te ontmoeten
omdat het Westen hem niet genoeg hielp.
479
00:51:11,040 --> 00:51:15,125
De Slag om Koersk begon op 5 juli 1943.
480
00:51:20,080 --> 00:51:22,606
Het was een heroïsche krachtmeting.
481
00:51:24,080 --> 00:51:29,007
Ruim 2,5 miljoen troepen vochten
in een gebied ter grootte van België.
482
00:51:36,200 --> 00:51:40,330
De Duitsers waren sterk
maar het Rode Leger was sterker.
483
00:51:41,120 --> 00:51:44,647
Attentie: vijandelijke kisten.
Verspreiden.
484
00:51:50,240 --> 00:51:56,725
Dankzij beter materieel, kennis van de
Duitse plannen en een betere tactiek...
485
00:51:56,840 --> 00:51:59,764
dwong het Rode Leger de Duitsers terug.
486
00:52:03,000 --> 00:52:07,050
Toen pas begrepen we
hoe sterk de Russen waren.
487
00:52:08,280 --> 00:52:13,241
Je wilde het eerst niet geloven, maar nu
dacht je dat de oorlog werd verloren.
488
00:52:13,360 --> 00:52:15,044
Het was voorbij.
489
00:52:19,280 --> 00:52:24,650
Maar net als bij Stalingrad
eiste de zege een hoge tol.
490
00:52:24,760 --> 00:52:28,048
Er sneuvelden bijna 200.000 Sovjets.
491
00:52:31,480 --> 00:52:35,121
Als het tweede front
er in 1943 was gekomen...
492
00:52:35,240 --> 00:52:38,767
dan had men de Slag om Koersk
kunnen voorkomen.
493
00:52:42,080 --> 00:52:44,970
Onze verliezen
hadden geringer kunnen zijn.
494
00:52:47,160 --> 00:52:52,451
Uit gerechtigheid had men het tweede
front ietwat eerder moeten beginnen.
495
00:52:59,840 --> 00:53:04,607
Het Westen, dat niet eerder
een tweede front kon beginnen...
496
00:53:04,720 --> 00:53:09,123
legde zich nu toe
op een aanval over het Kanaal in 1944.
497
00:53:10,200 --> 00:53:12,567
VS-soldaten stroomden
Engeland binnen...
498
00:53:12,680 --> 00:53:16,446
voor het grootste amfibische offensief
aller tijden.
499
00:53:16,560 --> 00:53:19,803
Een operatie die bekend zou worden
als D-day.
500
00:53:22,160 --> 00:53:26,927
Maar Stalins wantrouwen
jegens z'n bondgenoten bleef bestaan.
501
00:53:28,120 --> 00:53:31,044
Z'n wantrouwen groeide zelfs.
502
00:53:38,600 --> 00:53:42,924
Iemand in Archangelsk,
die hield van alles wat Amerikaans was...
503
00:53:43,040 --> 00:53:46,089
zou daar op pijnlijke wijze achterkomen.
504
00:53:47,520 --> 00:53:51,320
Ik werd ervan beschuldigd
spion te zijn voor twee diensten.
505
00:53:51,440 --> 00:53:55,684
M'n verhoorder vroeg telkens
naar m'n spionage-activiteiten.
506
00:53:55,800 --> 00:53:58,406
Ik bleef naar hem glimlachen.
507
00:54:01,720 --> 00:54:05,441
Valentina droomde van een toekomst
als actrice in de VS...
508
00:54:05,560 --> 00:54:08,166
bij haar Amerikaanse vriend.
509
00:54:08,280 --> 00:54:12,569
De geheime politie had
haar dagboek gevonden, waarin stond:
510
00:54:12,680 --> 00:54:18,403
Ik wil zo graag naar Amerika.
Daar hoef je alleen maar mooi te zijn.
511
00:54:21,080 --> 00:54:26,086
Hoe kon ik nu schuldig zijn? En waaraan?
Aan het liefhebben van iemand?
512
00:54:26,200 --> 00:54:31,161
Ik hield van het leven. Ik hield
van een man. Wat was daar mis mee?
513
00:54:31,280 --> 00:54:33,726
Dat zei ik ten slotte tegen hem.
514
00:54:33,840 --> 00:54:37,481
Wie kwetste ik daarmee?
Wie had ik pijn gedaan?
515
00:54:39,440 --> 00:54:42,330
Ik kwetste alleen mezelf.
516
00:54:45,120 --> 00:54:49,523
Haar fout was dat ze
verliefd was geworden op een Amerikaan.
517
00:54:49,640 --> 00:54:52,723
Ze moest zes jaar naar een goelag.
518
00:54:54,200 --> 00:54:59,411
Ze zou niet het enige slachtoffer zijn
van Stalins groeiende wantrouwen.
519
00:55:01,880 --> 00:55:05,009
VOLGENDE KEER:
520
00:55:06,080 --> 00:55:08,082
Als D-day wordt voorbereid...
521
00:55:08,200 --> 00:55:12,444
komen Stalin, Roosevelt en Churchill
voor het eerst samen...
522
00:55:12,560 --> 00:55:16,451
en ze ruziën over
hoe Europa er uit moet gaan zien.
523
00:55:16,560 --> 00:55:19,484
Pas op:
524
00:55:20,640 --> 00:55:25,248
De Russen
zijn misschien eenvoudige mensen...
525
00:55:26,680 --> 00:55:32,244
maar denk maar niet dat ze blind zijn
en niet zien wat ze voor zich hebben.
526
00:55:36,840 --> 00:55:39,286
Intussen stopt Stalins NKVD...
527
00:55:39,400 --> 00:55:44,361
een van de grootste zaken
uit de 20e eeuw in de doofpot.
46579
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bengali
Bosnian
Catalan
Cebuano
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Dutch
English
Esperanto
Estonian
Finnish
French
Frisian
Galician
Georgian
German
Greek
Gujarati
Haitian Creole
Hawaiian
Hungarian
Icelandic
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Khmer
Korean
Kurdish (Kurmanji)
Kyrgyz
Lao
Latvian
Lithuanian
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Nepali
Norwegian
Pashto
Polish
Portuguese
Romanian
Russian
Samoan
Serbian
Sesotho
Shona
Sinhala
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Swahili
Swedish
Tajik
Thai
Turkish
Ukrainian
Urdu
Uzbek
Vietnamese
