Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:08,717 --> 00:00:10,552
{\an8}Khủng long thống trị hành tinh...
2
00:00:10,552 --> 00:00:12,179
{\an8}DAVID ATTENBOROUGH TƯỜNG THUẬT
3
00:00:12,179 --> 00:00:14,806
{\an8}...trong hơn 150 triệu năm.
4
00:00:15,682 --> 00:00:18,727
Chúng ở hầu hết mọi nơi trên thế giới,
5
00:00:19,311 --> 00:00:23,148
có hầu hết mọi hình dạng
và kích thước ta có thể tưởng tượng.
6
00:00:24,358 --> 00:00:27,402
Một số thực sự phi thường.
7
00:00:30,822 --> 00:00:34,535
Ta biết khủng long bạo chúa
bơi cực kì tốt,
8
00:00:36,787 --> 00:00:40,082
Velociraptor là thợ săn lông lá xảo quyệt,
9
00:00:42,000 --> 00:00:45,963
và một số loài khủng long
có hành vi rất kì lạ.
10
00:00:48,841 --> 00:00:52,594
Nhưng những khám phá mới
được phát hiện hầu như mỗi ngày
11
00:00:52,594 --> 00:00:57,641
cho ta biết thêm về sự sống
trên hành tinh này 66 triệu năm trước.
12
00:01:02,604 --> 00:01:05,482
Lần này, trong Hành Tinh Thời Tiền Sử,
13
00:01:05,482 --> 00:01:08,026
chúng tôi tiết lộ những con vật mới...
14
00:01:09,403 --> 00:01:13,740
và kiến thức mới
về hành trình tìm bạn đời của chúng,
15
00:01:15,576 --> 00:01:18,203
những thách thức phải đối mặt
khi nuôi dạy một gia đình...
16
00:01:19,496 --> 00:01:21,415
và những trận chiến vĩ đại của chúng.
17
00:01:29,506 --> 00:01:33,969
Hãy du hành đến thời điểm khi thiên nhiên
đang ở giai đoạn tuyệt vời nhất.
18
00:01:37,514 --> 00:01:41,727
Đây là Hành Tinh Thời Tiền Sử 2.
19
00:01:45,522 --> 00:01:51,111
HÀNH TINH THỜI TIỀN SỬ 2
20
00:01:54,740 --> 00:02:00,037
VÙNG ĐẤT CẰN CỖI
21
00:02:00,037 --> 00:02:07,044
Đây là dải dung nham lớn nhất từng chảy
trên Trái đất trong 100 triệu năm.
22
00:02:09,755 --> 00:02:12,633
Vùng Deccan ở miền trung Ấn Độ,
23
00:02:14,176 --> 00:02:15,594
một nơi khủng khiếp
24
00:02:16,678 --> 00:02:20,349
và chắc chắn không phải nơi
bạn nghĩ sẽ có khủng long.
25
00:02:22,559 --> 00:02:26,897
Ấy vậy mà các loài vật khổng lồ
vẫn liều mạng đến đây.
26
00:02:35,697 --> 00:02:37,157
Isisaur.
27
00:02:40,661 --> 00:02:42,996
Và tất cả đều là con cái.
28
00:02:55,259 --> 00:02:59,388
Dung nham đã chảy ở vùng Deccan quá lâu
29
00:02:59,388 --> 00:03:02,558
nên có những nơi còn dày hơn cả nghìn mét.
30
00:03:17,239 --> 00:03:21,869
Mỗi mùa xuân, những con cái
rời khỏi mái nhà an toàn trong rừng
31
00:03:21,869 --> 00:03:26,415
để thực hiện hành trình đầy nguy hiểm
vào những vùng đất xấu này.
32
00:03:44,975 --> 00:03:49,646
Chúng có thể chọn con đường an toàn
qua dung nham đông cứng, nguội lạnh...
33
00:03:52,733 --> 00:03:55,652
nhưng ở đây có những mối nguy hiểm khác.
34
00:04:02,159 --> 00:04:08,332
Ngoài hơi nước, một hỗn hợp chết người
của khí cacbonic và hy-đrô sunfua
35
00:04:08,332 --> 00:04:11,251
phun ra từ miệng núi lửa.
36
00:04:14,463 --> 00:04:17,132
Trong không khí mát mẻ trước bình minh,
37
00:04:17,132 --> 00:04:19,218
những khí nặng này chìm xuống
38
00:04:19,218 --> 00:04:23,096
để tạo ra một lớp khí ngột ngạt,
khó nhìn thấy.
39
00:04:25,224 --> 00:04:28,352
Chỉ cần hít vài lần là đủ để toi mạng.
40
00:04:32,272 --> 00:04:36,109
Nhưng Isisaur có một lợi thế quan trọng.
41
00:04:38,153 --> 00:04:43,825
Nhờ cái cổ dài, đầu của chúng
có thể vươn cao hơn lớp khí độc.
42
00:04:55,587 --> 00:04:59,675
Nhưng phía trước là một nơi
mà điều này sẽ khó xảy ra.
43
00:05:07,975 --> 00:05:10,352
Chúng đang tiến vào vùng trũng,
44
00:05:10,352 --> 00:05:13,730
nơi loại khí chết người đặc biệt dày.
45
00:05:16,733 --> 00:05:21,572
Với những con cái này, đã có gì đó bất ổn.
46
00:05:26,201 --> 00:05:29,997
Và tệ hơn, khi mặt trời mọc
và làm không khí nóng lên,
47
00:05:29,997 --> 00:05:32,749
lớp khí thậm chí còn bay cao hơn.
48
00:05:37,963 --> 00:05:41,258
Chiếc cổ dài không còn khả năng
bảo vệ đàn khủng long.
49
00:05:46,471 --> 00:05:50,392
Chúng phải mau chạy trốn
lên vùng đất cao hơn.
50
00:05:57,524 --> 00:06:01,653
Đoạn đường tuy dốc,
nhưng không khí sẽ trong lành hơn.
51
00:06:16,168 --> 00:06:18,128
Cuối cùng cũng thoát.
52
00:06:19,379 --> 00:06:22,758
Và phía trước là điểm đến cuối cùng.
53
00:06:26,595 --> 00:06:29,598
Một hòn đảo núi lửa trên bầu trời,
54
00:06:31,266 --> 00:06:35,020
vươn cao lên
khỏi những vùng đất xấu nguy hiểm này.
55
00:06:50,452 --> 00:06:56,416
Miệng núi lửa khổng lồ, gọi là hõm chảo,
cho chúng một cái tổ chung an toàn.
56
00:06:57,960 --> 00:07:03,340
Biển khí độc xung quanh
giúp xua đuổi những kẻ săn mồi...
57
00:07:06,552 --> 00:07:12,182
và hệ thống sưởi địa nhiệt sẵn có
biến nó thành cái lồng ấp lý tưởng.
58
00:07:27,698 --> 00:07:32,452
Mỗi con mẹ đào một cái rãnh
dài chừng hai mét trên cát ấm
59
00:07:32,452 --> 00:07:36,832
để chứa hơn 20 quả trứng to cỡ quả dưa.
60
00:07:44,464 --> 00:07:47,718
Trứng giờ đã an toàn trong hõm chảo,
61
00:07:47,718 --> 00:07:51,221
nhưng đây mới chỉ là
phần khởi đầu câu chuyện.
62
00:07:53,724 --> 00:07:54,933
Sau vài tháng nữa,
63
00:07:54,933 --> 00:08:00,022
hàng trăm con non tí hon sẽ nở ra
để đối mặt với thế giới hoang tàn này.
64
00:08:02,191 --> 00:08:04,276
Nếu có con nào sống sót,
65
00:08:04,276 --> 00:08:07,988
chúng sẽ cần sự thay đổi
điều kiện sống thật đúng lúc.
66
00:08:22,085 --> 00:08:25,422
Vùng đất xấu của hành tinh thời tiền sử
67
00:08:25,422 --> 00:08:28,800
là thách thức đối với cả khủng long.
68
00:08:35,640 --> 00:08:37,768
Cảnh quan kì lạ
69
00:08:37,768 --> 00:08:41,813
được chạm khắc bởi những cơn gió thổi qua
và những dòng sông cổ rộng lớn này
70
00:08:41,813 --> 00:08:44,483
có vẻ thiếu sự sống.
71
00:08:52,658 --> 00:08:53,992
Nhưng tại châu Á này,
72
00:08:54,743 --> 00:08:56,995
ẩn mình trong những hẻm núi hẹp...
73
00:09:00,457 --> 00:09:05,504
là một gia đình Velociraptor mới.
74
00:09:14,346 --> 00:09:17,224
Những con non chỉ mới vài tuần tuổi.
75
00:09:43,417 --> 00:09:50,007
Có vẻ như ở nơi cằn cỗi như vậy,
chúng phải đối mặt với tương lai vô định.
76
00:09:52,384 --> 00:09:58,390
Sự sống của chúng phụ thuộc sự kiện kì lạ,
không phải ở đây, mà cách xa hàng cây số.
77
00:10:04,021 --> 00:10:09,651
Băng qua sa mạc nóng bỏng
là một khu rừng bị mắc kẹt trong biển cát.
78
00:10:11,987 --> 00:10:16,200
Sự chuyển mùa mang lại
nguồn nước hiếm hoi cho khu vực này.
79
00:10:19,286 --> 00:10:21,580
Những hàng cây dương khổng lồ
80
00:10:21,580 --> 00:10:25,250
đánh dấu sự xuất hiện của nó
bằng rất nhiều chiếc lá bổ dưỡng.
81
00:10:28,545 --> 00:10:31,548
Một nam châm thu hút
nhiều động vật đói đến.
82
00:10:38,555 --> 00:10:44,186
Titanosaur Mông Cổ
nhập hội với Nemegtosaur cổ dài...
83
00:10:55,197 --> 00:10:57,950
và đi cùng chúng là
con Prenocephale nhỏ hơn rất nhiều.
84
00:11:05,958 --> 00:11:08,001
Nhưng có một chướng ngại vật.
85
00:11:13,924 --> 00:11:15,926
Cao nguyên bao la này.
86
00:11:21,974 --> 00:11:27,145
Và cách duy nhất để đến được khu rừng
là đi qua hẻm núi như mê cung này.
87
00:11:37,281 --> 00:11:40,951
Vừa bước vào,
đàn khủng long trở nên lo lắng.
88
00:11:45,998 --> 00:11:49,334
Đây là nơi lý tưởng để phục kích.
89
00:11:59,303 --> 00:12:01,763
Các con Velociraptor đang đợi.
90
00:12:10,272 --> 00:12:13,233
Nhưng chúng không thể nào
tấn công một con Titanosaur.
91
00:12:15,777 --> 00:12:20,449
Thay vào đó, thành công phụ thuộc vào
những thợ săn khác đang rình mồi.
92
00:13:04,409 --> 00:13:05,786
Lũ Tarbosaur.
93
00:13:11,917 --> 00:13:16,296
Phiên bản châu Á của khủng long bạo chúa.
94
00:13:23,387 --> 00:13:27,224
Khi thú săn mồi đến gần,
sự hoảng loạn lan rộng.
95
00:13:47,327 --> 00:13:51,164
Chỉ có con Prenocephale
có thể trốn lên vùng đất cao hơn.
96
00:13:57,421 --> 00:14:01,258
Và đây là điều
đàn Velociraptor đang chờ đợi.
97
00:14:09,850 --> 00:14:14,354
Cuối cùng đàn Velociraptor
cũng có thể tiến hành phục kích.
98
00:14:23,238 --> 00:14:24,239
Thành công rồi.
99
00:14:27,618 --> 00:14:32,080
Nhờ cùng tác chiến, chúng đã
kiếm được bữa ăn cho cả gia đình.
100
00:14:38,921 --> 00:14:41,715
Lũ Tarbosaur cũng thành công.
101
00:14:44,343 --> 00:14:47,888
Với thú săn mồi,
giai đoạn này thức ăn khá dư dả.
102
00:14:52,643 --> 00:14:57,981
Và đối với Velociraptor, đây là
thời điểm hoàn hảo để sinh con đẻ cái.
103
00:15:13,622 --> 00:15:18,293
Có bố mẹ thông minh, chu đáo
sẽ giúp con non có khởi đầu tuyệt vời.
104
00:15:20,295 --> 00:15:22,464
Và ở vùng đất xấu ở châu Á này,
105
00:15:22,464 --> 00:15:26,635
có rất ít khủng long bố mẹ
tận tụy hơn những con này.
106
00:15:28,846 --> 00:15:32,140
Một đàn Corythoraptor đang làm tổ.
107
00:15:40,274 --> 00:15:45,529
Vài ngày trước, những con cái
đã đẻ trứng trên những gò tròn này.
108
00:15:50,701 --> 00:15:54,413
Nhưng công việc ấp trứng
là của những con đực.
109
00:15:57,249 --> 00:15:59,126
Và việc đó không hề dễ dàng.
110
00:16:13,682 --> 00:16:18,854
Bị phơi nắng giữa trưa,
chẳng mấy chốc trứng sẽ chín.
111
00:16:25,986 --> 00:16:29,990
Nhưng những con bố
dùng đuôi rộng và lông cẳng tay
112
00:16:29,990 --> 00:16:31,742
để tổ trứng được ở dưới bóng râm.
113
00:16:36,205 --> 00:16:37,706
Và chúng phải trả giá đắt.
114
00:16:40,876 --> 00:16:45,005
Phải chịu đựng hàng giờ
dưới cái nóng thiêu đốt.
115
00:17:21,124 --> 00:17:26,839
Cuối cùng, khi trời tối mát mẻ,
con đực có thể rời đi để tìm thức ăn.
116
00:17:30,300 --> 00:17:34,012
Giờ là lúc ta thấy lợi ích
của việc làm tổ theo đàn.
117
00:17:37,474 --> 00:17:42,104
Thay vì tất cả rời đi cùng một lúc,
đàn Corythoraptor thay phiên nhau.
118
00:17:45,524 --> 00:17:49,319
Vì vậy, luôn có một người hàng xóm
để mắt đến nguy hiểm.
119
00:17:52,489 --> 00:17:57,369
Nhưng đến cả tổ dân phòng của khu phố
cũng không thể đảm bảo an toàn cho trứng.
120
00:18:12,593 --> 00:18:17,347
Một con Kuru kulla cái,
họ hàng của Velociraptor.
121
00:18:18,807 --> 00:18:21,560
Dù đói meo, nhưng nó vẫn cảnh giác
122
00:18:21,560 --> 00:18:25,063
mỏ và móng vuốt khỏe mạnh
của đàn Corythoraptor.
123
00:18:31,320 --> 00:18:34,156
Nhưng nó có một lợi thế quan trọng.
124
00:18:37,367 --> 00:18:42,039
Tầm nhìn ban đêm của nó tốt hơn
so với chủ của những cái tổ.
125
00:18:50,380 --> 00:18:55,761
Nếu không gây tiếng động, nó có thể
lẻn vào bầy mà không bị phát hiện.
126
00:18:58,847 --> 00:19:01,266
Nó cẩn thận chọn mục tiêu.
127
00:19:17,324 --> 00:19:19,243
Đây là cơ hội của nó.
128
00:19:26,458 --> 00:19:28,001
Nhưng không phải để tấn công.
129
00:19:30,003 --> 00:19:33,632
Con thú săn mồi này cũng là một tên trộm.
130
00:20:05,539 --> 00:20:09,376
Nó sẽ ăn càng nhiều trứng
càng nhanh càng tốt.
131
00:20:18,886 --> 00:20:21,555
Hết giờ rồi. Nó đã bị phát hiện.
132
00:20:23,724 --> 00:20:25,809
Một quả trứng cuối cùng để mang đi.
133
00:20:50,250 --> 00:20:54,796
Giờ nó có cơ hội thưởng thức
quả trứng bị đánh cắp trong yên bình.
134
00:20:59,927 --> 00:21:03,222
Nhưng tên trộm này
biết chia sẻ chiến lợi phẩm.
135
00:21:05,057 --> 00:21:10,062
Nó gọi con đến bằng âm thanh rừ rừ này.
136
00:21:27,454 --> 00:21:31,124
Các con của nó mới rời khỏi tổ chưa lâu.
137
00:21:39,424 --> 00:21:43,679
Chúng cần học rằng
vật thể mới kì lạ này là thức ăn.
138
00:21:45,848 --> 00:21:48,433
Và học cách đập vỡ trứng.
139
00:21:55,148 --> 00:22:01,446
Có thể đập bằng mỏ hoặc móng vuốt.
140
00:22:21,508 --> 00:22:27,139
Vỡ rồi, có lẽ do may mắn
nhiều hơn là kĩ năng.
141
00:22:29,391 --> 00:22:35,355
Nhưng vẫn là bài học quan trọng
cho thế hệ trộm trứng tiếp theo này.
142
00:22:44,740 --> 00:22:47,951
Ở vùng đất xấu,
sự thoải mái của những đêm mát mẻ
143
00:22:47,951 --> 00:22:53,624
nhanh chóng tiếp nối bằng sự trở lại
của sức nóng dữ dội từ tia nắng mặt trời.
144
00:22:57,669 --> 00:23:04,676
Nhiệt độ trên bề mặt cát
có thể lên tới hơn 70 độ C.
145
00:23:07,888 --> 00:23:12,392
Giọt nước nào ở đây cũng thấm đi
hoặc bay hơi trong vài giây.
146
00:23:14,853 --> 00:23:18,899
Đây là một trong những nơi
khô hạn nhất trên Trái đất.
147
00:23:30,744 --> 00:23:34,289
Không có nước,
không con vật nào có thể tồn tại.
148
00:23:37,042 --> 00:23:40,546
Ấy vậy mà đây lại là nhà
của những con Tarchia nhỏ này.
149
00:23:50,222 --> 00:23:53,433
Chúng là loài ankylosaur sống ở sa mạc.
150
00:23:59,690 --> 00:24:03,360
Được trang bị vũ khí hạng nặng
là những chiếc đuôi khổng lồ hình dùi cui.
151
00:24:07,656 --> 00:24:12,536
Những đốm tối bảo vệ mắt của Tarchia
trước ánh mặt trời chói lọi.
152
00:24:22,796 --> 00:24:25,174
Và đây là âm thanh
153
00:24:25,174 --> 00:24:28,343
của hệ thống điều hòa
không khí riêng của Tarchia.
154
00:24:30,596 --> 00:24:34,683
Chiếc mũi lớn của chúng
làm mát không khí khi nó rời khỏi cơ thể,
155
00:24:34,683 --> 00:24:39,229
ngưng tụ và nhờ vậy, tiết kiệm
nguồn nước quý giá với mỗi hơi thở.
156
00:24:43,984 --> 00:24:48,488
Nó cho phép chúng sinh tồn
trong thời gian dài mà không cần uống nước
157
00:24:48,488 --> 00:24:50,157
khi chúng đi kiếm ăn.
158
00:24:54,494 --> 00:24:58,415
Nhiệt độ cao ở đây
tạo ra những cơn gió dữ dội,
159
00:24:58,415 --> 00:25:01,793
tạc khắc những tảng đá
thành hình dạng phi thường.
160
00:25:05,964 --> 00:25:08,509
Nhưng chúng cũng tước đi các lớp đất.
161
00:25:12,471 --> 00:25:17,226
Tuy nhiên, một số loài thực vật có thể
bén rễ trong các vết nứt giữa các tảng đá.
162
00:25:24,191 --> 00:25:27,110
Bất kì miếng ăn ít ỏi nào
cũng đáng để tranh giành.
163
00:25:43,627 --> 00:25:46,880
Từng phút trôi qua, mặt trời lên cao hơn.
164
00:25:48,715 --> 00:25:51,051
Chẳng mấy chốc,
tất cả bóng râm sẽ biến mất.
165
00:25:54,096 --> 00:25:59,768
Và ngay cả chúa tể của sa mạc
đôi khi cũng cần thức uống.
166
00:26:05,983 --> 00:26:07,442
Giống như nhiều người du mục,
167
00:26:07,442 --> 00:26:10,571
con Tarchia ghi nhớ bản đồ sa mạc
168
00:26:11,196 --> 00:26:15,951
và có thể đi qua các vùng đất trống
hết sức chuẩn xác.
169
00:26:22,165 --> 00:26:27,004
Chúng nhớ những nơi hiếm hoi
có suối tự nhiên.
170
00:26:31,675 --> 00:26:34,303
Những ốc đảo sa mạc như thế này.
171
00:26:39,308 --> 00:26:42,269
Một cứu cánh cho các con vật
có thể tìm thấy ốc đảo.
172
00:26:49,484 --> 00:26:50,527
Prenocephale.
173
00:27:17,054 --> 00:27:20,641
Xung quanh ốc đảo thường rất căng thẳng...
174
00:27:24,353 --> 00:27:28,440
nhưng sự phô diễn sức mạnh
có thể ngăn chặn một trận chiến nguy hiểm.
175
00:27:38,492 --> 00:27:42,538
Cuối cùng, con Prenocephale
cho thấy nó khá phiền toái.
176
00:27:47,835 --> 00:27:50,879
Nhưng con Tarchia trưởng thành
lại là vấn đề khác.
177
00:27:57,010 --> 00:28:01,056
Nhất là một con nặng gần gấp đôi
con khủng long nhỏ tuổi.
178
00:28:13,819 --> 00:28:17,698
Nó sử dụng cây gậy nặng khoảng 22 kg.
179
00:28:27,624 --> 00:28:32,087
Nếu có giao chiến,
con nhỏ hơn sẽ không thể thắng.
180
00:28:46,727 --> 00:28:50,397
Nhưng quân tiếp viện đang đến.
181
00:28:56,987 --> 00:28:59,698
Cặp đôi đã được đoàn tụ.
182
00:29:02,993 --> 00:29:07,748
Giờ thì con khủng long trưởng thành
phải đối phó với hai cái gậy.
183
00:29:21,303 --> 00:29:25,098
Nó quyết định rằng có lẽ ở đây có đủ nước
184
00:29:25,098 --> 00:29:26,850
để tất cả cùng uống.
185
00:29:46,787 --> 00:29:50,332
Con Tarchia nhỏ cuối cùng
cũng được uống nước trong yên bình.
186
00:29:55,754 --> 00:29:59,383
Nhưng có thể
chúng không được nghỉ ngơi lâu.
187
00:30:04,680 --> 00:30:09,393
Ở vùng đất xấu, điều kiện có thể thay đổi
với tốc độ đáng kinh ngạc.
188
00:30:16,441 --> 00:30:20,654
Nhiệt độ mùa hè tăng cao,
gây ra các cơn bão điện
189
00:30:20,654 --> 00:30:22,281
trải rộng hàng trăm cây số.
190
00:30:26,660 --> 00:30:31,999
Ở vùng Deccan, những cơn bão
theo mùa này khiến gió đổi hướng.
191
00:30:33,542 --> 00:30:35,419
Và xung quanh miệng hõm chảo,
192
00:30:35,419 --> 00:30:39,590
nơi những con Isisaur cái
đẻ trứng vài tháng trước,
193
00:30:39,590 --> 00:30:42,676
các loại khí độc giờ đã bị thổi bay đi,
194
00:30:43,260 --> 00:30:46,305
cho chúng một thời cơ quan trọng.
195
00:30:57,524 --> 00:31:01,820
Có những âm thanh kì lạ
phát ra từ bên dưới cát.
196
00:31:03,155 --> 00:31:07,618
Các con Isisaur non đang gọi nhau
từ bên trong trứng của chúng.
197
00:31:09,494 --> 00:31:11,914
Nó giúp đồng bộ hóa quá trình nở.
198
00:31:51,036 --> 00:31:55,457
Những con non tương đối nhỏ,
cao chưa đến 30 cm.
199
00:32:01,129 --> 00:32:05,551
Không có gì để ăn,
ngoại trừ phân của mẹ chúng.
200
00:32:08,512 --> 00:32:09,763
Thật ngạc nhiên,
201
00:32:09,763 --> 00:32:15,853
nó lại rất bổ dưỡng và quan trọng
đối với con non theo những cách khác.
202
00:32:20,607 --> 00:32:24,361
Nó đưa vi khuẩn lành mạnh
vào ruột của chúng,
203
00:32:24,361 --> 00:32:28,615
và nó cũng chứa các pheromone,
giống như mùi,
204
00:32:28,615 --> 00:32:31,159
giúp chúng tìm thấy đàn của mẹ chúng.
205
00:32:35,330 --> 00:32:38,542
Nó sẽ dẫn chúng
đến chốn an toàn của khu rừng.
206
00:32:52,723 --> 00:32:54,975
Nhưng hành trình này không hề dễ dàng.
207
00:33:00,689 --> 00:33:03,567
Gió có thể đã đổi chiều
theo hướng có lợi cho chúng,
208
00:33:05,027 --> 00:33:09,573
nhưng với những con Isisaur non,
nhiều mối nguy hiểm đang ở phía trước.
209
00:33:15,204 --> 00:33:19,499
Suối nước nóng và hồ bùn lỏng sủi bọt.
210
00:33:22,002 --> 00:33:23,587
Một cái bẫy chết người.
211
00:33:56,453 --> 00:33:58,956
Sau hai ngày đi bộ,
212
00:33:58,956 --> 00:34:01,792
nguồn dự trữ của con non đang cạn dần,
213
00:34:04,461 --> 00:34:07,339
nhưng mẹ của chúng
một lần nữa ra tay cứu giúp.
214
00:34:09,591 --> 00:34:12,886
Những cây nhỏ đã bén rễ
trong dung nham nứt nẻ,
215
00:34:13,719 --> 00:34:17,516
nảy mầm từ hạt
rơi trong phân của các con mẹ.
216
00:34:25,524 --> 00:34:28,277
Nhưng một mối nguy hiểm mới đang tiến đến.
217
00:34:31,154 --> 00:34:37,661
Gió đã thổi sạch khí độc, nên cơ hội
cũng mở ra cho những con thú săn mồi.
218
00:34:40,789 --> 00:34:42,123
Một con Rajasaur.
219
00:34:47,880 --> 00:34:52,885
Nhiều con non như thế,
đây có thể là đại tiệc cho chúng.
220
00:35:13,071 --> 00:35:17,201
Các vết nứt trong dung nham
là nơi ẩn náu khả thi duy nhất.
221
00:36:09,336 --> 00:36:11,755
Các con Rajasaur khác đến.
222
00:37:26,747 --> 00:37:31,877
Bất chấp nguy hiểm, hàng trăm con non
đã đến được khu rừng.
223
00:37:35,506 --> 00:37:40,385
Tại đây, chúng sẽ cùng sống ẩn mình
trong bụi cây thấp vài năm.
224
00:37:46,183 --> 00:37:47,518
Cho đến khi
225
00:37:47,518 --> 00:37:50,562
chúng đủ lớn để gia nhập đàn của mẹ chúng.
226
00:38:00,989 --> 00:38:05,577
Nếu may mắn, những con cái trong số chúng
sẽ quay lại miệng núi lửa này
227
00:38:05,577 --> 00:38:09,581
trong những năm tới
để đẻ trứng của riêng mình.
228
00:38:12,376 --> 00:38:16,380
Giống như nhiều loài động vật
sống ở những nơi khắc nghiệt như vậy,
229
00:38:16,380 --> 00:38:18,257
rủi ro sẽ cao.
230
00:38:22,511 --> 00:38:29,518
Nhưng cũng có những cơ hội tuyệt vời
ở vùng đất xấu của hành tinh thời tiền sử.
231
00:38:34,147 --> 00:38:40,571
HÀNH TINH THỜI TIỀN SỬ: KHÁM PHÁ
232
00:38:40,571 --> 00:38:43,866
KHỦNG LONG CÓ PHẢI LÀ BỐ MẸ TỐT KHÔNG?
233
00:38:44,825 --> 00:38:48,829
Đây là quả trứng hóa thạch
của một con khủng long khổng lồ.
234
00:38:48,829 --> 00:38:50,247
Con Titanosaur.
235
00:38:50,998 --> 00:38:52,457
Khi mới đẻ,
236
00:38:52,457 --> 00:38:55,752
trứng sẽ nặng khoảng 1,5 kg,
237
00:38:55,752 --> 00:38:59,381
và vỏ dày khoảng hai milimét.
238
00:39:02,384 --> 00:39:04,845
Dù những quả trứng hiển nhiên là cứng,
239
00:39:06,221 --> 00:39:08,682
chúng vẫn cần được bảo vệ và giữ ấm.
240
00:39:12,644 --> 00:39:16,106
Vậy khủng long đã chăm sóc
trứng của chúng như thế nào?
241
00:39:19,276 --> 00:39:21,361
Để bảo vệ trứng khỏi thú săn mồi
242
00:39:21,361 --> 00:39:24,489
{\an8}và để giữ ấm cho trứng, khủng long
đã phát triển danh sách các chiến lược.
243
00:39:24,489 --> 00:39:25,991
{\an8}TIẾN SĨ DARREN NAISH
TRƯỞNG BAN CỐ VẤN KHOA HỌC
244
00:39:25,991 --> 00:39:27,701
{\an8}Một trong những chiến lược này là xây tổ
245
00:39:27,701 --> 00:39:30,037
{\an8}rồi ngồi lên tổ.
246
00:39:31,663 --> 00:39:33,540
Chúng tôi biết chắc
một số loài khủng long đã làm điều này
247
00:39:33,540 --> 00:39:38,837
vì thực sự có hóa thạch
khủng long nằm trên các tổ.
248
00:39:41,048 --> 00:39:45,719
Trứng được tìm thấy trong
các tổ này chứa những con non cùng loài
249
00:39:45,719 --> 00:39:46,803
với con trưởng thành,
250
00:39:48,138 --> 00:39:49,681
cung cấp bằng chứng đầu tiên
251
00:39:49,681 --> 00:39:53,268
rằng một số loài khủng long
chăm sóc con non của chúng.
252
00:39:56,480 --> 00:40:00,234
Nhưng dù làm vậy bảo vệ và cho chúng
nơi trú ẩn tránh các yếu tố tự nhiên,
253
00:40:00,901 --> 00:40:04,154
ấp trứng theo cách này có một nhược điểm.
254
00:40:06,281 --> 00:40:09,034
Phải ngồi trên một quả trứng
và thực sự chăm sóc nó có nghĩa là
255
00:40:09,034 --> 00:40:12,871
phải cam kết chăm sóc quả trứng đó
256
00:40:12,871 --> 00:40:14,623
trong toàn bộ thời gian phát triển
257
00:40:14,623 --> 00:40:16,625
cho đến khi trứng nở.
258
00:40:18,377 --> 00:40:21,755
Với một số loài khủng long,
đó là cam kết đáng để thực hiện.
259
00:40:25,759 --> 00:40:30,138
Nhưng những loài khác, như Sauropod,
phải đối mặt với thách thức khác.
260
00:40:32,057 --> 00:40:34,434
Có khả năng một số loài khủng long
không bao giờ ngồi trên trứng của chúng.
261
00:40:34,434 --> 00:40:36,520
{\an8}Dù sao thì nhiều con
trong số này nặng hàng tấn...
262
00:40:36,520 --> 00:40:38,021
{\an8}GIÁO SƯ PAUL BARRETT
BẢO TÀNG LỊCH SỬ TỰ NHIÊN
263
00:40:38,021 --> 00:40:41,066
{\an8}...và sẽ nghiền nát trứng
trước khi nó kịp nở.
264
00:40:44,528 --> 00:40:46,405
Vậy giải pháp của chúng là gì?
265
00:40:49,199 --> 00:40:51,451
Ở một số ổ trứng Sauropod,
266
00:40:51,451 --> 00:40:55,873
con cái đào một rãnh dài bằng chân sau.
267
00:40:58,542 --> 00:41:02,671
Sau khi đẻ hết trứng, nó lấp cái rãnh lại.
268
00:41:04,298 --> 00:41:06,717
Ta có thể thấy hành vi này ngày nay.
269
00:41:07,885 --> 00:41:11,597
Rùa cũng chôn để bảo vệ trứng
khỏi thú săn mồi,
270
00:41:12,723 --> 00:41:17,269
và cát ấm dưới ánh mặt trời
giữ trứng ở nhiệt độ lý tưởng.
271
00:41:19,396 --> 00:41:23,192
Nhưng một số loài khủng long
có mẹo khác để giữ ấm cho trứng.
272
00:41:25,068 --> 00:41:28,447
Chúng tôi nghĩ rằng
một số nhóm khủng long đã cố tình thu thập
273
00:41:28,447 --> 00:41:30,657
và chất đống thảm thực vật thối rữa.
274
00:41:31,700 --> 00:41:36,079
Chúng tạo thành đống phân hữu cơ
bên trên những chiếc tổ chứa đầy trứng.
275
00:41:38,415 --> 00:41:42,127
Gà tây bụi rậm Úc
sử dụng kĩ thuật phi thường này.
276
00:41:43,420 --> 00:41:45,339
Khi thảm thực vật bị phá vỡ,
277
00:41:45,339 --> 00:41:48,759
nó giải phóng đủ nhiệt để ấp trứng
278
00:41:48,759 --> 00:41:50,677
trong khoảng bảy tuần.
279
00:41:53,055 --> 00:41:55,724
Nhưng một khám phá vào năm 2010
280
00:41:56,517 --> 00:42:01,522
tiết lộ rằng một số loài khủng long
thậm chí còn có cách khác thường hơn
281
00:42:01,522 --> 00:42:03,148
để giữ ấm trứng.
282
00:42:04,858 --> 00:42:07,569
Chúng sử dụng nhiệt từ chính Trái đất.
283
00:42:09,488 --> 00:42:11,323
Tại một địa điểm ở Argentina
284
00:42:11,323 --> 00:42:13,700
đã có rất nhiều người
phát hiện trứng Sauropod
285
00:42:13,700 --> 00:42:16,703
ngay bên cạnh một số suối nước nóng.
286
00:42:17,287 --> 00:42:20,624
Chúng tôi nghĩ Sauropod
lợi dụng hoạt động núi lửa đó
287
00:42:20,624 --> 00:42:22,292
để giúp giữ ấm trứng.
288
00:42:24,628 --> 00:42:28,215
Một địa điểm khác, vùng Deccan của Ấn Độ,
289
00:42:28,215 --> 00:42:32,052
một trong những khu vực có nhiều
núi lửa nhất vào cuối kỉ Phấn trắng,
290
00:42:32,052 --> 00:42:33,971
cho ta thêm bằng chứng khác.
291
00:42:35,556 --> 00:42:38,308
Có rất nhiều lớp dung nham,
292
00:42:38,976 --> 00:42:42,396
và ở giữa dòng dung nham,
chúng tôi tìm thấy trứng khủng long.
293
00:42:46,441 --> 00:42:48,569
Khủng long đã đến địa điểm này
294
00:42:48,569 --> 00:42:50,988
ngay cả khi núi lửa hoạt động mạnh,
295
00:42:50,988 --> 00:42:55,117
và dùng nơi đây
để làm tổ trong nhiều thế kỉ.
296
00:43:01,164 --> 00:43:05,127
Khủng long có nhiều cách
để đảm bảo trứng của chúng sẽ nở...
297
00:43:07,296 --> 00:43:09,548
nhưng chúng ta có thể chắc chắn một điều.
298
00:43:11,758 --> 00:43:14,553
Phương pháp của chúng rất hiệu quả,
299
00:43:15,262 --> 00:43:20,684
giúp chúng thống trị thế giới
trong hơn 150 triệu năm.
300
00:45:51,418 --> 00:45:53,420
Biên dịch: Gió
30045
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bengali
Bosnian
Catalan
Cebuano
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Esperanto
Estonian
Finnish
French
Frisian
Galician
Georgian
German
Greek
Gujarati
Haitian Creole
Hawaiian
Hungarian
Icelandic
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Khmer
Korean
Kurdish (Kurmanji)
Kyrgyz
Lao
Latvian
Lithuanian
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Nepali
Norwegian
Pashto
Portuguese
Romanian
Russian
Samoan
Serbian
Sesotho
Shona
Slovenian
Somali
Swahili
Swedish
Tajik
Thai
Turkish
Ukrainian
Urdu
Uzbek
Vietnamese
