Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated: {820}{909}Codziennie od ponad 30 lat|tych dwoje {917}{1044}odprawia ceremoniк w celu|odkupienia win 7 dusz. {1402}{1434}To Japonia. {1450}{1542}Chodzi o 7 japoсskich|zbrodniarzy wojennych, {1550}{1626}powieszonych przez aliantуw|po wojnie. {1650}{1787}ЊWIAT W OGNIU WOJNY {2080}{2200}BANZAI! {2257}{2355}Japonia 1931-1942 {2700}{2775}Scenariusz i realizacja {2787}{2876}Narracja wersji angielskiej|sir Laurence Olivier {3228}{3337}Japoniк silnie dotkn№і|wielki kryzys 1929 r. {3356}{3408}Populacja kraju szybko rosіa. {3416}{3511}Co roku pojawiaі siк kolejny|milion do wykarmienia. {3622}{3687}Japonia nie ma|surowcуw naturalnych. {3695}{3817}Brak byіo pracy, a nieurodzaj|doprowadziі do gіodu. {3866}{3927}Їyіo siк trudno. {3952}{4116}Wiкkszoњж niїszych rang№ oficerуw|pochodziіa z rodzin chіopskich, {4132}{4236}ktуre z trudem wi№zaіy|koniec z koсcem. {4374}{4534}Rok 1930 w Japonii moїna nazwaж|pocz№tkiem epoki konwulsji. {4619}{4702}Dziaіalnoњж nacjonalistуw {4737}{4836}oraz incydenty w rodzaju|rewolty oficerуw z 15 maja {4844}{4946}krok po kroku zmierzaіy ku|ustanowieniu rz№dуw militarnych. {4969}{5048}Politycy ust№pili miejsca|wojskowym. {5111}{5201}Do pocz№tku lat 30.|Armia japoсska {5211}{5278}nie cieszyіa siк|zaufaniem spoіecznym. {5288}{5441}Odzyskiwaіa je dziкki|organizacjom nacjonalistycznym. {5518}{5603}Wiele z nich zrzeszaіo|zwykіych bandytуw {5609}{5680}szermuj№cych|sloganem patriotyzmu. {6049}{6116}Tamte lata pewni|historycy nazwali {6124}{6217}okresem rz№dуw|dziкki zabуjstwom. {6232}{6363}Kilku premierуw i przywуdcуw {6371}{6441}zamordowano|za liberalne pogl№dy {6449}{6593}lub chкж lepszych stosunkуw|ze Stanami Zjednoczonymi {6601}{6706}i innymi demokratycznymi|paсstwami. {6791}{6862}Wojsku podlegaі system oњwiaty. {6870}{6981}Od dzieciсstwa wpajano|szacunek dla sztuk walki. {7188}{7278}Dla Japoсczykуw cesarz|byі bogiem. {7292}{7376}Jednak Hirohito wolaі|panowaж niї rz№dziж. {7384}{7449}Pozwoliі, aby wojskowi|nim manipulowali. {7456}{7546}Kaїdy Japoсczyk przysiкgaі|sіuїyж cesarzowi, {7554}{7635}a armia korzystaіa z jego aprobaty. {7703}{7762}Aby rozwi№zaж|trudnoњci gospodarcze, {7766}{7824}proponowaіa ekspansjк|na kontynent. {7838}{7880}Japonia wіadaіa w Korei, {7888}{8036}a od wojny z Rosj№ wojska|mogіy stacjonowaж w Mandїurii. {8063}{8120}Mandїuria to gіуwnie pustkowia, {8126}{8240}ale bogate w surowce,|ktуrych Japonii brakowaіo. {8585}{8730}Politycy w Tokio nie widzieli|koniecznoњci zdobycia Mandїurii. {8738}{8847}Grupa ekstremistуw przeniknкіa|w 1931 r. Do japoсskich garnizonуw {8860}{8931}i,, przekonaіa'" je do walki. {9747}{9862}Japoсczycy szybko pokonali|nikіy opуr i opanowali caіy kraj, {9868}{9933}pкdz№c przed sob№|mieszkaсcуw Mandїurii. {10100}{10167}Њwiat byі wstrz№њniкty,|ale nie zrobiі nic. {10279}{10351}Ograniczyі siк do napomnienia|w Lidze Narodуw. {10374}{10517}Japonia nie moїe zaakceptowaж {10530}{10619}raportu przyjкtego|przez Zgromadzenie. {10645}{10699}Japonia wystкpuje z Ligi. {10707}{10810}Wojna na Dalekim Wschodzie|rzuca cieс na caіy њwiat. {10983}{11082}Јatwoњж, z jak№ zajкli Mandїuriк,|i obojкtnoњж, {11108}{11165}z jak№ њwiat to przyj№і, sprawiіa, {11168}{11270}їe japoсscy generaіowie|zwrуcili siк ku Chinom. {11273}{11345}Chiny z 500 mln mieszkaсcуw {11349}{11461}od stuleci byіy bezpieczne|za Wielkim Murem. {11501}{11568}W lipcu 1937 r.|Sprowokowano,, incydent'", {11576}{11669}rzekomo Chiсczycy|strzelali do Japoсczykуw. {11705}{11773}Japonia napadіa na Chiny. {12273}{12394}Chiсczycy nie mogli siк|mierzyж z Japoсczykami. {12806}{12943}Japoсczycy opanowali pуіnocne|Chiny i zbombardowali Pekin. {13533}{13629}Pekin wkrуtce upadі.|Nadeszіa kolej na Szanghaj. {14900}{14985}Po zdobyciu Szanghaju|siіy japoсskie wyruszyіy {14993}{15090}w stronк doliny Jangcy i zagroziіy|уwczesnej stolicy - Nankinowi. {17138}{17216}Wіaњnie w Nankinie,|w grudniu 1937 r. {17230}{17341}Japoсczycy dopuњcili siк|ludobуjstwa. {17377}{17499}Wymordowali ponad|200 tys. Chiсczykуw. {17681}{17800}Nawet naziњci byli wstrz№њniкci|i zaproponowali rokowania. {17860}{17948}Japoсscy generaіowie byli|jednak nieprzejednani. {17963}{18046}Do lata 1938 r.|Zajкli duї№ czкњж Chin, {18054}{18124}w tym wiкkszoњж|waїniejszych miast. {18132}{18273}Zdobywali jedynie teren, a ludnoњж|wycofywaіa siк w gі№b kraju. {18293}{18369}Japoсskie podboje|obudziіy podejrzliwoњж {18377}{18446}dawnego wroga na pуіnocy - Rosji. {18621}{18704}Latem 1938 r. Rosjanie|i Japoсczycy stoczyli bitwк {18712}{18812}o nagie wzgуrze na granicy|radziecko-mandїurskiej. {19064}{19194}Japoсczycy dostali takie lanie,|їe po 2 tygodniach zawarli ugodк. {19745}{19859}10 miesiкcy pуїniej znуw prуbowali|i znowu zostali pokonani. {19867}{19945}Tym razem przez samego|generaіa Їukowa. {20165}{20248}To zniechкciіo ich|do konfliktуw z ZSRR. {20381}{20468}Pchnкіo natomiast|ku Niemcom i Wіochom. {20759}{20858}Ludziom z Zachodu trudno|byіo їyж w Japonii. {20868}{20956}Byliњmy obserwowani|przez policjк, {20964}{21064}podejrzewano nas o szpiegostwo. {21073}{21181}Na dworcach kolejowych|widzieliњmy plakaty z mкїczyzn№ {21189}{21298}w czapce a la Sherlock Holmes|i z napisem:,, Strzeї siк szpiegуw'". {21307}{21433}Intensywnie dziaіaіa|tajna policja - kempentai, {21445}{21524}ktуra kontrolowaіa sіowa i myњli. {21534}{21645}Wprowadzono w caіym kraju|jednolity strуj - kokumin-fuku. {21653}{21756}Wszyscy nosili go do pracy. {21771}{21904}Byі w kolorze khaki i krojem|przypominaі wojskowy mundur. {21918}{22063}Filmy i sztuki teatralne zawieraіy|wiкcej treњci militarnych {22071}{22128}i gloryfikowaіy wojnк. {22136}{22253}Radio nadawaіo marsze wojskowe. {22353}{22413}W polityce zacz№і obowi№zywaж {22421}{22500}system jednopartyjny -|Taisei Yukusankai. {22514}{22608}Uіatwiі wojskowym|oddziaіywanie na caіy kraj. {23216}{23318}Wszкdzie byіo widaж їoіnierzy|uroczyњcie їegnanych {23328}{23397}przed wyjazdem na front do Chin. {23425}{23559}Uczono ich, їe najwspanialsze,|co moїe uczyniж rodzina, {23567}{23632}to oddaж syna, dwуch, trzech,|a nawet siedmiu synуw {23641}{23744}na sіuїbк ojczyїnie,|aby mogli umrzeж za cesarza. {23788}{23876}Pojawiіy siк urny|na prochy їoіnierzy. {23884}{24014}Przysyіano je do kraju, їebyњmy|pamiкtali, їe toczymy wojnк. {24191}{24269}W latach 30. rуsі w Japonii|wpіyw Zachodu. {24277}{24351}Wojskowi to potкpiali. {24364}{24475}To musiaіo byж okoіo 1938 r. {24483}{24557}Moja їona wyszіa|od fryzjera po trwaіej. {24565}{24649}Zatrzymaі j№ policjant|i powiedziaі, {24657}{24791}їe to oznaka zachodniej dekadencji.|Nie wolno zakrкcaж wіosуw. {24836}{24933}Z niechкci№ przyjmowano taсce,|a nawet muzykк z Zachodu. {24941}{25052}Poza klasyk№, gіуwnie niemieck№,|np. Beethovenem. {25068}{25125}Zamkniкto sale taneczne. {25137}{25265}Wojskowi zrobili wszystko,|aby zakazaж wszelkich rozrywek {25278}{25371}wzorowanych na zachodnich. {25463}{25546}Kiedy wyjeїdїaіem z Japonii|na pocz№tku 1940 r., {25554}{25616}їywnoњж byіa na kartki,|ceny wysokie, {25624}{25754}a uczniowie i studenci codziennie|odbywali szkolenie wojskowe. {25763}{25881}Do kaїdej szkoіy skierowano oficera,|ktуry to nadzorowaі. {25895}{25962}Kraj przygotowywaі siк do wojny. {26560}{26622}W 1940 r. Trwaіy walki w Chinach. {26630}{26745}Japoсscy generaіowie prуbowali|zakoсczyж je bez utraty twarzy. {26913}{27043}Zwyciкstwa Hitlera w maju 1940 r.|Oraz oczekiwana klкska Anglii {27049}{27145}wywoіaіy w generaіach chкж|dorуwnania im. {27360}{27520}Japoсska opinia publiczna z eufori№|przyjкіa niemieckie sukcesy. {27550}{27629}Chкtnie powtarzano zdanie|,, Tylko nie przegapmy okazji! '" {27712}{27763}W 3 miesi№ce po upadku Francji {27771}{27898}rz№d Vichy pozwoliі Japoсczykom|wkroczyж do Indochin, {27906}{28004}zіowieszczo blisko Filipin,|zaleїnych wуwczas od USA. {28026}{28089}Amerykanie wprowadzili embargo {28094}{28179}na dostawy do Japonii|rudy їelaza i paliwa lotniczego, {28187}{28270}co j№ zbliїyіo do paсstw Osi. {28718}{28768}Berlin, wrzesieс 1940 r. {28776}{28873}Niemcy, Wіochy i Japonia|podpisuj№ pakt trzech. {28901}{29031}Dwie wojny na dwуch kraсcach|ziemi powi№zano ze sob№. {29251}{29345}Proniemiecki szef MSZ Japonii,|Yosuke Matsuoka, {29353}{29434}jad№c do Hitlera,|wst№piі do Moskwy, {29442}{29534}gdzie w kwietniu 1941 r. Podpisaі|ze Stalinem ukіad o neutralnoњci. {29568}{29713}ZSRR zawsze stanowiі zagroїenie|dla bezpieczeсstwa Japonii. {29741}{29866}Dlatego armia pragnкіa siк|z nim rozprawiж. {29904}{30054}Marynarka wojenna chciaіa|wyruszyж na poіudnie, {30085}{30240}poniewaї surowce,|ktуrych nam brakowaіo, {30248}{30339}znajdowaіy siк gіуwnie|nad morzami poіudniowymi. {30347}{30429}Japonia byіa wiкc rozdarta {30435}{30537}miкdzy ambicjami wojsk|l№dowych a marynarki. {30591}{30696}Gdy czas dla wojny|na pуіnocy min№і, {30709}{30782}armia wsparіa marynarkк. {30890}{30964}Na Pacyfiku najsilniejsz№|marynarkк miaіa Japoniк. {30972}{31069}Po amerykaсskim embargu na ropк {31076}{31192}nast№piіo dramatyczne obniїenie|zapasуw marynarki. {31475}{31557}Japonia mogіa zrezygnowaж|z walki i utraciж twarz {31565}{31680}albo zdobyж szyby naftowe|w holenderskich Indiach Wschodnich. {31712}{31795}Natychmiast przyst№piono|do planowania kampanii. {31803}{31914}Prowadzono жwiczenia w walkach|w dїungli oraz l№dowania amfibii. {32597}{32724}Wojskowi przekonywali, їe jeњli|inwazja nie rozpocznie siк szybko, {32734}{32807}brak ropy na zawsze|to uniemoїliwi. {32818}{32876}Mimo to japoсscy politycy {32882}{32992}nie porzucili nadziei osi№gniкcia|celu њrodkami dyplomatycznymi. {33002}{33040}Brakowaіo czasu. {33048}{33121}Generaіowie wyznaczyli|termin - paїdziernik. {33129}{33225}Kiedy min№і, Hirohito,|id№c za rad№ markiza Kido, {33231}{33319}poprosiі ministra wojny, gen. Tojo,|o sformowanie gabinetu. {33327}{33414}Rуїnie interpretowano|dziaіania markiza Kido {33421}{33577}w sprawie wyboru Tojo|na premiera. {33660}{33775}Sam go o to zapytaіem. {33778}{33943}Kido odpowiedziaі, їe їaden|z generaіуw nie byі doњж silny, {33958}{34054}aby zapanowaж nad szalej№c№ armi№. {34112}{34225}Tojo byі gікboko oddany|osobie cesarza {34240}{34356}i gdyby cesarz wyraziі їyczenie, {34377}{34462}Tojo wiernie by je speіniі. {34664}{34732}Nawet gen. Tojo zawahaі siк. {34744}{34854}Przedіuїyі dyplomatom termin o kolejny|miesi№c, aї do 25 listopada. {34862}{34991}Skierowaі do Waszyngtonu wysіannika,|by negocjowaж uchylenie embarga. {35080}{35193}Panowie, wszyscy wiedz№,|jak trudna jest moja misja, {35203}{35280}ale zrobiк wszystko,|aby zakoсczyіa siк {35288}{35407}sukcesem dla dobra Japonii|i Stanуw Zjednoczonych. {35439}{35505}Tamtej jesieni zabrakіo szczeroњci {35511}{35592}w dyplomatycznej rozgrywce|po obu stronach. {35600}{35712}Rz№d podj№і|trudne negocjacje z USA, {35718}{35807}ale rosіy nastroje militarystyczne. {35826}{35948}Praktycznie uniemoїliwiaіo|to kontynuowanie rozmуw. {35984}{36034}Dyplomaci rozmawiali|w Waszyngtonie, {36042}{36145}a w Tokio wojskowi koсczyli|opracowywanie planуw podboju. {36190}{36264}Przejкcie nietkniкtych|szybуw naftowych {36266}{36366}wymagaіo ataku z zaskoczenia|na Indonezjк, Malaje i Filipiny. {36368}{36446}Zdobyt№ ropк trzeba byіo|przewieїж do Japonii, {36448}{36524}pomimo angielskiej|floty z baz№ w Singapurze, {36526}{36650}i potкїnej amerykaсskiej floty|z baz№ w Pearl Harbor. {36788}{36911}Uwaїano, їe w wojnie|tradycyjnej Japonia miaіa {36919}{36968}maіe szanse na zwyciкstwo. {37007}{37072}St№d pochodziі pomysі uderzenia {37078}{37184}na flotк w Pearl Harbor|wraz z rozpoczкciem wojny. {37317}{37402}W ataku na Pearl Harbor|wystкpowaіy 3 trudne kwestie. {37410}{37463}Po pierwsze|zachowanie tajemnicy, {37471}{37562}bo gdyby Amerykanie|dowiedzieli siк o japoсskiej flocie, {37570}{37626}natychmiast by j№ zaatakowali. {37632}{37698}Druga kwestia dotyczyіa|wyboru trasy, {37706}{37834}a trzecia samego ataku,|czyli moїliwoњci stosowania torped {37842}{37899}w pіytkich wodach Pearl Harbor. {37953}{38117}Trudnoњci№ byіo rzucanie torped|na pіytkich wodach. {38138}{38291}Anglicy zaatakowali torpedami|wіosk№ flotк w Tarencie. {38338}{38423}Duїo zawdziкczaіem tej lekcji. {38519}{38590}Przygotowaliњmy model|Pearl Harbor {38598}{38723}z uwzglкdnieniem miejsca|postoju okrкtуw wojennych. {38782}{38889}Wysіaliњmy na Hawaje|naszego agenta. {38901}{39041}Czкsto wstкpowaіem do japoсskiej|herbaciarni na Aiwa Heights. {39061}{39207}Stamt№d widziaіem okrкty|w Pearl Harbor. {39243}{39400}Czasem jeїdziіem wokуі portu|taksуwk№ albo autobusem. {39453}{39534}Chodziіem na spacery po nabrzeїu. {39542}{39621}Piіem piwo i zbieraіem informacje. {39629}{39781}Јowiіem ryby|i mierzyіem gікbokoњж wody. {39795}{39855}Byіo to bardzo niebezpieczne. {39863}{39995}Otrzymaіem rozkaz ustalenia|wejњж okrкtуw podwodnych. {40019}{40136}Dotarіem do zamkniкtej strefy, {40158}{40255}ale ich nie znalazіem. {40288}{40410}Wysyіaіem kodowane informacje {40446}{40527}zwykіym telegrafem. {40610}{40714}Japoсskie lotniskowce|wyszіy z portуw 26 listopada. {40729}{40859}Przez 11 dni pokonaіy 4000 mil, {40869}{40952}aї dotarіy na odlegіoњж|200 mil od Hawajуw. {40960}{41051}Amerykanie wiedzieli,|їe wojna siк zbliїa. {41059}{41153}Nie ustalili,|gdzie uderz№ Japoсczycy. {41171}{41279}Z Tokio wysіano hasіo:|,, Wspi№ж siк na gуrк Niitaka'". {41296}{41361}Byі to sygnaі rozpoczкcia ataku. {41385}{41514}O 6.00 w niedzielny poranek,|7 grudnia 1941 r. {41566}{41689}W powietrze wzbiіy siк pierwsze|z czterystu samolotуw. {42237}{42315}Ich cel - Pearl Harbor. {42448}{42579}Wczesnym rankiem 7 grudnia,|Joseph Lockarrd i ja {42601}{42707}zostaliњmy odkomenderowani|do wykonania zadania. {42723}{42831}Жwiczenie polegaіo na obsіudze|radaru od 4.00-7.00. {42842}{42898}Przechodziliњmy szkolenie. {42904}{43043}Ja byіem radiolokatorem,|a Joseph obsіugiwaі radar. {43068}{43219}Wychwyciliњmy silny sygnaі, jakiego|nigdy wczeњniej nie widzieliњmy. {43277}{43398}Zaproponowaіem powiadomienie|oњrodka informacji. {43412}{43542}Zadzwoniіem, a telefonista rzekі,|їe w oњrodku nikogo nie ma. {43552}{43704}Ale do naszej stacji radarowej|zadzwoniі potem porucznik Tyler. {43787}{43858}Kazaі nam zapomnieж o sprawie. {43890}{43968}Nadal њledziliњmy|zbliїaj№ce siк samoloty. {43974}{44118}O 7.40 rozproszyіy siк na prawo|i na lewo od wyspy. {44834}{44932}Byіem na pokіadzie USS,, California'",|przy nabrzeїu nr 3. {44940}{45069}Staіem na pokіadzie rufowym.|Byіem czіonkiem orkiestry. {45088}{45141}Zerkn№іem na poіudnie. {45147}{45280}Dostrzegіem samoloty|nadlatuj№ce z tej i z tej strony. {45286}{45352}Leciaіy na nas. {45362}{45481}Rzuciіem klarnet i zbiegіem|na stanowisko bojowe. {45489}{45574}Piкж minut pуїniej uderzyіy|torpedy i wybuchіy. {45658}{45775}Byіem na pokіadzie,, West Virginia'",|kiedy nadleciaіy pierwsze samoloty. {45783}{45897}Byіy podobne do naszych|bombowcуw Hell Diver. {45908}{46007}Pilot siedziaі w przezroczystej|kabinie. Leciaі nisko. {46013}{46104}Na gіowie miaі skуrzany heіm, {46112}{46208}takie nosiіo siк w czasie|II wojny њwiatowej i gogle. {46222}{46291}Zapamiкtaіem go,|bo miaі sumiaste w№sy. {46302}{46367}Jakby siк uњmiechn№і|i zerkn№і na okrкt. {46375}{46456}Poleciaі nad hangary|i tam zrzuciі bomby. {46643}{46763}Zobaczyіem, jak wybucha,, Arizona'".|Wylecieli z niej marynarze. {46769}{46865}Mieli szczкњcie,|bo dziкki temu przeїyli. {46874}{46971}Pobiegіem na rufк, by zobaczyж,|czy siк wydostanк. {46979}{47014}Wszystko pіonкіo. {47053}{47097}Pobiegіem na dziуb. {47124}{47189}Ropa jeszcze siк nie paliіa. {47200}{47282}Uznaіem, їe najlepiej|bкdzie zanurkowaж. {47290}{47393}Wskoczyіem do wody|i popіyn№іem. {47407}{47495}Wyl№dowaіem na tamtej skale. {47532}{47615}Najbardziej pamiкtam|przeraїenie i dezorientacjк. {47623}{47728}Byіo wczeњnie. Wiкkszoњж|marynarzy jeszcze spaіa. {47736}{47857}Kiedy ktoњ tak rano prуbuje ciк|zabiж, tracisz orientacjк. {47887}{47969}Braliњmy zasilanie z doku. {48042}{48178}Ktoњ je odci№і i wszystko|musieliњmy robiж rкcznie. {48187}{48301}Mieliњmy tylko jedn№ sprawn№|bateriк dziaіek przeciwlotniczych. {48311}{48380}Zaczкliњmy strzelaж|do samolotуw. {48388}{48451}One wychyliіy siк zza wzgуrza {48457}{48546}i leciaіy w kierunku|,, alei pancernikуw'". {48552}{48635}Mogliњmy doњж celnie|do nich strzelaж. {48644}{48790}Rкcznie ustawialiњmy celownik|i podawaliњmy amunicjк. {48802}{48899}Na pokіadzie byі mіody kapelan|w stopniu podoficera. {48907}{48993}Sіuїyі niecaіe 2 miesi№ce.|Nazywaі siк Hallow Forgy. {49000}{49103}Nie miaі przydziaіu|do stanowiska bojowego. {49111}{49214}Dbaі o morale zaіogi. Biegaі|po pokіadzie dziaіowym i woіaі: {49220}{49273},, Chwalcie Pana|i podawajcie amunicjк! '" {50493}{50605}Do gіowy ci nie przyjdzie, їe okrкt|moїe zostaж tak uszkodzony. {50612}{50696}Okrкty pіonкіy.|Dochodziіo do eksplozji. {50851}{50937}Obudziі mnie|њwist zrzucanych bomb {50943}{51032}i ryk otaczaj№cych nas samolotуw. {51045}{51164}Wybiegіem z domku i zobaczyіem,|їe to maszyny japoсskie. {51172}{51282}Obok mnie staі goњж i stwierdziі,|їe to prawdziwa wojna. {51290}{51330}Przytakn№іem. {51342}{51389}Podbiegіem do oficerуw. {51397}{51507}Stan№іem obok dowуdcy floty,|admiraіa Kimmela. {51515}{51626}Z ponurymi minami|patrzyliњmy na chaos, na rzeї. {51652}{51791}Nagle siкgn№і do ramion|i oderwaі pagony z 4 gwiazdkami, {51799}{51944}wskazuj№cymi rangк i stanowisko. {51954}{52048}Poszedі do swojego gabinetu,|a kiedy wrуciі, {52056}{52145}zrozumiaіem, їe wie,|iї straciі dowуdztwo. {52158}{52251}Miaі na ramionach dwie|gwiazdki wiceadmiraіa. {53371}{53470}Zatonкіo lub zostaіo|uszkodzonych 9 pancernikуw, {53478}{53559}a takїe kilka niszczycieli|i kr№їownikуw. {53567}{53622}Nie byіo wњrуd nich lotniskowcуw. {53639}{53746}Na szczкњcie tego dnia|byіy na morzu. {53903}{54001}Mimo to Japoсczycy mieli|powody do satysfakcji. {54037}{54223}Flota Pacyfiku nie byіa|przygotowana i osi№gnкliњmy sukces. {54411}{54513}Japoсczycy odnieњli sukces|nie tylko z Amerykanami. {54518}{54608}10 grudnia zatopili 2 najwaїniejsze|angielskie okrкty {54616}{54701},, Prince of Wales'"i,, Repulse'". {54829}{54888}Tego samego dnia padіo Guam. {54973}{55042}23 grudnia - Wake Island. {55142}{55213}W pierwszy dzieс Boїego|Narodzenia - Hongkong. {55350}{55473}W Nowy Rok 1942 r. - Manila,|stolica Filipin. {55577}{55640}19 stycznia - Borneo. {55740}{55857}Najcenniejsza nagroda czekaіa|na Japoсczykуw na Malajach. {55878}{56037}Obronк Malajуw oparto|na lotnictwie. {56076}{56206}Stacjonowaіo tam|335 њwietnych maszyn. {56214}{56295}Armia l№dowa broniіa|baz i lotnisk. {56309}{56408}Plan polegaі|na zaatakowaniu Japoсczykуw, {56419}{56476}gdy bкd№ jeszcze na morzu, {56487}{56624}czyli na zniszczeniu ich,|zanim rozpoczn№ kampaniк. {56632}{56758}Natomiast gen. Percival chciaі|walczyж z Japoсczykami, {56794}{56925}gdy juї wyl№duj№, ale|oni wyl№dowali w Tajlandii, {56978}{57079}a my szanowaliњmy|jej neutralnoњж. {57096}{57163}Od pocz№tku nam nie szіo. {57186}{57248}Japoсczykуw byіo mniej|niї Anglikуw. {57256}{57364}Mieli niedobre mapy,|wydarte ze szkolnych atlasуw, {57380}{57482}ale zmusili wojska brytyjskie|do ucieczki. {57490}{57563}Zostaliњmy zepchniкci|do defensywy, {57571}{57686}poniewaї Japoсczycy mieli|300 czoіgуw, a my ani jednego. {57694}{57736}Brytyjscy stratedzy uznali, {57742}{57823}їe s№ nieprzydatne w dїungli. {58012}{58116}Rz№d s№dziі, їe przez dїunglк|nie moїna siк przedrzeж. {58124}{58174}Lecz w wielu miejscach|dїunglк wyciкto, {58182}{58233}w innych nie byіa aї tak gкsta, {58241}{58335}a zwart№ roњlinnoњж moїna|byіo opіyn№ж morzem. {58343}{58391}Tak post№pili Japoсczycy. {58996}{59051}Dїungla nie jest taka straszna. {59061}{59174}Moїna przeїyж na ryїu,|soli, sezamie i rybach. {59182}{59240}Takie poїywienie dodaje|siі їoіnierzowi. {59248}{59363}Nie baliњmy siк dїungli|tak jak alianccy їoіnierze. {59523}{59628}Japoсczycy zbombardowali|Singapur i Pearl Harbor. {59636}{59695}Kierowali siк na њwiatіa portu. {59703}{59806}Paliіy siк podczas ataku,|bo nikt nie umiaі ich wyі№czyж. {59814}{59913}Kompletny zamкt - to reakcja|na japoсski atak. {59955}{60030}Pamiкtam artykuі|w brytyjskiej gazecie, {60038}{60141}їe Japoсczycy|nie s№ dobrymi lotnikami, {60149}{60230}bo nie maj№ zmysіu rуwnowagi {60238}{60341}z powodu noszenia przez matki|maіych dzieci na plecach. {61536}{61651}Tajn№ broni№ Japoсczykуw|na Malajach okazaі siк rower. {62283}{62375}Gdy przebili opony,|jechali na obrкczach. {62383}{62446}Cofaj№cym siк wojskom brytyjskim {62452}{62549}ten klekot przypominaі czoіgi|i powiкkszaі strach. {63220}{63320}Gіуwn№ przyczyn№ naszego|niepowodzenia na Malajach {63329}{63390}byіo wykorzystanie|caіego sprzкtu {63400}{63503}i ludzi do walki|z Niemcami i Wіochami. {63537}{63667}Brakowaіo ludzi,|samolotуw i okrкtуw, {63675}{63807}ktуre moglibyњmy rzuciж|do odparcia japoсskiego ataku. {64076}{64142}Malaje znajdowaіy siк wуwczas {64148}{64240}daleko na liњcie dostaw|sprzкtu i broni. {64248}{64359}Byіy na 4 miejscu za Wielk№ Brytani№,|Bliskim Wschodem i Rosj№. {64367}{64503}Rуwnieї їoіnierzy wysyіano|przede wszystkim na Bliski Wschуd, {64511}{64572}a dopiero potem na Malaje. {64577}{64708}Czкњж Australijczykуw, ktуrzy dotarli|na Malaje, ani razu nie wystrzeliіa. {64714}{64799}Czuliњmy siк nieprzygotowani {64803}{64922}wobec doskonale wyszkolonych|i wyposaїonych Japoсczykуw. {64948}{65036}Podobnie jak Amerykanie w Pearl|Harbor, tak Brytyjczycy na Malajach {65044}{65119}bікdnie s№dzili, їe japoсskie|lotnictwo jest sіabe. {65135}{65235}Z archipelagu po jakimњ czasie|zniknкіa osіona lotnicza. {65243}{65384}Nie byіo planu obrony na l№dzie.|Zabrakіo zdecydowanego oporu. {65495}{65654}Wasze siіy nie byіy tak bojowe,|jak siк spodziewaliњmy. {66442}{66575}Brytyjczycy zakіadali, їe Malaje|wytrzymaj№ przez co najmniej 3 miesi№ce {66580}{66692}i wystarczy czasu|na wzmocnienie Singapuru. {66700}{66773}Japoсczykom pod dowуdztwem|gen. Yamashity {66781}{66926}do pokonania 900 km Pуіwyspu|Malajskiego wystarczyіo 7 tygodni. {67104}{67240}8 lutego 1942 r. Pokonali|1000-metrow№ cieњninк Johor {67248}{67304}i wdarli siк na wyspк Singapur. {67341}{67432}Na pуіnocnym brzegu|nie byіo їadnych umocnieс. {67440}{67513}Japoсczycy wyl№dowali|bez trudnoњci. {67542}{67632}Јatwo zajкli wiкkszoњж їrуdeі wody. {67765}{67846}Japoсskie bombowce|swobodnie atakowaіy Singapur, {67854}{67919}pozbawiony obrony|przeciwlotniczej. {67937}{68067}Japoсczycy mieli odst№piж|z powodu braku amunicji. {68087}{68190}Nie wiedzieli o zaіamaniu|brytyjskiego morale. {68393}{68528}Generaі Yamashita nie oczekiwaі|kapitulacji Brytyjczykуw. {68590}{68713}Gdy 15 lutego major Wild,|wysіannik gen. Percivala, {68721}{68860}pojawiі siк w naszej kwaterze,|nikt mu nie uwierzyі. {68939}{69041}Otrzymaіem rozkaz|umуwienia spotkania {69049}{69125}miкdzy gen. Percivalem|a gen. Yamashit№. {69140}{69251}Major Wild chciaі, aby Yamashita|przyjechaі do gubernatora, {69259}{69306}ale nie wspomniaі o kapitulacji. {69314}{69408}Powiedziaіem, їe Yamashita|nigdzie nie pojedzie {69414}{69497}i to jego generaі musi|przyjechaж do nas. {69508}{69637}Wild zgodziі siк i zapowiedziaі,|їe przybкdzie o godz. 18.00. {69719}{69851}Kiedy zіoїyіem raport przeіoїonym,|wzbudziіo to ich nieufnoњж. {69859}{69977}Mimo to wrуciіem o 18.00, aby|spotkaж siк z Percivalem i Wildem. {69985}{70044}Zaprowadziіem ich|do fabryki Forda, {70052}{70136}gdzie doszіo do spotkania|z gen. Yamashit№. {70155}{70231}Ze wzglкdu na|niedowierzanie Japoсczykуw, {70239}{70325}stуі do rozmуw ustawiono,|gdy przybyliњmy. {70359}{70468}Gen. Yamashita zapytaі|gen. Percivala, czy siк poddaje, {70476}{70590}a Brytyjczyk mуwiі|o pozostawieniu 1500 їoіnierzy {70598}{70655}dla utrzymania spokoju|w mieњcie. {70663}{70843}Yamashita zapytaі o kapitulacjк,|a Percival mуwiі o tych їoіnierzach. {70854}{70981}Prowadzili monologi.|Mijaі czas. {70990}{71061}Yamashita nie chciaі czekaж. {71069}{71169}Uderzyі piкњci№ w stуі i zapytaі|Percivala, czy siк poddaje. {71175}{71263}Inaczej Japoсczycy zaatakuj№. {71328}{71430}Percival odpowiedziaі,|їe juї nie chce atakуw. {71460}{71548}Yamashita zapytaі,|czy kapituluje. {71577}{71637}Percival przytakn№і. {71966}{72053}Dla Brytyjczykуw Singapur|byі nie do zdobycia. {72067}{72125}Ale myњleli o ataku okrкtуw. {72135}{72237}Wszystkie dziaіa fortecy|skierowano w stronк morza. {72268}{72351}Churchill powiedziaі pуїniej,|їe nie myњlaі, {72359}{72421}iї Singapur|nie ma obrony od l№du. {72433}{72506}To jak wodowanie statku bez dna. {72541}{72691}Byliњmy zdumieni.|Liczyliњmy, їe wasze oddziaіy {72740}{72823}licz№ okoіo 15 tys. Їoіnierzy. {72848}{73046}W samym Singapurze|wziкliњmy 110 tys. Jeсcуw. {73093}{73234}Singapur to najgorsza poraїka|militarna w historii Wielkiej Brytanii. {73243}{73330}Ponad 130 tys. Zіoїyіo broс {73341}{73423}po najwiкkszej kapitulacji|brytyjskiej armii. {73431}{73537}Їoіnierzy japoсskich uczy siк,|aby nigdy nie kapitulowali. {73551}{73721}Na dziesi№tki tysiкcy jeсcуw|patrzyli z pogard№. {74063}{74202}Tysi№ce їoіnierzy przybyіy do Singapuru|zaledwie kilka dni wczeњniej, {74212}{74274}po to, by siк poddaж. {74500}{74603}Upadek Singapuru oznaczaі otwarcie|caіej Azji Poіudniowo-Wschodniej. {74615}{74696}Niedіugo armia japoсska|stanкіa u wrуt Indii, {74704}{74769}a marynarka zagraїaіa Australii. {74777}{74852}Japoсczycy osi№gnкli|ogromny sukces. {74996}{75058}Brytyjczycy przeїyli upokorzenie: {75069}{75180}Garnizon musiaі siк przygl№daж|paradzie triumfuj№cych Japoсczykуw. {75991}{76062}Sіoсce zaszіo|dla jednego imperium. {76176}{76247}Dla innego wci№ї wschodziіo. {77591}{77711}Wersja polska STUDIO PUBLISHING|na zlecenie POLSKIE MEDIA AMERCOM {77719}{77763}Tekst Maіgorzata Samborska 27117