Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:18,520 --> 00:00:22,308
En dat is het einde van mijn
laatste verslag voordat we landen.
2
00:00:22,400 --> 00:00:26,029
We worden nu door de computers
op de automatische piloot gevlogen.
3
00:00:26,120 --> 00:00:28,873
M'n bemanning slaapt al voor de lange reis
4
00:00:28,960 --> 00:00:33,033
en ik zal me zo dadelijk bij ze voegen.
5
00:00:33,120 --> 00:00:37,352
Over een klein uur zijn we precies
zes maanden weg van Cape Kennedy.
6
00:00:37,440 --> 00:00:40,159
Zes maanden buiten het zonnestelsel.
7
00:00:40,240 --> 00:00:42,231
Volgens onze tijd.
8
00:00:42,320 --> 00:00:46,108
Volgens de theorie van Dr Hasslein
over tijd in ruimtevaartuigen
9
00:00:46,200 --> 00:00:48,316
die met de snelheid van het licht reizen
10
00:00:48,400 --> 00:00:52,393
is de aarde bijna 700 jaar
ouder geworden sinds ons vertrek.
11
00:00:52,480 --> 00:00:54,471
En wij zijn bijna niet verouderd.
12
00:00:57,280 --> 00:00:59,271
Misschien klopt 't.
13
00:00:59,360 --> 00:01:01,351
Wat bijna zeker klopt is..
14
00:01:01,440 --> 00:01:05,479
„dat de mannen die ons op reis
hebben gestuurd, er al lang niet meer zijn.
15
00:01:05,560 --> 00:01:09,348
U die mijn woorden
nu hoort, bent van een ander ras.
16
00:01:09,440 --> 00:01:11,908
Een beter ras, hoop ik.
17
00:01:12,000 --> 00:01:15,436
Ik laat de 20e eeuw
zonder spijt achter me, maar...
18
00:01:15,520 --> 00:01:17,078
…er is nog één ding.
19
00:01:17,160 --> 00:01:19,230
Als er iemand luistert, natuurlijk.
20
00:01:19,320 --> 00:01:22,710
Niets wetenschappelijks.
Het is puur persoonlijk.
21
00:01:24,240 --> 00:01:26,231
Van hieruït gezien,
22
00:01:27,160 --> 00:01:29,151
lijkt alles anders.
23
00:01:29,240 --> 00:01:31,231
De tijd kromt zich.
24
00:01:31,320 --> 00:01:33,914
De ruimte is oneindig.
25
00:01:34,000 --> 00:01:36,560
Daar voel je je nederig bij.
26
00:01:38,360 --> 00:01:40,590
Ik ben eenzaam.
27
00:01:48,120 --> 00:01:50,111
Dat is het zo'n beetje.
28
00:01:52,040 --> 00:01:54,031
Vertel me alleen..
29
00:01:54,760 --> 00:01:57,513
Voert de mens, dat wonder van het heelal,
30
00:01:57,600 --> 00:02:01,195
die glorieuze paradox
die me naar de sterren heeft gestuurd,
31
00:02:01,280 --> 00:02:03,874
nog steeds oorlog tegen zijn broeders,
32
00:02:05,280 --> 00:02:08,750
en laat hij nog steeds
de kinderen van zijn buren verhongeren?
33
00:02:11,400 --> 00:02:14,119
AARDSE TIIJJD - HET JAAR 2673
34
00:06:56,960 --> 00:06:58,951
Gaat het?
35
00:07:05,840 --> 00:07:07,831
Stewart?
36
00:07:10,200 --> 00:07:11,189
Stewart?
37
00:07:29,800 --> 00:07:31,791
We zijn in 't water gevallen!
38
00:07:31,880 --> 00:07:35,316
We zinken! Dodge, hoeveel atmosfeer?
39
00:07:48,960 --> 00:07:52,270
Landon, zend een laatste signaal uit!
40
00:07:52,360 --> 00:07:54,396
Wat voor signaal?
41
00:07:54,480 --> 00:07:57,472
Naar de aarde! Dat we zijn geland!
42
00:08:36,840 --> 00:08:39,149
De lucht is oké!
43
00:08:39,240 --> 00:08:42,915
Schiet de sluisdeur eraf
voor we alle stroom verliezen!
44
00:08:50,200 --> 00:08:52,191
Het gaat niet! Er is geen stroom meer!
45
00:08:52,280 --> 00:08:55,113
Dan niet! Verlaat het schip!
46
00:09:23,640 --> 00:09:26,871
AARDSE TIIJJD - HET JAAR 3978
47
00:10:36,320 --> 00:10:38,151
Ze gaat ten onder.
48
00:10:41,560 --> 00:10:42,754
Eén..
49
00:10:45,440 --> 00:10:47,078
„twee...
50
00:10:50,120 --> 00:10:51,269
„weg.
51
00:10:55,240 --> 00:10:57,959
Oké. We zitten hier vast.
52
00:11:10,480 --> 00:11:12,471
Waar zijn we?
53
00:11:12,560 --> 00:11:14,551
Heb je enig idee, kapitein?
54
00:11:14,640 --> 00:11:17,598
We zitten zo'n 320 lichtjaren van de aarde
55
00:11:17,680 --> 00:11:22,595
op een onbekende planeet
rond een ster in het sterrenbeeld Orion.
56
00:11:22,680 --> 00:11:24,671
Is dat precies genoeg?
57
00:11:25,720 --> 00:11:28,280
Misschien is het Bellatrix.
58
00:11:28,360 --> 00:11:30,555
Bellatrix is niet zo wit.
59
00:11:30,640 --> 00:11:33,598
Je had geen tijd om het te checken.
60
00:11:33,680 --> 00:11:36,274
Dus je weet het eigenlijk ook niet, hè?
61
00:11:36,360 --> 00:11:38,351
Wat ging er mis?
62
00:11:38,440 --> 00:11:41,079
We moesten niet in het water landen.
63
00:11:41,160 --> 00:11:44,948
De vraag is niet zozeer
waar we zijn maar in welk jaar we zitten.
64
00:11:45,040 --> 00:11:48,476
We hebben lang genoeg geslapen
om ‘t een tijdje uit te houden.
65
00:11:48,560 --> 00:11:51,028
Nu gaan we eindelijk voor ons salaris werken.
66
00:12:27,680 --> 00:12:29,671
Dodge, doe een bodemtest.
67
00:12:32,120 --> 00:12:34,554
- Heb je de sensoren?
- Oké.
68
00:12:34,640 --> 00:12:36,631
- Geïgerteller?
- Heb ik.
69
00:12:39,600 --> 00:12:41,716
Eens kijken. Een pistool,
70
00:12:41,800 --> 00:12:46,635
20 kogels, een medische
hulpdoos, camera, TX9.
71
00:12:46,720 --> 00:12:50,759
We hebben genoeg eten
en water voor drie dagen.
72
00:12:50,840 --> 00:12:52,831
Hoe lang duurt een dag?
73
00:12:52,920 --> 00:12:54,911
Dat is een goede vraag.
74
00:12:55,000 --> 00:12:56,399
Landon!
75
00:12:56,480 --> 00:12:58,391
Hé, Landon!
76
00:12:58,480 --> 00:13:00,471
Kom ook bij de expeditie.
77
00:13:02,720 --> 00:13:06,918
Sorry. Ik dacht aan Stewart.
Wat is er gebeurd, denk je?
78
00:13:07,000 --> 00:13:09,389
Zuurstoflek. Ze is in haar slaap gestorven.
79
00:13:09,480 --> 00:13:11,232
Je lijkt er niet erg mee te zitten.
80
00:13:11,320 --> 00:13:14,756
Het is wat laat voor een dodenwake.
Ze is al bijna een jaar dood.
81
00:13:15,720 --> 00:13:18,757
Dat betekent dat we
18 maanden van de aarde zijn geweest.
82
00:13:18,840 --> 00:13:20,512
Volgens onze tijd.
83
00:13:21,520 --> 00:13:23,511
Jij bent grijs geworden.
84
00:13:25,000 --> 00:13:29,630
Voor de rest zie je er niet
slecht uit voor een 2031-jarige man.
85
00:13:30,120 --> 00:13:33,351
Ik heb de klokken gezien.
Ze bevestigen Hassleins hypothese.
86
00:13:33,440 --> 00:13:36,910
We zijn al 2000 jaar weg van de aarde,
87
00:13:37,000 --> 00:13:38,991
zo ongeveer.
88
00:13:39,720 --> 00:13:41,711
Kun je 't nog steeds niet accepteren?
89
00:13:41,800 --> 00:13:44,951
Je hele wereld is door de tijd weggevaagd.
90
00:13:45,040 --> 00:13:47,031
Alles is vergruisd.
91
00:13:47,120 --> 00:13:49,111
Bewijs dat maar eens.
92
00:13:49,200 --> 00:13:51,873
Als we niet terug kunnen,
is 't alleen een theorie.
93
00:13:51,960 --> 00:13:55,635
Het is 'n feit. Accepteer het nou maar.
Je zult beter slapen.
94
00:13:56,440 --> 00:14:00,399
Hier groeit niets.
Er zijn slechts wat koolhydraten te vinden.
95
00:14:00,480 --> 00:14:03,313
Alle stikstof zit vast in de nitraten.
96
00:14:03,400 --> 00:14:05,391
Geen gevaarlijke ionisatie?
97
00:14:05,480 --> 00:14:07,471
Nee.
98
00:14:07,560 --> 00:14:09,278
Nou...
99
00:14:09,360 --> 00:14:13,558
Als er hier geen leven is, hebben
we maar 72 uur om 't te vinden.
100
00:14:13,640 --> 00:14:16,473
Daarna is ons rantsoen op. Kom op.
101
00:14:16,560 --> 00:14:18,551
Welke richting?
102
00:14:19,640 --> 00:14:21,631
Die kant.
103
00:14:21,720 --> 00:14:23,836
Enige reden?
104
00:14:23,920 --> 00:14:25,911
Geen enkele.
105
00:14:28,800 --> 00:14:30,791
Kom op...
106
00:17:13,400 --> 00:17:15,391
ledereen in orde?
107
00:17:16,560 --> 00:17:18,551
Check ‘t water.
108
00:17:26,200 --> 00:17:28,270
226 milliliter.
109
00:17:33,800 --> 00:17:35,791
Er klopt iets niet.
110
00:17:35,880 --> 00:17:38,030
Onweer, maar geen regen.
111
00:17:38,120 --> 00:17:40,111
Bewolking 's nachts.
112
00:17:40,200 --> 00:17:42,998
Zo'n vreemde gloed…
en toch is er geen maan.
113
00:17:43,080 --> 00:17:45,071
Konden we onze positie maar bepalen.
114
00:17:45,160 --> 00:17:48,994
Hoe zou dat helpen? Ik heb gezegd
waar en in welk jaar we zitten.
115
00:17:49,080 --> 00:17:51,071
Goed, goed.
116
00:17:51,160 --> 00:17:54,709
Je bent 300 lichtjaar van je geliefde planeet.
117
00:17:54,800 --> 00:17:58,713
Je geliefden zijn al
20 eeuwen dood en vergeten.
118
00:17:58,800 --> 00:18:00,233
20 eeuwen!
119
00:18:00,320 --> 00:18:03,710
Als je al terug kon, zouden ze denken
dat je uit 'n boom was gevallen.
120
00:18:03,800 --> 00:18:05,711
Taylor, laat hem met rust.
121
00:18:05,800 --> 00:18:08,633
Er is nu maar één realiteit.
We zijn hier en ‘t is nu.
122
00:18:08,720 --> 00:18:11,917
Berust daar maar in,
anders kun je net zo goed dood zijn.
123
00:18:12,120 --> 00:18:13,951
Ik ben bereid te sterven.
124
00:18:16,200 --> 00:18:18,589
Hij is bereid te sterven.
125
00:18:18,680 --> 00:18:20,796
Is dat niet ontroerend?
126
00:18:20,880 --> 00:18:23,792
Een zege voor de menselijke geest.
127
00:18:31,360 --> 00:18:35,478
Kun je me iets vertellen?
Waarom heb je je voor deze reis opgegeven?
128
00:18:35,560 --> 00:18:37,551
Je was vrijwilliger. Waarom?
129
00:18:37,640 --> 00:18:39,631
Laat maar. Ik zal 't je vertellen.
130
00:18:39,720 --> 00:18:42,917
Je was de populaire jongen van de klas.
131
00:18:43,000 --> 00:18:46,515
Toen je deze grote kans kreeg,
kon je geen nee zeggen.
132
00:18:46,600 --> 00:18:49,319
Niet zonder je perfecte imago te riskeren.
133
00:18:49,400 --> 00:18:51,197
Laat me met rust.
134
00:18:51,280 --> 00:18:53,919
O, en de glorie. Vergeet dat niet.
135
00:18:54,000 --> 00:18:58,232
Er staat ergens
een levensgroot bronzen beeld van je.
136
00:18:58,320 --> 00:19:02,029
Het is nu waarschijnlijk groen
en niemand kan de naamplaat lezen.
137
00:19:02,120 --> 00:19:04,759
Maar zeg nooit dat we onze helden vergeten.
138
00:19:04,840 --> 00:19:08,719
« Taylor, laat me met rust.
- En nog een laatste punt.
139
00:19:08,800 --> 00:19:12,110
De onsterfelijkheid.
Je wilde eeuwig leven, niet waar?
140
00:19:12,200 --> 00:19:14,191
Nou, dat is je bijna gelukt.
141
00:19:14,280 --> 00:19:18,671
Op mij en Dodge na, leef je
langer dan ooit iemand heeft geleefd.
142
00:19:18,760 --> 00:19:25,199
En nu onze luitenant Stewart dood is,
zul je ook wel de laatste zijn.
143
00:19:26,480 --> 00:19:29,517
Je hebt wat je wilde, jongen.
Hoe voelt dat nou?
144
00:19:30,800 --> 00:19:32,870
Oké. Een prachtige analyse.
145
00:19:32,960 --> 00:19:37,033
= Maar waarom kan ik jou niet doorgronden?
- Spaar je de moeite.
146
00:19:37,120 --> 00:19:39,429
Dodge, daar. Die lijkt helemaal niet op me.
147
00:19:39,520 --> 00:19:41,988
Maar ik snap hem.
148
00:19:42,080 --> 00:19:44,469
Hij zou naakt een vulkaan inlopen
149
00:19:44,560 --> 00:19:48,519
als hij dacht iets te kunnen
leren wat niemand nog weet.
150
00:19:48,600 --> 00:19:50,955
Maar jij.
Jij bent nergens naar op zoek.
151
00:19:51,040 --> 00:19:53,031
Je bent negatief.
152
00:19:53,120 --> 00:19:57,193
- En ik ben niet bereid te sterven.
« Ik wil weten waarom niet.
153
00:19:57,280 --> 00:20:01,319
Jij dacht dat 't leven op aarde
zinloos was. Je minachtte mensen.
154
00:20:01,400 --> 00:20:03,391
Dus wat deed je? Je rende weg.
155
00:20:03,480 --> 00:20:05,869
Nee, nee. Zo was 't niet, Landon.
156
00:20:05,960 --> 00:20:08,235
Ik ben ook op zoek.
157
00:20:08,320 --> 00:20:13,553
Maar mijn dromen zijn niet de jouwe.
Ik heb 't idee dat er ergens in 't heelal
158
00:20:13,640 --> 00:20:16,996
iets beters is dan de mens. Dat moet.
159
00:20:19,200 --> 00:20:21,191
Taylor, kijk hier!
160
00:20:58,640 --> 00:20:59,914
Leven.
161
00:21:14,200 --> 00:21:16,509
Als er een is, zijn er ook andere.
162
00:21:16,600 --> 00:21:18,989
Er moeten er meer zijn.
163
00:21:19,080 --> 00:21:21,071
Laten we ze gaan zoeken.
164
00:23:49,400 --> 00:23:51,391
Kapitein!
165
00:23:52,560 --> 00:23:54,551
Kijk!
166
00:24:09,440 --> 00:24:11,431
Vogelverschrikkers?
167
00:24:12,360 --> 00:24:14,351
Laten we 's kijken.
168
00:24:58,200 --> 00:25:00,191
Laat dat maar zitten.
169
00:26:19,080 --> 00:26:21,196
Taylor!
170
00:26:21,280 --> 00:26:23,271
Kijk hier eens.
171
00:26:47,160 --> 00:26:48,991
Taylor, kijk!
172
00:28:30,120 --> 00:28:32,190
Ze hebben niet veel achtergelaten.
173
00:29:01,160 --> 00:29:03,913
Ze hebben ons tenminste
niet geprobeerd te bijten.
174
00:29:04,920 --> 00:29:07,070
Gezegend zijn de vegetariërs.
175
00:29:13,240 --> 00:29:16,915
Ze zien er min of meer menselijk uit,
alleen zijn ze stom, denk ik.
176
00:29:25,960 --> 00:29:28,520
We: zijn bij de verkeerde halte uitgestapt.
177
00:29:30,120 --> 00:29:34,352
Ik dacht dat jij de optimist was, Landon.
Bekijk het zo.
178
00:29:34,440 --> 00:29:39,833
Als ze niets beters hebben hier,
dan runnen we zo de hele planeet.
179
00:34:29,920 --> 00:34:30,909
Glimlach 's.
180
00:35:09,240 --> 00:35:11,913
Wie had die rare kleren aan?
181
00:35:12,920 --> 00:35:14,911
Hij.
182
00:35:16,520 --> 00:35:18,511
Zal hij het halen?
183
00:35:18,600 --> 00:35:20,909
Ik weet het niet.
184
00:35:21,000 --> 00:35:23,309
Dit beest heeft veel bloed verloren.
185
00:35:29,680 --> 00:35:32,069
Er is hier geen sonde. Zoek er een!
186
00:35:32,160 --> 00:35:34,151
Ja, meneer.
187
00:35:34,240 --> 00:35:36,231
Het is hier smerig, dokter.
188
00:35:36,320 --> 00:35:42,873
Dokter, deze dieren zijn smerig.
Ze stinken en dragen besmettelijke ziekten.
189
00:35:42,960 --> 00:35:44,951
Waarom worden ze eerst niet gewassen?
190
00:35:45,040 --> 00:35:49,909
- Je klinkt niet heel blij met je werk.
« Jk ben hier niet meer dan 'n dierenarts.
191
00:35:50,000 --> 00:35:52,878
Je zou met Dr Zaius over me spreken.
192
00:35:52,960 --> 00:35:56,475
Dat heb ik gedaan. Je weet
hoe hij neerkijkt op chimpansees.
193
00:35:56,560 --> 00:35:58,994
Maar het quotasysteem is afgeschaft.
194
00:35:59,080 --> 00:36:02,277
« Jij hebt 't gemaakt. Waarom ik niet?
- Wat bedoel je?
195
00:36:02,360 --> 00:36:05,955
Ik ben dierenpsycholoog,
dat is alles. We hebben geen autoriteit.
196
00:36:06,040 --> 00:36:09,271
Het gaat je goed af
wat ruimte en apparatuur betreft.
197
00:36:09,360 --> 00:36:13,592
Dat komt omdat Dr Zaius inziet
dat ons werk waardevol is.
198
00:36:13,680 --> 00:36:17,593
We werken hier aan
de fundering van de hersenchirurgie
199
00:36:17,680 --> 00:36:21,673
met de studie van de
hersenfuncties van deze dieren.
200
00:36:21,760 --> 00:36:24,035
Ze zijn nog steeds vies, dokter.
201
00:36:24,120 --> 00:36:26,953
En hun beet is gevaarlijk. Kijk hier maar.
202
00:36:28,320 --> 00:36:30,311
Hou z'n kaak vast.
203
00:36:54,520 --> 00:36:56,988
= Morgen, Dr Zira.
= Morgen, Julius.
204
00:36:57,080 --> 00:36:59,469
- Hoe maakt hij het?
= Geen verandering.
205
00:36:59,560 --> 00:37:02,120
Zodra je de deur opent, begint hij.
206
00:37:04,880 --> 00:37:06,472
Nou zeg!
207
00:37:06,560 --> 00:37:08,551
En wat wil je vanmorgen?
208
00:37:08,640 --> 00:37:11,154
Wil je iets? Kom op. Spreek dan.
209
00:37:11,240 --> 00:37:12,639
Kom op.
210
00:37:12,720 --> 00:37:13,948
Spreek.
211
00:37:14,040 --> 00:37:16,315
Wil je wat suiker, oudje?
212
00:37:18,720 --> 00:37:20,995
Hij kan u pijn doen, dokter.
213
00:37:21,080 --> 00:37:23,389
Doe niet zo raar. Hij is compleet tam.
214
00:37:23,480 --> 00:37:26,392
Ze zijn allemaal tam
totdat ze een hap uit je nemen.
215
00:37:26,480 --> 00:37:29,711
Nou Blauwoog, gaat het beter met je keel?
216
00:37:30,720 --> 00:37:32,711
Het doet nog pijn, hè?
217
00:37:32,800 --> 00:37:35,712
Zie je? Hij blijft doen alsof hij kan praten.
218
00:37:39,040 --> 00:37:41,634
Die Blauwoog is opmerkelijk.
219
00:37:41,720 --> 00:37:44,109
Hij blijft proberen woorden te vormen.
220
00:37:44,200 --> 00:37:46,873
Zo zijn ze nu eenmaal.
Alles wat ze zien doen ze na.
221
00:37:52,040 --> 00:37:53,439
Wat nu?
222
00:37:56,000 --> 00:37:57,991
Het is alsof hij iets wil.
223
00:37:59,520 --> 00:38:01,556
Voorzichtig, dokter.
224
00:38:01,640 --> 00:38:02,834
Wat heb ik gezegd?
225
00:38:02,920 --> 00:38:05,354
Probeer 't nog 'n keer, en ik breek je arm!
226
00:38:07,360 --> 00:38:10,033
Goedemorgen, excellentie.
227
00:38:10,120 --> 00:38:12,111
Dr Zaius.
228
00:38:13,840 --> 00:38:15,831
Goedemorgen, meneer.
229
00:38:16,440 --> 00:38:18,431
Openmaken graag.
230
00:38:18,520 --> 00:38:20,511
Ik ben zo blij dat u kon komen.
231
00:38:20,600 --> 00:38:22,591
Hier is hij, meneer.
232
00:38:24,880 --> 00:38:26,871
Blauwoog.
233
00:38:27,520 --> 00:38:29,511
Laat maar zien. Doe maar.
234
00:38:29,600 --> 00:38:31,591
Laat je truc zien.
235
00:38:31,680 --> 00:38:33,033
Spreek.
236
00:38:33,120 --> 00:38:35,111
Kom dan. Spreek weer.
237
00:38:37,560 --> 00:38:40,597
Zie daar! Niet te geloven!
238
00:38:40,680 --> 00:38:42,671
Ja, amusant.
239
00:38:42,760 --> 00:38:44,751
Een mens die zich als aap gedraagt.
240
00:38:46,960 --> 00:38:50,953
Dr Zaius, ik zou zweren dat hij u antwoordt.
241
00:38:51,040 --> 00:38:53,759
Hij heeft zeker aanleg voor mimiek.
242
00:38:53,840 --> 00:38:56,070
Zeer ongewoon.
243
00:38:56,160 --> 00:38:58,674
Hij gebruikt die oude deken als kleding.
244
00:38:59,920 --> 00:39:03,799
Hoe zou hij t in de
behendigheidstest van Hopkins doen?
245
00:39:03,880 --> 00:39:06,030
Een dier?
246
00:39:06,120 --> 00:39:07,109
Kijk!
247
00:39:07,200 --> 00:39:09,191
Hij beweegt z'n vingers.
248
00:39:09,280 --> 00:39:11,589
Alleen omdat hij u de uwe zag bewegen.
249
00:39:11,680 --> 00:39:14,433
Maar misschien begreep hij ons.
250
00:39:14,520 --> 00:39:17,751
Mensen hebben geen begrip.
251
00:39:17,840 --> 00:39:20,832
Je kunt ze een paar simpele
trucjes leren, Dat is alles.
252
00:39:21,720 --> 00:39:24,553
Ik ben bang dat ik het niet daarmee eens ben.
253
00:39:24,640 --> 00:39:28,792
= Volgens mijn experimenten….
- Dr Zira, ik moet u waarschuwen.
254
00:39:28,880 --> 00:39:32,919
Experimentele hersenchirurgie
op deze wezens is één ding,
255
00:39:33,000 --> 00:39:34,991
en daar sta ik helemaal achter,
256
00:39:35,080 --> 00:39:39,119
maar uw gedragsstudies,
dat is iets heel anders.
257
00:39:39,200 --> 00:39:43,955
De suggestie dat we iets
kunnen leren over de aard van de aap
258
00:39:44,040 --> 00:39:46,474
van de studie van de mens, is pure onzin.
259
00:39:47,520 --> 00:39:49,590
Trouwens, de mens is ons tot last.
260
00:39:49,680 --> 00:39:53,036
Hij maakt al het eten in de bossen op
261
00:39:53,120 --> 00:39:57,432
en migreert daarna naar onze
landbouwgrond en verwoest onze oogst.
262
00:40:00,000 --> 00:40:03,117
Hoe sneller de mens
wordt uitgeroeid, hoe beter.
263
00:40:04,280 --> 00:40:07,033
Het gaat om het voortbestaan van de aap.
264
00:40:18,560 --> 00:40:21,074
Wilde u deze, dokter?
265
00:40:22,160 --> 00:40:24,230
O, ja. Bedankt.
266
00:40:24,320 --> 00:40:27,710
Blauwoog, ik heb een cadeau voor je.
267
00:40:37,760 --> 00:40:39,557
Stop haar bij hem.
268
00:41:31,040 --> 00:41:33,031
Cornelius! Hierboven.
269
00:41:34,440 --> 00:41:36,431
Moet je vanavond werken?
270
00:41:36,520 --> 00:41:37,714
Nee.
271
00:41:37,800 --> 00:41:39,791
Ik ook niet.
272
00:41:43,760 --> 00:41:46,228
O, Cornelius.
273
00:42:01,280 --> 00:42:03,271
Daar is Blauwoog.
274
00:42:04,080 --> 00:42:06,036
Die ene waar ik je over heb verteld.
275
00:42:06,120 --> 00:42:08,714
Waarom is hij zo speciaal?
276
00:42:08,800 --> 00:42:10,233
Kijk maar.
277
00:42:10,320 --> 00:42:11,719
Hallo Blauwoog.
278
00:42:11,800 --> 00:42:13,791
Hoe gaat het met je keel vandaag?
279
00:42:18,640 --> 00:42:21,473
- Kijk! Ze herinnert 't zich!
- Herinnert zich wat?
280
00:42:21,560 --> 00:42:23,551
De bloedtransfusie.
281
00:42:23,640 --> 00:42:24,959
Zira, werkelijk!
282
00:42:25,040 --> 00:42:27,076
Weet je, ze kunnen niet… Kijk uit.
283
00:42:27,160 --> 00:42:28,912
Hier komt nummer een.
284
00:42:29,000 --> 00:42:34,074
Hij zit ergens mee. Hij neust
al twee dagen in het lab rond.
285
00:42:34,160 --> 00:42:36,151
Goedemorgen, Dr Zaius.
286
00:42:36,240 --> 00:42:40,119
- U kent mijn.… Dr Cornelius, mijn verloofde.
= Natuurlijk.
287
00:42:40,200 --> 00:42:45,035
De jonge aap met de schop. Je bent weer
‘n archeologische expeditie aan ‘t plannen.
288
00:42:45,120 --> 00:42:49,159
= Met goedkeuring van de academie.
“ Het project heeft mijn steun nodig.
289
00:42:49,240 --> 00:42:51,231
Ik hoop dat ik daar op kan rekenen.
290
00:42:51,320 --> 00:42:53,880
Cornelius, een vriendelijke waarschuwing.
291
00:42:53,960 --> 00:42:58,715
Zorg ervoor dat je bij je
opgravingen je reputatie niet begraaft.
292
00:43:11,600 --> 00:43:13,830
Bewakers!
293
00:43:13,920 --> 00:43:15,353
Bewakers!
294
00:43:37,000 --> 00:43:38,353
Stop!
295
00:43:38,440 --> 00:43:40,715
Je doet hem pijn!
296
00:43:40,800 --> 00:43:42,791
Neem hem mee naar binnen.
297
00:43:45,040 --> 00:43:48,396
Cornelius, als je 'n ogenblikje hebt
298
00:43:48,480 --> 00:43:52,359
zou ik graag die expeditie
van je in meer detail bespreken.
299
00:43:52,440 --> 00:43:56,319
Natuurlijk. Ik zal m'n aantekeningen
ophalen en dan kom ik direct.
300
00:43:56,400 --> 00:43:59,437
Ik begrijp die dierenpsychologen niet.
301
00:43:59,520 --> 00:44:01,795
Wat wil Dr Zira bewijzen?
302
00:44:01,880 --> 00:44:04,838
Dat de mens getemd kan worden.
303
00:44:41,880 --> 00:44:45,156
- Wat is er gebeurd?
- O, die stommelingen met hun fakkels.
304
00:44:45,240 --> 00:44:47,549
“ Heb je geen zalf?
= |k kijk even.
305
00:44:52,440 --> 00:44:54,510
Het spijt me, Blauwoog.
306
00:45:00,120 --> 00:45:01,075
Julius!
307
00:45:04,000 --> 00:45:05,991
Ik heb 't je gezegd!
308
00:45:06,080 --> 00:45:07,433
Julius, niet doen!
309
00:45:07,520 --> 00:45:09,112
Het maakt niet uit!
310
00:45:09,200 --> 00:45:11,191
Julius, doe hem geen pijn!
311
00:45:13,880 --> 00:45:14,995
Julius!
312
00:45:20,880 --> 00:45:23,110
Geboren dieven, hè?
313
00:45:29,640 --> 00:45:31,517
MIJN NAAM IS TAYLOR
314
00:45:35,400 --> 00:45:38,358
Geef me n halsband en 'n riem.
315
00:45:38,440 --> 00:45:41,876
= Ik neem 'm mee hiervandaan.
- Hij is gewelddadig, dokter.
316
00:45:41,960 --> 00:45:44,872
= Trouwens, het is tegen de regels.
= Doe wat ik zeg!
317
00:45:55,800 --> 00:45:59,918
Je zou me toch niets doen, hè?
318
00:46:19,520 --> 00:46:21,511
Het is een stunt.
319
00:46:21,600 --> 00:46:23,591
Mensen kunnen niet schrijven.
320
00:46:23,680 --> 00:46:25,671
Schat, je bent wetenschapper.
321
00:46:25,760 --> 00:46:27,751
Geloof je je eigen ogen niet?
322
00:46:31,880 --> 00:46:34,110
Waar heb je dat geleerd?
323
00:46:37,200 --> 00:46:38,997
“Jefferson
324
00:46:39,080 --> 00:46:41,913
middelbare school."
325
00:46:47,600 --> 00:46:49,591
"Fort Wayne,
326
00:46:49,680 --> 00:46:51,671
Indiana."
327
00:46:54,520 --> 00:46:57,034
Op die planeet waar je vandaan komt?
328
00:47:03,280 --> 00:47:05,271
Misschien is hij intelligent.
329
00:47:05,360 --> 00:47:07,828
Maar hij is ook gek.
330
00:47:07,920 --> 00:47:09,717
Cornelius.
331
00:47:09,800 --> 00:47:11,791
Cornelius, toe nou.
332
00:47:16,280 --> 00:47:18,999
"Dodge is bij de jacht omgekomen."
333
00:47:19,080 --> 00:47:22,152
"Wat is er gebeurd met... Landon®?"
334
00:47:23,880 --> 00:47:26,314
Ik weet het niet.
335
00:47:26,400 --> 00:47:29,073
Zijn die samen met jou uit de lucht gevallen?
336
00:47:33,200 --> 00:47:35,316
"Niet gevallen. Gevlogen.”
337
00:47:35,400 --> 00:47:37,834
Vliegen is wetenschappelijk onmogelijk.
338
00:47:37,920 --> 00:47:40,992
En zelfs al was het
wel mogelijk, waarom zou je?
339
00:47:41,080 --> 00:47:43,071
Waar zou je naartoe kunnen?
340
00:47:59,200 --> 00:48:01,191
"Hebben jullie kaarten?"
341
00:48:15,240 --> 00:48:18,152
Wij zitten hier. Hier ben je gevangen.
342
00:48:20,560 --> 00:48:22,551
Ben je daar in 't water gevallen?
343
00:48:23,440 --> 00:48:25,431
Je kwam aan land...
344
00:48:25,520 --> 00:48:27,511
Je trok door de woestijn?
345
00:48:28,440 --> 00:48:30,431
Over bergen?
346
00:48:31,200 --> 00:48:33,191
Vele dagen en nachten.
347
00:48:33,280 --> 00:48:35,794
En je bereikte de jungle.
348
00:48:35,880 --> 00:48:38,269
Onmogelijk.
349
00:48:40,080 --> 00:48:43,197
Cornelius, waarom
provoceer je hem toch altijd?
350
00:48:43,280 --> 00:48:48,513
Geen enkel wezen kan in de verboden zone
overleven. Ik weet 't, Ik ben er geweest.
351
00:48:51,000 --> 00:48:52,991
"Hoe verklaar je mij dan?"
352
00:48:53,720 --> 00:48:55,711
Dat kan ik niet.
353
00:48:55,800 --> 00:48:57,791
En ik zal 't ook niet proberen.
354
00:48:59,880 --> 00:49:02,713
Maar hoe zit 't dan met je theorie?
355
00:49:03,560 --> 00:49:06,836
Het bestaan van Taylor
kan die misschien bewijzen.
356
00:49:06,920 --> 00:49:09,115
Wil je dat ik m'n hoofd kwijtraak?
357
00:49:09,200 --> 00:49:12,829
Wees niet zo dwaas. Als 't
waar is, moeten ze 't accepteren.
358
00:49:12,920 --> 00:49:14,911
Nee, dat zullen ze nooit.
359
00:49:15,760 --> 00:49:18,957
Cornelius heeft
‘n briljante hypothese ontwikkeld.
360
00:49:19,040 --> 00:49:21,031
Maar ik heb 't waarschijnlijk fout.
361
00:49:21,120 --> 00:49:24,476
Dat de aap afstamt
van een lagere soort primaat,
362
00:49:24,560 --> 00:49:26,630
misschien de mens.
363
00:49:26,720 --> 00:49:29,029
Tijdens z'n reis naar de verboden zone,
364
00:49:29,120 --> 00:49:33,193
ontdekte hij sporen van 'n beschaving
die ouder was dan mogelijk werd geacht.
365
00:49:33,280 --> 00:49:36,875
- Het bewijs was niet erg overtuigend.
« Dat dacht je toen niet.
366
00:49:36,960 --> 00:49:41,112
Dat was voor Dr Zaius en de halve
academie m'n idee als ketterij bestempelden.
367
00:49:41,200 --> 00:49:43,634
Hoe kan zo'n waarheid ketterij zijn?
368
00:49:43,720 --> 00:49:47,110
Wat als Taylor precies
het bewijs is dat je nodig hebt?
369
00:49:47,200 --> 00:49:49,191
Een mutatie.
370
00:49:49,280 --> 00:49:53,114
Een ontbrekende schakel
tussen de niet ontwikkelde primaten
371
00:49:53,200 --> 00:49:54,792
en de aap.
372
00:49:56,280 --> 00:49:58,589
Hij is nogal prikkelbaar, hè?
373
00:50:00,000 --> 00:50:01,991
“Ik ben geen ontbrekende schakel."
374
00:50:02,080 --> 00:50:06,949
Als hij dat wel is, dan zijn
de heilige geschriften niets meer waard.
375
00:50:07,040 --> 00:50:09,600
Nou, misschien klopt dat wel.
376
00:50:09,680 --> 00:50:13,719
O nee, bedankt.
Met die strijd ga ik me niet bemoeien.
377
00:50:13,800 --> 00:50:17,429
- Cornelius, wees toch sterk!
- Zira, luister naar me!
378
00:50:17,520 --> 00:50:19,795
We hebben een mooie toekomst voor ons.
379
00:50:19,880 --> 00:50:21,950
Trouwen, stimulerende carrières.
380
00:50:22,040 --> 00:50:24,031
Ik ben aan 'n loonsverhoging toe.
381
00:50:25,200 --> 00:50:26,872
Dr Zaius.
382
00:50:28,280 --> 00:50:31,033
Ben je onze afspraak vergeten, Cornelius?
383
00:50:31,120 --> 00:50:33,554
Nee. Ik was m'n aantekeningen aan ‘t pakken.
384
00:50:33,640 --> 00:50:37,838
Je kent Dr Maximus, natuurlijk.
Onze commissaris voor dierenzaken.
385
00:50:37,920 --> 00:50:40,514
Ja. Aangenaam u weer te zien.
386
00:50:40,600 --> 00:50:42,591
Wat is dit?
387
00:50:42,680 --> 00:50:44,671
Een mens, Dr Maximus.
388
00:50:44,760 --> 00:50:48,150
Dat weet ik wel. En u kent de regels.
389
00:50:48,240 --> 00:50:53,109
Geen dieren buiten het kamp,
en helemaal niet zonder riem.
390
00:50:53,200 --> 00:50:57,876
Ja meneer, maar dit wezen
is een speciaal geval.
391
00:50:58,160 --> 00:51:00,390
Waarom speciaal?
392
00:51:00,480 --> 00:51:02,710
We voeren een nieuw experiment uit.
393
00:51:02,800 --> 00:51:05,997
Zou dat niet beter in uw kantoor gaan?
394
00:51:06,080 --> 00:51:07,638
Ja, meneer.
395
00:51:07,720 --> 00:51:10,792
Wachters, breng dit beest
terug naar het kamp.
396
00:51:11,840 --> 00:51:13,239
Wat is dit?
397
00:51:16,200 --> 00:51:18,191
Een speeltje.
398
00:51:18,280 --> 00:51:20,271
Het zweeft op de lucht.
399
00:51:20,360 --> 00:51:21,952
Zira..
400
00:51:22,040 --> 00:51:23,268
Probeer het.
401
00:51:23,360 --> 00:51:25,351
Nonsens.
402
00:51:41,760 --> 00:51:45,639
- Wat is er, luitenant?
- Nummer vier moet naar de operatiekamer.
403
00:51:45,720 --> 00:51:47,597
- Maak hem klaar.
- Hoezo?
404
00:51:47,680 --> 00:51:51,753
- Z'n keel is bijna geheeld.
- De dierenarts wil 'm castreren.
405
00:51:51,840 --> 00:51:55,276
Dr Zira zal niet blij zijn.
Ze wil deze twee laten paren.
406
00:51:55,360 --> 00:52:00,150
Deze bevelen komen van Dr Zaius zelf.
Ze kan er niets aan doen.
407
00:52:14,640 --> 00:52:17,598
Als je eens wist wat ze gingen doen.
408
00:52:19,520 --> 00:52:22,114
Wees nu stil.
Breng me niet in de problemen.
409
00:52:54,160 --> 00:52:58,233
Huil als 't moet,
maar maak 'n eind aan 't verdriet.
410
00:52:58,320 --> 00:53:00,311
Hij leeft weer.
411
00:53:01,160 --> 00:53:04,311
Ja, hij heeft vrede gevonden in de hemel.
412
00:53:05,960 --> 00:53:10,511
Hij was 'n voorbeeld voor ons allen,
een gorilla om nooit te vergeten…
413
00:53:11,360 --> 00:53:15,911
Jager, krijger, beschermer van het geloof.
414
00:53:16,840 --> 00:53:18,831
Geliefde echtgenoot,
415
00:53:18,920 --> 00:53:20,911
geliefde vader,
416
00:53:21,000 --> 00:53:23,514
grootmoedige meester, ja.
417
00:53:24,320 --> 00:53:27,869
Hij was 'n bron van apenvriendelijkheid.
418
00:53:29,600 --> 00:53:36,233
De overledene zei eens tegen me,
"Er is geen aap die ik niet mag.”
419
00:53:37,200 --> 00:53:39,475
Kijk! Het is een mens!
420
00:53:39,560 --> 00:53:42,518
In hemelsnaam! Weg met dat beest!
421
00:53:42,600 --> 00:53:44,591
Pak hem!
422
00:53:47,040 --> 00:53:49,031
Pak hem! Pak hem!
423
00:55:15,440 --> 00:55:17,431
Kom op, Quintus.
424
00:57:24,160 --> 00:57:26,151
- Pak hem!
= Taylor!
425
00:57:26,240 --> 00:57:28,435
- Waarom rende je weg?
- Politie.
426
00:57:28,520 --> 00:57:30,511
Ik heb deze man onder m’n hoede.
427
00:57:30,600 --> 00:57:33,751
Hij is nu in bewaring van
het ministerie van Wetenschap.
428
00:57:33,840 --> 00:57:38,311
Blijf met je smerige poten
van me af, verdomde vuile aap!
429
00:57:47,840 --> 00:57:49,831
Niemand luistert naar me.
430
00:57:52,000 --> 00:57:53,991
Alleen jij.
431
00:57:56,720 --> 00:57:58,711
Jij.
432
00:57:59,440 --> 00:58:01,590
Nova.
433
00:58:01,680 --> 00:58:04,148
Jij.. Nova.
434
00:58:04,240 --> 00:58:06,231
No...
435
00:58:08,200 --> 00:58:10,191
Ja. Ik Tarzan, jij Jane.
436
00:58:18,680 --> 00:58:20,193
Wat doe je?
437
00:58:20,280 --> 00:58:22,748
Laat haar met rust, verdomme!
438
00:58:22,840 --> 00:58:24,831
Waar gaan jullie met haar heen?
439
00:58:34,160 --> 00:58:35,991
Waar gaan jullie met haar heen?
440
00:58:49,320 --> 00:58:52,073
Verdomme! Harig tuig!
441
00:58:52,160 --> 00:58:54,196
Hou je kop, griezel!
442
00:58:54,280 --> 00:58:56,077
Julius, jij...
443
00:58:56,160 --> 00:58:57,752
Ik zei, hou je kop!
444
00:58:57,840 --> 00:58:59,558
Het is een gekkenhuis!
445
00:59:00,520 --> 00:59:02,431
Een gekkenhuis!
446
00:59:14,400 --> 00:59:16,391
Nu heb ik zelfs jou niet.
447
00:59:17,600 --> 00:59:20,068
Stel je voor dat ik iemand nodig heb.
448
00:59:20,160 --> 00:59:23,948
Op aarde was dat nooit het geval.
Er waren wel vrouwen. Veel vrouwen.
449
00:59:24,040 --> 00:59:26,998
Veel... gevrij, maar geen liefde.
450
00:59:27,080 --> 00:59:29,913
Dat was ‘t soort wereld dat we hadden.
451
00:59:30,000 --> 00:59:31,991
Daarom ging ik weg
452
00:59:32,080 --> 00:59:34,833
want er was niemand om voor te blijven.
453
00:59:34,920 --> 00:59:36,911
Heb ik je verteld over Stewart?
454
00:59:37,000 --> 00:59:39,594
Dat was nog 's een lieve meid.
455
00:59:39,680 --> 00:59:42,433
De meest kostbare lading
die we hadden meegenomen.
456
00:59:42,520 --> 00:59:45,910
Ze moest de nieuwe Eva worden.
457
00:59:46,000 --> 00:59:49,470
Met onze hete, vurige hulp natuurlijk.
458
00:59:50,960 --> 00:59:53,997
Waarschijnlijk wel zo goed
dat ze 't niet heeft gehaald.
459
00:59:57,520 --> 00:59:59,511
Ik vraag me af of je van me houdt.
460
00:59:59,600 --> 01:00:02,956
Kun je van iemand houden?
461
01:00:09,240 --> 01:00:11,231
Nou...
462
01:00:11,320 --> 01:00:14,392
Je bent niet zo slim als Stewart, maar
463
01:00:14,480 --> 01:00:16,471
je bent hier het enige meisje.
464
01:00:21,960 --> 01:00:26,158
Kijk 's aan. Ik heb je geleerd te glimlachen.
465
01:01:47,000 --> 01:01:51,039
Het is weken geleden. Wat is er
gebeurd? Waar ben je geweest?
466
01:01:51,120 --> 01:01:53,111
Waarom ben je me niet komen opzoeken?
467
01:01:53,200 --> 01:01:55,191
- Wat is dit?
- Een hoorzitting.
468
01:01:55,280 --> 01:01:57,669
- Wees slim. Wees stil.
- Allemaal staan!
469
01:02:06,800 --> 01:02:07,994
Ga zitten!
470
01:02:10,920 --> 01:02:14,390
Dit ad hoc-tribunaal
van de Nationale Academie is nu in zitting.
471
01:02:14,480 --> 01:02:16,994
De president van de academie zit voor.
472
01:02:17,080 --> 01:02:21,790
Aan m'n rechterhand Dr Maximus,
commissaris voor dierenzaken.
473
01:02:21,880 --> 01:02:26,635
Links Dr Zaius, minister van Wetenschap
en eerste beschermer van ‘t geloof.
474
01:02:26,720 --> 01:02:30,918
En voor de staat, Dr Honorious,
onderminister van Justitie.
475
01:02:34,920 --> 01:02:38,674
Gerechtsdienaar!
Je instructies: maak het beest schoon.
476
01:02:38,760 --> 01:02:41,911
Die vodden die hij draagt geven 'n stank af
477
01:02:42,000 --> 01:02:45,231
die dit tribunaal onwaardig is.
478
01:02:54,360 --> 01:02:56,191
Gaat uw gang,
479
01:02:56,320 --> 01:02:59,278
- Dr Honorious.
= Met uw permissie voorzitter,
480
01:02:59,360 --> 01:03:03,433
het tribunaal heeft 't doel van
dit onderzoek nog niet gedefinieerd.
481
01:03:05,240 --> 01:03:08,437
U vroeg om n gelegenheid
uw zaak te presenteren.
482
01:03:08,520 --> 01:03:10,829
U weet toch wel waarom u hier bent?
483
01:03:10,920 --> 01:03:15,710
Deze mens heeft op z'n minst 't recht
te weten of hij onder beschuldiging staat.
484
01:03:15,800 --> 01:03:16,789
Ik maak bezwaar!
485
01:03:16,880 --> 01:03:19,758
Dit bewijsstuk is inderdaad een mens.
486
01:03:19,840 --> 01:03:22,877
Dus heeft hij geen rechten
onder het apenrecht.
487
01:03:23,240 --> 01:03:25,549
Dr Zira, dit is een mens,
488
01:03:25,640 --> 01:03:29,713
« niet waar?
« Hij lijkt op geen enkele andere mens.
489
01:03:29,800 --> 01:03:31,791
Dat hopen we te bewijzen.
490
01:03:31,880 --> 01:03:35,077
Beantwoord de vraag, Dr Zira.
Is het een mens?
491
01:03:35,160 --> 01:03:38,869
Meneer, misschien
is het de vraag waar het om gaat.
492
01:03:38,960 --> 01:03:41,474
Is het een man, een afwijking,
493
01:03:41,560 --> 01:03:43,551
of een foutje van de natuur?
494
01:03:43,640 --> 01:03:45,631
- Bezwaar!
- Aanvaard.
495
01:03:45,720 --> 01:03:48,792
Nu Dr Zira, u zult in alle eerlijkheid
496
01:03:48,880 --> 01:03:51,599
moeten toegeven
dat de beklaagde geen aap is
497
01:03:51,680 --> 01:03:54,240
en dus geen rechten
heeft onder het apenrecht.
498
01:03:54,320 --> 01:03:56,390
Waarom is hij dan de beklaagde?
499
01:03:56,480 --> 01:03:59,517
Uwe edelachtbaren moeten
hem toch ergens van verdenken.
500
01:04:01,800 --> 01:04:06,032
Dat dier wordt niet berecht.
We ontdoen ons van hem.
501
01:04:06,120 --> 01:04:09,669
Het is wetenschappelijke
ketterij dat hier terechtstaat.
502
01:04:09,760 --> 01:04:11,751
Goed gezegd, Dr Zaius.
503
01:04:11,840 --> 01:04:14,149
Laten we onze vrienden waarschuwen
504
01:04:14,240 --> 01:04:18,233
dat ze hun carrière in gevaar
brengen door dit dier te verdedigen.
505
01:04:19,440 --> 01:04:21,556
Dan zal ik mezelf verdedigen.
506
01:04:25,160 --> 01:04:29,915
Dr Zira, kunt u Blauwoog
zeggen zich stil te houden?
507
01:04:30,000 --> 01:04:32,639
“ Ik heet Taylor!
“ Leg ‘t beest het zwijgen op!
508
01:04:33,920 --> 01:04:35,911
Wacht! Laat me...
509
01:04:38,720 --> 01:04:40,711
Gaat u door, aanklager.
510
01:04:40,800 --> 01:04:44,110
Geleerde rechters,
mijn pleidooi is eenvoudig.
511
01:04:44,200 --> 01:04:46,714
Het is gebaseerd op ons eerste geloofsartikel.
512
01:04:46,800 --> 01:04:50,031
Dat de Almachtige
de aap schiep als z'’n evenbeeld.
513
01:04:50,120 --> 01:04:52,475
Dat Hij hem 'n ziel en verstand gaf.
514
01:04:52,560 --> 01:04:57,793
En hem verkoos boven de andere beesten
en hem meester van de planeet maakte.
515
01:04:57,880 --> 01:05:00,314
Deze heilige waarheden spreken voor zich.
516
01:05:01,160 --> 01:05:03,958
De studie over de aap
moet over de aap gaan.
517
01:05:05,480 --> 01:05:08,597
Maar bepaalde jonge cynici
bestuderen liever de mens.
518
01:05:09,400 --> 01:05:15,396
Ja! Perverse wetenschappers die de
bedrieglijke evolutietheorie aanhangen.
519
01:05:15,480 --> 01:05:18,040
Terzake, Dr Honorious.
520
01:05:18,120 --> 01:05:22,238
De staat beschuldigt Dr Zira
en de corrupte chirurg Galen
521
01:05:22,320 --> 01:05:25,039
van het experimenteren op dit gewonde dier,
522
01:05:25,120 --> 01:05:29,955
door met z'’n hersens en keel te knoeien
om een sprekend monster te produceren.
523
01:05:30,040 --> 01:05:31,393
Dat is een leugen!
524
01:05:31,480 --> 01:05:33,072
Denk erom wat je zegt, madam.
525
01:05:33,160 --> 01:05:36,072
Hebben we ook zijn verstand geschapen?
526
01:05:36,160 --> 01:05:38,151
Deze mens kan niet alleen spreken,
527
01:05:38,240 --> 01:05:40,754
hij kan ook denken! Hij kan redeneren.
528
01:05:42,920 --> 01:05:44,911
Dat kan redeneren?
529
01:05:45,000 --> 01:05:50,358
Met uw toestemming kan ik dit bedrog
ontmaskeren door de verdachte te verhoren.
530
01:05:50,440 --> 01:05:53,716
Gaat uw gang.
Maar laat het niet in 'n klucht verzanden.
531
01:06:00,680 --> 01:06:04,719
Blauwoog, vertel de rechtbank
wat het tweede geloofsartikel is.
532
01:06:06,040 --> 01:06:08,918
Ik weet niets van uw beschaving.
Dat geef ik toe.
533
01:06:09,000 --> 01:06:12,993
Natuurlijk weet hij niets van
onze beschaving, want hij kan niet denken!
534
01:06:14,360 --> 01:06:17,830
Vertel eens, waarom zijn
alle apen gelijk geschapen?
535
01:06:19,040 --> 01:06:21,554
Sommige apen lijken meer gelijk dan andere.
536
01:06:21,640 --> 01:06:22,629
Belachelijk!
537
01:06:22,720 --> 01:06:24,711
Vertel eens, Blauwoog.
538
01:06:24,800 --> 01:06:26,791
Waarom hebben mensen geen ziel?
539
01:06:26,880 --> 01:06:30,839
Wat is het bewijs dat er
iets goddelijks is in het apenbrein?
540
01:06:40,000 --> 01:06:41,991
Lees dit voor me.
541
01:06:51,520 --> 01:06:55,513
Omdat de beschuldigde
zichzelf niet mag verdedigen,
542
01:06:55,600 --> 01:07:00,879
vraagt hij of de volgende verklaring
kan worden voorgelezen.
543
01:07:00,960 --> 01:07:03,428
Leest u het, Dr Cornelius. Lees het voor.
544
01:07:07,200 --> 01:07:11,512
"Ik ben hier van een planeet
in een ander zonnestelsel gekomen."
545
01:07:11,600 --> 01:07:14,034
"Ik ben ontdekkingsreiziger in de ruimte.”
546
01:07:14,120 --> 01:07:16,554
Stop daar. Laat me dat blad zien.
547
01:07:23,920 --> 01:07:25,876
Het is een grap.
548
01:07:25,960 --> 01:07:27,598
Een zeer onkiese grap.
549
01:07:27,680 --> 01:07:30,353
Is 't een grap de waarheid
rond deze man te zoeken?
550
01:07:30,440 --> 01:07:37,391
Volgens u is er 'n ruimteschip gezonken
in een binnenzee in de oostelijke woestijn.
551
01:07:37,480 --> 01:07:41,029
U zegt dat er twee andere
intelligente mensen bij Blauwoog waren
552
01:07:41,120 --> 01:07:42,997
toen hij gevangen werd genomen.
553
01:07:43,080 --> 01:07:44,957
Dat beweert hij.
554
01:07:45,880 --> 01:07:50,317
Voorzitter,
ik geloof dat de aanklager Blauwoog
555
01:07:50,400 --> 01:07:55,633
en alle andere overlevende mensen
uit de jacht bij elkaar heeft gebracht.
556
01:07:55,720 --> 01:07:57,472
Dat klopt, Dr Zaius.
557
01:07:57,560 --> 01:07:59,551
Mooi.
558
01:07:59,640 --> 01:08:02,473
Dan stel ik voor
dat we een kijkje gaan nemen.
559
01:08:39,440 --> 01:08:41,510
Dat is hem! Dat is Landon!
560
01:08:41,600 --> 01:08:43,909
- Welke?
« Die lange achteraan.
561
01:08:45,920 --> 01:08:49,435
Erken je verwantschap met deze wezens?
562
01:08:49,520 --> 01:08:53,115
= Met een van ze, ja.
“ |dentificeer hem dan. Spreek met hem.
563
01:08:55,080 --> 01:08:57,071
Landon?
564
01:08:58,200 --> 01:08:59,189
Landon.
565
01:09:04,320 --> 01:09:06,550
O! Ze hebben in 'm gesneden!
566
01:09:09,040 --> 01:09:11,031
Wist jij hiervan?
567
01:09:11,120 --> 01:09:14,635
Nee, Ik zweer het.
Ik heb hem nog nooit gezien.
568
01:09:14,720 --> 01:09:16,711
Maar ze...
569
01:09:18,320 --> 01:09:19,389
Jij hebt 't gedaan.
570
01:09:20,520 --> 01:09:23,432
Jij hebt zijn hersens
opengesneden, vuile baviaan!
571
01:09:23,520 --> 01:09:25,511
Stop hem!
572
01:09:36,280 --> 01:09:37,759
Breng hem naar binnen!
573
01:10:17,480 --> 01:10:20,472
Voorzitter, een korte toelichting.
574
01:10:20,560 --> 01:10:23,199
Het menselijke exemplaar dat u buiten zag
575
01:10:23,280 --> 01:10:26,636
heeft bij de jacht
'n schedelfractuur opgelopen.
576
01:10:26,720 --> 01:10:31,714
Twee voortreffelijke dierenchirurgen
hebben onder mijn leiding z'n leven gered.
577
01:10:31,800 --> 01:10:34,234
Maar het beest kon niet spreken natuurlijk.
578
01:10:34,320 --> 01:10:36,311
Hij zal ook nooit spreken.
579
01:10:36,400 --> 01:10:38,197
Dat heb jij gedaan, verdomme!
580
01:10:38,280 --> 01:10:42,114
Je hebt z'n geheugen en identiteit
weggehaald. Dat wil je bij mij ook doen!
581
01:10:42,200 --> 01:10:43,918
Snoer het beest de mond!
582
01:10:44,000 --> 01:10:45,991
Schoft!
583
01:10:49,000 --> 01:10:54,028
Met ‘t welnemen van ‘t tribunaal geef ik toe
dat hij niet van ‘n andere planeet kan zijn.
584
01:10:54,120 --> 01:10:58,193
Maar een ding staat vast. Hij moet
ergens uit de verboden zone komen.
585
01:10:58,280 --> 01:11:02,671
Hij heeft het gebied nauwkeurig beschreven,
want ik ben er geweest.
586
01:11:02,760 --> 01:11:04,751
Ben jij in de verboden zone geweest?
587
01:11:04,840 --> 01:11:06,068
Jawel.
588
01:11:06,160 --> 01:11:08,628
Een jaar geleden. Met officiële toestemming.
589
01:11:08,720 --> 01:11:12,838
Hij ging z'n bevelen te buiten.
Z'n reisvergunning is direct ingetrokken.
590
01:11:12,920 --> 01:11:14,911
Ja, dat is waar. Dankzij u.
591
01:11:15,000 --> 01:11:17,514
Maar niet voordat ik bewijs had ontdekt
592
01:11:17,600 --> 01:11:22,116
van een apenbeschaving uit 'n tijd
lang voor de heilige geschriften.
593
01:11:22,200 --> 01:11:25,795
Ik maak bezwaar!
Dit is blasfemisch en niet relevant!
594
01:11:25,880 --> 01:11:31,398
Aanvaard. Je archeologische theorieën
hebben geen betrekking op dit wezen.
595
01:11:31,480 --> 01:11:34,358
Laat ze praten, voorzitter. Laat ze praten.
596
01:11:34,440 --> 01:11:38,718
Heren, onze theorieën
hebben wel betrekking op zijn identiteit.
597
01:11:38,800 --> 01:11:40,597
Hoe?
598
01:11:40,680 --> 01:11:44,036
Laten we aannemen wat logisch lijkt,
599
01:11:44,120 --> 01:11:47,078
dat het verhaal
van de gevangene niet waar is.
600
01:11:47,160 --> 01:11:50,391
Maar als hij niet van een andere planeet komt,
601
01:11:50,480 --> 01:11:53,358
dan moet hij van de onze komen.
602
01:11:54,840 --> 01:11:57,752
Ja! Als dierenpsycholoog heb ik
603
01:11:57,840 --> 01:12:03,119
geen fysiologische kenmerken gevonden
die verklaren waarom mensen niet praten.
604
01:12:03,200 --> 01:12:04,952
- Bezwaar!
- Aanvaard!
605
01:12:05,040 --> 01:12:10,034
Hun spreekorganen voldoen.
Het gebrek zit hem in de hersens.
606
01:12:10,120 --> 01:12:12,111
- Bezwaar!
- Aanvaard!
607
01:12:12,200 --> 01:12:15,636
Aanvaard alle bezwaren,
maar accepteer de waarheid!
608
01:12:15,720 --> 01:12:18,109
Ja! Zie dit wonder!
609
01:12:18,200 --> 01:12:22,751
Deze levende paradox! Deze ontbrekende
schakel in n evolutionaire keten!
610
01:12:22,840 --> 01:12:24,398
Stilte!
611
01:12:24,480 --> 01:12:25,913
Jullie gaan te ver.
612
01:12:26,000 --> 01:12:28,275
Dit roept om een aanklacht.
613
01:12:28,360 --> 01:12:33,275
Ja. De staat beschuldigt Dr Zira en Cornelius
van minachting voor dit tribunaal,
614
01:12:33,360 --> 01:12:36,272
van onruststokerij en
wetenschappelijke ketterij.
615
01:12:36,360 --> 01:12:38,351
Zo wordt het verordend.
616
01:12:38,440 --> 01:12:42,592
Dit tribunaal zal het bewijs
onderzoeken en een oordeel vellen.
617
01:12:42,680 --> 01:12:46,229
Wat betreft de voorgestelde
aanklacht en de beschikking
618
01:12:46,320 --> 01:12:48,709
van het betreffende wezen,
619
01:12:48,800 --> 01:12:51,633
is deze zitting nu geschorst.
620
01:13:36,280 --> 01:13:38,271
Wacht buiten.
621
01:13:48,640 --> 01:13:50,631
Het vonnis is bekend.
622
01:13:52,160 --> 01:13:57,439
Jij en je twee apenvrienden
en sponsors zijn vrij op borgtocht.
623
01:13:57,520 --> 01:14:00,512
Maar ze zullen spoedig
worden berecht voor ketterij.
624
01:14:00,600 --> 01:14:02,591
En ik?
625
01:14:02,680 --> 01:14:06,116
Jouw zaak was voorbeschikt.
626
01:14:06,200 --> 01:14:08,919
Je hebt de staat
eigenlijk een dienst bewezen
627
01:14:09,000 --> 01:14:13,710
want je hebt 't mogelijk gemaakt
om Zira en Cornelius bloot te stellen.
628
01:14:13,800 --> 01:14:17,713
Nu heeft het tribunaal
je aan mij overgedragen
629
01:14:17,800 --> 01:14:19,791
voor de definitieve afhandeling.
630
01:14:21,080 --> 01:14:23,275
Begrijp je wat dat betekent?
631
01:14:24,320 --> 01:14:25,514
Nee.
632
01:14:25,600 --> 01:14:27,989
Om te beginnen, castratie.
633
01:14:28,080 --> 01:14:32,631
Daarna experimentele chirurgie
aan de spraakorganen, de hersenen.
634
01:14:32,800 --> 01:14:35,394
Uiteindelijk een soort levende dood.
635
01:14:38,000 --> 01:14:39,991
Maar...
636
01:14:41,360 --> 01:14:43,954
„ik zou je gratie kunnen verlenen.
637
01:14:44,760 --> 01:14:47,194
Daarom heb ik je vanavond hier geroepen.
638
01:14:48,640 --> 01:14:52,679
Zeg me wie je echt bent
en waar je vandaan komt
639
01:14:52,760 --> 01:14:54,955
en niemand krenkt ‘n haar op je hoofd.
640
01:14:55,040 --> 01:14:57,508
Ik heb 't u tijdens die zitting verteld.
641
01:14:57,600 --> 01:14:59,591
Dat was een leugen!
642
01:14:59,680 --> 01:15:01,671
Waar is je stam?
643
01:15:01,760 --> 01:15:03,751
Mijn stam!
644
01:15:03,840 --> 01:15:07,116
Ze leven op een andere planeet
in een ander zonnestelsel.
645
01:15:07,200 --> 01:15:10,510
Ook al lieg je, ontvallen je enkele waarheden.
646
01:15:10,600 --> 01:15:14,798
Die mythische gemeenschap
waar je vandaan zou komen, Fort Wayne.
647
01:15:14,880 --> 01:15:16,871
- Wat is daarmee?
- Een fort!
648
01:15:17,640 --> 01:15:20,996
Onbewust heb je
een strijdlustige naam gekozen.
649
01:15:21,080 --> 01:15:23,071
Waar ben je opgevoed?
650
01:15:24,000 --> 01:15:30,553
Dus u gelooft niet dat ik
‘n monster ben dat Dr Zira geschapen heeft?
651
01:15:30,640 --> 01:15:32,631
Absoluut niet.
652
01:15:34,560 --> 01:15:36,949
Je bent een mutant.
653
01:15:37,040 --> 01:15:40,953
Dat is wat Zira en Cornelius zeggen.
Wat u zegt is ketterij, dokter.
654
01:15:41,040 --> 01:15:43,031
Natuurlijk!
655
01:15:43,120 --> 01:15:46,908
Stel dat ik een mutant ben.
Hoe kan één mutant
656
01:15:47,000 --> 01:15:50,072
= u zo in paniek brengen?
- Omdat je niet de enige bent.
657
01:15:50,160 --> 01:15:53,516
- Landon is er ook nog.
= O, dus dan geeft u toe...
658
01:15:53,600 --> 01:15:57,957
Ik geef toe dat als er een mutant is,
er waarschijnlijk meer zijn.
659
01:15:58,040 --> 01:16:00,235
Een heel nest vol.
660
01:16:00,320 --> 01:16:02,390
Waar is je nest, Taylor?
661
01:16:02,480 --> 01:16:04,471
Waar zijn jullie vrouwen?
662
01:16:04,560 --> 01:16:06,551
Bedankt.
663
01:16:06,640 --> 01:16:08,676
Bedankt dat u me Taylor noemt.
664
01:16:08,760 --> 01:16:10,751
Dr Zaius,
665
01:16:10,840 --> 01:16:12,831
ik weet wie ik ben.
666
01:16:12,920 --> 01:16:14,911
Maar wie bent u?
667
01:16:15,000 --> 01:16:18,709
Hoe is deze omgekeerde
beschaving in godsnaam begonnen?
668
01:16:18,800 --> 01:16:21,917
Noem het gerust omgekeerd,
669
01:16:22,000 --> 01:16:24,309
want jij bevindt je op 't laagste niveau.
670
01:16:24,400 --> 01:16:26,391
En meer verdien je niet.
671
01:16:28,760 --> 01:16:31,672
Onze oostelijke woestijn is nooit verkend
672
01:16:32,320 --> 01:16:36,552
omdat we altijd dachten
dat daar geen leven kon bestaan.
673
01:16:36,640 --> 01:16:39,677
Taylor, red jezelf!
674
01:16:39,760 --> 01:16:44,436
Zeg of er nog een oerwoud
aan de andere kant van de verboden zone is?
675
01:16:44,520 --> 01:16:46,670
Ik weet ‘t niet.
676
01:16:46,760 --> 01:16:51,675
Als je soortgenoten van je beschermt,
kost dat je je eigen identiteit.
677
01:16:51,760 --> 01:16:53,751
Ik bescherm niemand.
678
01:16:53,840 --> 01:16:56,354
Dit is krankzinnig! Wat heb ik gedaan?
679
01:17:02,080 --> 01:17:04,310
Je vormt een bedreiging.
680
01:17:04,400 --> 01:17:06,595
Een wandelende pestbuil!
681
01:17:06,680 --> 01:17:09,478
Ik weet wie je bent, Taylor.
682
01:17:11,400 --> 01:17:15,029
Ik geef je maar zes uur
om 'n volledige bekentenis te geven.
683
01:17:15,120 --> 01:17:17,873
Daarna gebruik ik chirurgie
om hem los te krijgen,
684
01:17:17,960 --> 01:17:19,279
Wachters!
685
01:17:19,360 --> 01:17:22,477
Oké. U kunt stukken
uit me snijden. U hebt de overhand.
686
01:17:22,560 --> 01:17:24,755
Breng hem terug naar z’n kooi.
687
01:17:24,840 --> 01:17:26,796
Maar u doet het uit angst!
688
01:17:26,880 --> 01:17:31,590
Vergeet niet dat u bang voor me bent!
Waar bent u bang voor, dokter?
689
01:17:52,600 --> 01:17:54,591
Bent u Julius?
690
01:17:54,680 --> 01:17:58,559
- Wie bent u?
« Ik ben van dierenzaken.
691
01:18:00,760 --> 01:18:03,274
Dat mannetje moet naar de dierentuin.
692
01:18:03,360 --> 01:18:05,032
Zo laat?
693
01:18:05,120 --> 01:18:06,758
Wie zegt dat?
694
01:18:06,840 --> 01:18:09,035
Wordt jou niets verteld?
695
01:18:09,120 --> 01:18:12,795
De antivivisectiebeweging is in verzet.
696
01:18:12,880 --> 01:18:16,668
Ze gaan dit beest redden
van die slachters in het lab.
697
01:18:16,760 --> 01:18:20,799
Als hij kan spreken, hoort hij
in ‘n dierentuin. Maar wat er zal gebeuren
698
01:18:20,880 --> 01:18:25,112
is dat 'n geldwolf hem in 't circus
stopt, zodat we moeten betalen.
699
01:18:25,200 --> 01:18:27,873
Hou op met je toespraken
en laat me het bevel zien!
700
01:18:43,000 --> 01:18:45,389
Dit bevel is niet geldig.
701
01:18:46,480 --> 01:18:49,119
Het moet ook
door Dr Zaius worden ondertekend.
702
01:18:50,040 --> 01:18:51,075
Pak hem!
703
01:18:56,560 --> 01:18:57,754
Wie ben je?
704
01:18:57,840 --> 01:18:59,831
Dus je kunt echt praten!
705
01:18:59,920 --> 01:19:03,071
Ik ben 't neefje van Dr Zira.
Deze ontvoering was haar idee.
706
01:19:03,160 --> 01:19:05,310
Je gaat niet echt naar de dierentuin.
707
01:19:05,400 --> 01:19:07,516
Dat zeggen we als iemand ons aanhoudt.
708
01:19:07,600 --> 01:19:09,591
Haal me hieruit.
709
01:19:11,520 --> 01:19:13,829
We moeten ons haasten!
710
01:19:16,760 --> 01:19:18,239
Zij gaat ook mee.
711
01:19:18,320 --> 01:19:21,073
- Zira wil je vrouwtje niet.
« Ik wel.
712
01:19:22,000 --> 01:19:24,753
Als je er op staat,
maar ik neem geen bevelen aan.
713
01:19:24,840 --> 01:19:26,831
Oké. Kom op! We gaan!
714
01:19:48,640 --> 01:19:52,428
- Je moest haar niet meenemen!
« Hij wilde haar niet achterlaten.
715
01:19:52,520 --> 01:19:54,511
Nou ja, oké. Kom op!
716
01:20:01,920 --> 01:20:05,276
“ Hier. Doe dit aan.
« Heb je geen kleren voor me?
717
01:20:05,360 --> 01:20:07,669
Wat had je verwacht? Een nieuw apenpak?
718
01:20:08,600 --> 01:20:11,717
« Dit stinkt!
- Nou, jij ook. Net als alle mensen.
719
01:20:11,800 --> 01:20:15,952
Taylor, vergeet niet dat mensen
er voor de meeste apen eender uitzien.
720
01:20:16,040 --> 01:20:20,238
Dus doe het aan en wees stil,
dan lukt het misschien. Schiet op!
721
01:21:09,080 --> 01:21:11,355
Cornelius!
722
01:21:19,440 --> 01:21:20,634
Hoe is ‘t gegaan?
723
01:21:23,040 --> 01:21:24,109
Kom op!
724
01:21:24,200 --> 01:21:26,191
Laat me eruit!
725
01:21:34,840 --> 01:21:37,274
Taylor, nu zijn we allemaal voortvluchtig.
726
01:21:37,360 --> 01:21:40,033
Heb je geen wapens®? Geen geweren?
727
01:21:40,120 --> 01:21:42,190
De beste. Maar die hebben we niet nodig.
728
01:21:42,280 --> 01:21:44,589
Blij dat te horen. Ik wil er toch een.
729
01:21:53,120 --> 01:21:55,475
Taylor, ik leid deze expeditie!
730
01:21:55,560 --> 01:21:59,269
Wat leuk voor je. Maar je hebt
geen leiding over mij. Niet meer.
731
01:21:59,360 --> 01:22:01,351
Mij vangen ze niet meer.
732
01:22:03,280 --> 01:22:06,352
- Zoals je wilt.
- Dr Zaius leek te denken dat er
733
01:22:06,440 --> 01:22:09,159
nog 'n jungle was voorbij de verboden zone.
734
01:22:09,240 --> 01:22:11,231
Daar ga ik naartoe. En jullie?
735
01:22:11,320 --> 01:22:14,039
Cornelius en ik
worden beschuldigd van ketterij.
736
01:22:14,120 --> 01:22:17,954
We moeten onze theorieën bewijzen
als we willen worden vrijgesproken.
737
01:22:18,040 --> 01:22:20,190
Gaan Jullie terug naar de verboden zone?
738
01:22:20,280 --> 01:22:23,397
We gaan naar
de opgravingen van verleden jaar.
739
01:22:23,480 --> 01:22:25,630
Drie dagen rijden door de woestijn.
740
01:22:25,720 --> 01:22:28,757
Dicht bij waar jij zegt
dat je van je planeet aankwam.
741
01:22:28,840 --> 01:22:32,469
« Je gelooft me nog steeds niet, hè?
“ Het is 'n omweg naar Dead Lake.
742
01:22:32,560 --> 01:22:34,551
- Wat is er te zien?
- Niet veel,
743
01:22:34,640 --> 01:22:39,919
Een leeg reddingsvlot. Misschien
'n vlaggetje, 't embleem van m'n landgenoten.
744
01:22:40,920 --> 01:22:43,718
Het terrein rond dat meer is giftig.
745
01:22:43,800 --> 01:22:46,473
Er is geen vers water, geen begroeiing, niets.
746
01:22:50,440 --> 01:22:54,513
Toch bedankt dat jullie me hebben gered.
Dat zal jullie problemen geven,
747
01:22:56,160 --> 01:22:59,869
We: zitten al in de problemen
vanaf 't moment dat we je kennen.
748
01:23:02,680 --> 01:23:04,671
Waar wijst ze naar?
749
01:23:04,760 --> 01:23:07,672
Dit moet dicht bij haar
thuis zijn, Ze kent ‘t hier.
750
01:23:11,560 --> 01:23:13,835
Nova, nee. Nova!
751
01:23:13,920 --> 01:23:16,753
Nova, je kunt daar niet heen!
Het is niet veilig!
752
01:23:20,560 --> 01:23:25,111
We moeten gaan. Als de politie ons op 't
spoor komt, kunnen ze ons tot hier volgen.
753
01:23:25,200 --> 01:23:28,795
Goed. Laten we 't water en
de provisie in de wagen doen.
754
01:24:37,800 --> 01:24:39,791
Cornelius!
755
01:24:42,880 --> 01:24:44,871
Waar stroomt deze rivier heen?
756
01:24:44,960 --> 01:24:49,795
Naar een zee 'n paar kilometer verderop.
Daar zijn ook de opgravingen.
757
01:24:49,880 --> 01:24:51,871
En verderop?
758
01:24:51,960 --> 01:24:55,669
Dat weet ik niet. Je kan
bij vloed niet langs de kust rijden
759
01:24:55,760 --> 01:24:58,513
en we hadden geen boten
op de laatste expeditie.
760
01:24:58,600 --> 01:25:02,832
Je hebt me nooit verteld
waarom je dit de verboden zone noemt.
761
01:25:02,920 --> 01:25:08,313
Dat weet niemand. Het is een oud taboe,
het staat in de heilige geschriften.
762
01:25:08,400 --> 01:25:11,437
De wetgever verklaarde
dat dit hele gebied dodelijk was.
763
01:25:13,600 --> 01:25:15,591
Moeten we niet verder?
764
01:25:16,200 --> 01:25:18,191
Daar ben ik voor.
765
01:26:43,320 --> 01:26:45,311
Nou? Wat vind je ervan?
766
01:26:50,080 --> 01:26:52,594
Waarom heb je je haar eraf gekrabd?
767
01:26:52,680 --> 01:26:56,309
In mijn wereld hadden alleen
jongeren van jouw leeftijd 'n baard.
768
01:26:57,080 --> 01:26:58,559
Een baard?
769
01:26:58,640 --> 01:27:00,631
Ik hou niet van dat soort grillen.
770
01:27:01,480 --> 01:27:06,076
Op de een of andere manier
zie je er minder intelligent uit.
771
01:27:07,000 --> 01:27:09,514
Wanneer laat je me zien wat er in die grot zit?
772
01:27:09,600 --> 01:27:11,591
Nu, als je wilt.
773
01:27:30,600 --> 01:27:31,635
Cornelius!
774
01:27:41,880 --> 01:27:45,316
- Lucius, niet schieten!
- Jullie staan allemaal onder arrest!
775
01:27:49,400 --> 01:27:54,474
Als er nog meer geschoten wordt, Dr Zaius,
bent u de eerste die eraan gaat, geloof me.
776
01:27:54,560 --> 01:27:57,074
Jij voert 't bevel niet. Leg dat geweer neer.
777
01:27:57,160 --> 01:27:58,309
Hou je mond!
778
01:27:58,400 --> 01:28:00,277
Prima.
779
01:28:00,360 --> 01:28:01,679
Laat je wapens zakken.
780
01:28:01,760 --> 01:28:05,275
Zeg dat ze zich achter de rotsen
terugtrekken, buiten bereik.
781
01:28:06,000 --> 01:28:07,991
Terugtrekken!
782
01:28:12,600 --> 01:28:14,591
Hoe wist u dat we hier zouden komen?
783
01:28:14,680 --> 01:28:19,151
Dat was niet moeilijk. Alleen 'n afvallige
zou naar de verboden zone vluchten.
784
01:28:19,240 --> 01:28:22,312
En alleen 'n gek
zou een geweer aan 'n dier geven.
785
01:28:23,240 --> 01:28:26,232
Ik zie dat je het vrouwtje
van je soort hebt meegenomen.
786
01:28:26,320 --> 01:28:29,915
Ik realiseerde me niet
dat de mens monogaam kon zijn.
787
01:28:30,000 --> 01:28:32,798
Op deze planeet is dat niet zo moeilijk.
788
01:28:33,120 --> 01:28:36,715
Ik vraag jullie
je onbezonnen gedrag te heroverwegen.
789
01:28:36,800 --> 01:28:41,999
Als jullie worden veroordeeld wegens
ketterij, krijg je hoogstens twee jaar,
790
01:28:42,080 --> 01:28:47,074
maar als jullie die geweren op me gericht
houden, zul je hangen wegens hoogverraad.
791
01:28:47,160 --> 01:28:49,720
We wilden geen verraad plegen.
792
01:28:49,800 --> 01:28:53,759
Maar daarboven in de rotsen
bevindt zich 'n enorme grot,
793
01:28:53,840 --> 01:28:57,719
met een fantastische schat
aan fossielen en gebruiksvoorwerpen.
794
01:28:57,800 --> 01:29:01,349
Ik heb wat van je fossielen en
voorwerpen gezien. Waardeloos!
795
01:29:01,440 --> 01:29:03,431
Een echte minister van Wetenschap.
796
01:29:03,520 --> 01:29:06,512
Moreel verplicht de grenzen
van de kennis te verleggen.
797
01:29:06,600 --> 01:29:10,195
« Taylor, alsjeblieft!
- Alleen is hij ook beschermer van ‘t geloof.
798
01:29:10,280 --> 01:29:14,353
Er bestaat geen tegenstelling
tussen geloof en echte wetenschap.
799
01:29:14,440 --> 01:29:17,716
- Bent u bereid dat op de proef te stellen?
« Jk zou liever...
800
01:29:17,800 --> 01:29:21,839
Rustig maar. Jullie hebben mij gered.
Misschien kan ik jullie redden.
801
01:29:21,920 --> 01:29:23,911
Wat stel je voor?
802
01:29:24,680 --> 01:29:27,717
Wanneer zijn die
geschriften van jullie geschreven?
803
01:29:27,800 --> 01:29:29,518
1200 jaar geleden.
804
01:29:29,600 --> 01:29:34,435
Oké. Als zij bewijzen dat die
geschriften niet de hele waarheid vertellen,
805
01:29:34,520 --> 01:29:39,310
en echte bewijzen vinden van
‘n andere beschaving uit 'n ver verleden,
806
01:29:39,400 --> 01:29:40,799
laat u ze dan gaan?
807
01:29:40,880 --> 01:29:43,348
- Natuurlijk.
« Laten we naar de grot gaan.
808
01:29:48,480 --> 01:29:51,677
Het spijt me, Lucius.
Blijf hier en bewaak het kamp.
809
01:29:51,760 --> 01:29:54,752
Je geeft altijd bevelen,
net als alle volwassenen.
810
01:29:54,840 --> 01:29:57,274
Rustig. Je krijgt 't allemaal later te zien.
811
01:30:56,840 --> 01:30:59,274
Laat je bewijs zien, Cornelius.
812
01:30:59,360 --> 01:31:04,354
Op dit niveau kwam ik sporen
van een vroeg aapwezen tegen.
813
01:31:04,440 --> 01:31:09,912
In feite 'n fase van primitieve barbaarsheid
van zo'n 1300 jaar geleden.
814
01:31:10,000 --> 01:31:15,358
Op dit niveau ontdekte ik
snijgereedschap en speerpunten van kwarts
815
01:31:15,440 --> 01:31:18,796
en de versteende botten
van vleesetende gorilla's.
816
01:31:19,560 --> 01:31:23,838
Maar de voorwerpen die hier liggen
817
01:31:25,200 --> 01:31:27,998
zijn op dit niveau gevonden,
818
01:31:28,080 --> 01:31:31,038
en zijn van 700 jaar eerder.
819
01:31:31,120 --> 01:31:33,111
Dat is de paradox.
820
01:31:33,200 --> 01:31:36,670
Want de oudere beschaving
is verder ontwikkeld.
821
01:31:36,760 --> 01:31:40,469
Toegegeven, veel van deze
objecten zijn niet geïdentificeerd.
822
01:31:40,560 --> 01:31:44,599
Maar ze zijn duidelijk gemaakt
door wezens met kennis van metallurgie.
823
01:31:44,680 --> 01:31:48,719
En het feit dat veel van deze
instrumenten ons onbekend zijn
824
01:31:48,840 --> 01:31:53,197
duidt op 'n beschaving die in bepaalde
opzichten de gelijke is van de onze.
825
01:31:53,280 --> 01:31:55,714
Een deel van de bewijzen is onbetwistbaar.
826
01:31:55,800 --> 01:31:59,429
Spreek niet in absolute termen
tegen me. Het is wel betwistbaar!
827
01:32:00,640 --> 01:32:02,312
Mijn excuses.
828
01:32:02,400 --> 01:32:06,393
Je dateringsmethoden zijn
op z’n minst gezegd onnauwkeurig.
829
01:32:06,480 --> 01:32:10,234
Ik heb geologen onder me die
om je speculaties zouden lachen.
830
01:32:10,320 --> 01:32:12,311
Maar we hebben ook de pop.
831
01:32:12,400 --> 01:32:14,391
Wat?
832
01:32:14,480 --> 01:32:16,869
Hij ligt daar. De menselijke pop.
833
01:32:23,280 --> 01:32:27,398
Wat bewijst dat? Mijn kleindochter
speelt met menselijke poppen.
834
01:32:29,080 --> 01:32:31,833
Hij werd gevonden
naast het kaakbeen van ‘n mens
835
01:32:31,920 --> 01:32:35,435
en er is hier
geen enkele apenfossiel gevonden.
836
01:32:35,520 --> 01:32:37,511
Je conclusie is voorbarig.
837
01:32:37,600 --> 01:32:40,637
Ben je je heilige geschrift
vergeten? De dertiende rol?
838
01:32:40,720 --> 01:32:45,555
"En Proteus bracht 't rechtopstaande beest
naar de tuin en ketende hem aan 'n boom,
839
01:32:45,640 --> 01:32:49,758
- en de kinderen hielden hem voor de mal."
= Nee, ik ben het niet vergeten.
840
01:32:49,840 --> 01:32:54,152
Een tijdlang hielden
de ouden de mens als huisdier
841
01:32:54,240 --> 01:32:58,074
totdat onze wetgever bewees
dat de mens niet kan worden getemd.
842
01:32:58,960 --> 01:33:03,795
Blijf graven, Cornelius. Je zult sporen
vinden van de meester van dit huis.
843
01:33:05,160 --> 01:33:07,355
Een aap.
844
01:33:09,680 --> 01:33:11,238
Wat doe je?
845
01:33:11,320 --> 01:33:14,198
Een vergaan leven reconstrueren.
846
01:33:15,760 --> 01:33:19,036
Deze dingen werden op hetzelfde
niveau gevonden als de pop?
847
01:33:20,440 --> 01:33:22,829
Hun eigenaar was er vast slecht aan toe.
848
01:33:22,920 --> 01:33:24,638
Hij had valse tanden.
849
01:33:25,600 --> 01:33:27,591
Een monocle.
850
01:33:28,320 --> 01:33:30,675
Z'n hart ging achteruit.
851
01:33:31,400 --> 01:33:35,996
Tegen ‘t einde liet hij
er deze kunstklep inzetten.
852
01:33:38,000 --> 01:33:40,719
Ik zeg niet dat het
‘n man was zoals ik die kende,
853
01:33:40,800 --> 01:33:44,679
maar hij moet nauw verwant
zijn geweest. Hij had dezelfde zwaktes.
854
01:33:45,240 --> 01:33:47,231
Het was een zwak,
855
01:33:47,320 --> 01:33:49,311
breekbaar dier.
856
01:33:49,400 --> 01:33:51,391
Maar hij was hier voor jullie
857
01:33:51,480 --> 01:33:53,471
en hij was beter dan jullie.
858
01:33:53,560 --> 01:33:59,157
Dat is waanzin! Ik heb alternatieve
beschrijvingen voor al deze dingen
859
01:33:59,240 --> 01:34:02,073
die net zo ingenieus zijn als de jouwe.
860
01:34:02,160 --> 01:34:04,913
Maar dat zou giswerk zijn, geen bewijs.
861
01:34:05,000 --> 01:34:06,831
Mama!
862
01:34:13,360 --> 01:34:15,510
Mama!
863
01:34:17,720 --> 01:34:21,759
Dr Zaius, zou een aap
een menselijke pop maken
864
01:34:21,840 --> 01:34:23,273
die praat?
865
01:34:27,800 --> 01:34:28,869
Lucius!
866
01:34:31,400 --> 01:34:33,391
Vuile...
867
01:34:33,480 --> 01:34:34,708
Nova!
868
01:34:54,320 --> 01:34:55,435
Nova!
869
01:35:31,560 --> 01:35:33,312
Cornelius!
870
01:35:33,400 --> 01:35:35,197
zira!
871
01:35:35,280 --> 01:35:37,271
Help mel!
872
01:35:39,280 --> 01:35:41,271
Mama!
873
01:35:47,560 --> 01:35:49,551
Ik zou je nu moeten vermoorden.
874
01:35:49,640 --> 01:35:50,993
Vooruit!
875
01:35:52,360 --> 01:35:54,351
Zeg dat ze zich terugtrekken. Nu!
876
01:35:54,440 --> 01:35:56,829
Staak 't vuur! Terugtrekken!
877
01:35:58,920 --> 01:36:00,194
Daarboven!
878
01:36:00,280 --> 01:36:02,271
Terugtrekken!
879
01:36:04,360 --> 01:36:06,351
Kom naar beneden!
880
01:36:19,240 --> 01:36:21,231
Lucius, gaat het?
881
01:36:21,320 --> 01:36:23,515
Ze hebben me verrast.
882
01:36:23,600 --> 01:36:26,990
Ze zijn op me af geslopen
terwijl ik de paarden te eten gaf.
883
01:36:27,080 --> 01:36:29,071
Telt eer niet meer mee?
884
01:36:30,160 --> 01:36:32,390
Ik heb geschoten om jullie te waarschuwen.
885
01:36:32,480 --> 01:36:36,075
- Ze hebben alles meegenomen.
- Niet helemaal!
886
01:36:36,160 --> 01:36:39,038
Ze hebben een gijzelaar achtergelaten.
887
01:36:39,120 --> 01:36:41,759
- Hoe voel je je?
= Ontgoocheld.
888
01:36:41,840 --> 01:36:44,229
Je kunt de oudere generatie niet vertrouwen.
889
01:36:44,320 --> 01:36:46,515
Ik weet wat je bedoelt.
890
01:36:46,600 --> 01:36:50,673
Kun je die gorilla's achter die rotsen
zeggen dat ik Dr Zaius gevangen heb?
891
01:36:50,760 --> 01:36:52,796
Ja, dat kan ik wel.
892
01:36:52,880 --> 01:36:56,998
Ik wil een paard, eten en water.
Genoeg voor 'n week voor mij en deze vrouw.
893
01:36:57,080 --> 01:37:01,039
= En 50 kogels.
“ En als ze niet akkoord gaan?
894
01:37:01,120 --> 01:37:03,076
Dan schiet ik hem neer.
895
01:37:03,160 --> 01:37:05,151
Taylor, dat kan niet!
896
01:37:05,240 --> 01:37:07,231
O ja, dat kan hij wel.
897
01:37:07,880 --> 01:37:09,950
Het is 'n geboren moordenaar.
898
01:37:10,040 --> 01:37:12,031
Geef ze de boodschap.
899
01:37:13,640 --> 01:37:15,631
Hierheen.
900
01:37:18,920 --> 01:37:21,070
Ga zitten.
901
01:37:36,520 --> 01:37:40,399
Taylor, alsjeblieft! Behandel hem niet zo!
902
01:37:40,480 --> 01:37:42,994
- Waarom niet?
- Het is vernederend.
903
01:37:44,320 --> 01:37:47,676
Net zoals ik werd
vernederd door jullie allemaal?
904
01:37:47,760 --> 01:37:49,751
Je hield me aan een halsband!
905
01:37:49,840 --> 01:37:52,752
Dat was anders.
We dachten dat je minderwaardig was.
906
01:37:52,840 --> 01:37:54,910
Nu weet je beter.
907
01:37:55,000 --> 01:37:59,630
Cornelius had gelijk. Hij heeft 't bewezen.
De mens was hier eerst.
908
01:37:59,720 --> 01:38:03,429
Jullie zijn hem je wetenschap,
cultuur en beschaving verschuldigd.
909
01:38:03,520 --> 01:38:05,238
Vertel me dit dan.
910
01:38:05,320 --> 01:38:08,790
Als de mens superieur was,
waarom is hij dan ondergegaan?
911
01:38:08,880 --> 01:38:13,431
Uitgeroeid door ‘n plaag,
‘n natuurlijke ramp, 'n meteorenstorm.
912
01:38:13,520 --> 01:38:16,432
Als ik 's rondkijk hier,
lijkt me dat voor de hand liggen.
913
01:38:16,520 --> 01:38:18,112
Maar dat weten we niet zeker.
914
01:38:18,200 --> 01:38:19,872
Hij wel.
915
01:38:19,960 --> 01:38:24,112
Hij wist 't aldoor al.
AI lang voordat je je grot vond.
916
01:38:24,200 --> 01:38:27,715
Beschermer van 't geloof?
Bewaker van het vreselijke geheim.
917
01:38:27,800 --> 01:38:32,112
- Dat is 't, niet waar dokter?
- Wat ik van de mens weet, komt van oudsher.
918
01:38:32,200 --> 01:38:35,590
Opgeschreven door de grootste
aap van allen, onze wetgever,
919
01:38:35,680 --> 01:38:38,274
Cornelius, kom hier.
920
01:38:38,960 --> 01:38:43,590
Voel in m'n zak.
Lees hem de 29e rol voor.
921
01:38:44,040 --> 01:38:45,359
Het zesde vers.
922
01:38:49,040 --> 01:38:52,953
"Pas op voor de beestmens,
want hij is 't werktuig van de duivel.”
923
01:38:53,040 --> 01:38:55,554
“Als enige onder Gods primaten
924
01:38:55,640 --> 01:38:59,679
doodt hij voor de sport
of wellust of hebzucht.”
925
01:39:00,600 --> 01:39:04,639
"Hij zou zijn broeder vermoorden
om zijn broeders land te bezitten."
926
01:39:04,720 --> 01:39:07,473
"Laat hem niet in groten getale voortplanten,
927
01:39:07,560 --> 01:39:11,758
want hij vermaakt zijn huis
en het uwe tot een woestijn."
928
01:39:11,840 --> 01:39:13,831
“Mijd hem."
929
01:39:13,920 --> 01:39:16,388
"Drijf hem terug naar zijn hol in de jungle."
930
01:39:16,480 --> 01:39:19,631
“Want hij is de voorbode van de dood."
931
01:39:21,520 --> 01:39:24,830
Niets in de grot heeft
mijn idee van de mens doen veranderen
932
01:39:24,920 --> 01:39:26,876
en ik leef nog steeds bij het gebod.
933
01:39:35,320 --> 01:39:37,311
Dat is ver genoeg!
934
01:39:44,160 --> 01:39:46,594
Ze denken dat je je stom gedraagt.
935
01:39:47,280 --> 01:39:49,271
Ik moet zeggen, dat vind ik ook!
936
01:39:49,360 --> 01:39:51,351
Waar ga je heen?
937
01:39:51,440 --> 01:39:54,716
Om te beginnen volg ik de kust en m'n neus.
938
01:39:54,800 --> 01:39:57,951
Maar stel dat je niets vindt dan woestenij?
939
01:39:58,040 --> 01:40:00,031
Hoe zul je overleven?
940
01:40:00,120 --> 01:40:01,678
Dat zal hij niet.
941
01:40:06,440 --> 01:40:08,431
Nova.
942
01:40:11,160 --> 01:40:13,151
Gaan jullie mee?
943
01:40:13,240 --> 01:40:16,312
« Dat kan niet.
- Word je liever opgesloten voor ketterij?
944
01:40:16,400 --> 01:40:20,871
Daar kunnen ze ons niet voor veroordelen.
Jij hebt onze onschuld helpen bewijzen.
945
01:40:20,960 --> 01:40:25,636
En zijn beschaving is ook de onze.
946
01:40:25,720 --> 01:40:28,359
Veel succes dan maar.
947
01:40:34,320 --> 01:40:36,436
Lucius.
948
01:40:36,520 --> 01:40:38,750
Ik vind nog steeds dat je 'n fout begaat.
949
01:40:38,840 --> 01:40:41,070
Heel goed. Ga zo door.
950
01:40:41,160 --> 01:40:43,833
- Wat?
= Met je jonge ontevredenheid.
951
01:40:43,920 --> 01:40:46,718
Vergeet niet, nooit
iemand boven de 30 vertrouwen.
952
01:40:46,800 --> 01:40:49,792
Dokter, ik wil u vaarwel zoenen.
953
01:40:57,080 --> 01:41:01,471
Prima, maar..
je bent zo verdomde lelijk.
954
01:41:25,840 --> 01:41:29,037
Probeer ons niet te volgen.
Ik kan goed met dit ding overweg.
955
01:41:29,120 --> 01:41:31,111
Daar twijfel ik niet aan.
956
01:41:31,200 --> 01:41:36,320
M'n hele leven wacht ik al op jullie komst,
met vrees, alsof ik op de dood wacht.
957
01:41:36,400 --> 01:41:37,389
Waarom?
958
01:41:37,480 --> 01:41:41,393
Ik heb u vanaf 't begin angst
aangejaagd, dokter. Nog steeds.
959
01:41:41,480 --> 01:41:44,153
U bent bang van me en u haat me. Waarom?
960
01:41:44,240 --> 01:41:46,390
Omdat je een mens bent.
961
01:41:46,480 --> 01:41:48,471
En je hebt gelijk.
962
01:41:48,560 --> 01:41:50,949
Ik heb altijd van de mens af geweten.
963
01:41:51,840 --> 01:41:57,790
Door de gevonden overblijfselen
lijkt hij me even wijs als idioot.
964
01:41:57,880 --> 01:42:00,155
Z'n emoties moeten z'n hersens beheersen.
965
01:42:00,240 --> 01:42:03,277
Het moet een oorlogszuchtig
wezen zijn dat strijd levert
966
01:42:03,360 --> 01:42:06,033
met alles om hem heen, zelfs met zichzelf.
967
01:42:06,120 --> 01:42:09,317
Welke overblijfselen?
Er lagen geen wapens in die grot.
968
01:42:09,400 --> 01:42:12,517
De verboden zone was eens 'n paradijs.
969
01:42:12,600 --> 01:42:16,752
Jouw soort maakte er
eeuwen geleden een woestijn van.
970
01:42:16,840 --> 01:42:18,956
Dat zegt me nog steeds niet waarom.
971
01:42:19,040 --> 01:42:21,554
Een planeet waar apen
uit mensen voortkomen.
972
01:42:23,040 --> 01:42:25,031
Er moet een antwoord bestaan.
973
01:42:25,120 --> 01:42:27,111
Ga er niet naar op zoek, Taylor.
974
01:42:27,200 --> 01:42:30,237
Het antwoord zou je
wel eens niet kunnen bevallen.
975
01:42:38,240 --> 01:42:40,231
Maak me los!
976
01:42:53,400 --> 01:42:55,391
Nee, nee, nee! Wacht!
977
01:42:55,480 --> 01:42:57,471
Wacht!
978
01:42:57,560 --> 01:42:59,551
Laat hem gaan!
979
01:43:00,920 --> 01:43:05,152
Luitenant, haal de explosieven.
We gaan de grot hermetisch afsluiten.
980
01:43:05,240 --> 01:43:06,468
Ja, meneer!
981
01:43:06,560 --> 01:43:08,630
De grot afsluiten?
- Dat klopt.
982
01:43:08,720 --> 01:43:11,234
En jullie zullen
terechtstaan voor ketterij.
983
01:43:11,320 --> 01:43:15,279
- Maar ‘t bewijs! De pop!
= Over ‘n paar minuten is er geen pop meer.
984
01:43:15,360 --> 01:43:17,351
Het kan gewoon niet. Het spijt me.
985
01:43:17,440 --> 01:43:18,793
Dr Zaius!
986
01:43:18,880 --> 01:43:21,189
Dr Zaius, doe 't niet! U hebt 't beloofd!
987
01:43:21,280 --> 01:43:23,271
Wat ik doe, doe ik niet met plezier.
988
01:43:23,360 --> 01:43:25,476
- Leg hem 't zwijgen op!
- Dokter.
989
01:43:25,560 --> 01:43:28,358
Dr Zaius, dit is onvergeeflijk!
990
01:43:29,000 --> 01:43:31,355
Waarom moet de kennis stilstaan?
991
01:43:31,440 --> 01:43:33,431
En de toekomst dan?
992
01:43:34,600 --> 01:43:36,875
Die heb ik misschien net voor jullie gered.
993
01:43:39,640 --> 01:43:41,870
Wat zal hij daar vinden, dokter?
994
01:43:43,160 --> 01:43:45,435
Zijn lotsbestemming.
995
01:45:50,440 --> 01:45:52,431
O, mijn God!
996
01:45:53,280 --> 01:45:55,271
Ik ben terug!
997
01:45:56,400 --> 01:45:58,675
Ik ben thuis.
998
01:45:58,760 --> 01:46:00,955
De hele tijd was het...
999
01:46:02,960 --> 01:46:05,679
We hebben het uiteindelijk echt gedaan.
1000
01:46:06,040 --> 01:46:08,031
Stelletje gekken!
1001
01:46:09,400 --> 01:46:11,595
Jullie hebben alles opgeblazen!
1002
01:46:11,680 --> 01:46:13,671
Godverdomme!
1003
01:46:14,640 --> 01:46:19,270
Loop naar de hel, verdommel!
1004
01:47:03,240 --> 01:47:05,390
Ondertiteling Visiontext:
Dennis Strik en Marc de Jongh
1005
01:47:22,280 --> 01:47:24,271
DUTCH76697
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bengali
Bosnian
Bulgarian
Catalan
Cebuano
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Dutch
Esperanto
Estonian
Finnish
French
Frisian
Galician
Georgian
German
Gujarati
Haitian Creole
Hawaiian
Hungarian
Icelandic
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Khmer
Korean
Kurdish (Kurmanji)
Kyrgyz
Lao
Latvian
Lithuanian
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Nepali
Norwegian
Pashto
Polish
Portuguese
Romanian
Samoan
Serbian
Sesotho
Shona
Sinhala
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Swahili
Swedish
Tajik
Thai
Turkish
Ukrainian
Urdu
Uzbek
Vietnamese
