Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:00,400 --> 00:00:04,086
6 juni 1944
2
00:00:04,200 --> 00:00:08,285
er zijn bijna 6000 doden
3
00:00:08,400 --> 00:00:12,962
voordat de missie ten einde is,
sneuvelen er nog eens 87.000 mannen
4
00:00:13,720 --> 00:00:16,007
D-day
5
00:00:16,120 --> 00:00:21,650
verteld door de laatste overlevenden
6
00:00:25,320 --> 00:00:27,846
7.00 uur in de ochtend
Omaha Beach
7
00:00:27,960 --> 00:00:30,964
We wisten de voet van de klif
te bereiken.
8
00:00:31,080 --> 00:00:35,961
Het was er moerassig, met water
dat tot de knieën kwam, en modder.
9
00:00:36,080 --> 00:00:39,880
We bereikten een kruising.
Sommigen lagen in een greppel.
10
00:00:41,120 --> 00:00:43,771
Opeens werden we beschoten.
11
00:00:43,880 --> 00:00:47,851
De luit stuurde een paar mannen
voor een aanval in de flank.
12
00:00:47,960 --> 00:00:52,443
Soldaat Mac Evans, 17 jaar,
uit Clarksburg, West Virginia.
13
00:00:52,560 --> 00:00:58,727
Samen met twee man van de 1e Divisie
raakte ik de rest van de groep kwijt.
14
00:00:59,720 --> 00:01:02,087
Het begon al donker te worden.
15
00:01:02,200 --> 00:01:04,965
Een van de anderen zei:
Wat ga je doen?
16
00:01:05,080 --> 00:01:10,371
Ik ga me ingraven. Ik ga hier niet
rondlopen met al die Duitsers.
17
00:01:13,720 --> 00:01:18,567
14 uur na het begin van D-day was
'de langste dag' nog niet voorbij.
18
00:01:21,240 --> 00:01:26,007
Bijna drie jaar had Hitlers
oorlogsmachine Europa geteisterd.
19
00:01:26,120 --> 00:01:31,445
De geallieerden hadden eindelijk
besloten tot de D-day-invasie.
20
00:01:31,560 --> 00:01:35,406
Het doel was Europa te bevrijden
van Hitlers naziregime.
21
00:01:37,440 --> 00:01:41,650
Britten, Amerikanen, Canadezen
en andere geallieerden...
22
00:01:41,760 --> 00:01:44,969
hadden een jaar lang
een aanval voorbereid...
23
00:01:45,080 --> 00:01:48,050
op de stranden van Noord-Frankrijk
op 6 juni 1944.
24
00:01:48,160 --> 00:01:53,610
Al snel beseften ze dat de Duitse
verdediging sterker was dan verwacht.
25
00:01:53,720 --> 00:01:58,282
De eerste uren van de invasie
werden er grote verliezen geleden.
26
00:02:02,240 --> 00:02:05,642
De eerste nacht was
voor velen nog maar het begin...
27
00:02:05,760 --> 00:02:10,322
van veel angstige nachten en dagen,
voordat de missie voltooid was.
28
00:02:10,440 --> 00:02:13,410
Ons bataljon zat op 500 meter
van het strand.
29
00:02:13,520 --> 00:02:16,364
Ik zat daar alleen
in m'n schuttersput.
30
00:02:16,480 --> 00:02:19,450
Die zijn niet gemaakt op comfort.
31
00:02:19,560 --> 00:02:24,122
Soldaat Donald Van Roosen,
19 jaar, uit Newton, Massachusetts.
32
00:02:24,240 --> 00:02:28,802
Ik luisterde naar de geluiden van
de nacht. Of ik beeldde ze me in.
33
00:02:28,920 --> 00:02:35,121
M'n nieuwsgierigheid werd verdrongen
door het gevoel alleen te zijn.
34
00:02:35,240 --> 00:02:40,087
De enige mensen om je heen
waren andere soldaten...
35
00:02:40,200 --> 00:02:43,886
en het bataljon.
36
00:02:45,040 --> 00:02:47,691
7 juni, 6 uur
boven Omaha Beach
37
00:02:47,800 --> 00:02:50,121
De volgende ochtend begon slecht.
38
00:02:50,240 --> 00:02:53,403
Ik lag bij een veld
en er kwam een schutter aan.
39
00:02:53,520 --> 00:02:58,367
Hij besloot het veld over te steken
om onze linie door te trekken.
40
00:02:58,480 --> 00:03:01,643
Toen hij naar de overkant liep...
41
00:03:01,760 --> 00:03:04,684
trof een sluipschutter hem
in de buik.
42
00:03:04,800 --> 00:03:08,930
Ik zit een meter of vier, vijf
van hem vandaan.
43
00:03:09,040 --> 00:03:15,241
Hij knarst met z'n tanden
en probeert niet te gillen.
44
00:03:15,360 --> 00:03:18,170
Maar ik zag
dat hij veel pijn had.
45
00:03:18,280 --> 00:03:22,968
Ik ging naar hem toe en er kwam
een kogel vlak bij m'n rechterhand.
46
00:03:23,080 --> 00:03:25,890
Dat leek me dus geen goed idee.
47
00:03:26,000 --> 00:03:31,325
Ik zei dat ik zou proberen anderen
te halen om ons dekking te geven.
48
00:03:31,440 --> 00:03:32,885
Hij zei: Snel.
49
00:03:33,000 --> 00:03:36,004
Ik ging op zoek naar iemand.
50
00:03:38,720 --> 00:03:45,410
Het duurde te lang.
Hij is daar gestorven.
51
00:03:47,680 --> 00:03:52,402
Dat gaf me een eerste idee
van wat oorlog inhield.
52
00:03:56,560 --> 00:04:00,531
Dat was absoluut geen prettig gevoel.
53
00:04:05,760 --> 00:04:10,641
De D-day-invasie begon
op vijf stranden in Noord-Frankrijk.
54
00:04:10,760 --> 00:04:15,368
Het doel was de controle
over de hoofdwegen in Normandië.
55
00:04:15,480 --> 00:04:22,045
De sleutel voor succes was de stad
Saint-Lô, 30 km van de stranden.
56
00:04:22,720 --> 00:04:25,963
Zo zwaar als de verliezen waren
op de stranden...
57
00:04:26,080 --> 00:04:29,129
de gevechten om Saint-Lô
zouden nog erger zijn.
58
00:04:30,320 --> 00:04:33,164
Bijna elke weg liep via Saint-Lô.
59
00:04:33,280 --> 00:04:36,204
Om op te rukken, weg uit Normandië...
60
00:04:36,320 --> 00:04:39,403
dieper Frankrijk in
en met name naar Parijs...
61
00:04:39,520 --> 00:04:41,682
moet je Saint-Lô innemen.
62
00:04:42,680 --> 00:04:48,801
Het plan was om Saint-Lô snel in te
nemen. Dat plan kon in de prullenbak.
63
00:04:50,360 --> 00:04:52,806
USS Augusta
19 km voor de kust
64
00:04:52,920 --> 00:04:58,051
Aan boord van de Augusta moesten ze
D-day weer op de rails krijgen.
65
00:04:58,160 --> 00:05:01,403
De operaties werden geleid
vanaf het slagschip...
66
00:05:01,520 --> 00:05:04,842
waar generaal Omar Bradley
z'n troepen volgde.
67
00:05:06,440 --> 00:05:10,206
Op de ochtend van 7 juni was
het gevaar nog niet geweken.
68
00:05:10,320 --> 00:05:13,529
Omar Bradley, opperbevelhebber
van het 1e Leger.
69
00:05:13,640 --> 00:05:19,329
Op het smalle Omaha Beach waren
onze D-day-doelen niet gehaald.
70
00:05:20,360 --> 00:05:23,091
De Duitsers bleven
de stranden bestoken.
71
00:05:29,880 --> 00:05:32,486
Ik was niet dood,
zoals de meeste maten.
72
00:05:32,600 --> 00:05:37,447
Maar ik was bijna doodgebloed door
de vier wonden van de eerste dag.
73
00:05:38,560 --> 00:05:42,531
Soldaat Harold Baumgarten,
19 jaar, uit Brooklyn.
74
00:05:43,520 --> 00:05:48,811
Een granaat had m'n linkerwang
weggerukt, en de linker bovenkaak.
75
00:05:48,920 --> 00:05:52,049
Een gat in m'n verhemelte,
een gescheurde tong.
76
00:05:52,160 --> 00:05:57,405
Een mitrailleurkogel had m'n lip
en m'n bovenkaak weggerukt.
77
00:05:57,520 --> 00:06:01,241
Beide kaken waren weg,
en tanden en tandvlees.
78
00:06:01,360 --> 00:06:03,840
Maar er kwam een ambulance aan.
79
00:06:03,960 --> 00:06:07,362
Ze zetten me op de vloer,
ik viel naar achteren.
80
00:06:08,320 --> 00:06:10,368
M'n helm sloeg tegen de vloer.
81
00:06:10,480 --> 00:06:14,690
Een van de chauffeurs zei:
Hij heeft het bewustzijn verloren.
82
00:06:14,800 --> 00:06:18,168
Ik was alleen te zwak om te zitten.
83
00:06:18,280 --> 00:06:22,888
Ze brachten me naar het strand. We
lagen met twaalf man op brancards.
84
00:06:24,640 --> 00:06:27,211
Opeens openden scherpschutters
het vuur.
85
00:06:28,080 --> 00:06:31,482
Ze doodden de gewonden
en de medics.
86
00:06:31,600 --> 00:06:36,447
Ze hadden vizieren, want eentje kreeg
een kogel door de rode-kruisband.
87
00:06:36,560 --> 00:06:39,166
Mij schoten ze in de rechterknie.
88
00:06:40,520 --> 00:06:45,481
Ze wilden je een beetje martelen.
De volgende zou hier komen.
89
00:06:45,600 --> 00:06:52,449
Maar toen kwam de destroyer McCook,
hij schuurde over het zand.
90
00:06:52,560 --> 00:06:56,042
En de 5-inchkanonnen...
91
00:06:56,160 --> 00:06:59,642
vuurden op de klif.
Ik was dus weer gered.
92
00:07:02,120 --> 00:07:05,806
Terwijl de geallieerden hun gewonden
bijeenbrachten...
93
00:07:05,920 --> 00:07:10,528
was de Duitse 352e Infanteriedivisie
zich aan het hergroeperen.
94
00:07:10,640 --> 00:07:13,211
Zij waren verantwoordelijk
voor Omaha.
95
00:07:13,320 --> 00:07:17,882
Ze waren verzwakt,
maar hadden nog genoeg vechtlust.
96
00:07:18,720 --> 00:07:24,045
Gisteren ontsnapten we
ternauwernood uit bunker 72.
97
00:07:24,160 --> 00:07:27,687
We slaagden erin de rest
van de eenheid te vinden.
98
00:07:27,800 --> 00:07:32,328
Grenadier Karl Wegner,
19 jaar, uit Hannover, Duitsland.
99
00:07:32,440 --> 00:07:35,603
Ik moest naar een boerderij
om munitie te halen.
100
00:07:35,720 --> 00:07:40,282
Daar kreeg ik zo'n 1000 lichtspoor-
kogels en gewone kogels mee.
101
00:07:40,400 --> 00:07:43,324
Ik rende ermee terug naar het strand.
102
00:07:43,440 --> 00:07:48,651
Willi en ik weten bij elkaar te
blijven. Wij vormen een team.
103
00:07:48,760 --> 00:07:52,560
Onze commandant is gisteren gedood,
we hebben een nieuwe.
104
00:07:52,680 --> 00:07:57,288
We moesten de Amerikanen tegen-
houden tot er versterkingen kwamen.
105
00:08:03,120 --> 00:08:07,364
Ze brachten me naar een loopgraaf
waar we zouden overnachten.
106
00:08:07,480 --> 00:08:10,609
Er lagen veel dode Duitsers
in die loopgraaf.
107
00:08:12,320 --> 00:08:16,962
Soldaat Peter Thomas, 19 jaar,
uit Pensacola, Florida.
108
00:08:17,640 --> 00:08:21,201
We waren nerveus,
we wisten niet wat er ging gebeuren.
109
00:08:21,320 --> 00:08:24,529
Ik was plaatsvervanger,
ik was niet ingedeeld.
110
00:08:24,640 --> 00:08:27,120
Ze hadden plaatsvervangers nodig.
111
00:08:27,240 --> 00:08:29,527
Een majoor zat achter een tafel.
112
00:08:29,640 --> 00:08:32,689
Hij zei:
Zou je bij het MP-peloton willen?
113
00:08:32,800 --> 00:08:38,921
Ik dacht dat MP stond voor Militaire
Politie. Hij zei: Nee, het is anders.
114
00:08:39,040 --> 00:08:43,443
Je regelt het verkeer, je rekent
mensen in, je doet van alles.
115
00:08:43,560 --> 00:08:45,449
En je doet het vaak alleen.
116
00:08:47,000 --> 00:08:53,770
De plaatsvervangers gingen aan land,
de gewonden gingen naar de schepen.
117
00:08:53,880 --> 00:08:58,966
Ik moest een paar uur op het strand
wachten voordat ik werd opgehaald.
118
00:08:59,080 --> 00:09:03,847
Ik werd naar een schip gebracht. Met
touwen takelden ze me in het schip.
119
00:09:03,960 --> 00:09:06,008
Ze legden me op het dek.
120
00:09:06,120 --> 00:09:11,729
Ik dacht dat we hadden verloren, want
ik had alleen maar lijken gezien.
121
00:09:13,200 --> 00:09:16,568
Ik keek omhoog en zag
een enorme Amerikaanse vlag.
122
00:09:19,880 --> 00:09:24,329
Toen wist ik
dat we niet hadden verloren.
123
00:09:27,280 --> 00:09:32,525
In de eerste 36 uur van D-day was
Harold Baumgarten vijf keer verwond.
124
00:09:32,640 --> 00:09:39,330
Hij leefde amper nog toen hij in het
hospitaalschip kwam. Hij had geluk.
125
00:09:39,440 --> 00:09:44,048
Voor duizenden para's
die nog achter de linies zaten...
126
00:09:44,160 --> 00:09:47,323
was evacuatie geen optie.
127
00:09:48,480 --> 00:09:53,441
De para's moesten de Duitsers
weghouden van Utah Beach.
128
00:09:53,560 --> 00:09:56,962
Ze moesten wegen veilig stellen,
kruisingen innemen.
129
00:09:57,080 --> 00:10:01,244
Ze moesten de weg vrijmaken
voor de troepen op de stranden.
130
00:10:01,360 --> 00:10:03,567
Hun taak is van cruciaal belang.
131
00:10:03,680 --> 00:10:07,571
Als de para's falen,
dan verliezen we D-day.
132
00:10:08,640 --> 00:10:13,601
We landden 29 km van ons doel, in een
gebied dat niet op onze kaart stond.
133
00:10:14,480 --> 00:10:19,168
John Hinchliff, 23 jaar,
uit Park Rapids, Minnesota.
134
00:10:19,280 --> 00:10:23,524
We zagen een kerktoren met een kruis,
kilometers verderop.
135
00:10:23,640 --> 00:10:27,884
We dachten, dat is hoog terrein,
we gingen er dus heen.
136
00:10:28,000 --> 00:10:31,846
Het was al licht toen we het dorp
Graignes bereikten.
137
00:10:31,960 --> 00:10:35,043
Uiteindelijk waren we met 170 man.
138
00:10:35,160 --> 00:10:40,485
Er was discussie onder de officieren
of we naar ons doelwit moesten gaan.
139
00:10:40,600 --> 00:10:46,323
Of dat we daar moesten wachten
tot ons eigen leger ons bereikte.
140
00:10:46,440 --> 00:10:52,561
De para's in Graignes waren
kilometers ver weg van hun doelwit...
141
00:10:52,680 --> 00:10:55,490
en hadden weinig munitie bij zich.
142
00:10:55,600 --> 00:11:00,891
Hun enige voordeel, het verrassings-
element, was niet van lange duur.
143
00:11:01,000 --> 00:11:05,927
De Duitsers hadden iets ontdekt in
een landingsvaartuig op Omaha Beach.
144
00:11:06,040 --> 00:11:12,810
Nooit in m'n leven als militair
ben ik zo onder de indruk geweest.
145
00:11:12,920 --> 00:11:15,400
Luitenant-kolonel Fritz Ziegelmann.
146
00:11:15,520 --> 00:11:20,765
Ik had de legerorders voor
de landingstroepen in m'n hand.
147
00:11:22,640 --> 00:11:27,806
De strijd om Saint-Lô zou
nog bloediger worden.
148
00:11:28,760 --> 00:11:31,331
De kogel miste m'n hart met 5 cm.
149
00:11:31,440 --> 00:11:34,171
Ik heb nog nooit zo'n bloedbad
gezien.
150
00:11:34,280 --> 00:11:36,681
Je wist niet waar de vijand was.
151
00:11:36,800 --> 00:11:39,326
Het geweld was onbeschrijflijk.
152
00:11:48,920 --> 00:11:53,847
De strijd werd feller naarmate ze
verder oprukten, de dorpen in.
153
00:11:53,960 --> 00:11:58,284
Franse huizen werden veroverd en
weer verloren en weer veroverd.
154
00:11:59,760 --> 00:12:03,731
In de chaos hadden de Duitsers
geallieerde documenten gevonden...
155
00:12:03,840 --> 00:12:07,128
die ze overdroegen
aan hun inlichtingenofficieren.
156
00:12:07,240 --> 00:12:12,371
Onze mannen hadden al legerorders
gevonden op Omaha Beach.
157
00:12:12,480 --> 00:12:15,051
Luitenant-kolonel Fritz Ziegelmann.
158
00:12:15,640 --> 00:12:21,921
En nu, vlakbij het strand, een tas
bij een dode Amerikaanse officier.
159
00:12:22,040 --> 00:12:24,771
Daarin zat een tweede set plannen.
160
00:12:24,880 --> 00:12:28,930
Nu kenden we het complete
Amerikaanse invasieplan.
161
00:12:30,760 --> 00:12:35,607
Achter de linies waren para's
op weg naar hun doelwit...
162
00:12:35,720 --> 00:12:38,803
zonder te weten dat de plannen
waren uitgelekt.
163
00:12:38,920 --> 00:12:45,280
Generaal Kraiss van de 352e kent nu
elk doelwit dat ze willen innemen.
164
00:12:45,400 --> 00:12:49,086
Hun tijdschema's, troepen,
onderdelen, alles.
165
00:12:49,200 --> 00:12:53,250
Hij weet vanaf dat moment
wat er gaat gebeuren.
166
00:12:57,240 --> 00:13:02,406
De twee luchtlandingsdivisies moesten
op D-day cruciale wegen innemen.
167
00:13:02,520 --> 00:13:09,085
De rivier de Merderet was buiten de
oevers getreden, het was één meer.
168
00:13:09,200 --> 00:13:14,240
Een van de weinige oversteekplaatsen
was de brug van La Fière.
169
00:13:17,520 --> 00:13:21,411
We wisten een brug bij de stad
La Fière over te steken.
170
00:13:21,520 --> 00:13:24,364
We moesten de brug innemen
en afschermen...
171
00:13:24,480 --> 00:13:27,689
om te voorkomen dat de vijand
eroverheen kon.
172
00:13:27,800 --> 00:13:33,045
Luitenant Johnny Marr, 25 jaar,
507e Parachute-Infanterieregiment.
173
00:13:34,880 --> 00:13:39,124
Opeens hoorden we de motoren
en het geklik van tankrupsbanden.
174
00:13:39,240 --> 00:13:42,210
De metalen tankrupsbanden.
175
00:13:42,320 --> 00:13:45,688
En toen artillerie,
gericht op dat verbindingspunt.
176
00:13:45,800 --> 00:13:50,567
Het was duidelijk
dat ze zich opstelden...
177
00:13:50,680 --> 00:13:54,287
om dat verbindingspunt van wegen
te bestoken.
178
00:13:57,320 --> 00:13:59,800
De para's waren maar licht bewapend.
179
00:13:59,920 --> 00:14:04,926
Ze waren geen partij voor de tanks,
dus trokken ze zich terug.
180
00:14:06,440 --> 00:14:10,525
Toen we bij de kerk kwamen
aan de westoever van de Merderet...
181
00:14:10,640 --> 00:14:13,610
waren de Amerikanen
al teruggedrongen.
182
00:14:13,720 --> 00:14:19,090
Sergeant Gerhard Winnecken,
19 jaar, 91e Luftlande Division.
183
00:14:19,760 --> 00:14:23,685
Ik had drie maanden in Rusland
gevochten. Dit was anders.
184
00:14:23,800 --> 00:14:27,964
In Rusland wisten we altijd
waar de vijand was: recht voor ons.
185
00:14:28,080 --> 00:14:33,962
In Normandië waren de Amerikanen
voor, achter, rechts, links van ons.
186
00:14:34,080 --> 00:14:36,401
Voor hen gold hetzelfde.
187
00:14:38,480 --> 00:14:44,010
De kapitein riep: Als dat antitank-
wapen er niet snel is, gaan we eraan.
188
00:14:46,360 --> 00:14:51,446
De Utah Beach-troepen hadden er in
een paar uur moeten zijn. Geen spoor.
189
00:14:53,280 --> 00:14:59,925
Vlak voordat ze onder de voet werden
gelopen, kwamen de versterkingen.
190
00:15:01,440 --> 00:15:06,651
De Amerikaanse luchtlandingstroepen
gebruikten ook zweefvliegtuigen.
191
00:15:06,760 --> 00:15:11,049
De para's waren niet zwaar bewapend
en hadden weinig bij zich.
192
00:15:11,160 --> 00:15:16,121
Met het zweefvliegtuig kun je
de zware spullen aanvoeren.
193
00:15:20,960 --> 00:15:26,569
Ze brachten 57mm-kanonnen,
die schakelden die tanks uit.
194
00:15:34,760 --> 00:15:36,808
Die nacht hergroepeerden we.
195
00:15:36,920 --> 00:15:40,720
Ik dacht: Hé, ik leef nog,
de verwondingen vallen mee...
196
00:15:40,840 --> 00:15:44,606
en we maken vorderingen.
Het gaat niet slecht.
197
00:15:44,720 --> 00:15:49,647
Maar we wisten toen nog niet wat
de Duitsers voor ons in petto hadden.
198
00:15:51,480 --> 00:15:53,130
8 juni
La Fière
199
00:15:53,240 --> 00:15:56,722
De meeste Amerikanen
waren niet ouder dan wij.
200
00:15:56,840 --> 00:16:00,162
Ze leken goed getraind
en goed uitgerust te zijn.
201
00:16:00,280 --> 00:16:02,886
Maar was hun vechtlust wel zo goed?
202
00:16:03,000 --> 00:16:05,480
Ik stormde naar voren
met m'n peloton.
203
00:16:05,600 --> 00:16:10,003
De slag was voor beide partijen
zwaar en bloederig.
204
00:16:10,120 --> 00:16:13,203
De helft van m'n peloton
was gewond geraakt.
205
00:16:16,880 --> 00:16:21,807
Johnny Marr werd samen met
een ander op verkenning gestuurd.
206
00:16:21,920 --> 00:16:24,730
Door toeval deden ze een ontdekking.
207
00:16:26,240 --> 00:16:30,290
We gingen naar de noordoostelijke
rand van het gebied...
208
00:16:30,400 --> 00:16:34,041
en we zagen grote platte stenen...
209
00:16:34,160 --> 00:16:37,562
die uit het water omhoog staken.
210
00:16:37,680 --> 00:16:40,286
Dat was een weg.
211
00:16:40,400 --> 00:16:46,203
Marr gaf dat door en de commandanten
besloten er gebruik van te maken.
212
00:16:46,320 --> 00:16:53,329
Een compleet bataljon zou
een omtrekkende beweging maken.
213
00:16:53,440 --> 00:16:59,004
Ze zouden een Romeinse weg nemen
die de Duitsers niet kenden.
214
00:17:02,440 --> 00:17:07,321
We wachtten tot de avond en staken
de rivier en zelfs de hoofdweg over.
215
00:17:07,440 --> 00:17:11,525
Maar toen we linksaf sloegen,
ging het mis.
216
00:17:11,640 --> 00:17:15,645
Bijna meteen stapten we
op hun boobytraps.
217
00:17:15,760 --> 00:17:18,764
Dat was de alarmering
van de Duitsers.
218
00:17:18,880 --> 00:17:21,850
Daarmee was de verrassing weg.
219
00:17:24,720 --> 00:17:30,841
Achter de hoeve hoorden we
de Amerikanen in een greppel.
220
00:17:32,400 --> 00:17:37,770
Ik hoorde bevelen en begreep
dat de kanonnen werden opgesteld.
221
00:17:37,880 --> 00:17:41,726
Ik verstond geen Duits,
maar ik had hetzelfde gedaan.
222
00:17:44,120 --> 00:17:48,887
De Duitsers openden het vuur
en Marrs groep kon niet verder.
223
00:17:50,360 --> 00:17:57,289
Een van onze jongens, DeGlopper, was
'n BAR-man: Brownie Automatic Rifle.
224
00:17:57,400 --> 00:18:03,760
Hij kon dertig kogels achter elkaar
afvuren. Hij bestookte de Duitsers.
225
00:18:03,880 --> 00:18:09,330
Hij liep naar voren en bleef schieten
tot ze hem doodden.
226
00:18:11,480 --> 00:18:16,691
DeGlopper was de enige van de 82e
die de Medal of Honor kreeg.
227
00:18:16,800 --> 00:18:22,204
Met z'n offer redde hij z'n bataljon
en konden ze zich hergroeperen.
228
00:18:22,320 --> 00:18:26,245
Maar ze waren nog
aan de Duitse kant van de brug.
229
00:18:26,360 --> 00:18:29,842
9 juni
La Fière
230
00:18:29,960 --> 00:18:32,008
De zon was weer opgekomen.
231
00:18:32,120 --> 00:18:36,808
De hinderlaag was mislukt,
maar er moest iets gebeuren.
232
00:18:38,360 --> 00:18:41,887
Dat 'iets' kwam van de geallieerde
kant van de brug.
233
00:18:44,720 --> 00:18:50,090
Om 10 uur gaat een zweefvliegtuig-
regiment in de aanval over de weg.
234
00:18:50,200 --> 00:18:52,248
De meesten overleven het niet.
235
00:18:52,360 --> 00:18:56,729
De Duitsers bestoken het gebied
met mitrailleur- en mortiervuur.
236
00:18:56,840 --> 00:19:01,846
Om uit de impasse te komen,
rukken de para's op over de weg.
237
00:19:04,640 --> 00:19:09,407
Onze soldaten lopen spitsroeden
over die weg. 800 meter.
238
00:19:09,520 --> 00:19:15,050
Zonder dekking vallen ze de Duitsers
aan die op hoger terrein lagen.
239
00:19:15,160 --> 00:19:16,810
Toch lukte het hen.
240
00:19:16,920 --> 00:19:20,163
Veel jongens moeten hebben gedacht:
241
00:19:20,280 --> 00:19:24,649
Ik kom daar of ik ga dood.
242
00:19:30,520 --> 00:19:33,763
Meer dan 560 mannen
waren dood of gewond...
243
00:19:33,880 --> 00:19:36,281
bij de bloedigste eenheidactie...
244
00:19:36,400 --> 00:19:40,086
uit de annalen van de Amerikaanse
Luchtmobiel.
245
00:19:40,200 --> 00:19:44,603
Van de dertig man onder mijn bevel
waren er nog maar acht over.
246
00:19:44,720 --> 00:19:47,485
Gerhard Winnecken,
91e Luftlande Division.
247
00:19:48,960 --> 00:19:55,047
Er was te weinig voedsel en munitie.
We besloten ons over te geven.
248
00:19:55,160 --> 00:20:02,806
Op m'n 19e eindigde de oorlog voor
mij bij La Fière, bij de Merderet.
249
00:20:02,920 --> 00:20:08,211
De geallieerden hadden de brug
en de weg eindelijk in handen.
250
00:20:08,320 --> 00:20:14,248
Maar de Duitsers hadden
een verborgen tactisch voordeel.
251
00:20:14,360 --> 00:20:19,321
In de buitgemaakte legerorders
waren alle manoeuvres vastgelegd.
252
00:20:19,440 --> 00:20:25,766
Kraiss weet wat de Amerikanen zullen
proberen te bewerkstelligen...
253
00:20:25,880 --> 00:20:28,360
aan doelen in de 352e sector.
254
00:20:28,480 --> 00:20:33,646
'Hierna gaan ze dit dorp aanvallen.
Daar stuur je je troepen heen.'
255
00:20:33,760 --> 00:20:38,209
Dat deed Kraiss. Er vielen gaten in
de linie waar we konden doorlopen.
256
00:20:38,320 --> 00:20:42,723
Maar we hielden vast aan
onze plannen, die zij bezaten.
257
00:20:42,840 --> 00:20:48,165
Maar voor een van de grootste
obstakels bestond geen plan.
258
00:20:48,280 --> 00:20:50,681
Dat zou duizenden levens kosten.
259
00:20:51,600 --> 00:20:54,251
De Duitsers wisten dat elke aanval
in hun voordeel was.
260
00:20:54,360 --> 00:20:55,771
Je wist niet waar je heen moest.
261
00:20:55,880 --> 00:21:00,283
Niemand was erop voorbereid,
en ze waren vrijwel ondoordringbaar.
262
00:21:08,040 --> 00:21:11,169
9 juni 1944
Normandië
263
00:21:11,680 --> 00:21:16,971
Na drie dagen was Mac Evans terug
bij z'n oude eenheid, de 29e Divisie.
264
00:21:17,080 --> 00:21:19,481
Die was getraind
om de stranden in te nemen.
265
00:21:19,600 --> 00:21:23,241
Maar wat achter de stranden lag,
verraste hen volledig.
266
00:21:25,080 --> 00:21:28,448
Het kostte duizenden mensen
het leven.
267
00:21:30,600 --> 00:21:33,922
We waren niet voorbereid op de hagen.
268
00:21:34,040 --> 00:21:41,049
Op luchtfoto's zagen ze eruit als
Engelse heggen, wat ze niet waren.
269
00:21:41,160 --> 00:21:44,846
Ze waren vrijwel ondoordringbaar.
270
00:21:46,080 --> 00:21:51,723
Het waren net muren, wel 3 meter hoog.
Uit de hagen groeiden enorme bomen.
271
00:21:51,840 --> 00:21:54,081
Een goede dekking voor
Duitse machinegeweren.
272
00:21:54,200 --> 00:21:58,569
Het waren goede verdedigingsplekken,
maar vreselijk om aan te vallen.
273
00:21:58,680 --> 00:22:04,289
Je moest overal langzaam gaan.
Je kon de vijand nergens bestormen.
274
00:22:04,400 --> 00:22:08,291
Maar weinig mensen vielen aan
zonder gedood te worden.
275
00:22:11,840 --> 00:22:14,810
Om daardoorheen te komen,
moest je ploeteren.
276
00:22:14,920 --> 00:22:19,130
En tegen die tijd had elke Duitser
in de buurtje gehoord.
277
00:22:19,240 --> 00:22:22,449
Als we 800 meter verder kwamen...
278
00:22:22,560 --> 00:22:26,804
zagen we dat als een enorm succes.
279
00:22:26,920 --> 00:22:32,051
Je had dus een leercurve
om de volgende haag in te nemen.
280
00:22:34,360 --> 00:22:38,968
De Duitse 352e Infanteriedivisie
zat al maanden in Normandië...
281
00:22:39,080 --> 00:22:44,405
en had elke haag voorzien
van tunnels en mitrailleurnesten.
282
00:22:45,400 --> 00:22:48,688
We moesten de Amerikanen
bezighouden.
283
00:22:48,800 --> 00:22:54,603
Daartoe groeven we ons in,
met de hagen als verdediging.
284
00:22:54,720 --> 00:22:59,248
Grenadier Karl Wegner, 19 jaar,
uit Hannover, Duitsland.
285
00:22:59,360 --> 00:23:03,001
Onze commandant liet zien hoe we
onze wapens moesten plaatsen.
286
00:23:03,120 --> 00:23:08,411
We leerden de hagen te zien als
bondgenoten. Elk veld werd een fort.
287
00:23:09,960 --> 00:23:15,091
Op de hoeken zaten openingen, daar
plaatsten de Duitsers mitrailleurs.
288
00:23:16,240 --> 00:23:20,040
Je zag het wapen niet.
Opeens begonnen ze te schieten.
289
00:23:22,280 --> 00:23:25,682
Ze waren zo dichtbegroeid
dat ze elk geluid dempten.
290
00:23:25,800 --> 00:23:27,802
De stilte trof me.
291
00:23:27,920 --> 00:23:30,241
Je hoorde niets van de andere kant.
292
00:23:31,520 --> 00:23:34,490
We begonnen ons geïsoleerd te voelen.
293
00:23:34,600 --> 00:23:39,766
Vaak lag er 300 meter verderop een
bataljon zonder dat we het wisten.
294
00:23:41,600 --> 00:23:44,524
Vanuit de lucht
zag het er anders uit.
295
00:23:44,640 --> 00:23:48,042
De geallieerden waren veel sterker
in de lucht.
296
00:23:48,160 --> 00:23:51,960
Met hun continue aanvallen
heersten ze over het luchtruim.
297
00:23:53,400 --> 00:23:57,485
Het was altijd hetzelfde. Werp je
in de greppel, hoofd omlaag.
298
00:23:58,720 --> 00:24:02,930
Schieten had geen zin, ze verdwenen
net zo snel als ze kwamen.
299
00:24:04,640 --> 00:24:08,770
Overdag werden wegen geteisterd
vanuit de lucht...
300
00:24:08,880 --> 00:24:14,171
terwijl de Duitsers in de hagen
wachtten tot de geallieerden kwamen.
301
00:24:15,280 --> 00:24:17,760
Ze konden alleen 's nachts oprukken.
302
00:24:17,880 --> 00:24:20,724
Wij bestoken ze
met onze kanonnen...
303
00:24:20,840 --> 00:24:24,401
maar zij bestoken ons
als we door de hagen trekken.
304
00:24:26,200 --> 00:24:30,205
De geallieerden vielen veld
na haag na veld aan.
305
00:24:30,320 --> 00:24:32,891
Dat patroon deed zich
wekenlang voor...
306
00:24:33,000 --> 00:24:36,049
terwijl ze langzaam optrokken
naar hun doel:
307
00:24:36,160 --> 00:24:38,766
de door Duitsers bezette stad
Saint-Lô.
308
00:24:39,600 --> 00:24:41,762
D-day is nog maar het begin.
309
00:24:41,880 --> 00:24:44,850
De voet tussen de deur
van Hitlers Europa.
310
00:24:44,960 --> 00:24:49,204
Het gaat om de campagne
die je in Duitsland moet brengen.
311
00:24:51,160 --> 00:24:54,767
Zo groot als de verliezen waren
op de stranden...
312
00:24:54,880 --> 00:24:57,804
de strijd op weg naar Saint-Lô
was nog erger.
313
00:24:59,560 --> 00:25:03,531
Saint-Lô, laat staan Duitsland,
zou alleen bereikt worden...
314
00:25:03,640 --> 00:25:07,406
als de voorraden voortdurend
werden aangevuld.
315
00:25:07,520 --> 00:25:12,651
Elk plekje in Groot-Brittannië
was gevuld met wapens en munitie.
316
00:25:12,760 --> 00:25:16,970
Maar die overbrengen naar Frankrijk
was een andere zaak.
317
00:25:18,200 --> 00:25:20,407
Het idee kwam van Churchill.
318
00:25:20,520 --> 00:25:25,765
Hij zei: We moeten niet eerst Franse
havens veroveren. Neem havens mee.
319
00:25:27,480 --> 00:25:32,611
Het werden Mulberryhavens genoemd.
De Duitsers kenden ze zelfs niet.
320
00:25:32,720 --> 00:25:38,090
Het was een ingenieus ontwerp van
beton, staal en drijvende wegen.
321
00:25:38,200 --> 00:25:43,684
Eenmaal opgebouwd vormden ze een
ongekende mogelijkheid om te lossen.
322
00:25:43,800 --> 00:25:49,364
Ze werden versleept en samengevoegd
als een enorme puzzel.
323
00:25:49,480 --> 00:25:51,608
Het is ongelooflijk. Ze waren enorm.
324
00:25:51,720 --> 00:25:55,611
De caissons die de buitenwand
uitmaakten van de Mulberry...
325
00:25:55,720 --> 00:25:59,361
waren zo hoog als een flatgebouw.
326
00:25:59,480 --> 00:26:03,246
De Mulberryhavens werden
gemonteerd bij Omaha en Gold.
327
00:26:03,360 --> 00:26:09,481
Elk konden ze per dag voor 7000 ton
aan mannen en goederen lossen.
328
00:26:09,600 --> 00:26:14,970
Maar voorraden zijn alleen nuttig
als ze naar het front kunnen.
329
00:26:15,080 --> 00:26:19,404
Dat was erg lastig
in een gebied vol hagen.
330
00:26:19,520 --> 00:26:22,000
De Amerikanen dachten in aantallen.
331
00:26:22,120 --> 00:26:25,886
Het aanvoeren van meer
plaatsvervangers en versterkingen.
332
00:26:26,000 --> 00:26:29,891
Dat was een voordeel,
maar het was niet altijd zinvol.
333
00:26:30,000 --> 00:26:34,050
Als je alleen mensen blijft afsturen
op een verdedigde haag...
334
00:26:37,680 --> 00:26:41,127
dan levert dat alleen maar
meer doden en gewonden op.
335
00:26:43,560 --> 00:26:45,449
9 juni
15 km landinwaarts
336
00:26:45,560 --> 00:26:49,201
We waren al sinds 4 uur
in de ochtend onderweg.
337
00:26:49,320 --> 00:26:53,086
Het is nu 2 uur 's nachts.
We zijn kapot.
338
00:26:53,200 --> 00:26:56,921
Als we stopten,
om wat voor reden ook...
339
00:26:57,040 --> 00:26:59,884
hoorden we na een paar seconden
een klap.
340
00:27:00,000 --> 00:27:06,246
Dan was iemand in slaap gevallen en
lag op z'n gezicht. Zo moe waren we.
341
00:27:09,000 --> 00:27:12,891
We kwamen ergens waar we stil
zouden houden, Le Carrefour.
342
00:27:13,000 --> 00:27:18,370
Andy Hanson en ik gingen het veld in
en plaatsten onze mitrailleur.
343
00:27:18,480 --> 00:27:21,211
Er was niemand in de buurt.
344
00:27:21,320 --> 00:27:26,201
Ik had het akelige voorgevoel dat er
iets vreselijks stond te gebeuren.
345
00:27:26,320 --> 00:27:28,561
Toen werd het weer stil.
346
00:27:28,680 --> 00:27:33,242
Toen gebeurde er iets raars.
Ik knielde.
347
00:27:39,360 --> 00:27:41,442
En...
348
00:27:44,600 --> 00:27:47,206
Ik voelde dat...
349
00:27:47,320 --> 00:27:51,325
Ik voelde de aanwezigheid
van de Heer.
350
00:27:51,440 --> 00:27:58,289
Ik lag daar een tijd op m'n knieën.
351
00:27:58,400 --> 00:28:04,601
Iets in me zei dat ik het zou redden.
352
00:28:09,600 --> 00:28:13,969
Voor veel anderen van z'n eenheid
was dit de laatste nacht.
353
00:28:15,080 --> 00:28:17,890
De Duitse 352e Infanteriedivisie...
354
00:28:18,000 --> 00:28:23,404
die Omaha Beach had bestookt,
was landinwaarts getrokken.
355
00:28:23,520 --> 00:28:28,321
Even na middernacht hielden we stil.
We moesten ons stilhouden.
356
00:28:28,440 --> 00:28:31,569
Korporaal Kalb ging
poolshoogte nemen.
357
00:28:31,680 --> 00:28:33,762
Hij kwam terug en fluisterde:
358
00:28:33,880 --> 00:28:37,362
Vlak voor ons zit
een grote groep Amerikanen.
359
00:28:37,480 --> 00:28:40,370
We kregen opdracht aan te vallen.
360
00:28:40,480 --> 00:28:43,370
Ik vuurde een lang salvo af.
361
00:28:43,480 --> 00:28:48,884
Korporaal Kalb gaf opdracht op te
rukken. Ze waren volledig verrast.
362
00:28:49,000 --> 00:28:53,642
Ik hoorde schoten, maar ik wist niet
waar het vandaan kwam. Ik schoot.
363
00:28:53,760 --> 00:28:58,641
Toen blokkeerde m'n wapen. Ik kon
niets doen. Ik zag twee Duitsers.
364
00:28:58,760 --> 00:29:01,240
Ze waren zo'n 6 meter
van me vandaan.
365
00:29:01,360 --> 00:29:05,490
Ze zagen dat ik problemen had
met m'n mitrailleur.
366
00:29:05,600 --> 00:29:09,525
Ze staakten het vuren.
Ze hadden allebei machinepistolen.
367
00:29:10,520 --> 00:29:15,890
Ze pakten de mitrailleur, driepoot
en al, en gingen ermee vandoor.
368
00:29:16,000 --> 00:29:21,211
Andy Hanson en ik bleven achter
zonder mitrailleur.
369
00:29:21,320 --> 00:29:24,130
We waren ons doodgeschrokken.
370
00:29:24,240 --> 00:29:29,770
Don Van Roosen weet nog steeds niet
waarom ze hem spaarden.
371
00:29:31,080 --> 00:29:35,881
Na afloop namen de Duitsers
dertig Amerikanen gevangen.
372
00:29:36,680 --> 00:29:41,163
Kalb kwam naar me toe terwijl ik
de Amerikanen bewaakte.
373
00:29:41,280 --> 00:29:45,842
We moesten de gevangenen doden.
Ik zei dat ik dat niet zou doen.
374
00:29:45,960 --> 00:29:50,124
Kalb zei dat ik de mitrailleur
moest klaarmaken.
375
00:29:50,240 --> 00:29:54,211
De anderen gingen weg.
We waren alleen met de Amerikanen.
376
00:29:56,400 --> 00:29:59,051
Toen kreeg ik opdracht te vuren.
377
00:30:04,920 --> 00:30:06,763
10 juni 1944
Le Carrefour, Normandië
378
00:30:06,880 --> 00:30:11,727
Na een onverwachte confrontatie met
het Duitse 352e Infanterieregiment...
379
00:30:11,840 --> 00:30:16,164
werden de krijgsgevangenen
naar een veld gebracht.
380
00:30:16,280 --> 00:30:21,127
Daarop kreeg Karl Wegner opdracht
het ondenkbare te doen.
381
00:30:22,400 --> 00:30:24,721
We moesten de gevangenen doden.
382
00:30:24,840 --> 00:30:29,607
De anderen gingen weg. We bleven
alleen achter met de Amerikanen.
383
00:30:29,720 --> 00:30:32,564
Toen kreeg ik bevel om te schieten.
384
00:30:37,920 --> 00:30:41,288
Maar in de lege greppel
aan de overkant van de weg.
385
00:30:41,400 --> 00:30:46,088
We waren erg opgelucht. De
gevangenen begrepen wat we deden.
386
00:30:46,200 --> 00:30:50,603
Kalb zei: Stil. Blijf hier,
de Amerikanen zullen er snel zijn.
387
00:30:50,720 --> 00:30:52,688
Toen renden we weg.
388
00:30:55,200 --> 00:30:58,329
Deze Amerikanen hadden geluk gehad.
389
00:30:58,440 --> 00:31:03,048
Dat was anders geweest bij
een ander soort Duitse soldaat.
390
00:31:04,720 --> 00:31:08,008
Die bereikten net het slagveld
van Normandië.
391
00:31:10,120 --> 00:31:16,366
In WO II ontwikkelden de Duitsers
een aparte strijdgroep, de Waffen-SS.
392
00:31:16,480 --> 00:31:20,530
De Waffen-SS was niet in Normandië
toen de invasie begon.
393
00:31:20,640 --> 00:31:25,851
Maar vanaf 6 juni verzamelden
SS-eenheden zich in Normandië.
394
00:31:26,840 --> 00:31:30,640
Een soldaat van de Waffen-SS
was jong, goed getraind...
395
00:31:30,760 --> 00:31:34,731
zeer gemotiveerd en in bezit
van de nieuwste uitrusting.
396
00:31:34,840 --> 00:31:38,049
Die soldaten waren opgegroeid
onder de nazi's.
397
00:31:38,160 --> 00:31:41,448
Ze vochten voor hun leider
tot de laatste druppel.
398
00:31:41,560 --> 00:31:45,360
Dat maakte de SS-soldaten
zo gevaarlijk.
399
00:31:47,600 --> 00:31:49,762
Als reactie op de invasie...
400
00:31:49,880 --> 00:31:55,967
zette Hitler z'n dodelijkste
strijdgroep in: de Waffen-SS.
401
00:31:56,160 --> 00:31:59,926
Hun missie was het tot stilstand
brengen van de opmars...
402
00:32:00,040 --> 00:32:04,967
door te voorkomen dat de strand-
troepen bij elkaar kwamen.
403
00:32:05,080 --> 00:32:09,165
Op weg naar de stranden ging de SS
door het dorp Graignes...
404
00:32:09,280 --> 00:32:14,684
waar een para-eenheid verbleef sinds
de misgelopen dropping op D-day.
405
00:32:16,320 --> 00:32:20,086
11 juni
Graignes, Normandië
406
00:32:20,200 --> 00:32:23,761
Het was zondag en als katholiek
ging ik naar de kerk.
407
00:32:23,880 --> 00:32:28,647
De mis was 20 minuten bezig
toen een Française binnenstormde.
408
00:32:28,760 --> 00:32:31,331
'De Duitsers zijn in aantocht.'
409
00:32:32,600 --> 00:32:37,606
Ze waren naar onze inschatting
met een bataljon van 500 man.
410
00:32:37,720 --> 00:32:43,921
Ik rende naar m'n mitrailleur.
Ze gingen er vol tegenaan.
411
00:32:44,040 --> 00:32:47,442
We hebben ze flink toegetakeld.
412
00:32:51,520 --> 00:32:54,251
Het was een slachtpartij.
413
00:32:54,360 --> 00:32:56,840
Niemand van mijn mannen
was gedood.
414
00:32:58,000 --> 00:33:00,162
Ze trokken zich terug.
415
00:33:00,280 --> 00:33:06,845
Ze lieten de bevolking de doden
vervoeren in paard-en-wagens.
416
00:33:10,040 --> 00:33:12,805
Uiteraard schoten we niet op hen.
417
00:33:19,440 --> 00:33:23,365
's Middags vielen ze ons weer aan.
Hetzelfde verhaal.
418
00:33:23,480 --> 00:33:28,486
Ze hadden hun lesje niet geleerd.
We maaiden ze neer.
419
00:33:34,520 --> 00:33:39,048
Een kleine groep para's wist de ene
aanval na de andere af te slaan.
420
00:33:39,160 --> 00:33:42,209
Maar er kwamen meer Duitse troepen.
421
00:33:46,560 --> 00:33:51,088
Toen ze door m'n mitrailleurvuur
waren gekomen, keek ik Patrick aan.
422
00:33:51,200 --> 00:33:54,602
Hij zei: John, we moeten hier weg.
423
00:33:54,720 --> 00:33:59,726
Ik zei: Oké, ik neem de mitrailleur,
pak jij de driepoot en de munitie.
424
00:33:59,840 --> 00:34:02,491
We renden naar beneden,
zo'n 100 meter.
425
00:34:02,600 --> 00:34:07,401
Ik keek naar Patrick
en vroeg waar de munitie was.
426
00:34:07,520 --> 00:34:12,321
Hij had die achtergelaten. Ik zei:
Dek me, dan ga ik het halen.
427
00:34:12,440 --> 00:34:15,444
Ik rende terug, pakte de twee kisten.
428
00:34:15,560 --> 00:34:18,769
Toen zag ik een Duitser,
100 meter verderop.
429
00:34:21,000 --> 00:34:23,765
Hij opende het vuur op mij.
430
00:34:23,880 --> 00:34:27,043
Ik rende zo snel mogelijk
naar beneden.
431
00:34:27,160 --> 00:34:29,447
De kogels vlogen me om de oren.
432
00:34:29,560 --> 00:34:35,329
Ik kwam beneden, dook in de haag en
dacht dat Pat hem zou uitschakelen.
433
00:34:35,440 --> 00:34:38,364
Maar hij was met de mitrailleur
doorgelopen.
434
00:34:38,480 --> 00:34:41,848
Ik pakte m'n geweer
en m'n schoudertas en zo...
435
00:34:41,960 --> 00:34:45,760
en die vent rende nog steeds
in mijn richting.
436
00:34:45,880 --> 00:34:49,441
Ik schakelde hem uit.
437
00:34:52,480 --> 00:34:55,927
Toen rende ik achter Pat aan.
438
00:34:56,040 --> 00:34:59,726
Hinchliff ontsnapte terwijl
nog meer Duitse troepen...
439
00:34:59,840 --> 00:35:04,641
waaronder de Waffen-SS,
Graignes binnenvielen.
440
00:35:04,760 --> 00:35:10,403
Daar troffen ze gewonde Amerikanen
die niet hadden kunnen vluchten.
441
00:35:11,640 --> 00:35:15,804
We hadden 32 gewonden.
Die hadden we in de kerk gelegd.
442
00:35:15,920 --> 00:35:20,448
We rekenden erop dat ze
de gewonden zouden verzorgen.
443
00:35:20,560 --> 00:35:24,360
Maar dit waren SS'ers.
Die namen niemand gevangen.
444
00:35:25,800 --> 00:35:31,011
De SS bracht de gewonden en twee
medics naar de rand van een veld.
445
00:35:39,480 --> 00:35:44,202
De SS was aanvankelijk een politieke
en militaire organisatie.
446
00:35:44,320 --> 00:35:48,291
Als SS'er moest je partijlid zijn,
een ware gelovige.
447
00:35:50,120 --> 00:35:54,409
Voor de SS telde het leven
van een vijandelijke soldaat niet.
448
00:35:54,520 --> 00:35:58,286
Zij beschouwden een vijand
niet als een mens.
449
00:36:02,160 --> 00:36:07,371
De strijd in Graignes vertraagde
de opmars van de SS naar Carentan.
450
00:36:07,480 --> 00:36:13,965
Na vier dagen trokken geallieerde
strandtroepen op naar de stad.
451
00:36:17,280 --> 00:36:20,682
Om 6 uur 's ochtends
reden we de stad in...
452
00:36:20,800 --> 00:36:25,010
om de hoofdweg tussen Omaha
en Utah veilig te stellen.
453
00:36:25,120 --> 00:36:29,091
Omar Bradley, opperbevelhebber
van het 1e Legerkorps.
454
00:36:29,200 --> 00:36:31,248
Op onze zevende dag op land...
455
00:36:31,360 --> 00:36:36,685
waren de troepen aaneengesloten
op een bruggenhoofd van 68 km.
456
00:36:38,960 --> 00:36:45,161
Carentan was in geallieerde handen
toen ze in één front oprukten.
457
00:36:52,440 --> 00:36:54,966
Maar de vijand rukte ook op.
458
00:36:55,080 --> 00:36:59,927
SS-eenheden hadden het meest
gevreesde grondwapen bij zich.
459
00:37:00,040 --> 00:37:05,524
De geallieerden zouden tegenover de
beruchte Tigertanks komen te staan.
460
00:37:05,640 --> 00:37:07,722
Het waren enorme dingen.
461
00:37:07,840 --> 00:37:11,162
M'n mitrailleur was geen partij
voor hen.
462
00:37:11,280 --> 00:37:17,606
Hun vuurkracht was enorm.
- Je had geen verweer tegen tanks.
463
00:37:23,840 --> 00:37:25,968
Bijna een week na de invasie...
464
00:37:26,080 --> 00:37:31,325
stormde het meest gevreesde Duitse
grondwapen op de geallieerden af:
465
00:37:31,440 --> 00:37:33,602
de Tigertank.
466
00:37:33,720 --> 00:37:36,803
Hij had van alle tanks
het dikste pantser.
467
00:37:36,920 --> 00:37:40,208
Alleen van dichtbij kwam je
erdoorheen.
468
00:37:40,320 --> 00:37:46,521
Het 88mm-kanon was het krachtigste
van alle tankkanonnen in Normandië.
469
00:37:46,640 --> 00:37:50,645
De geallieerden konden er
vrijwel niets tegen uitrichten.
470
00:37:50,760 --> 00:37:56,449
Er zou een tankdivisie onze richting
op komen. Iedereen werd nerveus.
471
00:37:57,720 --> 00:38:00,405
Soldaat 1e klasse Peter Thomas.
472
00:38:01,040 --> 00:38:03,691
We hadden zelf ook tanks,
de Sherman.
473
00:38:03,800 --> 00:38:09,842
De Sherman was een prima tank.
Hij was snel en wendbaar.
474
00:38:09,960 --> 00:38:14,488
Maar tegen een van
die gigantische Tigers...
475
00:38:14,600 --> 00:38:19,766
Niets was zo angstaanjagend als
een confrontatie met zo'n ding.
476
00:38:23,120 --> 00:38:26,886
Het deed me altijd pijn
als ik tanks zag langskomen...
477
00:38:27,000 --> 00:38:32,245
met jonge kerels erop van wie je wist
dat die gingen vechten.
478
00:38:32,360 --> 00:38:36,570
Soms schreeuwden ze:
De MP's gaan de oorlog winnen.
479
00:38:36,680 --> 00:38:42,403
Maar ze gingen vechten en je vroeg je
af hoeveel de ochtend zouden halen.
480
00:38:44,600 --> 00:38:48,764
Amerikaanse tanks gingen Britse
pantserdivisies ondersteunen.
481
00:38:48,880 --> 00:38:54,922
De Britten hadden hun doel niet
bereikt: de inname van Caen.
482
00:38:55,040 --> 00:38:58,328
De wegen daar waren cruciaal
voor de opmars...
483
00:38:58,440 --> 00:39:02,570
maar Tigerdivisies hadden alle
routes naar de stad geblokkeerd.
484
00:39:03,520 --> 00:39:10,563
Maar de geallieerden kenden 'n zwakke
plek in hun linie: het Caumont-gat.
485
00:39:10,680 --> 00:39:16,528
De Britten wisten door het gat
Caen binnen te rijden.
486
00:39:16,640 --> 00:39:22,409
In deze fase was het te wijten aan
de onderschepte plannen voor D-day...
487
00:39:22,520 --> 00:39:27,686
dat de Duitsers weten van het gat en
dat daar zal worden aangevallen.
488
00:39:27,800 --> 00:39:30,690
Volgens de geallieerden
was er niemand.
489
00:39:33,200 --> 00:39:35,851
We kregen bevel
om ons te verplaatsen.
490
00:39:35,960 --> 00:39:39,601
Ik wist dat de Amerikanen
6,5 km rechts van ons zaten.
491
00:39:39,720 --> 00:39:43,167
Verder had ik geen idee
wat ons stond te wachten.
492
00:39:44,200 --> 00:39:49,161
Luitenant John Cloudsley-Thompson,
23 jaar, uit Sandhurst, Engeland.
493
00:39:50,320 --> 00:39:53,210
Ze zeiden dat er
geen Duitse tanks waren.
494
00:39:53,320 --> 00:39:58,645
Die zouden ver weg zijn, vastgelopen
in de hagen en zonder brandstof.
495
00:39:58,760 --> 00:40:04,210
Maar SS-Pantserdivisies rukten op
naar het Caumont-gat.
496
00:40:04,320 --> 00:40:09,247
Een van de meest gevreesde Duitse
commandanten had de leiding.
497
00:40:09,360 --> 00:40:16,005
Michael Wittmann had ruim
100 vijandelijke tanks uitgeschakeld.
498
00:40:17,480 --> 00:40:19,801
Ik had geen tijd om te verzamelen.
499
00:40:19,920 --> 00:40:24,687
Ik moest snel zijn omdat ik aannam
dat de vijand me al had gezien...
500
00:40:24,800 --> 00:40:27,087
en me ter plekke zou vernietigen.
501
00:40:28,080 --> 00:40:32,642
Obersturmführer Michael Wittmann,
30 jaar, uit Vogelthal, Beieren.
502
00:40:33,840 --> 00:40:40,530
Ik ging op pad met een tank en beval
de anderen om stand te houden.
503
00:40:42,600 --> 00:40:47,083
Veel geallieerde tankbemanningen
hadden alleen nog maar getraind.
504
00:40:47,200 --> 00:40:53,242
Voor sommigen, zoals Bob Miksa,
was dit hun eerste gevechtservaring.
505
00:40:53,360 --> 00:40:59,766
We hadden koptelefoons op.
Zo communiceerden we met elkaar.
506
00:40:59,880 --> 00:41:03,248
Je hoorde dus niet zoveel van buiten.
507
00:41:03,360 --> 00:41:05,761
Je voelde alleen het geratel.
508
00:41:05,880 --> 00:41:12,889
Je sprak met elkaar, maar je weet pas
wat oorlog is als je 't hebt ervaren.
509
00:41:14,880 --> 00:41:18,282
De Britse commandant Cloudsley-
Thompson had meer ervaring.
510
00:41:18,400 --> 00:41:20,846
Hij had gevochten in Noord-Afrika.
511
00:41:20,960 --> 00:41:24,203
Nu stond hij voor het eerst
tegenover Wittmann.
512
00:41:25,240 --> 00:41:28,323
De Britten bereikten
Villers-Bocage...
513
00:41:28,440 --> 00:41:31,887
met twee keer zoveel tanks
als de Duitsers.
514
00:41:33,240 --> 00:41:37,802
We stopten in de buitenwijken.
Ik zat in de tweede van vier tanks.
515
00:41:37,920 --> 00:41:42,482
We zaten dicht op elkaar.
Er zat 15 tot 20 meter tussen ons.
516
00:41:46,040 --> 00:41:48,725
Opeens vatte de tank voor ons vlam.
517
00:41:51,280 --> 00:41:53,282
Niemand kwam eruit.
518
00:41:55,720 --> 00:42:00,282
Ik schakelde twee tanks rechts
van de colonne uit, daarna een links.
519
00:42:00,400 --> 00:42:03,085
Daarna reed ik de stad in.
520
00:42:04,200 --> 00:42:08,603
De kleine Tigereenheid maakte
korte metten met de Britten.
521
00:42:09,840 --> 00:42:15,051
Ik stelde me op tussen twee huizen
om beter te kunnen richten.
522
00:42:15,160 --> 00:42:21,202
We waren net de weg af toen de Tiger
opdoemde, 35 meter verderop.
523
00:42:22,600 --> 00:42:27,401
Ik reed door de straat en schakelde
elke tank uit die ik tegenkwam.
524
00:42:29,280 --> 00:42:33,490
Het kanonslot zat vast en de Tiger
was 15 meter van ons vandaan.
525
00:42:35,600 --> 00:42:40,811
Ik vuurde een rookmortier af,
maar die vloog over hem heen.
526
00:42:40,920 --> 00:42:44,686
Er heerste complete chaos
onder de vijand.
527
00:42:44,800 --> 00:42:49,840
De Tiger draaide z'n 88mm-kanon bij
en schoot.
528
00:42:51,800 --> 00:42:54,451
De kogel ging tussen m'n benen door.
529
00:42:54,560 --> 00:42:59,168
De koepel brandde en m'n mond
zat vol gruis en verbrande verf.
530
00:43:01,760 --> 00:43:04,889
Eruit, riep ik,
en sprong uit de tank.
531
00:43:11,560 --> 00:43:14,564
De Britten trokken zich terug
naar de stranden.
532
00:43:14,680 --> 00:43:18,446
De Amerikanen keerden om
nog voordat ze gevochten hadden.
533
00:43:18,560 --> 00:43:23,043
De Duitsers weten het Caumont-gat
te dichten.
534
00:43:25,040 --> 00:43:28,647
Michael Wittmanns Tiger heeft
14 tanks vernietigd...
535
00:43:28,760 --> 00:43:32,207
15 personeelvervoerders
en 2 antitankkanonnen...
536
00:43:32,320 --> 00:43:34,926
in een tijdsbestek van 15 minuten.
537
00:43:37,960 --> 00:43:41,931
Een paar SS'ers met Tigertanks
was in staat...
538
00:43:42,040 --> 00:43:47,922
om een complete legercolonne
tegen te houden.
539
00:43:48,040 --> 00:43:54,844
Dat schokte de geallieerde troepen en
leidde tot angst voor de Tigertank.
540
00:43:56,680 --> 00:44:02,210
Ondanks de verpletterende nederlaag
moest het ergste nog komen.
541
00:44:02,320 --> 00:44:07,121
Een storm die de hele campagne
op losse schroeven zou zetten.
542
00:44:07,240 --> 00:44:11,564
Er was een vreselijk noodweer dat
een eind maakte aan de luchtsteun.
543
00:44:11,680 --> 00:44:15,002
Niemand kon vliegen in zo'n orkaan.
544
00:44:15,120 --> 00:44:18,886
Het lossen werd gestaakt.
-800 schepen leden schipbreuk.
545
00:44:19,000 --> 00:44:22,846
Deze storm veranderde
het verloop van WO II.
546
00:44:29,680 --> 00:44:34,242
De geallieerden hadden bijna
twee weken gevochten in de hagen.
547
00:44:34,360 --> 00:44:41,482
Ze waren maar een paar kilometer
gevorderd op weg naar Saint-Lô.
548
00:44:41,600 --> 00:44:47,528
Het voedsel- en slaapgebrek
maakten het alleen maar erger.
549
00:44:48,000 --> 00:44:51,561
Vaak hadden we meerdere dagen
niets te eten.
550
00:44:51,680 --> 00:44:57,244
Op een van die maaltijdloze dagen
zei m'n maat Bruno Daugela:
551
00:44:57,360 --> 00:44:59,886
John, ik zag een kip op straat.
552
00:45:00,000 --> 00:45:04,369
Laten we hem vangen, dan
maken we hem klaar. Ik zei: Oké.
553
00:45:06,200 --> 00:45:08,487
Er was vast een verkenner.
554
00:45:08,600 --> 00:45:12,650
We waren nog niet op de weg
of er sloegen granaten in.
555
00:45:12,760 --> 00:45:17,129
We gingen liggen, ze ontploften,
en wij renden verder.
556
00:45:18,120 --> 00:45:20,600
Toch vingen we twee kippen.
557
00:45:20,720 --> 00:45:24,088
En ik vond wat oude boter
in een van de huizen.
558
00:45:24,200 --> 00:45:30,242
We hebben die kip gebraden.
Een Thanksgiving-diner.
559
00:45:31,800 --> 00:45:35,202
Maar de meeste maaltijden
waren niet zo lekker.
560
00:45:35,320 --> 00:45:41,805
Het K-rantsoen bestond
uit een blik sardientjes of vlees.
561
00:45:41,920 --> 00:45:44,446
En je kreeg een chocoladereep.
562
00:45:44,560 --> 00:45:50,249
Af en toe gaven ze je
een C-rantsoen.
563
00:45:50,360 --> 00:45:56,481
Dat was een blik gekookte ham.
Dat gold als een lekkernij.
564
00:45:57,560 --> 00:46:03,602
De koks konden ons niet bijhouden,
we leefden vooral op rantsoenen.
565
00:46:07,320 --> 00:46:09,721
Voorraden, eten en munitie...
566
00:46:09,840 --> 00:46:13,811
werden in Normandië afgeleverd
via de Mulberryhavens.
567
00:46:13,920 --> 00:46:19,006
Het operationeel zijn van deze havens
was cruciaal voor de missie.
568
00:46:19,120 --> 00:46:24,126
Maar spoedig werden de havens
aangevallen. Niet door de Duitsers.
569
00:46:25,400 --> 00:46:31,442
Ze wisten dat er noodweer kwam,
maar niet dat het zo hevig zou zijn.
570
00:46:33,600 --> 00:46:36,729
Aan de Atlantische kust
stormt het voortdurend.
571
00:46:36,840 --> 00:46:40,003
Maar dit was de ergste storm
in een eeuw of zo.
572
00:46:40,120 --> 00:46:44,842
Het probleem is dat alle
versterkingen er nog niet waren.
573
00:46:44,960 --> 00:46:48,487
De kunstmatige havens
lagen achter op schema.
574
00:46:48,600 --> 00:46:51,171
Het trof ons op het verkeerde moment.
575
00:46:51,840 --> 00:46:56,289
De Mulberryhavens van Gold en
Omaha dreigden het te begeven...
576
00:46:56,400 --> 00:46:59,324
onder de 6 meter hoge golven.
577
00:47:00,880 --> 00:47:04,851
Er stak een onheilspellende wind op,
de lucht was loodgrijs.
578
00:47:04,960 --> 00:47:08,407
Een koude regen geselde de kleppen.
579
00:47:09,400 --> 00:47:12,961
Omar Bradley, opperbevelhebber
van het 1e Legerkorps.
580
00:47:13,440 --> 00:47:18,162
Het Kanaal bestond uit schuimkoppen
en de golven beukten tegen de kust.
581
00:47:19,480 --> 00:47:24,042
Pas toen ze meldden dat er niet meer
werd gelost bij Omaha Beach...
582
00:47:24,160 --> 00:47:28,210
drong de ernst van crisis
tot ons door.
583
00:47:28,320 --> 00:47:31,881
We konden alleen voorkomen
dat de schepen vergingen...
584
00:47:32,000 --> 00:47:35,971
door ver van het strand voor anker
te gaan en af te wachten.
585
00:47:36,080 --> 00:47:39,562
De kapitein vreesde
dat het schip zou breken.
586
00:47:39,680 --> 00:47:42,843
Hij liet meer kabels spannen.
587
00:47:42,960 --> 00:47:46,089
Het was levensgevaarlijk.
Zes mannen verdronken.
588
00:47:49,760 --> 00:47:52,366
Het verlamt de geallieerde operaties.
589
00:47:52,480 --> 00:47:57,361
Het lossen moet worden gestaakt.
Er kunnen geen versterkingen landen.
590
00:47:57,480 --> 00:48:00,882
Dit zal van invloed zijn
op de soldaten in de hagen.
591
00:48:01,000 --> 00:48:05,050
Door de storm stokt de aanvoer
van munitie voor de troepen...
592
00:48:05,160 --> 00:48:08,448
die standhouden
tegen het Duitse leger.
593
00:48:08,560 --> 00:48:11,928
Een andere factor was
het ontbreken van luchtsteun.
594
00:48:12,040 --> 00:48:14,122
Ze vliegen niet in dit weer.
595
00:48:14,240 --> 00:48:18,928
De Duitsers kunnen hun versterkingen
aanvoeren met treinen...
596
00:48:19,040 --> 00:48:24,683
omdat ze voor het eerst niet bang
hoeven te zijn voor vliegtuigen.
597
00:48:24,800 --> 00:48:28,247
Onze luchtsteun was weg.
Niemand kon vliegen.
598
00:48:28,360 --> 00:48:31,284
Nog deprimerender was
de rij voor het eten.
599
00:48:31,400 --> 00:48:35,405
De regen droop van je helm
en veranderde je puree in drab.
600
00:48:35,520 --> 00:48:39,047
Je probeerde droog te blijven
om in leven te blijven.
601
00:48:39,160 --> 00:48:43,643
We maakten een soort afdakje
boven de loopgraven...
602
00:48:43,760 --> 00:48:46,240
die we hadden gegraven
naast de hagen.
603
00:48:46,360 --> 00:48:50,649
Die gingen na een tijdje lekken,
maar het was beter dan niets.
604
00:48:53,640 --> 00:48:56,041
22 juni
Omaha Beach
605
00:48:56,160 --> 00:49:00,085
Toen we naar het strand gingen
om de schade op te nemen...
606
00:49:00,200 --> 00:49:05,445
was ik geschokt door de verwoestingen
die die van D-day overtroffen.
607
00:49:06,800 --> 00:49:13,524
De betonnen caissons lagen verspreid
over Omaha Beach.
608
00:49:13,640 --> 00:49:19,124
Deze vierdaagse storm had Operation
Overlord ernstiger bedreigd...
609
00:49:19,240 --> 00:49:24,804
dan alle kanonnen van de vijand
in de veertien dagen op land.
610
00:49:24,920 --> 00:49:28,720
De Mulberryhaven van Omaha
was onherstelbaar beschadigd.
611
00:49:28,840 --> 00:49:32,287
Die van Gold was wekenlang
buiten bedrijf.
612
00:49:32,400 --> 00:49:38,806
Na de storm lagen er 800 geallieerde
schepen als wrak op het strand.
613
00:49:40,120 --> 00:49:43,966
In de tweede helft van juni,
als nasleep van de storm...
614
00:49:44,080 --> 00:49:46,321
ontstaat er een munitietekort.
615
00:49:46,440 --> 00:49:50,604
Generaal Bradley geeft
aan z'n eenheden door...
616
00:49:50,720 --> 00:49:56,762
dat je maar zoveel granaten mag
afschieten per dag. Er is te weinig.
617
00:49:56,880 --> 00:50:01,090
Schutters komen kogels te kort.
618
00:50:01,200 --> 00:50:05,524
Al zijn voedsel en munitie nu nog
schaarser dan voor de storm...
619
00:50:05,640 --> 00:50:10,441
de geallieerden blijven optrekken
naar hun doelwit, Saint-Lô.
620
00:50:10,560 --> 00:50:15,327
Ze staan nu tegenover een sterkere
vijand in nog dichtere hagen.
621
00:50:15,440 --> 00:50:18,649
Ze stuiten op de ene Duitse
hinderlaag na de andere.
622
00:50:18,760 --> 00:50:22,162
Het aantal verliezen is schrikbarend.
623
00:50:22,280 --> 00:50:26,729
In de 29e Divisie zeiden we:
We bestaan uit drie divisies.
624
00:50:26,840 --> 00:50:29,081
We hebben een divisie
aan het front...
625
00:50:29,200 --> 00:50:33,410
een divisie in de kliniek
en een divisie op het kerkhof.
626
00:50:41,720 --> 00:50:43,563
2 juli 1944
627
00:50:43,680 --> 00:50:46,160
De geallieerden waren
een maand in Normandië.
628
00:50:46,280 --> 00:50:52,287
Volgens het oude plan had Saint-Lô
allang ingenomen moeten zijn.
629
00:50:52,400 --> 00:50:57,167
Maar ze waren er nog 21 km vanaf
en de verliezen bleven toenemen.
630
00:50:59,160 --> 00:51:05,930
In juli begonnen onze aantallen
ernstig te slinken door de situatie.
631
00:51:07,440 --> 00:51:10,091
We hadden wel zes
compagniecommandanten.
632
00:51:10,200 --> 00:51:13,682
Ze werden twee of drie keer
vervangen.
633
00:51:13,800 --> 00:51:16,007
Het kwam aan op onderofficieren.
634
00:51:16,120 --> 00:51:22,162
De officieren, de 2e luitenanten
gingen hoogstens 4 weken mee.
635
00:51:22,280 --> 00:51:29,084
We trokken een heuvel over.
Links van ons viel het 116e aan.
636
00:51:29,200 --> 00:51:31,931
Ik had de verrekijker
van de commandant.
637
00:51:32,040 --> 00:51:37,046
Ik zag de Duitsers vanuit een haag
schieten op het 116e.
638
00:51:37,160 --> 00:51:42,405
Ik liet de mitrailleur opstellen
op het open veld...
639
00:51:42,520 --> 00:51:45,251
en begon te richten.
640
00:51:46,240 --> 00:51:51,770
Opeens kreeg ik een vreselijke klap
op m'n hoofd. Dat deed pijn.
641
00:51:51,880 --> 00:51:55,168
Ik wilde net zwenken
toen er een kapitein kwam.
642
00:51:55,280 --> 00:51:58,727
Hij zei: Idioot, staak de actie.
643
00:51:58,840 --> 00:52:03,368
Ik zei: Daar zitten Duitsers,
dit is m'n mitrailleur.
644
00:52:03,480 --> 00:52:04,970
Waarom zou ik stoppen?
645
00:52:05,080 --> 00:52:09,290
Hij zei: Als je niet ophoudt,
sleep ik je voor de krijgsraad.
646
00:52:09,400 --> 00:52:14,281
Ik zei: In dat geval
zal ik de actie staken.
647
00:52:14,400 --> 00:52:18,928
Hij bleek de nieuwe inlichtingen-
officier van het bataljon te zijn.
648
00:52:19,040 --> 00:52:24,968
Hij was zo bang beschoten te worden
dat hij die gouden kans liet lopen.
649
00:52:25,080 --> 00:52:28,243
Ik denk dat het 116e
me dankbaar was geweest.
650
00:52:28,360 --> 00:52:31,330
Ik had hun taak zoveel makkelijker
gemaakt.
651
00:52:35,760 --> 00:52:38,684
Zonder de leiding
van ervaren officieren...
652
00:52:38,800 --> 00:52:45,046
liep de opmars naar Saint-Lô
nog meer vertraging op.
653
00:52:46,400 --> 00:52:48,687
D-day verloopt niet volgens plan.
654
00:52:48,800 --> 00:52:52,282
Het zijn de soldaten op de grond,
de NCO's...
655
00:52:52,400 --> 00:52:57,167
de soldaten, de paar luitenanten, die
tactische besluiten moeten nemen.
656
00:52:57,280 --> 00:52:59,408
Leidinggeven is alles of niets.
657
00:52:59,520 --> 00:53:03,002
Je bent verward, bang,
je weet niet wat je moet doen.
658
00:53:03,120 --> 00:53:08,286
Misschien gebruik je je wapen niet
optimaal. Er komt niets van de grond.
659
00:53:08,400 --> 00:53:12,849
Je loopt vast en je verliest een hoop
mensen zonder dat dat iets oplevert.
660
00:53:12,960 --> 00:53:14,883
Dat is de nachtmerrie.
661
00:53:17,120 --> 00:53:19,885
In de hagen volg je bevelen op.
662
00:53:20,000 --> 00:53:22,810
Je neemt die heuvel in of die haag.
663
00:53:22,920 --> 00:53:26,766
Er zijn dorpen,
je neemt dit dorp in en dat dorp.
664
00:53:29,920 --> 00:53:36,166
De Duitsers wachtten. Ze wisten dat
elke aanval in hun voordeel werkte.
665
00:53:36,280 --> 00:53:40,001
We werden alle kanten op gemept.
666
00:53:40,120 --> 00:53:43,363
Daar moet je mee leren leven.
667
00:53:44,920 --> 00:53:49,721
We waren gewend geraakt aan hun
gevechtsmethode. Karl Wegner, 19.
668
00:53:51,600 --> 00:53:55,161
Eerst de artillerie,
dan ging die naar achteren.
669
00:53:55,280 --> 00:53:58,602
Dan kwam de infanterie,
meestal met tanks.
670
00:53:58,720 --> 00:54:04,011
Dan de luchtmacht. Die misleidden
we met buitgemaakte markeringen.
671
00:54:04,120 --> 00:54:07,408
Dan zagen ze je aan
voor hun eigen troepen.
672
00:54:07,520 --> 00:54:10,410
Er waren paden en tunnels gegraven.
673
00:54:10,520 --> 00:54:14,809
Als we ons terugtrokken,
bliezen we de tunnels achter ons op.
674
00:54:18,600 --> 00:54:22,446
Ze hadden een mijn,
zij noemden die Bouncing Betty.
675
00:54:22,560 --> 00:54:25,040
Wij noemden hem de Ball Buster.
676
00:54:25,160 --> 00:54:29,848
Die stuiterde omhoog tot je middel
en ontplofte dan.
677
00:54:32,280 --> 00:54:35,443
Dan werden
je vitale delen geraakt.
678
00:54:37,640 --> 00:54:40,530
Je telde je dagen,
de ene na de andere.
679
00:54:40,640 --> 00:54:44,850
Er waren zoveel mensen die gewond
raakten of sneuvelden...
680
00:54:44,960 --> 00:54:48,487
dat je gek werd als je daaraan dacht.
681
00:54:51,120 --> 00:54:54,841
De infanterie had grote behoefte
aan steun van tanks.
682
00:54:54,960 --> 00:54:58,248
Maar de tanks kwamen niet
door de hagen.
683
00:54:58,360 --> 00:55:01,443
Vanuit een tank ziet het eruit
als een woud.
684
00:55:01,560 --> 00:55:04,245
Ze waren zo hoog,
met bomen en struiken.
685
00:55:04,360 --> 00:55:07,250
Je moest eroverheen. Dat was lastig.
686
00:55:07,360 --> 00:55:10,807
De Duitsers zaten aan de andere kant.
687
00:55:10,920 --> 00:55:15,369
Een tank die eroverheen wilde,
liet z'n buik zien.
688
00:55:15,480 --> 00:55:17,209
Dat was de zwakste plek.
689
00:55:17,320 --> 00:55:20,961
Met de Duitse Panzerfaust
schakelden ze je uit.
690
00:55:25,480 --> 00:55:29,405
Ze moeten met een nieuwe aanpak
zien te komen.
691
00:55:29,520 --> 00:55:35,402
Elke bestaande opening in een haag
was gedekt door een Duits wapen.
692
00:55:35,520 --> 00:55:38,364
Je moet een nieuwe opening creëren.
693
00:55:40,560 --> 00:55:45,964
We namen de obstakels die de Duitsers
op het strand hadden geplaatst.
694
00:55:46,080 --> 00:55:48,447
Die lasten we voor op de tanks.
695
00:55:51,200 --> 00:55:53,965
Ze stormden op de haag af.
696
00:55:54,080 --> 00:55:57,607
Met die punten kon je
een doorgang in de haag creëren.
697
00:55:58,680 --> 00:56:04,164
Deze monsters gingen er dwars
doorheen. Het was een nieuwe tactiek.
698
00:56:04,280 --> 00:56:09,844
We stootten door die hagen heen
en maakten onze eigen doorgang.
699
00:56:09,960 --> 00:56:13,726
Zo doen Amerikanen dat.
We vinden altijd een oplossing.
700
00:56:13,840 --> 00:56:17,526
De geallieerden begonnen
door de hagen heen te breken.
701
00:56:17,640 --> 00:56:23,010
Maar om echt vaart te krijgen,
moesten ze de hoofdwegen innemen.
702
00:56:24,120 --> 00:56:29,684
Para's moesten een Duitse eenheid
aanvallen die een weg verdedigde.
703
00:56:29,800 --> 00:56:34,089
Heuvel 95. We wisten niet
waar de vijand precies zat.
704
00:56:34,200 --> 00:56:37,921
We moesten ze verslaan,
want er hing zoveel vanaf.
705
00:56:38,040 --> 00:56:41,487
Dat was het ergste bloedbad
dat ik ooit heb gezien.
706
00:56:42,320 --> 00:56:44,402
Het was walgelijk.
707
00:56:50,280 --> 00:56:52,931
De geallieerden kwamen
eindelijk vooruit...
708
00:56:53,040 --> 00:56:57,807
en naderden hun doelwit van D-day:
de stad Saint-Lô.
709
00:56:57,920 --> 00:57:04,485
Ze wilden Saint-Lô afsnijden van
de Duitse bolwerken in het noorden.
710
00:57:04,600 --> 00:57:07,888
Amerikaanse para's werden
naar Heuvel 95 gestuurd.
711
00:57:08,000 --> 00:57:13,291
Een hoger gelegen terrein en cruciaal
voor de wegen naar Saint-Lô.
712
00:57:13,400 --> 00:57:18,327
De geallieerden wilden de heuvel
innemen met luchtsteun.
713
00:57:22,520 --> 00:57:27,526
De officier tekende in het zand dat
er twee jachtbommenwerpers kwamen.
714
00:57:27,640 --> 00:57:32,521
Hun bommen zouden in onze buurt
vallen. Je moest achter bomen duiken.
715
00:57:32,640 --> 00:57:36,486
Of rotsen, wat dan ook.
Er zouden scherven rondvliegen.
716
00:57:36,600 --> 00:57:42,369
Hij zei: Ik blaas op een fluitje
en we nemen deze heuvel in.
717
00:57:45,200 --> 00:57:49,000
We legden zo'n 800 of 1000 meter af,
die bossen in...
718
00:57:49,120 --> 00:57:53,921
en renden zo de belangrijkste
stelling van de Duitsers tegemoet.
719
00:57:59,680 --> 00:58:02,843
Ik spring over de loopgraaf
en zie een Duitser.
720
00:58:02,960 --> 00:58:05,770
Hij schoot met z'n automatische
geweer.
721
00:58:05,880 --> 00:58:08,565
Er zat een regenjas
op m'n patroonband.
722
00:58:08,680 --> 00:58:12,446
Hij doorzeefde de jas,
twee kogels gingen door m'n broek.
723
00:58:12,560 --> 00:58:14,801
M'n huid werd niet geraakt.
724
00:58:16,720 --> 00:58:20,770
Toen gooiden ze granaten.
Die ketsten af tegen de bomen.
725
00:58:20,880 --> 00:58:23,770
Een ervan viel in m'n buurt.
726
00:58:23,880 --> 00:58:28,329
Ik verborg m'n hoofd achter een boom.
Dat was een goede zet.
727
00:58:28,440 --> 00:58:32,331
Ik werd geraakt aan de linkerkant.
728
00:58:38,760 --> 00:58:43,129
Het was een van de eerste veldslagen
in Normandië met luchtsteun.
729
00:58:43,240 --> 00:58:46,130
De Duitsers hadden
geen schijn van kans.
730
00:58:47,200 --> 00:58:51,125
Dat was het ergste bloedbad
dat ik ooit heb gezien.
731
00:58:51,240 --> 00:58:55,484
Die jachtbommenwerpers,
die zware artillerie vlak voor ons.
732
00:58:57,600 --> 00:59:01,366
Het was walgelijk.
733
00:59:09,960 --> 00:59:14,045
Mede dankzij de luchtsteun
namen de para's Heuvel 95 in...
734
00:59:14,160 --> 00:59:18,131
en daarmee een van de belangrijkste
routes door Normandië.
735
00:59:18,240 --> 00:59:20,402
Na bijna een maand strijd...
736
00:59:20,520 --> 00:59:24,491
stonden de geallieerden
eindelijk voor Saint-Lô.
737
00:59:27,360 --> 00:59:30,682
Maar ze wisten niet
wat ze daar zouden aantreffen.
738
00:59:35,720 --> 00:59:39,930
De geallieerden bombardeerden
kleine steden...
739
00:59:40,040 --> 00:59:43,089
niet alleen omdat daar
Duitse troepen zaten...
740
00:59:43,200 --> 00:59:46,329
maar omdat je zo de wegen
blokkeerde.
741
00:59:46,440 --> 00:59:49,683
Je sluit die hoofdwegen af.
742
00:59:50,680 --> 00:59:53,081
Saint-Lô wordt platgebombardeerd.
743
00:59:53,200 --> 00:59:58,206
Als je een gebouw in Saint-Lô kon
vinden dat nog overeind stond...
744
00:59:58,320 --> 01:00:00,209
dan had je goed gezocht.
745
01:00:02,520 --> 01:00:07,526
De geallieerden trokken Saint-Lô
binnen en vochten in de straten.
746
01:00:15,720 --> 01:00:21,966
Ondanks de bommen hadden
de Duitsers de stad nog in hun greep.
747
01:00:26,080 --> 01:00:30,608
De 352e houdt stand in het noorden
van Saint-Lô. Ze bezwijken niet.
748
01:00:30,720 --> 01:00:34,770
De tactische situatie is
overzichtelijk, het front is klein.
749
01:00:34,880 --> 01:00:37,247
Daardoor houden de troepen stand.
750
01:00:38,520 --> 01:00:43,082
De divisies rukken op, krijgen een
klein steunpunt, worden verdreven.
751
01:00:43,200 --> 01:00:46,807
Er zijn gebouwen die steeds
in andere handen overgaan.
752
01:00:46,920 --> 01:00:50,163
Eén huis wisselde elf keer
van eigenaar.
753
01:00:50,280 --> 01:00:54,922
Vechtend door de keuken,
door de huiskamer, heen en weer.
754
01:01:02,880 --> 01:01:07,727
De aanval mislukte en de geallieerden
werden uit Saint-Lô verdreven.
755
01:01:08,600 --> 01:01:11,171
Ze wilden vanuit het noordoosten
aanvallen...
756
01:01:11,280 --> 01:01:15,763
vanaf hoog terrein,
de Martinville-hoogte.
757
01:01:16,680 --> 01:01:19,047
Door de heuvel aan te vallen...
758
01:01:19,160 --> 01:01:22,323
wordt de rest van de Duitse
verdediging zinloos.
759
01:01:22,440 --> 01:01:25,762
De Martinville-hoogte
is de poort naar Saint-Lô.
760
01:01:27,080 --> 01:01:30,926
De Amerikanen openen een
gecombineerde aanval op Saint-Lô.
761
01:01:31,040 --> 01:01:33,884
Het is zo erg als het maar zijn kan.
762
01:01:34,000 --> 01:01:37,129
Het is het sluitstuk
van één grote ellende.
763
01:01:39,200 --> 01:01:42,283
We hadden maar 15 of 20 mannen
per eenheid.
764
01:01:42,400 --> 01:01:46,371
We kregen hulp van de 35e Divisie
die net was overgestoken.
765
01:01:46,480 --> 01:01:51,202
We zagen meteen dat hun uniformen
geperst waren en dat ze schoon waren.
766
01:01:51,320 --> 01:01:54,722
Een bataljonscommandant vroeg:
Wie heeft de leiding?
767
01:01:54,840 --> 01:01:58,481
Ik zei: Ik, denk ik.
Hij zei: Denk je dat?
768
01:01:58,600 --> 01:02:03,083
Ik zei: Ik heb nog niet gezien
wie we vandaag hebben verloren...
769
01:02:03,200 --> 01:02:06,488
maar in deze groep heb ik de leiding.
770
01:02:06,600 --> 01:02:10,047
Hij zei: Waar zijn
de schuttersputten?
771
01:02:10,160 --> 01:02:14,882
Ik zei: Iedereen die hier is
heeft een schuttersput.
772
01:02:15,000 --> 01:02:17,241
Hij zei: Hoeveel zijn dat er?
773
01:02:17,360 --> 01:02:22,241
Ik zei: de laatste keer dat ik telde,
waren het er ongeveer 35.
774
01:02:22,360 --> 01:02:24,931
Van de 178.
775
01:02:26,000 --> 01:02:29,891
Er zijn bijna twee maanden verstreken
sinds de landing in Normandië.
776
01:02:30,000 --> 01:02:34,289
Hun D-day-doelwit
lag 1,5 kilometer verderop.
777
01:02:34,400 --> 01:02:37,483
De laatste slag om Saint-Lô
zou gaan beginnen.
778
01:02:47,120 --> 01:02:49,009
16 juli
1,5 km van Saint-Lô
779
01:02:49,120 --> 01:02:54,650
De laatste slag om Saint-Lô, het doel
van de D-day-missie, is losgebarsten.
780
01:02:54,760 --> 01:02:58,924
De geallieerden hebben bijna twee
maanden in hagen gestreden.
781
01:02:59,040 --> 01:03:01,805
Als ze het strategisch gelegen
Saint-Lô innemen...
782
01:03:01,920 --> 01:03:05,845
zijn ze eindelijk door de hagen heen.
783
01:03:05,960 --> 01:03:08,122
We waren met drie compagnieën.
784
01:03:08,240 --> 01:03:12,609
Wij waren in het midden,
de anderen aan weerszijden van ons.
785
01:03:12,720 --> 01:03:16,406
We trokken op
naar de Martinville-hoogte.
786
01:03:16,520 --> 01:03:21,401
Dat was hoger gelegen terrein
op zo'n 3 km van Saint-Lô.
787
01:03:21,520 --> 01:03:25,730
We wisten niet dat de twee andere
compagnieën stilstonden.
788
01:03:27,600 --> 01:03:30,604
We wisten door de Duitse linies
te glippen.
789
01:03:30,720 --> 01:03:34,930
We waren met 200 man, 4 mitrailleurs
4 mortieren en een zender.
790
01:03:35,040 --> 01:03:40,046
We voelden ons een makkelijk doelwit.
We vroegen via de zender om bevelen.
791
01:03:40,160 --> 01:03:44,882
We zijn door de linies heen. We zijn
afgesneden en wachten bevelen af.
792
01:03:45,000 --> 01:03:50,006
Het bevel is dat jullie
daar moeten blijven.
793
01:03:50,120 --> 01:03:52,521
We hadden geen voedsel,
we hadden geen water.
794
01:03:52,640 --> 01:03:54,563
De zenderaccu was bijna leeg.
795
01:03:55,520 --> 01:04:01,607
Ze konden de anderen niet vragen
wanneer er versterkingen kwamen.
796
01:04:01,720 --> 01:04:06,681
Ze wisten wel dat ze binnen bereik
lagen van de Duitse artillerie.
797
01:04:06,800 --> 01:04:13,604
We wachtten tot de Duitsers ons
zouden zien en zouden aanvallen.
798
01:04:13,720 --> 01:04:16,849
We waren de hele nacht alleen.
799
01:04:21,240 --> 01:04:24,722
17 juli
de Martinville-hoogte
800
01:04:24,840 --> 01:04:29,289
De volgende dag wisten we niet
dat er een taakgroep was gestuurd...
801
01:04:29,400 --> 01:04:32,449
die zou proberen via ons
Saint-Lô te bereiken.
802
01:04:32,560 --> 01:04:34,961
Het was een heel grote groep.
803
01:04:35,080 --> 01:04:41,440
Ze hadden antitankgeschut, tanks,
pantservoertuigen, alles. Ze kwamen.
804
01:04:41,560 --> 01:04:44,609
Ze vielen met een overmacht aan.
805
01:04:48,080 --> 01:04:51,084
De taakgroep brak
door de Duitse linie heen...
806
01:04:51,200 --> 01:04:55,728
en rukte over de Martinville-hoogte
op naar Saint-Lô.
807
01:04:56,600 --> 01:05:00,924
De geallieerden zetten alle middelen
in op de Martinville-hoogte.
808
01:05:01,040 --> 01:05:06,126
Ze bestoken die met hun geschut.
Ze bombarderen de hoogte.
809
01:05:06,240 --> 01:05:10,529
Ze delen de ene klap na de andere uit
en decimeren hun aantallen.
810
01:05:13,080 --> 01:05:19,122
Maar in Saint-Lô hebben de Duitsers
de geallieerden in het vizier.
811
01:05:19,240 --> 01:05:22,926
Die mannen zien naderen
door het vizier was griezelig.
812
01:05:23,040 --> 01:05:27,204
Karl Wegner,
Duitse 352e infanteriedivisie.
813
01:05:27,320 --> 01:05:33,282
Ik zag ze roepen en wijzen terwijl de
omgekeerde V op hun lijf gericht was.
814
01:05:33,400 --> 01:05:37,724
Wat zouden ze zeggen als ze wisten
dat ik ze in het vizier had?
815
01:05:40,720 --> 01:05:45,567
Kalb beval te schieten. In enkele
seconden vuurde ik 50 kogels af.
816
01:05:45,680 --> 01:05:49,048
Sommigen vielen,
anderen zochten dekking.
817
01:05:50,320 --> 01:05:56,009
De Duitsers bestookten de heuvel
met mitrailleurs en zware artillerie.
818
01:05:56,120 --> 01:06:00,842
Een mortier sloeg vlak bij mij in.
Ik verloor het bewustzijn.
819
01:06:00,960 --> 01:06:03,691
Toen ik bijkwam,
hoorde ik geplop.
820
01:06:03,800 --> 01:06:08,408
Een van de hete scherven had
de munitie geraakt en ontstak die.
821
01:06:08,520 --> 01:06:11,285
Dat was het geplop dat ik hoorde.
822
01:06:11,400 --> 01:06:16,725
Ik keek naar m'n jas.
In het midden was die gescheurd.
823
01:06:16,840 --> 01:06:20,925
Ik keek opzij en zag dat de mortier
vlakbij was ingeslagen.
824
01:06:21,040 --> 01:06:23,964
Dichterbij wilde ik niet komen.
825
01:06:25,680 --> 01:06:27,887
Ondanks de zware verliezen...
826
01:06:28,000 --> 01:06:34,849
begon de troepenmacht vanaf
de heuvel door de linies te breken.
827
01:06:34,960 --> 01:06:37,691
De strijd begon z'n tol te eisen
bij ons.
828
01:06:37,800 --> 01:06:40,929
Kalb, een Ruslandveteraan,
merkte dat. Hij zei:
829
01:06:41,040 --> 01:06:46,206
Begin niet te zweten
bij elke granaat, dan word je gek.
830
01:06:46,320 --> 01:06:49,051
Hij keek me recht aan en zei:
831
01:06:49,160 --> 01:06:54,166
Als je tijd is gekomen, dan
helpt de diepste put niet meer.
832
01:06:58,000 --> 01:07:04,201
De taakgroep leidde de aanval op de
stad en begon Saint-Lô in te nemen.
833
01:07:05,600 --> 01:07:09,002
Er was geen baksteen meer heel
in die stad.
834
01:07:13,600 --> 01:07:16,206
De stad was volkomen verwoest.
835
01:07:18,760 --> 01:07:23,322
Kalb zei tegen me: Karl,
iedereen ziet dat we zijn verslagen.
836
01:07:23,440 --> 01:07:26,011
We raken deze Franse ruïne kwijt.
837
01:07:26,120 --> 01:07:30,409
Als die dwazen met het eikenblad
op hun kraag hersens hadden...
838
01:07:30,520 --> 01:07:34,081
hadden ze ons naar de andere oever
laten gaan.
839
01:07:34,200 --> 01:07:38,000
Of ze hadden vrede gesloten
voordat iedereen dood was.
840
01:07:39,440 --> 01:07:42,444
We kwamen op de top
en keken naar beneden.
841
01:07:42,560 --> 01:07:48,886
We zagen de taakgroep afdalen
van de Martinville-hoogte...
842
01:07:49,000 --> 01:07:52,686
en achter de linies van de Duitsers
komen en doorgaan.
843
01:07:52,800 --> 01:07:57,488
Als iemand het kon, dan waren zij
het. Zij waren ons beste regiment.
844
01:07:57,600 --> 01:08:02,401
En ze kwamen in de stad zelf.
845
01:08:04,480 --> 01:08:07,290
De geallieerden stonden in Saint-Lô
tegenover een leger...
846
01:08:07,400 --> 01:08:10,085
Dat de verwoeste stad
niet wilde opgeven.
847
01:08:10,200 --> 01:08:13,602
De uitkomst van de D-day-invasie
werd hier beslist...
848
01:08:13,720 --> 01:08:18,123
bij de gevechten in de straten
en gebouwen van Saint-Lô.
849
01:08:18,240 --> 01:08:21,210
We renden door de verwoeste straten.
850
01:08:21,320 --> 01:08:24,210
We bleven dicht bij de muren
voor dekking.
851
01:08:27,000 --> 01:08:30,766
De Duitsers waren op de vlucht,
maar ze waren nog niet uitgevochten.
852
01:08:30,880 --> 01:08:35,169
Ze moesten de stad
tot de laatste man verdedigen.
853
01:08:40,800 --> 01:08:42,609
18 juli
Saint-Lô
854
01:08:42,720 --> 01:08:45,963
De geallieerden hadden
duizenden mannen verloren...
855
01:08:46,080 --> 01:08:49,607
om hun missie af te ronden
met de inname van Saint-Lô.
856
01:08:51,400 --> 01:08:56,691
Als ze de stad veroverden, zou
de rest van Frankrijk snel volgen.
857
01:08:56,800 --> 01:09:00,691
Na de geslaagde opmars
via de Martinville-hoogte...
858
01:09:00,800 --> 01:09:03,565
waren de Duitsers
op de vlucht geslagen.
859
01:09:05,840 --> 01:09:08,605
We vluchtten
door de verwoeste straten.
860
01:09:08,720 --> 01:09:11,451
Karl Wegner, 19 jaar.
861
01:09:11,560 --> 01:09:15,485
Toen gebeurde het. Toen Kalb
de volgende hoek om ging...
862
01:09:15,600 --> 01:09:19,207
stuitte hij op Amerikanen
met pantservoertuigen.
863
01:09:19,320 --> 01:09:22,722
Willi, m'n hulp,
stond niet snel genoeg stil.
864
01:09:25,440 --> 01:09:28,762
Er klonken schoten,
gevolgd door gegil en geroep.
865
01:09:28,880 --> 01:09:32,726
De korporaal trok Willi aan
z'n laarzen terug, de hoek om.
866
01:09:32,840 --> 01:09:36,561
Hij gilde het uit van de pijn.
867
01:09:36,680 --> 01:09:41,846
Ik gaf de mitrailleur aan Gunther.
Schiet op alles wat de hoek om komt.
868
01:09:41,960 --> 01:09:45,851
De wonden waren ernstig,
door de longen en maag.
869
01:09:45,960 --> 01:09:52,081
De korporaal probeerde hem te redden
alsof hij een broer was. Dat zag ik.
870
01:09:53,080 --> 01:09:58,166
Het bloed trok weg uit z'n gezicht.
Ik wist dat het afgelopen was.
871
01:09:58,280 --> 01:10:02,171
Hij hield op met gillen
en begon zachtjes te huilen.
872
01:10:02,280 --> 01:10:07,844
Hij keek me aan en sprak z'n laatste
woorden. Ik ben die nooit vergeten.
873
01:10:07,960 --> 01:10:09,928
Willi zei: Karl...
874
01:10:10,040 --> 01:10:13,965
om na alles wat er gebeurd is
te sterven tussen het puin...
875
01:10:14,080 --> 01:10:16,526
is zo zinloos.
876
01:10:23,560 --> 01:10:28,009
Spoedig daarna was Karl Wegner
krijgsgevangene.
877
01:10:28,120 --> 01:10:33,570
Zes weken na de landing was het doel
van de D-day-missie bereikt.
878
01:10:33,680 --> 01:10:36,923
Saint-Lô was veroverd op de Duitsers.
879
01:10:45,880 --> 01:10:49,851
Maar voor de bevrijding
was een hoge prijs betaald.
880
01:10:51,080 --> 01:10:55,051
De burgers die overal elders blij
waren met de bevrijding...
881
01:10:55,160 --> 01:10:59,882
zijn minder blij met de Amerikanen
omdat Saint-Lô in puin is gelegd.
882
01:11:01,600 --> 01:11:07,289
Zoals een Amerikaan zei: We hebben
de stad aan gruzelementen bevrijd.
883
01:11:09,520 --> 01:11:14,924
In Saint-Lô rondlopen was moeilijk. Het
was volkomen verwoest. Ik heb nog nooit...
884
01:11:15,040 --> 01:11:18,203
Vreselijke verwoestingen,
alles lag plat.
885
01:11:18,320 --> 01:11:24,805
Ik had het te doen met de Fransen.
Er zijn duizenden omgekomen.
886
01:11:26,200 --> 01:11:28,567
We wisten dat het moest, zij ook.
887
01:11:28,680 --> 01:11:32,765
Alleen zo kregen ze
de nazilaars van hun keel af.
888
01:11:32,880 --> 01:11:36,646
Je probeerde de pijn
zoveel mogelijk te beperken.
889
01:11:39,680 --> 01:11:42,763
Voor ons was Saint-Lô
een dag als alle andere.
890
01:11:42,880 --> 01:11:46,771
Iemand met een kaart en potlood
was er vast erg blij mee.
891
01:11:46,880 --> 01:11:51,568
Generaal Gerhardt kon trots melden
dat hij Saint-Lô had ingenomen.
892
01:11:51,680 --> 01:11:57,687
Hij had z'n taak volbracht. Maar
wij werden steeds fatalistischer.
893
01:11:57,800 --> 01:12:03,682
We wisten dat we een van
de hoofddoelen hadden bereikt.
894
01:12:03,800 --> 01:12:08,010
Het was gelukt, we leefden nog,
God zij geloofd.
895
01:12:10,600 --> 01:12:15,766
Maar de man die de opmars naar
Saint-Lô aanvoerde, had minder geluk.
896
01:12:15,880 --> 01:12:22,650
Majoor Tom Howie kreeg al op de
heuvel een granaatscherf in z'n long.
897
01:12:24,240 --> 01:12:28,370
Majoor Howie zal hebben gebeden
dat hij het zou overleven.
898
01:12:28,480 --> 01:12:32,121
Hij was niet bang
om zich bloot te stellen aan gevaar.
899
01:12:32,240 --> 01:12:35,369
Gerhardt liet z'n lichaam
overbrengen...
900
01:12:35,480 --> 01:12:39,485
legde hem op de ruïne
van de kathedraal...
901
01:12:39,600 --> 01:12:42,763
en wikkelde hem
in de Amerikaanse vlag.
902
01:12:43,880 --> 01:12:47,566
De manschappen passeerden
majoor Howie's lichaam...
903
01:12:47,680 --> 01:12:54,484
en brachten een laatste groet
aan 'de Majoor van Saint-Lô'.
904
01:12:54,600 --> 01:12:57,171
Ze noemen hem
de Majoor van Saint-Lô...
905
01:12:57,280 --> 01:13:01,001
vanwege het respect dat officieren
voor hem hadden...
906
01:13:01,120 --> 01:13:05,682
maar ook dat zooitje ongeregeld
dat hij had aangevoerd.
907
01:13:05,800 --> 01:13:09,441
Hij symboliseert de Amerikaanse
offers bij Saint-Lô.
908
01:13:11,720 --> 01:13:14,564
Elders zie je het symbool
van de nederlaag.
909
01:13:14,680 --> 01:13:19,925
Daar zie je een Duitse jongen liggen
die is gestorven voor z'n land.
910
01:13:20,040 --> 01:13:22,771
Voor de verkeerde zaak.
In een gat.
911
01:13:22,880 --> 01:13:28,091
Twee lijken, met een verschillende
afloop, in een verwoeste stad.
912
01:13:33,840 --> 01:13:35,888
Saint-Lô was gevallen.
913
01:13:36,000 --> 01:13:41,404
De geallieerden hadden Normandië
veiliggesteld. Missie volbracht.
914
01:13:41,520 --> 01:13:46,162
Nu begon een nieuwe manier van
oorlogvoeren voor de geallieerden.
915
01:13:47,680 --> 01:13:51,366
Met Saint-Lô eindigden
de gevechten in hagen.
916
01:13:51,480 --> 01:13:55,565
Dan komen de manoeuvregevechten
voor het Amerikaanse leger.
917
01:13:55,680 --> 01:14:01,528
Het Amerikaanse leger is in 1944 het
meest gemechaniseerde leger op aarde
918
01:14:01,640 --> 01:14:04,325
Het is gemaakt
voor krachtige manoeuvres.
919
01:14:04,440 --> 01:14:07,967
Saint-Lô opent de weg daarvoor.
920
01:14:08,080 --> 01:14:11,801
Nu Saint-Lô en het land
van de hagen zijn ingenomen...
921
01:14:11,920 --> 01:14:14,571
laten ze de rest van hun troepen
komen.
922
01:14:14,680 --> 01:14:19,049
Daaronder het 3e Legerkorps onder
de legendarische generaal Patton.
923
01:14:19,160 --> 01:14:23,210
Binnen een maand hadden
de geallieerden Parijs bevrijd.
924
01:14:24,760 --> 01:14:28,367
Binnen een jaar zaten ze in Berlijn.
925
01:14:28,480 --> 01:14:32,280
Nazi-Duitsland had gecapituleerd
en Hitler was dood.
926
01:14:40,200 --> 01:14:45,570
Pas toen, na een strijd
die de wereld had veranderd...
927
01:14:45,680 --> 01:14:49,207
konden de overlevenden van D-day
eindelijk naar huis.
928
01:14:55,160 --> 01:14:57,640
Uiteraard was dat heerlijk.
929
01:14:58,640 --> 01:15:04,886
We zwaaiden af in Boston.
930
01:15:05,000 --> 01:15:11,406
Ik stapte op de trein en kwam aan
in Camp McCoy, hier in Minnesota.
931
01:15:11,520 --> 01:15:16,048
Ik keek uit het raam, en daar
stond Muriel op het perron.
932
01:15:17,960 --> 01:15:22,921
Je snapt het. Ik had haar 2,5
of 3 jaar niet gezien.
933
01:15:23,040 --> 01:15:29,082
Heel mooi. Ze was zelf heel mooi.
Wil je haar foto zien?
934
01:15:32,640 --> 01:15:36,929
Toen ik gewond was geraakt,
kwam ik terug met een Brits schip.
935
01:15:37,040 --> 01:15:41,648
Ik zat aan een tafel met
een tafellaken, ik werd bediend.
936
01:15:43,240 --> 01:15:47,768
Het was heel stijlvol.
Ik was de Britten erg dankbaar.
937
01:15:49,640 --> 01:15:54,089
Ik lag in het Mitchell Air Force
Hospital in Long Island, New York.
938
01:15:54,200 --> 01:16:00,481
M'n haar was nog aan het terug-
groeien. Ik had geen voortanden meer.
939
01:16:00,600 --> 01:16:05,083
Ik woog nog maar 49,5 kilo
doordat ik niet had gegeten.
940
01:16:05,200 --> 01:16:08,363
M'n ouders kwamen op bezoek...
941
01:16:08,480 --> 01:16:12,371
met m'n twee zussen,
hun echtgenoten en hun kinderen.
942
01:16:12,480 --> 01:16:15,211
M'n moeder liep zo langs me heen.
943
01:16:15,320 --> 01:16:19,723
Ik liep met krukken en ze liep langs
me heen. Ze herkende me niet.
944
01:16:24,920 --> 01:16:29,881
Na de val van Saint-Lô ging ik naar
het ziekenhuis met longontsteking.
945
01:16:30,000 --> 01:16:32,526
Ik werd dus weggehaald.
946
01:16:32,640 --> 01:16:37,168
Ze wilden me terugsturen naar
Engeland, maar dat weigerde ik.
947
01:16:37,280 --> 01:16:40,887
Ik zei nee, want ik wilde
bij m'n compagnie blijven.
948
01:16:42,840 --> 01:16:46,606
Ik heb er vijftig jaar
niet over gepraat.
949
01:16:49,480 --> 01:16:54,441
Toen schreef een verslaggeefster
van Times-Picayune een artikel...
950
01:16:54,560 --> 01:16:58,804
over mij en twee andere mensen.
951
01:16:58,920 --> 01:17:03,687
M'n kinderen lazen dat en zeiden:
Waarom heb je dat nooit verteld?
952
01:17:03,800 --> 01:17:08,169
Ik zei: Ik was te druk met werken
en wilde er niet over praten.
953
01:17:09,240 --> 01:17:12,369
34 jaar lang kon ik niet
tot de kern...
954
01:17:12,480 --> 01:17:16,963
Je praat er wel over, maar
je gaat er niet al te diep op in.
955
01:17:17,080 --> 01:17:21,563
Ik ben bijna al m'n mannen
kwijtgeraakt in WO II.
956
01:17:21,680 --> 01:17:24,684
75 procent, alleen al in Normandië.
957
01:17:30,560 --> 01:17:33,325
Het is moeilijk om erover te praten.
958
01:17:34,320 --> 01:17:38,291
Ik heb me vaak afgevraagd:
waarom zij wel en ik niet.
959
01:17:38,400 --> 01:17:42,610
Maar dat was ons lot.
960
01:17:42,720 --> 01:17:47,044
Een lot waar we niets
over te zeggen hadden.
961
01:17:48,720 --> 01:17:51,724
Sommige van hen
zijn heel jong gestorven.
962
01:17:51,840 --> 01:17:56,050
Ze hebben het leven nooit
ten volle kunnen ervaren.
963
01:17:56,160 --> 01:17:58,606
Met een vrouw en kinderen.
964
01:17:59,920 --> 01:18:03,242
Maar ze moesten heel jong sterven.
965
01:18:13,880 --> 01:18:17,680
De Amerikaanse begraafplaats
in Normandië
966
01:18:17,800 --> 01:18:21,282
De eerste keer
dat ik weer in Omaha was...
967
01:18:23,080 --> 01:18:29,087
op die begraafplaats, was zwaar.
968
01:18:34,280 --> 01:18:36,806
Toen ik daar in 1988 kwam...
969
01:18:36,920 --> 01:18:42,290
ging ik naar het strand, en ik
huilde terwijl ik erheen liep.
970
01:18:43,360 --> 01:18:47,684
Ik zag elke dode voor me,
en waar die lag.
971
01:18:48,880 --> 01:18:53,169
Bedford Holback, Elmer Wright,
Clarence Robeson.
972
01:18:53,280 --> 01:18:56,250
Ik wist waar ze lagen.
973
01:18:56,360 --> 01:19:00,524
Ik zei tegen m'n vrouw: Niemand zal
weten wat ze hebben gedaan.
974
01:19:00,640 --> 01:19:04,361
Wie ze zijn, waar ze vandaan kwamen.
975
01:19:04,480 --> 01:19:10,362
Ik zei: Nu weet ik dat God me heeft
gered om hun een stem te geven.
976
01:19:10,480 --> 01:19:15,566
Toen ben ik namens hen gaan spreken.
Dat was in 1988.
977
01:19:18,120 --> 01:19:23,081
Uiteindelijk duurde D-day
niet één dag maar 43 dagen.
978
01:19:23,200 --> 01:19:28,331
Het aantal doden en gewonden bedroeg
220.000 geallieerde soldaten...
979
01:19:28,440 --> 01:19:33,970
240.000 Duitsers
en 50.000 Franse burgers.
980
01:19:35,280 --> 01:19:40,491
Overlevenden droegen herinneringen
met zich mee die nooit vervaagden.
981
01:19:42,320 --> 01:19:47,167
Ik ben een boerenjongen uit West
Virginia. Ik heet Clarence Mac Evans.
982
01:19:47,280 --> 01:19:53,401
Iedereen noemt me Mac. Ik was toen
17 jaar, wat het leger niet wist.
983
01:19:53,520 --> 01:20:00,051
Ik dood niet graag mensen,
maar soms is het: jij of ik.
984
01:20:00,160 --> 01:20:04,290
Luitenant Johnny Marr, 25 jaar.
985
01:20:04,400 --> 01:20:07,529
1e luitenant,
507e Parachute-Infanterieregiment.
986
01:20:07,640 --> 01:20:13,170
Ik ben John Joseph Hinchliff. Ik was
21 toen ik boven Normandië sprong.
987
01:20:13,280 --> 01:20:18,605
Ik zeg nog steeds elke avond
'bedankt' als ik naar bed ga.
988
01:20:18,720 --> 01:20:21,246
En ik ben nogal een harde.
989
01:20:21,360 --> 01:20:25,206
Soldaat Donald Van Roosen
uit Newton, Massachusetts.
990
01:20:25,320 --> 01:20:30,326
Op D-day was ik 18.
991
01:20:30,440 --> 01:20:32,727
Soldaat 1e klasse Peter Thomas.
992
01:20:32,840 --> 01:20:36,208
Op D-day was ik 19 jaar.
993
01:20:36,320 --> 01:20:41,008
Baumgarten, Harold.
Ik was 19 jaar oud op D-day.
994
01:20:41,120 --> 01:20:43,771
Nu ben ik een oude man van 88 jaar.
995
01:20:43,880 --> 01:20:47,646
Ik ben hier om m'n verhaal
te vertellen...
996
01:20:47,760 --> 01:20:52,721
en ervoor te zorgen dat geen van
m'n kameraden wordt vergeten.
997
01:20:52,840 --> 01:20:55,730
Wat ze deden,
waar ze vandaan kwamen.
998
01:20:58,960 --> 01:21:01,804
Ter herinnering aan iedereen
die is gesneuveld
999
01:21:01,920 --> 01:21:05,049
en iedereen die is doorgegaan
1000
01:21:07,440 --> 01:21:14,449
het zal niet worden vergeten
86006
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bengali
Bosnian
Bulgarian
Catalan
Cebuano
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Dutch
Esperanto
Estonian
Finnish
French
Frisian
Galician
Georgian
German
Greek
Gujarati
Haitian Creole
Hawaiian
Hungarian
Icelandic
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Khmer
Korean
Kurdish (Kurmanji)
Kyrgyz
Lao
Latvian
Lithuanian
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Nepali
Norwegian
Pashto
Polish
Portuguese
Romanian
Russian
Samoan
Serbian
Sesotho
Shona
Sinhala
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Swahili
Swedish
Tajik
Thai
Turkish
Ukrainian
Urdu
Uzbek
Vietnamese
