Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:12,400 --> 00:00:14,479
Prawie 200 lat
temu, spacerując tymi
2
00:00:14,480 --> 00:00:18,799
właśnie ścieżkami
na angielskiej wsi
3
00:00:18,800 --> 00:00:22,079
i obserwując brzegi i łąki
w pobliżu swojego domu,
4
00:00:22,080 --> 00:00:23,999
Karol Darwin opracował
5
00:00:24,000 --> 00:00:26,599
swoje przełomowe
idee dotyczące ewolucji,
6
00:00:26,600 --> 00:00:29,479
rzucając nowe światło
na świat przyrody
7
00:00:29,480 --> 00:00:32,360
i otwierając oczy na
jego prawdziwy cud.
8
00:00:33,680 --> 00:00:37,439
Od tego czasu zbadaliśmy
prawie każdą część planety
9
00:00:37,440 --> 00:00:41,519
i widzieliśmy przyrodę w jej
zdumiewającej różnorodności.
10
00:00:41,520 --> 00:00:44,360
Ale wciąż istnieje
wiele do odkrycia.
13
00:00:47,320 --> 00:00:49,800
W nowej serii Planety Ziemi
14
00:00:51,320 --> 00:00:55,080
podróżujemy do najbardziej
niesamowitych, dzikich miejsc
15
00:00:57,280 --> 00:00:59,960
zobaczymy tajemnicze stworzenia
16
00:01:04,920 --> 00:01:07,920
będziemy świadkami
spektakularnych cudów
17
00:01:09,920 --> 00:01:13,000
i odkryjemy zapierające dech
w piersiach dramaty zwierząt.
18
00:01:27,800 --> 00:01:31,840
Świat przyrody
wciąż nas zaskakuje.
19
00:01:36,200 --> 00:01:41,520
Ale od czasów Darwina
zmienił się nie do poznania
20
00:01:42,720 --> 00:01:45,280
przemieniony przez potężną siłę.
21
00:01:46,240 --> 00:01:47,560
Nas.
22
00:01:50,560 --> 00:01:54,599
Zobaczymy, jak zwierzęta w
niezwykły sposób przystosowują się,
23
00:01:54,600 --> 00:01:58,040
aby przetrwać nowe
wyzwania, przed którymi stoją.
24
00:02:00,760 --> 00:02:02,999
W tym kluczowym momencie
naszej historii musimy
25
00:02:03,000 --> 00:02:06,880
teraz spojrzeć na świat
poprzez nową soczewkę.
26
00:02:08,160 --> 00:02:10,920
Oto Planeta Ziemia III.
27
00:02:53,360 --> 00:02:56,720
Tasmania, Urwisko Shipsterna
28
00:02:58,280 --> 00:03:00,800
gdzie zderzają się dwa światy.
29
00:03:23,560 --> 00:03:28,200
Fale te przebyły ponad
1500 km otwartego oceanu
30
00:03:31,000 --> 00:03:33,040
rosnąc w siłę.
31
00:03:47,480 --> 00:03:50,960
To tutaj spotyka je
efektowny koniec.
32
00:04:18,240 --> 00:04:21,680
Wybrzeża są niebezpiecznymi
i dynamicznymi granicami.
33
00:04:23,000 --> 00:04:27,160
Aby odnieść tutaj sukces, życie musi
dostosowywać się do ciągłych zmian.
34
00:04:33,800 --> 00:04:36,480
Półwysep Robberg w
Republice Południowej Afryki.
35
00:04:40,520 --> 00:04:44,360
Tysiące fok przylądkowych
gromadzi się tutaj na czas rozrodu.
36
00:04:57,320 --> 00:05:01,280
Ten szczeniak urodził
się w zatłoczonym świecie.
37
00:05:05,560 --> 00:05:10,760
Ale teraz, mając prawie
rok, może uciec do wody.
38
00:05:18,080 --> 00:05:20,280
Musi się tylko tam dostać.
39
00:05:51,800 --> 00:05:56,360
Nie ma wątpliwości,
gdzie powinien się znaleźć.
40
00:06:04,640 --> 00:06:08,560
W wodzie jest szybki i zwinny.
41
00:06:21,320 --> 00:06:23,560
I musi taki być.
42
00:06:27,240 --> 00:06:31,800
Przelewające się fale skrywają
niebezpieczeństwa zagrażające życiu.
43
00:07:03,800 --> 00:07:06,000
Wielki Rekin Biały
44
00:07:23,960 --> 00:07:27,560
Młodemu udało się
szczęśliwie uciec.
45
00:07:46,480 --> 00:07:48,879
Tutaj, na południowym
wybrzeżu Afryki, foki ryzykują życie
46
00:07:48,880 --> 00:07:53,000
za każdym razem, gdy
wyruszają na posiłek.
47
00:07:59,760 --> 00:08:03,800
Potężne prądy oceaniczne
przyciągają ogromne ławice ryb.
48
00:08:13,040 --> 00:08:15,239
Jednak w ostatnich
latach ten odcinek
49
00:08:15,240 --> 00:08:19,880
przyciągnął także coraz
większą liczbę rekinów białych.
50
00:08:23,760 --> 00:08:28,520
Sa one sprytnymi myśliwymi i
wykorzystują każdą dostępną osłonę.
51
00:08:57,840 --> 00:09:01,680
Ten rekin nie będzie musiał
już jeść przez kilka kolejnych dni.
52
00:09:05,640 --> 00:09:07,800
Ale nie jest sam.
53
00:09:11,640 --> 00:09:14,239
Ci zwykle samotni
myśliwi gromadzą się
54
00:09:14,240 --> 00:09:17,640
w niespotykanej dotąd liczbie.
55
00:09:19,960 --> 00:09:22,000
Tuzin na raz.
56
00:09:34,160 --> 00:09:36,200
Foki są zwinne
57
00:09:42,120 --> 00:09:44,280
ale rekiny są cierpliwe
58
00:09:50,840 --> 00:09:53,120
i mają ogromne przyspieszenie
59
00:09:56,400 --> 00:10:00,360
osiągając maksymalną prędkość
zaledwie pięcioma machnięciami ogona.
60
00:10:11,880 --> 00:10:13,919
Osaczone foki
61
00:10:13,920 --> 00:10:16,880
trzymają się blisko
poszarpanych klifów.
62
00:10:23,360 --> 00:10:25,280
Są uwięzieno.
63
00:11:09,520 --> 00:11:12,400
Ale gdy ruszają
ruszają, by zabijać
64
00:11:14,360 --> 00:11:17,240
foki robią coś zdumiewającego.
65
00:11:21,200 --> 00:11:22,640
Razem zwracają się
66
00:11:23,920 --> 00:11:26,080
przeciwko swemu wrogowi.
67
00:11:38,840 --> 00:11:41,920
W miarę dołączania
kolejnych osobników tłum rośnie
68
00:11:43,800 --> 00:11:46,640
zarówno pod względem
liczby, jak i pewności siebie..
69
00:11:59,880 --> 00:12:02,200
Sytuacja się odwraca.
70
00:12:27,760 --> 00:12:29,920
Samą przewagą liczebną foki
71
00:12:30,880 --> 00:12:34,760
kierują najsłynniejszych
drapieżników świata
72
00:12:37,160 --> 00:12:39,280
z powrotem do morza.
73
00:12:46,960 --> 00:12:51,199
Tutaj zwierzęta
dostosowują się do nowych
74
00:12:51,200 --> 00:12:53,440
wyzwań w szybko
zmieniającym się świecie.
75
00:13:02,000 --> 00:13:03,440
W Arktyce
76
00:13:04,520 --> 00:13:07,800
monumentalna zmiana
to regularne wydarzenie.
77
00:13:15,920 --> 00:13:17,559
Lato.
78
00:13:17,560 --> 00:13:19,960
Goście przybywają masowo
79
00:13:21,240 --> 00:13:25,359
przyciągana przez
największą sezonową
80
00:13:25,360 --> 00:13:27,240
transformację na jakimkolwiek
wybrzeżu na Ziemi.
81
00:13:37,960 --> 00:13:42,520
Topnieje tu ponad
300 miliardów ton lodu
82
00:13:47,440 --> 00:13:50,240
uwalniając wodę bogatą
w składniki odżywcze.
83
00:13:54,640 --> 00:13:57,960
Z głębin wyłaniają się
niezwykli przybysze.
84
00:14:09,240 --> 00:14:11,160
Anioł morski.
85
00:14:13,720 --> 00:14:16,080
Nie większy niż twój mały palec.
86
00:14:25,760 --> 00:14:28,599
Jadł skromnie
przez wiele miesięcy.
87
00:14:28,600 --> 00:14:31,800
Jego pusty żołądek świeci
się na pomarańczowo.
88
00:14:42,280 --> 00:14:44,960
Są też inni głodni przybysze.
89
00:14:49,880 --> 00:14:51,800
Motyl morski.
90
00:14:53,840 --> 00:14:56,280
Ślimak ze skrzydłami.
91
00:15:04,920 --> 00:15:07,960
Zarówno anioł,
jak i motyl są ślepe.
92
00:15:10,400 --> 00:15:16,080
Jednak w poszukiwaniu posiłku każdy
monitoruje drobne zmiany w wodzie.
93
00:15:31,240 --> 00:15:34,040
Anioł ma też diabelską stronę.
94
00:15:37,120 --> 00:15:40,359
Jego części gębowe
odwracają się,
95
00:15:40,360 --> 00:15:43,280
tworząc śmiertelną
pułapkę z macek
96
00:15:54,400 --> 00:15:57,360
z której są małe
szanse na ucieczkę.
97
00:16:36,200 --> 00:16:40,920
Z żołądkiem pełnym
ofiar, stracił swój blask
98
00:16:43,040 --> 00:16:45,080
ale nie apetyt.
99
00:16:49,720 --> 00:16:52,440
Ucztuje póki może.
100
00:16:59,080 --> 00:17:02,520
Zarówno drapieżnik, jak i
ofiara wkrótce powrócą w głębiny
101
00:17:05,080 --> 00:17:08,560
zanim lód ponownie
zmieni to wybrzeże.
102
00:17:26,840 --> 00:17:28,320
Namibia.
103
00:17:29,320 --> 00:17:33,480
Tutaj pustynne lwy wędrują
po rozległych terytoriach.
104
00:17:42,520 --> 00:17:47,040
Te pustynne koty nieustannie
poszukują pożywienia.
105
00:17:53,240 --> 00:17:56,200
I to doprowadziło
te młode siostry
106
00:17:56,224 --> 00:17:58,224
tutaj.
107
00:18:08,920 --> 00:18:12,960
Niesławne Wybrzeże
Szkieletów w Afryce.
108
00:18:18,360 --> 00:18:23,000
Po latach prześladowań lwy
w Namibii są teraz chronione
109
00:18:24,200 --> 00:18:26,920
a ich ilość ponownie
się powiększa.
110
00:18:28,920 --> 00:18:33,280
Są to pierwsze osobniki, które można
zobaczyć na tych wybrzeżach od 40 lat.
111
00:18:38,320 --> 00:18:41,280
Za dnia nie mają
tu wiele do roboty.
112
00:18:44,960 --> 00:18:47,840
Ale w nocy to inna historia.
113
00:18:57,600 --> 00:19:00,519
Ptaki morskie przybywają tu
114
00:19:00,520 --> 00:19:02,720
tysiącami, by przenocować.
115
00:19:13,080 --> 00:19:17,400
Te głodne siostry nigdy
nie widziały takiej okazji.
116
00:19:22,040 --> 00:19:25,639
Ale żaden kot, a
już na pewno żaden
117
00:19:25,640 --> 00:19:27,840
kot pustynny, nie
lubi moczyć łapek.
118
00:19:41,560 --> 00:19:46,319
Te spędzające tutaj noc
kormorany są jak kaczki
119
00:19:46,320 --> 00:19:48,800
dla myśliwych, którzy
dobrze widzą w nocy.
120
00:19:59,000 --> 00:20:00,760
W teorii.
121
00:20:10,720 --> 00:20:13,839
Ptaki nie są typową
ofiarą dużych kotów.
122
00:20:13,840 --> 00:20:15,760
Nie mówiąc już o
ptakach morskich.
123
00:20:17,480 --> 00:20:20,520
Ale siostry muszą
z tym sobie poradzić
124
00:20:53,600 --> 00:20:56,920
Złapanie latającej ofiary
w ciemności nie jest łatwe
125
00:20:58,920 --> 00:21:01,640
ale te lwy nabyły taki talent.
126
00:21:06,000 --> 00:21:08,640
Wybrzeża mogą nie
tylko dostarczać żywność.
127
00:21:21,440 --> 00:21:23,960
Mogą być także sanktuarium.
128
00:21:37,280 --> 00:21:41,319
Ta samica wieloryba
biskajskiego kończy
129
00:21:41,320 --> 00:21:45,280
liczącą 9.000 kilometrów
podróż przez otwarty ocean.
130
00:21:58,440 --> 00:22:00,560
Utrzymując stały kurs
131
00:22:02,560 --> 00:22:06,080
do wyjątkowego miejsce,
które znała przez całe życie.
132
00:22:11,000 --> 00:22:14,360
Półwysep Valdes, Argentyna.
133
00:22:37,520 --> 00:22:39,680
W tych spokojnych,
płytkich wodach
134
00:22:41,000 --> 00:22:43,440
jej zachowanie
zaczyna się zmieniać.
135
00:22:46,200 --> 00:22:49,320
Przewraca się i przesuwa
swoje wspaniałe ciało.
136
00:22:53,840 --> 00:22:56,680
Być może próbuje
poczuć się komfortowo.
137
00:23:24,840 --> 00:23:27,080
Inne samice są w pobliżu.
138
00:23:30,800 --> 00:23:34,000
Niektóre przybywają
tutaj od pięciu dekad
139
00:23:35,600 --> 00:23:40,000
szukają schronienia w tej zatoce w
kluczowym momencie swojego życia.
140
00:23:57,360 --> 00:24:00,240
Ta samica jest tu
po to, aby urodzić.
141
00:24:33,080 --> 00:24:35,600
Rozpoczyna się nowe życie.
142
00:24:47,400 --> 00:24:50,560
Cielę jest całkowicie
zależne od matki.
143
00:24:53,320 --> 00:24:57,640
Dziennie produkuje
ona aż 200 litrów mleka.
144
00:25:00,120 --> 00:25:04,800
Siła, którą traci,
zyskuje cielę.
145
00:25:10,880 --> 00:25:16,000
Staje się coraz bardziej
niezależny i skłonny do zabaw..
146
00:25:25,840 --> 00:25:30,160
W tym przedszkolu ma
mnóstwo towarzyszy zabaw.
147
00:25:40,480 --> 00:25:43,880
Ale matka nigdy nie pozwala
swojemu cielęciu oddalić się za daleko
148
00:25:52,320 --> 00:25:55,880
i zawsze zaoferuje
mile widziany uścisk.
149
00:26:09,000 --> 00:26:14,280
Rodzina utrzymuje stały kontakt
dzięki szeptanym wezwaniom.
150
00:26:15,800 --> 00:26:18,399
Nowe badania wykazały, że w
płytkich wodach przybrzeżnych
151
00:26:18,500 --> 00:26:22,999
ich odgłosy nie
tylko szybciej cichną,
152
00:26:23,200 --> 00:26:28,200
ale są także ukryte przez szum
rozbijających się o brzeg fal,
153
00:26:34,200 --> 00:26:38,000
by nie przyciągały
uwagi drapieżników.
154
00:26:43,200 --> 00:26:47,240
Nie tak dawno temu wieloryby te stanęły
w obliczu poważniejszego zagrożenia.
155
00:26:50,560 --> 00:26:53,200
Polowano na nie
niemal aż do wyginięcia.
156
00:26:56,480 --> 00:27:00,880
Ale 40 lat temu zakazano
komercyjnego połowu wielorybów.
157
00:27:04,200 --> 00:27:08,160
Dziś ich populacja
liczy 12.000 osobników.
158
00:27:09,520 --> 00:27:13,119
A ta zatoka przyciąga
obecnie jedno z
159
00:27:13,120 --> 00:27:15,880
największych skupisk
tych wielorybów na Ziemi.
160
00:27:37,760 --> 00:27:42,000
Na całym świecie istnieje
ponad milion mil linii brzegowej.
161
00:27:43,840 --> 00:27:48,600
Razem tworzą najbardziej
zróżnicowane siedliska na planecie.
162
00:27:52,560 --> 00:27:55,279
Tutaj, na zachodnim
wybrzeżu Kanady, działają jedne
163
00:27:55,280 --> 00:27:58,879
z najpotężniejszych ze
wszystkich prądów oceanicznych
164
00:27:58,880 --> 00:28:01,799
dostarczają stałe
dostawy składników
165
00:28:01,800 --> 00:28:04,480
odżywczych do brzegów
niezliczonych wysp.
166
00:28:18,640 --> 00:28:22,680
A ci, którzy tu mieszkają,
w pełni z tego korzystają.
167
00:28:29,200 --> 00:28:33,880
To trafnie nazwany
wędrowny wąż pończoszniczy.
168
00:28:52,000 --> 00:28:54,040
Może wydawać się nie na miejscu
169
00:28:55,000 --> 00:28:57,160
ale on jest tutaj
po to, żeby jeść.
170
00:29:09,000 --> 00:29:13,240
Woda jest tu o ponad dziesięć
stopni zimniejsza niż powietrze.
171
00:29:20,120 --> 00:29:25,520
Nie powstrzymuje to jednak nieustraszonego
myśliwego od podjęcia takiego wyzwania.
172
00:29:31,400 --> 00:29:34,840
Pod wodą kryje się
mnóstwo pożywienia.
173
00:29:36,880 --> 00:29:38,920
Jeśli uda mu się go złapać.
174
00:30:05,800 --> 00:30:07,999
Węże są zimnokrwiste,
175
00:30:08,000 --> 00:30:11,440
więc nie mogą długo przebywać
w tych chłodnych wodach.
176
00:30:18,840 --> 00:30:22,239
Wąż wracając do słońca, ogrzewa
177
00:30:22,240 --> 00:30:24,920
głowę, być może również
wyostrzając zmysły.
178
00:30:28,000 --> 00:30:30,040
A potem, z łykiem powietrza
179
00:30:31,640 --> 00:30:33,680
kontynuuje swoje polowanie.
180
00:30:41,200 --> 00:30:43,239
Uważa się, że węże
pończosznicze potrafią używać
181
00:30:43,240 --> 00:30:47,279
rozwidlonego języka pod
wodą tak samo, jak w powietrzu,
182
00:30:47,280 --> 00:30:50,359
wyczuwając zapach w "stereo"
183
00:30:50,360 --> 00:30:53,800
do wykrywanie ofiary,
gdziekolwiek się ona schowa.
184
00:31:09,400 --> 00:31:11,000
Złapał coś.
185
00:31:12,160 --> 00:31:14,160
To mała ryba.
186
00:31:19,280 --> 00:31:21,400
Teraz musi ją wydostać
na powierzchnię.
187
00:31:25,400 --> 00:31:27,040
Udało się.
188
00:31:32,200 --> 00:31:36,799
Na zwierzęta, które
potrafią przekroczyć granicę
189
00:31:36,800 --> 00:31:39,280
między lądem a morzem,
czekają zaskakujące nagrody.
190
00:31:45,880 --> 00:31:48,680
Raja Ampat w Indonezji.
191
00:31:52,560 --> 00:31:55,639
Żyje tu większa
różnorodność zwierząt niż
192
00:31:55,640 --> 00:31:58,240
na jakimkolwiek innym
wybrzeżu na Ziemi.
193
00:32:04,240 --> 00:32:07,080
Koralowce są chronione
przez namorzyny.
194
00:32:08,440 --> 00:32:14,240
Drzewa tolerujące sól, które opierają się
na zakrzywionych korzeniach powietrznych.
195
00:32:27,400 --> 00:32:32,240
Ryby te nauczyły się łapać
zdobycz z gałęzi drzew.
196
00:32:38,560 --> 00:32:42,400
Łuczniczki używają
strumieni wody niczym strzały.
197
00:32:47,000 --> 00:32:48,680
Ta szczególna dokładność
198
00:32:49,880 --> 00:32:52,520
wymaga skomplikowanych obliczeń.
199
00:32:54,880 --> 00:32:58,360
Łowca najpierw
szacuje zasięg celu
200
00:33:01,520 --> 00:33:04,880
następnie ładuje do
pyszczka określoną ilość wody.
201
00:33:07,400 --> 00:33:11,399
Celując, uwzględniają
załamanie i zniekształcenie
202
00:33:11,400 --> 00:33:14,120
wywołane przez poruszającą
się powierzchnię wody.
203
00:33:18,240 --> 00:33:19,600
I wtedy
204
00:33:20,800 --> 00:33:22,320
następuje uwolnienie
205
00:33:24,800 --> 00:33:26,680
strzałki wody.
206
00:33:29,160 --> 00:33:33,960
Potrafią trafić ofiarę znajdującą
się nawet dwa metry nad nimi.
207
00:33:43,760 --> 00:33:46,280
Ale nie rodzą się
z tą umiejętnością.
208
00:33:48,200 --> 00:33:50,080
Muszą się tego nauczyć.
209
00:33:52,120 --> 00:33:55,160
Robią to studiując starszych.
210
00:34:00,440 --> 00:34:04,840
Ten młodzieniec obserwuje
mistrza przy pracy.
211
00:34:21,120 --> 00:34:23,920
Nadszedł czas, aby
uczeń spróbował swoich sił.
212
00:34:26,440 --> 00:34:29,760
Najpierw musi wybrać cel.
213
00:34:32,800 --> 00:34:34,880
Ten wydaje się dość ambitny.
214
00:34:44,000 --> 00:34:45,520
Pudło.
215
00:34:47,040 --> 00:34:50,000
Inni obserwują, aby
uczyć się na jego błędach.
216
00:35:02,700 --> 00:35:05,460
Lub aby ukraść jego nagrodę.
217
00:35:42,600 --> 00:35:44,640
Starczy tego.
218
00:35:46,880 --> 00:35:49,560
Istnieje jeden sposób
na pokonanie złodziei.
219
00:35:54,440 --> 00:35:56,080
Sam łucznik
220
00:35:57,720 --> 00:35:59,400
staje się strzałką.
221
00:36:20,760 --> 00:36:24,999
Lasy namorzynowe to niezwykle
stabilne środowiska przybrzeżne,
222
00:36:25,000 --> 00:36:28,960
w których łucznik może skupić
się na pokonaniu konkurencji.
223
00:36:48,920 --> 00:36:52,919
Ale na odsłoniętym
wybrzeżu meksykańskiego
224
00:36:52,920 --> 00:36:55,000
Jukatanu życie jest niepewne.
225
00:36:57,640 --> 00:37:00,799
Większość zwierząt nie
toleruje solanki skoncentrowanej
226
00:37:00,800 --> 00:37:05,920
w tropikalnym słońcu
w tych płytkich lagunach.
227
00:37:10,400 --> 00:37:14,079
A jednak te karaibskie
flamingi przeleciały
228
00:37:14,080 --> 00:37:17,440
setki kilometrów,
aby się tu zgromadzić.
229
00:37:53,440 --> 00:37:57,760
Te hipersłone wody
odstraszają wiele drapieżników
230
00:38:01,040 --> 00:38:03,600
więc to tutaj decydują
się na budowanie gniazd.
231
00:38:06,880 --> 00:38:09,999
Jest ich tu ponad 10.000 par.
232
00:38:10,000 --> 00:38:13,400
Jest to największa kolonia
lęgowa w Ameryce Północnej.
233
00:38:27,320 --> 00:38:30,639
Kopce gniazdowe chronią
pisklęta przed kontaktem
234
00:38:30,640 --> 00:38:33,280
z solanką, gdy są jeszcze
najbardziej bezbronne.
235
00:39:09,920 --> 00:39:12,760
Ale to pokolenie ma problem.
236
00:39:21,120 --> 00:39:24,140
Burze, które pojawiają
się w każdym sezonie,
237
00:39:24,164 --> 00:39:26,764
każdego roku
pojawiają się wcześniej.
238
00:39:30,280 --> 00:39:33,640
A kolonia leży
bezpośrednio na ich drodze.
239
00:39:43,960 --> 00:39:47,519
Rosnące wiatry powodują
falę sztormową, która
240
00:39:47,520 --> 00:39:51,280
pokrywa najbardziej
odsłonięte gniazda.
241
00:40:14,240 --> 00:40:17,260
I wtedy zaczyna padać deszcz.
242
00:40:26,480 --> 00:40:30,520
Dorosłe osobniki robią, co
mogą, ratując swoje gniazda.
243
00:40:37,800 --> 00:40:40,040
Ale mogą zrobić tylko tyle.
244
00:40:56,840 --> 00:41:01,880
Burza mija, ale pozostawia
po sobie zniszczenia.
245
00:41:06,640 --> 00:41:09,040
Większość gniazd jest zalana.
246
00:41:25,480 --> 00:41:28,240
Pisklęta są
przemoczone i zmarznięte
247
00:41:29,960 --> 00:41:31,640
i wkrótce zginą,
248
00:41:32,880 --> 00:41:35,240
chyba, że uda im
się wydostać z wody.
249
00:41:49,360 --> 00:41:52,000
Dorośli nie są w stanie pomóc.
250
00:41:56,640 --> 00:41:59,080
Pisklę musi się ratować same.
251
00:42:25,560 --> 00:42:30,160
Bywają lata, że w tej kolonii
nie przeżywają żadne pisklęta.
252
00:42:33,920 --> 00:42:36,600
Nasze wybrzeża są
miejscami wrażliwymi.
253
00:42:38,440 --> 00:42:43,920
Coraz częściej, ponieważ rosnące globalne
temperatury powodują większe burze.
254
00:42:48,080 --> 00:42:51,280
Największe to huragany.
255
00:42:55,200 --> 00:42:59,920
Tworzą się nad ciepłą tropikalną
wodą, gromadząc swą siłę na morzu.
256
00:43:03,880 --> 00:43:08,000
Ale ich cała siła zostaje
uwolniona na naszych wybrzeżach,
257
00:43:10,800 --> 00:43:15,880
gdzie 40% światowej populacji
zbudowało swoje domy.
258
00:43:29,200 --> 00:43:31,160
W tym zmieniającym się świecie
259
00:43:32,800 --> 00:43:35,240
wybrzeża są na linii frontu.
260
00:43:51,800 --> 00:43:53,400
Wyspa Raine’a.
261
00:43:54,640 --> 00:43:57,719
Jedno z najważniejszych
na świecie miejsc
262
00:43:57,720 --> 00:44:00,960
rozrodu jednego
szczególnie cennego gatunku.
263
00:44:14,520 --> 00:44:16,240
Zielonego Żółwia.
264
00:44:20,800 --> 00:44:23,399
Każdego roku w kilka wyjątkowych
265
00:44:23,400 --> 00:44:27,640
nocy na brzegu
ląduje aż 20.000 samic.
266
00:44:30,440 --> 00:44:32,720
Ich instynkt
gniazdowania jest silny
267
00:44:35,160 --> 00:44:40,920
a wiele z nich zapuszcza się daleko w głąb
lądu, w poszukiwaniu miejsca na gniazdo.
268
00:44:43,680 --> 00:44:49,200
W ciągu jednej nocy mogą
złożyć nawet dwa miliony jaj.
269
00:45:01,960 --> 00:45:03,400
Świt.
270
00:45:06,480 --> 00:45:09,559
Ta wyczerpana
samica złożyła już jaja,
271
00:45:09,560 --> 00:45:12,839
ale teraz czeka ją
długa podróż powrotna
272
00:45:12,840 --> 00:45:15,160
przez wydmy do morza.
273
00:45:28,320 --> 00:45:30,160
Gdy słońce wschodzi
274
00:45:32,480 --> 00:45:35,760
jest zagrożona, że
zostanie upieczona żywcem.
275
00:45:43,640 --> 00:45:47,560
Każdy centymetr, który
pokonuje, jest wyczerpujący.
276
00:45:55,880 --> 00:46:00,000
A odpływ odsłonił skalistą rafę.
277
00:46:04,920 --> 00:46:07,840
Pochłonął już
wiele istnień żółwic.
278
00:46:12,800 --> 00:46:17,120
Inne samice przezwyciężają
upał i wyczerpanie.
279
00:46:27,080 --> 00:46:28,840
Jej temperatura wzrasta.
280
00:46:29,800 --> 00:46:31,840
Musi iść dalej.
281
00:46:56,840 --> 00:47:02,680
Każdego roku może tu
umrzeć nawet 2000 samic żółwi.
282
00:47:24,560 --> 00:47:27,120
Ale wybrzeże ciągle się zmienia.
283
00:47:36,960 --> 00:47:39,839
A odwracająca się fala
284
00:47:39,840 --> 00:47:41,760
może jeszcze ją uratować.
285
00:48:10,480 --> 00:48:15,439
Połowa wszystkich pacyficznych
żółwi zielonych przybywa tutaj,
286
00:48:15,440 --> 00:48:19,120
aby założyć gniazda, tak jak
robilły to od co najmniej 1000 lat.
287
00:48:28,000 --> 00:48:30,240
Ale jak długo jeszcze?
288
00:48:36,160 --> 00:48:39,059
Jeśli poziom mórz podniesie
się zgodnie z przewidywaniami,
289
00:48:39,083 --> 00:48:41,083
w ciągu najbliższych 30 lat
290
00:48:41,160 --> 00:48:45,520
Raine Island zniknie pod falami.
291
00:48:53,400 --> 00:48:57,240
Wybrzeża to dynamiczne
i niebezpieczne granice
292
00:48:59,440 --> 00:49:03,880
i zmieniają się szybciej niż
kiedykolwiek w historii ludzkości.
293
00:49:07,480 --> 00:49:10,040
Życie jest niezwykle odporne
294
00:49:11,440 --> 00:49:13,960
i dostosowuje się
do nowych wyzwań.
295
00:49:16,720 --> 00:49:21,280
Istnieje jednak ograniczenie
szybkości, z jaką może to zrobić.
296
00:49:35,804 --> 00:49:38,804
JAK POWSTAWAŁ
SERIAL PLANETA ZIEMIA III
297
00:49:42,520 --> 00:49:44,279
O ile mi wiadomo.
298
00:49:44,280 --> 00:49:47,080
Już w 1957 roku byłem
jedną z pierwszych osób,
299
00:49:47,104 --> 00:49:49,704
które kręciły zdjęcia
na Raine Island.
300
00:49:51,920 --> 00:49:54,199
Po dwóch tygodniach podróży na
301
00:49:54,200 --> 00:49:56,480
północ w końcu
dotarliśmy do wyspy.
302
00:49:57,760 --> 00:50:02,839
Z morza wyglądało to jedynie na
niską ławicę piasku porośniętą zaroślami.
303
00:50:02,840 --> 00:50:05,479
Kiedy jednak
dopłynęliśmy do brzegu,
304
00:50:05,480 --> 00:50:09,559
ogłuszył nas krzyk
tysięcy ptaków morskich
305
00:50:09,560 --> 00:50:12,480
który wisiał nad wyspą
jak czarna chmura.
306
00:50:15,800 --> 00:50:20,680
Miałem 31 lat i to właśnie tutaj po raz
pierwszy spotkałem żółwia zielonego.
307
00:50:22,240 --> 00:50:24,799
Żółwie przybywają
tutaj noc w noc, a po
308
00:50:24,800 --> 00:50:28,839
nocy spędzonej na plaży
samica może złożyć ponad 100 jaj.
309
00:50:28,840 --> 00:50:33,000
Jest bardzo zmęczona i
bardzo pragnie wrócić do morza.
310
00:50:36,480 --> 00:50:38,439
Prawie 70 lat później ludzie
311
00:50:38,440 --> 00:50:41,719
ekipę zespołu Planet Earth III
312
00:50:41,720 --> 00:50:45,959
witają ludzie, których związek z
wyspą sięga znacznie dalej niż mój.
313
00:50:45,960 --> 00:50:47,719
Witamy w Raine!
314
00:50:47,720 --> 00:50:49,799
Lud Wuthathi i Meriam
315
00:50:49,800 --> 00:50:52,760
przybywa tu od
kilku tysięcy lat.
316
00:50:54,480 --> 00:50:56,839
Raine Island to piękne
i wyjątkowe miejsce.
317
00:50:56,840 --> 00:50:59,359
Nigdzie indziej na świecie
318
00:50:59,360 --> 00:51:01,839
nie można przyjechać
i zobaczyć tyle żółwi.
319
00:51:01,840 --> 00:51:03,640
Zobaczyć ten cud.
320
00:51:07,320 --> 00:51:10,599
Odkąd tam byłem, odkryto, że
wyspa Raine przyciąga więcej
321
00:51:10,600 --> 00:51:14,760
gniazdujących żółwi zielonych
niż gdziekolwiek indziej na świecie.
322
00:51:20,960 --> 00:51:22,599
Jest ich tak wiele, prawda?
323
00:51:22,600 --> 00:51:25,479
Gdy tylko wstaniesz,
powiesz: „Och, jest ich dużo”.
324
00:51:25,480 --> 00:51:28,360
Załoga wkrótce spotyka
także innych mieszkańców.
325
00:51:29,600 --> 00:51:31,600
To są kulisy za kulisami!
326
00:51:36,520 --> 00:51:37,880
Do zobaczenia, kolego!
327
00:51:41,400 --> 00:51:43,359
Zespół jest tutaj, aby
rejestrować niebezpieczne
328
00:51:43,360 --> 00:51:46,400
podróże żółwi-matek
z powrotem do morza.
329
00:51:48,400 --> 00:51:50,240
O Boże.
330
00:51:52,560 --> 00:51:55,159
Uwięzione żółwie często mogą
331
00:51:55,160 --> 00:51:57,360
się uwolnić przy
pomocy przypływu.
332
00:51:58,600 --> 00:52:01,839
Prawie. Tylko trochę
bardziej na prawo. Tak, tam.
333
00:52:01,840 --> 00:52:05,920
Jednak w tym przypadku Keron
podejmuje decyzję o interwencji.
334
00:52:07,160 --> 00:52:09,919
Gotowy? Raz. Dwa. Trzy.
335
00:52:09,920 --> 00:52:12,519
Tak, za każdym razem, gdy tu
będziemy spacerować po plaży.
336
00:52:12,520 --> 00:52:16,199
Jeśli uda nam się uratować
żółwie, które nie mają szans na
337
00:52:16,200 --> 00:52:21,319
powrót do oceanu, uratujemy je,
ponieważ każdy żółw jest cenny.
338
00:52:21,320 --> 00:52:23,439
W czasie mojej pierwszej wizyty
339
00:52:23,440 --> 00:52:26,799
osoby z zewnątrz niewiele
wiedziały o Raine Island.
340
00:52:26,800 --> 00:52:28,959
Jednak przez ostatnie
kilka dziesięcioleci
341
00:52:28,960 --> 00:52:32,999
naukowcy współpracowali
z ludami Wuthathi i Meriam,
342
00:52:33,000 --> 00:52:36,000
aby lepiej poznać
to wyjątkowe miejsce.
343
00:52:36,960 --> 00:52:40,279
Naukowcy przybywają
na Raine Island od około
344
00:52:40,280 --> 00:52:42,839
połowy lat 70. i przez
ten czas monitorują
345
00:52:42,840 --> 00:52:44,760
tutejszą populację lęgową.
346
00:52:46,320 --> 00:52:48,360
Ta praca wiąże się
z długimi godzinami
347
00:52:50,360 --> 00:52:52,239
98,7.
348
00:52:52,240 --> 00:52:54,720
I pewnym poziomem cierpliwości.
349
00:52:56,800 --> 00:52:58,480
Oh!
350
00:53:03,480 --> 00:53:07,040
Do końca dzisiejszego wieczoru
będziemy nosić połowę Raine Island!
351
00:53:09,720 --> 00:53:13,200
Pomoc pierwszym pisklętom
w tym roku jest nieco łatwiejsza.
352
00:53:14,600 --> 00:53:16,559
Zabierzemy te żółwie
nad brzeg wody i
353
00:53:16,560 --> 00:53:18,839
miejmy nadzieję, że
zobaczymy je tutaj,
354
00:53:18,840 --> 00:53:20,480
skladające jaja za 30 lat.
355
00:53:21,760 --> 00:53:24,359
Z pomocą tego oddanego zespołu,
356
00:53:24,360 --> 00:53:28,040
wydaje się, że żółwie z Raine Island
mają przed sobą dobrą przyszłość.
357
00:53:32,920 --> 00:53:36,040
Jednak badania ujawniają
ukryte zagrożenie.
358
00:53:40,720 --> 00:53:43,480
Bezpośrednie skutki
zmian klimatycznych.
359
00:53:47,680 --> 00:53:51,279
Czy możesz przyłożyć to do
płaskiej części rejestratora danych?
360
00:53:51,280 --> 00:53:53,359
O płci rozwijającego się żółwia
361
00:53:53,360 --> 00:53:56,320
decyduje temperatura
jego gniazda.
362
00:53:57,720 --> 00:54:01,280
Wyższe temperatury
powodują wylęganie się samic.
363
00:54:03,120 --> 00:54:07,680
Temperatura piasku na Raine
Island jest obecnie rekordowo wysoka.
364
00:54:08,960 --> 00:54:13,600
Zatem 99% wykluwających
się tu żółwi to samice.
365
00:54:15,040 --> 00:54:18,399
Co bardziej niepokojące,
obecnie wiemy, że
366
00:54:18,400 --> 00:54:20,880
tak było przez co
najmniej ostatnie 20 lat.
367
00:54:22,000 --> 00:54:23,639
Prosta matematyka.
368
00:54:23,640 --> 00:54:27,999
Same samice, żadnych
samców. Co się stanie?
369
00:54:28,000 --> 00:54:30,239
Nastąpi krach populacyjny
370
00:54:30,240 --> 00:54:31,880
i nie będzie więcej żółwi.
371
00:54:35,320 --> 00:54:38,519
Trwają prace nad
znalezieniem rozwiązań.
372
00:54:38,520 --> 00:54:40,600
Ale to nie jest ich
jedyny problem.
373
00:54:42,200 --> 00:54:46,720
Rosną nie tylko temperatury,
ale także poziom mórz.
374
00:54:48,360 --> 00:54:50,919
Coraz częściej
przypływy na Raine
375
00:54:50,920 --> 00:54:54,040
zalewają wiele gniazd od dołu
376
00:54:56,240 --> 00:54:59,880
topiąc rozwijające się w
jajach żółwie, zanim się wyklują.
377
00:55:01,640 --> 00:55:03,079
To naprawdę przygnębiające.
378
00:55:03,080 --> 00:55:06,119
Kopiesz, żeby sprawdzić,
379
00:55:06,120 --> 00:55:08,399
czy się udało, i
docierasz do gniazd
380
00:55:08,400 --> 00:55:10,680
i po prostu
wyciągasz martwe jaja.
381
00:55:12,360 --> 00:55:16,960
Aby temu zapobiec, opracowano
wytrzymałe rozwiązanie.
382
00:55:21,640 --> 00:55:24,879
Maszyny te przebyły
setki kilometrów
383
00:55:24,880 --> 00:55:28,400
z kontynentu australijskiego,
aby zmienić kształt plaży.
384
00:55:31,200 --> 00:55:33,519
Już przenieśli piasek,
385
00:55:33,520 --> 00:55:36,919
który wypełniłaby 16 basenów
o wymiarach olimpijskich
386
00:55:36,920 --> 00:55:39,960
i podwoili liczbę
bezpiecznych miejsc lęgowych.
387
00:55:42,440 --> 00:55:46,919
Mamy nadzieję, że dzięki
temu w ciągu następnej
388
00:55:46,920 --> 00:55:48,920
dekady wylęgnie się ponad
pięć milionów jaj więcej.
389
00:55:52,200 --> 00:55:57,520
Ale od tego momentu przyszłość
Raine Island wydaje się bardzo niepewna.
390
00:55:58,800 --> 00:56:02,039
Na tym etapie uważamy, że musimy
to zrobić do około 2050 r., dopóki
391
00:56:02,040 --> 00:56:05,080
nie zaczniemy dostrzegać ogromnych
skutków wzrostu poziomu morza.
392
00:56:06,040 --> 00:56:10,439
Szaleństwem jest myśleć,
że dzięki pracy, którą
393
00:56:10,440 --> 00:56:12,599
tu wykonujemy, ktoś może
nie robić tego za 30 lat.
394
00:56:12,600 --> 00:56:14,700
Bo nie ma wyspy, na
której można by to zrobić.
395
00:56:17,920 --> 00:56:22,479
Jaki to będzie świat dla
moich dzieci i ich dzieci?
396
00:56:23,280 --> 00:56:25,920
Czy zostanie coś dla nich?
397
00:56:26,480 --> 00:56:28,160
Albo robimy to
398
00:56:29,600 --> 00:56:31,040
wszystko na darmo?
399
00:56:36,200 --> 00:56:39,919
Zawsze będziemy tu walczyć
o Raine Island, o żółwie.
400
00:56:39,920 --> 00:56:43,759
Ale nie możemy tego zrobić sami i
potrzebujemy rządów i biznesmenów,
401
00:56:43,760 --> 00:56:47,760
aby się obudzili i zobaczyli, co robią z
planetą, i zaczęli działać realistycznie.
402
00:56:54,000 --> 00:56:57,199
Ten mały żółwik
wykluł się niedawno
403
00:56:57,200 --> 00:56:59,479
z jaja złożonego
jakiś miesiąc wcześniej
404
00:56:59,480 --> 00:57:02,440
i bardzo pragnie
dostać się do morza.
405
00:57:06,640 --> 00:57:09,319
Wreszcie udało mu
się dotrzeć do wody,
406
00:57:09,320 --> 00:57:13,120
zanim dorośnie, musi stawić
czoła wielu niebezpieczeństwom.
407
00:57:15,520 --> 00:57:17,359
Nie wiedziałem wtedy,
z jakimi zagrożeniami
408
00:57:17,360 --> 00:57:20,399
będzie musiał się
zmierzyć ten mały żółw,
409
00:57:20,400 --> 00:57:23,959
lub o niezwykłych trudach,
do jakich ludzie byliby
410
00:57:23,960 --> 00:57:26,280
skłonni się posunąć,
aby chronić je i ich wyspę.
411
00:57:27,800 --> 00:57:32,999
W ciągu 66 lat od mojej
wizyty Raine Island pozostaje
412
00:57:33,000 --> 00:57:36,440
najważniejszym miejscem
lęgowym żółwi zielonych na świecie.
413
00:57:37,400 --> 00:57:41,240
Pytanie brzmi, czy może
to trwać kolejne życie?
414
00:57:46,200 --> 00:57:47,680
W kolejnym odcinku
415
00:57:49,000 --> 00:57:51,880
niezwykła podróż przez ocean.
416
00:57:54,080 --> 00:57:57,240
Ostatnia niezbadana
granica na naszej planecie
417
00:58:01,280 --> 00:58:02,880
gdzie rozwinęło się życie
418
00:58:04,200 --> 00:58:06,640
w najbardziej
zaskakujący sposób.34459
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bengali
Bosnian
Bulgarian
Catalan
Cebuano
Chichewa
Chinese (Simplified)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Dutch
Esperanto
Estonian
Finnish
French
Frisian
Galician
Georgian
German
Greek
Gujarati
Haitian Creole
Hawaiian
Hungarian
Icelandic
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Khmer
Korean
Kurdish (Kurmanji)
Kyrgyz
Lao
Latvian
Lithuanian
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Nepali
Norwegian
Pashto
Polish
Portuguese
Romanian
Russian
Samoan
Serbian
Sesotho
Shona
Sinhala
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Swahili
Swedish
Tajik
Thai
Ukrainian
Urdu
Uzbek
